Udzia³ Poltransplantu w realizacji zadań konkursowych

Udzia³ Poltransplantu w realizacji zadañ
konkursowych Narodowego Programu Rozwoju
Medycyny Transplantacyjnej w 2012 roku
Poltransplant w 2012 roku by³ realizatorem lub wspó³wykonawc¹ (jednostk¹ finansuj¹c¹
i rozliczaj¹c¹) poni¿szych zadañ Programu.
1. Podyplomowe Szkolenia Koordynatorów Transplantacyjnych – zadanie dotycz¹ce szkolenia
nowych koordynatorów pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narz¹dów
Kolejna, 11 edycja podyplomowego szkolenia koordynatorów pobierania i przeszczepiania narz¹dów
zosta³a zorganizowana przez Warszawski Uniwersytet Medyczny. Dotychczas Szkolenia Podyplomowe
ukoñczy³o 347 osób, wœród absolwentów jest 181 osób z wykszta³ceniem pielêgniarskim, 140 lekarzy oraz
26 osób z innym wy¿szym wykszta³ceniem. Spoœród dotychczasowych absolwentów 313 osób jest na
sta³e zatrudnionych w 187 szpitalach. Du¿a czêœæ absolwentów, bo 119 (34%) stanowi kadrê dla sieci
szpitalnych koordynatorów transplantacyjnych. Szczegó³y realizacji tego zadania znajdzie Czytelnik
w artykule „Podyplomowe Szkolenia Koordynatorów Transplantacyjnych WUM 2007–2012”.
2. Sieæ szpitalnych koordynatorów pobierania narz¹dów - zadanie dotycz¹ce finansowania dzia³alnoœci koordynatorów pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i narz¹dów we wszystkich podmiotach leczniczych spe³niaj¹cych warunki do pobierania narz¹dów od dawców zmar³ych.
Na koniec 2012 r. funkcjê koordynatora transplantacyjnego pe³ni³o w Polsce ³¹cznie 257 osób.
Najwiêksz¹ czeœæ, 221 osób, stanowi¹ szpitalni koordynatorzy pobierania narz¹dów. Koordynatorzy
przeszczepiania narz¹dów, czyli koordynatorzy regionalni zatrudnieni w oœrodkach transplantacyjnych to
25 osób. W biurze Poltransplantu zatrudnionych jest 11 koordynatorów. Stanowisko szpitalnego
koordynatora transplantacyjnego powsta³o ³¹cznie w 202 szpitalach, w 184 szpitalach pracuje jeden
koordynator, w 17 zespó³ dwóch koordynatorów i w jednym szpitalu zespó³ z³o¿ony z trzech koordynatorów.
Poltransplant podpisa³ umowy z 218 koordynatorami w 200 szpitalach, w 2 innych szpitalach
3 koordynatorzy zostali wyznaczeni przez dyrektorów tych jednostek. Szczegó³y dotycz¹ce zatrudnienia
i szkoleñ szpitalnych koordynatorów pobierania narz¹dów znajdzie Czytelnik w artyku³ach: „Sieæ
koordynatorów pobierania i przeszczepiania narz¹dów w Polsce w 2012 r.” oraz „Szkolenie osób, których
czynnoœci bezpoœrednio wp³ywaj¹ na jakoœæ komórek, tkanek lub narz¹dów oraz bezpieczeñstwo dawców
i biorców”.
3. Program identyfikacji pacjentów podwy¿szonego ryzyka immunologicznego - zadanie dotycz¹ce
wdra¿ania nowych rodzajów przeszczepiania narz¹dów, komórek i tkanek oraz rozwój programów
przeszczepiania w grupach biorców o podwy¿szonym r yzyku w c e l u p o pr a w y w y n i k ó w l e c z e n i a
transplantacyjnego
Zadanie realizowane by³o przez Gdañski Uniwersytet Medyczny i dotyczy³o potencjalnych biorców
nerek zarejestrowanych w Krajowej Liœcie Oczekuj¹cych na Przeszczepienie. Przeprowadzona
zosta³a identyfikacja pacjentów podwy¿szonego ryzyka immunologicznego, tzn. osób, u których
stwierdzono obecnoœæ przeciwcia³ anty-HLA. W tej populacji potencjalnych biorców oznaczono
swoistoœci anty-HLA, a nastêpnie opracowano algorytm prawdopodobieñstwa wyst¹pienia reakcji
dodatniej po przeszczepieniu z potencjalnymi dawcami w populacji polskiej.
4. Rozwój rejestrów transplantacyjnych – zadanie w zakresie wspierania rozwoju ustawowych rejestrów
transplantacyjnych oraz szkolenia osób wykonuj¹cych czynnoœci bezpoœrednio zwi¹zane
z pobieraniem, przechowywaniem i przeszczepianiem narz¹dów w jednostkach systemu ochrony
zdrowia zwi¹zanych z transplantologi¹ w tym zwi¹zane z obs³ug¹ ustawowych rejestrów
transplantacyjnych
To rozbudowane zadanie by³o podzielone na dwie czêœci:
– zadania w zakresie rejestrów transplantacyjnych www.rejestry.net
– zadania w zakresie kontynuacji wdro¿enia systemu informatycznego Centralnego Rejestru
Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pêpowinowej
95
Zadania w zakresie rejestrów transplantacyjnych www.rejestry.net.
Zgodnie z przyjêtym szczegó³owym katalogiem zadañ wykonano w 2012 r. w ca³oœci lub rozpoczêto:
a) Dostosowanie modu³u alokacja nerek do nowych zasad alokacji (w tym liczenie punktów za
zgodnoœæ HLA na podstawie braku niezgodnoœci antygenów, liczenie faktycznego czasu
aktywnego oczekiwania na przeszczep);
b) Wdro¿enie i aktualizacja nowych modu³ów w obszarze przeszczepiania komórek krwiotwórczych
w zakresie: rejestru przeszczepieñ, zdarzeñ i reakcji niepo¿¹danych, listy oczekuj¹cych.
c) Wdro¿enie modu³ów lista oczekuj¹cych i koordynacja/alokacja w zakresie przeszczepieñ
wielonarz¹dowych umo¿liwiaj¹cych korzystanie z rekordu biorcy przez dwa ró¿ne oœrodki
kwalifikuj¹ce;
d) Wdro¿enie modu³ów lista oczekuj¹cych i koordynacja/alokacja w zakresie przeszczepieñ:
alternatywnych (wyspy/trzustka), czêœci lub podzielonego narz¹du (w¹troba), dwóch
identycznych narz¹dów (dwie nerki, dwa p³uca);
e) Wdro¿enie systemu alertowania mailem uczestników rejestrów o koniecznoœci okresowego
uaktualnienia i/lub uzupe³nienie wpisów do rejestrów;
f) Wdro¿enie systemu eksportu danych z rejestrów w formacie tekstowym, aby mog³y byæ
zaimportowane do innych programów np. MS Access w celu zapewnienia uprawnionym
u¿ytkownikom tworzenia specjalistycznych kwerend i raportów;
g) Wdro¿enie systemu modu³u wirtualnego cross-matchu dla doboru biorców nerek i narz¹dów
pozanerkowych oraz wysp trzustkowych;
h) Walidacja dotychczasowych wpisów w modu³ach: koordynacja, rejestr przeszczepieñ i rejestr
¿ywych dawców;
i) Przeprowadzenie szkoleñ dla u¿ytkowników systemu;
j) Bie¿¹ca obs³uga i administracja systemu rejestrów w 2012 roku;
k) Finansowanie wstecznego wprowadzania do rejestrów Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego
do Spraw Transplantacji „Poltransplant” danych o dawcach i biorcach przeszczepionych
narz¹dów i komórek krwiotwórczych
l) uruchomienie modu³u „Kontrola jakoœci”
Rejestry w systemie www.rejestry.net ¿yj¹, powiêkszaj¹ swoj¹ objêtoœæ nie tylko w statyczny sposób
poprzez wprowadzanie nowych danych, ale przede wszystkim nowych wartoœci, rozwi¹zañ i ulepszeñ.
Powstaj¹ kolejne i lepsze wersje, a szczegó³owe zadania dla administratora rejestrów s¹ uzgadniane
podczas odbywaj¹cych siê w ka¿dy pi¹tek spotkaniach w biurze Poltransplantu. Uczestnicy systemu
w jednostkach Poltransplantu i w kraju zg³aszaj¹ na bie¿¹co uwagi, propozycje usprawnieñ, które bywa,
¿e s¹ „kosmetycznymi” modyfikacjami i te s¹ ³atwe do wprowadzenia, ale bywa ¿e wymagaj¹ rozleg³ej
przebudowy i powstania nowych funkcjonalnoœci w systemie. Wiêkszoœæ zaplanowanych szczegó³owych
zadañ konkursowych na 2013 r. to kontynuacja „du¿ych” zadañ z lat 2011–2012 pilotowanych od
pocz¹tku przez Poltransplant. Pojawi¹ siê tak¿e nowe cechy i funkcjonalnoœci np.:
– wdro¿enie i aktualizacja nowych modu³ów w obszarze przeszczepiania rogówki w zakresie: rejestru
przeszczepieñ, zdarzeñ i reakcji niepo¿¹danych, listy oczekuj¹cych z ich dopasowaniem do zasad
alokacji i dystrybucji rogówek
– rozbudowa modu³u Koordynacja poprzez stworzenie platformy umo¿liwiaj¹cej „wklejanie” do
modu³u kopii wybranych badañ dawców i biorców: wynik badania grupowego krwi, wyniki badañ
wirusologicznych dawcy, wyniki badañ bakteriologicznych dawców i biorców, kopia wydruku
z Centralnego Rejestru Sprzeciwów.
Zaplanowano ponadto usprawnienie bie¿¹cej obs³ugi i administracji systemu rejestrów poprzez
oddelegowanie przez administratora rejestrów specjalisty-informatyka do Poltransplantu celem sta³ej i codziennej wspó³pracy w zakresie budowy i rozbudowy rejestrów.
Zadania w zakresie kontynuacji wdro¿enia systemu informatycznego Centralnego Rejestru
Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pêpowinowej
W poni¿szej tabeli zamieszczono zadania wykonywane w poprzednich latach oraz w roku 2012
w ramach rozbudowy systemu informatycznego Rejestru.
96
Rok
projektu
Wykonane prace
2010
Stworzenie oprogramowania dedykowanego systemu informatycznego i bêd¹cej
jego podstaw¹ bazy danych Centralnego Rejestru Potencjalnych Niespokrewnionych
Dawców Szpiku i Krwi Pêpowinowej umo¿liwiaj¹cej centralizacjê i integracjê polskich
rejestrów komórek hematopoetycznych.
Pierwsza wersja bazy zosta³a wyposa¿ona w funkcjonalnoœci umo¿liwiaj¹ce:
– import danych w trybie tekstowym
– weryfikacjê i kontrolê spójnoœci zaimportowanych danych
– konwersjê danych immunofenotypowych do formatu zgodnego z now¹ nomenklatur¹
IHWG/WMDA obowi¹zuj¹c¹ od czerwca 2010
– zapewnienie interoperabilnoœci systemu Rejestru Centralnego: – w pierwszym
etapie wdro¿enia zapewnienie mo¿liwoœci automatycznego eksportu danych
w formacie BMDW do Rejestru Œwiatowego
– dostosowanie struktury bazy do protoko³u wymiany danych EMDIS
– wprowadzanie informacji zwi¹zanych z histori¹ procedur doborowych zarówno od
strony rekordu pacjenta (biorcy), jak i dawcy
– automatyczne generowanie statystyk dotycz¹cych rekrutacji dawców oraz dzia³añ
zwi¹zany z ich aktywacj¹, typowaniem potwierdzaj¹cym i pobraniem materia³u
przeszczepowego
– zabezpieczenie pól bazy przed wprowadzaniem danych w nieprawid³owym (niezgodnym
z wy¿ej wymienionymi standardami) formacie oraz przed dublowaniem rekordów,
czyli wprowadzaniem danych osób, które zosta³y ju¿ wczeœniej zarejestrowane
– automatyczne rejestrowanie wszelkich zmian wprowadzonych do bazy z uwzglêdnieniem
czasu i osoby wprowadzaj¹cej poprawki po³¹czone z archiwizacj¹ dotychczasowej
zawartoœci pól
– przeprowadzenie przeszukania w celu wybrania dawców spe³niaj¹cych kryteria
wymienione przez oœrodek poszukuj¹cy, sprecyzowane w dokumencie Matching
Preferences – The semantics of EMDIS messages – Version 1.24 (za³¹cznik 1).
z uwzglêdnieniem ró¿nych poziomów zgodnoœci (split i broad na poziomie antygenu
oraz potencjaln¹ zgodnoœæ na poziomie allelu na podstawie kodów NMDP)
– automatyczn¹ aktualizacjê przez przesy³anie danych nowo rekrutowanych dawców
przez oœrodki dawców
– generowanie backupu danych w ustalonych odstêpach czasu
2011
Rozbudowa systemu informatycznego CRPNDSiKP wraz z utworzeniem modu³ów
³¹cz¹cych Centralny Rejestr z oœrodkami dawców szpiku
– przygotowanie systemu i wdro¿enie rozwi¹zañ umo¿liwiaj¹cych w³¹czenie Centralnego
Rejestru do miêdzynarodowej sieci wymiany informacji o dawcach szpiku EMDIS
2012
– wdro¿enie systemu walidacji wprowadzanych do bazy danych immunofenotypowych
na poziomach serologia-genetyka-kody NMDP, w szczególnoœci dodanie kolejnego
poziomu walidacji danych, opartego na s³ownikach BMDW
– wdro¿enie modu³u dla oœrodków realizuj¹cych procedury doboru dawcy
niespokrewnionego komórek krwiotwórczych
– stworzenie interfejsu komunikacyjnego WebService umo¿liwiaj¹cego dwukierunkow¹
wymianê danych z oœrodkami dawców szpiku posiadaj¹cymi w³asne systemy
informatyczne (Fundacja DKMS Polska)
– kontynuacja prac nad skomunikowaniem systemu CRPNDSiKP z Europejskim
Systemem Informacji o Dawcach Szpiku (EMDIS)
– wdro¿enie modu³u przeznaczonego dla oœrodków pobieraj¹cych i transplantacyjnych
zawieraj¹cego listê dawców, od których pobrano komórki krwiotwórcze, umo¿liwiaj¹cego
wprowadzanie i monitorowanie wyników badañ okresowych dawcy (follow-up)
– wdro¿enie modu³u rozszerzaj¹cego administracjê systemu
– rozbudowa modu³u raportowania
– wdro¿enie modu³u umo¿liwiaj¹cego obs³ugê hurtowni danych na podstawie plików
skryptowo-steruj¹cych
97
Aktualnie oprogramowanie bazy CRNPDSiKP zawiera nastêpuj¹ce modu³y: modu³ Centralnego
Rejestru, modu³ dla ODS, modu³ dla oœrodków dobieraj¹cych. Modu³ Centralnego Rejestru sk³ada siê
z trzech g³ównych „tabel” zawieraj¹cych dane potencjalnych i faktycznych dawców, jednostek krwi
pêpowinowej i dane biorców szpiku. Umo¿liwia to obs³ugê i przekazywanie wyników procedur
wstêpnego przeszukania bazy, dotypowania potwierdzaj¹cego dawcy, przes³ania próbki krwi dawcy,
pobrania materia³u przeszczepowego. Dane do bazy mog¹ byæ wprowadzane za poœrednictwem
po³¹czenia Webservice, tekstowych plików importowych lub w trybie bezpoœredniej edycji rekordu
przez u¿ytkownika. System przeszed³ tak¿e wstêpn¹ walidacjê w ramach wymiany danych przy
pomocy protoko³u EMDIS z rejestrem National Marrow Donor Program z USA. Po etapie testowania
po³¹czenia na poziomie u¿ytkownika, nast¹pi pod³¹czenie bazy „produkcyjnej”.
System zosta³ zaopatrzony w us³ugê WebService , z której skorzysta ODS DKMS-Polska w celu
pod³¹czenia systemu zewnêtrznego (w³asnej bazy danych o innym oprogramowaniu). Po³¹czenie
umo¿liwia automatyczn¹ aktualizacjê danych dawców ODS DKMS -Polska w rejestrze centralnym.
Do wersji bazy zaopatrzonej w rozwi¹zanie WebService zaimportowano z powodzeniem plik
testowy aktualizuj¹cy dane dawców zarejestrowanych przez Fundacjê DKMS-Polska.
Planowane dalsze dzia³ania:
rozbudowa modu³u follow-up i udostêpnienie go oœrodkom transplantacyjnym;
rozbudowa i podniesienie standardu wyszukiwarki potencjalnie zgodnych dawców;
przy³¹czenie kolejnych wêz³ów (innych rejestrów – tzw. hub) w ramach sieci wymiany informacji EMDIS;
aktywowanie us³ugi dwukierunkowej wymiany danych przez WebService, pod³¹czanie kolejnych
systemów zewnêtrznych w celu odejœcia od aktualizacji przy pomocy plików tekstowych;
– rozbudowa i udostêpnienie modu³u Krwi Pêpowinowej dla u¿ytkowników z Banków Krwi Pêpowinowej;
– rozbudowa modu³u finansowego do wykorzystania przez Poltransplant.
–
–
–
–
Zadanie w zakresie rozwóju CRNPDSiKP – rekrutacja i badanie HLA potencjalnych dawców
szpiku w 2012 r.
W wyniku przeprowadzonych przez Ministerstwo Zdrowia konkursów Oœrodki Dawców Szpiku
otrzymywa³y œrodki na rekrutacje i badanie HLA dawców szpiku, których nastêpnie przekazywa³y do
Centralnego Rejestru Potencjalnych Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pêpowinowej.
Poni¿sza tabela wskazuje ODS i liczby pozyskanych dla CRNPDSiKP dawców szpiku.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6
7
8
9
10
Oœrodek Dawców Szpiku
WIM W-wa
IHiT W-wa
RCKiK w Katowicach
RCKiK w Poznaniu
RCKiK w Bia³ymstoku
RCKiK w Kielcach
CSK UM £ódŸ
RCKiK w Lublinie
UCK Gdañsk
DCTK we Wroc³awiu
Razem
Liczba rekrutowanych dawców
1 100
1 300
3 500
4 329
1 000
4 469
800
2 000
1 800
250
20 548 dawców
Jolanta ¯alikowska-Ho³oweñko, Jaros³aw Czerwiñski, Roman Danielewicz
98