Bóg Ptah Damą być

Stwórca, rzem
ieślnik i pan zaświatów
rzemieślnik
Bóg Ptah
Patron pierwszego dnia
VII Festynu Archeologiczne−
go to egipski bóg Ptah, który
jest identyfikowany jako
stwórca. Stał się też patronem
rzemiosła i rzemieślników, co
wiąże się z jego rolą jako bóst−
wa Memfis. W Memfis zaś,
pierwszej stolicy zjednoczo−
nego państwa egipskiego, dzia−
łali rzemieślnicy pracujący dla
dworu władcy.
Jako Ptah−Taczenen sym−
bolizował prapagórek, pierw−
szą ziemię, która wyłoniła
się z prawód chaosu na po−
czątku dziejów, zawierał on
wszystkie materiały używa−
ne przez ludzi do wytwarza−
nia przedmiotów.
Arcykapłan Ptah nosił ty−
tuł Ur cherepu hemut, czyli
Największy z szefów rzemie−
ślników.
sobota, 15 września
Wróżby na dziś
Wszystkie znaki na niebie i zie−
mi wskazują, że dziś pogoda może
być nieciekawa. Napotkana na pół−
wyspie jaszczurka nie była skora do
rozmowy, ale jej zachowanie wska−
zywało na to, że może lunąć deszcz.
Gad ospale przemieszczał się po des−
kach chodnika, co zapowiada niechy−
bnie spadek ciśnienia. Podobne za−
chowanie zauważyłem u ważki, która
wypoczywała na przymuzealnej ław−
ce. Latanie już dawno ktoś wybił jej z
głowy. A może nie ktoś tylko coś?
Deszcz?
Ostatni znak, który potwierdza mo−
je niemiłe przypuszczenia, to wspinająca
się na drzewo żaba. Tu nie ma żartów!
Gady, płazy i owady mówią jed−
nym głosem. Zdania ryb nie pozna−
łem, lecz powszechnie wiadomo, że
ryby głosu nie mają. Strzeżcie się!!!
WIEDŹMIN
W okresie Nowego Pań−
stwa Ptah był jednym z głó−
wnych bóstw czczonych
przez mieszkańców Deir el −
Medina, przygotowujących
grobowce faraonów w Doli−
nie Królów. W Okresie Pó−
źnym połączono Ptaha z
patronem nekropolii memfi−
ckiej − Sokarisem i władcą
umarłych − Ozyrysem. W
ten sposób przyjął postać Pta−
ha−Sokarisa−Ozyrysa i stał
się uniwersalnym bogiem
związanym z życiem poza−
grobowym, panem zaświa−
tów.
O tym, że idea boga−rze−
mieślnika była niezykle po−
pularna, świadczy też fakt,
że Chnuma, baraniogłowego
boga z Elefantyny, przedsta−
wiano jako stwórcę modelu−
jącego postacie ludzi na kole
garncarskim.
Damą być
W piątkowe przedpołudnie
pobiegłam do pawilonu nr 7,
gdzie spodziewałam się znaleźć
wiadomości o egipskiej kosme−
tyce i trendach w makijażu. Wie−
sława Gawrysiak i jej podopiecz−
ni powiedzeli, że Egipcjanie, bez
względu na płeć, kojarzyli mi się
dotąd jedynie z fryzurami, przy−
pominającymi kształtem i wiel−
kością... ule oraz specyficznym
makijażem oczu (Kleopatra!).
Zastanawiał mnie więc dobór ma−
kijażu do konkretnej osoby i
pełnionej przez nią funkcji.
EGIPCJANIN
U FRYZJERA
Fryzura, a dokładniej peru−
ka, stanowiła bardzo ważny ele−
ment wyglądu. Specjalnie na tę
okazję przygotowano 13 różnych
peruk. Podczas ich rekonstruo−
wania pominięto jednak jeden cie−
kawy element. Oryginalne egip−
skie peruki wykonane były z
włosia: na górze ludzkiego, u
dołu zwierzęcego. Na głowach
Egipcjan znjdowały się ...pojem−
niczki z perfumowanym łojem.
Kiedy tłuszcz topił się, wsiąkał
JACEK MIE
LCARZEWICZ we włosie. Dzięki temu wokoło
MIELCARZEWICZ
roznosił się − podobno − bardzo
przyjemny zapach. Aneta Korda−
la
la, jako typowa kapłanka, powie−
działa, że wełniane peruki tłumią
dźwięki, musiałam więc mówić
głośno. Od pani Wiesławy Ga−
wrysiak dowiedziałam się, że pe−
ruki zapewniały chłód. Przymie−
rzyłam kilka modeli peruk. Nie
jaki zajmie im przejście z Mariu−
zdecydowałam się jednak na wi−
szem ze sceny do namiotu
zytę...
multimedialnego.
Przygotowanie
do mumifikacji
Do swoich pokazów przygo−
towują się również uczestnicy
mumifikacji. Proces ten będzie
odbywał się każdego dnia, sta−
nowi bowiem nową atrakcję fe−
stynu związaną z jego tegoro−
cznym tematem: W cieniu pira−
mid.
Mumifikowany będzie Ma−
Samulak, student archeo−
riusz Samulak
logii na Uniwersytecie Warszaw−
skim, który wczoraj cierpliwie
leżał na noszach, podczas gdy
pozostali uczestnicy pokazu (ró−
wnież studenci archeologii na
UW) próbowali zmierzyć czas,
sobota, 15 września
W namiocie
multimedilnym
SOBOTA 15.09
1030 Projekcja filmu Reader’s Di−
gest pt. Tajemnice Egiptu
1030 Wernisaż wystaw fotograficz−
nych Z Egiptem przez życie; K.
Michałowski. Narodziny polskiej
szkoły archeologii
1115 Reemisja programu TV Polonia
pt. Kazimierz Michałowski − w 100−
lecie urodzin (realizacja M. Jóźwik)
1200−1215 Losowanie kuponów kon−
kursowych RD
1230−1315 Pokaz procesu mumifikacji
1315−1500 Projekcja filmu Reader’s
Digest pt. Tajemnice Egiptu
1500−1530 Prapremiera drugiego od−
cinka serialu TVP I Poszukiwacze
Zaginionych Cywilizacji (reż. S.
Jóźwik, M. Szelachowski)
1600−1615 Losowanie kuponów kon−
kursowych RD
1615−1800 Projekcja filmu Reader’s
Digest pt. Tajemnice Egiptu
W przerwach emitowane będą ani−
macje komputerowe grodu w Bis−
kupinie i świątyni Hatszepsut (rea−
lizacja Fundacja Przyjaciół Insty−
tutu Archeologii Uniwersytetu
Warszawskiego, OAK Studio &
Agencja Artystyczna nr 1).
Tam przez godzinę będzie od−
bywała się mumifikacja. Mariusz
zostanie położony na skale, a po−
zostali uczestnicy, pełniący role
kapłanów, zaimprowizują wycią−
ganie hakiem jego mózgu, wydo−
bywanie wnętrzności i wypycha−
nie trocinami. Jego wnętrzności
złożone zostaną w urnach kanop−
skich i umyte w winie. Mariusza
posypią kapłani solą i owiną ban−
dażami. Nałożą kolejne warst−
wy, amulety oraz maskę i włożą
do sarkofagu. Będzie im przy
tym towarzyszyć modlitwa. Po−
tem nastąpi jeszcze bandażowa−
nie, smarowanie żywicą i wos−
kiem. Oczywiście w pewnym
momencie człowieka zastąpi ma−
nekin...
Odtworzony proces opiera
się na malowidłach z sarkofagu
przedstawiającego mumifikację
faraona. Teraz przez 9 dni bę−
dziemy świadkami jego realiza−
cji.
ILON
A SPU
RKA
ILONA
SPURKA
U WIZARZYSTY
Z fryzurą komponować mu−
siał się makijaż. Przekonywały
mnie o tym Iza Liżewska i Ane−
ta Kordala. Opowieści dziewczyn
w trakcie tej prezentacji kosme−
tycznej, uświadomiły mi, że
stwierdzenie kilogramy maki−
jażu nie jest wymysłem naszych
czasów. Na twarzach biskupińs−
kich Egipcjanek znalazła się spo−
ra ilość bardzo ciemnego pu−
dru. Kosmetyki, które dziew−
czyny nakładały na twarze, (ku−
pione w drogerii a nie zrobione
z użyciem tłuszczy), pozwalają
na udaną charakteryzację. Jak
mi się przyznały: − Uczyłyśmy
się z książek. Sporo tu jednak
naszej inwencji. Na przykład,
używam zielonego cienia do
powiek, a o tym w żadnej z
pozycji nie było mowy. Nasz
makijaż jest... unowocześnio−
ny − mówi Iza Liżewska. − Cie−
mnoszare i zielone linie, który−
mi obrysowywano oczy, były
bardzo grube (nawet półcenty−
metrowe), nie dysponujemy też
zielonym tuszem. Nie dziwi
mnie to jednak. Dziewczyny,
które już wcześniej malowały
się w ten sposób, skarżyły się,
że miały spore kłopoty z usu−
nięciem go. − Do zmywania uży−
wamy: najpierw mydła, mle−
czek, potem wszystkiego, co w
ręce wpadnie, ...czasem kwasu −
żartuje Iza. Oryginalne egipskie
makijaże i powszechne golenie
głów miały przede wszystkim chro−
nić przed słońcem i np. wszami.
Wizyta w pawilonie siód−
mym zaskoczyła mnie bardzo,
zmieniła też mój pogląd na mo−
dę, również tę współczesną. Po−
dejrzewam, że kiedy spotkam
dziewczyny w pełnej charakte−
ryzacji, będę im współczuć z
powodu ciężaru pudru, łzawią−
cych oczu i głuchoty, a nie za−
zdrościć imażu a’la egipska
księżniczka.
JOA
NNA
OANNA
KONTOWICZ
Zielarka radzi
Zapraszam
do chaty
Witam Państwa jak co roku na
łamach Gazety Biskupińskiej i zapra−
szam do lektury codziennych porad i
interesujących informacji dotyczących
zielarstwa, wykorzystywania ziół w
przeszłości oraz w czasach dzisiejszych.
W tym roku proponuję zapoz−
nanie się z trzema podarowanymi
Nam przez naturę antybiotykami
(cynamon, majeranek, czosnek).
Oprócz tego opiszę dzieje napoju
ziołowego, którego skład znany jest
z wykopalisk i który datowany jest
na epokę brązu. Do degustacji tego
napoju zapraszam Państwa w chacie
zielarek. Będą mogli się Państwo
zapoznać również z wielorakim za−
stosowaniem dębu i surowców ziela−
rskich z niego pozyskanych, brzo−
zy, jesionu, głogu oraz leszczyny.
Pierwszy artykuł z tego cyklu
pojawi się jutro, ale już dzisiaj za−
praszam do chaty Zielarek, gdzie
można dowiedzieć się wielu rzeczy
o wykorzystaniu ziół w pradzie−
jach; do leczenia i nie tylko.
IZABELA STARUKIEW
ICZ
STARUKIEWICZ
− ZIELAR
KA
ZIELARKA