pobierz - pomorski urząd wojewódzki w gdańsku

PROTOKÓŁ
z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
w Gardei w dniu 17 czerwca 2016 r. przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.
Kontrolę przeprowadzili:
1. Alicja Szwaj – starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, przewodnicząca zespołu, upoważnienie nr 146/2016
z dnia 6 czerwca 2016 roku.
2. Agnieszka Depka – starszy specjalista w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, członek zespołu, upoważnienie nr 147/2016 z dnia
6 czerwca 2016 roku.
3. Iwona Gocał – starszy specjalista w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Gdańsku, członek zespołu, upoważnienie nr 145/2016 z dnia 6 czerwca
2016 roku.
Kontrolujący złożyli oświadczenia (stanowiące zał. Nr 1, 2, 3 do protokołu), że nie istnieją
okoliczności uzasadniające wyłączenie ich od udziału w ww. kontroli
I.
Zasady i warunki organizacji kontroli
Celem kontroli była ocena organizacji, skuteczności pracy i poprawności realizacji
zadań zleconych gminie, zadań własnych dotowanych z budżetu państwa z zakresu
pomocy społecznej i wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”
w 2015 r.
Całokształt przedmiotu kontroli badano na podstawie:

Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163,
z późn. zm.),

Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U.
z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.),
1

Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz. U. z 2013 r. poz. 885
z późn. zm.),

Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn.zm.),

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1202 z późn. zm.),

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.),

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r.
w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712).

Uchwała Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia
wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020 (M.P. 2013 r. poz. 1024).
Informacja o przeprowadzeniu przedmiotowej kontroli:
Jednostka kontrolowana została powiadomiona o przeprowadzeniu przedmiotowej kontroli
pismem z dnia 6 czerwca 2016 r., znak: PS-II.431.2.17.2016.AS (zał. nr 4),
Podstawa przeprowadzenia kontroli:
Upoważnienia nr 145/2016, 146/2016 i 147/2016 z dnia 6 czerwca 2016 r. (zał. nr 5,6,7)
Ustalenia ogólne:
Ilekroć w protokole jest mowa o:
- Ośrodku – należy przez to rozumieć: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gardei,
- ustawie o pomocy społecznej – należy przez to rozumieć: ustawę z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.),
- Kodeksie postępowania administracyjnego – należy przez to rozumieć: ustawę z dnia
14 czerwca 1960 r. (Dz. U. z 2013 poz. 267 z późn. zm.).
- kierowniku – należy przez to rozumieć: kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Gardei,
- Programie – należy przez to rozumieć: Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie
dożywiania”.
Badaniem kontrolnym objęto następujące zagadnienia:
1) ogólne ustalenia organizacyjne dotyczące Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Gardei,
2
2) zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami zgodnie z art. 116
ustawy o pomocy społecznej,
3) wydatki na pomoc społeczną oraz wydatki na realizację Programu (wykorzystanie
dotacji celowej z budżetu państwa) w 2015 r.,
4) zasadność przyznawania świadczeń w ramach zadań własnych dotowanych z budżetu
państwa,
5) poprawność
realizacji
wieloletniego
programu
„Pomoc
państwa
w
zakresie
dożywiania”,
6) prawidłowość i terminowość przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych
i rozpatrywania wniosków,
7) współpracę z podmiotami uczestniczącymi w rozwiązywaniu problemów społecznych.
W toku kontroli wyjaśnień udzielała:
- Bogumiła Plewka – kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei.
II.
Ustalenia kontrolne
Ad.1
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gardei został utworzony na mocy Uchwały
Nr X/48/90 Gminnej Rady Narodowej w Gardei z dnia 28 lutego 1990 r. w sprawie
utworzenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. (zał. nr 8).
Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei został nadany jako załącznik
do Uchwały Rady Gminy w Gardei Nr XV/80/95 z dnia 28 grudnia 1995 r. w sprawie
uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei. (zał. nr 9).
W związku ze zmianami zachodzącymi w pomocy społecznej statut został
zaktualizowany Uchwałą Nr XIII/76/2012 Rady Gminy w Gardei z dnia 25 stycznia 2012 r.,
w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei. Do statutu
wprowadzono zmiany Uchwałą Nr XXXIII/187/2013 z dnia 30 grudnia 2013 roku.
(zał. Nr 10).
Ośrodek posiada Regulamin Organizacyjny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Gardei, który został wprowadzony Zarządzeniem Nr 4/2012 Kierownika Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei z dnia 17 września 2012 roku. Określa szczegółową
organizację wewnętrzną oraz zakres działania i zadania ośrodka. (zał. nr 11).
W oparciu o art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej Wójt Gminy w Gardei
Zarządzeniem Nr 76/04 z dnia 04 maja 2004 r. upoważnił Kierownika Gminnego Ośrodka
3
Pomocy Społecznej
w
Gardei
Panią
Bogumiłę
Plewka
do
wydawania
decyzji
administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do
właściwości gminy. (zał. nr 12).
Na wniosek kierownika Ośrodka, Wójt Gminy Gardeja Zarządzeniem Nr 3/2010 z dnia
17 grudnia 2010 r. upoważnił pracownika Gminnego Ośrodka Pomocy społecznej Panią
Eleonorę Lewandowską – starszego pracownika socjalnego do wydawania decyzji
administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do
właściwości gminy. (zał. nr 13).
Na podstawie danych przedstawionych przez kierownika ośrodka, ludność gminy
Gardeja na koniec 2015 r. wynosiła 5.483 mieszkańców (Wydział Ewidencji Ludności,
Urząd Gminy Gardeja). Stopa bezrobocia w powiecie kwidzyńskim wg stanu na koniec
grudnia 2015 roku kształtowała się na poziomie 9,5 %. (Dane WUP w Gdańsku).
Głównymi problemami społecznymi w ramach których udzielana była pomoc to:
ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz bezradność
w sprawach opiekuńczo-wychowawczych..
W 2015 r. Ośrodek objął pomocą społeczną 540 środowisk (rodzin) w których wystąpiły
następujące zjawiska powodujące przyznanie pomocy: (MPiPS-03R za 2015).
- ubóstwo - 373
- bezrobocie - 283
- niepełnosprawność – 165
- długotrwała lub ciężka choroba - 129
- bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa
domowego - 192
- alkoholizm - 14
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gardei mieści się w budynku podlegającym
pod Urząd Gminy w Gardei przy ulicy Kwidzyńskiej 36. Budynek jest parterowy, bez
schodów, dostosowany do przyjmowania osób niepełnosprawnych poruszających się na
wózkach inwalidzkich. Ośrodek posiada 8 pomieszczeń biurowych, klienci mają możliwość
przedstawienia swoich problemów w warunkach chroniących ich prywatność. Stanowiska
pracy są wyposażone w niezbędny sprzęt techniczno-biurowy i komputerowy. Ośrodek
czynny jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Interesanci
przyjmowani są przez pracowników socjalnych w godzinach urzędowania ośrodka.
Pracownicy socjalni na dojazdy do oddalonych środowisk korzystają z samochodu
służbowego znajdującego się na stanie ośrodka.
4
Wypłata świadczeń pieniężnych realizowana była w kasie Powiślańskiego Banku
Spółdzielczego w Gardei, przelewem na indywidualne konta bankowe klientów lub
przekazem pocztowym.
Korespondencja wychodząca z Ośrodka podpisywana była przez kierownika
działającego z upoważnienia Wójta Gminy Gardeja.
Ad. 2
W trakcie kontroli ustalono, że na koniec 2015 roku Ośrodek zatrudniał 18 pracowników
w tym.:
1) Kierownik – Bogumiła Plewka dnia 1 czerwca 1990 roku została zatrudniona na
stanowisku kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gardei. W dniu 10 maja
1993 roku złożyła egzamin eksternistycznie z programu nauczania szkoły policealnej
kształcącej w zawodzie pracownik socjalny. Decyzją nr 3 z dnia 18 czerwca 1998 roku
Komisji Egzaminacyjnej powołanej przez Dyrektora Szkoły Policealnej Pracowników Służb
Społecznych w Gdańsku uzyskała tytuł organizatora pomocy społecznej. (zał. Nr 14, 15).
2) 5 pracowników socjalnych w tym: (zał. Nr 16, 17)
- 1 specjalista pracy socjalnej,
- 3 starszych pracowników socjalnych,
- 1 pracownik socjalny
3) 1 opiekunka w ramach usług opiekuńczych,
4) 2 pracowników w dziale księgowości,
5) 1 pracownik biurowy,
6) 2 asystentów rodziny,
7) 2 osoby obsługujące świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjny,
8) 1 osoba obsługująca sekretariat,
9) 2 kierowców.
10) 1 informatyk
Pracownicy socjalni spełniają wymogi odnośnie kwalifikacji zawodowych wskazane
w art. 116 i art. 156 ustawy o pomocy społecznej.
W trakcie kontroli sprawdzono zakresy czynności pracowników socjalnych, które były
aktualne do wykonywanych zadań i zajmowanych stanowisk, a ich treść dostosowana była do
obowiązujących przepisów prawa.
5
Pracownicy
socjalni
posiadają
możliwość
korzystania
z
konsultacji
prawnika
zatrudnionego w Urzędzie Gminy Gardeja. Obsługę komputerową zapewnia informatyk
zatrudniony w ośrodku.
Na dzień kontroli stan zatrudnienia pracowników socjalnych w Ośrodku spełnia wymóg
określony w art. 110 ust.11 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym Ośrodek powinien
zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden
pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2000 mieszkańców lub
proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną
w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy nie więcej niż
50 rodzin i osób samotnie gospodarujących.
Ustalono, że na dzień kontroli Ośrodek zatrudniał 5 pracowników socjalnych. Na
1 pracownika socjalnego przypadało 1.711 mieszkańców.
Ad. 3
W ramach zadań zleconych przez administrację rządową z ustawy o pomocy
społecznej gmina Gardeja w 2015 roku nie realizowała specjalistycznych usług opiekuńczych
w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 18 ust. 1 pkt 3), pomocy
w formie wynagrodzenia należnego opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznanej
przez sąd (art. 18 ust. 1 pkt. 9) oraz nie udzielała pomocy cudzoziemcom (art. 5).
W ramach zadań własnych dotowanych częściowo z budżetu państwa z ustawy o pomocy
społecznej, gmina w 2015 roku realizowała zasiłki stałe i okresowe.
Na realizację pomocy Wojewoda przekazał dotację w wysokości:

zasiłki stałe
– 345.000 zł, wydatkowano 338 818,52 zł, (zwrot 6.181,48 zł),

zasiłki okresowe
– 243.000 zł, wydatkowano 242.892,89 zł. (zwrot 107,11 zł),
Zasiłki okresowe zostały w całości pokryte ze środków budżetu państwa tj. 50%
wysokości świadczenia. Na powyższy cel gmina nie przeznaczyła środków własnych.
Dotacje zostały wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem, a środki niewykorzystane
zwrócone na konto Wydziału Finansów i Budżetu Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Gdańsku.
W ramach dotacji celowej Ośrodek otrzymał kwotę w wysokości 200 000 zł zgodnie
z Umową zawartą w dniu 19 stycznia 2015 r. i 2 aneksami do umowy pomiędzy Wojewodą
Pomorskim, a Wójtem Gminy Gardeja na realizację programu wieloletniego „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania” otrzymana dotacja nie została wykorzystana w 100%, gmina
wydatkowała 199.510 zł, zwrot w kwocie 489,60 zł. został przekazany na konto Wydziału
Finansów i Budżetu Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku. W ramach środków
6
własnych gmina przeznaczyła na ten cel kwotę 49.878 zł, co stanowiło 20 % udziału
w ogólnym koszcie realizacji Programu.
Ad. 4.
Podczas
kontroli
dokonano
oceny zasadności
przyznawania świadczeń oraz
prawidłowości prowadzenia dokumentacji dotyczącej zasiłków stałych i zasiłków
okresowych.
Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych oraz opłacanie składek na ubezpieczenie
zdrowotne.
W roku 2015 pomoc w formie zasiłku stałego przyznano dla 96 osobom, w tym dla 50
osób samotnych. Dla tej grupy osób wypłacono w ciągu roku 901 świadczeń. Średnia
wysokość zasiłku stałego wyniosła 376 zł.
Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie
samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub
niepełnosprawności jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie
gospodarującej tj. 542 zł.; od 1 października 2015 roku jest to kwota 634 zł, pełnoletniej
osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub
niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego na osobę
w rodzinie tj. 456 zł., od 1 października 2015 roku jest to kwota 514 zł. Podwyższenie kwot
kryteriów dochodowych nastąpiło 1 października 2015 roku zgodnie z Rozporządzeniem
Rada Ministrów z dnia 29 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych
oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr z 2015 r. poz. 1058).
Za 70 osoby korzystających z zasiłku stałego, nie objętych ubezpieczeniem
zdrowotnym Ośrodek opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9%
przyznanego zasiłku stałego zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 20 ustawy o pomocy społecznej oraz
art. 66 ust. 1 pkt 26, art. 75 ust. 10 i art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r.
Nr 164, poz. 1027 z późń.zm.). Zapis powyższej ustawy przytaczano w podstawie prawnej
decyzji przyznających zasiłek stały wraz ze składką zdrowotną.
Kontroli poddano 17 teczek osób i rodzin korzystających z pomocy w formie zasiłku
stałego zgodnie z wydanymi decyzjami stanowiącymi wykaz załączony do protokołu
w załączniku nr 18.
Świadczenia przyznawane były na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego
przez pracownika socjalnego na wniosek klientów o pomoc lub z urzędu. Podania były
rejestrowane w książce podawczej posiadały numer i datę wpływu.
7
W skontrolowanych aktach spraw znajdowały się dokumenty potwierdzające opisaną
w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klientów, oraz osób
pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz orzeczenia o stopniu
niepełnosprawności uprawniające do pobierania zasiłku stałego. Wywiady środowiskowe
aktualizowane były w obowiązującym terminie 6 miesięcy.
Przy ustalaniu sytuacji dochodowej rodziny sprawdzano możliwości udzielenia pomocy
na rzecz osoby ubiegającej się o świadczenie, przez osoby, o których mowa w art. 103 ustawy
o pomocy społecznej, zobowiązanych do alimentacji na mocy art. 128 ustawy – Kodeks
rodzinny i opiekuńczy.
Sprawdzone decyzje zawierały pouczenie o prawach i obowiązkach osoby
korzystającej ze świadczenia, uzasadniały przyznanie pomocy i wskazywały tryb
odwoławczy. Wysokość przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo.
Ustalono, iż decyzje w sprawie przyznania pomocy w skontrolowanych aktach były
odbierane osobiście w siedzibie ośrodka lub wysyłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem
odbioru, klient kwitował na druku odbiór decyzji, potwierdzając ten fakt własnoręcznym
podpisem i wpisaniem daty odbioru. Zespół kontrolny mógł ustalić datę wszczęcia
i zakończenia postępowania administracyjnego.
W stosunku do trybu i zasadności przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
Przyznawanie zasiłków okresowych.
W roku 2015 pomocą okresową objęto 140 osoby i rodziny, którym wypłacono 590
świadczeń. Średnia wysokość zasiłku okresowego wyniosła 412 zł. Głównym powodem
przyznawania pomocy było zjawisko ubóstwa i bezrobocie.
Zasiłek okresowy zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy
społecznej przysługuje w szczególności ze względu na bezrobocie, długotrwałą chorobę,
niepełnosprawność, możliwość otrzymania lub nabycie uprawnień do świadczeń z innych
systemów zabezpieczenia społecznego: osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest
niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; rodzinie której dochód
jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zasiłek okresowy ustala się:
1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium
dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby.
2. w przypadku rodziny – do wysokości różnicy kryterium dochodowego rodziny a dochodem
tej rodziny.
Zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w 2015 roku minimalna
wysokość tego zasiłku wynosiła 50% różnicy między:
8
1. kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,
2. kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kontroli poddano 39 teczek osób i rodzin korzystających z pomocy w formie zasiłku
okresowego zgodnie z wydanymi decyzjami stanowiącymi wykaz załączony do protokołu
w załączniku nr 19.
Przeprowadzona kontrola zasiłków okresowych wykazała, że kompletowano
dokumenty niezbędne do rozpatrzenia sprawy w oparciu o art. 107 ust. 5 b ustawy o pomocy
społecznej, który wskazuje jakie załączniki i dokumenty należy przedłożyć w celu ustalenia
sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej. Sprawdzone akta zawierały niezbędne
dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną
i materialną. Zawierały zaświadczenia i oświadczenia o dochodach, oświadczenia majątkowe
i inne potrzebne dokumenty. W przypadku bezrobocia status osoby bezrobotnej był
potwierdzany odpowiednim zaświadczeniem z Powiatowego Urzędu Pracy lub poświadczony
wydrukiem z Samorządowej Elektronicznej Platformy Informacyjnej „Sepi”. Z tytułu
niepełnosprawności i długotrwałej choroby do wywiadu środowiskowego były dołączane
orzeczenia o stopniu niepełnosprawności i zaświadczenia lekarskie.
Świadczenia przyznawane były na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego
przez pracownika socjalnego na wniosek klienta lub z urzędu. Podania były rejestrowane
w książce podawczej posiadały numer i datę wpływu, kserokopie dokumentów były
potwierdzane za zgodność z oryginałem przez pracownika socjalnego.
W rozstrzygnięciu decyzji informowano stronę o przyznaniu zasiłku okresowego,
powodach jego przyznania, kwocie przyznanego świadczenia, okresie na jaki świadczenie
zostało przyznane.
Na podstawie badanych akt ustalono, że kwalifikacja świadczeń była właściwa, we
wszystkich sprawdzonych przypadkach świadczenie przyznawano z powodu spełnienia
przesłanki określonej w art. 38 ustawy o pomocy społecznej, tj. bezrobocia i ubóstwa.
Informowano stronę o możliwości wniesienia odwołania do Samorządowego
Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Ośrodka w terminie 14 dni od daty doręczenia
decyzji.
Ustalono, iż decyzje w sprawie przyznania pomocy w skontrolowanych aktach były
odbierane osobiście w siedzibie ośrodka lub przesyłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem
odbioru, klient kwitował na druku odbiór decyzji, potwierdzając ten fakt własnoręcznym
podpisem i wpisaniem daty odbioru. Zespół kontrolny mógł ustalić datę wszczęcia
i zakończenia postępowania administracyjnego.
Nie wniesiono zastrzeżeń do trybu i zasadności przyznawanych świadczeń.
9
Ad 5.
W okresie objętym kontrolą Ośrodek realizował zadania w oparciu o zapisy:
- Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia
wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc
państwa w zakresie dożywiania”,
- Uchwały XXXIV/189/2014 Rady Gminy Gardeja z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie
podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy
w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla
osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania
„Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014 – 2020 (zał. nr 20),
- Uchwały XXX/190/2014 Rady Gminy Gardeja z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie
określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku, zasiłku
celowego na zakup posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów
żywnościowych dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin
w zakresie dożywiania „Pomoc gminy w zakresie dożywiania” na lata 2014 – 2020.
(zał. nr 21),
- Uchwała XXXIV/188/2014 Rady Gminy w Gardei z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie
ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania „Pomoc gminy
w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020. (zał. nr 22),
Podstawowym celem Programu jest:

wsparcie finansowe gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym,

poprawa poziomu życia rodzin o niskich dochodach

poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży

kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych
W ramach Programu udziela się wsparcia w szczególności:
1) dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej,
2) uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,
3) osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12
marca 2004 r. o pomocy społecznej, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym
wieku, chorym lub niepełnosprawnym.
10
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy uczeń albo dziecko wyraża chęć
zjedzenia posiłku, odpowiednio dyrektor szkoły lub przedszkola informuje ośrodek pomocy
społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ucznia lub dziecka o potrzebie
udzielenia pomocy w formie posiłku. Przyznanie pomocy, o której mowa powyżej możliwa
jest w przypadku przyjęcia przez gminę odpowiedniego programu osłonowego, o którym
mowa w art. 17 ust. 2 pkt. 4 ustawy z dnia12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie wymaga
wydania decyzji administracyjnej w sprawie i ustalenia sytuacji rodziny w drodze rodzinnego
wywiadu środowiskowego. Liczba dzieci i uczniów, którym udzielono pomocy, nie może
przekroczyć 20% liczby uczniów i dzieci dożywianych w szkołach i przedszkolach na terenie
gminy w poprzednim miesiącu kalendarzowym.
Ze środków przekazywanych w ramach Programu gminy udzielają wsparcia osobom
spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej oraz spełniającym kryterium dochodowe w wysokości 150% kryterium,
o którym mowa w art. 8 w/w ustawy. Gmina może uchwałą podwyższyć kryterium powyżej
150%, co ma szczególne znaczenie w grupie dzieci, wśród których można skuteczniej
realizować wszystkie cele Programu, wykraczające poza standardową pomoc społeczną.
Podwyższenie kryterium dochodowego przy przyznawaniu tej formy pomocy sprzyja
zwiększaniu kręgu odbiorców pomocy.
Z analizy dokumentacji wynika, iż gmina nie
skorzystała z możliwości podwyższenia kryterium dochodowego i tym samym nie posiada
takiej uchwały.
W ramach Programu w 2015 roku ogółem skorzystały 829 osoby w tym:

180 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej,

512 uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej

210 pozostałe osoby otrzymujące pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy
społecznej.
Na podstawie skontrolowanych dokumentów ustalono, iż świadczenie w formie
posiłku udzielone było 535 osobom, w tym; 102 dzieciom do 7 roku życia, 497 uczniom do
czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej. W formie zasiłku celowego 439 osobom, w tym:
92 dzieciom do 7 roku życia, 146 uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej
i 210 pozostałym osobom.
Pomoc w formie dożywiania realizowana była na terenie gminy w:
1. Zespole Szkół w Gardei - placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane
są i wydawane gorące posiłki.
2. Zespole Szkół w Czarnem Dolnem - placówka posiada stołówkę, gdzie
przygotowywane są i wydawane gorące posiłki,
11
3. Gimnazjum Wandowo -- placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane są
i wydawane gorące posiłki,
4. Przedszkole w Gardei - placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane są
i wydawane gorące posiłki,
5. Szkoła Podstawowa Trumieje - placówka posiada stołówkę, gdzie przygotowywane są
i wydawane gorące posiłki,
6. Szkoła Podstawowa w Cyganach – placówka posiada punkt wydawania gorących
posiłków, które są dowożone przez GOPS z Gimnazjum w Wandowie.
7. Szkoła Podstawowa w Morawach – placówka posiada punkt wydawania gorących
posiłków, które są dowożone przez GOPS z Gimnazjum w Wandowie.
8. Niepublicznym Przedszkolu w Bądkach – do placówki gorące posiłki są dostarczane
w ramach cateringu.
9. Szkole Podstawowej w Otłowcu – punkt wydawania śniadań (mleko, bułka, kanapka)
Programem objęto również dzieci uczęszczające do szkół poza terenem gminy Gardeja w:
1. Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Barcicach, (gorący posiłek –
catering)
2. Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Uśnicach, (gorący posiłek –
stołówka szkolna)
3. Szkołą Podstawowa nr 6 w Kwidzynie, (gorący posiłek – catering)
4. Zespół Szkół Specjalnych w Kwidzynie, (gorący posiłek - catering)
5. Niepublicznym Przedszkolu w Kwidzynie, (gorący posiłek – catering)
6. Gimnazjum nr 3 w Kwidzynie, (gorący posiłek – stołówka szkolna)
7. Zespół Szkół Rolniczych w Kisielicach (gorący posiłek - stołówka szkolna)
Z podmiotami spoza obszaru gminy realizującymi dożywianie Ośrodek zawierał umowy.
Należności za wydane posiłki płacone były przelewem, w terminie określonym
w umowie, na podstawie przedkładanych przez szkoły rachunków/faktur wraz z załączonymi
imiennymi wykazami dzieci i ilością wydawanych posiłków, potwierdzonymi przez
dyrektorów szkół. (zał. nr 23).
Pomoc w formie dożywiania przyznawana była najczęściej na wniosek rodziców składany
bezpośrednio do Ośrodka, dyrektorów placówek oświatowych oraz z urzędu. Pomoc
przyznawana była na rok budżetowy zgodnie z planem finansowym.
12
Kontrola wykazała, iż w okresie objętym kontrolą, dzieciom z terenu gminy Gardeja
zapewniono dożywianie w postaci gorących posiłków zgodnie z zasadami prawidłowego
żywienia, a tym samym z celem Programu.
Ustalono, iż na terenie gminy Gardeja w 4 Szkołach Podstawowych i 2 gimnazjach
organizowano Programy dożywiania takie jak:
1. "Owoce i warzywa w szkole”,
2. „Mleko w szkole”
3. Programy edukacyjne:
- „Śniadanie daje moc”
- „Żyję zdrowo”,
- „Zdrowie na widelcu”,
- „Mam kota na punkcie mleka”.
Kontroli poddano 54 losowo wybranych akt osób i rodzin, którym przyznano pomoc
w formie dożywiania w ramach Programu. Wykaz skontrolowanych decyzji jest załączony do
protokołu w załączniku nr 24.
Sprawdzone decyzje zawierały pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej
ze świadczenia, uzasadniały przyznanie pomocy i wskazywały tryb odwoławczy. Wysokość
przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo. W stosunku do trybu i zasadności
przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
Ad 6.
Kontrola wykazała, że Ośrodek prowadził rejestr wpływającej korespondencji.
Świadczenia przyznawane były na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez
pracownika socjalnego na wniosek klienta lub z urzędu. Podania o pomoc posiadały numer
i datę wpływu do Ośrodka.
Wywiady środowiskowe przeprowadzane były w miejscu zamieszkania klienta.
Stwierdzono, że treść wywiadów przeprowadzonych przez pracowników socjalnych zawierała
opis sytuacji socjalno-bytowej i zdrowotnej rodziny bądź osoby. W wywiadach znajdowały
się decyzje podjęte przez kierownika Ośrodka, co do planu i zasadności przyznania danego
rodzaju świadczenia. Dokumentacja była prowadzona prawidłowo.
Zespół kontrolny stwierdził, że kserokopie dokumentów załączonych do wniosku
klienta o przyznanie pomocy pracownicy socjalni poświadczali za zgodność z oryginałem.
Wydawane decyzje administracyjne na powyższe formy pomocy zawierały aktualną
podstawę prawną, pouczenie o możliwości odwołania do organu II instancji oraz zapis
13
mówiący o obowiązku informowania Ośrodka o każdej zmianie sytuacji osobistej
i majątkowej podopiecznego. Każda decyzja administracyjna posiadała uzasadnienie pod
względem formalno-prawnym.
Ustalono, iż decyzje w sprawie przyznania pomocy w skontrolowanych aktach były
odbierane osobiście w siedzibie ośrodka lub przesyłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem
odbioru, klient kwitował odbiór decyzji na druku, potwierdzając ten fakt własnoręcznym
podpisem i wpisaniem daty odbioru.
Zespół kontrolny mógł ustalić datę wszczęcia i zakończenia postępowania
administracyjnego zgodnie z art. 35 ustawy Kpa.
Zespół kontrolny pozytywnie ocenił działalność Ośrodka.
Ad. 7.
Ośrodek współpracuje z władzami samorządowymi na polu szeroko rozumianej
pomocy społecznej, kierownik zapraszany jest na sesje Rady Gminy w Gardei oraz na
posiedzenia komisji, gdy poruszane są problemy z obszaru pomocy społecznej, ponadto
współpracuje z:
1) Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gardei,
2) Posterunkiem Policji w Gardei,
3) Zespołami Szkół, Szkołami Podstawowymi oraz Gimnazjum na terenie gminy Gardeja,
4) Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kwidzynie,
5) Ośrodkiem Zdrowia w Gardei,
6) Powiatowym Urzędem Pracy w Kwidzynie,
7) Sołtysami i radnymi z gminy Gardeja,
8) Bankiem Żywności w Tczewie.
III.
Uwagi i wnioski z przeprowadzonej kontroli:
Reasumując Ośrodek jako jednostka organizacyjna realizuje zadania własne dotowane
ze środków budżetu państwa w sposób prawidłowy, zgodny z obowiązującymi przepisami.
Na podstawie zbadanej w trakcie kontroli dokumentacji nie stwierdzono
nieprawidłowości, co do merytorycznej zasadności przyznawania poszczególnych rodzajów
świadczeń. Dokumentacja prowadzona była w sposób prawidłowy.
Skontrolowane akta zawierały niezbędne dokumenty potwierdzające zasadność
przyznawania wykazanych form pomocy.
14
Wywiady środowiskowe przeprowadzone były zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 712) w sprawie
rodzinnego wywiadu środowiskowego. Kwoty świadczeń naliczane i wypłacane były
w sposób prawidłowy. Zespół kontrolny pozytywnie ocenił działalność Ośrodka.
W
związku
z
faktem,
iż
nie
stwierdzono
nieprawidłowości
i
uchybień
w kontrolowanym zakresie odstępuje się od wydania zaleceń pokontrolnych.
Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli Ośrodka na temat zakresu
i terminu przeprowadzenia inspekcji.
Na
tym
protokół
zakończono,
sporządzając
go
w
2-ch
jednobrzmiących
egzemplarzach, przy czym jeden jest przeznaczony dla jednostki kontrolowanej.
Kierownik kontrolowanej jednostki zgodnie z § 16, ust. 1 Rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy
społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przed podpisaniem protokołu ma prawo
zgłoszenia zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w protokole - w terminie 7 dni od daty
otrzymania protokołu. Przysługuje również prawo odmowy podpisania protokołu z kontroli,
z jednoczesnym obowiązkiem złożenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisemnych
wyjaśnień co do odmowy.
Gardeja, dnia 28 lipca 2016 r.
Kontrolujący:
Alicja Szwaj
Kontrolujący:
Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
Agnieszka Depka
Bogumiła Plewka
Kontrolujący:
Iwona Gocał
Gdańsk, dnia, 25 lipca 2016 r.
15