państwowa inspekcja sanitarna - Powiatowa Stacja Sanitarno

Transkrypt

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
—————————————————————————
POWIATOWA STACJA
SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA
W GOSTYNIU
OCENA STANU SANITARNEGO
I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
POWIATU GOSTYŃSKIEGO
W ROKU 2010
GOSTYŃ
——————————————
LUTY, 2011 ROK
PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA
—————————————————————————
POWIATOWA STACJA
SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA
W GOSTYNIU
OCENA STANU SANITARNEGO
I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA
POWIATU GOSTYŃSKIEGO
W ROKU 2010
GOSTYŃ
——————————————
LUTY, 2011 ROK
SPIS TREŚCI
WSTĘP ................................................................................................................ 3
I.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych .............. 4
II.
Jakość wody przeznaczonej do spożycia ........................................ 16
III.
Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk ....... 22
IV.
Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej .................................. 30
V.
Warunki sanitarno - higieniczne środowiska pracy ...................... 37
VI.
Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych ................................................................................ 46
VII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów
użytku ................................................................................................. 55
VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia....68
IX.
Zapobiegawczy nadzór sanitarny.................................................... 82
ZAKOŃCZENIE .............................................................................................. 85
WSTĘP
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wraz z pracownikami Powiatowej Stacji
Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu realizował zadania określone w ustawie
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz przepisach prawa materialnego w części dotyczącej
wymagań sanitarno - przeciwepidemicznych.
Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej ukierunkowane były na ochronę zdrowia ludzi
przed
niekorzystnym
wpływem
czynników
szkodliwych
lub
uciążliwych
oraz
na zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.
W szerokim zakresie prowadzona była działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji
zdrowia.
Realizując swoje obowiązki Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, podobnie jak
w latach ubiegłych, współpracował ze Starostą Gostyńskim oraz Burmistrzami i Wójtami
Miast i Gmin w powiecie gostyńskim. Współpraca dotyczyła w szczególności
zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działań antykryzysowych oraz promocji zdrowia.
Ponadto współpracował z Powiatowym Lekarzem Weterynarii i Inspekcją Weterynaryjną,
Komendantem Powiatowym Państwowej Straży Pożarnej, Policji, przedstawicielami
Inspekcji Ochrony Roślin, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Prowadzono szeroką współpracę z lokalnymi mediami - prasą, portalami
internetowymi i telewizją.
Położenie powiatu oraz sytuacja demograficzna
Powiat gostyński zajmuje powierzchnię 810,3 km2, a zamieszkuje go 76 173
mieszkańców, w tym: 37 565 mężczyzn oraz 38 608 kobiet. Obejmuje on 7 gmin, w tym 5
miejsko - wiejskich i 2 wiejskie, a na jego obszarze znajduje się 187 miejscowości. Pod
względem obszaru zajmuje 15 miejsce wśród 35 powiatów Województwa Wielkopolskiego.
Rys. 1. Gminy powiatu gostyńskiego
3
I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych
I. 1. Działania związane z zapobieganiem epidemiom łatwo szerzących się chorób
zakaźnych
W 2010 roku nie obserwowano występowania epidemii chorób zakaźnych.
Kontynuowano monitoring sytuacji epidemiologicznej dotyczącej zachorowań na grypę
wśród ludności zamieszkałej na terenie powiatu gostyńskiego. Prowadzono również działania
w ramach nadzoru nad grypą opartego na systemie SENTINEL, którego głównym celem jest
pozyskiwanie danych na temat aktywności wirusów na danym terenie, na podstawie wyników
badań wirusologicznych próbek pobranych od pacjentów z objawami grypy lub
grypopodobnymi.
Do realizacji programu SENTINEL na terenie powiatu gostyńskiego w sezonie
epidemicznym
2010/2011
przystąpiło
6
lekarzy
podstawowej
opieki
zdrowotnej.
W celu propagowania działań profilaktycznych dotyczących zapobiegania zakażeniom
wirusem grypy przeprowadzono szkolenie dla 17 pracowników Komendy Powiatowej Policji
w Gostyniu.
I. 2. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych
Sytuacja epidemiologiczna na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku kształtowała
się pomyślnie. W przypadku większości chorób zakaźnych zapadalność utrzymywała się
na poziomie zbliżonym do roku 2009, bądź była niższa, co w szczególności zauważalne było
w przypadku zachorowań na grypę, różyczkę i wirusowe zapalenie wątroby typu A.
W porównaniu do roku 2009 odnotowano wzrost zapadalności na ospę wietrzną i biegunki
u dzieci do lat 2 - tendencje wzrostowe dotyczące zapadalności na te choroby utrzymują się
w powiecie gostyńskim od kilku lat.
Dane epidemiologiczne dotyczące zachorowań na wybrane choroby zakaźne przedstawiono
w tabeli nr 1.
4
Tabela 1. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania wybranych chorób zakaźnych
w powiecie gostyńskim w latach 2009 - 2010
Jednostka chorobowa
Salmonelozy ogółem
Inne
gronkowcowe
bakteryjne
jadem kiełbasianym (botulizm)
zatrucia
pokarmowe nie określone
Biegunki u dzieci do lat 2
typu A - ostre
typu B - ostre
Wirusowe
zapalenie
typu B - przewlekłe
wątroby
typu C
typu B+C (zakażenie mieszane)
Krztusiec
Płonica (szkarlatyna)
Ospa wietrzna
Różyczka
Świnka (nagminne zapalenie przyusznic)
Grypa ogółem
Borelioza z Lyme
Styczność i narażenie na wściekliznę
/potrzeba szczepień/
Toksoplazmoza
Wirusowe zapalenie mózgu określone
Wirusowe zapalenie mózgu nie określone
Wirusowe zapalenie opon mózgowych określone
Wirusowe zapalenie opon mózgowych nie
określone
ogółem
Bakteryjne
wywołane przez E. coli
zapalenie
opon
wywołane przez Streptococcus
mózgowych pneumoniae
i/lub mózgu
nie określone
Zapalenie mózgu inne i nie określone
Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone
2009
2010
liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
10
13,1
9
11,8
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
60
28
3186,4
36,8
84
5
4327,7
6,6
–
–
–
–
7
5
9,2
6,6
–
–
5
5
1
6,6
6,6
1,3
1
7
381
9
6
813
1,3
9,2
501,0
11,8
7,9
1069,1
–
–
–
–
13
556
1
3
39
3
17,1
729,9
1,3
3,9
51,2
3,9
3
3,9
1
1,3
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
1,3
–
–
1
1,3
–
–
–
–
1
1,3
–
–
–
–
–
–
1
1,3
–
–
–
–
1
1
1,3
1,3
–
–
–
–
5
I. 2. 1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe
Zapadalność na zatrucia pokarmowe w 2010 roku utrzymywała się na poziomie
zbliżonym do roku 2009 (wykres 1). Ogółem zarejestrowano 9 zachorowań - wszystkie
wywołane były przez pałeczki z rodzaju Salmonella (wsp. zap. - 11,8).
Ponad 60% salmoneloz w 2010 roku wystąpiło u dzieci w grupie wieku od 0 do 4 lat.
Przeważały zachorowania wśród kobiet oraz mieszkańców wsi; wszystkich chorych
hospitalizowano.
Najwięcej zachorowań na salmonelozy wystąpiło w III kwartale roku - wszystkie
potwierdzone zostały badaniami laboratoryjnymi.
Wykres 1. Zapadalność na zatrucia pokarmowe w powiecie gostyńskim w latach 2006 2010
2010r.
11,8
2009r.
13,1
25,0
2008r.
29,0
27,7
2007r.
2006r.
21,1
0
10
2,6
1,3
20
30
40
50
60
70
zapadalność / 100 000
salmonelozy
nie określone zatrucia pokarmowe
botulizm
W 2010 roku w powiecie gostyńskim zgłoszono 84 biegunki u dzieci do lat 2 (wsp.
zap. - 4327,7), w tym 17 przypadków hospitalizowanych i 67 leczonych ambulatoryjnie.
Najwięcej zachorowań wystąpiło w II i III kwartale 2010 roku.
U 16 dzieci podczas pobytu w szpitalu wykonano badania w celu ustalenia czynnika
etiologicznego biegunki: w 1 przypadku nie stwierdzono obecności drobnoustrojów
chorobotwórczych, w 2 przypadkach przyczyną zachorowań były adenowirusy, natomiast
w 13 - rotawiusy.
Wśród dzieci leczonych ambulatoryjnie nie wykonywano badań diagnostycznych.
6
Zapadalność na biegunki u dzieci do lat 2 w 2010 roku była wyższa w porównaniu do roku
2009, w którym współczynnik zapadalności osiągnął wartość 3186,4.
W 2010 roku, podobnie jak w roku 2009, na terenie powiatu gostyńskiego nie
zarejestrowano przypadków zachorowań na czerwonkę, dur brzuszny, dury rzekome, oraz
jersiniozę.
I. 2. 2. Wirusowe zapalenia wątroby
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego zgłoszono 5 zachorowań na wirusowe
zapalenie wątroby typu A (wsp. zap. - 6,6). Zachorowania wystąpiły w miesiącu styczniu
i lutym. W toku prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego nie ustalono nośnika
zakażeń. Biorąc pod uwagę długi okres wylęgania choroby oraz datę wystąpienia objawów
klinicznych u pacjentów można przypuszczać, iż wszystkie przypadki powiązane były
z ogniskiem zachorowań na WZW typu A, które wystąpiło w powiecie gostyńskim pod
koniec 2009 roku (28 zachorowań, wsp. zap. - 36,8), w tym 4 przypadki mogły być
następstwem kontaktu z osobami chorymi.
Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A w 2010 roku wystąpiły w grupie wieku
od 20 do 39 lat, zapadalność była wyższa wśród mężczyzn, natomiast rozkład zachorowań
w mieście i na wsi kształtował się mniej więcej na takim samym poziomie. Wszystkich
chorych hospitalizowano.
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego zarejestrowano 5 przypadków
przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B (wsp. zap. - 6,6) oraz 5 przypadków
przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C (wsp. zap. - 6,6), w tym 1 zakażenie
mieszane WZW typu B+C. Wszystkie zachorowania dotyczyły osób dorosłych.
Na podstawie przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych ustalono, iż zachorowania
nie były związane z narażeniem zawodowym.
W ciągu ostatnich lat liczba zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby typu B i C
w powiecie gostyńskim ulegała wahaniom - w 2010 roku zapadalność była nieznacznie niższa
niż w roku 2009 (wykres 2).
7
Wykres 2. Zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby typu B i C w latach 2002 - 2010
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2002r.
2003r.
2004r.
2005r.
wzw typu B
2006r.
2007r.
2008r.
2009r.
2010r.
wzw typu C
I. 2. 3. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego
W 2010 roku w powiecie gostyńskim nie zgłoszono zachorowań na krztusiec.
Sytuacja była korzystniejsza w porównaniu do roku 2009, w którym zarejestrowano
1 przypadek krztuśca - wsp. zap. 1,3.
Zapadalność na krztusiec w powiecie gostyńskim utrzymuje się na niskim poziomie od kilku
lat - należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż prawdopodobnie wykonuje się zbyt mało badań
diagnostycznych umożliwiających rozpoznanie tej choroby, co nie pozwala na dokonanie
obiektywnej oceny sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie (wykres 3).
Wykres 3. Zapadalność na krztusiec w latach 2005 - 2010
3
2,6
2,6
2,5
2
1,3
1,5
1
0,5
0
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
2009r.
2010r.
8
W 2010 roku zarejestrowano 1 przypadek różyczki (wsp. zap. - 1,3), który wystąpił
u 4 - letniego chłopca mieszkającego na wsi. Dziecko zostało uprzednio zaszczepione przeciw
różyczce w ramach Programu Szczepień Ochronnych - od szczepienia do pojawienia się
objawów choroby upłynęły ponad 3 lata. Zachorowanie nie zostało potwierdzone badaniami
laboratoryjnymi.
W 2009 roku zapadalność na różyczkę w powiecie gostyńskim była 9 - krotnie wyższa (wsp.
zap. - 11,8), tendencje spadkowe dotyczące zapadalności na różyczkę obserwuje się od 2007
roku (wykres 4).
Wykres 4. Zapadalność na różyczkę w powiecie gostyńskim w latach 2005 - 2010
291,3
300
250
200
150
104,1
100
50
31,7
11,8
4,0
1,3
0
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
2009r.
2010r.
Zapadalność na szkarlatynę w 2010 roku była wyższa w porównaniu do roku 2009
(wykres 5). Ogółem zgłoszono 13 zachorowań (wsp. zap. - 17,1), z czego 77 % wystąpiło
w grupie wieku od 0 do 9 lat. Częściej chorowali mężczyźni oraz mieszkańcy miast.
W 2009 roku w powiecie gostyńskim zarejestrowano 7 przypadków płonicy (wsp. zap. - 9,2).
9
Wykres 5. Zapadalność na szkarlatynę w powiecie gostyńskim w latach 2005 - 2010
17,1
2010r.
9,2
2009r.
36,9
2008r.
25,0
2007r.
43,6
2006r.
21,1
2005r.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Zapadalność na ospę wietrzną w powiecie gostyńskim od 6 lat utrzymuje się
na stosukowo wysokim poziomie (wykres 6).
W 2010 roku odnotowano kolejny wzrost zapadalności - ogółem zarejestrowano 556
przypadków ospy wietrznej (wsp. zap. - 729,9). Najwięcej zachorowań odnotowano u dzieci
w grupie wieku od 0 do 4 lat. Ponad 60 % ogólnej liczby chorych stanowili mieszkańcy wsi,
zapadalność była wyższa wśród mężczyzn.
Wykres 6. Zapadalność na ospę wietrzną w powiecie gostyńskim w latach 2005 - 2010
800
729,9
700
600
501,0
500
373,9
400
300
340,1
328,2
227,3
200
100
0
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
2009r.
2010r.
10
W 2010 roku zgłoszono 3 przypadki nagminnego zapalenia przyusznic (wsp. zap. 3,9). Zachorowania wystąpiły u 4 - letniej dziewczynki, 7 - letniego chłopca oraz 35 - letniej
kobiety i zostały rozpoznane wyłącznie na podstawie objawów klinicznych. Zapadalność
na świnkę w 2010 roku była wyższa w mieście niż na wsi.
Dwoje dzieci zostało uprzednio zaszczepione przeciw śwince w ramach obowiązkowego
Programu Szczepień Ochronnych - u dziewczynki zachorowanie wystąpiło po 3 latach
i 3 miesiącach od zaszczepienia, natomiast u chłopca - po 5 latach i 10 miesiącach.
Zapadalność na nagminne zapalenie przyusznic była 2 - krotnie niższa w porównaniu do roku
2009, w którym współczynnik zapadalności osiągnął wartość 7,9.
W 2010 roku, podobnie jak w latach poprzednich, w powiecie gostyńskim nie
zgłoszono zachorowań na odrę i nagminne porażenie dziecięce.
I. 2. 4. Zachorowania na grypę
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego odnotowano duży spadek zapadalności
na grypę w porównaniu do roku 2009 (wykres 7). Ogółem
zarejestrowano 39 przypadków grypy (wsp. zap. - 51,2),
natomiast w 2009 roku - 813 zachorowań (wsp. zap. - 1069,1).
Z ogólnej liczby chorych ponad 25% stanowiły dzieci w grupie
wieku od 0 do 14 lat (wsp. zap. - 79,0). Szczyt zachorowań
wystąpił w miesiącu styczniu i lutym.
3 przypadki grypy zostały potwierdzone badaniami laboratoryjnymi - w materiale klinicznym
stwierdzono obecność wirusa grypy typu A/H1N1. Żadna z osób, u których potwierdzono
obecność wirusa grypy nie została zaszczepiona przeciw grypie w sezonie epidemicznym
2009/2010. We wszystkich przypadkach nastąpił pełen powrót pacjentów do zdrowia.
11
Wykres 7. Zapadalność na grypę w powiecie gostyńskim w latach 2005 - 2009
1600
1448,2
zapadalnosć / 100 000
1400
1200
1069,1
1000
800
600
400
200
105,7
0
2005r.
2006r.
59,3
2007r.
315,1
51,2
2008r.
2009r.
2010r.
I. 2. 5. Zachorowania na gruźlicę
W 2010 roku zgłoszono 4 przypadki gruźlicy płuc (wsp. zap. - 5,3), w tym
3 zachorowania na gruźlicę prątkującą (BK +). Zapadalność była 2 - krotnie niższa
w porównaniu do roku 2009, w którym współczynnik zapadalności osiągnął wartość 11,8.
Wszystkie zachorowania na gruźlicę płuc dotyczyły osób dorosłych w wieku powyżej 35 lat.
Rozkład zachorowań wśród kobiet i mężczyzn oraz w mieście i na wsi kształtował się
na takim samym poziomie.
W związku ze zgłoszonymi zachorowaniami nadzorem objęto ogółem 16 osób pozostających
w kontakcie wysokiego ryzyka z chorymi na gruźlicę prątkującą.
W 2010 roku w powiecie gostyńskim odnotowano 1 przypadek gruźlicy pozapłucnej
- u 50 - letniego mężczyzny stwierdzono gruźlicze zapalenie opłucnej (wsp. zap. - 1,3).
Sytuacja była korzystniejsza w porównaniu do roku 2009, w którym zgłoszono
3 zachorowania na gruźlicę pozapłucną (wsp. zap. - 3,9).
12
I. 2. 6. Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa i wywołana przez
Haemophilus influenzae
W 2010 roku w powiecie gostyńskim zarejestrowano 1 przypadek neuroinfekcji
(wsp. zap. - 1,3). Zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych wywołane przez Streptococcus
pneumoniae wystąpiło w miesiącu styczniu u 56 - letniej kobiety mieszkającej w mieście.
W wyniku zastosowanego leczenia nastąpił pełen powrót chorej do zdrowia.
Współczynnik zapadalności na neuroinfekcje w 2010 roku był niższy w porównaniu do roku
2009, w którym osiągnął wartość 5,3.
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego nie wystąpiły zachorowania
na inwazyjne choroby wywołane przez Neisseria meningitidis i Haemophilus influenzae.
I. 2. 7. Choroby odzwierzęce
W 2010 roku zarejestrowano 3 przypadki boreliozy (wsp. zap. - 3,9), które wystąpiły
u mieszkających na wsi kobiet w wieku 33 i 51 lat oraz mężczyzny w wieku 35 lat.
U kobiet w miejscu ukąszenia przez kleszcze wystąpił rumień wędrujący,
natomiast u mężczyzny nie obserwowano rumienia - stwierdzono
neuroboreliozę.
W 1 przypadku zakażenie związane było z narażeniem zawodowym (do
ekspozycji doszło w trakcie wykonywania pracy zarobkowej w lesie w okolicach wsi
Smogorzewo - gmina Piaski). W pozostałych przypadkach nie ustalono okoliczności
zakażenia - chorzy nie zauważyli ukłucia przez kleszcze.
W 2009 roku w powiecie gostyńskim nie zgłoszono zachorowań na boreliozę.
Podobnie jak w roku 2009 nie zarejestrowano zachorowań na choroby odzwierzęce
takie, jak: bruceloza, włośnica, listerioza, leptospiroza oraz infekcji werocytotoksyczną
Escherichia coli.
W 2010 roku zgłoszono 79 przypadków pokąsań, względnie innego kontaktu ludzi
ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę. Szczepienia przeciw wściekliźnie podjęto
u 1 osoby. Sytuacja była korzystniejsza w porównaniu do roku 2009, w którym postępowanie
poekspozycyjne wdrożono u 3 osób.
13
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego nie odnotowano przypadków wścieklizny
wśród zwierząt.
I. 3. Zakażenia szpitalne i drobnoustroje alarmowe
W Szpitalu Zakonu Bonifratrów Św. Benedykta Menni w Piaskach prowadzony jest
monitoring sytuacji epidemiologicznej dotyczącej występowania zakażeń szpitalnych oraz
drobnoustrojów alarmowych. W 2010 roku wśród pacjentów hospitalizowanych w Oddziale
Rehabilitacji Ogólnoustrojowej z Pododdziałem Rehabilitacji Neurologicznej nie odnotowano
występowania ognisk epidemicznych zakażeń.
I. 4. Realizacja szczepień ochronnych
Szczepienia ochronne realizowano w 18 placówkach opieki zdrowotnej, w tym:
•
w oddziale noworodkowym Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej
w Gostyniu objętym nadzorem przez Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego oraz
•
w 17 gabinetach szczepień lekarzy rodzinnych.
Przeprowadzono
17
kontroli,
w
wyniku
których
nie
stwierdzono niedociągnięć dotyczących realizacji Programu Szczepień
Ochronnych
oraz
nieprawidłowości
w
zakresie
transportu,
przechowywania i przestrzegania terminów ważności szczepionek.
W 2010 roku wśród osób zaszczepionych na terenie powiatu gostyńskiego wystąpiły
2 niepożądane odczyny poszczepienne (wykres 8):
 odczyn po szczepieniu przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, który wystąpił
u dziewczynki w 17 miesiącu życia po podaniu czwartej dawki szczepionki DTP
(w pierwszej dobie po szczepieniu gorączka od 38,50C - 38,90C utrzymująca się
do 48 godzin),
 odczyn po szczepieniu preparatem M-M-R, który wystąpił u dziewczynki
w 19 miesiącu życia po podaniu pierwszej w życiu dawki szczepionki (wysypka
różyczkopodobna o znacznym nasileniu na całym ciele).
W obydwóch przypadkach u dzieci, u których wystąpił niepożądany odczyn poszczepienny
nastąpił pełen powrót do zdrowia.
14
W 2009 roku w powiecie gostyńskim zgłoszono 2 niepożądane odczyny poszczepienne:
po szczepieniu szczepionką DTP oraz Infanrix IPV - HIB.
Wykres 8. Liczba niepożądanych odczynów poszczepiennych w powiecie gostyńskim
w latach 2005 - 2010
Liczba NOP
2
1
0
2005r.
2006r.
2007r.
2008r.
2009r.
2010r.
Podsumowanie
1. Sytuacja epidemiologiczna na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku kształtowała się
pomyślnie. W przypadku większości jednostek chorobowych zapadalność utrzymywała się
na poziomie zbliżonym do roku 2009 lub wykazywała tendencje spadkowe.
2. W 2010 roku w powiecie gostyńskim nie obserwowano występowania epidemii chorób
zakaźnych.
3. Z roku na rok poprawia się sytuacja w zakresie zgłaszalności zakażeń i zachorowań
na choroby zakaźne, co pozwala na lepszy monitoring sytuacji epidemiologicznej
w powiecie.
15
II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia
II. 1. Wprowadzenie
Na terenie powiatu gostyńskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną
do spożycia przez ludzi zaopatrywane są wyłącznie z ujęć wody podziemnej. Nie występują
ujęcia powierzchniowe służące do zasilania wodociągów.
Studnie na ujęciach wodociągowych są właściwie oznakowane i zabezpieczone przed
dostępem osób nieupoważnionych. Ich stan sanitarno - techniczny nie budził uwag.
Urządzenia wodne są regularnie konserwowane, studzienki studni utrzymane czysto,
studnie zamknięte szczelnymi włazami. Stosowane są również zabezpieczenia elektroniczne.
Wyznaczone są strefy ochrony bezpośredniej, ogrodzone, oznakowane tablicami
informacyjnymi, zamknięte.
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gostyniu w roku
2010 znajdowały się ogółem 34 wodociągi:
31 publicznych,
2 lokalne,
1 zakładowy.
W roku 2010 dokonano kontroli wszystkich wodociągów.
W ramach prowadzonego monitoringu pobierano do badań laboratoryjnych próbki
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Badania jakości wody prowadziły laboratoria:
Laboratorium
Badania
Wody
i
Gleby
Wojewódzkiej
Stacji
Sanitarno
-
Epidemiologicznej w Poznaniu oraz
Laboratorium Badań Wody i Gleby Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Lesznie.
Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2010 roku
stanowiły wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007
roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417
z późn. zm.).
W roku 2010 pobrano do badań 249 próbek wody do spożycia.
W wodzie wodociągowej występowały okresowo przekroczenia parametrów fizyko chemicznych: żelaza, manganu, mętności. Występujące przekroczenia nie stanowiły
zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Wszystkie wodociągi prowadzą procesy uzdatniania wody.
16
W wyniku dokonanych przez przedsiębiorstwa wodociągowe działań naprawczych
uzyskiwano jakość wody zgodną z wymaganiami w/w rozporządzenia.
Przekroczenia bakteriologiczne stanowiły głównie niewielkie ilości bakterii grupy coli, które
są bakteriami wskaźnikowymi, niechorobotwórczymi. W przypadku złej bakteriologii,
właściciele bądź administratorzy wodociągów przeprowadzali skuteczną dezynfekcję
urządzeń i sieci wodociągowych, w wyniku czego uzyskiwano dobrą jakość wody.
Ze względu na krótki czas trwania przekroczeń bakteriologicznych i skuteczne działania
naprawcze nie wpływały one na końcową ocenę wodociągów, które zostały ocenione
pozytywnie.
II. 2. Charakterystyka ujęć
W 2010 roku wodociągi zaopatrywały w wodę 76 113 mieszkańców powiatu
gostyńskiego, co stanowi 99,92 % ogólnej liczby mieszkańców powiatu gostyńskiego.
W miejscowości Talary mieszkańcy korzystają z wody z ujęć własnych, gdyż wieś ta nie jest
zwodociągowana.
Ogółem, w roku 2010 wodociągi zaopatrywały w wodę:
31 968 mieszkańców w miastach,
44 145 mieszkańców na terenach wiejskich.
W grupie:
 wodociągów o produkcji 1000 - 10 000 m3/dobę - znajdowały się 4 wodociągi (11,8 %
ogólnej liczby wodociągów), zaopatrujące w wodę 30 435 mieszkańców powiatu
gostyńskiego,
 wodociągów o produkcji 100 - 1 000 m3/dobę - 27 wodociągów (79,4 % ogólnej
liczby wodociągów), zaopatrujące w wodę 45 141 mieszkańców,
 wodociągów o produkcji < 100 m3/dobę - 3 wodociągi (8,8 %) ogólnej liczby
wodociągów, zaopatrujące 537 mieszkańców.
100 % zarejestrowanych i skontrolowanych wodociągów produkowało wodę dobrej
jakości, spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U.
Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
17
II. 3. Wodociągi
II. 3. 1. Sieć wodociągowa
Stopień zwodociągowania obszaru powiatu gostyńskiego w latach 2009 - 2010
przedstawia tabela nr 1.
Tabela 1. Stopień zwodociągowania obszaru powiatu gostyńskiego w latach 2009 - 2010
Liczba wsi
Nazwa
Liczba wsi
zwodociągowanych
Liczba
ludności
2009 2010 2009 2010 2009 2010
Liczba
ludności
korzystającej z
wodociągów
%
zwodociągowania
2009 2010 2009 2010
Miasto Borek
-
-
-
-
2531 2532
2531 2532
100
100
Gmina Borek
19
19
19
19
5221 5196
5221 5196
100
100
Miasto Gostyń
-
-
-
-
20545 20491 20545 20491
100
100
Gmina Gostyń
32
32
32
32
7347 7449
7347 7449
100
100
Miasto Krobia
-
-
-
-
4099 4073
4099 4073
100
100
Gmina Krobia
22
22
22
22
8848 8889
8848 8889
100
100
Gmina Pępowo
14
14
14
14
5993 6035
5993 6035
100
100
Gmina Piaski
24
24
23
23
8452 8485
8392 8429
99,3 99,29
Miasto Pogorzela
-
-
-
-
2020 2026
2022 2026
100
100
Gmina Pogorzela
12
12
12
12
3117 3127
3117 3127
100
100
Miasto Poniec
-
-
-
-
2868 2846
2868 2846
100
100
Gmina Poniec
19
19
19
19
5006 5024
5006 5024
100
100
Powiat gostyński
142
142
141
141
76047 76173 75987 76113
99,9 99,92
II. 3. 2. Jakość wody w wodociągach
II. 3. 2. 1. Wodociągi o produkcji < 100 m3/dobę
Do grupy tej zaliczono 3 wodociągi publiczne: Bodzewko, Karzec i Ostrowo,
co stanowi 8,8 % ogólnej liczby wodociągów.
18
W roku 2010 przeprowadzono kontrole wszystkich wodociągów tej grupy - nie
stwierdzono uchybień sanitarno - higienicznych i sanitarno - technicznych.
W roku 2010 przedsiębiorstwa wodociągowe prowadziły prace remontowo modernizacyjne, które dotyczyły m. in. wymiany siatki ogrodzeniowej strefy bezpośredniej
ujęć wody, bieżących napraw na stacjach uzdatniania wody.
Wodociągi dostarczały wodę odpowiadającą wymogom stawianym wodzie do spożycia przez
ludzi.
II. 3. 2. 2. Wodociągi o produkcji 100 - 1 000 m3/dobę
W grupie tej znajduje się 27 wodociągów, stanowią one 79,4 % ogólnej liczby
wodociągów. Należą do nich:
•
1 wodociąg lokalny w mieście - Ardagh Glass Gostyń S.A. (produkowana woda
przeznaczona jest na cele produkcyjne zakładu, wodociąg nie stanowi stałego
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia),
•
26 wodociągów publicznych na terenach wiejskich: Bodzewo, Brzezie, Bukownica,
Czajkowo, Florynki, Gola, Jeżewo, Karolew, Kosowo, Koszkowo, Krzyżanki,
Kuczynka, Małgów, Pępowo, Podrzecze, Siedlec, Siedmiorogów II, Smogorzewo,
Wymysłowo, Strzelce Wielkie, Tworzymirki, Stefanowo, Wilkonice, Zalesie, Ziemlin,
Wziąchów.
Podczas przeprowadzonych kontroli sanitarnych stacji oraz ujęć wodnych wszystkich
wodociągów nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarno - higienicznych i sanitarno technicznych.
W 2010 roku właściciele i administratorzy wodociągów prowadzili prace remontowo modernizacyjne, które dotyczyły wodociągów: Brzezie, Czajkowo, Gola, Kosowo,
Tworzymirki, Bukownica, Florynki, Kuczynka, Siedlec, Wziąchów, Stefanowo, Jeżewo,
Koszkowo, Karolew, Siedmiorogów II, Zalesie, Podrzecze, Strzelce Wielkie, Ardagh Glass
Gostyń S.A.
Prace modernizacyjne związane były z remontami bieżącymi stacji uzdatniania wody
i polegały na: malowaniu elewacji zewnętrznych i urządzeń uzdatniających, remontach
pomieszczeń biurowo - socjalnych, remontach zbiorników wody czystej, wymianie siatek
19
ogrodzeniowych stref bezpośrednich ujęć wody oraz modernizacji sieci wodociągowych
z przyłączami.
W 2010 roku wodociągi z tej grupy dostarczały wodę odpowiadającą wymogom
stawianym wodzie do spożycia przez ludzi.
II. 3. 2. 3. Wodociągi o produkcji 1 000 - 10 000 m3/dobę
Do grupy tej należą 4 wodociągi, co stanowi 11,8 % ogólnej liczby. Są to:
 wodociąg publiczny w Gostyniu,
 wodociąg lokalny Spółdzielni Mleczarskiej, przy ul. Wielkopolskiej w Gostyniu,
 wodociąg publiczny w Drzewcach,
 wodociąg zakładowy w Pudliszkach.
Wodociąg publiczny w Gostyniu zaopatruje w wodę 21 043 mieszkańców miasta
Gostynia, co stanowi 27,6 % ogółu ludności powiatu gostyńskiego korzystającej z wody
wodociągowej.
Wodociąg lokalny Spółdzielni Mleczarskiej w Gostyniu większość produkowanej
wody przeznacza na cele produkcyjne zakładu. W wodę zaopatruje tylko mieszkańców
bloków przy ul. Wielkopolskiej w Gostyniu.
We wszystkich wymienionych wodociągach prowadzony jest proces uzdatniania
wody. Przeprowadzono kontrole sanitarne stacji oraz ujęć wodnych wszystkich wodociągów;
nie stwierdzono uchybień.
Przedsiębiorstwa wodociągowe prowadziły prace remontowo - modernizacyjne, które
dotyczyły wodociągów: Gostyń, Drzewce, Pudliszki.
Wykonywane prace związane były z naprawą kominków wentylacyjnych studni, rozbudową
budynku stacji uzdatniania wody oraz modernizacją sieci wodociągowej.
W roku 2010 uległa poprawie jakość wody produkowanej przez wodociąg publiczny
w Drzewcach. W związku z zakończeniem I etapu modernizacji stacji uzdatniania wody,
zwiększyła się skuteczność procesu uzdatniania wody w zakresie poprawy parametrów żelaza
i manganu. Wartości te są zgodne z wymaganiami.
20
Wymienione wodociągi, w roku 2010 dostarczały wodę odpowiadającą wymogom
stawianym wodzie do spożycia przez ludzi.
II. 4. Studnie publiczne
Społeczeństwo powiatu gostyńskiego zaopatrywane jest w wodę z wodociągów
sieciowych - nie korzysta z wody ze studni publicznych.
W 2010 roku zlikwidowano studnie publiczne w Borku Wlkp. i w Gostyniu w związku
z brakiem wody w tych studniach oraz wysokimi kosztami napraw ponoszonymi przez ich
właścicieli.
II. 5. Podsumowanie
1. W 2010 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Gostyniu znajdowały się 34 wodociągi zaopatrujące mieszkańców powiatu gostyńskiego
w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.
2. Poprawie uległa jakość wody z wodociągu publicznego w Drzewcach.
3. Najczęstszą przyczyną kwestionowania jakości wody z wodociągów były przekroczenia
parametrów fizyko - chemicznych, tj.: żelaza, manganu oraz towarzysząca temu
podwyższona mętność. W wyniku prowadzonych działań naprawczych następowała
poprawa jakości wody.
4. W przypadku stwierdzenia w wodzie obecności mikroorganizmów, głównie bakterii grupy
coli w niewielkich ilościach, prowadzono proces jej dezynfekcji. W wyniku
podejmowanych działań uzyskiwano jakość wody zgodną z wymaganiami określonymi
w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
21
III. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk
III. 1. Wprowadzenie
W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w 2010 roku Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Gostyniu dokonał oceny stanu sanitarnego 197 obiektów użyteczności
publicznej, co stanowi 68,2 % wszystkich obiektów znajdujących się w ewidencji.
III. 2. Stan sanitarny wybranych obiektów
III. 2. 1. Domy pomocy społecznej
Na terenie powiatu gostyńskiego znajdują się 4 Domy Pomocy Społecznej (DPS):
w Chumiętkach, Chwałkowie, Rogowie i Zimnowodzie.
Wszystkie placówki z dniem 1 stycznia 2010 roku zostały objęte nadzorem przez
Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, który dokonał oceny
ich stanu sanitarnego.
III. 2. 2. Hotele i inne obiekty świadczące usługi noclegowe
Nadzorem sanitarnym objęto: 2 obiekty hotelowe, 1 motel, 1 pensjonat, znajdujące się
na terenie powiatu gostyńskiego:
•
Hotel „Cukropol” w Gostyniu, ul. Hutnika 14, należący do firmy: Mieszalnia Pasz,
Sprzedaż Środków do Produkcji Rolnej Stanisław Markowski, ul. Starogostyńska 7,
63-800 Gostyń,
od roku 2010 obiekt posiada kategoryzację (***),
•
Hotel - Restauracja „Podleśna” w Gostyniu, ul. Sportowa 1, należący do Firmy
Raczkiewicz, siedziba: 63-200 Jarocin, ul. Ks. Kard. Wyszyńskiego 4,
posiada kategoryzację (**),
•
motel „Impresja „w Borku, przy ul. Powst. Wlkp. 26a, należący do „Transpetrol - Bis”
Sp. z o.o. z/s w Osuszu 34, 63-700 Krotoszyn,
posiada kategoryzację (***),
•
pensjonat ”Absolwent” w Gostyniu, przy ul. Helsztyńskiego 3,
posiada kategoryzację (***).
22
W ciągu roku prowadzono prace remontowe w celu podniesienia standardu
świadczonych usług oraz zwiększenia liczby miejsc noclegowych. Obiekty funkcjonują przez
cały rok. Oferowane są w nich pokoje 1 i 2 osobowe oraz apartamenty, obiekty
przystosowane są dla osób niepełnosprawnych.
Stan sanitarno - techniczny obiektów skontrolowanych w 2010 roku oceniono jako dobry.
Do grupy obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie należą również
gospodarstwa agroturystyczne. 3 obiekty tego typu zlokalizowane są na terenie gminy
Pępowo. Prowadzona jest w nich działalność całoroczna.
Pomieszczenia obiektów pod względem sanitarno - higienicznym nie budziły zastrzeżeń.
Ponadto, skontrolowano 6 obiektów użyteczności publicznej posiadających pokoje
gościnne, a mianowicie: Zajazd „Pod Wiwatem” w Krajewicach, Zajazd „Stajenka” w Borku
Wlkp., Restaurację „Darwid” w Krobi, Pałac w Goli, Centrum Konferencyjne w Gębicach,
Ośrodek Integracji Europejskiej w Rokosowie.
Obiekty funkcjonują cały rok. Charakteryzują się wysokim standardem świadczonych usług.
Trzy obiekty posiadające bazę noclegową tj. Ośrodek Integracji Europejskiej w Rokosowie,
Centrum Konferencyjne w Gębicach oraz Pałac w Goli dysponują apartamentami o wysokim
standardzie. Zlokalizowane są w zabytkowych pałacach otoczonych parkami. Widoczna jest
dbałość właścicieli o budynki i teren wokół nich. Stan sanitarno - techniczny jest bardzo
dobry.
W Ośrodku Integracji Europejskiej w Rokosowie oddano do użytku dodatkowy budynek
tzw. powozownię, z przeznaczeniem na pokoje gościnne.
III. 2. 3. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, inne zakłady,
w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług: fryzjerskie, kosmetyczne,
odnowy biologicznej, tatuażu
Ogółem w 2010 roku oceniono stan sanitarny 93 obiektów tej grupy,
co stanowi 69,9 % zakładów ujętych w ewidencji.
Najwięcej, bo 112 obiektów zlokalizowanych jest w miastach, na wsiach funkcjonuje tylko
21 zakładów tej grupy.
Przeważającą część tj. 59 obiektów stanowią wśród nich zakłady fryzjerskie.
23
Obiekty oceniano pod kątem zgodności z wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 17 lutego 2004 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinny odpowiadać
zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz. U. Nr 31, poz. 273).
92 skontrolowane zakłady tej grupy spełniają wymagania przepisów w/w rozporządzenia.
W porównaniu z rokiem 2009 liczba zakładów o nieprawidłowym stanie technicznym
nie uległa zmianie. Jest to 1 zakład fryzjerski, nie posiadający pomieszczenia sanitarno higienicznego; nie spełnia on wymagań obowiązującego rozporządzenia. W 2010 roku
wszczęto postępowanie administracyjne i wydano decyzję zobowiązującą właściciela do
wydzielenia w/w pomieszczenia.
W skontrolowanych zakładach dezynfekcja narzędzi kosmetycznych i fryzjerskich
prowadzona jest przy użyciu właściwych preparatów i środków dezynfekcyjnych; w części
zakładów stosowane są sterylizatory kulkowe. Do wykonywania zabiegów kosmetycznych
stosowany był sprzęt jednorazowego użytku. Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi oraz
pranie i dezynfekcja bielizny były prawidłowe.
W 2010 roku zarejestrowano 15 nowych obiektów. Wszystkie nowopowstałe zakłady są
estetyczne i funkcjonalne.
III. 2. 4. Obiekty komunikacji publicznej
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno -Epidemiologicznej w Gostyniu znajduje się
1 obiekt komunikacji publicznej, tj. Dworzec Autobusowy w Gostyniu. Obiekt dostosowany
jest dla osób niepełnosprawnych.
Dworzec Autobusowy w Gostyniu posiada 7 stanowisk autobusowych. Podjazdy dla
autobusów mają nawierzchnię utwardzoną, wyłożoną kostką brukową.
Wiaty dla pasażerów oczekujących na autobusy wyposażone są w siedziska oraz pojemniki na
odpady.
Przeprowadzona kontrola nie wykazała nieprawidłowości sanitarno - technicznych i sanitarno
- porządkowych pomieszczeń dworca jak i jego otoczenia.
24
III. 2. 5. Ustępy publiczne
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu znajdują
się 4 obiekty:
• toalety publiczne ul. Łazienna, 63-800 Gostyń, należące do Zakładu Gospodarki
Komunalnej i Mieszkaniowej w Gostyniu,
• szalety miejskie przy cmentarzu, ul. Jana Pawła II 63-800 Gostyń,
• toalety publiczne przy Budynku Ratusza w Krobi, ul. Rynek 1, 63-840 Krobia,
• toalety publiczne w Borku Wlkp., należące do Zakładu Usług Komunalnych Sp. z o.o.,
ul. Droga Lisia 1, 63-810 Borek Wlkp. (obiekt nowy, oddany do użytku w czerwcu
2010 roku).
W roku 2010 skontrolowano wszystkie obiekty znajdujące się w ewidencji Stacji.
Toalety publiczne w Krobi oraz w Borku Wlkp. przystosowane są do potrzeb osób
niepełnosprawnych. Obiekty są skanalizowane. Pomieszczenia, urządzenia i armatura
utrzymane są w dobrym stanie sanitarno - porządkowym oraz sanitarno -technicznym.
III. 2. 6. Kąpieliska i baseny kąpielowe
III. 2. 6. 1. Kąpieliska
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu znajduje
się jedno kąpielisko śródlądowe w miejscowości Głuchów, na terenie gminy Pogorzela.
Nadzór nad jakością wody w kąpielisku sprawowany był w oparciu o rozporządzenie
Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinna
odpowiadać woda w kąpieliskach (Dz. U. Nr 183, poz. 1530).
Próbki wody do badań pobierano w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego: przed
rozpoczęciem sezonu kąpielowego oraz co dwa tygodnie w czasie jego trwania. Pobrano 16
próbek wody.
W porównaniu z rokiem 2009 jakość wody w kąpielisku nie uległa poprawie. Nadal
stwierdzano niewystarczającą zawartość tlenu rozpuszczonego oraz zanieczyszczenia
bakteriologiczne. Wysoka, ponadnormatywna liczba bakterii grupy coli stanowiła
bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia osób korzystających z kąpieliska. W związku z brakiem
przydatności wody do kąpieli, w 2010 roku właściciel kąpieliska nie dokonał jego otwarcia.
25
III. 2. 6. 2. Baseny kąpielowe
Mieszkańcy powiatu gostyńskiego korzystają z pływalni krytej „Na fali”, mieszczącej
się przy ul. Starogostyńskiej 9a w Gostyniu.
Pływalnia zasilana jest wodą z sieci wodociągowej wodociągu publicznego
w Gostyniu. Proces dezynfekcji i uzdatniania wody prowadzony jest automatycznie.
Co miesiąc przeprowadzano kontrole sanitarne oraz dokonywano poboru próbek wody
do badań laboratoryjnych. Badania wody w nieckach basenowych prowadzone były
w kierunku zanieczyszczeń bakteriologicznych. Ponadto, prowadzono kontrolę stężenia
zawartości pozostałego wolnego chloru w wodzie.
Ogółem w roku 2010 pobrano do badań bakteriologicznych 89 próbek wody
z pływalni i przeprowadzono 12 kontroli sanitarnych obiektu.
W roku 2010 stan sanitarno - techniczny pływalni nie budził zastrzeżeń. Woda
w obiekcie przydatna jest do kąpieli.
III. 2. 6. 3. Inne obiekty użyteczności publicznej
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gostyniu
znajdują się 64 obiekty tej grupy: obiekty kulturalne, sportowe, kino, stadiony, stacje paliw,
apteki, pralnie, parkingi. Skontrolowano 22 obiekty użyteczności publicznej, nie wniesiono
zastrzeżeń co do stanu sanitarno - porządkowego.
W roku 2010 przeprowadzono kontrolę pralni w Pudliszkach należącej do Firmy
Usługowo - Handlowej „Medij” Danuta Łapawa w Gostyniu ul. Górna 61. Pralnia zajmuje się
praniem bielizny szpitalnej.
Obiekt spełnia wymagania określone przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem
fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U.
Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.).
Obiekty użyteczności publicznej w miarę potrzeb są sukcesywnie odnawiane lub
remontowane.
26
W 2010 roku w Gostyńskim Ośrodku Kultury „Hutnik” zakończono rozpoczęte
w roku 2009 prace modernizacyjne, które dotyczyły: sali i sceny widowiskowej, zapleczy
gospodarczych oraz wymiany wentylacji.
Na stadionie w Gostyniu oddano do użytku pomieszczenie siłowni wraz z zapleczem
sanitarno - higienicznym, jednocześnie dokonując rozbiórki starego budynku siłowni.
W roku 2010 zarejestrowano 4 nowe obiekty: 2 apteki, 1 stację paliw i 1 parking,
natomiast zlikwidowano 3 pralnie.
TERENY REKREACYJNE
W roku 2010 prowadzono kontrole sanitarne piaskownic znajdujących się na terenie
powiatu
gostyńskiego
pod
kątem
ich
zabezpieczenia
przed
dostępem
zwierząt.
Zarejestrowano 47 terenów rekreacyjnych, na których znajdowało się 88 piaskownic
ogólnodostępnych, zlokalizowanych na placach zabaw.
Skontrolowano 55 piaskownic ogólnodostępnych i 5 piaskownic przedszkolnych oraz
pobrano do badań 4 próbki piasku. Analiza laboratoryjna 3 próbek piasku nie wykazała
zanieczyszczenia bakteriologicznego i obecności inwazyjnych jaj pasożytów przewodu
pokarmowego, natomiast w 1 próbce stwierdzono obecność inwazyjnych jaj pasożytów
przewodu pokarmowego, w związku z czym zalecono wymianę piasku.
CMENTARZE
Na terenie powiatu gostyńskiego znajduje się 21 cmentarzy, skontrolowano
11 obiektów.
Skontrolowane cmentarze - utrzymane w dobrym stanie sanitarno - porządkowym.
ZAKŁADY POGRZEBOWE
Zarejestrowano 5 zakładów pogrzebowych. Przeprowadzono kontrole wszystkich
zakładów, dokonując oceny stanu sanitarnego środków transportu będących na ich
wyposażeniu.
27
W roku 2010 przybył 1 zakład pogrzebowy w Gostyniu, świadczący kompleksowe
usługi pogrzebowe z zakresu transportu zwłok/szczątków ludzkich i ich pochówku. Na jego
wyposażeniu znajduje się 1 środek transportu.
Przeprowadzone kontrole środków transportu nie wykazały nieprawidłowości sanitarno porządkowych i sanitarno - technicznych.
DOMY PRZEDPOGRZEBOWE
Na terenie powiatu gostyńskiego znajduje się 1 dom przedpogrzebowy zlokalizowany
w Gostyniu w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza.
Dom przedpogrzebowy posiada:
 pomieszczenie
chłodni z miejscami do przechowywania zwłok (dwie szafy
chłodnicze),
 pomieszczenia sanitarno - higieniczne dla personelu i osób korzystających z usług
przedpogrzebowych,
 pomieszczenie na prosektorium,
 kaplicę,
 toalety dla osób korzystających z kaplicy,
 pomieszczenia administracyjno - biurowe.
Podczas kontroli stwierdzono, iż pomieszczenia utrzymane były w dobrym stanie sanitarno technicznym i sanitarno - porządkowym.
III. 2. 6. 4. Środki transportu publicznego
W 2010 roku skontrolowano:
5 autobusów stacjonujących przy obiekcie Dworca Autobusowego w Gostyniu
1 samochód do przewozu bielizny czystej i brudnej ,
9 samochodów do przewozu zwłok, należących do zakładów pogrzebowych.
Skontrolowane środki transportu spełniają wymagania higieniczno - sanitarne.
III. 3. Podsumowanie
1. Większość zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej to obiekty dobrze
wyposażone, funkcjonalne, spełniające wymogi obowiązującego rozporządzenia.
28
2. Widoczna jest dbałość o stan sanitarno - techniczny i porządkowy obiektów użyteczności
publicznej.
29
IV. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej
IV. 1. Wprowadzenie
W ramach nadzoru sanitarnego nad placówkami służby zdrowia w 2010 roku
prowadzono kontrole dotyczące stanu technicznego obiektów, utrzymania czystości
pomieszczeń oraz postępowania z bielizną i odpadami medycznymi.
Z uwagi na bezpieczeństwo pacjentów i personelu dokonywano również oceny prawidłowości
prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji.
Bieżącym nadzorem sanitarnym objęto:
•
zakłady opieki zdrowotnej, tj.: szpital, przychodnie, medyczne laboratoria
diagnostyczne, pracownie protetyki, stomatologii i ortodoncji, zakłady rehabilitacji
leczniczej, żłobek oraz inne zakłady opieki zdrowotnej,
•
indywidualne praktyki lekarskie,
•
indywidualne, specjalistyczne praktyki lekarskie,
•
indywidualne praktyki lekarzy dentystów,
•
indywidualne, specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów,
•
grupowe praktyki lekarzy dentystów,
•
indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych,
•
indywidualne i specjalistyczne praktyki pielęgniarek i położnych,
•
grupowe praktyki pielęgniarek i położnych,
•
inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące zakładami opieki zdrowotnej.
IV. 2. Szpitale
Na terenie powiatu gostyńskiego znajdują się dwa zakłady opieki zdrowotnej
zamkniętej, udzielające całodobowych świadczeń zdrowotnych: szpital w Gostyniu oraz
szpital w Piaskach.
W roku 2010 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gostyniu sprawował
nadzór nad jednym szpitalem: BONI FRATRES MARYSINENSIS SP. Z O.O. Szpital Zakonu
Bonifratrów Św. Benedykta Menni w Piaskach, 63-820 Piaski, Os. Marysin 1. Jest to szpital
niepubliczny o profilu rehabilitacyjnym. W roku 2010 przeprowadzono 2 kontrole tego
szpitala.
30
Nadzór nad Samodzielnym Publicznym Zespołem Opieki Zdrowotnej w Gostyniu,
Pl. K. Marcinkowskiego 8/9, 63-800 Gostyń, od dnia 01.01.2010 roku sprawuje Wielkopolski
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.
IV. 2. 1. Stan techniczny i funkcjonalny szpitala
Szpital Zakonu Bonifratrów w Piaskach
Szpital posiada Program Dostosowania Pomieszczeń do wymagań rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań jakim powinny
odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki
zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.) - z terminem realizacji do dnia 31 grudnia
2012 roku.
W roku 2010 w Szpitalu zwiększona została baza łóżkowa oddziału rehabilitacji
ogólnoustrojowej z pododdziałem rehabilitacji neurologicznej.
Aktualnie w Szpitalu prowadzony jest remont pomieszczeń piwnicy, celem ich adaptacji
na zakład rehabilitacji - prace remontowe nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia pacjentów.
Stan sanitarno - techniczny pomieszczeń Szpitala jest dobry.
IV. 2. 2. Zaopatrzenie w wodę
Szpital zaopatrywany jest w wodę z wodociągu publicznego sieciowego, która pod
względem bakteriologicznym i fizyko - chemicznym spełnia wymogi stawiane wodzie
do spożycia przez ludzi. Woda podgrzewana jest we własnej kotłowni, skąd dostarczana jest
do pomieszczeń Szpitala.
Obiekt nie posiada rezerwowego źródła zaopatrzenia w wodę.
W roku 2010 pobrano w Szpitalu próbki wody ciepłej, do badań w kierunku bakterii
z rodzaju Legionella sp. W wyniku badań stwierdzono ponadnormatywną liczbę bakterii
z rodzaju Legionella sp. - Szpital przeprowadził działania naprawcze i uzyskano poprawę
jakości wody.
W roku 2010 nie wystąpiły przerwy w dostawie wody. Podczas kontroli nie
stwierdzono awarii sieci wodociągowej.
31
IV. 2. 3. Dezynfekcja
W szpitalu opracowane są, stosowane i przestrzegane procedury dotyczące sprzątania
i dezynfekcji pomieszczeń.
Podczas przeprowadzonych kontroli sanitarnych nie stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie doboru środków dezynfekcyjnych, uchybień dotyczących przestrzegania procedur
związanych z dezynfekcją sprzętu medycznego i pozostałych powierzchni. Stosowane są
preparaty dezynfekcyjne o szerokim zakresie działania na drobnoustroje, odpowiednim
do stopnia zagrożenia.
Stężone preparaty dezynfekcyjne przechowywane są w oryginalnych opakowaniach,
w miejscach niedostępnych dla osób niepowołanych. Roztwory użytkowe środków
dezynfekcyjnych przygotowywane są ściśle według zaleceń producenta i wymieniane
codziennie lub częściej w zależności od intensywności ich użytkowania.
Zapas środków dezynfekcyjnych w Szpitalu był wystarczający, w miarę potrzeb na bieżąco
uzupełniany. Stosowane środki dezynfekcyjne posiadały ważne okresy przydatności
do użytku.
IV. 2. 4. Komory dezynfekcyjne
Szpital nie posiada centralnej dezynfektorni - stacji przygotowania łóżek. Dezynfekcja
łóżek prowadzona jest na oddziałach.
IV. 2. 5. Sterylizacja
W Szpitalu Zakonu Bonifratrów Św. Benedykta Menni w Piaskach nie prowadzi się
procesów sterylizacji - stosowany jest wyłącznie drobny sprzęt medyczny jednorazowego
użytku wysterylizowany fabrycznie.
IV. 2. 6. Gospodarka odpadami stałymi
W Szpitalu opracowana jest i przestrzegana procedura postępowania z odpadami
medycznymi uwzględniająca obowiązujący przepis prawa tj. rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 roku w sprawie szczegółowego sposobu postępowania
z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 139, poz. 940).
32
Odpady medyczne zbierane są selektywnie w miejscu ich powstawania. Zachowana
jest ich segregacja. Do transportu wewnętrznego odpadów używane są oznakowane,
zamykane pojemniki wielokrotnego użycia z tworzywa sztucznego, które po każdym użyciu
są myte i dezynfekowane w myjce - dezynfektorze.
Odpady
medyczne
zakaźne
magazynowane
są
w
urządzeniu
chłodniczym
wyposażonym w termometr - prowadzony jest monitoring temperatury.
Czas magazynowania odpadów medycznych zakaźnych jest zgodny z przepisami
prawa.
Szpital posiada umowy na odbiór odpadów niebezpiecznych oraz odpadów komunalnych
z firmami posiadającymi stosowne zezwolenia.
Nie stwierdzono uchybień w zakresie gospodarki odpadami medycznymi oraz w zakresie
gospodarki odpadami komunalnymi.
IV. 2. 7. Gospodarka ściekami
Ścieki szpitalne odprowadzane są bezpośrednio do kanalizacji sanitarnej. Szpital nie
posiada własnej oczyszczalni ścieków.
IV. 2. 8. Gospodarka bielizną szpitalną i pralnictwo
Szpital Zakonu Bonifratrów Św. Benedykta Menni w Piaskach posiada opracowane
procedury postępowania z bielizną szpitalną. Podczas przeprowadzonych kontroli nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie ich stosowania.
Usługi prania i transportu bielizny szpitalnej świadczy Firma Usługowo - Handlowa
„MEDIJ” Danuta Łapawa z siedzibą w Gostyniu przy ul. Górnej 61. Pranie bielizny
prowadzone jest w pralni zlokalizowanej w Pudliszkach.
Proces prania poszczególnych rodzajów bielizny prowadzony jest zgodnie z opracowanymi
procedurami i technologiami.
IV. 3. Zakłady lecznictwa otwartego
W roku 2010 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Gostyniu znajdowały się 32 placówki lecznictwa otwartego - przychodnie, będące
33
niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej, w których udzielane są świadczenia
ambulatoryjne.
Skontrolowano 29 placówek. W skontrolowanych placówkach nie stwierdzono uchybień
w zakresie przestrzegania procedur dezynfekcji, sterylizacji oraz w zakresie postępowania
z bielizną czystą i brudną.
W 2010 roku zarejestrowano działalność 5 nowych podmiotów:
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Przychodnia Lekarzy Podstawowej Opieki
Zdrowotnej „MEDGOS” Kunowo, ul. Kościańska 13, 63-800 Gostyń,
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medicus” Marek Krawiec, Przychodnia
Lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej, ul. Graniczna 6 ef, 63-800 Gostyń,
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Medicus” Marek Krawiec, Przychodnia
Lekarzy Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Filia Szelejewo Drugie 4, 63-820 Piaski,
• Przychodnia Lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Medicus” Magdalena Kurnatowska, ul. Starogostyńska 9, 63-800
Gostyń,
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Lekarzy Podstawowej Opieki
Zdrowotnej „MEDGOS”, Zespół Opieki Dziennej i Chirurgii Jednego Dnia, ul. Przy
Dworcu 4a, 63-800 Gostyń.
Na terenie powiatu gostyńskiego 16 spośród 32 zarejestrowanych placówek spełnia
wymagania określone w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada
2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568
z późn. zm.), w pozostałych skontrolowanych obiektach obowiązuje okres dostosowawczy
zakładu do wymagań określonych w w/w rozporządzeniu. Programy Dostosowawcze są w
trakcie realizacji.
IV. 4. Praktyki lekarskie i pielęgniarskie
W grupie tej w roku 2010 zewidencjonowano 86 obiektów, w tym:
•
31 indywidualnych praktyk lekarskich (w tym dentystycznych),
•
34 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie (w tym dentystyczne) ,
34
•
2 grupowe praktyki lekarzy dentystów,
•
19 indywidualnych, specjalistycznych i grupowych praktyk pielęgniarek i położnych.
Skontrolowano 40 obiektów.
Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno - technicznego
i sanitarno - higienicznego placówek.
W 2010 roku w w/w grupie zarejestrowano 5 nowych podmiotów.
IV. 5. Inne obiekty świadczące usługi medyczne
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu znajdują
się:
 4 medyczne laboratoria diagnostyczne,
 5 pracowni protetyki, stomatologii i ortodoncji,
 5 zakładów rehabilitacji leczniczej,
 11 innych obiektów świadczących usługi medyczne nie będących zakładami opieki
zdrowotnej,
w tym 3 obiekty nowopowstałe, zarejestrowane w 2010 roku:
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Fizjoterapeutyczne i Edukacyjne
Maria Radojewska, ul. Kościuszki 19, 64-125 Poniec,
• Gabinet masażu „Ana - Tom” Danuta Polowczyk, ul. Harcerska 6, 63-840 Krobia,
• Zespół Okulistyczno - Optyczny „Visus” Małgorzata Owsińska, ul. 1 Maja 9, 63-800
Gostyń.
Podczas kontroli obiektów tej grupy nie stwierdzono uchybień dotyczących stanu
sanitarno - porządkowego i sanitarno - technicznego pomieszczeń.
IV. 6. Podsumowanie
1. W Szpitalu Zakonu Bonifratrów Św. Benedykta Menni w Piaskach prowadzone prace
remontowo - modernizacyjne systematycznie przyczyniają się do poprawy
funkcjonalności i stanu technicznego pomieszczeń.
35
2. We wszystkich placówkach służby zdrowia prowadzone są prawidłowe procesy
dezynfekcji i właściwa gospodarka środkami dezynfekcyjnymi.
3. Skontrolowane obiekty prowadzą gospodarkę odpadami medycznymi zgodnie
z wymaganiami obowiązujących przepisów.
36
V. Warunki sanitarno - higieniczne środowiska pracy
V. 1. Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego
V. 1. 1. Struktura zatrudnienia
W 2010 roku objęto nadzorem 235 zakładów pracy, które zatrudniały ogółem 8 345
pracowników. W stosunku do 2009 roku liczba podmiotów gospodarczych pozostających
w ewidencji Stacji zmniejszyła się o 6 zakładów, zmalała też liczba zatrudnionych o 29 osób.
Większość
nadzorowanych
przedsiębiorstw
stanowiły
nadal
zakłady
małe,
zatrudniające do 100 pracowników - 93,6 % wszystkich zakładów objętych nadzorem
(w 2009 roku - 93,8 %). W grupie tej przeważały z kolei podmioty zatrudniające do 5 osób 85 zakładów, co stanowi 38,6 % zakładów w kategorii do 100 zatrudnionych.
Strukturę podmiotów gospodarczych objętych ewidencją, znajdujących się na terenie
powiatu gostyńskiego w latach 2009 - 2010 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją według liczby
zatrudnionych w powiecie gostyńskim w latach 2009 - 2010
Liczba
zatrudnionych
w zakładzie
pracy
<5
6 - 20
21 - 50
51 - 100
101 - 250
> 250
RAZEM
Odsetek całkowitej liczby
nadzorowanych zakładów w latach
Liczba zakładów w latach
2009
90
78
36
22
9
6
241
2010
85
76
34
25
9
6
235
2009
37,4%
32,4%
14,9%
9,1%
3,7%
2,5%
100%
2010
36,2 %
32,3%
14,5%
10,6%
3,8%
2,6%
100%
V. 1. 2. Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia
Na terenie powiatu gostyńskiego w 31 skontrolowanych
w 2010 roku zakładach pracy stwierdzono przekroczenia NDN
i NDS. Liczba ta, w porównaniu z rokiem 2009, zwiększyła się o 2.
W
zakładach
pracy
na
terenie
powiatu
w
warunkach
przekroczonych norm higienicznych pracowało 849 osób, w tym:
37
825
osób
pracowało
w
warunkach
narażenia
na
hałas
o
wartościach
ponadnormatywnych,
29 osób pracowało w warunkach narażenia na pyły (pyły drewna - 5 osób, pyły
zawierające wolną krzemionkę od 2 - 50 % - 24 osoby),
204 osoby pracowały w warunkach mikroklimatu niezgodnego z normą (188 osób
w warunkach mikroklimatu gorącego, zaś 16 osób w warunkach mikroklimatu
zimnego),
9 osób pracowało w warunkach przekroczonych dopuszczalnych wartości drgań,
20 osób pracowało w warunkach narażenia na czynniki chemiczne (styren).
Powyższe dane obrazuje wykres nr 1.
Wykres 1. Narażenie pracowników na czynniki szkodliwe w środowisku pracy
na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku
Czynniki szkodliwe
drgania
subst. chem.
mikroklimat
pyły
hałas
0
200
400
600
800
1000
Stwierdza się, że nadal najwięcej osób pracowało
w warunkach narażenia na hałas (825) i w porównaniu z rokiem
2009 liczba ta zwiększyła się o 10 osób. Najwięcej osób
narażonych na hałas zatrudnionych było przy produkcji
wyrobów ze szkła, natomiast najmniej przy produkcji powozów
konnych. Powyższe stwierdzenia obrazuje wykres nr 2.
38
Wykres 2. Narażenie pracowników na hałas według profilu produkcji w zakładach
pracy na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku
produk c ja ży wnoś c i
2%
3%
2%
produk c ja drewna i wy robów z
drewna
21%
produk c ja wy robów z papieru
18%
produk c ja wy robów z tworzy w
s ztuc zny c h
produk c ja wy robów ze s zk ła
produk c ja wy robów z metalu
9%
1%
produk c ja c zęś c i do pojazdów
mec hanic zny c h
produk c ja powozów k onny c h
6%
3%
4%
5%
produk c ja mebli
budownic two
budowa dróg
26%
produk c ja c zęś ć i i uzrądzeń dla
rolnic twa
V. 1. 3. Kontrole w ramach nadzoru
W zakresie prowadzonego nadzoru sanitarnego stosowano zasadę różnicowania
kontroli, biorąc pod uwagę zakłady, w których występowało istotne narażenie pracowników
na czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, obecność czynników rakotwórczych
lub mutagennych oraz czynników biologicznych. Ponadto, w ramach bieżącego nadzoru
sanitarnego przeprowadzano kontrole w zakresie substancji i preparatów chemicznych,
produktów biobójczych, a także prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3.
W 2010 roku skontrolowano 66 zakładów pracy, w których przeprowadzono łącznie
87 kontroli. Liczba przeprowadzonych kontroli przewyższa liczbę skontrolowanych
zakładów, ponieważ niektóre zakłady kontrolowane były więcej niż jeden raz w roku.
Wynikało to najczęściej z konieczności przeprowadzenia kontroli sprawdzających,
potwierdzających usunięcie uchybień. Skontrolowano warunki pracy 5 765 zatrudnionych
pracowników.
Sytuacja przedstawiała się następująco:
65 kontroli przeprowadzono w ramach nadzoru nad substancjami i preparatami
chemicznymi,
39
10 kontroli przeprowadzono w ramach nadzoru nad prekursorami narkotyków
kategorii 2 i 3,
12 kontroli przeprowadzono w zakresie substancji, preparatów, czynników lub
procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku
pracy,
1 kontrolę przeprowadzono w ramach nadzoru nad czynnikami biologicznymi
w środowisku pracy,
6 kontroli przeprowadzono w ramach nadzoru nad produktami biobójczymi.
Przeprowadzono też kontrole polegające na udziale w czynnościach odbiorowych nowych lub
modernizowanych zakładów pracy oraz ocenie realizacji ogólnych wymogów bezpieczeństwa
i higieny pracy w zakładach.
W wyniku nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli wydano 6 decyzji
administracyjnych nakładających na pracodawców obowiązki w zakresie poprawy warunków
pracy na stanowiskach pracy.
Najczęściej stwierdzane uchybienia w zakładach pracy na terenie powiatu
gostyńskiego w latach 2009 i 2010 zestawiono w tabeli nr 2.
Tabela 2. Uchybienia stwierdzane w skontrolowanych zakładach pracy na terenie
powiatu gostyńskiego w latach 2008 - 2009
Stwierdzane
nieprawidłowości w
zakresie:
przekroczeń norm
higienicznych czynników
szkodliwych w zakładach
pracy
pomiarów czynników
szkodliwych w zakładach
pracy
oceny ryzyka zawodowego
na stanowiskach pracy
substancji i preparatów
chemicznych
Liczba zakładów w latach
2009
2010
29
31
1
4
0
1
5
10
40
Najczęściej stwierdzane uchybienia w zakładach pracy na terenie powiatu
gostyńskiego w 2010 roku zobrazowano na wykresie nr 3.
Wykres 3. Odsetek najczęściej stwierdzanych uchybień w zakładach pracy na terenie
powiatu gostyńskiego w roku 2010
prz ekroc z enia NDS ,
NDN
22%
brak aktualnyc h
pomiarów c z ynników
s z kodliwyc h
2%
brak oc eny ryz yka
z awodowego
9%
67%
uc hybienia w z akres ie
s ubs tanc ji i preparatów
c hemic z nyc h
V. 1. 4. Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy
Istotnym zagrożeniem jest występowanie w środowisku pracy substancji, preparatów,
czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
Na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku funkcjonowały 23 zakłady, gdzie występowało
narażenie na czynniki rakotwórcze takie, jak:
pyły drewna twardego buku i dębu,
benzyna silnikowa,
pyły azbestu.
Rodzaj prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie
z czynnikiem rakotwórczym oraz liczbę osób eksponowanych na poszczególne czynniki
rakotwórcze przedstawia poniższa tabela.
41
Tabela 3. Zagrożenia czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy na terenie
powiatu gostyńskiego w 2010
Nazwa czynnika
rakotwórczego
Pyły drewna twardego buku i
dębu
Azbest
Rodzaj prac, których
wykonywanie powoduje
konieczność pozostawania
w kontakcie z czynnikiem
rakotwórczym
Liczba osób eksponowanych
na poszczególne czynniki
rakotwórcze
Obróbka drewna
78
Transport wyrobów
zawierających azbest
9
Sprzedaż paliw
32
Benzyna silnikowa
Liczba osób eksponowanych na czynnik rakotwórczy
- ogółem
119
W porównaniu z rokiem 2009 liczba eksponowanych na czynniki
rakotwórcze w zakładach pracy zmniejszyła się o 72 osoby.
V. 1. 5. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi
W
2010
roku
na
terenie
powiatu
gostyńskiego
funkcjonowało:
 17 podmiotów zajmujących się dystrybucją substancji
i preparatów chemicznych,
 58 podmiotów stosujących w działalności zawodowej
substancje i preparaty chemiczne,
 1 producent substancji chemicznych.
Przeprowadzono 21 kontroli w miejscach wprowadzania do obrotu substancji
i preparatów chemicznych oraz 44 kontrole w miejscach stosowania substancji i preparatów
chemicznych. W 10 skontrolowanych zakładach pracy stwierdzono uchybienia w zakresie
przestrzegania przepisów prawa dotyczących substancji i preparatów chemicznych.
Uchybieniami stwierdzanymi podczas przeprowadzanych kontroli były nieprawidłowości
w sporządzonych kartach charakterystyki. O stwierdzonych uchybieniach Państwowy
42
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gostyniu poinformował stosownymi pismami właściwych
(wg miejsca prowadzenia działalności) inspektorów sanitarnych.
Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzono, iż pracodawcy
systematycznie podejmowali czynności zmierzające do poprawy stanu bezpieczeństwa
i higieny pracy pracowników w związku z występowaniem w środowisku pracy czynników
chemicznych.
V. 2. Choroby zawodowe
W 2010 roku rozpatrzono 3 wnioski w sprawie podejrzenia o chorobę zawodową.
Nie wydano decyzji w przedmiotowym zakresie.
Liczbę i rodzaj chorób zawodowych stwierdzanych na terenie powiatu gostyńskiego
w latach 2006 - 2010 przedstawiono za pomocą wykresu nr 4 oraz zestawiono w poniższej
tabeli.
Tabela 4. Choroby zawodowe na terenie powiatu gostyńskiego stwierdzane w latach
2006 - 2010
Nr choroby
zawodowej
wg wykazu
6
15
20
21
26
Liczba chorób zawodowych w latach
Rodzaj choroby zawodowej
Astma oskrzelowa
Przewlekłe choroby narządu głosu
Przewlekłe choroby obwodowego
układu nerwowego
Obustronny trwały ubytek słuchu
Choroby zakaźne lub pasożytnicze
Razem
2006
2007
2008
2009
2010
1
0
0
0
1
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
2
1
3
5
1
2
4
0
2
3
0
0
0
43
Wykres 4. Rodzaj chorób zawodowych stwierdzanych na terenie powiatu gostyńskiego
w latach 2006 – 2010
3
astma oskrzelowa
przewlekłe choroby
narządu głosu
2
przewlekłe choroby
obwodowego
układu nerwowego
obustronny trwały
ubytek słuchu
1
choroby zakaźne
lub pasożytnicze
0
2006
2007
2008
2009
2010
Z przedstawionej tabeli oraz wykresu wynika, że liczba stwierdzanych chorób
zawodowych od 2007 roku systematycznie spada.
V. 3. Podsumowanie
W wyniku prowadzonego w 2010 roku nadzoru nad zakładami pracy na terenie
powiatu gostyńskiego należy stwierdzić, iż:
Najliczniejszą grupę przedsiębiorstw znajdujących się w ewidencji stanowiły zakłady
zatrudniające do 100 pracowników, których odsetek wyniósł 93,6 % wszystkich zakładów.
Nadal najwięcej osób pracowało w warunkach narażenia na hałas. Najwięcej z nich
zatrudnionych było przy produkcji wyrobów ze szkła, natomiast najmniej przy produkcji
powozów konnych.
Największy odsetek uchybień stwierdzanych podczas kontroli stanowiły nieprawidłowości
w zakresie przekroczeń norm higienicznych czynników szkodliwych w zakładach pracy 67 %
Spośród 6 decyzji administracyjnych wydanych w 2010 roku 3 dotyczyły poprawy
warunków pracy, pracodawców zobowiązano do zapewnienia na stanowiskach pracy takiej
wymiany powietrza, aby nie były przekroczone wartości najwyższych dopuszczalnych
stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (pyłów oraz czynników chemicznych).
44
Pracodawcy podejmowali szereg czynności mających na celu ochronę zdrowia
pracowników przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.
Od 2007 roku obserwuje się systematyczny spadek stwierdzanych chorób zawodowych.
Dominującymi chorobami zawodowymi stwierdzanymi w latach 2007 - 2009 były choroby
zakaźne lub pasożytnicze.
45
VI. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach
oświatowo - wychowawczych
VI. 1. Informacje wstępne
W roku 2010 pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Gostyniu w ramach nadzoru nad warunkami nauczania i wychowania skontrolowali 62
placówki, w tym: 16 szkół podstawowych, 3 filie szkół podstawowych, 4 gimnazja,
9 zespołów szkół ogólnokształcących, 4 szkoły filialne zespołów szkół ogólnokształcących,
1 zespół szkół ponadpodstawowych, 23 przedszkola, 1 żłobek, 1 placówkę pracy
pozaszkolnej. Procentowy podział skontrolowanych placówek zobrazowano na wykresie nr 1.
Wykres 1. Procentowy podział placówek nauczania i wychowania znajdujących się
na terenie powiatu gostyńskiego w roku 2010
1%
1%
s z koły pods tawowe
gimnaz ja
19%
z es poły s z kół
ogólnoks z tałc ąc yc h
23%
z es poły s z kół
ponadpods tawowyc h
prz eds z kola
4%
1%
13%
ż łobek
plac ówki prac y
poz as z kolnej
W zespołach szkół ogólnokształcących działały następujące rodzaje placówek:
9 szkół podstawowych,
9 gimnazjów,
9 oddziałów przedszkolnych,
4 szkoły podstawowe filialne.
46
W zespołach szkół ponadpodstawowych występowały:
1 gimnazjum,
1 liceum profilowane,
1 zasadnicza szkoła zawodowa,
Skontrolowano 100 % placówek znajdujących się w ewidencji. Liczba kontroli
w tychże placówkach wyniosła 86.
Ogółem w szkołach funkcjonujących na terenie powiatu gostyńskiego uczyło się
8 220 dzieci i młodzieży, natomiast w przedszkolach i żłobku przebywało 1 687 dzieci.
Ogólna liczba placówek w porównaniu z rokiem 2009 uległa zmianie, gdyż
7 obiektów przekazano pod nadzór Wielkopolskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu
Inspektorowi Sanitarnemu, zlikwidowano 1 punkt przedszkolny oraz zarejestrowano 2 nowe
przedszkola niepubliczne.
VI. 2. Funkcjonalność budynków
W wyniku przeprowadzonych w placówkach oświatowych kontroli sanitarnych, nie
stwierdzono budynków nieprzystosowanych do procesu nauczania.
VI. 3. Stan techniczny oraz sanitarny budynków
Stan sanitarno - techniczny większości kontrolowanych zakładów oceniono jako
dobry.
W roku 2010 stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno - technicznego
tylko w przypadku 1 placówki - zespołu szkół ogólnokształcących. Wydano 1 decyzję
administracyjną, dotyczącą doprowadzenia ścian, i podłóg w salach gimnastycznych: małej
i dużej do stanu zapewniającego bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole.
VI. 4. Wodociągi i kanalizacja
W placówkach oświatowo - wychowawczych na terenie powiatu gostyńskiego nie
odnotowano występowania sanitariatów zewnętrznych. Nie wszystkie obiekty posiadają
kanalizację centralną. W 10 przedszkolach, w 10 szkołach podstawowych, w 7 zespołach
47
szkół ogólnokształcących kanalizację zastępuje szambo bądź ekologiczna oczyszczalnia
ścieków. Wszystkie obiekty są zwodociągowane.
VI. 5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć WF
W wyniku prowadzonego nadzoru nad salami gimnastycznymi oraz boiskami
szkolnymi w placówkach nauczania i wychowania stwierdzono poprawę infrastruktury
do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Tylko w 4 placówkach brak zarówno
standardowej sali gimnastycznej jak i sali zastępczej, w zamian posiadają one jedynie boisko
sportowe. W 1 placówce znajduje się tylko sala gimnastyczna oraz w 1 placówce znajduje się
tylko sala rekreacyjno - zastępcza.
W obiektach szkolnych, które nie posiadają sali gimnastycznej, zajęcia sportowe
odbywają się w pomieszczeniach do nauki oraz na boiskach szkolnych. Jedno gimnazjum,
jedna szkoła podstawowa oraz jeden zespół szkół ponadpodstawowych, które nie mają
zarówno własnej sali gimnastycznej, jak i sali zastępczej oraz boiska, korzystają z sali
gimnastycznej i boiska sąsiadujących szkół.
W dalszym ciągu sal gimnastycznych lub sal zastępczych nie posiadają filie szkół
podstawowych. Pod koniec 2009 roku odebrano jeden zespół sportowy z pełnym zapleczem
sanitarnym w szkole podstawowej, w roku 2010 oddano do użytku jeden zespół sportowy
z pełnym zapleczem sanitarnym w zespole szkół ogólnokształcących.
Rodzaj placówek i warianty posiadanych przez nie obiektów sportowych przedstawia
poniższa tabela.
Tabela 1. Warianty obiektów sportowych w placówkach nauczania i wychowania
powiatu gostyńskiego w 2010 roku
POSIADANIE INFRASTRUKTURY DO PROWADZENIA ZAJĘĆ WF
Liczba placówek posiadających tylko
salę (sale) gimnastyczną
Szkoły podstawowe
1
salę (sale)
rekreacyjną/
zastępczą
boisko
(boiska)
sportowe
basen
0
0
0
Liczba
placówek
posiadających
zarówno salę
gimnastyczną/
salę zastępczą,
jak i boisko
Liczba
placówek
nieposiadających ani
sali
gimnastycznej, ani
zastępczej
14
1
48
POSIADANIE INFRASTRUKTURY DO PROWADZENIA ZAJĘĆ WF
Liczba placówek posiadających tylko
salę (sale) gimnastyczną
salę (sale)
rekreacyjną/
zastępczą
boisko
(boiska)
sportowe
basen
Liczba
placówek
posiadających
zarówno salę
gimnastyczną/
salę zastępczą,
jak i boisko
Liczba
placówek
nieposiadających ani
sali
gimnastycznej, ani
zastępczej
Filie szkół
podstawowych
0
0
3
0
0
0
Gimnazja
0
0
0
0
3
1
0
0
0
0
9
0
0
0
0
0
0
1
1
0
3
0
26
3
Zespoły szkół
ogólnokształcących
Zespoły szkół
ponadpodstawowych
SUMA
W bieżącym roku szkolnym uczniowie szkół znajdujących się na terenie powiatu
gostyńskiego mieli możliwość korzystania w ramach zajęć wychowania fizycznego z krytej
pływalni w Gostyniu - 2 placówki.
W ramach nadzoru bieżącego dokonano również oceny przestrzegania przepisów
dotyczących posiadania certyfikatu zgodności w stosunku do sprzętu sportowego używanego
w szkołach. Wyniki kontroli wykazały, iż nadal tylko 6 spośród skontrolowanych placówek
posiadało w 100 % sprzęt i urządzenia z certyfikatami.
Brak certyfikatów na sprzęt sportowy wynika z faktu, iż szkoły dysponują głównie
sprzętem zakupionym w latach, gdy nie obowiązywały certyfikaty. Nadal wiele szkół
korzysta ze sprzętu sportowego wieloletniego, nie posiadającego certyfikatów lecz
utrzymywanego w dobrym stanie technicznym, zapewniającym bezpieczne korzystanie
w trakcie prowadzonych zajęć wychowania fizycznego.
Podczas kontroli sanitarnych zwracano uwagę, aby w salach i na boiskach oraz
miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszczone były
tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu
sportowego.
49
VI. 6. Opieka medyczna
Przeprowadzone w 2010 roku kontrole sanitarne wykazały, iż we wszystkich szkołach
na terenie powiatu zapewniona była opieka medyczna nad uczniami, sprawowana przez
pielęgniarki lub higienistki szkolne. Nie wszystkie szkoły jednakże posiadały gabinety
profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W placówkach, w których brak gabinetu
pomocy przedlekarskiej, podobnie jak w latach ubiegłych, opieka sprawowana była w innych
pomieszczeniach, takich jak gabinet dyrektora czy gabinet pedagoga szkolnego.
Ogółem w szkołach funkcjonowało 17 gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy
przedlekarskiej, które działały jako zakłady opieki zdrowotnej i spełniały wymagania
szczegółowe określone przepisami prawnymi.
VI. 7. Dożywianie dzieci i młodzieży
Oceniając placówki pod kątem prowadzonego przez nie dożywiania stwierdzono,
iż w 33 szkołach prowadzone było wydawanie ciepłych posiłków (obiady pełne lub
jednodaniowe), z których łącznie korzystało 1 115 uczniów - dane przedstawiono w poniższej
tabeli:
Tabela 2. Dożywianie dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo - wychowawczych na
terenie powiatu gostyńskiego 2010 w roku
RODZAJ
PLACÓWEK
Szkoły
podstawowe
LICZBA PLACÓWEK
PROWADZĄCYCH
DOŻYWIANIE
Wyłącznie
Ogółem
posiłki
jednodaniowe
LICZBA KORZYSTAJĄCYCH
DZIECI I MŁODZIEŻY
Pełne obiady
Posiłki
jednodaniowe
18
4
334
69
Gimnazja
4
1
99
12
Szkoły
podstawowe i
gimnazja
funkcjonujące
w zespołach
szkół
11
8
415
186
33
14
848
267
RAZEM
50
W 2010 roku w 28 placówkach podawano napój (herbata lub mleko), z którego
skorzystało 3 712 uczniów. Tylko 1 placówka - szkoła podstawowa - organizowała
wydawanie śniadań szkolnych, korzystało z nich 12 uczniów.
W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba placówek wydających ciepłe posiłki
zwiększyła się (2008, 2009 - 27 placówek), minimalnie zwiększyła się również liczba
korzystających z nich dzieci i młodzieży - dane przedstawiono w tabeli nr 3.
Tabela 3. Dożywianie dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo - wychowawczych
na terenie powiatu gostyńskiego - porównanie na przestrzeni lat 2008 – 2010.
LATA
Liczba placówek
wydających ciepłe
posiłki
Liczba dzieci i
młodzieży
korzystających z
ciepłych posiłków
2008
2009
2010
27
27
33
1 138
959
1 115
Z posiłków dofinansowanych w w/w obiektach w 2010 roku skorzystało 567 uczniów,
podczas gdy w roku ubiegłym - 700 uczniów. Należy zatem stwierdzić, iż maleje liczba
uczniów spożywających posiłki dotowane.
VI. 8. Warunki do utrzymania higieny osobistej w placówkach.
W 2010 roku przeprowadzone zostały kontrole warunków do utrzymania higieny
osobistej w szkołach. Łącznie przeprowadzono 11 kontroli, w tym: 3 w szkołach
podstawowych, 3 w gimnazjum, 5 w zespołach szkół ogólnokształcących. Oceniając placówki
pod kątem zapewnienia We wszystkich skontrolowanych placówkach stwierdzono
odpowiednie warunki do utrzymania higieny osobistej uczniów: dostęp do ciepłej wody,
mydła w płynie (dozowniki), suszarek elektrycznych bądź ręczników jednorazowych oraz
dostęp do papieru toaletowego w kabinach WC.
51
VI 9. Rozkłady zajęć szkolnych
Na właściwy rozwój ucznia wpływa m.in. organizacja procesów nauczania
i wychowania w szkołach, zwłaszcza zaś planowanie nauki i odpoczynku.
Biorąc pod uwagę wpływ procesu nauczania na właściwy rozwój psychofizyczny
uczniów, dokonano oceny zgodności tygodniowego rozkładu lekcji z przepisami prawnymi
oraz z zasadami higieny. W roku 2010 tygodniowy rozkład lekcji skontrolowano ogółem
w 1 placówce - 16 oddziałów - nie stwierdzono rozkładów zajęć niezgodnych z przepisami
prawnymi. Uwzględnione zostały zasady higieny pracy umysłowej uczniów w czasie
równomiernego rozłożenia zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia.
VI. 10. Substancje i preparaty chemiczne w szkolnych pracowniach chemicznych
Przeprowadzone kontrole sanitarne w szkolnych pracowniach i klaso - pracowniach
chemicznych wykazały, iż niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne posiadają
2 placówki:
•
1 gimnazjum
•
1 zespół szkół ogólnokształcących
Ilość posiadanych przez wyżej wymienione szkoły substancji i preparatów
niebezpiecznych wyniosła ogółem 23,23 kg, w tym: 2,23 kg w gimnazjach, 21 kg w zespole
szkół ogólnokształcących.
W ramach prowadzonego w roku 2010 nadzoru nad substancjami i preparatami
chemicznymi występującymi w szkolnych pracowniach chemicznych na terenie powiatu
gostyńskiego,
prowadzono
również
nadzór
nad
przeterminowanymi
chemikaliami.
Nie odnotowano przeterminowanych substancji i preparatów chemicznych w placówkach.
Substancje i preparaty niebezpieczne oznakowane były zgodnie z przepisami
i
przechowywane
w
zamkniętych
pomieszczeniach,
posiadały
wymagane
karty
charakterystyki.
Stan bezpieczeństwa w pracowniach chemicznych można obecnie uznać za zadowalający.
52
VI. 11. Inne placówki oświatowo - wychowawcze
W 2010 roku skontrolowano 1 placówkę pracy pozaszkolnej - szkołę muzyczną
I stopnia, która realizowała wyłącznie program w zakresie nauki gry na instrumentach
muzycznych oraz 1 placówkę z pobytem dziennym - świetlicę środowiskową dla młodzieży.
Budynki, które oceniono pod względem ich funkcjonalności oraz stanu sanitarno technicznego, były zgodne z obowiązującymi przepisami.
VI. 12. Wypoczynek dzieci i młodzieży
W roku 2010 zakwalifikowano 18 placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży,
w tym 14 placówek wypoczynku letniego oraz 4 placówki wypoczynku zimowego.
Przeprowadzono
łącznie
22
kontrole
w
zakresie
oceny
warunków
zdrowotnych
we wszystkich placówkach wypoczynku dzieci i młodzieży.
Wypoczynek na terenie powiatu gostyńskiego organizowany był zarówno w formie
wyjazdowej (zimowisko, biwak pod namiotami, obóz językowy, obóz sportowy), jak
i w miejscu zamieszkania (półkolonie). Ogółem w 2010 roku z wypoczynku skorzystało 808
uczestników.
Liczbowy udział dzieci i młodzieży w wypoczynku letnim i zimowym na przestrzeni
lat 2007 - 2010 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 4. Liczba dzieci i młodzieży uczestniczących w wypoczynku letnim
i zimowym w latach 2007 - 2010
LATA
Liczba
uczestników
wypoczynku
letniego
Liczba
uczestników
wypoczynku
zimowego
2007
2008
2009
2010
536
954
882
649
104
35
109
159
Zimowisko, półkolonie, obóz językowy oraz obóz sportowy zorganizowano na bazie
obiektów stałych, takich jak: szkoły, ośrodek sportu i rekreacji, ośrodek kultury, ośrodek
53
szkoleniowy i hotel, natomiast biwak - w namiotach na boisku wiejskim przy Domu Kultury
w Chwałkowie.
We wszystkich placówkach letniego i zimowego wypoczynku uczestnikom
zapewniono opiekę medyczną.
W 2010 roku 2 placówki wypoczynku letniego w miejscu zamieszkania prowadziły
dożywianie uczestników. Ogółem z posiłków korzystało 65 dzieci i młodzieży.
Przeprowadzone kontrole wykazały, iż organizatorzy zapewnili uczestnikom
wypoczynku odpowiednie warunki zakwaterowania, utrzymania higieny osobistej oraz
prowadzenia zajęć rekreacyjnych.
VI. 13. Podsumowanie
W wyniku prowadzonego w 2010 roku nadzoru nad szkołami i innymi placówkami
oświatowo - wychowawczymi oraz nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży
na terenie powiatu gostyńskiego należy stwierdzić:
1. Stan sanitarno - techniczny większości szkół był właściwy.
2. Nie odnotowano budynków nieprzystosowanych do procesu nauczania.
3. W szkołach odnotowano poprawę infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego.
4. Gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach utrzymane były
w dobrym stanie sanitarno - technicznym.
5. Zwiększa się liczba uczniów spożywających ciepłe posiłki, maleje liczba uczniów
spożywających posiłki dotowane.
6. Warunki do utrzymania higieny osobistej w placówkach są prawidłowe.
7. Pracownicy stosujący niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne w szkolnych
pracowniach i klaso - pracowniach chemicznych przestrzegali obowiązujących w tym
zakresie przepisów prawa krajowego i unijnego. Stan bezpieczeństwa w pracowniach
chemicznych można obecnie uznać za zadowalający.
8. Nie
stwierdzono
zaniedbań
dotyczących
warunków
sanitarno
-
higienicznych
w placówkach wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Placówki te zostały zorganizowane
prawidłowo.
54
VII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia
i przedmiotów użytku
VII. 1. Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia
W 2010 roku na obszarze powiatu gostyńskiego nadzorowi sanitarnemu podlegały 724
zakłady produkcji i obrotu żywności, żywienia i przedmiotów użytku. Ogółem skontrolowano
411, co stanowi 56,8 % obiektów.
W wyniku dokonanej oceny sanitarnej 1 obiekt został uznany za niezgodny
z wymaganiami, tj. 0,3 % ogólnej liczby obiektów (w 2009 roku stwierdzono 0,8 % obiektów
niezgodnych). W porównaniu do roku 2009 liczba obiektów niezgodnych z wymaganiami
zmniejszyła się i tym samym można stwierdzić, iż stan sanitarny obiektów w 2010 roku uległ
poprawie. Ocenę sanitarną w wielkościach procentowych przedstawia wykres 1.
Wykres 1. Ocena sanitarna obiektów żywnościowo - żywieniowych (2009 - 2010)
64,70%
56,80%
0,80%
0,30%
2009r.
Obiekty skontrolowane
2010r.
Obiekty niezgodne z wymaganiami
W nadzorowanych obiektach produkcji, obrotu żywności żywienia i przedmiotów
użytku przeprowadzono 551 kontroli sanitarnych. W celu poprawy stanu sanitarnego
obiektów wydano 30 decyzji administracyjnych. W stosunku do osób winnych zaniedbań
nałożono 13 mandatów karnych na sumę 2150 zł.
55
W 2010 roku najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były:
sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub
daty minimalnej trwałości,
brak segregacji asortymentowej przechowywanych środków spożywczych,
brak aktualnych orzeczeń lekarskich świadczących o braku przeciwwskazań
do wykonywania prac,
zły stan sanitarno - higieniczny pomieszczeń, urządzeń, wyposażenia w zakładach
produkcji, obrotu żywnością, zakładach żywienia zbiorowego otwartego,
brak wdrażania i przestrzegania procedur systemu HACCP,
przechowywanie środków spożywczych niezgodnie z zaleceniami producentów.
W 2010 roku do obiektów uznanych za niezgodne z wymaganiami należały zakłady
żywienia zbiorowego otwartego. Pozostałe grupy zakładów (produkcja, obrót, transport,
zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego) ocenione zostały jako obiekty spełniające
wymagania higieniczno - sanitarne. Porównując wskaźniki procentowe obiektów niezgodnych
z wymaganiami z rokiem 2009, co przedstawia tabela nr 1, należy stwierdzić, że przede
wszystkim poprawił się stan sanitarny w grupie sklepów spożywczych, natomiast w grupie
zakładów żywienia zbiorowego otwartego procent obiektów niezgodnych z wymaganiami
utrzymuje się na tym samym poziomie.
Tabela 1. Grupy obiektów żywności i żywienia skontrolowane w latach 2009 - 2010,
wyrażone
w
procentach
obiektów
niezgodnych
z
wymaganiami
sanitarno
-
higienicznymi
% obiektów niezgodnych z wymaganiami
L.p.
Obiekty
2009 rok
2010 rok
1.
Sklepy spożywcze
0,9
0
2.
Zakłady żywienia
zbiorowego otwarte
1,3
1,4
56
VII. 2. Stan sanitarny poszczególnych grup obiektów
VII. 2. 1. Sklepy spożywcze
Sklepy spożywcze to najliczniejsza grupa zewidencjonowanych obiektów żywności
i żywienia. Stan sanitarny tych obiektów jest zróżnicowany. Nieliczną grupę stanowią
supermarkety (2). W 322 sklepach wdrożono zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP),
a system HACCP w 313 zakładach. Spośród 337 zewidencjonowanych sklepów spożywczych
skontrolowano 196 obiektów, w tym 2 supermarkety - co stanowi 58,16 %.
Ogółem przeprowadzono 271 kontroli sanitarnych (8 w supermarketach), w tym
7 kontroli interwencyjnych (1 w supermarkecie). Zdecydowaną większość stanowią sklepy
małe, w tych sklepach stwierdzono najwięcej uchybień.
Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały:
sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub daty
minimalnej trwałości,
brak aktualnych orzeczeń lekarskich świadczących o braku przeciwwskazań
do wykonywania prac,
przechowywanie środków spożywczych niezgodnie z zaleceniami producentów,
brak segregacji asortymentowej przechowywanych środków spożywczych,
zły stan sanitarno - higieniczny pomieszczeń, urządzeń, sprzętu,
brak wdrażania i przestrzegania procedur systemu HACCP.
W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości i naruszeń przepisów prawnych, wydano
12 decyzji administracyjnych oraz nałożono 8 mandatów karnych na sumę 1150 zł.
Miejsca obrotu dopalaczami
Na terenie powiatu gostyńskiego w roku 2010 w 4 obiektach handlowych stwierdzono
obrót tzw. „dopalaczami”. Zgodnie z decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia
2 października 2010 roku znak: GIS-BI-073-239/RS/10, wszystkie te zakłady zostały
zamknięte.
Ogółem przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych. Podczas wykonywanych czynności
kontrolnych pobrano 86 próbek produktów.
57
Wszystkie tzw. „dopalacze” z przedmiotowych obiektów zostały oddane do depozytu.
Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 października 2010 roku
Nr GIS-PR-073-60/RS/10 w sprawie postępowania z zamkniętymi sklepami sprzedającymi
tzw. „dopalacze,” po dokonaniu kontroli sanitarnych tematycznych na wniosek stron, obiekty
te zostały zwolnione. Na dzień 31 grudnia 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego nie
stwierdzono obrotu tzw. „dopalaczami”.
VII. 2. 2. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte
Na terenie powiatu gostyńskiego zewidencjonowano ogółem 91 zakładów żywienia
zbiorowego otwartego, w tym 65 zakładów małej gastronomii. Skontrolowano 74 zakłady,
w tym 50 zakładów małej gastronomii. Oceny dokonano w 62 obiektach, w tym 41
w zakładach małej gastronomii. Jeden zakład małej gastronomii oceniono jako niezgodny
z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Głównym czynnikiem dyskwalifikującym ten
obiekt był brak dezynfekcji naczyń stołowych.
Ogółem przeprowadzono 88 kontroli sanitarnych obiektów z tej grupy, w tym 61
w zakładach małej gastronomii. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości i naruszeń
przepisów prawnych wydano 8 decyzji administracyjnych, w tym 6 w zakładach małej
gastronomii, oraz nałożono 1 mandat karny na kwotę 200 zł (w zakładzie małej gastronomii)
za brak porządku i czystości w pomieszczeniach żywieniowych oraz za brak dezynfekcji
naczyń stołowych.
W 48 obiektach tej grupy wdrożony jest system HACCP, w tym w 28 zakładach małej
gastronomii; zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej wdrożono w 72 obiektach,
w tym w 49 zakładach małej gastronomii.
VII. 2. 3. Piekarnie i ciastkarnie
Spośród zewidencjonowanych 20 piekarni i 19 ciastkarni, skontrolowano i oceniono
wszystkie obiekty. Oceniono je jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi.
Za brak czystości i porządku w zakładach, brak wdrażania i przestrzegania procedur
systemu HACCP ogółem nałożono 3 mandaty karne na sumę 600 zł:
2 mandaty na sumę 500 zł w piekarniach,
1 mandat na kwotę 100 zł w ciastkarni.
58
W 2010 roku przeprowadzono 27 kontroli w piekarniach i 24 kontrole
w ciastkarniach, w tym 1 interwencyjną. W związku z naruszeniami przepisów prawnych
w piekarniach wydano 6 decyzji administracyjnych.
We wszystkich piekarniach i ciastkarniach wdrożone są zasady dobrej praktyki
higienicznej/produkcyjnej oraz system HACCP.
VII. 2. 4. Automaty do lodów
Spośród 9 zewidencjonowanych automatów do lodów skontrolowano 9, oceniono
wszystkie jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Ogółem przeprowadzono
10 kontroli sanitarnych w obiektach tej grupy. W 9 zakładach wdrożono zasady dobrej
praktyki higienicznej/produkcyjnej, w 7 system HACCP.
VII. 2. 5. Przetwórnie owocowo - warzywne
Na terenie powiatu gostyńskiego zewidencjonowano 3 zakłady przetwórstwa
owocowo - warzywnego, w tym 1 chłodnię składową. Wszystkie skontrolowano i oceniono
jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Ogółem przeprowadzono 10 kontroli
sanitarnych.
Przetwórnie owocowo - warzywne posiadają wdrożone zasady dobrej praktyki
higienicznej/produkcyjnej oraz system HACCP.
VII. 2. 6. Zakłady garmażeryjne
W tej grupie obiektów pod nadzorem znajduje się 1 zakład, który został
skontrolowany i oceniony jako zgodny z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Obiekt
posiada wdrożony system HACCP oraz zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej.
Przeprowadzono ogółem 1 kontrolę sanitarną. W związku z naruszeniem przepisów prawnych
wydano 1 decyzję administracyjną oraz nałożono 1 mandat karny na kwotę 200 zł, za brak
czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych.
59
VII. 2. 7. Wytwórnie makaronów
Na terenie powiatu gostyńskiego pod nadzorem znajdują się 2 wytwórnie makaronów,
które skontrolowano i oceniono jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi.
Przeprowadzono ogółem 3 kontrole sanitarne.
Obiekty mają wdrożone zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej oraz system
HACCP.
VII. 2. 8. Zakłady przemysłu zbożowo - młynarskiego
Na terenie powiatu gostyńskiego pod nadzorem znajduje się 1 młyn, który został
skontrolowany i oceniony jako zgodny z wymaganiami sanitarno - higienicznymi.
Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne.
Zakład posiada wdrożony system HACCP oraz zasady dobrej praktyki higienicznej/
produkcyjnej.
VII. 2. 9. Wytwórnie chrupek, chipsów i prażynek
Na terenie powiatu gostyńskiego zewidencjonowano 2 wytwórnie chrupek, prażynek,
które skontrolowano i oceniono jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi.
Ogółem przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. W zakładach tych wdrożono zasady dobrej
praktyki higienicznej/produkcyjnej oraz system HACCP. W związku z naruszeniem
wymogów sanitarno -higienicznych wydano 1 decyzję administracyjną.
VII. 2. 10. Wytwórnie suplementów diety
Na terenie powiatu gostyńskiego pod nadzorem znajduje się 1 wytwórnia
suplementów diety, która została skontrolowana i oceniona jako zgodna z wymaganiami
sanitarno - higienicznymi. Ogółem przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną.
Zakład posiada wdrożone zasady dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz
systemu HACCP.
60
VII. 2. 11. Cukrownie
W tej grupie obiektów pod nadzorem znajduje się 1 zakład, który został oceniony jako
zgodny z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Obiekt ten posiada wdrożone zasady
systemu HACCP oraz zasady dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej.
VII. 2. 12. Inne wytwórnie żywności
Do tej grupy należą: gorzelnie, wytwórnie wafli suchych, obieralnie cebuli. Spośród
zewidencjonowanych 10 zakładów skontrolowano 8, wszystkie oceniono jako zgodne
z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Ogółem w obiektach tej grupy przeprowadzono
9 kontroli sanitarnych.
W związku z naruszeniem wymogów sanitarno - higienicznych wydano 1 decyzję
administracyjną.
W 9 zakładach wdrożone zostały zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej
oraz system HACCP.
VII. 2. 13. Kioski spożywcze
W tej grupie spośród 9 zewidencjonowanych kiosków spożywczych skontrolowano
i oceniono 5 - wszystkie jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi. Ogółem
w 2010 roku przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych kiosków spożywczych.
W 8 obiektach wdrożone są zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej.
VII. 2. 14. Inne obiekty obrotu żywnością
Do tej grupy obiektów wliczono między innymi sklepy na stacjach paliw, apteki,
dostawców bezpośrednich, automaty dystrybucyjne z napojami i produktami w opakowaniach
jednostkowych oraz inne obiekty obrotu.
Spośród 145 zewidencjonowanych innych obiektów obrotu żywnością skontrolowano
8, z których oceniono 5 jako zgodne z wymaganiami sanitarno-higienicznymi. Ogółem
przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych.
W tej grupie obiektów 17 zakładów posiada wdrożone zasady dobrej praktyki
higienicznej/produkcyjnej, 1 system HACCP.
61
VII. 2. 15. Magazyny hurtowe
Na terenie powiatu gostyńskiego zewidencjonowano 12 magazynów hurtowych,
w tym 1 hurtownię suplementów diety. Skontrolowano 8 obiektów, w tym hurtownię
suplementów diety; oceniono 6 magazynów - wszystkie jako zgodne z wymaganiami
sanitarno - higienicznymi. Ogółem przeprowadzono 14 kontroli sanitarnych.
W 6 obiektach wdrożony jest system HACCP, w 7 zasady dobrej praktyki
higienicznej/produkcyjnej.
VII. 2. 16. Obiekty ruchome i tymczasowe
W tej grupie zakładów w 2010 roku zewidencjonowano 4 obiekty ruchome, z czego
3 skontrolowano, 2 oceniono (jako zgodne z wymaganiami sanitarno - higienicznymi).
Ogółem przeprowadzono 3 kontrole sanitarne.
Wdrożone zasady dobrej praktyki higienicznej/produkcyjnej posiadają 2 obiekty tej
grupy.
VII. 2. 17. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte
W tej grupie zakładów nie stwierdzono obiektów niezgodnych z wymaganiami
higieniczno - sanitarnymi. Spośród 42 zewidencjonowanych zakładów żywienia zbiorowego
typu zamkniętego skontrolowano 40, z których oceniono 34. Ogółem w 2010 roku
przeprowadzono 47 kontroli sanitarnych.
W związku z naruszeniem wymogów sanitarno - higienicznych wydano 1 decyzję
administracyjną.
W 35 zakładach tej grupy wdrożony jest system HACCP, w 37 - zasady dobrej
praktyki higienicznej/produkcyjnej.
VII. 3. Stan sanitarny środków transportu żywności
W 2010 roku skontrolowano i oceniono 7 środków transportu żywności - wszystkie
jako zgodne z wymaganiami higieniczno - sanitarnymi.
62
Przeprowadzono łącznie 7 kontroli sanitarnych środków transportu należących do firm
transportowych świadczących usługi zakładom produkującym lub wprowadzającym żywność
do obrotu.
VII. 4. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych
W 2010 roku pracownicy sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu pobrali ogółem 128 próbek
żywności, przedmiotów użytku i kosmetyków do badań w ramach urzędowej kontroli
żywności i monitoringu.
Próbki badane były w następujących laboratoriach:
Laboratorium Badań Żywności i Przedmiotów Użytku w PSSE Leszno,
Laboratorium Badań Wody i Gleby w PSSE Leszno,
Laboratorium Badań Żywności i Przedmiotów Użytku w WSSE Poznań,
Laboratorium Zakładu Badania Żywności i Przedmiotów Użytku NIZP - PZH.
Badaniom mikrobiologicznym poddano łącznie 87 próbek, z których 1 próbkę
zakwestionowano ze względu na stwierdzoną obecność w produkcie bakterii Salmonella
enteritidis, co stanowi 1,15 %, natomiast ocenie oznakowania poddane zostały 104 próbki
środków spożywczych, wśród których nieprawidłowe oznakowanie stwierdzono dla 47
próbek, tj. 45,19 %. Badaniom fizyko - chemicznym poddano łącznie 41 próbek, z których
1 próbkę zakwestionowano w zakresie stosowania substancji dodatkowych.
Zestawienie liczbowe próbek pobranych do badań w 2010 roku, w tym odsetek próbek
kwestionowanych przedstawia tabela nr 2.
Tabela 2.
Odsetek
zakwestionowanych
próbek środków spożywczych
ogółem
i w poszczególnych grupach asortymentowych oraz porównanie z 2009 rokiem
Lp.
1.
2.
3.
Grupa produktów
Mięso, podroby i przetwory mięsne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Ryby, owoce morza i ich przetwory
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Mleko i przetwory mleczne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Ilość próbek
pobranych
Ilość próbek
kwestionowanych
% próbek
kwestionowanych
w 2009r.
w 2010r.
w 2009r.
w 2010r.
w 2009r.
w 2010r.
12
7
0
5
0
71,43
7
5
5
2
0
0
0
0
0
0
0
0
2
2
1
1
50,0
50,00
0
2
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
19
20
5
7
26,32
35,00
15
4
15
5
0
0
0
0
0
0
0
0
63
Lp.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Grupa produktów
Ziarno zbóż i przetwory zbożowe mączne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Wyroby cukiernicze i ciastkarskie
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Wody mineralne i napoje
bezalkoholowe
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Wyroby garmażeryjne i kulinarne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Drób, podroby i produkty
drobiarskie, jaja i ich przetwory
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Warzywa (w tym strączkowe),
przetwory warzywne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Owoce - przetwory i produkty
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Majonezy, musztardy, sosy
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Suplementy diety
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Substancje dodatkowe i
rozpuszczalniki ekstrakcyjne
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Materiały i wyroby przeznaczone
do kontaktu z żywnością
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Środki spożywcze specjalnego
przeznaczenia żywieniowego
Mikrobiologia
Fizyko - chemia
Kosmetyki
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Zioła i przyprawy
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Ogółem
Mikrobiologia
Fizyko-chemia
Ilość próbek
pobranych
Ilość próbek
kwestionowanych
% próbek
kwestionowanych
w 2009r.
w 2010r.
w 2009r.
w 2010r.
w 2009r.
w 2010r.
2
2
0
0
0
0
0
2
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
12
12
0
0
0
0
12
0
12
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5
5
2
3
40,0
60,00
5
0
5
0
0
0
0
0
0
0
0
0
29
17
12
9
41,38
52,94
27
2
15
2
0
0
0
0
0
0
0
0
11
6
2
1
18,18
16,67
10
1
5
1
0
0
1
0
0
0
20,00
0
7
3
3
1
42,86
33,33
0
7
0
3
0
1
0
0
0
14,29
0
0
7
9
0
1
0
11,11
0
7
0
9
0
0
0
0
0
0
0
0
6
4
0
0
0
0
0
6
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
4
4
1
3
25
75,00
2
2
2
2
0
0
0
1
0
0
0
50,00
2
2
0
0
0
0
0
2
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
3
1
0
0
0
0
0
3
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
26
26
10
15
38,46
57,69
20
6
3
3
0
9
9
0
20
6
3
3
0
5
5
0
0
0
0
0
0
8
5
0
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
0
0
88,8
55,5
0
0
0
0
0
0
40,00
0
0
159
128
44
48
27,67
37,50
110
87
5
1
4,54
1,15
49
41
1
1
2,04
2,44
W 2009 roku kwestionowane były 44 próbki środków spożywczych, z czego 43 próbki
negatywnie oceniono pod względem znakowania. Ze względów mikrobiologicznych
zdyskwalifikowano 5 próbek, które były równocześnie kwestionowane z powodu niewłaściwego
oznakowania opakowań jednostkowych, natomiast pod względem fizyko - chemicznym
kwestionowano 1 próbkę.
64
W roku 2010 spośród 128 próbek żywności pobranych na terenie powiatu
gostyńskiego - 47 próbek środków spożywczych kwestionowano ze względu na niewłaściwe
oznakowanie, co stanowi 36,72 % próbek pobranych ogółem. W roku poprzednim wartość ta
wynosiła 28,10 % w stosunku do pobranych 153 próbek żywności. Ilość próbek
kwestionowanych w 2009 roku w wyniku nieprawidłowego oznakowania wynosiła 43 próbki,
natomiast w 2010 roku ilość ta wzrosła do 47 próbek.
Główną przyczyną kwestionowania badanych próbek środków spożywczych nadal było
znakowanie niezgodne z obowiązującymi przepisami.
W 2010 roku najczęściej stwierdzane uchybienia w znakowaniu środków spożywczych
polegały na:
częściowo niewyraźnym i nieczytelnym wykazie składników, danych producenta,
liczby sztuk, warunków przechowywania i terminu przydatności do spożycia,
nieprawidłowym oznakowaniu terminu przydatności do spożycia środka spożywczego
nietrwałego mikrobiologicznie,
braku informacji o sposobie przygotowania do spożycia,
braku wyraźnego odniesienia do składnika alergennego,
braku podania funkcji technologicznych zastosowanych dozwolonych substancji
dodatkowych,
braku ilościowej zawartości składnika, którego obecność w środku spożywczym jest
podkreślona przy użyciu obrazka,
niewłaściwym nagłówku wykazu składników,
braku podania jednostki masy opakowania środka spożywczego,
różnicy pomiędzy zawartością tłuszczu podaną w tabeli wartości odżywczej
a zawartością tłuszczu wskazaną w oświadczeniu żywieniowym,
nie zastosowaniu prawidłowych współczynników przeliczeniowych przy określaniu
wartości energetycznej.
W 2010 roku nie kwestionowano pod względem mikrobiologicznym, fizyko chemicznym i oznakowania następujących grup produktów:
 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie,
 Materiały i wyroby do kontaktu z żywnością,
 Majonezy, musztardy, sosy,
 Substancje dodatkowe i rozpuszczalniki ekstrakcyjne,
65
 Ziarno zbóż i przetwory zbożowo - mączne,
 Kosmetyki.
VII. 5. Jakość zdrowotna przedmiotów użytku
Na terenie powiatu gostyńskiego funkcjonuje 1 zakład produkujący opakowania
do żywności. Zakład został skontrolowany i oceniony jako zgodny z wymaganiami.
Nie występują natomiast zakłady produkujące lub konfekcjonujące kosmetyki.
W 2010 roku do badań w Laboratorium Badania Żywności i Przedmiotów Użytku
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Poznaniu pobrano z obrotu 1 próbkę
wyrobów
przeznaczonych
do
kontaktu
z
żywnością.
Badana
próbka
nie
została
zakwestionowana.
W ramach prowadzonego nadzoru nad kosmetykami w obrocie pobrano do badań
mikrobiologicznych 3 próbki kosmetyków. Próbek nie zakwestionowano.
VII. 6. Ocena sposobu żywienia
W 2010 roku dokonano 27 teoretycznych ocen jakościowych jadłospisów w zakładach
zamkniętych żywienia zbiorowego (stołówki szkolne, stołówki przedszkolne, bloki żywienia
w szpitalach, blok żywienia w domu pomocy społecznej). W wyniku ocen nie stwierdzono
nieprawidłowości.
VII. 6. 1. Żywienie pacjentów w szpitalach
Na terenie powiatu gostyńskiego w szpitalach żywienie pacjentów prowadzone jest
wyłącznie w systemie cateringowym przez firmy działające w oparciu o opracowane
i wdrożone instrukcje dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, oraz zasady systemu
HACCP. Żywienie prowadzone jest w oparciu o specjalistyczne diety, w których
uwzględniono
zawartość
składników
odżywczych,
gramatur,
wartości
kalorycznej,
składników odżywczych (tłuszczów, białek, węglowodanów, błonnika pokarmowego,
witamin, soli mineralnych). W każdym posiłku obiadowym znajdują się warzywa podane
w formie surówek lub jarzynek gotowanych.
W ocenionych jadłospisach nie stwierdzono nieprawidłowości.
66
VII. 7. Podsumowanie
1. W stosunku do 2009 roku stan sanitarny obiektów żywności i żywienia uległ poprawie,
w szczególności w grupie sklepów spożywczych; na tym samym poziomie kształtował się
stan sanitarny w zakładach żywienia zbiorowego otwartego.
2. W znaczącym stopniu wzrósł odsetek zakładów, które wdrożyły zasady dobrej praktyki
higienicznej i produkcyjnej oraz działających w oparciu o procedury systemu HACCP.
3. Jakość zdrowotna środków spożywczych pod względem czystości mikrobiologicznej uległa
poprawie w stosunku do roku 2009.
4. W dalszym ciągu poprawy wymaga znakowanie środków spożywczych przez producentów
żywności.
67
VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej
i promocji zdrowia
VIII. 1. Wprowadzenie
Działalność z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia w 2010 roku
podejmowana przez Powiatową Stację Sanitarno - Epidemiologiczną w Gostyniu
ukierunkowana była na przekazywanie wiedzy i umiejętności na temat czynników
warunkujących pozytywne zachowania prozdrowotne i mających wpływ na utrzymanie oraz
wzmacnianie zdrowia jednostki i społeczeństwa na terenie powiatu gostyńskiego.
Powiatowa
Stacja
Sanitarno
-
Epidemiologiczna
w
Gostyniu
inicjowała,
koordynowała i przeprowadzała przy współpracy środowiskowej działania w zakresie oświaty
zdrowotnej i promocji zdrowia dotyczące następujących zagadnień:
 profilaktyki nowotworowej,
 profilaktyki tytoniowej,
 profilaktyki w zakresie HIV/AIDS,
 profilaktyki uzależnień,
 profilaktyki próchnicy i chorób przyzębia,
 racjonalnego odżywiania,
 higieny osobistej i otoczenia,
 zdrowego stylu życia.
Powyższe działania skierowane były do szerokiego kręgu odbiorców, w szczególności do:
 rodziców i opiekunów dzieci,
 dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym,
 młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,
 nauczycieli, wychowawców, pedagogów i przedstawicieli medycyny szkolnej,
 pacjentów zakładów opieki zdrowotnej,
 pracowników zakładów pracy, w tym zakładów produkujących i dystrybuujących
żywność.
68
VIII. 2. Realizacja zagadnień problemowych
W 2010 roku kontynuowana była realizacja programów edukacyjnych o zasięgu
krajowym - inicjowanych przez Główny Inspektorat Sanitarny i wojewódzkim - inicjowanych
przez Wielkopolskiego Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz
podejmowano działania lokalne inicjowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Gostyniu.
VIII. 2. 1. „Trzymaj Formę”
Celem
programu
„Trzymaj
Formę”
jest
edukacja
w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków
wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad
aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety.
W roku szkolnym 2009/2010 program „Trzymaj Formę”
realizowało 14 szkół gimnazjalnych oraz 6 szkół podstawowych
z klasami V - VI.
Edukacją i działaniem informacyjnym objętych zostało 1771 uczniów uczęszczających
do szkół, do których adresowany jest program „Trzymaj Formę” oraz około 1590 rodziców.
VIII. 2. 2. Działania na rzecz ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu
Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmuje działania informacyjno - edukacyjne,
mające na celu:
 ograniczenie zdrowotnych następstw palenia tytoniu,
 kształtowanie postaw i zachowań przeciw tytoniowych,
 kształtowanie umiejętności dokonywania świadomych wyborów,
 wpływanie na zachowania prozdrowotne bliskich osób.
VIII. 2. 2. 1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce
Jedną z form realizacji Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia
Tytoniu w Polsce jest dokonywanie oceny przestrzegania przepisów ustawy z dnia 9 listopada
1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
69
w placówkach nauczania i wychowania. Podczas wizytacji w 51 placówkach stwierdzono,
że we wszystkich obowiązuje całkowity zakaz palenia.
W ramach Programu odbyła się również konferencja
nt. uzależnień, skierowana do uczniów starszych klas
gimnazjalnych oraz szkół ponadgimnazjalnych, kampania
medialna
dotycząca
nowelizacji
ustawy,
warsztaty
edukacyjne dla młodzieży, konkurs na wiersz o tematyce
antynikotynowej
(np.
dziadkom,
dedykowany
rodzicom,
osobom
rodzeństwu,
palącym
rówieśnikom,
znajomym) pt. „Palić, nie palić - oto jest pytanie?”, konkurs fotograficzny dla kobiet w ciąży
i młodych matek pt. „Nie pal przy mnie - ja nie mam wyboru”, konkurs sceniczny dla
uczniów szkół ponadgimnazjalnych, ankietyzacja na oddziałach położniczych - „Zachowania
zdrowotne kobiet w ciąży” oraz prelekcje dla młodzieży z prezentacja multimedialną.
Działania z zakresu profilaktyki tytoniowej prowadzone były na terenie 20 szkół
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w powiecie gostyńskim.
VIII. 2. 2. 2. „Czyste Powietrze Wokół Nas”
„Czyste Powietrze Wokół Nas” to program przedszkolnej
edukacji antynikotynowej z udziałem rodziców i opiekunów mający
na celu podniesienie kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci
przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności
dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w
zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń.
W roku 2010 program był realizowany w jednym przedszkolu na terenie powiatu
gostyńskiego wśród 50 przedszkolaków i 50 rodziców.
VIII. 2. 2. 3. „Nie pal przy mnie, proszę”
„Nie pal przy mnie, proszę” to program przeznaczony dla uczniów klas I - III szkoły
podstawowej. Program ma charakter profilaktyczny, ale przede wszystkim ma na celu
wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne
osoby palą przy nich papierosy.
70
Cele programu:
 uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia,
 kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie,
 uświadomienie dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia,
 uwrażliwienie dzieci na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane
z biernym paleniem,
 wykształcenie u dzieci umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy
nich palą.
W 2010 roku program realizowany był pilotażowo w 2 szkołach podstawowych wśród
94 uczniów klas I - III szkoły podstawowej.
VIII. 2. 2. 4. „Znajdź Właściwe Rozwiązanie”
„Znajdź właściwe rozwiązanie” to program profilaktyki palenia tytoniu skierowany
do uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum, którego celem jest:
 uzasadnienie i wzmocnienie postaw zobowiązujących do niepalenia,
 ukazanie funkcjonowania ludzkiego organizmu i jego potrzeb,
 przekazanie wiadomości o zachowaniach asertywnych,
 uczenie rozpoznawania odczuć przeżywanych w sytuacjach trudnych,
 uczenie umocnienia poczucia własnej wartości w zdobywaniu pozytywnego myślenia.
W 2010 roku program realizowały był w 2 szkołach podstawowych i 2 szkołach
gimnazjalnych i zasięgiem objął 570 uczniów, w tym 94 uczniów klas IV - VI szkoły
podstawowej i 476 gimnazjalistów.
VIII. 2. 2. 5. Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu
Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu (trzeci czwartek listopada każdego roku) w
roku 2010 obchodzony był w większości szkół każdego typu na terenie powiatu gostyńskiego.
Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Gostyniu
zorganizowała
1
wykład
dla
około
150
uczniów
szkół
ponadgimnazjalnych, 1 spotkanie z młodzieżą podczas którego odbyła
się prelekcja tematyczna, warsztaty edukacyjne dla 25 osób, naradę
ze szkolnymi koordynatorami zdrowia oraz rozdysponowała około
50 ulotek o tematyce antynikotynowej.
71
VIII. 2. 2. 6. Światowy Dzień bez Tytoniu
Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maja każdego roku)
w roku 2010 obchodzony był w 43 placówkach szkolnych
na terenie powiatu gostyńskiego. Działaniem objętych zostało
ponad 3000 osób, tj. uczniów klas IV - VI szkół podstawowych,
wszystkich
klas
gimnazjum,
wszystkich
klas
szkół
ponadgimnazjalnych.
VIII. 2. 3. „Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV”
Działania informacyjne w zakresie profilaktyki zakażeń HIV i choroby AIDS mają
na celu przede wszystkim:
 ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem
HIV,
 kształtowanie odpowiednich zachowań seksualnych,
a tym samym zmniejszenie ryzyka zakażenia,
 obniżenie poziomu lęku w kontaktach z osobami
żyjącymi z HIV, kształtowanie właściwych postaw,
 zwiększenie liczby osób korzystających z wiarygodnych źródeł informacji, punktów
informacyjnych i telefonów zaufania,
 przekazanie młodzieży rzetelnej wiedzy nt. HIV/AIDS,
 zainteresowanie możliwością wykonania badań w kierunku HIV.
Adresatami na terenie powiatu gostyńskiego byli:
 uczniowie szkół gimnazjalnych na terenie powiatu gostyńskiego,
 szkolni koordynatorzy zdrowia, pedagodzy, pielęgniarki szkolne, nauczyciele,
 mieszkańcy powiatu,
 pacjenci zakładów opieki zdrowotnej.
Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV realizuje
łącznie 21 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Edukacją objęto łącznie 5 699
uczniów.
72
W powiecie gostyńskim zorganizowano:
Szkolenie Młodzieżowych Liderów Zdrowia - kontra HIV
Celem Młodzieżowych Liderów Zdrowia - kontra HIV
/MLZ/ jest przeszkolenie grupy młodzieży z zakresu profilaktyki
HIV/AIDS. Wyposażeni w wiedzę uczniowie przekazują wiedzę
o HIV/AIDS wśród rówieśników poprzez „edukację rówieśniczą”,
podczas spotkań w pubach, dyskotekach, w środowisku szkolnym.
„Edukacja
rówieśnicza”
wpływa
na
tworzenie
się
pozytywnych więzi w grupie oraz powoduje, iż młodzież staje się bardziej aktywną stroną
w procesie edukacyjnym, a nie biernymi odbiorcami określonych informacji lub wiedzy.
Po ukończeniu szkolenia MLZ:
 posiada aktualną wiedzę z zakresu HIV/AIDS,
 umie pomagać rówieśnikom w rozwiązywaniu ich problemów,
 wie, gdzie szukać informacji oraz pomocy specjalistów,
 współpracuje z nauczycielami w przygotowaniu i prowadzeniu zajęć, konkursów,
happeningów oraz innych imprez szkolnych poświęconych HIV/AIDS.
W szkoleniu Młodzieżowych Liderów Zdrowia - kontra HIV udział wzięło 100 %
zaproszonych szkół ponadgimnazjalnych, łącznie 28 uczniów klas I. Powiatowa Stacja
Sanitarno - Epidemiologiczna w Gostyniu przygotowała pakiety edukacyjne oraz dyplomy
„Młodzieżowego Lidera Zdrowia”, które zostały wręczone podczas podsumowania szkolenia.
Konkurs na prezentację multimedialną pt. „Nie daj szansy AIDS”
Konkurs skierowany był do młodzieży klas I, II i III szkół gimnazjalnych. Zadanie
konkursowe polegało na wykonaniu przez młodzież tematycznej prezentacji multimedialnej.
Autorzy prac mieli zachęcić młodych ludzi do zainteresowania się tematyką HIV/AIDS,
w ciekawy sposób prezentując zagadnienia z zakresu profilaktyki HIV/AIDS.
Regulamin konkursu przesłano do wszystkich szkół gimnazjalnych na terenie powiatu
gostyńskiego - 15 placówek. Do konkursu przystąpiło 5 szkół gimnazjalnych.
Uroczyste wręczenie nagród odbyło się 13 grudnia 2010 roku podczas Powiatowej
Konferencji dotyczącej uzależnień.
73
Warsztaty edukacyjne dla młodzieży
10 listopada 2010 roku odbyły się warsztaty edukacyjne dla młodzieży szkół
ponadgimnazjalnych z zakresu profilaktyki HIV/AIDS. Celem organizowanych zajęć
warsztatowych było pogłębienie wiedzy uczniów przygotowujących się do etapu
powiatowego IX Olimpiady Wiedzy o HIV/AIDS. W zajęciach udział wzięło 26 uczniów
z 5 szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu gostyńskiego.
IX Powiatowa Olimpiada Wiedzy o AIDS
Olimpiada
w
roku
2010
skierowana
była
do
uczniów
klas
II
szkół
ponadgimnazjalnych. W etapie powiatowym IX Powiatowej Olimpiady Wiedzy o HIV
i AIDS, który odbył się 18 listopada 2010 roku, udział wzięło 26 uczniów 5 szkół
ponadgimnazjalnych.
Organizatorami przedsięwzięcia byli: Starostwo Powiatowe w Gostyniu, Zespół Szkół
Ogólnokształcących i Zawodowych w Krobi oraz Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Gostyniu oraz. Nadmienić warto, że co roku Olimpiady odbywają się
w innej ze szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu.
Obchody Światowego Dnia AIDS
W ramach obchodów Światowego Dnia AIDS umieszczona
została informacja dotycząca Światowego Dnia AIDS na stronie
internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w
Gostyniu.
W Gimnazjum nr 1 w Gostyniu pracownik Oświaty Zdrowotnej
i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej
w Gostyniu przeprowadził prelekcje dla uczniów klas I. Na korytarzach i holach szkoły
wystawione zostały plakaty tematyczne oraz sztalugi z pracami plastycznymi uczniów,
a gazetki szkolne zawierały informacje dotyczące profilaktyki HIV/AIDS.
Światowy
Dzień
AIDS
obchodzony
jest
w
większości
szkół
gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych na terenie powiatu gostyńskiego.
Warsztaty szkoleniowe dla szkolnych koordynatorów zdrowia
7 grudnia 2010 roku odbyły się warsztaty szkoleniowe z zakresu zachowań
asertywnych oraz umiejętności pracy z młodzieżą szkolną pt. „Trudne tematy, trudne
rozmowy - sztuka komunikacji” prowadzone przez psychologa z Poradni Psychologiczno 74
Pedagogicznej w Gostyniu. W warsztatach udział wzięło 28 osób, głównie szkolnych
koordynatorów zdrowia z 31 placówek szkolnych różnego typu.
Powiatowa Konferencja nt. uzależnień
Powiatowa Konferencja nt. uzależnień odbyła się 13 grudnia 2010 roku. Udział
w Konferencji wzięli uczniowie z 15 szkół gimnazjalnych oraz 7 szkół ponadgimnazjalnych
z terenu powiatu gostyńskiego - łącznie około 200 uczniów.
Podczas Konferencji wystąpili zaproszeni prelegenci, wręczono nagrody i upominki
uczestnikom konkursów, odbył się kolportaż ulotek tematycznych, zakładek do książek,
wystawiono plakaty oraz zaprezentowano prezentacje multimedialne, nagrodzone w etapie
powiatowym konkursu „Nie daj szansy AIDS”. Na konferencji obecne były lokalne media przedstawiciele gazet oraz portalu internetowego.
Organizatorem Konferencji była Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna
w Gostyniu. Wsparcie finansowe uzyskano ze Starostwa Powiatowego w Gostyniu.
Partnerem w realizacji przedsięwzięcia byli: Gostyński Ośrodek Kultury „HUTNIK”,
Komenda Powiatowa Policji w Gostyniu, Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna
w Gostyniu.
Prelekcje dla młodzieży
W listopadzie 2010 roku przeprowadzone zostały 2 spotkania pracownika Oświaty
Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gostyniu
z młodzieżą klas II Zespołu Szkół Rolniczych w Grabonogu, w których uczestniczyło
85 uczniów. Podczas prelekcji przedstawione zostały zagadnienia dotyczące wirusa HIV oraz
choroby AIDS.
Akcja informacyjna
W okresie letnim przeprowadzono akcję informacyjną w zakładach opieki zdrowotnej
oraz zakładach pracy. Rozdysponowano 24 plakaty i 240 ulotek tematycznych do 12
zakładów opieki zdrowotnej oraz 500 ulotek do 10 zakładów pracy. Ponadto przekazano
ulotki i plakaty do 15 szkół gimnazjalnych i 7 szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu
gostyńskiego.
Podczas Konferencji nt. uzależnień, IX Olimpiady Wiedzy o HIV/AIDS oraz podczas
obchodów Światowego Dnia AIDS prowadzono kolportaż ulotek i wystawiono plakaty (około
60 plakatów i 500 ulotek).
75
VIII. 2. 4. „Radosny Uśmiech - Radosna Przyszłość”
Celem realizowanych przedsięwzięć w ramach
programu jest:
 zmniejszenie
występowania
próchnicy
zębów
u dzieci,
 wzrost wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej,
 wyrobienie nawyków higienicznych od najmłodszych lat,
 podniesienie wśród dzieci odpowiedzialności za higienę jamy ustnej,
 zachęcanie rodziców do współdziałania na rzecz prawidłowej higieny jamy ustnej.
Program „Radosny
Uśmiech
-
Radosna
Przyszłość”
skierowany jest do uczniów klas II szkół podstawowych i ich
rodziców. Realizowany był na terenie powiatu gostyńskiego jako
program nieobowiązkowy w większości szkół podstawowych.
Edukacją objęto 683 drugoklasistów. W niektórych szkołach
program realizowano również wśród uczniów klas I i III.
Realizatorzy bazują na materiałach edukacyjnych otrzymanych z Powiatowej Stacji
Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu w latach ubiegłych oraz na opracowaniach
własnych bądź zaczerpniętych z Internetu.
VIII. 2. 5. „Moje dziecko idzie do szkoły”
Celem programu jest:
 podniesienie
poziomu
wiedzy
rodziców
i uczniów na temat wybranych elementów zdrowego stylu
życia, w tym: prawidłowego żywienia, otyłości, wymogów
sanitarnych przy przygotowaniu i spożywaniu posiłków,
wad wymowy, szczepień ochronnych, a także higieny:
osobistej, jamy ustnej, wzroku, pracy,
 uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu prawidłowych nawyków
żywieniowych u swoich dzieci,
 przekonanie rodziców o słuszności podejmowanych działań profilaktycznych w domu
oraz środowisku szkolnym,
76
 zainteresowanie rodziców zdrowiem ich dzieci i czynnikami wpływającymi na jego
zachowanie.
Odbiorcami programu byli uczniowie klas „0” (głównie dzieci 6 - letnie) w szkołach
i przedszkolach na terenie powiatu gostyńskiego oraz ich rodzice bądź opiekunowie.
Edukacją objęto 690 sześciolatków oraz 341 pięciolatków z terenu powiatu gostyńskiego.
Program edukacyjny „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” realizowany był w 33
placówkach szkolnych i przedszkolnych.
VIII. 2. 6. „Bądźmy zdrowi - wiemy, więc działamy”
„Bądźmy zdrowi - wiemy, więc działamy” to program edukacyjny,
którego celem jest wzrost świadomości społecznej na temat wpływu
odżywiania i aktywności fizycznej na zachowanie i umacnianie
zdrowia w środowisku szkolnym.
Program adresowany jest do:
 rodziców dzieci rozpoczynających naukę w szkołach podstawowych oraz rodziców dzieci
szkół gimnazjalnych,
 dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (głównie 6 - latki) oraz uczniów szkół
gimnazjalnych.
W 2010 roku odbyły się 2 szkolenia skierowane do uczniów szkół gimnazjalnych
z terenu powiatu gostyńskiego (udział wzięły 74 osoby). Uczniowie wysłuchali wykładu oraz
uczestniczyli w zajęciach warsztatowych nt. zasad racjonalnego żywienia, znaczenia
zbilansowanej diety oraz aktywności fizycznej dla zdrowia dzieci i młodzieży. Każdy
uczestnik otrzymał zaświadczenie o ukończeniu szkolenia oraz teczki z materiałami
edukacyjnymi.
W dniu 10 czerwca 2010 roku odbył się festyn zorganizowany przez agencję eventową
„Trygon” z Poznania. W imprezie udział wzięli przedszkolacy z 3 przedszkoli
z terenu miasta Gostynia.
VIII. 2. 7. Profilaktyka zaburzeń odżywiania
Celem działań podejmowanych w ramach tematyki zaburzeń odżywiania jest przede
wszystkim:
77
 przekazanie podstawowej wiedzy na temat zaburzeń łaknienia
typu bulimia, anoreksja, orthorexia (etiologia, przebieg,
zapobieganie),
 ukształtowanie
właściwego
podejścia
do
stereotypów
atrakcyjności,
 ukazanie psychicznych i fizycznych objawów chorób związanych z nieprawidłowym
odżywianiem.
Adresatami przedsięwzięć organizowanych w 2010 roku przez Powiatową Stację
Sanitarno - Epidemiologiczną w Gostyniu byli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych
i gimnazjalnych na terenie powiatu gostyńskiego.
Zorganizowano:
 6 prelekcji dla 180 uczniów klas pierwszych Zespołu Szkół Ogólnokształcących
w Gostyniu,
 Konferencję na temat zdrowia, w której uczestniczyło około 200 uczniów.
VIII. 2. 8. Profilaktyka zażywania dopalaczy
Celem przedsięwzięć podejmowanych w ramach profilaktyki
zażywania dopalaczy jest przede wszystkim:
 zmniejszanie ilości spożywanych „dopalaczy” przez młodzież,
 zmniejszanie ilości nowych przypadków uzależnień,
 ukazanie negatywnych skutków dla zdrowia spowodowanych
używaniem i nadużywaniem „dopalaczy”.
Działaniem w 2010 roku objęto mieszkańców powiatu gostyńskiego, uczniów szkół
podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na terenie powiatu gostyńskiego oraz
nauczycieli, pielęgniarki szkolne i pedagogów szkolnych.
Na terenie powiatu gostyńskiego zorganizowano:
 szkolenie dla szkolnych koordynatorów zdrowia
Akcję przeciw dopalaczom zainaugurowano szkoleniem w dniu 8 września 2010 roku
dla szkolnych koordynatorów zdrowia z terenu powiatu gostyńskiego. Na szkolenie
zaproszono prelegentów: przedstawiciela Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień „Monar”
w
Lesznie
oraz
pełnomocnika
ds.
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
i Przeciwdziałania Narkomanii Urzędu Miejskiego w Gostyniu. W przedsięwzięciu udział
78
wzięło 38 osób reprezentujących 43 placówki szkolne. Uczestnicy szkolenia prowadzili
spotkania z uczniami i gronem pedagogicznym na terenie swoich placówek szkolnych.
 akcję informacyjną
Do szkół przesłano pismo informujące o stronach internetowych zawierających
materiały informacyjno - edukacyjne dotyczące profilaktyki zażywania dopalaczy przez
uczniów oraz zachęcające do uwzględnienia tych materiałów w działaniach organizowanych
na terenie szkół. Dołączono również prezentację multimedialną wykonaną przez jednego
ze szkolnych koordynatorów zdrowia (za zgodą autora) z możliwością wykorzystania
w przedsięwzięciach podejmowanych na terenie placówek szkolnych
 Konferencja nt. uzależnień
13 grudnia 2010 roku zorganizowana została konferencja nt. uzależnień skierowana
do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i starszych klas gimnazjalnych z terenu powiatu
gostyńskiego oraz nauczycieli, pedagogów i pielęgniarek szkolnych - łącznie około 200 osób.
Uczniowie reprezentowali wszystkie szkoły ponadgimnazjalne i gimnazjalne w powiecie.
Prelegentami Konferencji byli: policjant z Komendy Powiatowej Policji w Gostyniu, który
mówił o aspektach prawnych dotyczących uzależnień, pedagog - terapeuta z Leszczyńskiego
Centrum Uzależnień „Alternatywa”, który przybliżył temat przyczyn i skutków zażywania
środków uzależniających, głównie dopalaczy oraz psycholog z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Gostyniu, który omówił zagadnienia dotyczące zachowań asertywnych.
VIII. 2. 9. Zdrowotne skutki wynikające z nadmiernego promieniowania UV
Celem przedsięwzięć podejmowanych w ramach profilaktyki nowotworowej zdrowotnych skutków wynikających z korzystania z solariów, jest przede wszystkim:
 zapoznanie ze zdrowotnymi konsekwencjami narażania na promieniowanie UV,
 przekazanie zasad racjonalnego korzystania z solariów oraz
zalecanych
środków
chroniących
przed
nadmiernym
promieniowaniem UV.
Akcję informacyjną, rozpoczętą w kwietniu 2010 roku,
skierowano do uczniów oraz pracowników szkół ponadgimnazjalnych,
gimnazjalnych i podstawowych oraz zakładów pracy na terenie powiatu
gostyńskiego.
Na terenie powiatu gostyńskiego podjęto następujące działania:
79
 przekazano: 20 egzemplarzy ulotek „Informacja nt. skutków zdrowotnych
wynikających z nadmiernego promieniowania ultrafioletowego” oraz „Zasady
racjonalnego korzystania z solariów (wg WHO)” do 16 zakładów, w których klienci
korzystają z solarium.
 przekazano materiał informacyjny - ulotka „Informacja nt. skutków zdrowotnych
wynikających z nadmiernego promieniowania ultrafioletowego” w formie e - maila
do 43 placówek szkolnych,
 27 szkolnym koordynatorom zdrowia podczas narady przekazano ulotki „Informacja
nt.
skutków
zdrowotnych
wynikających
z
nadmiernego
promieniowania
ultrafioletowego” oraz „Zasady racjonalnego korzystania z solariów (wg WHO)”,
 zamieszczono informację na stronie internetowej.
VIII. 2. 10. Szkoły Promujące Zdrowie
Na terenie powiatu gostyńskiego jest jedna szkoła należąca
do Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Od kilku lat nie ma ona jednak
żadnych aktualnych informacji dotyczącej działań w Sieci SPZ.
Pracownik Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia jest członkiem
Regionalnego Zespołu Wspierającego Szkoły Promujące Zdrowie.
VIII. 3. Współpraca
Działania podejmowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Gostyniu realizowane są przy współpracy z władzami samorządowymi, organizacjami
i instytucjami:
 Starostwo Powiatowe w Gostyniu,
 Urząd Miejski w Gostyniu,
 Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Gostyń,
 Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział Terenowy w Poznaniu,
 dyrektorzy placówek nauczania i wychowania wszystkich typów na terenie powiatu,
 zakłady opieki zdrowotnej,
 zakłady pracy na terenie powiatu gostyńskiego,
 Gostyński Ośrodek Kultury „Hutnik” w Gostyniu,
 Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Gostyniu,
80
 Komenda Powiatowa Policji w Gostyniu,
 agencja eventowa „Trygon” z Poznania
 lokalne media,
 Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień „Monar” w Lesznie,
 Młodzieżowe Centrum Profilaktyki „Alternatywa” w Lesznie.
VIII. 4. Podsumowanie
1. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Gostyniu w roku 2010 realizowała
programy edukacyjne krajowe oraz programy edukacyjne wojewódzkie. Były one
realizowane przy coraz szerszej współpracy środowiskowej.
2. W 2010 roku w związku z podejmowanymi działaniami oświatowo - zdrowotnymi
zorganizowano 12 szkoleń, 4 konferencje oraz 33 narady dla szkolnych koordynatorów
zdrowia oraz reprezentantów innych instytucji.
3. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Gostyniu do prowadzenia
przedsięwzięć prozdrowotnych w terenie corocznie przygotowuje realizatorów tych
działań.
81
IX. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie na etapie
planowania i realizacji inwestycji właściwego stanu sanitarno - zdrowotnego w obiektach,
w taki sposób, aby w trakcie ich eksploatacji nie powodowały one zagrożeń i uciążliwości dla
zdrowia ludzi.
W ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Gostyniu w 2010 roku zajmował stanowiska pod względem
wymagań higienicznych i zdrowotnych, między innymi w sprawie:
projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych,
przedsięwzięć przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody
na
realizację
przedsięwzięcia,
zwanej
dalej
„decyzją
o
środowiskowych
uwarunkowaniach”,
wniosków dotyczących wyrażenia opinii o potrzebie przeprowadzenia oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i jego zakresu na etapie uzyskiwania
„decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach”,
uzgadniania zakresu i stopnia szczegółowości przedłożonych informacji, które zostaną
uwzględnione w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania,
obiektów budowlanych przed dopuszczeniem ich do użytkowania przez właściwy
organ,
opiniowania programów dostosowania pomieszczeń zakładów opieki zdrowotnej.
W w/w zakresie wydano w 2010 roku ogółem 350 uzgodnień i opinii sanitarnych,
wszystkie pozytywne (w roku 2009 - 358).
Do opiniowanych przedsięwzięć przez zapobiegawczy nadzór sanitarny należały
obiekty takie, jak: obiekty handlowe, obiekty przemysłowe, obiekty związane z hodowlą
zwierząt, obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, apteki, pomieszczenia indywidualnej
i grupowej praktyki lekarskiej), oczyszczalnie ścieków, obiekty sportowe itp.
82
Ważnym elementem w działalności pionu zapobiegawczego nadzoru sanitarnego było
uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Podstawą
uzgodnień planów są opracowania - prognozy oddziaływań, które dołączane są do planów.
Mając na uwadze ochronę zdrowia publicznego w ramach wydanych opinii, o których
mowa wyżej zwracano uwagę na zagadnienia takie, jak np.:
właściwa gospodarka wodno - ściekowa, w tym zaopatrzenie ludności w wodę
do picia o odpowiedniej ilości i jakości,
prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów (w tym szczególnie
niebezpiecznych) w sposób nie zagrażający życiu i zdrowiu ludzi,
ochrona ludności przed nadmiernym hałasem, zanieczyszczeniem powietrza, poprzez
egzekwowanie
rozwiązań
technicznych,
które
zapewniają
spełnienie
norm
określających najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku,
zagwarantowanie odpowiednich warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez
zastosowanie między innymi właściwych pod względem zdrowotnym materiałów
budowlanych, a także zapewnienie prawidłowej funkcji pomieszczeń z punktu
widzenia wymagań sanitarno - higienicznych.
W 2010 roku pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wydał 8 opinii
uzgadniających zakres i stopień szczegółowości przedłożonych informacji, które zostaną
uwzględnione
w
prognozie
oddziaływania
na
środowisko
miejscowych
planów
zagospodarowania przestrzennego.
W 2010 roku pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uzgodnił 8 projektów
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (w 2009 roku - 13) oraz zaopiniował
8 projektów dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
W 2010 roku wydano 31 opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko (w 2009 roku - 44).
W 2 przypadkach wyrażono opinię o konieczności przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko (sporządzenia raportu o oddziaływaniu planowanego
przedsięwzięcia na środowisko), natomiast w 29 przypadkach wyrażono opinię o braku
83
potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania (sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko).
W procesie inwestycyjnym na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę
pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zaopiniował 40 projektów budowlanych (w 2009
roku - 26).
Pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w dopuszczeniu do
użytkowania obiektów budowlanych. W 2010 roku skontrolował pod względem sanitarno higienicznym 94 inwestycje, wydając w tym zakresie stosowne opinie (w 2009 roku - 81).
W stosunku do zgłoszonych obiektów nie zostały wydane sprzeciwy wobec dopuszczenia
obiektów budowlanych do użytkowania. W 13 obiektach stwierdzono nieistotne odstępstwo
od
zatwierdzonego
projektu.
Pozostałe
obiekty
zostały
zrealizowane
zgodnie
z zatwierdzonym projektem budowlanym.
W oparciu o art. 56 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane zajęto 57 razy
stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym
(w roku 2009 wydano 65 opinii). W trybie art. 3 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji
Sanitarnej uczestniczono 37 razy w związku z dopuszczeniem do użytkowania obiektów
(w roku 2009 uczestniczono 16 razy).
W
związku
z
działalnością
kontrolną
prowadzoną
w
zakresie
nadzoru
zapobiegawczego skontrolowano 5 obiektów w trakcie realizacji budowy.
Podsumowanie
Pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizuje
ustawowe obowiązki i zadania w zakresie ochrony zdrowia publicznego poprzez opiniowanie
lub uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych projektów planów
zagospodarowania przestrzennego, wniosków dotyczących konieczności przeprowadzenia
ocen o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i jego zakresu, przedsięwzięć przed
wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, dokumentacji projektowych
inwestycji, w tym projektów budowlanych, programów dostosowania pomieszczeń zakładów
opieki zdrowotnej jak również obiektów budowlanych przekazywanych do użytkowania.
84
ZAKOŃCZENIE
W porównaniu z rokiem 2009 w większości obszarów objętych nadzorem Państwowej
Inspekcji Sanitarnej nie odnotowano istotnych zmian.
Nie obserwowano występowania epidemii chorób zakaźnych, nie odnotowano
również zachorowań na szczególnie niebezpieczne choroby zakaźne.
Prawidłowo realizowano program szczepień ochronnych, zgłoszono 2 przypadki
niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Wszystkie zakłady opieki zdrowotnej, które nie spełniają wymogów sanitarno technicznych w stosunku do obowiązujących w tym zakresie przepisów realizują programy
dostosowawcze.
W zakresie bezpieczeństwa żywności należy odnotować fakt, iż wzrasta liczba
zakładów produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu, które wdrożyły zasady
dobrej praktyki higienicznej, produkcyjnej lub systemu HACCP. W znacznym stopniu
pozwala to na eliminację zagrożeń jakości zdrowotnej żywności.
W 2010 roku w powiecie gostyńskim zlikwidowano wszystkie punkty sprzedaży tzw.
„dopalaczy”.
Obiekty nauczania i wychowania są systematycznie modernizowane, poprawia się
również higiena nauczania.
Teren powiatu gostyńskiego jest w 99,92 % zwodociągowany. Jakość wody
przeznaczonej do spożycia spełnia normy ustanowione przepisami i nie stanowi zagrożenia
dla zdrowia ludzi. Występujące okresowo wahania w składzie chemicznym wody nie
stwarzały ryzyka dla zdrowia konsumentów. Przedsiębiorstwa wodociągowe ściśle
współpracują z Państwową Inspekcją Sanitarną w zakresie kontroli wewnętrznej jakości
produkowanej wody przeznaczonej do spożycia, ponadto prowadzą działania naprawcze,
modernizacyjne obejmujące procesy uzdatniania w poszczególnych wodociągach oraz
wymianę sieci.
W 2010 roku na terenie powiatu gostyńskiego nie stwierdzono chorób zawodowych.
Przy bardzo dużym zaangażowaniu dyrektorów szkół, szkolnych koordynatorów
zdrowia, uczniów oraz instytucji, urzędów i towarzystw działających na terenie powiatu
gostyńskiego realizowane były programy oświatowo - zdrowotne.
Działalność kontrolno - represyjna na terenie powiatu gostyńskiego w 2010 roku
przedstawiała się następująco:
85
•
liczba przeprowadzonych kontroli
-
1 714
•
liczba wydanych decyzji administracyjnych
-
638
•
liczba wydanych opinii sanitarnych
-
350
•
liczba pobranych próbek
-
592
•
liczba nałożonych mandatów
-
13
•
kwota mandatów
-
2 150 zł
Państwowa Inspekcja Sanitarna współpracowała w realizacji swoich ustawowych
zadań z administracją samorządową, rządową, przedstawicielami służb i inspekcji na terenie
powiatu gostyńskiego. W ścisłej współpracy z innymi organami załatwiano interwencje
ludności w zakresie dotyczącym stanu sanitarnego środowiska, posesji oraz bezpieczeństwa
żywności.
————————————————————————————
Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Gostyniu
86

państwowa inspekcja sanitarna - Powiatowa Stacja Sanitarno

Transkrypt

Podobne dokumenty