2._TRESC_DOKUMENTU
Transkrypt
2._TRESC_DOKUMENTU
I. W S T Ę P Niniejsze opracowanie jest inwentaryzacją aktualnego stanu gospodarczego gminy według stanu na dzień 31.12.1999r. Niektóre dane statystyczne ze względu na brak aktualnej informacji podane są według stanu na 31.12.1998r. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest przedstawienie stanu gospodarki gminy na tle powiatu i województwa zachodniopomorskiego. Takie sformułowanie materiału pozwoli na dokonanie wstępnej oceny miejsca, potencjału gospodarczego oraz aktualnego stanu wykorzystania tego potencjału przez gminę w porównaniu do otoczenia zewnętrznego ( powiat, województwo ). Inwentaryzacja potencjału gospodarczego gminy wskazuje na korzystne i niekorzystne zjawiska występujące w naszym środowisku. Na bazie tych informacji naleŜy przeprowadzić szeroką dyskusję, w celu sformułowania działań do poprawy istniejącego stanu rzeczy. Drugim zasadniczym materiałem do prowadzenia dyskusji i kierunkowania prac nad Strategią Rozwoju Gminy, jest " Dokument programowy Zarządu Miejskiego", w którym zostały przedstawione podstawowe załoŜenia do tego opracowania. PowyŜsze materiały są dokumentem na bazie, których naleŜy prowadzić dalsze prace nad strategią gminy w zespołach roboczych - branŜowych, powołanych przez burmistrza, Radę Miejską i jej komisje oraz samorządów zawodowych i całej społeczności gminy. Autor 2 Zarząd Miejski w Złocieńcu 1. I. Zasady budowy strategii rozwoju gminy Złocieniec Przygotowanie dokumentu programowego Zarząd Miejski w dokumencie programowym zilustruje swoje zamiary w odniesieniu do przyszłego rozwoju gminy. Zarząd określa w tym dokumencie priorytety przyjętej przez siebie polityki i sposobów jej realizacji, a w szczególności : - funkcje wiodące gminy, - główne uwarunkowania gospodarcze, polityczne i społeczne występujące w gminie, - zasadnicze problemy występujące w gminie, - określenie barier rozwoju i moŜliwości ich pokonania, - określenie czynników rozwoju gminy, - weryfikacja i ostateczne sformułowanie misji gminy, - akceptacja misji gminy przez Radę Miejską. II. Zebranie podstawowych informacji dotyczących gminy, powiatu i województwa Zebranie podstawowych informacji o stanie faktycznym, potencjale gospodarczym gminy, infrastrukturze społecznej, demografii, bezrobociu i współpracy zagranicznej. Podstawowe informacje o gminie będą stanowiły bazę danych, niezbędnych do pracy dla zespołów roboczych i eksperckich, dla wskazania najistotniejszych problemów lokalnych gminy i jej otoczenia, (np. powiatu, województwa ) co pozwoli na ocenę sytuacji z ponadlokalnego punktu widzenia. Posiadanie jednorodnej bazy danych dla gminy i jej otoczenia pozwala na wygenerowanie wniosków i programów operacyjnych zgodnych z problemami występującymi w powiecie i województwie, w celu zgrania tych elementów ze strategią wojewódzką. Te elementy dają szansę na pozyskanie środków i wsparcie finansowe z funduszy pomocowych Unii Europejskiej, środków krajowych, a w szczególności budŜetu państwa i innych funduszów celowych. Całość zagadnień związanych z bazą danych oraz oceny otoczenia zewnętrznego ma stworzyć podstawę dla budowy aktualnego i zobiektywizowanego obrazu gminy, jej potencjału rozwojowego i istniejących moŜliwości wykorzystania tego potencjału. III. Analiza i ocena stanu wewnętrznego i otoczenia zewnętrznego gminy. Analizę tę przeprowadzą zespoły robocze, Zarząd Miejski oraz eksperci z Departamentu Strategii Rozwoju i Planowania Przestrzennego. Ocenę stanu wewnętrznego naleŜy dokonać na bazie danych w oparciu o opracowane materiały gminne, natomiast do oceny otoczenia zewnętrznego naleŜy posłuŜyć się materiałami statystycznymi powiatu i województwa. 3 IV. Określenie sytuacji problemowych gminy Dokument programowy opracowany przez Zarząd Miejski mówiący o problemach wymagających rozwiązania lub likwidacji, poddany zostanie publicznej ocenie. W pierwszej fazie oceny dokonują lokalni politycy i działacze społeczni. Na tym etapie konieczna jest aktywna współpraca komisji problemowych Rady Miejskiej oraz samorządów gospodarczych. V. Określenie barier rozwoju i moŜliwości ich pokonania Zasadniczym zadaniem jest określenie rzeczywistych barier rozwoju : a) moŜliwości ich pokonania, b) brak moŜliwości ich pokonania. Zadanie to naleŜy wykonać w drodze analizy SWOT, w zespołach panelowych tzn. branŜowych, bądź przez Radnych na spotkaniach z wyborcami lub metodą pośrednią. Czytelne i obiektywne określenie barier pozwala na wskazanie zasadniczych czynników warunkujących rozwój gminy. VI. Określenie czynników rozwoju Określenie czynników rozwoju gminy ma znaczenie pierwszoplanowe dla trafnego i prawidłowego sformułowania misji gminy. Misja gminy musi być zgodna z kierunkami rozwoju wyznaczonymi przez misję województwa zachodniopomorskiego, ta z kolei musi wynikać ze strategii rozwoju kraju. Za Zarząd 4 Zarząd Miejski 2. Dokument programowy Zarządu Miejskiego określający zasadnicze cele Strategii rozwoju Gminy Złocieniec W niniejszym opracowaniu zostały przedstawione podstawowe załoŜenia strategii rozwoju gminy. Nakreślone w dokumencie cele mają charakter ogólny, ale jednocześnie programowy, stąd konieczne jest przygotowanie dalszych szczegółowych programów o charakterze branŜowym i przestrzennym. Nakreśla on jednak załoŜenia programowe działającego w obecnej kadencji Zarządu Miejskiego. ZałoŜenia te winny być dokumentem wyjściowym do prowadzenia na bazie opracowanego materiału informującego o aktualnym stanie gospodarki i potencjale rozwojowym gminy, dyskusji i dalszych opracowań panelowych - branŜowych. I ZałoŜenia ogólne Gmina Złocieniec stanowi obszar 194 km2 zamieszkały przez 16 556 osób. Jest to obszar, który od szeregu lat występuje jako układ historyczny i funkcjonuje w aktualnych granicach. NaleŜy przy tym stwierdzić, Ŝe ustalone granice gmin; Wierzchowo i Ostrowice nie są rozmieszczone zgodnie z zasadą naturalnego ciąŜenia mieszkańców do miasta Złocieniec. W niedalekiej odległości od kończącej się ulicy Mirosławieckiej napotykamy na teren gminy Wierzchowo, podobnie zresztą jest z terenem gminy Ostrowice. Takie usytuowanie gminy Złocieniec nakazuje szersze spojrzenie na nowe uwarunkowania, jej status prawny, a nade wszystko współdziałanie z samorządami wchodzącymi w skład powiatu i samorządem wojewódzkim. Administracje samorządowe stanowią obecnie w pełni samodzielne jednostki, posiadające znacznie więcej praw i obowiązków niŜ kiedykolwiek dotychczas. NaleŜy zatem w aktualnych warunkach odpowiedzieć na pytanie czym jest i do czego powinna zmierzać wspólnota województwa zachodniopomorskiego, wspólnota powiatowa oraz wspólnota gminna, co chcemy osiągnąć w ramach Stowarzyszenia Gmin Pojezierza Drawskiego, jak na tle tych elementów ma być ukształtowany obraz gminy Złocieniec. Jedno w tym ogólnym spojrzeniu jest chyba najwaŜniejsze, jak opracowana strategia przez województwo będzie uwzględniała kierunki polityki gospodarczej kraju, ale równieŜ i to wszystko co jest dotychczasowym dorobkiem poszczególnych gmin i powiatu. Zdajemy sobie równieŜ coraz wyraźniej sprawę z tego, Ŝe nikt nie zdejmie z nas obowiązku troski o przyszłość naszej gminy. Strategia gminy musi zakładać osiągnięcie określonych celów, które będą spełnieniem oczekiwań wszystkich tych , którzy mieszkają i działają na tym terenie, zapewniając im pełniejszą realizację określonych potrzeb. Tak sformułowany cel główny byłby jednak nazbyt ogólny i trudny do rozpisania na poszczególne działania problemowe. Konieczny jest z tego względu wybór, dla którego zdobędzie się poparcie społeczne pozwalające bez większych przeszkód realizować przyjęte plany. Wybór taki moŜe być dokonany jedynie po uprzednio sporządzonej inwentaryzacji gminy z punktu widzenia jej cech charakterystycznych, istniejącego potencjału gospodarczego, stanu jego zagospodarowania, oczekiwań społecznych oraz stopnia niecierpliwości mieszkańców w oczekiwaniu na ich zaspokojenie. 5 Gmina w aktualnej sytuacji posiada juŜ zinwentaryzowany dorobek, na podstawie którego moŜna określić jej mocne i słabe strony. W aktualnej sytuacji do dyspozycji stoi bogaty materiał, który zostanie przedłoŜony w pierwszej kolejności radnym, zespołom problemowym oraz mieszkańcom gminy. Do dyspozycji stoi równieŜ wiedza, którą zgromadziły : samorząd lokalny, samorządy zawodowe, związki zawodowe, organizacje polityczne oraz mieszkańcy wchodzący w skład wspólnoty samorządowej. Podstawowe statystyki gminy na tle województwa i powiatu przedstawia tabela Nr 1 Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Wyszczególnienie Powierzchnia w km2 Liczba miejscowości Ludność ogółem Ludność na km 2 Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyj. Ludność w wieku poprodukcyjnym Pracujący w gosp. narodowej Pracujący w rolnictwie indywidualnym Bezrobotni zarejstrowani Bezrobotni na 100 osób w wieku produkcyjnym Podmioty gospodarcze BudŜety gmin w tyś. w tym: Dotacje celowe z budŜetu państwa Subwencje ogólne Turystyka obiekty hotel. , noclegowe. Turystyka miejsca noclegowe województwo 22 902 3 172 1 731 804 76 444 802 powiat 1 772 184 60 826 34,3 17 281 Tabela Nr 1 gmina 194 21 16 556 85,3 4 692 1.066 899 220 103 36 155 7 390 9 901 1 963 614 700 16 750 11 954 3 543 3 086 4 82 130 900 12,3 5 862 16,2 1 529 15,4 166 828 40 227 3 960 62 997 14 070 1 213 16 132 3 657 82 399 1 841 19 217 37 4 551 11 151 500 3 409 947 II Misja Gminy Zinwentaryzowanie korzystnych i niekorzystnych zjawisk występujących na terenie gminy winno doprowadzić do formułowania wstępnych spostrzeŜeń, które będą w wyniku prowadzonych analiz i dyskusji decydować o przyjmowaniu poŜądanych celów strategicznych. Gmina Złocieniec składa się z dwóch zasadniczych elementów organizacyjnych jak chodzi o zespoły osiedleńcze to jest miasto i wieś, są to dzielnice i sołectwa, w bardzo róŜny sposób zurbanizowane, w róŜnym stopniu wyposaŜonych w mienie, infrastrukturę techniczną, a jednocześnie w róŜny sposób obdzielone walorami przyrodniczymi itp. W konsekwencji istniejący stan to róŜne zagospodarowanie i róŜne wykorzystanie gospodarcze istniejących zasobów. 6 Jak z powyŜszego wynika moŜna, a nawet trzeba zadać pytanie czy to co mamy jest stanem poŜądanym i czy naleŜy go zmieniać pod warunkiem , Ŝe będzie taka wola uczestników procesu rozwoju społeczno-gospodarczego. W ten sposób moŜna budować strategię gminy, która będzie sumą poszczególnych elementów składających się na całość. Trzeba jednak pamiętać, Ŝe suma jednostek organizacyjnych musi tworzyć wspólny organizm wspólnoty samorządowej oraz mieć szerokie związki gospodarcze w gminie, powiecie, województwie i kraju. Nade wszystko naleŜy pamiętać o tym, iŜ region-województwo będzie bezpośrednim podmiotem - adresatem, pozyskiwania środków na rozwój regionalny w ramach umów rządowo-samorządowych. Pozyskiwanie środków rządowych oraz w początkowej fazie funduszy przedakcesyjnych, a następnie środków akcesyjnych Unii Europejskiej, będzie bowiem kierowane na realizację programów i strategii regionalnych, a nie lokalnych. Biorąc pod uwagę powyŜsze zasady gry strategia rozwoju gminy musi być zgodna i podporządkowana celom zasadniczym strategii rozwoju województwa zachodniopomorskiego. Tak przyjęte załoŜenie musi być podporządkowane zasadniczej misji województwa, która brzmi : „ osiągnięcie zrównowaŜonego i trwałego rozwoju zgodnego ze standardami Unii Europejskiej, poprzez optymalne wykorzystanie wszystkich dostępnych walorów województwa przy jednoczesnym łagodzeniu ujemnych skutków szybkiego osiągnięcia tych standardów” Sformułowanie takiego celu dla województwa naleŜy rozumieć, Ŝe nie chodzi tu o równanie wszystkich i wszystkiego i odbieranie owoców pracy jednym, aby przekazywać je innym. Zgodnie z zasadami subsydiarności strategia rozwoju województwa zakłada: 1.Nie przeszkadzanie , a jedynie rozsądne wspieranie rozwoju i osiąganie dochodów, wszędzie tam gdzie istnieją po temu warunki i gdzie dotowanie z zewnątrz nie jest konieczne, 2.Kierowanie uwagi , a takŜe zasobów i środków, tam gdzie potrzebna jest interwencja z zewnątrz, aby osiągnąć rozwój i wzrost gospodarczy. 3.Wszystkie cele strategiczne muszą wynikać z zauwaŜonych problemów społecznych i oceny szans przeciwdziałania istniejącemu negatywnemu stanowi rzeczy. Zasadnicze cele strategiczne gminy. 1. Poprawa dostępności komunikacyjnej PołoŜenie geograficzne gminy wydaje się być duŜą szansą dla rozwoju tym bardziej, Ŝe połoŜenie geograficzne województwa jest jego silną stroną. Wydaje się jednak błędem planistów i strategów wojewódzkich, którzy główną uwagę kierują na trasy komunikacyjne terenów przygranicznych i nadmorskich. Środkowa część województwa w której znajduje się gmina Złocieniec i cały powiat drawski i szczecinecki nie mogą być pozbawione dobrych połączeń komunikacyjnych na osi wschód - zachód. Brak takich przedsięwzięć grozi zmarginalizowaniem środkowej części województwa. Dostępność komunikacyjna ma podstawowe, Ŝyciowe znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego tej części województwa, a jednocześnie naszej gminy. Od istnienia i stanu tych połączeń w zasadniczy sposób będą zaleŜały wszystkie sfery działalności, które w najwyŜszym stopniu będą miały wpływ na gospodarkę tej części regionu. Od tego stanu będą zaleŜały przyszłe dochody funkcjonujących tu podmiotów gospodarczych i powstawanie nowych miejsc pracy i rozwoju gospodarki turystycznej. Bez właściwych 7 połączeń komunikacyjnych trudno będzie pozyskać nowe rynki zbytu, nawiązać więzi kooperacyjne w procesie produkcji przemysłowej, a takŜe handlu zagranicznym. Dlatego za waŜny cel strategiczny gmina musi przyjąć nadanie jej odpowiedniej rangi komunikacyjnej w całym województwie. Stan ten odnosi się zarówno do połączeń drogowych jak równieŜ kolejowych. Oznacza to, Ŝe podejmowane decyzje komunikacyjne w strategii wojewódzkiej nie mogą ominąć takich zagadnień jak: a) aktualna droga nr 174 - winna być drogą szybkiego ruchu z dogodnymi powiązaniami na liniach północ-południe, b) powaŜnie naleŜy potraktować przedwojenny projekt budowy autostrady tzw.”berlinki” Berlin-Królewiec, c) aktualna droga Nr 17339 - na odcinku Złocieniec - KrzyŜówka Ostrowice, winna być zaliczona do drogi wojewódzkiej , poniewaŜ taką funkcję rzeczywiście ona spełnia, d) zdecydowanej poprawie musi ulec ranga i stan techniczny dróg gminnych i powiatowych łączących Złocieniec z wszystkimi miejscowościami uznanymi za turystyczne przez strategię gminną, e) rozbudować niezbędną sieć ścieŜek rowerowych zapewniając swobodną komunikację turystom na terenie gminy i sąsiednich gmin turystycznych, f) zbudować na terenie gminy niezbędną ilość parkingów oraz innych urządzeń ułatwiających ruch drogowy. 2. Rozwój terenów wiejskich i przetwórstwa rolno-spoŜywczego Aktualny stan zagospodarowania terenów, na których zamieszkuje ludność o najwyŜszym stopniu ubóstwa , kryzys w jakim pogrąŜone są poszczególne sołectwa naszej gminy spowodowany został likwidacją PGR oraz upadkiem rolnictwa indywidualnego. Zasadniczym problemem ludności zamieszkującej na terenie wsi jest brak miejsc pracy oraz brak innych alternatywnych źródeł dochodów. Tereny wiejskie obok wyŜej wymienionych zjawisk negatywnych są pozbawione niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej. Ludność zamieszkująca na terenie wiejskim w gminie Ŝyje na granicy ubóstwa. Problemom tym moŜna zaradzić podejmując zadania odbudowy i kreowania lokalnych centrów miejskich stref koncentracji inwestycji, w celu przemieszczania ludności wiejskiej do miasta. Miasto stanowi naturalne centrum dla otaczających go rejonów wiejskich. Miasto najczęściej „obsługuje” wieś poprzez koncentrację usług, handlu, kultury itp. , ale stanowi teŜ miejsce wykorzystania efektów pracy wsi, będąc miejscem rozwoju przemysłu przetwórczego, jako rynek zbytu dla surowców i produktów wytworzonych przez rolników. Jeśli miasto przestaje spełniać takie funkcje, szansę wsi na rozwój maleją. Taka sytuacja występuje właśnie na terenie naszej gminy, a nawet całego powiatu. Wydaje się być celowym aby dąŜenia do zmiany istniejącego stanu rzeczy zmierzały do tworzenia lokalnego - złocienieckiego rynku zbytu poprzez inwestycje w przetwórstwo rolno - spoŜywcze. W związku z powyŜszym naleŜy podjąć szereg przedsięwzięć kojarzących ze sobą róŜnorodne fundusze działające do tej pory w rozproszeniu, aby takie środki jak: - środki własne gminy, - dotacje z budŜetu państwa, - środki funduszu pracy, - środki agencji rolnych i ochrony środowiska - środki pomocowe Unii Europejskiej, - oraz inne, 8 mogły tworzyć taki montaŜ finansowy, który byłby wystarczający i umoŜliwiający podjęcie inwestycji w miejscu, które będzie powodować napływ kolejnych środków finansowych i rzeczowych na teren naszej gminy. Wytworzenie lokalnego rynku jest najlepszą odpowiedzią na problemy bezrobocia i ubóstwa. Program taki będzie jedynym skutecznym w rzeczywistości programem walki z obydwoma szkodliwymi zjawiskami społecznymi. W takiej sytuacji likwidacja zapaści gospodarczej na terenie gminy winna być realizowana przez: 1. Zorganizowanie na terenie kaŜdego sołectwa grup producenckich, bądź spółek cywilnych lub spółdzielni zajmujących się produkcją określonych niekonwencjonalnych produktów, wg wskazówek ODR. Na czele grupy producentów powinien stanąć lokalny lider odpowiedzialny za cały proces technologii produkcji i zbiór. 2. Kolejnym drugim elementem jest organizacja skupu i magazynowania. Magazynowanie powinno odbywać się w dwóch fazach: a) krótki termin przechowania - czas przygotowania do konfekcjonowania na rynek miejscowy - lokalny i poza lokalny, b) długi termin przechowywania - magazynowania, przygotowanie do składowania , konfekcji, mroŜenia itd. c) przetwórstwo - produkcja wyrobu finalnego 3. Inwestycje dotyczące przechowalnictwa i produkcji rolno-spoŜywczej naleŜy dostosować do zdolności produkcyjnych wsi i rynku zbytu w/g koncepcji: a) bieŜące spoŜycie - rynek gminny, a w dalszym etapie powiatowy i miasto Szczecin, b) przechowanie do przyszłego spoŜycia np. rezerwy zimowe, c) przetwórstwo - produkt finalny, zbyt - rynek gminny, powiatowy itd. Inwestycje w przemyśle przetwórczym produktów rolnych są szansą dla Złocieńca i mieszkańców całej gminy. 4. Zdecydowane określenie rangi i poziomu usług jakie będą spełniały wsie turystyczne, jako szansa na pozyskanie poza rolnictwem dodatkowych dochodów dla ludności mieszkającej na terenach wiejskich. 3. Rozwój sektora produkcji przemysłowej Miarą postępu cywilizacyjnego oraz poziomu rozwoju gospodarczego i stopy Ŝyciowej ludności jest rozwój produkcji przemysłowej z jednoczesnym poszanowaniem środowiska naturalnego. Według wstępnej koncepcji strategii województwa zachodniopomorskiego, gmina Złocieniec zaliczona została do III grupy obszarów, której przypisuje się aktywną funkcję turystyczną i kreowanie nowych form ochrony i umiarkowany rozwój gospodarki rolnoleśnej. Takie zakwalifikowanie Złocieńca świadczy o braku wiedzy i znajomości roli historycznej jaką pełniła gmina w produkcji przemysłowej przez osoby opracowujące strategię regionalną. Złocieniec, powinien zachować charakter miasta przemysłowego, preferując takie rodzaje przemysłu jak: - przetwórstwo rolno-spoŜywcze oparte na bazie surowców rolnych produkowanych w powiecie, wielobranŜowa drobna wytwórczość, - przetwórstwo ryb słodkowodnych, 9 - produkcja materiałów budowlanych, - przemysł lekki, - przemysł drzewny i meblarski, - oraz wielobranŜowa drobna wytwórczość i usługi. Celem gminnej strategii w tej dziedzinie winno być odbudowanie rangi Złocieńca jak chodzi o produkcję przemysłową, a tym samym zdecydowane przeciwdziałanie występującemu głębokiemu bezrobociu. W związku z powyŜszym naleŜy opracować gminny projekt wspierania przedsiębiorczości w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Projekt ten powinien być elementem składowym strategii gminnej. 4. Rozwój turystyki i wypoczynku Wyznaczenie funkcji turystycznej jako zasadniczego kierunku rozwoju dla Gminy Złocieniec jest błędem jak chodzi o funkcję zasadniczą. Turystyka w pasie Pojezierza Drawskiego moŜe występować jako waŜna gałąź gospodarcza, ale niestety tylko w sezonie. Z tej co prawda waŜnej funkcji gospodarczej nie da się Ŝyć przez okres całego roku. WaŜnym elementem tej gałęzi gospodarczej będzie dąŜenie do wydłuŜenia sezonu turystycznego. Rozwój turystyki jest jednak uzaleŜniony od następujących czynników: a) plan ochrony Drawskiego Parku Krajobrazowego winien posiadać wyraźne oznaczenie miejsc przeznaczonych na inwestycje turystyczne i osiedleńcze, b) tereny na których zlokalizowane są ośrodki wypoczynkowe, naleŜy wyłączyć z administracji Lasów Państwowych, naleŜy je sprzedać właścicielom ośrodków wypoczynkowych bądź gminie. W aktualnej sytuacji nikt nie chce inwestować na obcym terenie. Ten element jest zasadniczym hamulcem rozwoju turystyki. c) przejęcie od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wód śródlądowych - jezior, które wydzierŜawione róŜnym podmiotom pozostawiają wiele do Ŝyczenia jak chodzi o gospodarowanie tymi akwenami. d) znacznej poprawie musi ulec układ komunikacyjny tej części województwa e) konieczne pilne inwestycje z zakresu ochrony środowiska dla miejscowości turystycznych, f) nieodłącznym elementem rozwoju turystyki jest odpowiednia niezbędna ilość obiektów sportowo- rekreacyjnych, które pełnią funkcję uzupełniającą dla turystyki, g) podobnym elementem współdziałającym z funkcją turystyczną jest działalność ośrodków kulturalnych , historycznych i rozrywkowych, h) w dalszej perspektywie niezbędna jest sieć hotelarsko-gastronomiczna JeŜeli władze wojewódzkie zakładają oŜywienie całego południowo - wschodniego obszaru województwa poprzez rozwój turystyki i wypoczynku, to muszą pamiętać o całym szeregu warunków koniecznych do ich realizacji, aby zamierzony cel osiągnąć. 5. Przeciwdziałanie bezrobociu Cel zasadniczy strategii rozwoju gospodarczego nazywany równieŜ misją , ma w określonym czasie i miejscu doprowadzić do trwałego i zrównowaŜonego rozwoju gospodarczego na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy. Nowe miejsca pracy na terenie gminy będą powstawały na skutek następujących działań: 10 a) poprawa warunków komunikacyjnych na odcinku Złocieniec - Szczecin - Berlin, Złocieniec - Koszalin i Złocieniec - Poznań, b) wspieranie przedsiębiorczości w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw c) dogodna polityka podatkowa stosowana przez gminę w stosunku do inwestorów, d) przygotowanie niezbędnych dla rozwoju przemysłu uzbrojonych terenów i wyraźne ich przeznaczenie na ten cel w planach przestrzennych gminy, e) stworzenie warunków do wsparcia ze środków publicznych takich dziedzin prorozwojowych jak: - rozwój infrastruktury gospodarczej, - nauka i oświata oraz szkolenie kadr, - promocja gospodarcza gminy, a w szczególności oferty inwestycyjne adresowane do inwestorów krajowych i zagranicznych, - tworzenie odpowiednich warunków do powstawania i rozwoju organizacji gospodarczych i zawodowych. f) lepsze - wykorzystanie i przetwarzanie surowców naturalnych występujących na terenie gminy, g) wykorzystanie szansy na rozwój przemysłu przetwórczego płodów rolnych wytworzonych na terenie gminy i powiatu, h) wspieranie wewnątrz - gminnej i powiatowej kooperacji małych i średnich przedsiębiorstw, dając sobie wzajemnie kolejne szansę na dalszy rozwój, i) wykorzystać szansę na kooperację z duŜymi przedsiębiorstwami Szczecina, które mogą utworzyć nowe miejsca pracy w gminie. 6. Poprawa funkcjonowania sfery infrastruktury społecznej a) edukacja i wychowanie - realizacja reformy oświatowej b) kultura - wyznaczyć niezbędne środki na tę funkcję c) kultura fizyczna i sport - budowa urządzeń sportowych i rekreacyjnych d) zdrowia - pełna prywatyzacja jednostek słuŜby zdrowia e) opieka społeczna - funkcjonująca w oparciu o prawidłową politykę państwa - Podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa. Rozwój społeczeństwa zaleŜy w duŜym stopniu od jego umiejętności i wykształcenia. Przedmiotem strategicznej uwagi ze strony władz samorządowych gminy powinien być poziom zawodowych i społecznych kompetencji mieszkańców , zwłaszcza najmłodszego pokolenia. To pokolenie będzie w niedalekiej przyszłości stanowić o poziomie i jakości przygotowywanej kadry pracowniczej, liderów i biznesmenów. Na dzień dzisiejszy jest to grupa społeczna zaliczana do grupy ludności w wieku przedprodukcyjnym. Aktualnie system edukacji narodowej realizuje programy kształcenia określone na szczeblu ogólnokrajowym przez MEN. Władze lokalne nie mają na ten system Ŝadnego wpływu. Samorząd lokalny powinien mieć wpływ na niezbędne dla środowiska lokalnego kierunki kształcenia młodzieŜy, warunków pracy i nauki nauczycieli oraz sposób rozmieszczenia placówek oświatowych na terenie gminy. Gmina na dzień dzisiejszy nie ma Ŝadnych moŜliwości w zakresie prowadzenia inwestycji oświatowych. W tym obszarze infrastruktury społecznej waŜnym zagadnieniem lokalnym jest wspieranie nauki i szkolnictwa wyŜszego, a nade wszystko dąŜność do uruchomienia filii szkoły wyŜszej na terenie Złocieńca. 11 - Poprawa stanu funkcjonowania pozostałej sfery infrastruktury społecznej. (c,d,e) WaŜnym i istotnym elementem jest uzyskanie poŜądanego stanu w pozostałych dziedzinach mających wpływ na prawidłowy rozwój cech psychicznych i fizycznych mieszkańców gminy. Chodzi tutaj między innymi o rozwój szeroko pojętej kultury, kultury fizycznej, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego mieszkańców gminy. Te wymienione elementy mają zasadniczy wpływ na aktywność i mobilność lokalnej społeczności, a tym samym jej zdolności adaptacyjnych do dynamicznych zmian występujących w otoczeniu. Realizacja załoŜonych powyŜej ogólnych celów strategicznych rozwoju gminy oraz materiały określające o stanie potencjału gospodarczego gminy są materiałami wyjściowymi do prowadzenia szerokiej dyskusji społecznej nad przyszłością gminy. Niniejsze opracowanie ma charakter programowy i jest dokumentem Zarządu Miejskiego, który naleŜy traktować jako propozycję otwierającą dyskusję na ten temat. Kolejnym ostatnim elementem zmierzającym do określenia diagnozy gminnej gospodarki będą prace prowadzone w zespołach radnych - panelach branŜowych, komisjach stałych Rady Miejskiej , organizacji społecznych, gospodarczych i politycznych oraz społeczeństwa miasta i gminy, doprowadzając dokument do ostatecznej wersji programowej uchwalonej przez Radę Miejską. ZARZĄD 12 II. DIAGNOZA STANU GOSPODARCZEGO GMINY CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO - GOSP. GMINY 1. DEMOGRAFIA 1.1 Zasoby ludzkie Gmina składa się z jednego miasta i dziewięciu sołectw; - Złocieniec - status miejski - Bobrowo - status wsi sołeckiej - Cieszyno - status wsi sołeckiej - Darskowo - status wsi sołeckiej - Kosobudy - status wsi sołeckiej - Lubieszewo - status wsi sołeckiej - status wsi sołeckiej - Rzęśnica - Stawno - status wsi sołeckiej - Stare Worowo - status wsi sołeckiej - Warniłęg - status wsi sołeckiej Obok miasta i sołectw na terenie gminy znajduje się 11 osad. Według aktualnych danych statystycznych ( stan na dzień 31.12.1999 r.) w gminie zamieszkiwało 16 556 osób z tego na terenie miasta 14 249 osób, na terenie wiejskim 1 822 osoby, co analogicznie stanowi 86% ludność miejska i 14% ludność zamieszkała na terenie wiejskim. Mieszkańcy gminy stanowią 27,16% ludności w powiecie. Natomiast mieszkańcy samego Złocieńca stanowią 45,7% ludności zamieszkałej w miastach całego powiatu. Ludność miasta i gminy Złocieniec, stanowi 0,96% ludności zamieszkującej województwo zachodniopomorskie. Razem mieszkańcy gminy stanowią około 1% ludności całego województwa. Z powyŜszego wynika, Ŝe Złocieniec jest najbardziej zurbanizowaną jednostką miejską na terenie powiatu. Drugim w kolejności co do wielkości miastem jest Drawsko Pom. w którym zamieszkuje 11 725 osób. 13 1.2. Struktura osiedlowa Strukturę osiedlową obrazuje tabela Nr 2 na koniec grudnia 1999 roku Tabela Nr 2 Powierzchnia Liczba Struktura Gęstość Lp Nazwa 2 miejscowości km ludności Zaludnienia miasto 1. Złocieniec 32,2 14 249 86,0 442,5 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. sołectwa: Bobrowo Cieszyno Darskowo Kosobudy Lubieszewo Rzęśnica Stawno Stare Worowo Warniłęg Ogółem 37,2 31,2 15,2 8,0 36,2 4,2 9,3 10,2 10,8 364 224 329 201 308 220 144 281 236 2,2 1,3 2,0 1,2 1,9 1,3 0,9 1,7 1,5 9,8 7,2 21,7 25,1 8,5 52,9 15,5 27,5 21,8 194,50 16 556 100,00 85,6 Z przedstawionych danych wynika, Ŝe gmina charakteryzuje się wysokim stopniem zurbanizowania. Gęstość zaludnienia na 1 km 2 wynosi ponad 85 osób, a na terenie wiejskim 14,2 osób. W powiecie gęstość zaludnienia wynosi 34,3 osoby na 1 km 2. Ludność powiatu zamieszkująca w miastach wynosi 61,3 % wszystkich mieszkańców. W gminie Złocieniec ludność miejska stanowi 86 % ludności. 1.3. Ludność według wieku i płci Ludność gminy według płci i grup wiekowych Lp grupa wiekowa 1. 0-6 lat 2. 7-15 lat 3. 16-19 lat 4. 20-30 lat 5. 31-40 lat 6. 41-50 lat 7. 51-60 lat 8. 61-65 lat 9. 66-70 lat 10. 71 i wiecej lat razem Tablica Nr 3 % udział kobiety męŜczyźni razem 617 1 208 604 1 487 1 153 1 366 763 355 371 667 565 1 208 621 1 450 1 109 1 405 768 234 278 327 1 182 2 416 1 225 2 937 2 262 2 771 1 531 589 649 994 kobiety 52,20 50,00 49,30 50,63 50,97 49,30 49,84 60,27 57,16 67,10 MęŜczyźni 47,80 50,00 50,70 49,37 49,03 50,70 50,16 39,73 42,84 32,90 8 591 7 965 16 556 51,89 48,11 14 W grupie wiekowej od 0-19 lat posiadamy 4 823 mieszkańców w grupie wiekowej od 0-30 lat posiadamy 7 760 osób w grupie wiekowej od 0-40 lat posiadamy 10 022 mieszkańców. W pierwszym przypadku grupa stanowi 29,13 % ludności gminy łącznie pierwsza i druga grupa stanowi 46,87 % ludności gminy. Trzy grupy w przedziale od 0-40 stanowi 60,53% całkowitego potencjału ludzkiego naszej gminy. MoŜemy bezspornie powiedzieć, Ŝe jesteśmy gminą w której zamieszkują ludzie młodzi, ludzie o pełnej zdolności i duŜym potencjale siły roboczej. Posługując się powyŜszymi tabelami oraz niezbędnymi statystykami naleŜy stwierdzić Ŝe ludność w wieku produkcyjnym określa się według następujących zasad: - męŜczyŜni 18-65 lat - kobiety 18-60 lat Według danych statystycznych na dzień 31.12.1999 r. w gminie w wieku produkcyjnym zamieszkiwało - kobiet 4 920 osób tj 49,0% w wieku produkcyjnym - męŜczyzn 5 121 osób tj 51,0% w wieku produkcyjnym ___________________________________________________________________________ razem 10 041 osób tj 100,0% populacji wieku produkcyjnego, co stanowi 60,6% ogółu mieszkańców Struktura ludności gminy oraz % % udziału według płci Tablica Nr 4 Lp. grupa wiekowa 1. 2. 3. 4. 4. 6. 7. 8. 9. 10. X 0-6 lat 7-15 lat 16-19 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 61-65 lat 66-70 lat 71 i wiecej lat razem struktura w % % ogołem 7,14 14,59 7,40 17,74 13,66 16,74 9,25 3,56 3,92 6,00 100,00 kobiety 7,18 14,06 7,03 17,31 13,42 15,90 8,88 4,13 4,32 7,76 100,00 męŜczyŜni 7,09 15,17 7,80 18,20 13,92 17.64 9,64 2,94 3,49 4,11 100,00 W powyŜszej tabeli przedstawiono w skali procentowej strukturę ludności w poszczególnych przedziałach wiekowych z podziałem na kobiety i męŜczyzn oraz procentowy udział w poszczególnych grupach wiekowych męŜczyzn i kobiet. Najbardziej licznymi grupami społecznymi są mieszkańcy w przedziale wiekowym 20-30 lat oraz 41-50 lat. Cechą charakterystyczną jest udział kobiet i męŜczyzn w poszczególnych grupach wiekowych, w których to od poz. 2 do poz.7 wahania są niewielkie i stanowią w granicach 1% ale w poz.1 róŜnica na rzecz płci Ŝeńskiej stanowi ponad 2,2%. RównieŜ diametralnie załamuje się równowaga wiekowa na niekorzyść męŜczyzn w poz.8 o ponad 10%. Aktualny stan sytuacji demograficznej gminy obliguje władze samorządowe do poszukiwania takich rozwiązań w polityce społecznej i gospodarczej, które pozwolą zapewnić: 15 1.stworzenie niezbędnych ilości miejsc pracy dla bezrobotnych będących w wieku produkcyjnym, rzeczywiście chętnych do podjęcia pracy, 2. niezbędne miejsca pracy dla przyszłych populacji będących aktualnie w wieku przedprodukcyjnym, 3.godziwe Ŝycie osobom będącym juŜ w wieku poprodukcyjnym, Usytuowanie gminy na mapie kraju jak chodzi o gęstość zaludnienia przedstawia poniŜsza tabela. Gęstość zaludnienia na km 2 Lp. 1. 2. 3. 4. Treść Gęstość zaludnienia na 1 km 2 Polska Zachodniopomorskie powiat Drawski g. Złocieniec Tabela Nr 5 % ludności zamieszkałej w miastach 124 76 34,3 85,6 61,9 69,8 61,3 86,0 o specyficznym charakterze gminy, który naleŜy PowyŜsze dane informują szczególnie uwypuklać tam gdzie stosuje się róŜne porównania i statystyki gminne bądź powiatowe. Gęstość zaludnienia w Polsce stanowi 124 osoby na 1 km 2, a w gminie naszej 85,6% , a dalej województwo i na ostatnim miejscu powiat. Podobnie zresztą informuje kolumna ludności zamieszkującej w miastach. W gminie najwyŜszy wskaźnik ( przekroczone standardy UE). 1. 4. Przyrost naturalny i ruch ludności Na podstawie informacji statystycznych urodzeń i zgonów występujących , na terenie gminy w okresie lat 1994 - 1999 r. oraz zameldowań i wymeldowań na pobyt stały obejmują poniŜsze tabele Nr 6 i 7. Urodzenia, zgony oraz przyrost naturalny Lp Treść 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Razem urodzenia liczba 321 223 189 179 180 151 1 243 zgony liczba 144 156 152 167 141 117 877 przyrost naturalny 177 67 37 12 39 34 366 % urodz. do zgonów 222,9 142,9 124,3 107,2 127,6 129,0 141,7 Tabela Nr 6 % przyr. nat do zgon. 122,9 42,9 24,3 7,19 27,66 29,06 41,73 16 Z powyŜszego zestawienia wynika, Ŝe przyrost naturalny ludności na terenie gminy ulega radykalnej zmianie od 1995 roku. Liczba urodzeń drastycznie maleje, zgony mniej więcej na podobnym poziomie a przyrost naturalny osiąga poziom 34-39 osób w ostatnich dwóch latach. Trend wyraźnie wskazujący na wyraźny niŜ demograficzny. 1.5. Migracje ludności Migracja ludności na terenie gminy Lp. 1 2 3 4 5 6 Treść Zameldo wymeldo Migracje wani wania na p.stały z + lub p.stałego Tabela Nr 7 % % migr struktu wymeldowa migracje ra nia do zameld 1994 1995 1996 1997 1998 1999 240155237235 188 173 290192266283238189- -50 -37 -29 -48 -50 -16 -21,7 -16,1 -12,6 -20,9 -21,7 -7,0 120,8 123,9 112,2 120,4 126,6 109,2 -20,8 -23,9 -12,2 -20,4 -26,6 -9,2 Razem 1 228 1 458- -230 100 118,7 -18,7 Z powyŜszej tabeli wynika, Ŝe więcej osób wymeldowuje się z pobytu stałego niŜ zameldowuje na terenie gminy. Notujemy w związku z tym w całym sześcioleciu ujemne saldo migracyjne, które stanowi 230 osób, przeciętnie rocznie migruje z gminy około 39 osób. Ruch migracyjny spowodowany jest poszukiwaniem miejsc pracy. DuŜy poziom bezrobocia występujący na terenie gminy jest zasadniczą przyczyną uzasadniającą ujemny wskaźnik migracji. 1.6. Poziom wykształcenia wg grup wiekowych Wykształcenie ludności według grup wiekowych przedstawiono w tabeli Nr 8 Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Tabela Nr 8 WyŜsze wyszczególnienie wiek: 18-20 lat 21-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 61-65 lat powyŜej 65 lat podstawowe zawodowe średnie 53 210 325 480 350 250 878 314 742 492 921 473 180 420 529 1130 1041 995 523 115 325 545 401 377 183 41 12 Razem 2 546 3 542 4 655 1 559 17 Z przedstawionych danych wynika Ŝe 15,4 % ludności posiada wykształcenie podstawowe, 21,4% wykształcenie zawodowe, 28,1% wykształcenie średnie. Wykształceniem wyŜszym legitymuje się 9,4 % mieszkańców gminy. 1.7.Rynek pracy - bezrobocie Podstawowe wskaźniki statystyczne charakteryzujące rynek pracy w gminie naleŜy zaliczyć do zdecydowanie mówiących o wysokim stopniu bezrobocia. Struktura zatrudnienia według poszczególnych działów gospodarki narodowej w gminie przedstawia poniŜsze zestawienie. Zatrudnienie wg działów gospodarki narodowej w gminie Lp. Działy gospodarki narod. lata 1997 1 2 3 4 5 6 7 8 1 444 Przemysł 170 Budownictwo 270 Transport skład i łączność Handel i naprawy 170 Rolnictwo,leśnictwo i 331 łowiectwo 265 Oświata SłuŜba zdrowia i opieka 357 socjalna Usługi materialne i 328 niematerialne Razem 3 335 1998 1999 97=100 % 98 99 Tabela Nr 9 Struktura 1999 r. 1 326 105 352 187 296 1 185 108 311 250 224 91,8 61,7 130,0 110,0 89,4 82,0 63,5 115,1 147,0 67,6 41,00 3,70 10,80 8,60 7,80 267 337 313 275 100,7 94,3 118,1 77,0 10,80 9,50 216 227 65,8 69,2 7,80 3 086 2 893 92,5 86,7 100% Jak wynika z powyŜszych danych najwięcej osób pracuje w przemyśle ( 41,0 % w stosunku do ogółem zatrudnionych w gminie) oraz w oświacie i transporcie 10,8%. Poszczególne wskaźniki informują równieŜ o systematycznym spadku miejsc pracy w 1997 r (3 335) w 1998 r.(3 086) w 1999 r.( 2893). JeŜeli przyjmiemy rok 1997 za 100% to w kolejnych latach zatrudnienie spadło o 7,5 % w 1998 r i o 13,3 % w 1999 roku. Największy spadek zatrudnienia notujemy w następujących działach gospodarki narodowej: -budownictwo -36,5% -32,4% -rolnictwo, leśnictwo i łow. -usługi mat. i niemater. -30,8% -przemyśle -18,0% Na przestrzeni ostatnich 3 lat utracono w gminie 442 miejsc pracy. Gmina na tle powiatu uzyskuje znacznie gorsze wskaźniki i tak w powiecie ogółem stan zatrudnienia wynosi 15 497 osób co stanowi 25,5% w stosunku do ogólnej liczby 18 ludności a w gminie na koniec 1999 roku zatrudnienie wynosiło 2 893 osoby co stanowi 17,5% w porównaniu do co całkowitej liczby ludności. Według danych urzędu statystycznego w 1997 roku liczba pracujących w województwie zachodniopomorskim wynosiła 617 tysięcy osób, co stanowiło 35,8% ogółu mieszkańców w województwie. Oznaczało to, Ŝe prawie 60% ludności w wieku produkcyjnym miało miejsca pracy. W gminie Złocieniec stosunek osób pracujących do osób będących w wieku produkcyjnym na dzień 31.12.99 r. stanowi 28,8%, czyli jest to zaledwie 48,0% stanu statystycznego występującego w całym województwie. W wyniku dokonanych w 1989 roku zmian politycznych i ustrojowych oraz przeprowadzonej restrukturyzacji gospodarki spowodowało, Ŝe gmina utraciła swój przemysłowy charakter i znaczenie gospodarcze. Miasto było znaczącym ośrodkiem przemysłowym, i zajmowało I miejsce w województwie koszalińskim w wielkości produkcji przemysłowej na mieszkańca. Ogółem w gminie utracono około 3 200 miejsc pracy, z tego w mieście około 2 800 mp. Utracone miejsca pracy spowodowane zostały likwidacją oraz restrukturyzacją następujących zakładów pracy: 1.Zakłady Przemysłu Włókienniczego później ZPL około 1300 m.p. 2.Ceramika Budowlana około 400 m.p. 3.Zakłady OdzieŜowe „DRAWA” około 200 m.p. 4.Spółdzielnia „Weneda” około 40 m.p. 5.Spółdzielnia Inwalidów „Sinogal” ok. 35 m.p. 6.Słupska Fabryka Mebli 85 m.p. 7.Wojewódzka Spółdzielnia Pracy 65 m.p. 8.Przemysł metalowy P.O.M. 120 m.p. 9.Przemysł metalowy Z.D.Z. 20 m.p. 10.Budownictwo KPRB 110 m.p. 11.Budownictwo PGKiM 20 m.p. 12.Budownictwo Z.D.Z. 15 m.p. 13.P.G.K.i M.(zieleń,remonty itp.) 40 m.p. 14.Rolnictwo PGR 450 m.p. 15.Przetwórstwo rolno-spoŜywcze (2 masarnie) 43 m.p. 16.W.P.H.W. - P.S.S. (handel) 150 m.p. 17.Zdrowie i Opieka społ. 80 m.p. 18.Ośrodek Sportu i Rekreacji 40 m.p. ___________________________________________________________________ RAZEM 3 213 m.p. Z tej ilości miejsc pracy utracono na terenie wiejskim 450, a w mieście 2 763 m.p. Gmina znalazła się w bardzo trudnej sytuacji gospodarczej, której zasadniczym problemem jest wysoki poziom bezrobocia, który przerodził się w tzw. bezrobocie strukturalne. Pod względem poziomu bezrobocia województwo zachodniopomorskie zajmuje trzecie miejsce w kraju, natomiast powiat drawski plasuje się na 5 miejscu. Stan bezrobocia w okresie ostatnich 3-ch lat w przekroju wojewódzkim, powiatowym i gminnym przedstawia poniŜsza tabela. 19 Stan bezrobocia Lp. 1. 2. 3. Wyszczególnienie województwo powiat gmina 1997 98 200 4 579 1 500 1998 100 000 5 862 1 529 1999 130 900 7 399 1 821 Tabela Nr 1997= 100 102,4 128,0 101,9 10 133,3 161,6 121,4 Z przedstawionych wskaźników wynika Ŝe największa dynamika bezrobocia kształtuje się w powiecie (61,6%), następnie w województwie (33,3 %) oraz gminie (21,4%). Podstawowe wskaźniki charakteryzujące bezrobocie obrazuje tabela Nr 11 Wskaźnik bezrobocia w latach treść lp. 1. województwo 2. powiat 3. gmina 1997 r. wskaźnik stopa 13,80 13,8 15,33 25,8 13,13 25,7 1998 r. wskaźnik stopa 13,63 13,9 16,27 24,7 15,68 24,7 Tabela Nr 11 1999 r. Wskaźnik stopa 20,3 17,5 20,5 28,2 18,4 28,1 Gmina nasza jest typowym przykładem bezrobocia strukturalnego, wynika to z upadku dotychczasowego głównego pracodawcy jakim był zakład przemysłu lekkiego ( 1 300 mp ). Gmina zatem powinna być objęta specjalnym programem przeciwdziałania bezrobociu. Zasadnicze kierunki na rynku pracy winny zmierzać do wypracowania systemu polityki na szczeblu krajowym, który stwarzać będzie szansę na pozyskanie miejsc pracy w ramach obniŜenia kosztów osobowych zatrudnianych bezrobotnych np. obniŜka ZUS-u, ulgi inwestycyjne itp. 2. Infrastruktura społeczna 2.1. Dochody i wydatki w gminie Finanse publiczne w Polsce uwzględniają cztery poziomy budŜetów : 1. budŜet państwa 2. budŜet województwa 3. budŜet powiatu 4. budŜet gminy Dochody budŜetowe gmin , powiatów i województw są w duŜym stopniu uzaleŜnione od centrum oraz od potencjału gospodarczego gminy. Dochody budŜetu gminy na tle województwa i powiatu obrazuje poniŜsze zestawienie Tabela Nr 12. 20 Dochody budŜetu gminy na tle województwa i powiatu Lp 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wyszczególnienie województwo 1998 1999 dochody ogół. w tys 2 109 889 3 133 617 dochody na 1 miesz. 1 218,3 1 809,2 podatki i op.lokalne 262 620 305 233 % udział doch.włas. 12,45 9,17 inwestycje w tys. zł 313 923 1 040 410 na 1 mieszkańca 181,3 600,8 powiat 1998 1999 Tabela Nr 12 gmina 1998 1999 % gmina do 1998 62 997 1 036,3 13 367 21,21 11 478 188,7 16 132 975 3 081 19,1 2 709,8 163,7 71 653 1 174,6 13 677 19,09 16 227 266,8 19 806 1 197 3 181 16,1 6 102,9 368,6 BudŜet gminy w 1999 stanowił 27,6% wszystkich budŜetów gminy w powiecie i 0,94% budŜetu województwa, natomiast podatki i opłaty lokalne analogicznie 23,2 % do powiatu i 1,2 % w porównaniu do województwa. Inwestycje w 1999 r. w gminie stanowiły 37,5% w porównaniu do powiatu i 0,59% wszystkich inwestycji w województwie. W tym zakresie na tle powiatu wyglądamy dobrze, ale na tle województwa źle, a nawet bardzo źle, co zrobić aby zmienić ten stan, gdyŜ inwestycje to przyszłość ! 2.2. Ochrona zdrowia W województwie zachodniopomorskim funkcjonują 32 szpitale ogólne o łącznej ilości 9,1 tyś. łóŜek. Na dziesięć tysięcy mieszkańców przeciętnie przypada 52,2 łóŜka (w kraju 54,6 łóŜek). Natomiast w powiecie drawskim znajdują się 2 szpitale jeden to szpital powiatowy w Drawsku Pom. o 155 łóŜkach i szpital specjalistyczny „Kańsk” koło Złocieńca o 70 łóŜkach. PoniewaŜ szpital w Kańsku nie jest jeszcze do chwili obecnej powszechnie dostępny, to przelicznik łóŜek na 10 tyś. mieszkańców w powiecie stanowi 25,5 łóŜek. Wskaźnik ten plasuje powiat Drawsko Pom. na ostatnim miejscu w województwie. Opiekę zdrowotną na terenie gminy zapewniają przede wszystkim przychodnie zdrowia w których leczenie ambulatoryjne zapewniają POZ - ty, lekarze specjaliści i stomatolodzy. Przychodnia zdrowia w Złocieńcu ( plac 650 -lecia) posiada 18 gabinetów specjalistycznych. Po restrukturyzacji Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej; POZ specjalistyka, stomatologia zostały całkowicie sprywatyzowane. P.O.Z. „Hipokrates” aktualnie zatrudnia 9 lekarzy w tym specjalistów 3 P.O.Z. „Biały Dom” zatrudnia 3 lekarzy POZ z oraz 9 specjalistów. W zakładach słuŜby zdrowia zatrudnionych jest ogółem lekarzy - 12, 8 etatów. Na terenie miasta funkcjonują trzy apteki, wszystkie punkty sprzedaŜy są prywatnymi jednostkami, oznacza to, Ŝe na 1 aptekę przypada 5 519 osób. Średnio w całym województwie na jeden punkt apteczny przypada 6 113 osób. Stacjonarną pomoc społeczną prowadzą domy pomocy społecznej. Województwo dysponyje 41 placówkami o łącznej ilości 3,9 tyś. miejsc. W gminie znajduje się jedna placówka w Darskowie o łącznej ilości 67 miejsc. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji szpitala powiatowego w Drawsku Pom. został w Złocieńcu zamknięty oddział wewnętrzny tego szpitala. Przez kilka lat za wyjątkiem rentgena obiekt był niezagospodarowany. W 1998 roku podjęto próbę adaptacji obiektu na 122,8 122,8 103,2 x 225,2 225,2 21 oddział rehabilitacji. Koncepcja jednak nie doszła do skutku. Reforma słuŜby zdrowia rozpoczęta w 1999 roku wskazywała na potrzebę przekształcania szpitali w zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze. Wniosek gminy na takie przekształcenie wyŜej wymienionego obiektu został pozytywnie zaopiniowany przez wojewodę i znalazł akcept Ministerstwa Zdrowia. Zadanie znalazło się w spisie zadań inwestycyjnych Ministerstwa Zdrowia dla 100 miejscowości w Polsce. Zadanie jest aktualnie realizowane ze środków budŜetu państwa. 2.3. Opieka społeczna W gminie działa Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Z jego szeroko zakrojonej pomocy korzystało przeciętnie w 1999 r. 2 946 osób to jest 1 236 rodzin. Zasadniczymi przyczynami udzielania pomocy przez MGOPS było : 1. bezrobocie przekraczające 1 800 osób 2. długotrwała choroba 379 rodzin 3. patologie inne dysfunkcje 103 rodziny 4. niepełnosprawność 103 rodziny Tę grupę ludzi moŜna zaliczyć do ludności Ŝyjącej poniŜej przyjętego minimum socjalnego. Według nieoficjalnych danych określa się, Ŝe na terenie gminy stan ubóstwa przekroczył juŜ wskaźnik 7 % całej populacji. Zasadniczym problemem MGOPS jest chroniczny niedobór środków potrzebny na zasiłki obligatoryjne dla osób wymagających takiego zaopatrzenia. System opieki socjalnej wymaga zasadniczej rekonstrukcji. 2.4.Edukacja Edukacja młodego pokolenia na dzień 31.12.99r. odbywała się w 4 szkołach podstawowych, ( natomiast na koniec 2000r.w 3 szkołach podstawowych ), jednym gimnazjum, oraz Zespole Szkół gdzie prowadzi się kształcenie zawodowe na poziomie zasadniczym i średnim oraz na poziomie licealnym ogólnokształcącym. W szkołach uczyło się ogółem 3 249 dzieci i młodzieŜy na dzień 31.12.1999 r., 3136 na koniec 2000r. Z ogólnej liczby uczniów uczęszcza do szkół podstawowych, zawodowych, gimnazjalnych i liceum: Uczniowie szkół na terenie gminy Lp. Wyszczególnienie 1. 2. 3. 1998 1999 2000 szkoły podstawo we szkoły gimnazj. zasadni. zawodo. liceum ogólnoksz 2 278 1 885 1 452 299 612 327 318 316 320 337 312 Tabela Nr 13 liceum Razem zawodo. 367 410 444 3 292 3 249 3 136 22 W szkołach podstawowych na jedno pomieszczenie do nauczania przypada średnio 38,9 uczniów. Wskaźnik ten w gminach całego województwa kształtuje się bardzo róŜnie od 11,2 ucznia na jedną salę lekcyjną do 35 uczniów w gminie Darłowo. Drugim miernikiem stosowanym przez MEN jest ilość - liczba uczniów przypadających na 1 nauczyciela i tak np: 11,7 w Stargardzie Szcz. a 21,1 w mieście Świdwin, w Złocieńcu w szkołach prowadzonych przez gminę 14,9 . Na terenie gminy występuje znaczący niedobór pomieszczeń do nauczania - (sal lekcyjnych). Stąd teŜ aktualne problemy z docelową lokalizacją szkoły gimnazjalnej. Absolwenci szkół średnich, kontynuują naukę w uczelniach wyŜszych naszego województwa oraz Poznania, Gdańska i Warszawy. JeŜeli aktualnie istnieje jasna sytuacja co do kształcenia podstawowego i gimnazjalnego, bo precyzuje to reforma oświatowa, to zupełnie nie ma określonych kierunków działania dla szkolnictwa zawodowego. Ten problem musi być podjęty przez MEN oraz władze lokalne, którym to szkolnictwo jest podporządkowane. Na terenie gminy funkcjonuje równieŜ szkoła specjalna w miejscowości Bobrowo. W placówce tej otrzymują naleŜytą opiekę i naukę 33 uczniów, w czterech oddziałach szkolnych. Szkoła podporządkowana jest Starostwu w Drawsku Pom. 2. 5. Kultura Strukturę organizacyjną jednostek zajmujących się kulturą na terenie gminy stanowią : 1. Złocieniecki Ośrodek Kultury - Kino "Mewa", przy ul. Połczyńskiej oraz budynek przy ul. Wolności 6. 2. Biblioteka Miejska wraz z filiami. 3. Świetlice Wiejskie Świetlice wiejskie podporządkowane są radom sołeckim, natomiast zapewnienie merytorycznego nadzoru oraz prowadzenie działalności kulturalnej przypisane jest ZOK -owi. Centrum kulturalnym Złocieńca jest obiekt kina z salą widowiskową 340 miejsc na parterze. Na dwóch kolejnych kondygnacjach są prowadzone zajęcia w ramach kółek zainteresowania tj. plastyczne, teatralne, taneczne, ceramika artystyczna, oraz Złocieniecka Orkiestra Dęta i MłodzieŜowy BIG BAND. Biblioteka miejsko-gminna dysponuje samodzielnym obiektem wymagającym jednak remontu. Biblioteka posiada swoją filię na osiedlu Czaplineckim oraz obsługuje w ramach swojej działalności równieŜ świetlice sołeckie w : Bobrowie, Warniłęgu, Kosobudach. Liczba czytelników wynosi około 3 000 osób, liczba woluminów 50 314 szt. Do znaczących imprez kulturalnych organizowanych przez ZOK na terenie gminy: - Dni Złocieńca - Turniej Miast - Szanty nad Drawą - Jarmark Złocieniecki oraz wiele innych masowych imprez rozrywkowo-kulturalnych Strukturę organizacyjną "wojskowych" jednostek kultury tworzą : 1. Klub Garnizonowy z obiektem Klubu MłodzieŜowego "Colbico", 2. Klub śołnierski JW 1744 z biblioteką, 3. Biblioteka Garnizonowa z filią w KM "Colbico". Klub Garnizonowy Złocieniec podlega bezpośrednio pod Dowódcę Garnizonu, natomiast merytoryczny nadzór nad działalnością K-O sprawuje Oddział Społeczno- Wychowawczy 23 Pomorskiego Okręgu Wojskowego z siedzibą w Bydgoszczy. Siedzibą Klubu Garnizonowego jest II kondygnacja budynku, przy ul. Pancerniaków 5 zagospodarowanego na potrzeby pomieszczeń biurowych oraz biblioteki KG. Działalność kół zainteresowań ( literackie, turystyczne, plastyczne, teatralne, filatelistyczne) prowadzona jest w parterowym budynku, przy ul. Pancerniaków 4 - zagospodarowanym do tego celu po starej kotłowni. Dodatkowo Klub Garnizonowy posiada obiekt plaŜy garnizonowej nad j.Krosino na którym odbywają się duŜe imprezy plenerowe.NaleŜy zaznaczyć , iŜ wszystkie budynki i pomieszczenia KG wymagają remontu i zmiany wyposaŜenia kulturalno-kwaterunkowego. Biblioteka Klubu Garnizonowego posiada 19781 woluminów ( liczba czytelników 321). Filia biblioteki KG w KM "Colbico" posiada 4516 woluminów ( liczba czytelników 47). Klub śołnierski 12 ZBKPanc. wraz z biblioteką znajduje się w budynku na terenie Jednostki. Biblioteka posiada 9215 woluminów ( 405 czytelników). Do priorytetowych imprez kulturalno- rekreacyjnych Klubu Garnizonowego i Klubu śołnierskiego 12 ZBKPanc. naleŜą : - Przegląd Zespołów Folklorystycznych Pojezierza Pomorskiego - Przegląd Zespołów Tańca Współczesnego Pojezierza Pomorskiego - Wybory Miss Lata Pojezierza Drawskiego - Rajd Samochodowy Szlakiem Miast Poj. Drawskiego - Święto 12 ZBKPanc. W imprezach masowych organizowanych przez ZOK oraz KG i 12 ZBKPanc bierze udział kaŜdorazowo od 2-4 tys. osób natomiast w imprezach kameralnych od 20 do 500 osób. W roku kilkanaście tysięcy ludzi uczestniczy w imprezach rozrywkowych. Upowszechnianiem kultury zajmują się na terenie gminy równieŜ : - Galeria Sztuki - Warniłęg - Agencja Artystyczna "Partes", ( Ognisko Artystyczne ), - Agencja Promocji i Reklamy YAGA-STUDIO, - Społeczne Ognisko Muzyczne, - twórcy ludowi i amatorzy; malarze, rzeźbiarze, kowalstwo artystyczne, itd. Na organizację imprez przeznacza się z budŜetu gminy dotacje w kwocie przekraczającej w roku 60 tys. zł. Do osobliwości kulturowych miasta i gminy naleŜą : - kościół gotycki (z wieŜą neogotycką z 1875r. oraz fragmenty muru świadczące o gotyckim pochodzeniu), ruiny zamkowe z zachowanym podpiwniczeniem, aleja grabowa ( XIXw.) w parku miejskim oraz szereg budynków pochodzących z początku naszego wieku, ciekawych architektonicznie np. spichlerz. WaŜnym elementem krajobrazu są zabytkowe parki. Stary drzewostan kryje budynki pałacowe : w Cieszynie neorenesansowy ( XIXw.), Bobrowie eklektyczny ( 1851r.), Darskowie w stylu rococo ( 1775-1780r.). W okolicy Lubieszewa znajdują się dwa grodziska z okresu wczesnośredniowiecznego, natomiast w Warniłęgu stoi zabytkowy głaz graniczny. 2. 6.Kultura fizyczna i sport Miasto i gmina nie posiada miejsko-gminnego ośrodka sportu i rekreacji jako jednostki organizacyjnej zajmującą się koordynacją i współpracą z instytucjami oraz towarzystwami zajmującymi się sportem i kulturą fizyczną. Krzewieniem kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieŜy na terenie gminy zajmują się następujące organizacje sportowe: 24 - Klub Sportowy „OLIMP” w Złocieńcu - MKS Junior - Szkolny Związek Sportowy - UKS „Szkwał” 130 osób 100 osób 900 osób 35 osób Do waŜniejszych obiektów sportowych w gminie naleŜy zaliczyć: - 1 stadion miejski, z urządzeniami do lekkiej atletyki, piłki noŜnej - 1 hala sportowa ( miejska) - 4 sale gimnastyczne przy szkołach - stanica wodna UKS nad jez.Siecino - trasa rowerowa Złocieniec - Połczyn Zdrój - w 2000r. ukończono inwestycję między mostami na rzece Wąsawie pn. teren rekreacyjno sportowy. Gmina przeznacza na róŜną działalność sportową rocznie dotacje w kwocie ponad 110 tys. zł. Gmina nie posiada dostarczającej ilości urządzeń sportowych i rekreacyjnych. Brak jest hali sportowej, wyposaŜonych boisk sportowych, kortów, lodowiska, pływalni. NaleŜy rozwaŜyć moŜliwość powołania instytucji - podmiotu gospodarczego zajmującego się sportem i rekreacją w gminie. Zagadnienie kultury fizycznej, sportu i rekreacji naleŜy bezpośrednio wiązać z rozwojem turystyki oraz wykorzystaniem urządzeń sportowych po sezonie letnim przez mieszkańców gminy, a nade wszystko młodzieŜ szkolną. 3. Infrastruktura techniczna i komunalna 3. 1.Tranzytowe znaczenie gminy Gmina znajduje się w środkowo - wschodniej części województwa zachodniopomorskiego. NaleŜałoby z tego wnioskować, Ŝe posiada korzystne połoŜenie geograficzne i wynikające z tego dobre powiązania komunikacyjne. Rzeczywistość i wytworzone funkcje są jednak aktualnie inne. Główne szlaki transportowe wschód - zachód biegną jednak północną stroną województwa ( trasa 5 i 6) oraz południową częścią województwa.( trasa 5 i 10) . Natomiast kierunek północ - południe trasa (5 i 3) biegnie obrzeŜem zachodniej części, a trasa (5 i 11) po wschodniej części województwa. Wytworzyła się w związku z tym biała plama komunikacyjna w środkowej części całego województwa ( brak dróg wojewódzkich ). Złocieniec połoŜony w środkowej części województwa posiadał dogodne warunki komunikacyjne na kierunku wschód - zachód to jest Chojnice-Szczecin, a dalej Berlin (niedokończona autostrada Berlin-Królewiec), trasa niedoceniona i zaniedbana przez całe 50lecie, traktowana co prawda jako droga krajowa, ale o trzeciorzędnym znaczeniu. Zaniedbana została równieŜ trasa komunikacyjna północ-południe Białogard-Połczyn Zdr.-Złocieniec-Wierzchowo-Mirosławiec. JeŜeli pominiemy powyŜsze zaniedbania to sieć dróg gminnych i powiatowych moŜna uznać za dogodną, z zastrzeŜeniem co do ich jakości i klasy. Gmina nie posiada na swoim terenie drogi międzynarodowej. 25 Struktura dróg na terenie gminy Lp Infrastruktura drogowa dł. dróg w km 1. 2. 3. 4. % krajowe powiatowe gminne utwardzone gminne nieutwardzone 12 62 16 30 10,00 51,70 13,30 25,00 Razem 120 100% Tabela Nr 14 stan techniczny bardzo zły dostateczny dobry w 50% wymagające utwardzenia Złocieniec był od początku XX wieku węzłową stacją kolejową. Przez Złocieniec biegła główna linia kolejowa 2 pary torów kierunek Berlin-Królewiec. Natomiast na kierunku północ-południe takie linie jak : Złocieniec -Połczyn Zdr., ChoszcznoZłocieniec oraz Złocieniec - Wałcz zapewniały dobrą komunikację kolejową. W ostatnich latach zachodzące zmiany w polityce gospodarczej kraju, wywierają ujemny wpływ na funkcjonowanie transportu kolejowego. Stacja kolejowa przestała być stacją węzłową, a w najbliŜszych miesiącach zostanie ograniczony ruch pociągów osobowych. Gmina nie posiada dróg wodnych, za wyjątkiem trasy turystycznej na rzece Drawie. 3. 2. Energetyka Zapotrzebowanie na energię elektryczną w gminie jest całkowicie zabezpieczone. Energia elektryczna jest jednak w 100% importowana do gminy. Zasilanie w gaz ziemny odbywa się gazociągami z Mirosławca, główna nitka z Piły. Zapotrzebowanie na gaz ziemny jest obecnie wystarczające i według prognoz z obecnych źródeł zaopatrzenia moŜna zgazyfikować całą gminę. Obecnie gaz ziemny w 90% udostępniony jest dla mieszkańców miasta. Teren wiejski jest całkowicie pozbawiony na dzień dzisiejszy takich moŜliwości. Gaz ziemny jako paliwo ekologiczne i w najwyŜszym stopniu efektywne będzie w przyszłości podstawowym źródłem zasilania w energię. ZuŜycie energii elektrycznej i gazu oraz stan sieci gazowej i ciepłociągów na terenie gminy, powiatu i województwa przedstawia poniŜsza tabela. ZuŜycie energii i gazu oraz ciepłociągi i gazociągi Treść 1) miasto Zł-c 2) gmina Zł-c 3) razem mig Zł-c 4) powiat 5) województwo Tabela Nr 15 zuŜycie energii elekt. zuŜycie gazu sieć km ogółem na 1 ogółem na 1 cieplna gazowa 3 MW/h mieszk. m mieszk. KW/h m3 15 355 1 078 4 542 000 319,7 4,9 34,8 2 772 1 201 18 127 1 095 4 542 000 274,3 4,9 34,8 76 394 1 226 15 150 000 249,0 b.d. 90,6 885 526 6305 4 77 186,8 1 500,1 373,6 2414,8 26 Miasto wyposaŜone jest w centralne źródła ciepła. Aktualnie funkcjonują na terenie miasta następujące źródła ciepła : - Kotłownia Rejonowa osiedle Czaplineckie moc 11,6 MW - Ceramika Złocieniec moc 11,6 MW - Ceramika Rzęśnica moc 5,8 MW - Jednostka Wojskowa moc 2,4 MW - Szkoła Podstawowa Nr 1 moc 0,6 MW - Drawa STD ul.Piaskowa moc 0,55 MW - Jednostka Wojskowa moc 0,3 MW - Szkoła Podstawowa Nr 2 moc 0,2 MW - Zakład Cukierniczy „Czeko” moc 0,2 MW - PKS Piaskowa moc 0,2 MW _____________________________________________________________________ Razem moc największych kotłowni 33,45 MW DąŜąc do pozyskania tańszych źródeł energii gmina powinna zmierzać do odbudowy elektrowni wodnej na rzece Drawie oraz wykorzystać warunki naturalne do pozyskiwania energii wiatrowej. Według informacji geologów Złocieniec połoŜony jest na pasie korzystnych warunków geologicznych do pozyskiwania energii geotermalnej. Oczyszczalnia ścieków i składowisko odpadów komunalnych powinny być wykorzystywane do uzyskania biogazów i obniŜenie w ten sposób kosztów eksploatacji tych urządzeń komunalnych. 3. 3. Telekomunikacja Na obszarze gminy usługi telekomunikacyjne realizowane są przy wykorzystaniu sieci telefonicznej, telefaxowej oraz sieci transmisji danych . Usługi telefonii przewodowej prowadzone są przez przedsiębiorstwo Telekomunikacja Polska S.A.. MoŜna stwierdzić , Ŝe na dzień dzisiejszy firma nosi cechy monopolisty. Programy restrukturyzacji i prywatyzacji oraz telefonia komórkowa monopol ten stopniowo przełamuje. Gmina obsługiwana jest przez miejscową placówkę tele-kom., która na 31.12.1999 posiadała centralę telefoniczną o 2700 numerów. W bieŜącym roku to jest do 30 .10.2000 nastąpi rozbudowa centrali o dalsze 2300 numerów, będą równieŜ na terenie gminy prowadzone w roku bieŜącym prace inwestycyjne przy budowie linii światłowodowej. Poziom usług telekomunikacyjnych ukazuje państwu tabela Nr 16 Stan sieci stacji telefonicznych Treść 1.miasto 2.wieś 3.razem gmina 4.powiat 5.województwo Tabela Nr 16 Wskaźnik gęstości na 1 000 mieszk. Abonenci tel.przewod. 2 564 200 2 764 8 770 b.d. Telefax b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 177,8 83,6 164,4 146,2 b.d. 27 Istniejący stan usług telekomunikacyjnych jest niewystarczający. Szczególnie braki występują na terenach wiejskich, równieŜ duŜe trudności z uzyskaniem nowych stacji telefonicznych występuje w mieście szczególnie jest to dotkliwe dla nowo powstających podmiotów gospodarczych. 3. 4. Zasoby mieszkaniowe Stan zasobów mieszkaniowych w gminie wynosi 5 184 , lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni 292 554 m 2 p.n. Przeciętna liczba osób zamieszkujących w jednym mieszkaniu wynosiła : - w gminie 3,19 osób, - w województwie 3,31 osób, - w kraju 3,46 osób. Stan władania lokalami mieszkalnymi oraz ilość lokali mieszkalnych z podziałem na miasta i wieś przedstawia poniŜsza tabela. Zasoby mieszkaniowe i stan władania Tabela Nr 17 Lp Wyszczególnienie liczba mieszkań pow.uŜytkowa przecięt.liczba osób w m2 na 1 mieszkanie 1. Razem miasto 4 333 235 151 4 w tym: 1 200 a) własność gminy 53 370 4 b) własność prywat. 1 445 96 434 4 c)spółdz.mieszkanio. 1 092 54 748 4 w tym: - lokatorskie 493 23 254 4 -własnościowe 599 31 494 4 d) Wojsk.Agencja Mieszkaniowa e) PKP f) Nadleśnictwo Zł-c g) SM Podzamcze h)pozostałe instytucje 2. Ogółem wieś w tym: a) własność gminy b)własność prywatna c) własność AWRSP d) Nadleśnictwo e) PKP f)pozostałe instytucje Ogółem 429 20 724 3 77 51 32 7 4 099 3 481 1 774 521 4 3 4 3 851 57 403 3 38 786 2 478 52 500 4 4 7 11 6 3 526 1 306 208 385 3 3 3 3 5 184 292 554 3,19 28 Jednym z problemów występujących na terenie gminy jest niedobór mieszkań. MoŜna stwierdzić, Ŝe od 10 lat notujemy niemal całkowity zastój budownictwa mieszkaniowego. Okazuje się, Ŝe zapotrzebowanie na mieszkania występuje wśród rodzin biednych o małych dochodach, bądź całkowicie pozbawionych dochodów. Nowe formy budownictwa mieszkaniowego przy pomocy TBS-ów , bądź stosowane ulgi w podatkach dochodowych dają szansę pozyskania mieszkania tylko dla osób mających stałą pracę i wysokie zarobki. Ludzie biedni nie mają takich szans. Stąd konieczne i pilne jest aby problem mieszkaniowy w Polsce znalazł radykalne rozwiązanie systemowe dające szansę na pozyskanie mieszkanie biednym i bogatym. Gmina musi zmierzać do rozpoczęcia wybudowania kilkudziesięciu (20-30) mieszkań typu socjalnego pod aktualne potrzeby dla rodzin wymagających takiej pomocy. 4. Ochrona środowiska 4. 1. Ochrona przyrody Jednym z waŜnych walorów województwa zachodniopomorskiego jest środowisko przyrodnicze. Teren naszej gminy jest doskonałą ilustracją takich właśnie walorów. Gmina dysponuje duŜymi zasobami lasów i wód powierzchniowych, których obszar zajmuje ponad 50% całkowitego obszaru gminy. Gmina jest wspaniałą mozaiką krajobrazów, składających się z lasów sosnowych, liściastych i mieszanych, jezior oraz pól, łąk i dolin, jezior i rzeki Drawy. Dla zachowania cennych walorów przyrodniczych występujących na całym Pojezierzu Drawskim, został powołany do Ŝycia Drawski Park Krajobrazowy z siedzibą w Złocieńcu. Na obszarze gminy znajdują się uŜytki ekologiczne, pomniki przyrody oraz obszary chronionego krajobrazu. Zasadniczym dylematem występującym na terenie gminy są próby dalszego ograniczenia działalności gospodarczej ze względu na ochronę parku krajobrazowego, a jednocześnie ludzie mieszkający na tym terenie upatrują w rozwoju turystyki moŜliwości egzystencji, a nawet rozwoju gospodarczego. Rozwiązanie tego dylematu naleŜy upatrywać w zrównowaŜonym rozwoju, ale teŜ wyraźnym określeniu terenów niezbędnych do prowadzenie działalności turystycznej oraz osadniczej. 4. 2. Ochrona powietrza atmosferycznego Na terenie gminy Złocieniec główne źródła emisji zanieczyszczeń znajdują się na terenie miasta. Postęp technologiczny w ostatnich latach oraz wzrost świadomości ekologicznej w społeczeństwie spowodował, Ŝe przekroczenie ustalonych norm dla emitorów dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów występuje w coraz mniejszej skali. Największymi emitorami substancji szkodliwych dla zdrowia na terenie gminy są: 1.Kotłownia osiedlowa - opalana miałem węglowym, 2.Zakłady Ceramiczne - zuŜywają do technologii produkcji miał węglowy, 3.Zakłady piekarnicze - opalane węglem, 4.Gospodarstwa domowe połoŜone w centrum oraz starej substancji mieszkaniowej - gdzie występuje ogrzewanie piecowe, 29 5. natęŜony ruch samochodowy - w okresie sezonu turystycznego. Na stopień zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego znaczny wpływ ma tak zwana emisja niska, szczególnie w okresie późnej jesieni, zimy i wczesnej wiosny. Ograniczenie źródeł tych emisji moŜna osiągnąć przez zmianę sposobu ogrzewania budynków, zapewniając źródła ciepła z centralnej kotłowni lub indywidualnych rozwiązań przy wykorzystaniu gazu. Wymaga to jednak znacznego zainwestowania w urządzenia i ciągi ciepłownicze. Zarówno jeden jak i drugi sposób związany jest równieŜ z koniecznością zmiany instalacji wewnętrznych w poszczególnych budynkach. 4. 3.Gospodarka odpadami Według stanu na 31.12.1999 r. na terenie gminy znajdują się 3 wysypiska składowiska odpadów komunalnych. Składowiska te nie posiadają naleŜytych zabezpieczeń przed negatywnym wpływem na otoczenie. Wysypisko miejskie budowane było około 30 lat temu, w latach 70-tych, a zastosowana technologia w ówczesnym czasie nie zabezpieczała gruntów i wód gruntowych przed szkodliwym jego działaniem. Wysypisko to w chwili obecnej posiada ograniczone zdolności składowania. Ostatnie lata charakteryzowały się znacznym wzrostem ilości wytwarzanych odpadów komunalnych i przemysłowych, a to za przyczyną duŜych ilości odpadów plastikowych i innych opakowań. NaleŜy stwierdzić, Ŝe ogólny stan gospodarki odpadami jest niezadawalający. Nie stosuje się selektywnej zbiórki odpadów. Stąd zasadniczym błędem jest bezładne ich składanie , nie prowadzenie systematycznej utylizacji oraz brak instalacji do odgazowania składowiska. Bardzo istotnym problemem na terenie gminy są tak zwane dzikie wysypiska, które naleŜy pilnie zinwentaryzować i zlikwidować. WaŜnym zagadnieniem w tym zakresie jest równieŜ prowadzenie ciągłej edukacji społeczności miejscowej, a przede wszystkim dzieci i młodzieŜy. Na terenie gminy nie występują tak zwane mogielniki ( betonowe zbiorniki na przeterminowane środki ochrony roślin) Na terenie gminy nie występują równieŜ składowiska odpadów pochodzenia przemysłowego, wymagające specjalnego sposobu utylizacji. 4. 4. Stan czystości wód powierzchniowych Na terenie gminy wody powierzchniowe zajmują 3 215 ha co stanowi 16,5% całkowitej powierzchni terenów gminy. Jeziora są domeną wód powierzchniowych. Do najwaŜniejszych akwenów wodnych naleŜy zaliczyć: 1) Jezioro Siecino o pow.788 ha, klasa czystości druga 2) Jezioro Lubie o pow.1398 ha, klasa czystości trzecia 3) Jezioro Wilczkowo o pow. 319 ha, klasa czystości druga 4) Jezioro Wąsosz o pow. 284 ha, klasa czystości druga 5) pozostałe o pow. 426 ha brak danych co do klasy czystości. Przez teren gminy przepływa rzeka Drawa o przepięknym szlaku turystycznym, który w przyszłości będzie jednym z najbardziej urokliwych szlaków wodnych na Pojezierzu Drawskim. Długość Drawy na odcinku gminnym wynosi 12 km, a czystość wody w rzece ulega systematycznej poprawie. 30 Prowadzone inwestycje na terenie powiatu są nakierowane na budowę oczyszczalni ścieków i kolektorów sanitarnych. Znaczny postęp w tej dziedzinie spowodował, Ŝe rzeka Drawa jest coraz mniej zanieczyszczoną rzeką. JednakŜe w celu rozwoju turystyki w ścisłej korelacji z ochroną środowiska naturalnego naleŜy zagospodarować Drawę. Cele jakie powinny zostać osiągnięte to : - inwentaryzacja rzeki pod kątem zaplecza turystycznego, słuŜącego organizacji spływów kajakowych, - opracowanie projektu dotyczącego bazy turystycznej, - pakiet oferty pobytu z ofertą spływów kajakowych, - oczyszczenie i udroŜnienie rzeki, - stworzenie niezbędnej infrastruktury turystycznej pod potrzeby turystów i wydłuŜenia sezonu turystycznego, - stworzenie nowych miejsc pracy dla mieszkańców wsi, - stworzenie nawyku pobytu nad rzeką Drawą przez cały rok, - aktywizacja gospodarcza lokalnych producentów, wytwórców i handlowców. Jednocześnie waŜny jest takŜe plan rozbudowy sieci kolektorów sanitarnych we wszystkich sołectwach gminy, które spowodują, Ŝe ścieki będą odprowadzone do przygotowanej i zmodernizowanej juŜ oczyszczalni w Złocieńcu, w znaczący sposób poprawią stan czystości wód we wszystkich jeziorach i rzece Drawie. Zadanie to jest jednym z najwaŜniejszych w zakresie ochrony środowiska gminy Złocieniec. Od realizacji tych przedsięwzięć zaleŜeć będzie funkcja turystyczna gminy, która ma być w przyszłości będzie waŜną gałęzią gospodarczą i rozwojową. 5. Przemysł W wyniku trwających od 1989 roku przekształceń polegających na transformacji gospodarczej i prywatyzacji spowodowały, Ŝe w sektorze prywatnym znajduje się ponad 95% przedsiębiorstw, aktualnie funkcjonujących na terenie gminy. Transformacja gospodarcza spowodowała, Ŝe Złocieniec stracił przemysłowy charakter miasta. Największy zakład przemysłu lekkiego ZPW, uległ kompletnej dewastacji, a miasto włókniarzy bezpowrotnie utraciło ten symbol. Drugim charakterystycznym działem produkcji przemysłowej w mieście była produkcja materiałów ściennych. Ceramika budowlana choć w zmniejszonym zakresie zdołała przetrzymać trudny okres transformacji. Stan gospodarczy oraz bogate złoŜa gliny znajdujące się na terenie gminy stwarzają perspektywę dalszego rozwoju i wzrostu wielkości produkcji i zatrudnienia. Zakłady wymagają jednak znacznych środków inwestycyjnych na potrzeby modernizacyjne i zmianę technologii produkcji. Trzecim rodzajem produkcji przemysłowej w Złocieńcu był przemysł szwalniczy. Trzy zakłady produkcyjne tj. ”DRAWA”, Weneda i Sinogal stanowiły duŜy potencjał gospodarczy. Jedynie „Drawa” funkcjonuje jako spółka z o.o. , która posiada znaczący potencjał gospodarczy. Czwartą gałęzią produkcji przemysłowej był przemysł meblarski. Produkcja mebli kuchennych z naszych zakładów miała szeroki rynek zbytu w kraju , a część produkcji sprzedawano równieŜ za granicą. 31 Jedynie spółdzielnia pracy przy ulicy Drawskiej prowadzi działalność produkcyjną w kooperacji z producentami w Niemczech. Zatrudnienie niskie około 20 osób, jednostka ma szansę i dobre tradycje aby zwiększyć wielkość produkcji pod warunkiem jednak koniecznego zainwestowania w niezbędne maszyny i urządzenia. Podjęta próba uzyskania środków na inwestycje w ramach programów specjalnych z Krajowego Urzędu Pracy moŜe dać szansę i przyszłość temu zakładowi. Degradacji uległ równieŜ przemysł metalowy, który na bazie P.O.M. i Z.D.Z -tu prowadził produkcję przyczep ciągnikowych oraz kooperację ze Stocznią Szczecińską. RównieŜ produkcja kotłów c.o. zdobyła znaczne rynki zbytu. Pomimo tak tragicznej sytuacji w zakresie produkcji przemysłowej, a w szczególności utracone miejsca pracy (około 2 800), gmina naleŜy do grupy gmin aktywnych gospodarczo. Liczba podmiotów gospodarki narodowej na koniec 1998 roku wynosiła 1 213 jednostek co stanowi 0,79% stanu podmiotów działających w całym województwie. W porównaniu do podmiotów gospodarczych działających w powiecie , gmina Złocieniec posiada 30,6% stanu podmiotów działających na tym obszarze. Na dziesięć tysięcy mieszkańców przypada podmiotów gospodarki narodowej w : - województwie - 891 - powiecie - 660 - gminie - 735 Z powyŜszych danych wynika, Ŝe do średniej wojewódzkiej brakuje nam 17,5%, podmiotów, natomiast o 11,4% przekraczamy wskaźnik średni powiatu. Dominującymi gałęziami produkcji przemysłowej w województwie są : - przemysł morski (stocznie) - przemysł chemiczny (nawozy) - przemysł spoŜywczy - przemysł drzewny - przemysł papierniczy. Trzy rodzaje z wymienionych przemysłów mają szansę powodzenia na terenie gminy są to : przetwórstwo rolno-spoŜywcze, przemysł drzewny, przetwórstwo ryb słodkowodnych. Przemysł drzewny posiada dobre warunki rozwoju w oparciu o istniejącą bazę surowcową oraz występujące rezerwy produkcyjne w województwie. Przemysł rolno-spoŜywczy zdecydowanie zaniedbany na terenie gminy i całego powiatu, przetwórstwo ryb nie występuje wcale. Tutaj Złocieniec moŜe równieŜ upatrywać swojej szansy na znalezienie miejsc pracy. Te zagadnienia będą wymagały szerokiej dyskusji z lokalnymi przedsiębiorcami, którzy przy odpowiednim wsparciu gminy, mądrej polityce państwa stwarzającej dogodne warunki inwestowania na terenach zagroŜonych duŜą skalą bezrobocia oraz moŜliwość pozyskania środków pomocowych, przedakcesyjnych z UE mogą być zasadniczym elementem intensywnego rozwoju . 32 6. Rolnictwo 6. 1. Obszar uŜytków rolnych Obszar gminy zajmuje powierzchnię 19 453 ha, w tym uŜytki rolne 6 836 ha, co stanowi 35,3% ogólnej powierzchni. UŜytki orne zajmują powierzchnię 5 084 ha, co stanowi 74,4 % stanu uŜytków ornych oraz 26,1 % obszaru powierzchni gminy. W gminie przewaŜają gleby klas czwartych. Wskaźnik bonitacji gleb wynosi 0,95 i jest najwyŜszy w powiecie drawskim. 6. 2. Gleby Zasoby gleb w gminie wytworzone z utworów lodowcowych; glin zwałowych, iłów oraz wodno-lodowcowych, piasków i Ŝwirów , a takŜe torfów i mułów, przedstawiają róŜne wartości pod względem uŜytkowym. Gleby są typu brunatnego i w zaleŜności od składu naleŜą do następujących grup kompleksów : grunty orne - kompleksy 1.kompleks 2 - pszenny dobry 31,5% ogółem gruntów ornych 2.kompleks 3 - pszenny wadliwy 4,4% ogółem gruntów ornych 15,2% ogółem gruntów ornych 3.kompleks 4 - Ŝytni b.dobry 4.kompleks 5 - Ŝytni dobry 15,2% ogółem gruntów ornych 5.kompleks 6 - Ŝytni słaby 19,1% ogółem gruntów ornych 6.kompleks 7 - Ŝytni b.słaby 12,2% ogółem gruntów ornych 7.kompleks 8 - zboŜowo-pastewny mocny 1,6% ogółem gruntów ornych 0,8% ogółem gruntów ornych 8.kompleks 9 - zboŜowo-pastewny słaby 6. 3. UŜytki zielone 76,6% ogółem uŜytków 2 1.kompleks 2 z-średniej wartości 2.kompleks 3 z-słabej wartości 23,4% ogółem uŜytków 2 Pod względem Ŝyzności gleby naleŜą do średnich i są bardzo zróŜnicowane przestrzennie. Najwięcej Ŝyznych gleb znajduje się w obrębie : Kosobud, Rzęśnicy, Darskowa, Warniłęgu, Starego Worowa i Bobrowa oraz częściowo w obrębie Złocieńca. Gleby te są wytworzone z glin i iłów , trudne w uprawie o stosunkowo dobrej Ŝyzności. Gleby słabe utworzone z piasków i piasków gliniastych, występują w południowej części Lubieszewa i Stawna oraz północnej części sołectwa Cieszyno. Gleby wytworzone z utworów bagiennych zajmują uŜytki zielone (łąki) o średniej i małej Ŝyzności, występują w dolinie rzeki Drawy i Wąsawy oraz w sąsiedztwie jezior i w podmokłych obniŜeniach terenów w pobliŜu jezior. Kompleksy leśne pokrywają z reguły gleby najsłabsze. Sołectwa i ich potencjał według uŜytków przedstawia poniŜsza tabela. 33 Sołectwa i ich potencjał produkcyjny Lp Wyszczególnienie uŜytki rolne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 . Bobrowo Cieszyno Darskowo Kosobudy Lubieszewo Rzęśnica Stawno Stare Worowo Warniłęg Złocieniec X Razem 985 473 560 638 986 303 280 805 672 579 6 281 grunty uŜytki orne w ha zielone w ha 214 771 370 103 345 215 537 101 921 65 229 74 215 65 687 118 516 156 493 86 5 084 1 197 Tabela Nr 18 ilość śr. gospod. wielk.gosp. w szt. w ha 17 57,94 17 27,82 13 43,07 16,79 38 29 34,00 22 13,77 35 8,00 2 402,5 48 14,00 73 7,93 294 23,25 Jak z powyŜszej tabeli wynika do najmniejszych sołectw naleŜy zaliczyć Stawno i Rzęśnicę, zaś do największych Lubieszewo i Bobrowo, tak kształtuje się obszar sołectw jak chodzi o uŜytki rolne. Natomiast klasyfikacje sołectw wg ilości gospodarstw rolnych plasuje je w kolejności : Warniłęg (48), Kosobudy (38), Stawno (35) i Lubieszewo (29). Ranking gospodarstw według powierzchni uŜytków rolnych w ha na jedno gospodarstwo plasuje sołectwa wg kolejności : Stare Worowo ( 402,5 ha), Bobrowo ( 57,94 ha), Darskowo ( 43,7 ha) i Lubieszewo ( 34,00 ha). Zasadnicze kierunki produkcji rolnej aktualnie występujące na terenie gminy to: 1.zboŜa 2.Ŝywiec,bydło 3.mleko Gmina nie posiada lokalnych rynków zbytu, w gminie praktycznie nie występuje przemysł przetwórczy rolno-spoŜywczy. 7. TURYSTYKA Warunki naturalne w województwie zachodniopomorskim predysponują region między innymi do rozwoju funkcji turystycznej, która jest szansą do wytworzenia znaczącej dominującej gałęzi gospodarczej. Gmina połoŜona jest na terenie Pojezierza Drawskiego zarówno miasto jak i sołectwa otaczają lasy i jeziora. Tereny są niezwykle urozmaicone pod względem topograficznym i przyrodniczym. Piękno przyrody, lasy i jeziora oraz czystość powietrza i wód, dobre warunki klimatyczne narzucają - kierunkują działania na rzecz rozwoju turystyki, agroturystyki, sportów wodnych itp. 34 Na terenie gminy znajduje się Drawski Park Krajobrazowy. Lasy i wody stanowią ponad 50% obszaru gminy ( lasy 7 270 ha), (jeziora 3 215 ha), (ogółem 10 485 ha) 37,4% 16,5% 53,9% W województwie zachodniopomorskim tereny leśne zajmują 34,6% , a akweny wodne zajmują około 6% powierzchni regionu. Jak z powyŜszego wynika, zarówno wskaźnik zalesienia oraz wielkości powierzchni wód w szczególności, są wskaźnikami znacznie przekraczającymi wielkości wojewódzkie. Rozwojowi turystyki w gminie sprzyja równieŜ jej połoŜenie geograficzne, bowiem szlak turystyczny osób przemieszczających się nad morze z Polski centralnej, a przede wszystkim z Dolnego i Górnego Śląska, korzystają z dróg znajdujących się na terenie gminy i powiatu. W ostatnim okresie czasu coraz częściej przyjeŜdŜają na te tereny turyści zagraniczni Niemcy, Duńczycy, Szwedzi i Holendrzy. Goście z Polski centralnej (Warszawa, Łódź ), Dolnego Śląska i Górnego Śląska spędzają wakacje na naszym terenie. Gmina dysponuje kilkunastoma ośrodkami wypoczynkowymi o ogólnej ilości około 1 000 miejsc noclegowych, a takŜe kilkoma dobrze wyposaŜonymi polami biwakowymi. Gorzej wygląda ruch turystyczny kierunku wschód - zachód. Brak dobrze rozwiniętych dróg, brak dróg ekspresowych, jest zasadniczym hamulcem rozwoju turystyki i handlu. Według aktualnego stanu na terenie gminy znajdują się sołectwa, które w sposób zdecydowany predystynują do miejscowości turystycznych i tak : 1. Sołectwo Cieszyno - ze względu na połoŜenie nad atrakcyjnym jeziorem Siecino, jest miejscowością wybitnie letniskową. Istniejące ośrodki wypoczynkowe, ścieŜka rowerowa, wyspa Ostrów itp. stanowią, Ŝe turystyka i wypoczynek odbywa się w następujących obiektach: - ośrodek wypoczynkowy na wyspie Ostrów ISLAND CAMP - ośrodek wypoczynkowy nad jez.Dłusko - ośrodek wypoczynkowy dawny ZPL, - ośrodek wypoczynkowy Exbud - ośrodek wypoczynkowy Drawa - ośrodek wypoczynkowy Zel-tours - plaŜa gminna Gęsia Łączka - 2 gospodarstwa agroturystyczne 2. Sołectwo Lubieszewo - połoŜona nad jeziorem Lubie - ośrodek wypoczynkowy s.c. Lubie ( byłe PBO) - ośrodek wypoczynkowy ( Zakładu Doskonalenia Zawodowego ) - Ośrodek Wędkarski Petrochemia Płock - MłodzieŜowy Ośrodek Zdrowego śycia - "PAMOS " - Błędno - "GUZMET" - 2 gospodarstwa agroturystyczne 35 3. Sołectwo Bobrowo - połoŜone nad jeziorem Wąsosze - ośrodek wypoczynkowy całoroczny własność prywatna, doskonale połoŜony, duŜa rezerwa terenowa, brak jednak innych urządzeń turystycznych - sportowych i rekreacyjnych oraz dobrej drogi dojazdowej 4. Sołectwo Stawno - wieś dla której naleŜałoby wyznaczyć funkcję agroturystyczną. Brak na dzień dzisiejszy sprecyzowanej wizji, chociaŜ 3 km odległość od jeziora Lubie winna być dodatkową atrakcją turystyczną tej miejscowości Ogólna ocena istniejących walorów turystycznych oraz zagospodarowania turystycznego gminy naleŜy sprowadzić do 2-ch zagadnień, a mianowicie: a) zagroŜenia i czynniki ograniczające jej rozwój ( tereny dzierŜawione od lasów) b) kierunki działań zmierzające do rozwoju ( środki niezbędne do inwestycji w celu poprawy istniejącego stanu oraz podniesienia jakości oferowanych usług ). 8. Współpraca międzynarodowa Po roku 1990 gmina samorządowa zmierzała do rozwinięcia współpracy z miastami partnerskimi na zachodzie Europy. W 1995 podpisano list intencyjny współpracy z gminą Bad Segeberg Niemcy. Współpraca obejmuje działalność na polu samorządu gminnego, kultury i sztuki, sportu i rekreacji, dzieci i młodzieŜy szkolnej. Nawiązano równieŜ współpracę z Towarzystwem Niemiecko-Polskim. Wystąpiono do Związku Celowego Gmin „Pomerania” o wskazanie kolejnego partnera, być moŜe z terenu Szwecji bądŜ Danii. Wstępnie nawiązano równieŜ kontakty ze Związkiem StraŜackim w Szwajcarii. Wysłano list intencyjny w sprawie nawiązania współpracy na polu samorządowym. Stosunki Polski z Unią Europejską powodować będą systematyczną integrację krajów, regionów w ramach Wspólnoty Europejskiej. Perspektywa członkostwa Polski w Unii Europejskiej jest zasadniczym elementem wskazującym na konieczność rozwijania w szerokim stopniu współpracy międzynarodowej. Na terenie województwa zachodniopomorskiego aktualnie funkcjonują trzy Euroregiony: 1. Euroregion „Pomerania” , który obejmuje obecnie po stronie polskiej 45 gmin województwa, a po stronie niemieckiej 2 miasta wydzielone i 4 powiaty z landu Meklemburgia - Przedpomorze oraz 2 powiaty z landu Brandenburgia i po stronie Szwedzkiej 33 gminy Skanii. Siedzibą Rady Euroregionu jest miasto Szczecin. 2. Euroregion „Pro Europa Viadrina” , obejmuje po stronie polskiej 33 gminy z tego 8 gmin z województwa zachodniopomorskiego, a po stronie niemieckiej 1 miasto wydzielone i 2 powiaty z landu Brandenburgia 3. Euroregion „Bałtyk” , obejmuje on obszar znajdujący się na terenie 6 krajów nadbałtyckich tj.: Polski, Danii, Litwy, Łotwy, Rosji i Szwecji. Z terenu województwa naleŜą do tego związku tylko gminy ; Sławno i Postomino. 36 9. PANELE BRANśOWE Powołano zespoły robocze, zwane panelami branŜowymi : 1. Panel rozwoju przemysłu. 2. Panel rolnictwa i gospodarki wiejskiej. 3. Panel handlu, usług oraz rzemiosła. 4. Panel rynku pracy. 5. Panel oświaty i nauki. 6. Panel kultury i sztuki. 7. Panel kultury fizycznej, sportu i rekreacji. 8. Panel turystyki i wypoczynku. 9. Panel ochrony zdrowia i opieki społecznej. 10.Panel transportu, komunikacji i drogownictwa. 11.Panel rozwoju i zagospodarowania przestrzennego. 12.Panel finansów gminy i montaŜu finansowego inwestycji wieloletnich. 13.Panel bezpieczeństwa publicznego. 14.Panel współpracy terytorialnej, krajowej i zagranicznej. Do pracy w zespołach zaproszono radnych, przedstawicieli organizacji społecznych oraz specjalistów z danej branŜy. W zespołach pracowało łącznie ok. 170 osób. Zasadniczym celem było wypracowanie takich kierunków inwestowania, które będą powodowały zmniejszenie bezrobocia, a zatem wytworzenia odpowiedniej ilości miejsc pracy. KaŜdy zespół ze swego grona wyłonił lidera do prac w Komitecie Rozwoju Gospodarczego Gminy. Końcowym efektem prac Komitetu jest wypracowana misja gminy oraz poszczególne cele strategiczne, pośrednie i operacyjne. Określono takŜe niezbędne zadania dla gminy do roku 2015. 10. MISJA GMINY TWORZENIE DOGODNYCH WARUNKÓW DO OSIAGNIĘCIA ZRÓWNOWAśONEGO I TRWAŁEGO ROZWOJU W GMINIE ZŁOCIENIEC DO ROKU 2015