Uzasadnienie-Wersja z 20.04.09

UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie publicznych
placówek kształcenia ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego
oraz publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego stanowi
wykonanie upowaŜnienia zawartego w art. 68a ust. 4 i 5 ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
Projekt rozporządzenia określa rodzaje publicznych placówek kształcenia
ustawicznego, publicznych placówek kształcenia praktycznego oraz publicznych
ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego, a takŜe szczegółową
organizację,
sposób,
warunki
i
formy
prowadzenia
przez
nie
kształcenia
ustawicznego oraz zadania placówek i ośrodków dostosowane do potrzeb rynku
pracy.
Projekt określa centra kształcenia ustawicznego oraz centra kształcenia
praktycznego jako odpowiednio publiczne placówki kształcenia ustawicznego
i publiczne placówki kształcenia praktycznego.
Centra kształcenia ustawicznego prowadzą kształcenie ustawiczne, które
moŜe być realizowane zarówno w szkołach dla dorosłych wchodzących w skład
centrum
kształcenia
ustawicznego,
jak
równieŜ
w
formach
pozaszkolnych
określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r.
w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej,
umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz.
216).
Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia uzyskiwanie i uzupełnianie przez
osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych odbywa się
w następujących pozaszkolnych formach kształcenia:
1) kurs;
2) kurs zawodowy;
3) seminarium;
4) praktyka zawodowa.
Kurs, to pozaszkolna forma kształcenia o czasie nie krótszym niŜ 30 godzin zajęć
edukacyjnych, której ukończenie umoŜliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy
ogólnej, umiejętności lub kwalifikacji zawodowych, realizowana zgodnie z programem
nauczania przyjętym przez publiczne placówki kształcenia ustawicznego, publiczne
1
placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia
zawodowego. Z kolei kurs zawodowy jest kursem, którego program nauczania
obejmuje usystematyzowane treści nauczania wybrane z programu nauczania dla
zawodu. Wyniki tego kursu są zaliczane przy podejmowaniu nauki w szkole dla
dorosłych prowadzącej kształcenie zawodowe. Seminarium to pozaszkolna forma
kształcenia o czasie nie krótszym niŜ 5 godzin zajęć edukacyjnych, której ukończenie
umoŜliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy na określony temat, realizowana
zgodnie z programem przyjętym przez publiczne placówki kształcenia ustawicznego,
publiczne
placówki
kształcenia
praktycznego
oraz
ośrodki
dokształcania
i doskonalenia zawodowego. Natomiast praktyka zawodowa, to pozaszkolna forma
kształcenia o czasie trwania uzaleŜnionym od złoŜoności umiejętności niezbędnych
do wykonywania zadań zawodowych, nie krótszym jednak niŜ 80 godzin zajęć, której
ukończenie umoŜliwia uzyskanie lub uzupełnienie praktycznych umiejętności
zawodowych z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia zawodowego uczestników.
Zgodnie z § 6 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r.,
ukończenie kaŜdej formy kształcenia wiąŜe się z otrzymaniem zaświadczenia.
Zaświadczenie to nie jest dokumentem potwierdzającym nabycie przez uczestnika
danej formy kształcenia określonych kwalifikacji ogólnych lub zawodowych.
Potwierdza ono jedynie uczestnictwo w zajęciach i ukończenie jednej z form
kształcenia. Kurs oraz praktyka zawodowa mogą natomiast zakończyć się
egzaminem przeprowadzonym przez publiczne placówki kształcenia ustawicznego,
publiczne
i
placówki
doskonalenia
kształcenia
zawodowego,
praktycznego
umoŜliwiającym
oraz
ocenę
ośrodki
poziomu
dokształcania
opanowania
wybranych kwalifikacji zawodowych w zawodach określonych w klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego lub klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku
pracy. Osoba, która zdała ww. egzamin, otrzymuje zaświadczenie potwierdzające
posiadanie kwalifikacji zawodowych, wydawane przez publiczne placówki kształcenia
ustawicznego,
publiczne
placówki
kształcenia
praktycznego
oraz
ośrodki
dokształcania i doskonalenia zawodowego.
W § 10 projektu rozporządzenia sprecyzowane zostały zadania centrum
kształcenia ustawicznego. Przy realizacji zadań, centra kształcenia ustawicznego
współpracują, między innymi, z innymi placówkami prowadzącymi kształcenie
ustawiczne, z urzędami pracy w zakresie szkolenia osób zarejestrowanych w tych
urzędach i pracodawcami w zakresie kształcenia ustawicznego pracowników. Centra
2
kształcenia ustawicznego mogą ponadto organizować i prowadzić kształcenie
ustawiczne umoŜliwiające spełnianie obowiązku nauki osobom, które spełniły
obowiązek szkolny oraz realizować zadania z zakresu praktycznej nauki zawodu,
wynikające z programu nauczania dla danego zawodu. Projekt wprowadza regulacje
umoŜliwiające zawieranie przez organy prowadzące centra kształcenia ustawicznego
porozumień, w wyniku których mogą wyznaczyć jedno z centrów do koordynowania
kształcenia ustawicznego, w tym kształcenia na odległość, na terenie danego
województwa lub województw.
Do głównych zadań centrów kształcenia praktycznego (§ 13 projektu
rozporządzenia) naleŜą zadania z zakresu przygotowania praktycznego uczniów,
wynikające z programu nauczania dla danego zawodu. Centra kształcenia
praktycznego realizują te zadania poprzez prowadzenie zajęć praktycznych i praktyk
zawodowych dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, w zakresie
całego lub części programu nauczania dla danego zawodu. Centra kształcenia
praktycznego prowadzą równieŜ kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych
umoŜliwiających
uzyskanie
lub
podniesienie
kwalifikacji
zawodowych,
z uwzględnieniem potrzeb rynku pracy.
Jednym
z
istotnych
zadań
ośrodków
dokształcania
i
doskonalenia
zawodowego (§ 16 projektu rozporządzenia), jest prowadzenie dokształcania
teoretycznego młodocianych pracowników zatrudnionych u pracodawców w celu
nauki zawodu. Ośrodek moŜe ponadto organizować dokształcanie teoretyczne
młodocianych zatrudnionych u pracodawców w celu nauki zawodu i uczęszczających
do zasadniczych szkół zawodowych - w zakresie przedmiotów zawodowych
teoretycznych, jeŜeli szkoła nie ma moŜliwości ich zrealizowania. Dokształcanie
teoretyczne młodocianych w ośrodku odbywa się w formie turnusów lub konsultacji.
Młodociani są przyjmowani do ośrodków na podstawie skierowania wydanego przez
pracodawcę lub szkołę. Po zakończeniu turnusu lub konsultacji młodociany
otrzymuje zaświadczenie.
Projekt określa równieŜ warunki i tryb odpłatności za prowadzone w centrach
kształcenia ustawicznego i centrach kształcenia praktycznego lub ośrodkach
kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych oraz umoŜliwia dyrektorowi
centrum lub ośrodka zwolnienie w części lub w całości z opłat osoby o niskich
dochodach (§ 26 projektu rozporządzenia).
3
Projekt, zgodnie z art. 68a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, wprowadza
moŜliwość funkcjonowania w systemie oświaty publicznych placówek kształcenia
ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, zakładanych przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania na podstawie aktu załoŜycielskiego. W projekcie
określono zadania wyŜej wymienionych placówek, biorąc pod uwagę specyfikę ich
działania (§ 3 projektu rozporządzenia). Są to przede wszystkim zadania dotyczące:
projektowania i realizowania przedsięwzięć edukacyjnych związanych z rozwojem
kształcenia ustawicznego w systemie oświaty, w tym kształcenia na odległość;
przygotowywania raportów, materiałów i analiz słuŜących diagnozowaniu i ocenianiu
stanu kształcenia ustawicznego w systemie oświaty; tworzenia narzędzi słuŜących
monitorowaniu
procesu
kształcenia
ustawicznego
w
systemie
oświaty;
opracowywania programów i materiałów edukacyjnych do prowadzenia kształcenia
ustawicznego, do rozwoju doradztwa zawodowego oraz przygotowywania kadry dla
ich realizacji; tworzenia baz danych i zbiorów informacji w zakresie kształcenia
ustawicznego w systemie oświaty. Ponadto, zgodnie z załoŜeniami, placówki te
powinny współpracować m.in. z instytucjami systemu oświaty, instytucjami
rządowymi, samorządowymi i naukowymi oraz partnerami społecznymi w kraju i za
granicą. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania moŜe zlecać równieŜ inne
zadania z zakresu kształcenia ustawicznego do realizowania przez te placówki.
Jednocześnie, projekt rozporządzenia, zgodnie z art. 68a ust. 5 ustawy z dnia
7 września 1991 r. o systemie oświaty przewiduje wyłączenie stosowania niektórych
przepisów ustawy o systemie oświaty w odniesieniu do publicznych placówek
kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym. Nie przewiduje się tworzenia
w tych placówkach rady pedagogicznej, rady placówki i rady rodziców oraz
prowadzenia przez nie kształcenia ustawicznego. Minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania powoływać będzie komisje konkursowe w celu przeprowadzenia
konkursu na dyrektorów tych placówek, ustalając ich skład oraz regulamin działania.
Tym samym, do publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu
ogólnokrajowym nie stosuje się art. 36, art. 36a ust. 2, 4, 6-8, 10 i 12-14 art. 40, 50,
53, 58 ust. 7 i art. 60 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.
4
Projekt
rozporządzenia
nie
zawiera
przepisów
technicznych,
w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
sposobu funkcjonowania krajowego sytemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz.
U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.), w związku z tym nie podlega notyfikacji.
Projekt ustawy został udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414).
śaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem rozporządzenia.
5
Ocena Skutków Regulacji (OSR)
1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja
Projekt rozporządzenia dotyczy:
1) publicznych placówek kształcenia ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, dla
których organem prowadzącym będzie minister właściwy do spraw oświaty
i wychowania,
2)
publicznych
kształcenia
placówek
kształcenia
praktycznego
oraz
ustawicznego,
publicznych
publicznych
ośrodków
placówek
dokształcania
i doskonalenia zawodowego, dla których organami prowadzącymi są jednostki
samorządu terytorialnego.
Projekt rozporządzenia, poprzez stworzenie warunków dla utworzenia przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania placówki kształcenia
ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, wpisuje się w szereg inicjatyw europejskich
na rzecz wspierania uczenia się przez całe Ŝycie, w tym edukacji osób dorosłych.
Podstawowymi dokumentami w tym zakresie, funkcjonującymi w Europejskim
obszarze lifelong learning są: Komunikat Komisji Europejskiej z dnia 1 listopada 2001
r. Making a european area of lifelong learning a reality (Tworzenie europejskiego
obszaru uczenia się przez całe Ŝycie) oraz Rezolucja Rady z 27 czerwca 2002 r. w
sprawie uczenia się przez całe Ŝycie. Ponadto, zakres regulacji obejmuje równieŜ
zagadnienia ujęte w Komunikacie Komisji z dnia 23 października 2006 r. Kształcenie
dorosłych. Nigdy nie jest za późno na naukę oraz w Komunikacie Komisji dla Rady,
Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
i Komitetu Regionów z 27 września 2007 r. Plan działań na rzecz kształcenia
dorosłych. Na naukę zawsze jest odpowiednia pora.
2. Konsultacje społeczne
Projekt rozporządzenia został przekazany do zaopiniowania następującym partnerom
społecznym:
1. Zarządowi Głównemu Związku Nauczycielstwa Polskiego;
2. Wolnemu Związkowi Zawodowemu „Sierpień 80” Komisja Krajowa;
3. Krajowej Sekcji Oświaty NSZZ „Solidarność 80”;
4. Zarządowi Głównemu Związku Rzemiosła Polskiego;
5. Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ ”Solidarność”;
6
6. Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków Zawodowych;
7. Forum Związków Zawodowych;
8. Chrześcijańskiemu Związkowi Zawodowemu „Solidarność im. ks. Jerzego
Popiełuszki;
9. Związkowi Zawodowemu Pracowników Oświaty i Wychowania „Oświata”;
10. Stowarzyszeniu Oświatowców Polskich, Zarząd Główny;
11. Ogólnopolskiemu
Stowarzyszeniu
Dyrektorów
Centrów
Kształcenia
Ustawicznego;
12. Ogólnopolskiemu Stowarzyszeniu Kadry Kierowniczej Oświaty;
13. Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
14. Konfederacji Pracodawców Polskich;
15. Krajowej Izbie Gospodarczej;
16. Business Centre Club – Związek Pracodawców;
17. Naczelnej Radzie Zatrudnienia;
18. Krajowemu Forum Oświaty Niepublicznej;
19. Społecznemu Towarzystwu Oświatowemu;
20. Zarządowi Głównemu Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego;
21. Sekretariatowi Konferencji Episkopatu Polski;
22. Polskiej Radzie Ekumenicznej;
23. Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa;
24. Stowarzyszeniu Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego.
Projekt został przekazany równieŜ Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu
Terytorialnego, która na posiedzeniu w dniu 17 grudnia 2008 r. wyraziła pozytywną
opinię o projekcie.
Opinię o projekcie wyrazili:
1) Prezydent Konfederacji Pracodawców Polskich poparł działania Ministerstwa
Edukacji Narodowej w zakresie wprowadzanych zmian, zwłaszcza w zakresie
zapowiedzi powołania publicznej placówki kształcenia ustawicznego o zasiągu
ogólnokrajowym;
2) Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego poparł ideę
powołania
publicznej
placówki
kształcenia
7
ustawicznego
o
zasiągu
ogólnokrajowym, jednak zwrócił uwagę na nie uwzględnienie w katalogu zadań
placówki problematyki walidacji kompetencji.
Uwaga ta nie została uwzględniona z powodu braku upowaŜnienia w delegacji
ustawowej do określenia zadań placówki w tym zakresie.
Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego zaproponował
równieŜ dopracowanie projektu pod kątem uwzględnienia unijnych strategii
rozwoju.
Uwagi nie uwzględniono, poniewaŜ w Polsce wiele rozwiązań zaproponowanych
na szczeblu Unii Europejskiej jest w trakcie opracowań koncepcyjnych, dlatego
teŜ na chwilę obecną nie mogły zostać uwzględnione w projekcie.
3) Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego, Przewodniczący Sekcji
Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność,” Prezes Ogólnopolskiego
Stowarzyszenia
Dyrektorów
Centrów
Kształcenia
Ustawicznego,
Prezes
Stowarzyszenia Dyrektorów i Nauczycieli Centrów Kształcenia Praktycznego
zgłosili szereg uwag o charakterze porządkującym i redakcyjnym, z których część
została uwzględniona w projekcie.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budŜet państwa
i budŜety jednostek samorządu terytorialnego
Z uwagi na to, Ŝe regulacja nie pociąga dodatkowych kosztów, nie jest konieczne
przygotowanie pogłębionej analizy.
Wejście
w
Ŝycie
rozporządzenia
nie
spowoduje
dodatkowych
skutków
finansowych dla budŜetu państwa i budŜetów jednostek samorządu terytorialnego.
Zadania statutowe realizowane przez publiczne centra kształcenia ustawicznego,
publiczne centra kształcenia praktycznego oraz publiczne ośrodki dokształcania
i
doskonalenia
zawodowego
są
finansowane
przez
samorząd
terytorialny
z dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
Przedmiotowe rozporządzenie stwarza moŜliwość powołania przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania publicznych placówek kształcenia
ustawicznego o zasięgu ogólnokrajowym, natomiast ewentualne powołanie takiej
placówki związane będzie z zaplanowaniem odpowiednich środków w budŜecie
państwa zgłoszonych do projektu ustawy budŜetowej.
8
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
W
projekcie
ustawicznego
o
rozporządzenia
zasięgu
zawarto
ogólnokrajowym
zadania
dotyczące
placówki
m.in.
kształcenia
projektowania
i
realizowania przedsięwzięć edukacyjnych związanych z rozwojem kształcenia
ustawicznego w systemie oświaty, w tym kształcenia na odległość. Rozwój edukacji
ustawicznej na odległość, jako jedno z głównych zadań takiej placówki, moŜe
przyczynić się do przeciwdziałania przedwczesnemu kończeniu edukacji oraz
wzrostu kwalifikacji ludności, co moŜe mieć wpływ na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na sytuację
i rozwój regionalny.
9