SCENARIUSZ LEKCJI TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ

SCENARIUSZ LEKCJI
OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU:
INFORMATYKA – MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA.
PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI
Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
Autorzy scenariusza: Agata Pallasch, Piotr Szklany
TEMAT LEKCJI:
Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych.
Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna
Streszczenie
Realizację materiału nauczania w klasie z rozszerzoną chemią rozpoczynamy
od przypomnienia wiadomości omawianych w gimnazjum w zakresie budowy materii.
Zwracamy szczególną uwagę na ewolucję poglądów na temat budowy materii i zapoznajemy
uczniów ze współczesnym modelem budowy atomu. Blok obejmujący elementy mechaniki
kwantowej w ujęciu jakościowym, liczby kwantowe i konfiguracje elektronowe atomów
można rozszerzyć o zjawiska promieniotwórczości naturalnej i sztucznej, skierowane dla
uczniów szczególnie zainteresowanych przedmiotem.
Czas realizacji
2 x 45 minut
Podstawa programowa
Etap edukacyjny: IV, przedmiot chemia (poziom rozszerzony)
Etap edukacyjny: IV, przedmiot informatyka (poziom podstawowy)
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
CHEMIA
I. Wykorzystanie, przetwarzanie i tworzenie informacji - Uczeń korzysta z chemicznych
tekstów źródłowych, pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje pochodzące
z różnych źródeł ze szczególnym uwzględnieniem mediów i Internetu.
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów - uczeń
zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy – obserwuje, sprawdza, weryfikuje,
wnioskuje i uogólnia; wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości
substancji z ich zastosowaniami; posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu
codziennym w kontekście dbania o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego.
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
INFORMATYKA
I. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, wykorzystanie sieci
komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjnokomunikacyjnych.
II. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł;
opracowywanie za pomocą komputera: rysunków, tekstów, danych liczbowych,
motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.
III. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera,
z zastosowaniem podejścia algorytmicznego.
IV. Wykorzystanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy
i umiejętności z różnych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowań.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
CHEMIA
Uczeń wie:
1. co to są substancje promieniotwórcze, naturalne szeregi promieniotwórcze, okres
półtrwania,
2. jak klasyfikuje się przemiany jądrowe,
3. na czym polega zjawisko promieniotwórczości naturalnej i sztucznej,
4. określa rodzaje i właściwości promieniowania α, β oraz γ
5. wymienia przykłady naturalnych przemian jądrowych
6. dlaczego pierwiastki promieniotwórcze istnieją w przyrodzie, mimo że od dawna
ulegają rozpadowi
Uczeń potrafi:
1. czytać i układać równania prostych przemian jądrowych,
2. omawiać przebieg kontrolowanej i niekontrolowanej reakcji łańcuchowej,
3. podawać cechy substancji promieniotwórczych,
4. obliczać ilość substancji promieniotwórczej, która powstaje z pierwotnej próbki po
upływie czasu t, stanowiącego całkowitą wielokrotność okresu półtrwania,
5. dokonać analizy szeregów promieniotwórczych.
INFORMATYKA
1. Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci
komputerowej.
1) Przedstawia sposoby reprezentowania różnych form informacji w komputerze
3) Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł.
2. Wyszukiwanie, gromadzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie i wykorzystywanie
informacji
4. Opracowywanie informacji za pomocą komputera, w tym: rysunków, tekstów, danych
liczbowych, animacji, prezentacji multimedialnych i filmów.
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
6. Uczeń wykorzystuje komputer oraz programy i gry edukacyjne do poszerzania wiedzy
i umiejętności z różnych dziedzin:
2) korzysta z zasobów edukacyjnych udostępnianych na portalach przeznaczonych
do kształcenia na odległość.
Cel
1. rozwijanie inicjatywy i samodzielności w pracy,
2. kształtowanie umiejętności pracy w grupie oraz posługiwania się zdobytą wiedzą,
3. kształtowanie umiejętności dostrzegania wpływu działalności człowieka
na środowisko,
4. kształtowanie umiejętności wypowiadania się oraz formułowania wniosków,
5. kształtowanie umiejętności poszukiwania i przetwarzania informacji.
Słowa kluczowe
Promieniotwórczość naturalna, promieniotwórczość sztuczna,
promieniotwórcze, czas połowicznego rozpadu (okres półtrwania)
naturalne
szeregi
Co przygotować?
1. Prezentacja multimedialna pt. „Promieniotwórczość”
2. Animacja „Rozszczepienie atomu”
3. Zadania
4. Testy
Przebieg zajęć:
1.
Wprowadzenie (5 minut)
Nauczyciel przedstawia uczniom podstawowe informacje dotyczące promieniotwórczości
i jej podziału (prezentacja multimedialna - Promieniotwórczość).
2.
Praca z klasą (20 minut)
Omówiony zostaje rozpad α, β oraz γ. Po każdym rozpadzie 1 – 2 uczniów rozwiązuje
określone przykłady przy tablicy, np.
1. Zapisz równanie przemiany α dla izotopu 226 88 Ra
2. Zapisz równanie przemiany β- dla izotopu 210 82 Po
3. Zapisz równanie przemiany β+ dla izotopu 50 24 Cr
4. Określ typ przemiany promieniotwórczej:
63
63
28Ni → 29Cu
231
227
91Pa →
89Ac
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
3.
Praca w zespołach i prezentacja pracy grup (30 minut)
Nauczyciel kontynuuje prezentacje multimedialną i wprowadza uczniów tematykę
szeregów promieniotwórczych.
Uczniowie zostają podzieleni na cztery grupy zadaniowe. Nauczyciel rozdaje każdej
grupie zadania do rozwiązania, które następnie opracowują w oparciu o arkusz kalkulacyjny
EXEL i prezentują w formie wykresów pozostałym uczniom w klasie. Otrzymane wyniki
porównywane są materiałem źródłowym.
W trakcie zajęć w grupach nauczyciel obserwuje pracę uczniów i kontroluje umiejętność
układać równania prostych przemian jądrowych.
Podczas prezentowania przez uczniów wykresów obrazujących szeregi rozpadu
promieniotwórczego nauczyciel kontroluje poprawność dokonywanej analizy szeregu
promieniotwórczego przypisanego danej grupie uczniów, stopień zrozumienia polecenia oraz
sposobu przekazania informacji pozostałym uczniom w klasie.
4.
Praca w zespołach i prezentacja pracy grup (35 minut)
Nauczyciel kontynuuje prezentacje multimedialną. Po wprowadzeniu pojęcia prawa
rozpadu promieniotwórczego uczniowie ponownie zostają podzieleni na grupy. Rozwiązują
zadania, a wyniki swojej pracy prezentują w formie wykresu.
W trakcie zajęć w grupach nauczyciel obserwuje pracę uczniów i kontroluje umiejętność
układać rozwiązywania zadań oraz umiejętność interpretacji otrzymanych wyników.
Sprawdzenie wiedzy
Sprawdzenie ucznia może nastąpić poprzez wspólne rozwiązywanie zadań z nauczycielem
lub poprzez test.
Uczniowie otrzymują zadanie domowe.
Ocenianie
Ocenianie osiągnięć odbywa się na zasadzie obserwacji uczniów podczas pracy w grupach.
Ocenie podlegają także prace indywidualne uczniów - testy.
Dostępne pliki
1. Scenariusz lekcji (2x45 minut)
2. Prezentacja multimedialna pt. „Promieniotwórczość” - PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ
3. Animacja „Rozszczepienie atomu” - http://www.youtube.com/watch?v=Hp7zgviLWoU
4. Zadania - ZADANIA
5. Karta pracy – SZEREGI 1
6. Karta pracy – SZEREGI 2
7. Karta pracy – SZEREGI 3
8. Karta pracy – SZEREGI 4
9. Karta pracy – ROZPAD 1
10. Karta pracy – ROZPAD 2
11. Karta pracy – ROZPAD 3
12. Karta pracy – ROZPAD 4
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
13. Test - TEST
14. Zadanie domowe – ZADANIE DOMOWE
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”