strategia rozwi zywania problemów społecznych gminy rejowiec

STRATEGIA
ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
GMINY REJOWIEC FABRYCZNY
REJOWIEC FABRYCZNY CZERWIEC 2006
1
Strategia
Rozwi zywania Problemów Społecznych
Gminy Rejowiec Fabryczny
Zespół Projektowy:
Halina Dzikon
Wacława Brzy ko
Magdalena Jakubaszek
2
SPIS TRE CI
Wst p................................................................................................................. 5
Osoby uczestnicz ce ........................................................................................ 7
I. Plan Opracowania strategii ............................................................................ 8
1.1 Podstawy prawne opracowania strategii ...................................................... 9
II. Uczestnicy, procesu uspołeczniania, procedury .......................................... 9
2.1 Uczestnicy ................................................................................................... 9
2.2 Proces uspołeczniania ............................................................................... 9
2.3 Słownik Poj
........................................................................................... 10
III. Wizja przyszło ci i cel nadrz dny Strategii Rozwi zywania Problemów
Społecznych .................................................................................................... 10
IV. Charakterystyka rodowiska społecznego ................................................. 16
4.1 Charakterystyka Województwa Lubelskiego................................................16
4.2 Krótka charakterystyka Gminy Rejowiec Fabryczny ................................. 17
4.3 Podstawowe dane statystyczne Gminy Rejowiec Fabryczny ..................... 20
V. Pozycja strategiczna Gminy Rejowiec Fabryczny ....................................... 23
5.1 Analiza SWOT ........................................................................................... 23
VI. Cele główne strategii, cele szczegółowe i ich realizacja ........................... 28
6.1 Cele główne strategii ................................................................................. 28
6.2 Cele szczegółowe i ich realizacja ............................................................. 29
VII. Wnioski i zako czenie ......................................................... ................... 32
3
WST P
Ustawa obliguje Gminy do opracowania Strategii Rozwi zywania
Problemów Społecznych. Podstawowym problemem jest zdefiniowanie poj cia
“rozwi zywanie problemów społecznych”.
Do wiadczenie w pracy wskazuje, jako e najbardziej skuteczne rozwi zywanie
problemów społecznych mo e odbywa si tylko przez czynno
pomoc nakierowan
profesjonaln
na “INWESTOWANIE” w osob maj c problemy.
Zast powanie osoby maj cej problemy niewiele zmienia, a cz sto jest
ubezwłasnowolnieniem tej osoby i naruszaniem jej godno ci.
W działaniach pomocowych coraz bardziej kładzie si nacisk na wzmacnianie
i rozwijanie umiej tno ci niezb dnych do samodzielnego rozwi zywania
własnych problemów. Taki kierunek działania nie wyklucza pomocy
bezpo redniej (rozwi zywanie problemów przez “pomagacza” za zgod osoby
maj cej problem).
Mimo jasno okre lonej i zdiagnozowanej efektywno ci tej metody,
w społecze stwie, ale tak e w instytucjach pomocowych dalej funkcjonuje
przekonanie, i “nale y im si pomoc przede wszystkim materialna”.
Od czasów Jacka Kuronia wiele si zmieniło w podej ciu do pomagania, cho
w wielu gminach nadal pomoc ogranicza si do dawania zasiłków i załatwiania
spraw petenta.. Taka pomoc okre lana jest “DAWANIEM RYB” – zaspakajaniem
podstawowych potrzeb klienta, cz sto bez jego zaanga owania.
W wielu innych gminach próbuje si zast powa pomoc w formie zasiłku
dostarczaniem narz dzi do zdobywania rodków materialnych (kozy, kury,
ziemia). Taka pomoc okre la si “DAWANIEM W DKI DO ZŁOWIENIA RYB”.
Tak e ona zaspakaja podstawowe potrzeby bytowe, ale z wyra nym
zaanga owaniem klienta.
Trzeci sposób pomagania, jest trudny, rzadko stosowany w O rodkach
Pomocy Społecznej. Tym sposobem jest “NAUKA PRODUKOWANIA W DKI”,
4
czyli kształcenie zdolno ci do rozwi zywania własnych problemów.
W
rozwi zywaniu
problemów
społecznych
najbardziej
efektywna
w
perspektywie lat jest nauka niezb dnych umiej tno ci do radzenia sobie z
problemami. I to ta metoda b dzie podstaw realizacji celów strategicznych. U
wielu osób, zwłaszcza w
okresie transformacji ustrojowej i gospodarczej
nast puje spi trzenie problemów prowadz ce do apatii, wycofania si , alienacji.
Od czego zacz
działa
rozwi zywanie tych problemów? Podstawowym obszarem
pomocowych powinno by
zadbanie o miejsce przebywania, czyli
“budownictwo socjalne”.
Je eli nasz klient ma gdzie mieszka , warto zadba , by był zdrowy, czyli
“ochrona zdrowia”. Dalej nale y stworzy
warunki do kształcenia, czyli
“edukacja publiczna”. Gdy mimo to nie radzi sobie z problemami, nale y
udzieli pomocy materialnej i socjalnej, czyli “pomoc społeczna”. Cz sto jest to
spowodowane nadu ywaniem rodków psychoaktywnych (alkohol, narkotyki)
w zast pstwie lub z braku umiej tno ci korzystania z pomocy. Takie
zachowania blokuj
nawet bardzo profesjonaln
pomoc w obszarach
społecznych. Niezb dna jest fachowa, zintegrowana pomoc psychologiczna i
terapeutyczna, czyli obszar “rozwi zywania problemów alkoholowych i
narkomani”.
Reasumuj c, Strategia Rozwi zywania Problemów Społecznych w rodowisku
lokalnym powinna zaj
si działaniem w obszarach:
- budownictwo socjalne,
- ochrona zdrowia,
- edukacja publiczna,
- rozwi zywanie problemów alkoholowych i narkomanii.
Mieszkaniec “z problemami” zaopiekowany poprzez działania w tych obszarach
b dzie d ył do integracji z otoczeniem społecznym i przyrodniczym.
Strategia rozwi zywania problemów społecznych jest wyrazem zintegrowanego
planowania społecznego. W najbardziej ogólnym uj ciu oznacza sposób
5
osi gania wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju,
integracji, polityki społecznej.
Formuła otwartego, ci głego przewidywania i projektowania przyszło ci
powinna stanowi
przydatne pragmatyczne narz dzie regulacji rozwoju w
sytuacji, gdy nadmiar celów w stosunku do ograniczonych rodków utrudnia
podejmowanie bie cych i przyszłych decyzji. Zmienno
uwarunkowa
zewn trznych, wyst powanie sprzeczno ci a nawet konfliktów interesów i d e
ró nych grup społecznych narzuca konieczno
przyj cia negocjacyjnej formuły
zarz dzania polityk społeczn . Istot jej jest dochodzenie do porozumienia
społecznego, minimalizuj c sytuacje konfliktowe. Jest to zatem formuła
kształtowania strategii elastycznych, otwartych i dynamicznych wobec
przyszło ci.
Cele integracji powinny by wyrazem d e i aspiracji społeczno ci lokalnej
zmierzaj cych do rozwi zania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier
i zagro e
oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwi cych w potencjale
ludzkim
i materialnym dla przyszłej integracji.
Strategia jest wi c instrumentem umo liwiaj cym podejmowanie decyzji
zarówno w najbli szym okresie, jak i w odległej perspektywie. Zasady realizacji
polityki długofalowej okre laj
cele strategiczne i zadania zwi zane z ich
realizacj , działania i decyzje zarówno w najbli szym okresie, jak i decyzje w
dalszym okresie powinny by podejmowane na podstawie niniejszej strategii.
Społeczna
wypracowanymi
akceptacja
celami
daj
oraz
szans
identyfikacja
na
mieszka ców
przej cie
z
z
poziomu
administrowania do POZIOMU ZARZ DZANIA polityk społeczn .
Jako element ywy Strategia b dzie podlega ci głym zmianom – b d pojawia
si nowe, wa ne cele, a cz
z przedstawionych w dokumencie straci swoj
aktualno . Ten ci gły proces zmian jest jak najbardziej po dany, poniewa
b dzie on miernikiem działa i d e społeczno ci lokalnej. Strategia została
opracowana na lata 2006-2015.
6
OSOBY UCZESTNICZ CE W PRACACH NAD STRATEGI ROZWI ZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH - WSPÓŁTWÓRCY STRATEGII.
1. Dzikon Halina
2. Brzy ko Wacława
3. Błaszczuk Urszula
4. Jakubaszek Magdalena
5. Moniakowska Joanna
6. ołnacz Beata
7. Janisz El bieta
8. Nowosad Ireneusz
9. Porosiło Dorota
10. ukowski Krzysztof
7
Wprowadzenie
I. PLAN OPRACOWANIA STRATEGII
Seminarium
robocze
Seminarium
robocze
Seminarium
robocze
|
Konsultacje z samorz dem
|
Diagnoza prospektywna
problemy /szanse/ zagro enia
|
Cele i wizja
|
Programy strategii
o raz ostateczna
redakcja
|
Seminarium robocze
Opinia i zatwierdzenie
przez komisje rady
gminy
Uzgodnienia z
administracj
Zatwierdzenie strategii przez
Rad Gminy
8
1.1 . Podstawy prawne opracowania strategii.
Gmina Rejowiec Fabryczny przyst piła do opracowania strategii
na podstawie:
1. Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej
(Dz. U. Nr 64, poz. 593 z dnia 15 kwietnia 2004 roku).
2. Strategii Rozwoju Gminy Rejowiec Fabryczny (Uchwała Nr XXIV / 152 /
2000 Rady Gminy Rejowiec Fabryczny z dnia 29 grudnia 2000 roku).
II. Uczestnicy, procesu uspołeczniania, procedury
2.1. Uczestnicy.
Do prac nad budow Strategii Rozwi zywania Problemów Społecznych
zgłosiło si
10 osób z terenu Gminy Rejowiec Fabryczny, które wyraziły
zainteresowanie w procesie planowania strategicznego. W ród nich znalazły si
osoby: pracownicy Gminnego O rodka Pomocy Społecznej w Rejowcu
Fabrycznym, dyrektorzy szkół, lekarz rodzinny, funkcjonariusz policji jako
osoby z szeroko poj tej lokalnej społeczno ci nie zwi zane bezpo rednio ze
strukturami zarz dzania w gminie.
2.2. Proces uspołeczniania.
Poszczególne etapy planowania przeprowadzone zostały na spotkaniach,
które odbyły si : 27 lutego do 20 marca 2006 roku oraz 6 czerwca 2006 r.
Uspołecznienie procesu planowania strategicznego wi e si
w praktyce
z zastosowaniem w procesie planowania co najmniej dwóch z czterech ni ej
podanych zasad polityki strukturalnej Unii Europejskiej.
9
• programowanie – obowi zek tworzenia długookresowych strategii i
planów rozwoju na poziomie narodowym, wojewódzkim, i wsz dzie tam,
gdzie jest to uzasadnione potrzebami lokalnymi – tak e na poziomie gmin
i powiatów,
• subsydiarno
– jasne okre lenie kompetencji władzy wykonawczej
ró nych szczebli i upowa nienie (na mocy stosownych aktów prawnych)
samorz dów do programowania i realizacji polityki społecznej regionu,
• partnerstwo – statutowy obowi zek konsultowania polityki społecznej
z partnerami społecznymi na ka dym poziomie programowania polityki
społecznej,
• koncentracja – wybór i ustalenie hierarchii priorytetów w ramach
programów operacyjnych i systematycznie zwi kszanie przydziału
rodków na te działania w obszarach, na których koncentruj
si
problemy społeczne i ekonomiczne.
2.3. Słownik poj .
Wizja - dok d zmierzamy, kim chcemy si
sta , w imi
jakich warto ci
działamy,
Misja - sens naszego istnienia i działania,
Priorytety - najwa niejsze cele,
Cele (kierunki strategiczne) – opisuj
po dane zmiany w podsystemach
rozwoju,
Zadania – upodmiotowiony harmonogram działa (programów).
10
III.
Wizja przyszło ci i cel nadrz dny Strategii Rozwi zywania
Problemów Społecznych.
Wizja rozwoju jest okre leniem takiego obrazu gminy, jaki chcieliby
osi gn
za 9 lat mieszka cy – uczestnicy procesu planowania. Wizja okre la
bardzo ogólnie dlaczego działamy, do czego d ymy, jakie chcemy osi gn
cele, je li podejmiemy działania strategiczne.
W strategii Rozwi zywania Problemów Społecznych Gminy Rejowiec
Fabryczny wizj sformułowano w nast puj cy sposób:
Gmina Rejowiec Fabryczny jest miejscem przyjaznym dla mieszka ców,
umoliwiajcym:
- profesjonaln pomoc społeczn,
- nowoczesn edukacj,
- dobr opiek medyczn i socjaln,
- integracj społecznoci lokalnej.
Strategia pozwala zaplanowa harmonijny plan rozwoju, przygotowa konspekt
działa zgodny z wcze niej wypracowan wizj , ze szczegółowym podziałem
na najwa niejsze obszary oraz ich poszczególne etapy realizacji. Pozwol one
przybli y nas do wcze niej ustalonych zamysłów.
Reprezentanci społeczno ci lokalnej Gminy Rejowiec Fabryczny
okre lili w sposób szczegółowy oczekiwania realizacyjne w zakresie:
11
Edukacja Publiczna
• utworzenie Terenowego Klubu Pracy działaj cego przy Gminnym
O rodku Kultury w Pawłowie, który prowadzi zapisy na Zaj cia
Aktywizacyjne dla osób bezrobotnych i poszukuj cych pracy z terenu
gminy Rejowiec Fabryczny. Zaj cia maj na celu:
a) nauczanie uczestników umiej tno ci efektywnego poruszania
si po obecnym rynku pracy,
b) poznanie przez uczestników zasad analizowania ofert pracy,
c) zdobycie przez uczestników umiej tno ci autoprezentacji oraz
umiej tno ci prowadzenia rozmów z pracodawcami,
d) przygotowanie uczestników do rozmowy kwalifikacyjnej
e) udzielanie uczestnikom informacji na temat sporz dzania dokumentów
aplikacyjnych ( yciorysu -CV, listu motywacyjnego i innych
dokumentów),
• utworzenie Gminnego Centrum Informacji i Wolontariatu,
• utworzenie “Centrum Integracji Społecznej” – doradztwo, szkolenie osób
wykluczonych społecznie,
• utworzenie funduszy stypendialnego dla zdolnej młodzie y i funduszu
socjalnego,
• spotkania z rodzicami, na których pokazane byłyby problemy z jakimi
borykaj si ich dzieci,
• pokazanie rodzicom nieprawidłowych zachowa , które s wynoszone z
domów rodzinnych i powielane przez ich dzieci,
• utworzenie w szkołach cie ki edukacyjnej “przeciwdziałanie patologiom
społecznym”,
• konkursy dla dzieci
i
młodzie y na najlepsze programy sp dzania
wolnego czasu i ich realizacja,
12
• zach canie społecze stwa do samokształcenia,
• spotkania mieszka ców gminy z osobami o specjalnym przygotowaniu
psychologicznym i pedagogiem szkolnym zach caj cymi do działa
ograniczaj cych zagro enia społeczne,
• propagowanie zdrowego stylu ycia,
• gimnastyka korekcyjna .
Ochrona zdrowia
• poszerzenie opieki o specjalistów,
• przeprowadzenie wczesnego diagnozowania dzieci z problemami,
wyłowienie dzieci z wadami i współpraca ze specjalistami,
• dotarcie do grup ludzi chorych, informacja o dalszym sposobie
poprawienia zdrowia,
• zwi kszenie dost pno ci do specjalistycznych bada ,
• dofinansowanie szczepie dla dzieci i młodzie y,
• zatrudnienie piel gniarki rodowiskowej,
• zatrudnienie opiekunek u osób starszych wymagaj cych pomocy osób
drugich,
• propagowanie
zdrowego
stylu
ycia,
przedstawienie
zagro e
spowodowanych nałogami,
• badanie profilaktyczne dla kobiet wiejskich np. mamografia,
• szerszy dost p do lekarzy specjalistów na miejscu,
• badanie okresowe i profilaktyczne,
• publikacje ulotek i broszurek prozdrowotnych i umieszczanie w miejscach
publicznych,
• zapoznanie społecze stwa z problemami zdrowotnymi wyst puj cymi na
terenie gminy Rejowiec Fabryczny, np. gru lica,
• działania prozdrowotne w celu szybkiego zdiagnozowania własnego stanu
zdrowia.
13
Pomoc Społeczna, Polityka Prorodzinna oraz Jako Zamieszkania
• utworzenie stołówki przy Zespole Szkół w Lisznie,
• pomoc w zakresie finansowym do rodzin zagro onych,
• zapewnienie
rodków finansowych na zakup zeszytów i przyborów
szkolnych rodzinom o niskich dochodach,
• zawieranie kontraktów z pomocy społecznej,
• pomoc finansowa rodzinom wielodzietnym,
• zorganizowanie pomocy s siedzkiej,
• opieka nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi,
• ograniczenie pomocy osobom młodym mało aktywnym w rozwi zywaniu
problemu bezrobocia,
• stała współpraca z Klubem Pracy działaj cym przy Gminnym O rodku
Kultury w Pawłowie,
• ukaza ludziom konieczno
pracy, wykaza jakie s korzy ci z pracy,
aby rodziny uczyły i przekazywały to dzieciom, a nie liczyli tylko na to,
e dostan gotówk ,
• powołanie punktu pomocy rodzinie, gdzie osoby maj ce problemy mog
si zgłosi i uzyska pomoc.
Rozwizywanie Problemów Alkoholowych i Narkomanii
• nawi zanie stałej współpracy z Klubem AA i Gminn
Rozwi zywania Problemów Alkoholowych działaj c
Komisj
przy Gminie
Rejowiec Fabryczny,
• wspieranie wietlic rodowiskowych przez władze gminy,
• wykłady w szkołach poprzez spotkania z dzie mi i młodzie
14
na temat
szkodliwo ci
zwi zanych
ze
spo ywaniem
alkoholu,
nikotynizm
i za ywaniem narkotyków, uczenie asertywno ci ,
• kontynuowanie działalno ci Punktu Konsultacyjnego dla mieszka ców
Gminy Rejowiec Fabryczny
w zakresie problemów alkoholowych
i przemocy w rodzinie,
• kontynuowanie działalno ci wietlic profilaktyczno - wychowawczych dla
dzieci i młodzie y z terenu Gminy Rejowiec Fabryczny,
• współdziałanie z Policj , nauczycielami, słu b zdrowia, parafiami oraz
wyspecjalizowanymi
placówkami
i
słu bami
w
celu
udzielania
profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie,
• kierowanie osób uzale nionych do placówek specjalistycznych,
• dla osób, które maj problem – udost pniona pomoc psychologa lub
pedagoga szkolnego, gminnego,
• utworzenie klubów spotkaniowych dla ludzi ze rodowisk zagro onych
alkoholizmem,
• udzielanie rodzinom, w których wyst puj problemy narkomanii, pomocy
społecznej i prawnej oraz prowadzenie działalno ci informacyjnej,
• realizacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata
2006-2010 zatwierdzonego przez Rad Gminy Rejowiec Fabryczny.
Z powy szych oczekiwa co do działa w obszarach rozwi zywania
problemów społecznych mo na sformułowa cel nadrz dny strategii.
Wysoka jako
ycia mieszka ców Gminy Rejowiec Fabryczny, ycie
wolne od zagro e , zintegrowana społeczno .
15
Cel ten jest syntetyczn i skrócon wersj my li, które zawarte s w
wizji Strategii Rozwi zywania Problemów Społecznych Gminy. Jest to hasłowe
wyra enie
wizji
rozwoju
społecznego
mieszka ców
Gminy Rejowiec
Fabryczny.
IV. Charakterystyka rodowiska społecznego
4.1. Charakterystyka Województwa Lubelskiego.
Województwo lubelskie le y w rodkowo – wschodniej cz ci Polski.
Graniczy z województwami: podlaskim, mazowieckim,
i podkarpackim. Lubelszczyzna s siaduje z Białorusi i Ukrain .
Mapa Nr 1 – Województwo Lubelskie.
16
wi tokrzyskim
Województwo Lubelskie zajmuje obszar 25 155 km kw. (12 proc.
powierzchni Polski). Jest trzecim co do wielko ci regionem. Dzieli si
na 20 powiatów ziemskich i 4 miasta na prawach powiatu oraz 213 gmin –
20 miejskich, 19 miejsko-wiejskich i 174 wiejskich. Obejmuje terytorium
dawnych
województw:
zamojskiego oraz cz
bialskopodlaskiego,
chełmskiego,
lubelskiego
i
siedleckiego i tarnobrzeskiego. Główne miasta to :
Lublin (360 tys. mieszka ców), Chełm (71 tys.), Zamo
(68 tys.), Biała
Podlaska (58 tys.) i Puławy (55 tys.).
Lubelszczyzn zamieszkuje blisko 2,2 mln osób tj. (5,8 proc. ludno ci
kraju), w tym 1131 tys. kobiet i 1069 m czyzn. Województwo jest słabo
zaludnione - na 1 km kw. przypada 88 osób (w
kraju 122,1); najmniej
zaludnionym powiatem jest powiat włodawski (34 osoby/km kw.), najg ciej –
powiat
widnicki (157 osób/km kw.). Region lubelski jest te
słabo
zurbanizowany, tylko 46,8 proc. ludno ci mieszka w miastach przy redniej
krajowej – 61,9 proc.)
4.2. Krótka charakterystyka Gminy Rejowiec Fabryczny.
Gmina Rejowiec Fabryczny jest najmłodsz
terytorialn
samodzieln
w powiecie chełmskim, powołana decyzj
jednostk
Rady Ministrów z
grudnia 1990 roku natomiast “samodzielny byt” rozpocz ła od 1 lipca 1991 r.
Poło ona
jest
w
południowo-zachodniej
cz ci
powiatu
chełmskiego.
Powierzchnia gminy wynosi 88 km2. Od północy gmina graniczy z gmin
Siedliszcze, od zachodu z gmin Trawniki, od południa z gmin Łopiennik
Górny, od wschodu z gmin Rejowiec i miastem Rejowiec Fabryczny
17
Mapa Nr 2 – Gmina Rejowiec Fabryczny.
Gmina Rejowiec Fabryczny zajmuje obszar o powierzchni 8 751 ha.
W zakresie realizacji zada administracji samorz dowej Gmina podzielona jest
na
15 sołectw. Do najwi kszych siedzib jednostek pomocniczych nale :
Pawłów, Kanie, Liszno.
Pawłów – dawne miasteczko z 400 -letni
tradycj , zało one na dwóch
rozszerzaj cych si w kształt wrzeciona ulicach, tworz cych wielki owalnicowy
plac targowy. Znajduje si Ko ciół Parafialny, Gminny O rodek Kultury w
Pawłowie, Gminna Biblioteka Publiczna w Pawłowie, Zespół Szkół w Pawłowie
Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego i Publiczne Gimnazjum .
Kanie – z zachowanym zało eniem pałacowo-parkowym (obecnie Dom
Pomocy Społecznej) i kompleksem stawów rybnych. Znajduje si
Ko ciół
Parafialny, Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Kaniem , Remiza Stra acka.
Liszno – miejscowo , w której znajduje si Zespół Szkół w Lisznie: Szkoła
Podstawowa w Lisznie i Gminne Gimnazjum w Lisznie, Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarza Rodzinnego w Lisznie, Kaplica RzymskoKatolicka pod wezwaniem Miłosierdzia Bo ego , Gminna Biblioteka Publiczna.
18
O rodkiem
i siedzib
administracji
samorz dowej
stopnia
podstawowego
gminy jest miasto Rejowiec Fabryczny licz ce blisko 5 tysi cy
mieszka ców,
stanowi ce
centrum
ycia
społeczno
–
gospodarczego
i kulturalnego. Za wyj tkiem Pawłowa i Kaniego 13 miejscowo ci w gminie
poło onych jest wzdłu głównych dróg. Gmina jest dobrze skomunikowana,
przez jej obszar przebiega linia kolejowa z Lublina (szlak kolejowy Warszawa
– Lublin – Chełm – Dorohusk (granica pa stwa), ze stacj kolejow w Kaniem
i przystankiem w Zalesiu Krasie skim i Wólce Ka skiej, rozwidlaj ca si w
mie cie Rejowiec Fabryczny na kierunek Chełm – Dorohusk – Kijów i kierunek
Krasnystaw – Zawada – Hrebenne – Lwów.
Mapa Nr 3 – Szlak kolejowy.
Gmina Rejowiec Fabryczny poło ona jest przy drogowej trasie
mi dzynarodowej Nr 12 Lublin – Chełm – Dorohusk – Kijów.
19
4.3. Podstawowe dane statystyczne Gminy Rejowiec Fabryczny
Tabela 1. Wybrane dane statystyczne Gminy Rejowiec Fabryczny.
Lp.
Dane
Jednostka
Lata
2003
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
2004
2005
Powierzchnia
w tym:
U ytki rolne
Lasy
Ludno
w tym:
kobiety
m czy ni
Bezrobotni
zarejestrowani
w tym:
z prawem do zasiłku
bez prawa do zasiłku
Podmioty gospodarcze
(rejestrowane w
systemie REGON)
Osoby fizyczne
prowadz ce działalno
Liczba gospodarstw
indywidualnych
Słu ba zdrowia
O rodki zdrowia
Apteki
O wiata
Szkoły Podstawowe
Gimnazja
ha
8751
ha
ha
5628
2155
osoba
4745
4721
4717
osoba
osoba
2492
2253
2481
2240
2476
2241
osoba
641
572
551
osoba
osoba
78
563
54
518
67
484
sztuki
108
105
104
sztuki
108
105
104
sztuki
1571
1606
1402
sztuki
sztuki
2
-
2
-
2
1
sztuki
sztuki
4
2
4
2
5
2
20
Tabela 2. Charakterystyka sfery społecznej według danych ewidencji ruchu ludno ci na dzie
31.12.2005 r. Ludno Gminy Rejowiec Fabryczny liczyła ogółem 4704 mieszkaców.
Szczegółowe dane przedstawia ponia tabela:
Lata
Całkowita
populacja
Liczba urodze
Liczba zgonów
Stopa przyrostu
naturalnego
Liczba mał e stw
zawartych w USC
Rejowiec
Fabryczny
2003
2004
2005
4745
4721
4717
47
58
33
65
55
56
-2,32
-6,35
-0,21
49
36
66
Tabela 3. Bezrobotni – według wykształcenia.
Lata
2003
2004
2005
Gimnazjalne i Zasadnicze
rednie
Policealne i
poni ej
zawodowe ogólnokształc ce
rednie
zawodowe
256
230
28
116
220
187
30
120
212
173
26
119
Wy sze
11
15
21
Tabela 4. Bezrobotni – struktura płci.
Lata
2003
2004
2005
Ogółem
641
572
551
Kobiety
283
275
267
M czy ni
358
297
284
Tabela 5. Pomoc społeczna.
Rok
2003
2004
2005
Ilo
osób
990
904
789
21
Ilo
rodzin
795
593
635
Tabela 6. Do ywianie w szkołach.
Ilo
2003
2004
2005
Tabela 7. Ilo
LICZBA
SIEROCTWO
OCHRONA
MACIERZY ST
WA
BEZDOMNO
NIEPEŁNOSPR
AWNO
BEZRADNO
DŁUGOTRWAŁ
A CHOROBA
ALKOHOLIZM
NARKOMANIA
TRUDNO CI W
PRZYSTOSOW
ANIU DO
YCIA PO
OPUSZCZENIU
ZAKŁADU
KARNEGO
Rodziny
283
167
190
Ilo
placówek
7
9
9
osób obj tych pomoc społeczn z powodu trudnej sytuacji yciowej.
LICZBA
GOSPODARSTW
DOMOWYCH
UBÓSTWO
dzieci
464
464
343
OSÓB
% OGÓŁU
MIESZKA CÓW
W
GOSPODARST
WACH
DOMOWYCH
LICZBA
LICZBA
GOSPODARSTW
DOMOWYCH
OSÓB
% OGÓŁU
MIESZKA CÓ
W
W
GOSPODARST
WACH
DOMOWYCH
LICZBA
LICZBA
GOSPODARSTW
DOMOWYCH
OSÓB
% OGÓŁU
MIESZKA CÓ
W
W
GOSPODARST
WACH
DOMOWYCH
29
35
2003
121
157
2,55
3,31
18
18
2004
72
127
1,53
2,7
22
1
16
2005
87
6
76
1,85
1,62
153
49
78
16
-
446
278
218
75
-
9,40
5,86
4,59
1,58
-
40
62
38
14
-
148
417
161
77
-
3,13
8,83
3,41
1,63
-
58
102
57
1
215
607
219
1
4,57
12,9
4,66
-
22
V. Pozycja strategiczna Gminy Rejowiec Fabryczny.
5.1. Analiza SWOT.
Głównym narz dziem oceny uwarunkowa
Jest to metoda
jest analiza SWOT.
słu ca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej
wn trza.
Gmina Rejowiec Fabryczny ma ograniczony wpływ na kształtowanie
si procesów społeczno-prawnych b d cych w jej otoczeniu. Mo e jednak w
sposób aktywny wykorzystywa
szanse oraz unika
zagro e
płyn cych z
otoczenia.
Analiza SWOT oparta jest na prostym schemacie klasyfikacyjnym, w
którym czynniki wpływaj ce dzielimy na:
1. wewn trzne pozytywne – mocne strony (Strenghts),
2. wewn trzne negatywne – słabe strony (Weenesses),
3. zewn trzne pozytywne – szanse (Opportunities),
4. zewn trzne negatywne – zagro enia (Threats).
Ocena potencjału w aspekcie słabych i mocnych stron pozwala na
okre lenie siły i słabo ci gminy w zakresie analizowanych sfer społecznych.
Silny potencjał to baza umo liwiaj ca budowanie strategii, słabo ci to problemy
i ograniczenia do pokonania. Zagro enia to ostrze enie przed niepo danym
rozwojem warunków zewn trznych, szanse to wsparcie i inspiracje dla polityki
społecznej.
Poni ej przedstawiam problemy społeczne Gminy Rejowiec Fabryczny
poprzez analiz SWOT.
23
EDUKACJA PUBLICZNA
Mocne strony
- dobrze rozwini ta i funkcjonuj ca sie
Słabe strony
- bieda panuj ca w społecze stwie
- du e rozproszenie terytorialne
szkół podstawowych
- pracownie komputerowe z dost pem do
internetu
społeczno ci uczniowskiej
- luki edukacyjne rodziców
- dobry kontakt na linii nauczyciel-rodzic - brak pedagogów szkolnych
- mo liwo
szybkiego kontaktu na linii
Szkoła -GOPS
specjalistycznego
- wychowanie dzieci wiejskich poprzez
prac (zapewnienie czasu wolnego)
- do sieci szkół dostosowane jest
dowo enie dzieci własnym autobusem
- sie
- słabo rozwini ta sie poradnictwa
- brak mo liwo ci alternatywnych dla
młodzie y
- słaba motywacja i wiadomo
w potrzebie edukacji dzieci
rodziców
wietlic wiejskich
- publiczne biblioteki w dwóch
miejscowo ciach
Szanse
- tworzenie kół zainteresowa i zaj
Zagro enia
- małe zainteresowanie dzie mi ze strony
pozalekcyjnych, edukacyjnych
rodziców
- propagowanie profesjonalnych
- bieda panuj ca w społecze stwie
programów profilaktycznych
i bezrobocie
- edukacja społecze stwa w szkołach na
temat wyst puj cych patologii
- stworzenie miejsc konsultacyjnych
w gminach, nawi zanie współpracy ze
specjalistami
- zaj cia wyrównawcze
24
- spo ywanie alkoholu przez nieletnich
Ochrona zdrowia
Mocne strony
- dwie placówki słu by zdrowia
Słabe strony
- brak gabinetu stomatologicznego
- punkt apteczny
- brak białych niedziel
- mo liwo
- brak edukacji o zapobieganiu ci y
korzystania z porad
specjalistów tj. ginekolog, okulista,
- brak rodków na zakup leków
dermatolog
- mało rodków na profilaktyk
Zagro enia
- wysokie koszty wizyt lekarskich
Szanse
- skorzystanie z unijnych dotacji na
dofinansowanie zakupu sprz tu
w rodowisku pacjentów
- brak nowoczesnego sprz tu
medycznego
- podniesienie jako ci usług
w gabinetach
Pomoc społeczna, polityka prorodzinna oraz jako zamieszkiwania
Mocne strony
Słabe strony
- dobra znajomo
rodowiska lokalnego
- systematyczny wzrost liczby osób
korzystajcej z pomocy społecznej
- kadra wykwalifikowana
- dobre wyposaenie w sprz t
- uboenie mieszkaców
komputerowy
- brak miejsc pracy dla długotrwale
bezrobotnych (klientów pomocy
społecznej)
- brak wolontariatu
- trudne warunki lokalne
- obcienie stanowiska pracy, duo
dokumentacji, a za mało czasu na prac
socjaln
Szanse
Zagro enia
- pozyskanie rodków Unii
- wzrost bezrobocia
Europejskiej
- upadek zakładów pracy
- współpraca PCPR w Chełmie
- starzenie si społeczestwa
- współpraca ze Stowarzyszeniem na
- ucieczka młodych ludzi ze wsi do miast
Rzecz Ekorozwoju Wsi Kanie
lub zagranic
- inne organizacje pozarzdowe
25
Rozwi zywanie problemów alkoholowych i narkomanii
Mocne strony
Słabe strony
- szerzenie si zjawisk alkoholizmu
- działaj cy punkt konsultacyjny;
pedagog i psychiatra
- działalno
w ród dzieci i młodzie y
Gminnej Komisji
- wzrost agresji w ród młodzie y w
Rozwi zywania Problemów
domach, w szkołach, rodowiskach
Alkoholowych przy Urz dzie Gminy w lokalnych
- łatwy dost p do alkoholu
Rejowcu Fabrycznym
- działalno
wietlic rodowiskowych
niewiadomego pochodzenia na rynku
- kontynuowanie działalno ci w punkcie - mała liczba organizacji mog cych si
konsultacyjnym
zaanga owa w usuwanie problemów
społecznych lub przyczyn ich powstania
Szanse
- edukacja społecze stwa w kierunku
Zagro enia
- rozpad rodzin
kształtowania pozytywnych postaw w
- utrata pracy
zakresie zdrowego stylu ycia
- utrata zdrowia
- propagowanie profesjonalnych
programów profilaktycznych
- trudno ci w funkcjonowaniu rodziny, co
wpływa negatywnie na dzieci, ich nauk ,
wychowanie i kultur
- współpraca PCPR w Chełmie i
organizacjami pozarz dowymi
- niestabilne prawo
26
VI. Cele główne strategii, cele szczegółowe i ich realizacja.
6.1.
Cele główne strategii
Po przeanalizowaniu mocnych i słabych stron strategii rozwi zywania
problemów społecznych Gminy Rejowiec Fabryczny okre lono nast puj ce cele
główne, który powinny si
przyczyni
do poprawy sytuacji mieszka ców
gminy:
1. Edukacja publiczna:
- wiadome i aktywne społecze stwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy.
2. Ochrona zdrowia:
- zdrowe społecze stwo, wiadome zagro e .
3. Pomoc społeczna:
-
profesjonalna
społecze stwa
,
pomoc
społeczna
wspieraj ca
jako
wzmacniaj ca
ycia
lokalnej
wiadomo
społeczno ci,
integruj ca mieszka ców.
4. Rozwi zywanie problemów alkoholowych i narkomanii:
- minimalizowanie zjawiska alkoholizmu i narkomanii oraz skutków
ich nadu ywania.
Wy ej wymienione cele wpisuj
si
w generalny cel strategiczny
okre lony w Strategii Rozwoju Gminy okre lony jako: Tworzenie korzystnych
warunków wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich.
Realizacja tych celów dobywa si b dzie poprzez realizacj celów
szczegółowych w poszczególnych latach. Cele szczegółowe i działania
realizacyjne przedstawione zostan w kolejnych rozdziałach.
27
6.2. Cele szczegółowe i ich realizacja.
Edukacja publiczna
Cel główny
wiadome i aktywne społecze stwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy.
Cele szczegółowe:
• propagowanie czasu wolnego dzieci i młodzie y poprzez organizowanie
kół zainteresowa i zaj
pozalekcyjnych,
• wprowadzanie programów profilaktycznych dla dzieci i młodzie y w
szkołach na terenie gminy,
• zniesienie barier w zakresie dost pu do edukacji – zrównanie szans dzieci
z ró nych grup społecznych,
Ochrona zdrowia
Cel główny:
Zdrowe społecze stwo, wiadome zagro e .
Cele szczegółowe:
• pozyskiwanie
specjalistów
z
ró nych
dziedzin
medycyny,
np.:
stomatolog,
• wprowadzenie okresowych bada profilaktycznych dotycz cych chorób
nowotworowych w ród kobiet,
• pogadanki prowadzone przez piel gniark szkoln prowadzone w czasie
godzin wychowawczych dotycz ce zdrowego i higienicznego trybu ycia,
planowania rodziny oraz zapobiegania chorobom przenoszonych drog
płciow ,
• zaopatrzenie placówek słu by zdrowia w nowoczesny sprz t medyczny.
28
Pomoc społeczna
Cel główny:
Profesjonalna pomoc społeczna wzmacniaj ca wiadomo
wspieraj ca jako
społecze stwa ,
ycia lokalnej społeczno ci, integruj ca mieszka ców
Cele szczegółowe:
• aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych poprzez skierowanie
do wykonywania prac społecznie u ytecznych,
• d enie do usamodzielnienia si osób i rodzin długotrwale korzystaj cych
z sytemu pomocy społecznej – zawieranie kontraktów socjalnych,
• wyeliminowanie dziedziczenia biedy,
• pozyskiwanie osób młodych, ch tnych do współpracy w ramach
wolontariatu,
• tworzenie dodatkowych punktów wydawania gor cych posiłków przy
szkołach,
•
wiadczenie usług opieku czych w stosunku do osób starszych
i niepełnosprawnych poprzez uwzgl dnienie pomocy s siedzkiej,
• współpraca z PCPR w Chełmie poprzez zatrudnienie w punktach
konsultacyjnych
ró nych
specjalistów dla
rodzin
z
problemami
patologicznymi,
• utworzenie całodobowego o rodka pobytu dla osób starszych i
wymagaj cych całodobowej pomocy, opartego na samopomocy i pracy
wolontariatu (przy współpracy z organizacjami pozarz dowymi).
29
Rozwi zywanie problemów alkoholowych i narkomanii
Cel główny
Minimalizowanie zjawiska alkoholizmu i narkomanii oraz skutków ich
nadu ywania.
Cele szczegółowe:
• stała współpraca z Klubem “AA” i Gminn Komisj Rozwi zywania
Problemów Alkoholowych działaj c przy Gminie Rejowiec Fabryczny,
• tworzenie punktów konsultacyjnych dla osób z problemem alkoholowym
i narkomani ,
• współdziałanie i pomoc na rzecz osób w rodzinach, których wyst puje
przemoc z policj , szkołami, słu b zdrowia, kuratorem, s dem,
• pomoc przy realizacji Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata
2006 – 2010,
• prowadzenie zaj
maj cych na celu u wiadomienie dzieci młodzie y
o negatywnych skutkach jakie niesie za sob
nikotynizm i narkotyków.
30
spo ywanie alkoholu,
VII. Wnioski i zako czenie.
W zwi zku z opracowan Gminn Strategi Rozwi zywania Problemów
Społecznych jej realizacja b dzie miała za zadanie wprowadzenie w ycie
gminy nowoczesnego modelu polityki
społecznej zarówno dla władz
samorz dowych, instytucji pomocy społecznej w tym gminnego o rodka
pomocy społecznej.
Zawarte cele w strategii s przewidziane do realizacji w latach 2006 –
2015, maj za zadanie popraw sytuacji materialno – bytowej rodzin, popraw
rynku pracy oraz inwestowanie w edukacj i wychowanie dzieci i młodzie y.
W wyniku przedstawionej analizy problemów społecznych Gminy
Rejowiec Fabryczny ustalono, e liczba mieszka ców zmniejsza si , z uwagi na
wi ksz liczb zgonów ani eli urodze .
Sytuacja na rynku pracy w gminie uległa zmianie, zmniejszyła si liczba
osób bezrobotnych co ma zwi zek z wyjazdem ludzi w poszukiwaniu pracy
poza granice kraju. Liczba osób korzystaj cych z pomocy społecznej stale
wzrasta, s to osoby młode niejednokrotnie pozostaj ce bez pracy przez wiele
lat.
Zmalała liczba dzieci korzystaj cych
poniewa
form
z do ywiania w szkołach,
tej pomocy obj ci mogli by
tylko uczniowie szkół
podstawowych i gimnazjów.
Strategia Rozwi zywania Problemów Społecznych b dzie poddawana
okresowej weryfikacji.
31