nauka o człowieku - anatomia - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

nauka o człowieku - anatomia - Warszawski Uniwersytet Medyczny
WARSZAWSKI UNIWERSYTET
MEDYCZNY
I WYDZIAŁ LEKARSKI, ODDZIAŁ STOMATOLOGII
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW
I ROKU
STUDIÓW LICENCJACKICH
KIERUNEK ZDROWIE PUBLICZNE
SPECJALNOŚĆ HIGIENA STOMATOLOGICZNA
ROK AKADEMICKI 2009/10
WŁADZE UCZELNI i I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
W ROKU AKADEMICKIM 2009/10
Rektor
prof. dr hab. Marek Krawczyk
Prorektorzy
- ds. Dydaktyczno-wychowawczych
- ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą
- ds. Klinicznych, Inwestycji
i Współpracy z Regionem
- ds. Kadr
dr hab. Sławomir Nazarewski
prof. dr hab. Anna Kamińska
Dziekan I Wydziału Lekarskiego
prof. dr hab. Mirosław Wielgoś
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego
- ds. Oddziału Stomatologii
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego
- d/s. I/II r.
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego
- d/s. III/IV r.
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego
- d/s. V/VI r.
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego
- d/s. przewodów doktorskich
Pełnomocnik Rektora
- d/s. nauczania elektroradiologii
Pełnomocnik Dziekana
- d/s. nauczania technik dentystycznych
Pełnomocnik Dziekana
- d/s. nauczania higieny stomatologicznej
Pełnomocnik Dziekana
- d/s. nauczania audiofonologii
prof. dr hab. Marek Kulus
prof. dr hab. Sławomir Majewski
prof. dr hab. Renata Górska
prof. dr hab. Barbara Górnicka
prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk
prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz
prof. dr hab. Cezary Kowalewski
dr hab. Andrzej Cieszanowski
prof. dr hab. Leopold Wagner
dr hab. Sylwia Słotwińska
prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk
Dziekanat Oddziału Stomatologii
p.o. Z-cy Kierownika Dziekanatu
mgr Anna Furtak
Higiena stomatologiczna I, II, III
Małgorzata Mścichowska tel.(022) 57 20 239
[email protected]
- czynny codziennie w godz. 10:30 – 15:00
- Tel. (022) 57 20 245 lub 57 20 213
- Fax (022) 57 20 273
2
ANATOMIA PRAWIDŁOWA
ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ
CENTRUM BIOSTRUKTURY
Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel.628-10-41, bezp. Tel. i fax 629-52-83
e-mail : [email protected]
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek
Odpowiedzialny za dydaktykę: adiunkt dr n med. Helena Deszczyńska
Godziny przyjęć w sprawach studenckich zostaną podane do wiadomości przed rozpoczęciem
zajęć.
Nazwa przedmiotu
Anatomia prawidłowa
Liczba godzin
Zajęcia obejmują 60 godzin w tym; 30h wykładów, 30h ćwiczeń.
Wykłady i ćwiczenia odbywają się w I semestrze w gmachu Collegium Anatomicum Centrum
Biostruktury.
Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej w salach do ćwiczeń
prosektoryjnych wg grafiku podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.
Forma zaliczenia przedmiotu
Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do
egzaminu. Egzamin jest testowy i obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów.
Egzamin odbywa się w sesji egzaminacyjnej zimowej.
W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa
się w sesji poprawkowej zimowej.
Zgodnie z regulaminem, nie zgłoszenie się na egzamin w ustalonym terminie bez
usprawiedliwienia jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej, którą wpisuje się
do indeksu.
Cel nauczania
1/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego.
2/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy
opisie części ciała człowieka, narządów i tkanek.
3/ przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów i
tkanek.
4/zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy przed
lekarskiej.
Treść nauczania
Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i ćwiczeniach prowadzonych
w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli i preparatów muzealnych.
Tematy wykładów
Budowa ciała ludzkiego: typy konstytucyjne, postawa ciała, osie i płaszczyzny, linie
*
przeprowadzone na powierzchni ciała ludzkiego. Okolice ciała ludzkiego.
Kształt i budowa wewnętrzna kości.
3
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Połączenia kości. Budowa i podział stawów. Połączenia i mechanika kręgosłupa.
Połączenia kręgosłupa z czaszką.
Czaszka jako całość. Budowa i czynność stawu skroniowo-żuchwowego.
Okolice głowy i szyi. Mięśnie głowy i szyi. Budowa ogólna jamy ustnej.
Ogólna budowa zębów mlecznych i stałych.
Zgryz i zwarcie. Zaburzenia rozwojowe zębów. Uzębienie jako całość. Przyzębie.
Układ mięśniowo-nerwowy narządu żucia. Gruczoły ślinowe. Droga smakowa.
Rozwój jamy ustnej. Wady rozwojowe.
Podział układu nerwowego. Znaczenie czynnościowe podziału. Rdzeń kręgowy –
budowa ogólna. Nerw rdzeniowy. Łuk odruchowy.
Kora mózgu i lokalizacja ośrodków korowych. Drogi czuciowe i ruchowe rdzenia
kręgowego.
Klatka piersiowa. Śródpiersie. Układ krążenia. Naczynia krążenia dużego i małego.
Naczynia i węzły chłonne.
Górne i dolne drogi oddechowe. Mechanika oddychania.
Topografia narządów jamy brzusznej. Podział układu trawiennego. Budowa ogólna
ściany przewodu pokarmowego.
Wybrane zagadnienia z układu moczowo-płciowego.
Tematy ćwiczeń
Osteologia ogólna: kształt i budowa wewnętrzna kości.
*
Osteologia szczegółowa: kręgosłup, klatka piersiowa - (mostek, żebra), kości obręczy
kończyny górnej - (obojczyk, łopatka), kości kończyny górnej wolnej - (kości ramienne,
kości przedramienia, kości ręki), kości obręczy kończyny dolnej - (kość miedniczna),
kości kończyny dolnej wolnej - (kość udowa, kości goleni, kości stopy).
Kości czaszki: czołowa, ciemieniowa, potyliczna, klinowa, sitowa, skroniowa, nosowa
*
łzowa, podniebienna, szczęka, żuchwa, kość jarzmowa, małżowina nosowa dolna,
lemiesz, kość gnykowa.
Czaszka jako całość: sklepienie czaszki, powierzchnia wewnętrzna podstawy czaszki,
*
oczodół, jama nosowa, zatoki przynosowe. Staw skroniowo-żuchwowy. Nerwy
czaszkowe – miejsca wyjścia z czaszki.
Okolice głowy i szyi. Mięśnie głowy, szyi. Budowa ogólna jamy ustnej. Przedsionek
*
jamy ustnej, wargi, policzki, dziąsła.
Zęby i uzębienie – budowa ogólna, rodzaje zębów, oznaczenie zębów. Właściwości
*
fizyczne i chemiczne zębów. Zęby mleczne i stałe – czas i kolejność wyrzynania się,
kształt, cecha krzywizny, korzenia i kąta zębowego.
Umocowanie zębów w zębodole. Uzębienie jako całość: łuki zębowe, zwarcie, zgryz.
*
Cechy prawidłowego zwarcia i łuku zębowego. Zmiany w zgryzie związane z wiekiem
Jama ustna właściwa: podniebienie, dno jamy ustnej, język, gardło. Droga smakowa.
*
Gruczoły ślinowe. Żucie.
Powtórzenie materiału. ZALICZENIE
*
Opony mózgowia – budowa ogólna. Rozwój i podział mózgowia. Unaczynienie. Płyn
*
mózgowo-rdzeniowy. Kresomózgowie – półkule mózgu, komora boczna.
Międzymózgowie – wzgórze, podwzgórze, komora trzecia. Śródmózgowie.
Tyłomózgowie: most, móżdżek, rdzeń przedłużony, komora czwarta.
Wyjścia nerwów czaszkowych, Nerw VII i V. Drogi czuciowe rdzenia kręgowego.
*
Układ piramidowy i pozapiramidowy.
Klatka piersiowa, budowa i zawartość. Śródpiersie – podział. Serce – położenie, budowa
*
i czynność. Krążenie duże i małe.
4
*
*
*
Górne drogi oddechowe: nos zewnętrzny, jama nosowa, krtań. Dolne drogi oddechowe:
tchawica, oskrzela, płuca. Topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie.
Podział układu trawiennego. Przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube. Wątroba, trzustka i
śledziona. Topografia i czynność. Unerwienie i unaczynienie
Topografia i podział narządów moczowych. Wybrane zagadnienia z narządów
płciowych męskich i żeńskich
ZALICZENIE
REGULAMIN ZAJĘĆ STUDENCKICH
1. Warunkiem zaliczenia semestru i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny
udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń
oraz kolokwiów.
UWAGA ! - na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich
poprzednio odbytych ćwiczeń.
2. Materiał podzielony jest na 2 cykle tematyczne:
 Osteologia, głowa-szyja
 Układ nerwowy, krążenia, oddychania, pokarmowy i moczowo-płciowy.
Cykl tematyczny kończy się kolokwium. Ewentualny drugi termin - poprawkowy - może
mieć miejsce za tydzień, na kolejnym ćwiczeniu. Termin trzeci (w przypadku nie
zaliczenia dwóch poprzednich terminów) może mieć miejsce przed sesją
egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii (zdaje się go przed
dwuosobową komisją).
3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż jednym ćwiczeniu z
każdego cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie
do kolokwium. Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym.
4.Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu
zaliczenia na najbliższe ćwiczenie po ustaniu powodu nieobecności.
5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji zimowej. Jest to egzamin testowy. Aby
uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.
6. Termin poprawkowy egzaminu jest wyznaczony w sesji poprawkowej.
7.Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej. Wprowadzanie osób
postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.
8.We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie
zasad higieny ( czystość !! ) oraz zasad BHP.
9. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia
tytoniu.
10. Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia
przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.
LITERATURA ZALECANA
1/ Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (ostatni wydany pod red. SokołowskaPituchowa) PZWL dowolne wydanie
2/ Anatomia Człowieka W.Woźniak Wyd. Med. Urban&Partner, Wrocław 2001
3/ Anatomia Kliniczna Głowy i Szyi R.Aleksandrowicz, B.Ciszek Wyd. Lek PZWL 2008
4/ Mały atlas anatomiczny R.Aleksandrowicz
5
HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIĄ I PODSTAWY
IMMUNOLOGII
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii
CENTRUM BIOSTRUKTURY
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5 (Anatomicum)
STRONA INTERNETOWA http://histologia.wum.edu.pl
Odpowiedzialny za dydaktykę: - prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk
Nauczanie histologii i embriologii prowadzi:
Zakład Histologii i Embriologii - kierownik: prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk
Sekretariat (tel/fax 629-52-82) załatwia sprawy studenckie w godz. od 930 do 1400 i w razie
potrzeby kontaktuje zainteresowanych z Kierownikiem Katedry.
W zajęciach uczestniczą nauczyciele akademiccy z Zakładu Transplantologii i Centralnego
Banku Tkanek – p. o. kierownik dr hab. med. Artur Kamiński
Pracą zespołu dydaktycznego kieruje prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk
Wymiar zajęć:
II semestr: 10 godzin seminariów, 10 godzin ćwiczeń, 10 godz. wykładów; razem: 30
godzin.
FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
Studenci mają obowiązek przygotować się do seminariów i ćwiczeń. Asystenci kontrolują na
każdym ćwiczeniu znajomość obowiązującego materiału. Zaliczenie przedmiotu odbywa się
w formie testu.
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania histologii jest poznanie przez studentów budowy komórek, organizacji
komórek w tkankach i budowy mikroskopowej wybranych narządów ze szczególnym
uwzględnieniem struktur jamy ustnej. Studenci poznają też budowę elementów krwi oraz
podstawy funkcjonowania układów odpornościowego i endokrynnego.
Cel nauczania zostanie spełniony, jeśli studenci:
a)
poznają budowę i czynności komórek i tkanek w zakresie podstawowym,
b)
poznają szczegółową budowę tkanek jamy ustnej ze szczegółowym uwzględnieniem
budowy i funkcji przyzębia,
c)
będą umieli rozpoznać pod mikroskopem podstawowe elementy strukturalne tworzące
komórki i tkanki oraz główne struktury jamy ustnej.
PROGRAM NAUCZANIA
I. Wykłady:
Wykłady odbywają się w sali wykładowej im. Paszkiewicza.
1-2. Komórka, tkanka, narząd. Klasyfikacja tkanek.
3-4. Tkanki łączne
6
5-6. Tkanka kostna, kościotworzenie
7-8. Budowa i rozwój zęba
9-10. Budowa i funkcja tkanek przyzębia
II. Seminaria i ćwiczenia:
Ćwiczenia i seminaria odbywają się w Anatomicum w dużej sali mikroskopowej nr 1.
1 -2. Tkanka nabłonkowe (m.in. jamy ustnej, warg i skóry)
3 - 4. Tkanki gruczołowe – ślinianki, trzustka, gruczoły endokrynowe
5 -6. Tkanki łączne – kość wyrostka zębodołowego, przyzębie
7 - 8. Budowa tkanek zęba i jego rozwój
9-10. Krew, tkanka limfatyczna. Podstawy odpowiedzi odpornościowej. Podsumowanie zajęć,
dyskusja.
METODY I ORGANIZACJA PRACY
Na ćwiczeniach studenci rysują spod mikroskopu omawiane preparaty (w gładkich zeszytach
kolorowymi kredkami). Ćwiczenia będą zaliczane na podstawie znajomości tematów zajęć i
poprawnie opisanych rysunków omawianych preparatów.
OBOWIĄZUJĄCY PODRĘCZNIK
1. Skrypt pod redakcją J. Godlewskiej Jędrzejczyk, S. Moskalewskiego
„PODSTAWY HISTOLOGII I EMBRIOLOGII”, Oficyna Wydawnicza WUM, ostatnie
wydanie.
ZALECANE PODRĘCZNIKI UZUPEŁNIAJĄCE:
1. Kmieć Z. „Histologia i cytofizjologia zęba i jamy ustnej”, wyd. Elsevier Urban& Partner,
Wrocław, ostatnie wydanie.
2. Pawlicki R. „Podstawy Histologii”, wyd. Collegium Medicum, Kraków 1996.
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE
Opiekun koła: dr Izabela Młynarczuk-Biały, dr Ryszard Galus.
Formy działania: członkowie Koła zostają przydzieleni do poszczególnych zespołów
tematycznych i biorą udział w pracach doświadczalnych. Ponadto członkowie Koła pomagają
prowadzić ćwiczenia i są obowiązani regularnie uczestniczyć w zebraniach naukowych
Zakładu.
7
ORGANIZACJA PRACY W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM
ZAKŁAD STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ
00-246 Warszawa, ul, Miodowa 18 I piętro tel.022 502 20 31
Kierownik Zakładu – dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Godziny przyjęć: poniedziałek i środa godz. 9 -12
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Maria Wacińska-Drabińska
Godziny przyjęć: wtorek godz. 9 – 12
Roczny wymiar zajęć – 20 godz.
Zajęcia odbywają się w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej przy ul. Miodowej 18
Cel nauczania przedmiotu
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z urządzeniami w gabinecie
stomatologicznym oraz organizacja pracy zespołu zajmującego się opieką stomatologiczną
pacjentów w wieku rozwojowym.
Program nauczania
Nauczanie przedmiotu odbywa się w formie seminariów i ćwiczeń. Zajęcia odbywają się
w semestrze letnim i mają na celu przygotowanie studentów do przyszłej pracy w gabinecie
stomatologicznym dla pacjentów w wieku rozwojowym.
Tematyka seminariów i ćwiczeń
1. Współczesne wymogi stawiane przy organizacji i urządzaniu gabinetów
stomatologicznych dla pacjentów w wieku rozwojowym.
2. Podstawowe urządzenia w gabinecie stomatologii dziecięcej (sprzęt i aparatura)
3. Ogólne informacje dotyczące materiałów stomatologicznych w gabinecie stomatologii
dziecięcej.
4. Zasady aseptyki i sterylizacji w gabinecie stomatologii dziecięcej.
5. Zasady współpracy w zespole opiekującym się pacjentem w wieku rozwojowym
w gabinecie stomatologicznym.
Studenci po zapoznaniu się teoretycznym z tematyką seminariów odbywają zajęcia
praktyczne w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej mając możliwość aktywnego uczestniczenia
podczas działalności leczniczej Zakładu.
Regulamin dla studentów
Zajęcia odbywają się zgodnie z programem
Zajęcia rozpoczynają się punktualnie
Studenci zgłaszają się na ćwiczenia w czystych białych fartuchach
Obecność na seminariach i ćwiczeniach obowiązkowa. Każde opuszczone ćwiczenie
powinno być odrobione w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą zajęcia.
5. Prowadzący ćwiczenia poinformuje studentów jak przygotować się do następnych
zajęć.
6. Podstawą do zaliczenia zajęć jest obecność i aktywny udział w seminariach
i ćwiczeniach.
1.
2.
3.
4.
8
ORGANIZACJA PRACY W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM
ZAKŁAD CHORÓB BŁONY ŚLUZOWEJ I PRZYZĘBIA
00-246 Warszawa ul. Miodowa 18 /parter- boczne skrzydło/
Sekretariat: tel.: 0-22 502 20 36, e-mail: [email protected]
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Godziny przyjęć Kierownika w sprawach studenckich
Poniedziałki 8.00-11.00
Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Odpowiedzialna za organizację procesu dydaktycznego: lek. stom. Olga Androsz-Kowalska
Wymiar zajęć:
20 godzin:
-10 godzin seminariów
-10 godzin ćwiczeń
Cel nauczania i zakres przedmiotu
Rola higienistki w gabinecie stomatologicznym. Nauka zabiegów profilaktycznych,
instrumentarium i wypełniania dokumentacji medycznej.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka seminariów:
- Organizacja pracy zespołu stomatologicznego- rola higienistki
- Etiologia chorób przyzębia, profilaktyka, dokumentacja medyczna
- Materiały i leki stosowane w periodontologii
- Aseptyka i antyseptyka
- Ergonomia pracy w gabinecie stomatologicznym
Dokładne tematy seminariów zostaną wywieszone na tablicy ogłoszeń w Zakładzie na 2
tygodnie przed rozpoczęciem zajęć.
Tematyka ćwiczeń:
Tematy ćwiczeń odpowiadają tematom seminariów.
METODY I ORGANIZACJA PRACY
Seminaria odbywają się w sali seminaryjnej Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia. Na
ćwiczenia studenci zgłaszają się we własnych fartuchach z plakietką identyfikacyjną i w
obuwiu ochronnym. W czasie ćwiczeń studenci podzieleni są na podgrupy pod kontrolą
asystenta.
FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
Zaliczenie każdych kolejnych zajęć to: obecność, zaliczenie treści – student musi być
każdorazowo przygotowany z bieżącej tematyki. Zaliczenie zajęć obejmuje kolokwium
kończące.
9
Jeśli nieobecność na zajęciach jest wynikiem choroby – to aby mogła ona być
usprawiedliwiona i odrobiona należy na najbliższych zajęciach po powrocie ze zwolnienia
przedstawić zwolnienie lekarskie zawierające pieczątkę przychodni i lekarza. W innej sytuacji
Zakład nie jest w stanie umożliwić odrobienia zajęć,
Literatura obowiązkowa i zalecana:
1. Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. pod red. Z. Jańczuka
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
2. Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asyst i higienistek stomatologicznych.
pod red. Marka Bladowskiego, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner
3. Praktyczna periodontologia kliniczna- pod red. Z. Jańczuka.
Wydawnictwo Kwintesencja 2004.
4. Profilaktyka profesjonalna w stomatologii – Z. Jańczuk PZWL 2001.
5. Wiadomości podane na seminariach i ćwiczeniach prowadzonych przez nasz Zakład
10
ORGANIZACJA PRACY W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM
ZAKŁAD ORTODONCJI
02-005 Warszawa, Nowogrodzka 59
Kierownik Zakładu: dr Barbara Siemińska- Piekarczyk
Wymiar godzin: 10 godz. - seminaria / 10 godz. ćwiczenia
CEL NAUCZANIA
Nauczanie dotyczące organizacji pracy w gabinecie stomatologicznym, ortodontycznym ma
na celu zapoznanie studenta z zasadami funkcjonowania gabinetu, ze sprzętem ,aparaturą
wykorzystywaną w czasie pracy lekarza stomatologa, specjalisty ortodonty, z zakresem
obowiązków higienistki stomatologicznej.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy seminariów
-
Wyposażenie poradni ortodontycznej ( narzędzia, sprzęt, materiały).
Organizacja pracy w poradni ortodontycznej.
Zapobieganie zakażeniom.
Zakres obowiązków higienistki stomatologicznej pracującej w poradni
ortodontycznej.
Tematy ćwiczeń
-
-
Stanowisko pracy - wyposażenie podstawowe i pomocnicze.
Aparatura do sterylizacji i dezynfekcji.
Zakres obowiązków higienistki :
przygotowanie gabinetu do pracy
przygotowanie pacjenta
asysta przy zabiegu
Dokumentacja pacjentów poradni.
Procedury leczenia ortodontycznego , w tym refundowane przez NFZ.
11
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
ZAKŁAD CHORÓB BŁONY ŚLUZOWEJ I PRZYZĘBIA
00-246 Warszawa ul. Miodowa 18 /parter- boczne skrzydło/
Sekretariat: tel.: 0-22 502 20 36, e-mail: [email protected]
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Godziny przyjęć Kierownika w sprawach studenckich
Poniedziałki 8.00-11.00
Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Odpowiedzialna za organizację procesu dydaktycznego: lek. stom. Olga Androsz-Kowalska
Wymiar zajęć:
10 godzin:
-10 godzin seminariów
Cel nauczania i zakres przedmiotu
Poznanie fizjologii i patologii narządu żucia, zmian zachodzących z wiekiem oraz
podstawowych zabiegów higienicznych.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka seminariów:
Fizjologia, budowa i funkcje błony śluzowej jamy ustnej.
Anatomia i fizjologia przyzębia.
Zmiany zachodzące z wiekiem.
Gruczoły ślinowe. Ślina.
Higiena jamy ustnej
.Tematyka ćwiczeń:
Tematy ćwiczeń odpowiadają tematom seminariów.
Dokładne tematy seminariów i ćwiczeń zostaną wywieszone na tablicy ogłoszeń w Zakładzie
na 2 tygodnie przed rozpoczęciem zajęć
METODY I ORGANIZACJA PRACY
Seminaria odbywają się w sali seminaryjnej Zakładu Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia. Na
ćwiczenia studenci zgłaszają się we własnych fartuchach z plakietką identyfikacyjną i w
obuwiu ochronnym. W czasie ćwiczeń studenci podzieleni są na podgrupy pod kontrolą
asystenta.
FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
Zaliczenie każdych kolejnych zajęć to: obecność, zaliczenie treści – student musi być
każdorazowo przygotowany z bieżącej tematyki. Zaliczenie zajęć obejmuje kolokwium
kończące.
12
Jeśli nieobecność na zajęciach jest wynikiem choroby – to aby mogła ona być
usprawiedliwiona i odrobiona należy na najbliższych zajęciach po powrocie ze zwolnienia
przedstawić zwolnienie lekarskie zawierające pieczątkę przychodni i lekarza. W innej sytuacji
Zakład nie jest w stanie umożliwić odrobienia zajęć,
Literatura obowiązkowa i zalecana:
1. Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. Pod red. Zbigniewa Jańczuka
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
2. Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asyst i higienistek stomatologicznych. Pod
red. Marka Bladowskiego, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner
3. Wiadomości podane na seminariach i ćwiczeniach prowadzonych przez nasz Zakład
13
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
KATEDRA PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ
O2-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, paw. XI A
Tel. 502 18 86
Kierownik: Prof. dr hab. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Wymiar godzin: 10 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: dr n. med. Małgorzata Niesłuchowska,
lek. stom. Monika Wojda
Zajęcia odbywają się w Katedrze Protetyki Stomatologicznej
Godziny przyjęć: środa 9.00 – 10.00
Seminaria dotyczące anatomii, fizjologii, patologii narządu żucia w aspekcie leczenia
protetycznego oraz organizacji pracy w gabinecie protetycznym prowadzone są w grupach
dziekańskich w sali seminaryjnej Katedry Protetyki.
Tematy seminariów
1. Cele i zadania protetyki stomatologicznej. Rola higienistki stomatologicznej w
gabinecie protetycznym.
2. Zagadnienia morfologii układu stomatognatycznego oraz fizjologii jamy ustnej w
aspekcie leczenia protetycznego. Elementy topografii kości szczeki i żuchwy o
szczególnym znaczeniu dla leczenia protetycznego. Anatomia i fizjologia stawu
skroniowo- żuchwowego
3. Elementy topografii tkanek miękkich jamy ustnej o szczególnym znaczeniu w
praktyce protetycznej. Błona śluzowa jamy ustnej. Znaczenie śliny. Pojęcie położenia
spoczynkowego, artykulacji, okluzji, zwarciowych i niezwarciowych stanów
artykulacyjnych
4. Podmiotowe i przedmiotowe badanie pacjenta. Badania dodatkowe użyteczne w
rehabilitacji protetycznej.
5. Specyfika pracy w gabinecie protetycznym. Stanowisko pracy lekarza protetyka.
Narzędzia protetyczne i sposoby ich konserwacji. Organizacja pracy zespołowej w
gabinecie protetycznym (ergonomia pracy).
6. Dezynfekcja i sterylizacja
7. Metody leczenia protetycznego. Rodzaje uzupełnień protetycznych
8. Zasady oświaty zdrowotnej wspomagającej leczenie protetyczne. Środki pomocnicze
zalecane w celu utrzymania właściwej higieny jamy ustnej i protez.
9. Materiałoznawstwo protetyczne
10. Materiałoznawstwo protetyczne. Rodzaje wycisków oraz zasady ich pobierania.
Formy zaliczenia programu protetyki stomatologicznej
Zaliczenie następuje na podstawie czynnego uczestnictwa w seminariach oraz oceny
wiadomości teoretycznych po zakończeniu seminariów.
Nieobecności zaliczane są w formie pisemnego opracowania tematu.
14
Literatura obowiązująca i zalecana
1. Protetyka stomatologiczne – E. Spiechowicz.
2. Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych - Z. Jańczuk.
3. Asystowanie w stomatologii, podręcznik dla asyst i higienistek stomatologicznych Leah Vern Barnett, wydanie polskie pod red. M. Bladowskiego.
15
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
ZAKŁAD STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ
00-246 Warszawa, ul, Miodowa 18 I piętro tel.022 502 20 31
Kierownik Zakładu – dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Godziny przyjęć: poniedziałek i środa godz. 9 -12
Wymiar godzin: 10 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: Dr n. med. Maria Wacińska-Drabińska
Godziny przyjęć – wtorek godz. 9 – 12
Zajęcia odbywają się w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej przy ul, Miodowej 18
Cel nauczania przedmiotu
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z rozwojem, fizjologią i patologią
narządu żucia u pacjentów w wieku rozwojowym.
Program nauczania przedmiotu
Nauczanie przedmiotu odbywa się w formie seminariów. Zajęcia odbywają się w semestrze
zimowym i letnim i mają na celu zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami fizjologii i
patologii narządu żucia u pacjentów w wieku rozwojowym.
Tematyka seminariów
1.Rozwój zęba, wyrzynanie.
2. Anatomia uzębienia mlecznego i stałego. Budowa histologiczna zęba.
Różnice morfologiczne między uzębieniem mlecznym i stałym.
3. Zaburzenia ząbkowania.
Zmiany chorobowe uzębienia.
Zmiany chorobowe jamy ustnej u dzieci.
4. Postępowanie profilaktyczne zapobiegające chorobom narządu żucia u dzieci.
5. Demonstracja typowych zmian patologicznych w jamie ustnej dziecka:
ubytek próchnicowy,
płytka nazębna, osad, zmiany błony śluzowej,
wada zgryzu.
Regulamin dla studentów
1. Zajęcia odbywają się zgodnie z programem.
2. Zajęcia rozpoczynają się punktualnie.
3. Obecność na seminariach jest obowiązkowa. Każde opuszczone ćwiczenie powinno być
odrobione w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą zajęcia.
4. Prowadzący seminaria poinformuje studentów jak przygotować się do następnych zajęć.
5. Zaliczenia zajęć na podstawie obecności i aktywnego udziału w seminariach.
Zalecane piśmiennictwo
1. Fizjologia narządu żucia (skrypt) O.W. AM w Warszawie, 1991 red. M.Szpringer-Nodzak
2. Stomatologia Wieku Rozwojowego (Red)
M.Szpringer-Nodzak, M.Wochna-Sobańska, PZWL, Warszawa, 2003.
16
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
ZAKŁAD STOMATOLOGII ZACHOWAWCZEJ
00-246 Warszawa, ul, Miodowa 18 tel.022 502 20 32
Kierownik Zakładu – prof. dr hab. Elżbieta Jodkowska
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. n. med. Sylwia Małgorzata Słotwińska
Cel nauczania: poznanie anatomicznych i fizjologicznych uwarunkowań funkcjonowania
narządu żucia oraz wybranych patologii zębów i przyzębia okołowierzchołkowego.
SEMINARIA
Liczba godzin: 10
Tematy seminariów:
Anatomia i fizjologia zębów stałych oraz przyzębia okołowierzchołkowego.
Próchnica zębów: etiologia, diagnostyka, profilaktyka, leczenie.
Choroby miazgi i przyzębia okołowierzchołkowego: etiologia, diagnostyka, leczenie.
Ubytki szkliwa i zębiny niepróchnicowego pochodzenia.
Czynniki jatrogenne w postępowaniu stomatologicznym.
Zaliczenie: na podstawie obecności na zajęciach.
Piśmiennictwo:
Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Red. Zbigniew Jańczuk. PZWL 2007.
E. Musur, S. Rejchert: Podstawy stomatologii zachowawczej w nauczaniu przedklinicznym.
Wiadomości podane na seminariach.
17
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
KLINIKA CHIRURGII CZASZKOWO- SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ
02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Hubert Wanyura
KLINIKA CHIRURGII CZASZKOWO- SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ,
CHIRURGII JAMY USTNEJ i IMPLANTOLOGII
02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4
Wymiar godzin: 5 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. Hubert Wanyura
Seminaria odbywają się równocześnie w I i II Klinice Chirurgii Szczękowo - Twarzowej
PROGRAM NAUCZANIA
Program zajęć dydaktycznych dla studentów I roku HIGIENY STOMATOLOGICZNEJ
obejmuje następujące zagadnienia:
1. Własności biologiczne tkanek twarzy, unerwienie i unaczynienie części twarzowej
czaszki. Różnice w układzie stomatognatycznym u dziecka, osoby dorosłej i w wieku
podeszłym.
2. Budowa i biomechanika żuchwy (mięśnie żucia, mięśnie nadgnykowe) – lokalizacja
linii przełomu, kierunek przemieszczania się odłamów dolnego masywu twarzy
(DMT).
3. Anatomia i patologia górnego masywu twarzy (GMT). Złamania i zapalenia w
obszarze GMT.
4. Przestrzenie anatomiczne, kierunek szerzenia się zakażeń nieswoistych i swoistych w
obszarze głowy i szyi.
5. Rodzaje gruczołów ślinowych. Rola śliny. Choroby gruczołów ślinowych.
PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE
1. W. Łasiński: „Anatomia głowy dla stomatologów”. PZWL Warszawa 1985.
2. L. Kryst (red.): „Chirurgia Szczękowo−Twarzowa”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Warszawa 1999.
18
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
KLINIKA CHIRURGII CZASZKOWO- SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ,
CHIRURGII JAMY USTNEJ i IMPLANTOLOGII
02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4 paw. VIII, tel. 022 502-17-97
Kierownik Kliniki: dr hab. Danuta Samolczyk-Wanyura
Wymiar godzin: 5 godz. - seminaria
Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. Danuta Samolczyk-Wanyura
PROGRAM NAUCZANIA
1. Chirurgia szczękowo- twarzowa i stomatologiczna, zakres i metody diagnostyki i
leczenia.
2. Anatomia części twarzowej czaszki.
3. Wady twarzowo- szczękowo- zgryzowe.
4. Stany nagłe w chirurgii szczękowo- twarzowej i stomatologii.
5. Leczenie urazów szczęk u dzieci.
PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE
1. W. Łasiński: „Anatomia głowy dla stomatologów”. PZWL Warszawa 1985.
1. L. Kryst (red.): „Chirurgia Szczękowo−Twarzowa”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Warszawa 1999.
19
ANATOMIA, FIZJOLOGIA I PATOLOGIA NARZĄDU ŻUCIA
ZAKŁAD ORTODONCJI
02-005 Warszawa, Nowogrodzka 59
Kierownik Zakładu: dr Barbara Siemińska- Piekarczyk
Wymiar godzin: 10 godz. - seminaria
CEL NAUCZANIA
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studenta z anatomią , fizjologią i patologią pod
kątem zrozumienia zagadnień dotyczących ortodoncji.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy seminariów
- Rozwój i budowa układu stomatognatycznego.
- Rozwój zgryzu prawidłowego.
- Zaburzony rozwój zgryzu.
- Prawidłowe funkcje układu stomatognatycznego.
- Zaburzone funkcje układu stomatognatycznego.
20
PROPEDEUTYKA STOMATOLOGII
ZAKŁAD PROPEDEUTYKI I PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ
02-007 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, tel. 625-66-02
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Leopold Wagner
Odpowiedzialny za dydaktykę: mgr Waldemar Ćwirzeń
Wymiar godzin
Zajęcia prowadzone są w I semestrze, w wymiarze 40 godzin dydaktycznych w tym: 10
godz. wykładowych, 10 godz. seminariów i 20 godz. ćwiczeń.
Ogólny cel kształcenia
Celem zajęć jest zapoznanie studentów ze specyfiką pracy higienistki, lekarza dentysty i
asystentki stomatologicznej. Przedstawione zostaną ogólne wiadomości dotyczące
stomatologii wraz z charakterystyką poszczególnych jej dziedzin, rola i zadania higienistki w
zespole stomatologicznym oraz prowadzenie dokumentacji medycznej i dla NFZ.
Formy kontroli i oceny wyników nauczania
Cząstkowe zaliczenia poszczególnych ćwiczeń z uwzględnieniem materiału podanego na
wykładach. Zaliczenie ćwiczeń obejmuje część manualną oraz sprawdzenie wiadomości
teoretycznych.
Na zakończenie zajęć kolokwium z całości przerobionego materiału.
Tematy wykładów
1. Stomatologia –wiadomości ogólne, działy stomatologii i ich zadania.
2-4. Wyposażenie gabinetu stomatologicznego.
5. Organizacja poradni stomatologicznych, wymogi sanitarne
6-7. Antyseptyka i aseptyka w gabinecie stomatologicznym.
8. Bezpieczeństwo i higiena pracy w gabinecie stomatologicznym.
9. Dokumentacja medyczna i dla NFZ, zasady prowadzenia.
10.Przepisy i regulacje prawne zawodu higienistki dentystycznej.
Tematy seminariów
1. Biocenoza jamy ustnej.
2-3. Obowiązki higienistki w zakresie szerzenia oświaty zdrowotnej.
4-5. Stany nagłe zagrażające życiu, w gabinecie stomatologicznym
6-8. Ergonomia pracy w gabinecie stomatologicznym.
9-10.Wpływ diety na stan zdrowia jamy ustnej.
Tematyka ćwiczeń
I..Organizacja i planowanie pracy w gabinecie stomatologicznym, przepisy BHP.
II.Wyposażenie gabinetu stomatologicznego, zakres obowiązków higienistki w gabinecie
stomatologicznym:
a. przygotowanie własnego stanowiska pracy,
b.przygotowanie stanowiska pracy lekarza.
III. Budowa zębów stałych i mlecznych zasady oznaczania.
21
IV. Rysunek techniczny, rzuty modeli zębów (siekacz).
V. Rysunek techniczny, rzuty modeli zębów (trzonowiec).
VI. Patologie tkanek twardych i miękkich jamy ustnej-karta pacjenta.
VII.Procedura postępowania w przypadku ekspozycji na krew i inne materiały zakaźne w
gabinecie stomatologicznym.
VIII.Współpraca z pacjentem, przygotowanie do zabiegu oraz praca na cztery ręce.
IX.Prowadzenie dokumentacji medycznej i dla NFZ.
X. Kolokwium.
Literatura zalecana
1. „Podręcznik dla asystentki i higienistki stomatologicznej”. Pod red.
Zbigniewa Jańczuka.
2. „Propedeutyka stomatologii”. Zbigniew Jańczuk.
3. „Asystowanie w stomatologii”. Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych.
V. Burnett.
22
MATERIAŁOZNAWSTWO STOMATOLOGICZNE
ZAKŁAD PROPEDEUTYKI I PROFILAKTYKI STOMATOLOGICZNEJ
02-007 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, tel. 625-66-02
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Leopold Wagner
Odpowiedzialny za dydaktykę: mgr Waldemar Ćwirzeń
Wymiar godzin
Zajęcia odbywają się w II semestrze, w wymiarze 45 godzin dydaktycznych w tym: 7
godz. wykładowych, 10 godz. seminariów i 28 godz. ćwiczeń.
Formy kontroli i oceny wyników nauczania
Cząstkowe zaliczenie poszczególnych ćwiczeń po II semestrze obejmuje część manualną
oraz sprawdzenie wiadomości teoretycznych. Zajęcia kończy kolokwium z całości
przerobionego materiału.
Tematy wykładów
1.Wprowadzenie do materiałoznawstwa - ogólne właściwości materiałów.
2-5. Materiały stosowane w profilaktyce stomatologicznej.
7. Koferdam.
8. Materiały ścierne i polerownicze.
Tematy seminariów
1-5. Aparatura, instrumenty i narzędzia używane w gabinecie stomatologicznym.
Przygotowanie zestawów narzędzi, środków i materiałów do określonych zabiegów
stomatologicznych.
6-7. Materiały opatrunkowe używane w stomatologii.
8. Wyposażenie laboratorium technicznego.
9-10. Zaliczenie materiału.
Tematy ćwiczeń
I. Wprowadzenie do ćwiczeń, omówienie zagadnień przedmiotowych.
II-V. Podstawowe instrumentarium stomatologiczne. Narzędzia używane w
gabinetach stomatologicznych różnych specjalności.
VI-VIII. Materiały stosowane w profilaktyce chorób jamy ustnej.
IX-XI. Nauka pracy z koferdamem w różnych sytuacjach klinicznych.
XII. Materiały stosowane w profilaktyce fluorowej. Zabiegi na fantomach.
XIII.Lakowanie zębów – zabiegi na fantomach
XIV.Zaliczenie ćwiczeń.
Literatura zalecana
1. Materiałoznawstwo stomatologiczne – P. Kordasz, Z.Wolanek.
2. Propedeutyka stomatologii – Z. Jańczuk.
3. Materiałoznawstwo stomatologiczne-Craig, Powers, Wataha.
23
PROMOCJA ZDROWIA, EDUKACJA I PROFILAKTYKA
STOMATOLOGICZNA
ZAKŁAD STOMATOLOGII ZACHOWAWCZEJ
00-246 Warszawa, ul, Miodowa 18 tel.022 502 20 32
Kierownik Zakładu – prof. dr hab. Elżbieta Jodkowska
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. n. med. Sylwia Małgorzata Słotwińska
Cel nauczania: poznanie wiadomości i nabycie umiejętności w zakresie profilaktyki i
prowadzenia stomatologicznej edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia w różnych
środowiskach, w tym udzielania profesjonalnych porad i instruktażu w zakresie prawidłowego
żywienia, higieny i innych zachowań związanych z promocją zdrowia jamy ustnej.
WYKŁADY
Liczba godzin: 10
Tematy wykładów:
Podstawowe założenia i główne cele promocji zdrowia. Rola zespołu stomatologicznego w
promocji zdrowia jamy ustnej.
Zadania i cele profilaktyki stomatologicznej. Kontrola płytki nazębnej w zapobieganiu
próchnicy.
Metody oceny ryzyka próchnicy. Kariogram.
Opieka stomatologiczna nad osobami niepełnosprawnymi i chorymi przewlekle.
Opieka stomatologiczna nad osobami w wieku podeszłym. Zakażenie odogniskowe.
Zaliczenie: na podstawie obecności na wykładach.
Piśmiennictwo:
Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Red. Zbigniew Jańczuk. PZWL 2007.
Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. Red. Zbigniew Jańczuk. PZWL
2006.
Zbigniew Jańczuk. Profilaktyka profesjonalna w stomatologii. PZWL 2004.
Wiadomości podane na wykładach.
24
MIKROBIOLOGIA OGÓLNA I JAMY USTNEJ
KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ
02-004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Grażyna Młynarczyk
Wymiar godzin: 15 godz. – wykłady / 15 godz. – ćwiczenia
Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Ewa Swoboda Kopeć
Godziny przyjęć w sprawach studenckich : poniedziałki 12oo - 14 oo.
Zajęcia z mikrobiologii ogólnej i jamy ustnej odbywają się w I i II semestrze I roku studiów.
Wykłady (15 godzin) odbywają się w Collegium Anatomicum, w sali wykładowej
im. Prof. L. Paszkiewicza w I semestrze.
Ćwiczenia (15 godzin) odbywają się w Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej,
w sali ćwiczeń im. Prof. E. Mikulaszka w II semestrze.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka wykładów obejmuje zagadnienia z zakresu:
1. Flory fizjologicznej i drobnoustrojów chorobotwórczych. Znaczenia mikrobiologii w
praktyce stomatologicznej.
2. Podstawowych wiadomości dotyczących diagnostyki mikrobiologicznej.
3. Epidemiologii i zakażeń krzyżowych w praktyce stomatologicznej.
4. Sterylizacji i dezynfekcji.
5. Drobnoustrojów szczególnie ważnych w patologiach stomatologicznych oraz zasady
profilaktyki.
6. Wirusów. Zakażeń wirusem HIV, prionów.
Tematyka ćwiczeń obejmuje:
1. Podstawowe zasady istotne w diagnostyce mikrobiologicznej. Demonstracje
posiewów.
2. Praktyczne ćwiczenia dotyczące sterylizacji i dezynfekcji. Ocena skuteczności
dezynfekcji rąk. Badanie metodą sedymentacyjną skażenia powietrza. Badanie metodą
odciskową skażenia środowiska.
3. Wybrane drobnoustroje, ważne w patologii człowieka. Demonstracja wzrostu na
podłożach podstawowych grup drobnoustrojów. Badanie mikroskopowe.
4. Demonstracja badań mikrobiologicznych związanych z zakażeniami krzyżowymi w
praktyce stomatologicznej. Praktyczne działania związane z metodami zapobiegania
zakażeniom w gabinecie stomatologicznym.
25
5. Badania mikrobiologiczne mające znaczenie w chorobach błony śluzowej jamy ustnej,
dziąseł i przyzębia. Pobieranie materiałów klinicznych do badać mikrobiologicznych
w patologiach stomatologicznych.
6. Mechanizmy rozwoju próchnicy. Mikrobiologiczne badania diagnostyczne ważne w
prognozowaniu i profilaktyce próchnicy. Interpretacja wyników mikrobiologicznych.
7. Wirusy.
ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Ćwiczenia mają charakter zajęć praktycznych. Szczegółowy program ćwiczeń jest
wywieszony w zakładowej tablicy ogłoszeń przed każdym ćwiczeniem.
Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. Studenci są zobowiązani do
przygotowywania się do ćwiczeń.
Podczas ćwiczeń studenci pracują z materiałem zakaźnym, konieczne zatem jest
przestrzeganie następujących zasad:






okrycia zewnętrzne pozostawić w szatni,
przed przystąpieniem do zajęć włożyć fartuch ochronny (na pierwsze ćwiczenie
należy przynieść własny fartuch, który będzie używany i przechowywany wyłącznie w
Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej przez cały cykl ćwiczeniowy),
każdorazowo po skończonych zajęciach należy umyć ręce,
w przypadku rozlania badanego materiału, stłuczenia probówki itp. należy
natychmiast zawiadomić asystenta,
w sali nie wolno jeść ani pić,
materiałów diagnostycznych używanych i demonstrowanych na ćwiczeniach nie
wolno wynosić poza Zakład.
ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
Podstawą zaliczenia jest:
 obecność na wszystkich zajęciach,
 zaliczenie wszystkich ćwiczeń w zeszycie protokołów
 zaliczenie obowiązujących sprawdzianów i kolokwiów z zakresu ćwiczeń i wykładów.
PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE I ZALECANE
1.Zaremba M.L., Borowski J.: Podstawy mikrobiologii lekarskiej, PZWL, Warszawa,1997
2.Colier L., Oxford J.: Wirusologia. Podręcznik dla studentów medycyny, stomatologii i
mikrobiologii, PZWL, Warszawa, 1996
3. Jawetz E.: Przegląd mikrobiologii lekarskiej – PZWL, Warszawa 1991
4. Łuczak M.,Swoboda Kopeć E.: Wybrane zagadnienia z mikrobiologii jamy ustnej. Wyd.
Czelej, Lublin, 2004
5. Samaranayake L.P.: Podstawy mikrobiologii dla stomatologów. PZWL, Warszawa,2004.
6. Swoboda-Kopeć E.: Aktualne zagadnienia i zadania z mikrobiologii jamy ustnej. Część I –
Zagadnienia. Skrypt. Dział Wydawnictw Akademii Medycznej, Warszawa 2002
7. Swoboda –Kopeć E.: Aktualne zagadnienia i zadania z mikrobiologii jamy ustnej. Część II
– Zadania. Skrypt protokołów do ćwiczeń. Dział Wydawnictw Akademii Medycznej,
Warszawa 2003.
26
ZDROWIE ŚRODOWISKOWE
ZAKŁAD PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKOWYCH i ALERGOLOGII
Sekretariat: Warszawa, ul. Banacha 1a, blok B, pok. 225 tel. 5992039
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Bolesław Samoliński
Wymiar godzin: 5 godz. – wykłady / 10 godz. - seminaria
Tematy wykładów
Definicja zdrowia środowiskowego oraz charakterystyka czynników środowiskowych
mających wpływ na zdrowie człowieka. (5 godzin).
Tematy seminariów
1. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju deontologii zawodów medycznych. (2
godziny).
2. Rola higienisty stomatologicznego w profilaktyce chorób uwarunkowanych
czynnikami środowiskowymi w Polsce. (2 godziny).
3. Choroby zawodowe istotne w pracy higienisty stomatologicznego. (2 godziny).
4. Uwarunkowania środowiskowe powstawania zakażeń zakładowych i szczepów
alarmowych drobnoustrojów. (2 godziny).
5. Zaliczenie. Indywidualna praca pisemna na wybrany losowo temat z puli tematów
szczegółowych. (2 godziny).
27
PODSTAWY ZDROWIA PUBLICZNEGO
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Wymiar godzin: 10 godz. – wykłady / 20 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: mgr Grzegorz Juszczyk
Godziny przyjęć studentów – wtorek godz. 8-10
Zajęcia odbywają się w Zakładzie Zdrowia Publicznego, w semestrze zimowym.
Program nauczania
Celem przedmiotu jest prezentacja głównych koncepcji nowoczesnego zdrowia publicznego.
Student po zakończeniu kursu powinien rozpoznawać czynniki warunkujące zdrowie, metody
analizowania i interpretowania danych epidemiologicznych i demograficznych w celu oceny
stanu zdrowia ludności. Dodatkowo student powinien posiadać umiejętność rozpoznawania
zagrożeń zdrowotnych występujących w środowisku zamieszkania, nauki, pracy; rozpoznania
działań w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez państwo; opisu źródeł
finansowania opieki zdrowotnej.
Organizacja i zasady zaliczania zajęć seminaryjnych
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym
przez Dziekanat. Zaliczenie uzyskiwane jest na podstawie obecności na seminariach.
Dopuszczalna jest jedna nieobecność w semestrze.
Tematyka wykładów
Temat
1.
2.
3.
4.
5.
Zdrowie publiczne: cele, zadania, przedmiot nauczania,
dyscyplina naukowa. Podstawowe pojęcia zdrowia
publicznego – zachowania zdrowotne, uwarunkowania
zdrowia, problemy zdrowotne, profilaktyka, choroba, czynniki
ryzyka, styl życia, wskaźniki epidemiologiczne.
Metody oceny stanu zdrowia populacji oraz aktualne problemy
zdrowotne ludności w poszczególnych regionach świata z
uwzględnieniem Europy i Polski.
Organizacja ochrony zdrowia – kierunki zmian w Polsce i na
świecie oraz ródła finansowania opieki zdrowotnej
Współczesne strategie ochrony zdrowia programy zdrowotne
mające na celu zabezpieczenie zdrowia publicznego
Zapewnianie jakości w opiece medycznej. Analiza możliwości
rozwiązań rynkowych w ochronie zdrowia
Liczba
godzin
dydakt.
2
2
2
2
2
28
Tematyka seminariów
Temat
Podstawowa terminologia z zakresu zdrowia publicznego – 4 godz.
Zajęcia w formie dyskusji.
Zakres
tematyczny Prezentacja głównych definicji zdrowia, Omówienie zależności między
zdrowiem i chorobą. Konstruowanie własnych definicji zdrowia indywidualnie
i w małych zespołach. Omówienie typów definicji zdrowia – pozytywnych i
negatywnych, funkcjonalnych i idealistycznych na przykładzie stworzonych
przez studentów definicji.
Temat
Społeczne, kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia – 4 godz.
Dyskusja na temat wpływu poszczególnych uwarunkowań zdrowia wg.
Zakres
tematyczny Lalonda oraz wg ŚOZ na stan zdrowia jednostki i populacji. Ocena możliwości
wpływu na poszczególne uwarunkowania zdrowia. Wzajemne relacje
pomiędzy czynnikami warunkującymi zdrowie.
Temat
Problemy zdrowotne – porównanie stanu zdrowia Polski z innymi krajami
europejskimi – 4 godz.
Zmiany demograficzne w społeczeństwie zachodnim oraz w Polsce – strarzenie
Zakres
tematyczny się populacji. Oczekiwana długość życia – analiza. Główne problemy
zdrowotne w ujęciu epidemiologicznym – choroby układu krążenia, choroby
nowotworowe, choroby układu oddechowego, choroby psychiczne i
samobójstwa, wypadki i urazy, choroby zakaźne. . Choroby nowotworowe w
podziale na zapadalność i umieralność w Polsce. Czynniki ryzyka chorób –
nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, otyłość, cukrzyca, palenie
papierosów, stres. .
Temat
Kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia w Polsce – organizacja i
elementy rynkowe – 4 godz.
Omówienie szczegółowe celów systemu ochrony zdrowia wg Światowej
Zakres
tematyczny Organizacji Zdrowia. Zasady konstrukcji systemu ochrony zdrowia w Polsce podstawowa opieka zdrowotna, specjalistyczna opieka ambulatoryjna, struktura
szpitali, opieka długoterminowa, pomoc doraźna, uzdrowiska, służby sanitarnoepidemiologiczne. Droga pacjenta w systemie – ciągłość i kompleksowość
opieki. Organizacja opieki zdrowotnej w Polsce – zadania władz centralnych,
samorządowych, płatnika, świadczeniodawców.
Temat
Metody finansowania usług zdrowotnych – 2 godz.
Proces gromadzenia środków na ochronę zdrowia – Wielka Brytania, Niemcy,
Zakres
tematyczny Stany Zjednoczone, Polska. Analiza poszczególnych rodzajów finansowania
podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycznej opieki ambulatoryjnej oraz
sektora zamkniętego – budżet, stawka kapitacyjna, opłata za usługę, opłata za
przyjęcie, opłata za dzień pobytu, opłata za przypadek chorobowy. Dyskusja
wad i zalet poszczególnych metod.
Temat
Metody zapewniania jakości– ćwiczenia praktyczne - 2 godz.
Przypadek zwiększonej liczby ran odleżynowych na oddziale opieki
Zakres
tematyczny długoterminowej.
Koło jakości Shewarta – planowanie interwencji.
Karta procesu.
Diagram przyczynowo-skutkowy Ishikawy.
Histogram.
Zasady wprowadzania zmiany do organizacji – typologia zmiany Rogersa,
identyfikacja czynników ułatwiających wprowadzanie zmiany.
29
Zasady i formy oceny wyników nauczania:
Zaliczenie odbywa się na podstawie obecności na zajęciach. Dopuszczalna jest jedna
nieobecność w semestrze. Istnieje możliwość zaliczenia treści tematycznych na dyżurze w
przypadku dodatkowej usprawiedliwionej nieobecności w semestrze.
Egzamin końcowy w sesji letniej odbywa się w formie ustnej.
Literatura obowiązkowa:
1. Czupryna A., Poźdzoch S., Ryś A., Włodarczyk C.: Zdrowie Publiczne.
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne VESALIUS , Kraków 2000
2. Kulik T.B., Latalski M. (praca zbiorowa): Zdrowie publiczne – podręcznik dla
studentów i absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii
Medycznych, Wydawnictwo CZELEJ Lublin 2002
3. Leowski J.: Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. Wyd. Cedewu, Warszawa, 2004.
Literatura zalecana:
1. Belcher P.J.: Rola Unii Europejskiej w opiece zdrowotnej Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony Zdrowia Warszawa 2001
2. Goryński P., Wojtyniak B.: Rutynowe systemy informacyjne o stanie zdrowia ludności
Polski ZDROWIE PUBLICZNE Suplement nr 1/2000
3. Goryński P., Wojtyniak B.: Sytuacja zdrowotna ludności Polski na tle krajów
kandydujących do Unii Europejskiej w materiałach z Krajowej Konferencji Naukowej:
Wyzwania i zagrożenia zdrowotne w świetle procesu integracji Warszawa 2002
4. Goryński P., Wojtyniak B.: Sytuacja zdrowotna ludności Polski. Państwowy Zakład
Higieny Warszawa 2003
5. Krasucki P.: Zadania samorządu terytorialnego w dziedzinie zdrowia w świetle
„Europejskiej strategii zdrowia dla wszystkich do roku 2000” ANTIDOTUM nr
9/1999
6. Kozierkiewicz A.: Znaczenie wybranych wskaźników dla podejmowania decyzji w
ochronie zdrowia ZDROWIE PUBLICZNE Suplement nr 1/2000
7. Opieka zdrowotna w Polsce po reformie – Raporty CASE. Centrum Analiz
Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2002
8. Opolski K., Dykowska G., Możdżonek M. Zarządzanie przez jakość w usługach
medycznych, CeDeWu, Warszawa 2002 r.
9. Włodarczyk W.C.: Polityka zdrowotna w społeczeństwie demokratycznym. Vesalius,
Łódź-Kraków-Warszawa 1996
10. Włodarczyk C.: Reforma opieki zdrowotnej w Polsce. Studium polityki zdrowotnej.
Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne YESALIUS Kraków 1999
11. Wojnarowska B.: Narodowy Program Zdrowia – ewolucja, możliwości realizacji w:
Promocja Zdrowia pod redakcją J.B. Karskiego Wydawnictwo IGNIS Warszawa 1999
12. Wysocki M.J.: Zdrowie publiczne i polityka zdrowotna w Polsce i w krajach Unii
Europejskiej w materiałach z konferencji „Wyzwania i zagrożenia zdrowotne w
świetle procesu integracji” Warszawa 2002
30
MIĘDZYNARODOWE PROBLEMY ZDROWIA
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Wymiar godzin: 5 godz. – wykłady / 10 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: mgr Grzegorz Juszczyk
Godziny przyjęć studentów – wtorek, godz. 8-10
Program nauczania
Prezentacja głównych zagadnień międzynarodowej polityki zdrowotnej – instytucji,
organizacji rządowych i pozarządowych oraz celów i metod ich działania. Omówienie
głównych problemów zdrowotnych w poszczególnych regionach świata oraz strategii
rozwiązywania ich poprzez współpracę międzynarodową, zwłaszcza w obliczu tendencji
globalizacyjnych. Zarysowanie problematyki międzynarodowych porównań wskaźników
zdrowotnych oraz różnic kulturowych w definiowaniu i rozwiązywania problemów
zdrowotnych w działaniach systemowych i lokalnych w wybranych krajach.
Organizacja i zasady zaliczania zajęć
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym
przez Dziekanat. Zaliczenie w formie ustnej odbywa się na ostatnich zajęciach.
Tematyka wykładów
Temat
Międzynarodowa polityka zdrowotna – ONZ, WHO, współpraca
europejska - 3 godz.
Założenia międzynarodowej polityki zdrowotnej – współpraca
Zakres
tematyczny międzynarodowa pomiędzy poszczególnymi instytucjami. ONZ i jej agendy –
UNAIDS, UNDP, UNICEF. WHO jako szczególna agenda ONZ ds. zdrowia.
Struktura WHO – regiony i zadania. Główne instytucje europejskie – Komisja
Europejska, Dyrektorat V – DG SANCO, Rada Europy.
Temat
Rola organizacji pozarządowych w rozwiązywaniu problemów
zdrowotnych – Bank Światowy Lekarze Bez Granic, organizacje
charytatywne – 2 godz.
Specyfika organizacji pozarządowych w systemie ochrony zdrowia w krajach
Zakres
tematyczny rozwiniętych i rozwijających się. Koncepcje wspierania rozwoju i inwestycji w
zdrowie Banku Światowego – raport „Investing in Health” (1993). Koncepcja
tworzenia zintegrowanych funduszy pomocy zamiast finansowania odrębnych
programów.
31
Tematyka seminariów:
Główne problemy zdrowotne państw wysokorozwiniętych i najnowsze
zagrożenia zdrowotne – 4 godz.
Obciążenie chorobami – tzw. choroby z przesytu: choroby układu krążenia,
Zakres
tematyczny nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzyca. Czynniki ryzyka chorób
związane ze stylem życia – hipercholesterolemia, otyłość. Międzynarodowe
porównania stanu zdrowia – raport WHO z 2000 r. „Health systems: improving
performance” – wskaźniki oceny systemów ochrony zdrowia.
Najnowsze zagrożenia zdrowotne – choroby zakaźne (SARS, grypa, ptasia
grypa), choroby układu ruchu związane z niską aktywnością fizyczną oraz
stosowaniem komputerów, zaburzenia zdrowia psychicznego.
Temat
Temat
Główne problemy zdrowotne regionu afrykańskiego (AFRO/WHO) –
2 godz.
Uwarunkowania geograficzne kontynentu afrykańskiego. Warunki klimatyczne
Zakres
tematyczny w poszczególnych regionach kontynentu – Afryka Północna i Południowa.
Region Nilu, Sahara, Afryka Subsaharyjska. Problemy w zaopatrzeniu w wodę
i żywność Umieralność noworodków i niedożywienie niemowląt. Choroby
zakaźne – malaria, HIV/AIDS, choroby pasożytnicze. Metody zapobiegania
chorobom – programy immunizacji, działania na poziomie lokalnym.
Temat
Wpływ globalizacji na zdrowie oraz różnice kulturowe w rozumieniu
i rozwiązywaniu problemów zdrowotnych – 2 godz.
Wpływ globalizacji na zdrowie – główne problemy. Przepływ kapitału i ludzi
Zakres
tematyczny zmiany na rynku pracy – bezrobocie i wymieranie wsi. „Drenaż mózgów” –
przepływ profesjonalistów medycznych z krajów biedniejszych do krajów
bogatszych. Zwiększenie wymiany handlowej i osobowej – transmisja
czynników chorobotwórczych.
Różnorodne podejście do rozumienia zjawisk zdrowotnych i chorobowych –
medycyna chińska, hinduska, homeopatia, tradycyjni uzdrowiciele, teorie
wyjaśniające przyczyny chorób.
Temat
HIV/AIDS jako przykład epidemii XXI wieku – 2 godz.
Wirus HIV i AIDS jako choroba zakaźna przenoszona drogą płciową. Drogi
Zakres
tematyczny szerzenia wirusa. Dystrybucja choroby na poszczególnych kontynentach.
Specyfika regionu afrykańskiego i Azji Centralnej.
Obciążenie umieralnością przedwczesną i oczekiwana długość życia w krajach
, w których występuje epidemia AIDS. . Zjawisko umieralności w wieku
produkcyjnym w krajach rozwijających się.
Przyczyny epidemii – zwyczaje kulturowe (dziedziczenie żon), podległość
ekonomiczna kobiet.
Metody zahamowania skali zjawiska – działania lokalne promujące bezpieczne
współżycie przy użyciu prezerwatywy i opory kulturowe związane z tą metodą.
32
Zasady i formy oceny wyników nauczania:
Zaliczenie odbywa się w formie ustnej na ostatnich zajęciach. Każdy ze studentów odpowiada
na dwa pytania z tematyki wykładu i literatury obowiązkowej. Jeżeli student nie uzyska
zaliczenia na ostatnich zajęciach istnieje możliwość ponownego podejścia do zaliczenia
w czasie dyżuru dla studentów.
Literatura obowiązkowa:
1. Holland W., Mossialos: Polityka zdrowia publicznego
2. Poździoch S. „Międzynarodowa polityka zdrowotna” w: Czupryna A, Poździoch
S, Ryś A, Włodarczyk C (red.). Zdrowie publiczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo
Medyczne Vesalius, Kraków. 2000.
Literatura zalecana:
1. The world health report 2004 - changing history, WHO.
2. The world health report 2003 - shaping the future, WHO.
3. The world health report 2002 - reducing risks, promoting healthy life, WHO.
4. The world health report 2000 - health systems: improving performance, WHO.
33
FILOZOFIA I PODSTAWY ETYKI
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Wymiar godzin: 15 godz. – wykłady / 15 godz. - seminaria
Odpowiedzialny za dydaktykę: prof. dr hab. Marcin Łyskanowski
Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury podane są do wiadomości
zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w Zakładzie Zdrowia Publicznego.
Program nauczania
Cel zajęć: poznanie pojęcia z zakresu etyki, moralności i etyki zawodowej oraz dyskusja o
najważniejszych działaniach wykonywanego zawodu w świetle przedstawionych materiałów.
Organizacja i zasady zaliczania zajęć
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym
przez Dziekanat.
Zaliczenie zajęć: Kolokwium zaliczeniowe - odbywa się na ostatnich zajęciach.
Tematyka wykładów i seminariów
Etyka
1. Czym jest etyka i kiedy powstała
2. Hipokrates i etyka zawodowa
3. Godność lekarza i godność pacjenta
4. Nakaz lekarski i nakaz moralny
5. Absolutyzm i konsekwencjalizm
6. Paternalizm i autonomia
7. Chory psychicznie (przyjęcie do szpitala i leczenie)
8. Problemy bólu, śmierci i umierania
9. Eutanazja
10. Transplantacja narządów
11. Przerywanie ciąży
12. Opieka nad dziećmi nieuleczalnie chorymi
13. tajemnica lekarska
14. Sumienie lekarskie i główne cnoty lekarza
15. Teksty dotyczące deontologii lekarskiej (Deklaracja Genewska, Deklaracja Hawajska,
Deklaracja Helsińska, Zbiór zasad Etyczno-Deontologicznych polskiego lekarza)
34
Filozofia
1. Czym jest filozofia
2. Teoria poznania.
3. Teoria wartości
4. Teoria prawdy
5. Utylitaryzm
6. Myśl etyczno-filozoficzna starożytnej Grecji
7. Stoicy
8. Wybitni filozofowie europejscy i polscy:
( m.in.: Sokrates, Kant (i etyka obowiązku), Schweitzer (etyka czci dla życia), Freud
(psychoanaliza)
9. Polscy lekarze moraliści XVIII wieku
10. Władysław Biegański – twórca polskiej deontologii lekarskiej
Piśmiennictwo obowiązkowe
1. Beauchamp T.L., James F. Childress.: Zasady etyki medycznej. Książka i Wiedza
1996.
2. Kielanowski T.: Etyka i deontologia. PZWL 1985.
3. Szewczyk K.: Etyka i deontologia lekarska. PAN 1994.
4. Tulibacki W.: Etyka i Nauki Biologiczna. Art.1994.
5. Łyskanowski M.: Z Dziejów Medycyny Polskiej (skrypt) AM 1999.
35
PSYCHOLOGIA Z PEDAGOGIKĄ
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81) e-mail: [email protected]
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Godziny przyjęć: 10:00 – 12:00
Prowadzący zajęcia: dr n. hum. Magdalena Woynarowska-Sołdan
Roczny wymiar zajęć: 45 godzin wykładów
Uzasadnienie
Wiedza i umiejętności z zakresu psychologii i pedagogiki są potrzebne wszystkim studiującym
kierunki medyczne. Informacje o człowieku, jego aktywności, możliwościach oddziaływania na niego
są przydatne we wszystkich dziedzinach ludzkiej działalności.
Naukowa wiedza psychologiczna umożliwia samopoznanie, pozwala lepiej rozumieć siebie i
innych, lepiej porozumiewać się z innymi (a co za tym idzie skuteczniej i bardziej satysfakcjonująco
funkcjonować w życiu osobistym i zawodowym) oraz kształtować środowisko sprzyjające zdrowiu
psychicznemu człowieka. Jest też ona podstawą wszelkich oddziaływań wychowawczych.
Pedagogika dostarcza wiedzy dotyczącej wychowania i nauczania. Posiadanie wiedzy i
umiejętności pedagogicznych stwarza szansę na zwiększenie skuteczności programów edukacyjnych,
profilaktycznych i promocji zdrowia. Edukacja jest jednym z systemów społecznych ważnych dla
zdrowia społeczeństwa i powinna być przedmiotem zainteresowań wielu specjalistów. Znajomość i
rozumienie polityki, organizacji i funkcjonowania systemu edukacji umożliwi im efektywniejsze
współdziałanie z pracownikami tego systemu na różnych poziomach (szkoła, kuratorium,
ministerstwo).
Cele ogólne kształcenia
1. Przekazanie studentom podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i
ich subdyscyplin umożliwiających:
− lepsze rozumienie siebie i innych, w zdrowiu i w chorobie,
− doskonalenie własnych umiejętności życiowych (psychospołecznych),
− podejmowanie skutecznych działań edukacyjnych,
− współpracę z przedstawicielami resortu edukacji w planowaniu, realizacji i ewaluacji
programów profilaktycznych i promocji zdrowia w różnych środowiskach.
2. Pomoc studentom w nabywaniu kompetencji (rozumienia, umiejętności, postaw, motywacji)
niezbędnych do własnego uczenia się i doskonalenia (kształcenie ustawiczne).
Treści
Moduł I. Psychologia i pedagogika jako nauki społeczne współdziałające ze sobą i ich
znaczenie dla studentów kierunków medycznych
Psychologia jako nauka: nazwa, przedmiot zainteresowań i definicja. Działy psychologii ze
szczególnym uwzględnieniem psychologii zdrowia, psychologii lekarskiej, klinicznej i
psychostomatologii. Powiązania psychologii z innymi naukami, Wybrane koncepcje psychologiczne
człowieka, Znaczenie wiedzy psychologicznej.
Pedagogika jako nauka: definicja i podstawowe pojęcia w pedagogice: wychowanie,
samowychowanie, nauczanie, uczenie się, kształcenie, kształcenie ustawiczne, edukacja, oświata.
Subdyscypliny pedagogiki. Związek pedagogiki z naukami medycznymi i zdrowiem publicznym, rola
pedagogiki w kształtowaniu zdrowia jednostki i społeczeństwa. Miejsce pedagogiki wśród nauk
społecznych. Rozwój refleksji pedagogicznej i nurty w myśleniu pedagogicznym.
36
Moduł II. Elementy psychologii ogólnej
Charakterystyka procesów psychicznych człowieka (procesy poznawcze: spostrzeganie, uwaga,
pamięć, myślenie; procesy emocjonalne i motywacyjne; osobowość).
Moduł III. Elementy psychologii rozwojowej
Periodyzacja rozwoju człowieka, czynniki rozwoju, charakterystyka poszczególnych etapów życia
człowieka od dzieciństwa do dorosłości. Dorosły jako uczeń. Style uczenia się, Identyfikacja mocnych
i słabych stron we własnym uczeniu się, Ustalanie sposobów doskonalenia uczenia się.
Moduł IV. Elementy psychologii zdrowia
Koncepcje i pojęcie zdrowia w psychologii. Determinanty zdrowia i choroby. Choroba w życiu
człowieka. Proces adaptacji do choroby. Zdrowie psychiczne i czynniki wpływające na jego stan.
Moduł V. Kształtowanie umiejętności życiowych (psychospołecznych)
Komunikacja interpersonalna: relacje pracownik medyczny – pacjent, trudności we współpracy
pracownika medycznego i pacjenta, bariery komunikacji interpersonalnej, aktywne słuchanie,
komunikaty ”TY” i „JA”, komunikacja niewerbalna, współpraca w zespole, twórcze myślenie,
radzenie sobie ze stresem. Psychologiczna relacja przełożony – podwładny.
Moduł VI. Charakterystyka oddziaływań edukacyjnych i warunki ich efektywności
Człowiek w różnych fazach życia i różnych siedliskach jako podmiot oddziaływań edukacyjnych.
Cechy, umiejętności i zachowania nauczających sprzyjające osiąganiu sukcesu w pracy
pedagogicznej. Poznawanie uczących się jako podstawa pracy wychowawczej. Metody oddziaływań
wychowawczych. Metody nauczania i uczenia się (w odniesieniu do edukacji zdrowotnej) Trudności
w nauczaniu i wychowaniu. Czynniki wpływające na efektywność oddziaływań edukacyjnych
(wychowawczych i dydaktycznych).
Moduł VII. Polityka oświatowa i system edukacji w Polsce
Organizacja systemu edukacji w Polsce. Edukacja zdrowotna w szkole i infrastruktura dla jej
wspierania.
Warunki zaliczenia przedmiotu
− Obecność na zajęciach.
− Zaliczenie pisemnego kolokwium końcowego. Pytania do kolokwium obejmować będą
treści wykładów oraz zagadnienia, które student powinien poznać samodzielnie,
wykorzystując podawane na bieżąco źródła piśmiennictwa.
Piśmiennictwo zalecane
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Ciechanowicz W. (red.) (2000): Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych, wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa.
Formański J. (2003): Psychologia. Podręcznik dla szkół medycznych, PZWL, Warszawa
Gordon T. (1999): Pacjent jako partner, PAX, Warszawa.
Hamer H. (1998): Rozwój przez wprowadzanie zmian, Centrum Edukacji Medycznej, W-wa.
Heszen I., Sęk H. (2007): Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Janowski A. (2002b): Pedagogika praktyczna. Zarys problematyki, zdrowy rozsądek, wyniki
badań, Fraszka Edukacyjna, Warszawa.
Trzcieniecka Green A. (red.) (2006): Psychologia. Podręcznik dla studentów kierunków
medycznych, UNIVERSITAS, Kraków.
Woynarowska B., (2007) : Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.
Zimbardo P.G., Ruch F.L. (1997): Psychologia i zycie, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa.
Artykuły z czasopism: „Asystentka i higienistka stomatologiczna”, „As
stomatologiczny”, „Nowa stomatologia”
37
EKONOMIA
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Wymiar godzin: 15 godz. – wykłady
Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Bożena Adamczyk- Kloczkowska
Tel. 0.22 599.21.84
Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury podane są do wiadomości
zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w Zakładzie Zdrowia Publicznego
Program nauczania
Przedstawienie podstawowych problemów teorii ekonomii w podziale na mikroekonomię
oraz makroekonomię, w nawiązaniu do realiów polskiej gospodarki tak, aby wykładana teoria
posłużyła studentom do zrozumienia budowy nowoczesnej gospodarki rynkowej w naszym
kraju oraz aby wiedza wyniesiona z zajęć mogła być przez nich wykorzystywana w praktyce.
Organizacja i zasady zaliczania zajęć
Zajęcia odbywają się w dniach i godzinach określonych planem ramowym, opracowanym
przez Dziekanat.
Zaliczenie w formie pisemnej testowej odbywa się na ostatnich zajęciach.
Tematyka wykładów
MIKROEKONOMIA CZĘŚĆ I
Definicja ekonomii. Modelowe ujęcie zagadnień ekonomicznych,
Mikroekonomia i makroekonomia. Polityka gospodarcza. Ekonomia
pozytywna i normatywna.
Zapoznanie z przedmiotem ekonomii oraz zakresem badawczym mikro- i
Cel
makroekonomii.
Zdefiniowanie pojęcia „Polityka gospodarcza” oraz omówienie związku
Zakres
tematyczny między nim a ekonomią. Omówienie dwóch podstawowych nurtów w
ekonomii: ekonomii pozytywnej i normatywnej, z uwzględnieniem różnic w
zakresie ich celów i metodologii.
1
Temat
2
Temat
Cel
Mikroanaliza rynku.
Zapoznanie z podstawowymi kategoriami ekonomicznymi oraz z
zależnościami między nimi.
Definicje podstawowych kategorii ekonomicznych, takich jak: popyt, podaż,
Zakres
tematyczny cena, rynek.
Rozpoczęcie analizy zależności między tymi kategoriami, konkretnie
38
zależności między popytem a ceną. Omówienie pojęć: cena równowagi, cena
maksymalna, cena minimalna.
3
Mikroanaliza rynku. Ciąg dalszy.
Przedstawienie zależności między popytem a ceną, podażą a ceną, dochodami a
popytem.
Cenowa elastyczność popytu. Cenowa elastyczność podaży. Dochodowa
Zakres
tematyczny elastyczność popytu.
4
Temat
Cel
Teoria racjonalnego zachowania konsumenta.
Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu teorii racjonalnego
zachowania konsumenta.
Pojęcie użyteczności oraz użyteczności krańcowej. Krzywa obojętności
Zakres
tematyczny konsumenta. Graficzna ilustracja zmian poziomu dochodu konsumenta oraz
proporcji cen nabywanych dóbr. Równowaga konsumenta. Efekt dochodowy
przy obniżce cen i efekt substytucyjny przy zmianie relacji cen nabywanych
dóbr.
5
Temat
Cel
Temat
Cel
Zakres
tematyczny
Analiza czynników produkcji.
Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu zachowania się producenta.
Krzywa produktu całkowitego a krzywe przeciętnej i krańcowej
produkcyjności pracy. Wybór najbardziej efektywnej kombinacji czynników
wytwórczych.
6
Analiza czynników produkcji. Ciąg dalszy.
Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu popytu na pracę i podaży
pracy.
Mechanizm kształtowania popytu na pracę i podaży pracy w warunkach
Zakres
tematyczny doskonałej konkurencji. Czynniki kształtujące poziom i zróżnicowanie płac.
7
Temat
Cel
Teoria funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu teorii funkcjonowania
przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej.
Pojęcie oraz składniki kosztów produkcji i zysku. Rodzaje kosztów i kształt ich
Zakres
tematyczny krzywych w krótkim okresie. Maksymalizacja zysku w przedsiębiorstwie przy
założeniu konkurencji doskonałej. Koszty przeciętne w długim okresie. Ceny
rynkowe a długookresowe koszty wytwarzania w gałęzi w warunkach
doskonałej konkurencji.
8
Temat
Cel
Teoria funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ciąg dalszy.
Przedstawienie podstawowych zagadnień z zakresu teorii funkcjonowania
przedsiębiorstwa w warunkach monopolu.
Maksymalizacja zysku w przedsiębiorstwie monopolistycznym. Doskonałe
Zakres
tematyczny zróżnicowanie cen w pełnym monopolu. Wpływ zmian poziomu kosztów i
popytu na rozmiary wywarzanej produkcji w pełnym monopolu.
Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji monopolistycznej. Złamana krzywa
popytu w oligopolu.
Temat
Cel
39
MAKROEKONOMIA CZĘŚĆ II
9
Temat
Cel
Tworzenie i podział dochodu narodowego.
Zapoznanie z podstawowymi kategoriami makroekonomicznymi oraz z
zależnościami między nimi.
Proces tworzenia wartości dodanej i produkcji finalnej w gospodarce
Zakres
tematyczny narodowej. Podstawowe kategorie produktu i dochodu narodowego. Ruch
okrężny strumieni dochodów i wydatków. Ceny jako narzędzie agregacji
dochodu narodowego.
10
Podstawowe zależności agregatowe w ekonomii keynesowskiej.
Przedstawienie związków między głównymi agregatami ekonomicznymi
stosowanymi i wprowadzonymi do teorii ekonomii przez Keynesa.
Inwestycje a oszczędności. Funkcja konsumpcji. Mnożnik inwestycyjny i jego
Zakres
tematyczny wpływ na przyrost dochodu narodowego. Keynesowska funkcja inwestycji.
Składniki popytu globalnego a poziom dochodu narodowego.
11
Temat
Cel
Budżet i polityka fiskalna państwa.
Przedstawienie podstawowych kategorii ekonomicznych dotyczących pojęć
„Budżet” oraz „Polityka fiskalna” oraz ich znaczenia i zależności między nimi.
Definicja pojęć: budżet, nadwyżka budżetowa, deficyt budżetowy. Podatki i ich
Zakres
tematyczny rodzaje. Główne dochody i wydatki budżetu państwa oraz ich struktura.
Przyczyny powstawania deficytu budżetowego i sposoby jego finansowania.
Deficyt budżetowy a dług publiczny.
12
Temat
Cel
Pieniądz, rynek pieniężny, bankowość.
Przedstawienie głównych zagadnień z zakresu systemu finansowego, teorii
rynku pieniężnego i kapitałowego.
Podstawowe funkcje pieniądza. Rodzaje pieniądza. Podstawowe składniki
Zakres
tematyczny bilansu w bankach komercyjnych oraz w banku centralnym. Zasady obrotu
bezgotówkowego. Czynniki wyznaczające wielkość podaży pieniądza.
Rezerwa obowiązkowa i mnożnik depozytowy. Mnożnik kreacji pieniądza i
baza monetarna. Współzależności między popytem na pieniądz i podażą
pieniądza a stopą procentową. Mechanizm kształtowania się kursu obligacji.
Środki regulacji dopływu i odpływu pieniądza z obiegu. Możliwości
oddziaływania banku centralnego na koniunkturę gospodarczą kraju.
13
Temat
Cel
Wahania koniunktury w gospodarce rynkowej.
Przedstawienie głównych zagadnień dotyczących przyczyn cykliczności
poziomu aktywności gospodarczej, jej faz oraz możliwości i instrumentów
wpływania państwa na wychodzenie gospodarki z recesji.
Pojęcie cyklu koniunkturalnego i jego fazy. Realistyczny opis faz cyklu
Zakres
tematyczny koniunkturalnego. Narzędzia stosowane przez państwo dla celu pobudzenia
aktywności gospodarczej w okresie recesji. Przyczyny osłabienia wahań
cyklicznych po II wojnie światowej.
14
Temat
Cel
40
Inflacja i bezrobocie.
Przedstawienie najważniejszych zagadnień dotyczących przyczyn inflacji i
bezrobocia oraz możliwości ich ograniczania przez państwo.
Pojęcie bezrobocia i jego formy. Społeczne i gospodarcze skutki bezrobocia.
Zakres
tematyczny Pojęcie inflacji i jej przyczyny oraz rodzaje. Monetarystyczna teoria inflacji.
Krótko- i długookresowa krzywa Philipsa. Sposoby hamowania inflacji i
bezrobocia przez państwo.
15
Temat
Cel
Temat
Cel
Zakres
tematyczny
Bilans płatniczy kraju i wymiana międzynarodowa.
Przedstawienie głównych zagadnień związanych z gospodarką otwartą.
Pojęcie bilansu płatniczego i jego struktura. Korzyści z otwarcia gospodarki
narodowej. Teoria kosztów komparatywnych. Krótko- i długookresowe skutki
gospodarki otwartej. Kursy walut oraz ich związki z bilansem płatniczym kraju.
Mechanizm przywracania równowagi zewnętrznej w dłuższym okresie.
Dopuszczalna granica zadłużenia kraju.
FORMA ZALICZENIA PRZEDMIOTU
Zaliczenie pisemne w formie testowej.
Piśmiennictwo obowiązkowe
1. Mieczysław Nasiłowski „System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii”, Wyd.
Key Text, Warszawa 2001 r.
2. David Begg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch „Mikroekonomia”, Wyd. PWE,
Warszawa 1998 r. I wydania następne.
3. David Begg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch „Makroekonomia”, Wyd. PWE,
Warszawa 1998 r. i wydania następne.
41
EKONOMIKA i FINANSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA
ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO
ul. Banacha 1a, blok F
02-097 Warszawa Tel.: 599-21-80 (81)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Janusz Ślusarczyk
Wymiar godzin: 15 godz. – wykłady
Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Bożena Adamczyk- Kloczkowska
Program nauczania
Celem zajęć jest:
1 - zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami z zakresu ekonomiki ochrony zdrowia,
2 - zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami z zakresu finansowania w ochronie zdrowia.
Tematy wykładów
1. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU EKONOMIKI OCHRONY ZDROWIA.
Funkcja produkcji zdrowia (inaczej: funkcja usług zdrowotnych). Szacowanie empirycznej
funkcji produkcji zdrowia. Szacowanie krańcowego wpływu opieki zdrowotnej na poziom
zdrowia populacji.
2. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU EKONOMIKI OCHRONY ZDROWIA
Podaż usług zdrowotnych.
3. Problem liczenia kosztów w ochronie zdrowia. Problem minimalizacji kosztu przeciętnego
w odniesieniu do usług zdrowotnych.
4. Popyt na kapitał zdrowotny. Popyt na usługi zdrowotne.
5. FINANSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA. Źródła finansowania ochrony zdrowia i
systemy finansowania ochrony zdrowia.
6. FINANSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA. Mechanizmy finansowania świadczeń
zdrowotnych. Narodowe rachunki zdrowia
7. FINANSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA. System finansowania ochrony zdrowia w
Polsce.
8. ZALICZENIE
Organizacja zajęć Wykłady odbywają się raz w tygodniu w semestrze zimowym
Zasady i forma zaliczenia zajęć Wykład - obecność obowiązkowa, zaliczenie w oparciu o
test.
Piśmiennictwo zalecane
Na rynku nie ma jednej pozycji zwartej traktującej o ekonomice ochrony zdrowia i
finansowaniu w ochronie zdrowia. Z dostępnej polskojęzycznej literatury przedmiotu można
ewentualnie polecić książkę Thomasa E. Getzena „Ekonomika zdrowia”, lecz nie ma w niej
sporej części zagadnień poruszanych na wykładzie. W przygotowaniu jest skrypt napisany
przez dwoje pracowników Zakładu Zdrowia Publicznego: Bożenę Adamczyk-Kloczkowską i
Michała Wojnę pt.: „Wybrane zagadnienia z zakresu ekonomiki ochrony zdrowia. Wybrane
zagadnienia z zakresu finansowania w ochronie zdrowia.”
42
INFORMATYKA
ZAKŁAD INFORMATYKI MEDYCZNEJ I TELEMEDYCYNY
SP CSK AM, Blok „E“ II piętro
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1A, tel/fax. 658-29-97
e-mail: [email protected] http://zimit.wum.edu.pl
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Robert Rudowski
Godziny przyjęć: pon., czw. - godz.1000 - 1200
1. Osoba odpowiedzialna za nauczanie – lek. med. Joanna Michalik
Wymiar godzin przedmiotu:



Semestr –
Wykłady Ćwiczenia -
2
godz. 10
godz. 20
(pracownie Zakładu, SPCSK WUM, ul. Banacha 1A,
Blok E, II piętro).
2. Cel nauczania:
Celem nauczania jest:
a) wprowadzenie studentów do tematyki informatyki medycznej i telemedycyny,
b) zapoznanie ich z typowymi programami znajdującymi zastosowanie w medycynie
i praktyce stomatologicznej (program obsługi przychodni stomatologicznej, programy
do obrazowania medycznego, MS Excel, MS Access). Ponadto zakres ćwiczeń obejmuje
informacje na temat medycznych zasobów dostępnych przez Internet (Medline,
stomatologiczne zasoby WWW) oraz usług internetowych.
3. Organizacja nauczania:
Wykłady odbywają się na początku semestru. Ćwiczenia prowadzone są raz w tygodniu.
Rozpoczynają się krótkim wprowadzeniem do tematu z użyciem rzutnika obrazu
komputerowego i tablicy, po którym następuje część praktyczna polegająca na samodzielnej
pracy studentów z komputerem. Regulamin zajęć jest dostępny w laboratorium
komputerowym.
4. Forma zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie na podstawie testu przeprowadzonego na ostatnich zajęciach obejmującego
materiał wykładów i ćwiczeń.
5. Tematyka zajęć:
Tematyka wykładów: (5 x 2godz.)
1.Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia. Komputery i sieci komputerowe. Sieć Internet i jej
usługi.
2.Elektroniczna historia choroby (EHC). Systemy klasyfikacji i kodowania.
43
3.Systemy informatyczne dla różnych szczebli opieki zdrowotnej: gabinet, przychodnia,
szpital. Systemy obrazowania.
4.Telemedycyna/e-zdrowie.
5.Systemy baz danych.
Tematy ćwiczeń: (10 x 2 godz.)
1. Wyszukiwanie informacji naukowej w zasobach internetowych – narzędzia, ocena
wiarygodności źródeł informacji.
2. Przedstawienie szczegółowe bazy Medline (na przykładzie serwisu PubMed). Metodyka
przeszukiwania internetowych baz medycznych abstraktowych i pełnotekstowych
dostępnych dla studentów WUM.
3. Arkusz kalkulacyjny (MS Excel lub OpenOffice Calc) - omówienie przydatnych funkcji
programu, tworzenie i formatowanie wykresów.
4. Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do budowy tabeli jako przykład prostej medycznej
bazy danych.
5. Budowa relacyjnej bazy danych. Tworzenie poprawnej struktury pól, formularzy
i konstruowanie różnego typu kwerend. Zalety i wady tego typu bazy danych.
6. Elektroniczna historia choroby. Systemy klasyfikacji i kodowania. Program do obsługi
gabinetu stomatologicznego/przychodni – Prodentis.
7. Podstawy edycji obrazu w programie graficznym. Omówienie podstawowych formatów,
ich metody kompresji i właściwości.
8. Obrazowanie medyczne – podstawowe właściwości formatu DICOM i systemu PACS
9. Oprogramowanie do edycji pracy licencjackiej, w tym oprogramowanie Open Source.
10. Powtórzenie materiału. Zaliczenie
6. Koło naukowe:
Przy Zakładzie istnieje Studenckie Koło Naukowe Informatyki działające w kilku grupach
problemowych. Studenci uczą się pisania własnych programów, korzystania z medycznych
zasobów Internetu oraz bazy Medline.
7. Piśmiennictwo
1. Podręcznik „Informatyka Medyczna” pod red. R. Rudowskiego, PWN, Warszawa 2003.
2. Zasoby Zakładu Informatyki Medycznej i Telemedycyny (http://moodle.amwaw.edu.pl):
 Ms Excel – I. Podstawy obliczeń statystycznych – Maria Karlińska
 Wprowadzenie do Excela, Excel-Podstawy obliczeń statystycznych, Statystyka
opisowa, Statystyka zaawansowana, SAS – Janusz Sierdziński
 Wstęp do podstaw statystyki na podstawie artykułów w Medycynie Praktycznej
(od 1998/07 do 2002/09) - Tomasz Koziński
 Systemy Obrazowania - Ewa Paulo
Systemy Obrazowania - Bartosz Kaczyński
 Zasady formatowania pracy licencjackiej – Joanna Michalik i Bartosz Kaczyński
Książki:
1. „Statystyka opisowa w Excelu dla szkół. Ćwiczenia praktyczne”. Autor Andrzej Obecny,
wyd. Helion
44
2. „Statystyka matematyczna w Excelu dla szkół. Ćwiczenia praktyczne.” Autor
Andrzej Obecny, wyd. Helion
3. „GIMP. Domowe studio graficzne. Ćwiczenia”. Autor Łukasz Oberlan,
wyd Helion 03/2003
4. „Joomla! Ćwiczenia”. Autor Paweł Frankowski, wyd. Helion 2007
5. „Excel 2003. Wersja Polska ćwiczenia”. Autor Ewa Łuszczyk, Mirosława Kopertowska,
wyd PWN 2007
6. „Bazy danych uczymy się na przykładach. Gotowe rozwiązania, porady praktyczne
Access, SQL, ASP”, autorzy Bronisław Jankowski, Andrzej Regmunt
Czasopisma:
1. Computerworld - www.computerworld.pl
2. CHIP on line – www.chip.pl
3. Magazyn Internet - www.magazyninternet.pl
45
JĘZYK OBCY
(do wyboru język angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski)
STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH
ul. Księcia Trojdena 2A
02-109 Warszawa
Tel. (+48 22) 5720 863
e-mail:[email protected]
Kierownik Studium: mgr Joanna Ciecierska
Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Grażyna Wodnicka
Wymiar godzin przedmiotu (ćwiczenia):
Łącznie 120 godzin na I i II roku studiów (po 30 godzin w semestrach I, II, III i IV)
Forma zakończenia przedmiotu:
Zaliczenie po semestrze I, II, III i IV..
Program nauczania
Cel nauczania:
Lektorat wybranego przez studentów języka obcego (angielskiego, francuskiego,
niemieckiego lub rosyjskiego) prowadzony jest na poziomie średnio zaawansowanym i opiera
się na umiejętnościach językowych wyniesionych ze szkoły średniej.
Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego czyli kształcenie sprawności językowych
pozwalających na:
 czytanie i rozumienie różnego rodzaju tekstów o tematyce zawodowej
 rozumienie ze słuchu nagrań i wykładów
 własne wypowiedzi o tematyce zawodowej ( m.in. higiena jamy ustnej, dieta, profilaktyka
stomatologiczna)
 komunikację w środowisku zawodowym (ze stomatologami i pacjentami)
 streszczenie i prezentację przeczytanego tekstu o tematyce zawodowej.
Tematyka zajęć:
1. Specjalności w stomatologii
2. Wyposażenie gabinetu stomatologicznego
3. Budowa jamy ustnej
4. Uzębienie – rodzaje zębów, ich budowa i funkcje
5. Podstawowe obowiązki higienistki
6. Polecenia dentysty podczas zabiegu
7. Higiena jamy ustnej – stosowane środki i metody
Wyjaśnianie pacjentowi jak dbać o zęby
8. Pierwsza wizyta – uzyskiwanie danych o pacjencie
9. Umawianie pacjenta na wizytę (data, godzina)
10. Karta pacjenta
11. Kontakt z pacjentem zestresowanym – uspakajanie pacjenta, wyjaśnianie
46
12. Rodzaje bólu – opis
13. Próchnica
14. Klasyfikacja ubytków
15. Narzędzia stosowane w gabinecie stomatologicznym
16. Materiały do wypełnień, charakterystyka
17. Przygotowanie materiału do wypełnień – podstawowe czynności
18. Leki (m.in. antybiotyki, środki uspokajające i znieczulające) i materiały opatrunkowe
w praktyce stomatologicznej
19. Endodoncja – terminologia leczenia kanałowego
20. Protetyka - rodzaje protez, koron i mostów
21. Ortodoncja: nieprawidłowości zgryzu, aparaty ortodontyczne
22. Choroby przyzębia
23. Profilaktyka (m.in. prawidłowa dieta) – zalecenia dla pacjenta
24. Fluoryzacja
25. Scaling
26. Proces sterylizacji: metody i urządzenia
Zasady i formy oceny wyników nauczania
Podstawę zaliczenia po każdym semestrze stanowi systematyczny, aktywny udział w
zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnego sprawdzianu
końcowego oraz przedstawienie prezentacji w oparciu o dodatkową samodzielną lekturę.
Literatura obowiązkowa
Język angielski
1. Studzińska-Pasieka, Kinga, Otto, Marcin: Open your English - Wide!!!. Angielski dla
stomatologów + płyta CD, Bestom 2005
2. Wawer, Genowefa Anna: English in Dentistry. Texts with Exercises, Akademia Medyczna
Lublin 1999
Język francuski
1. Mourlhon-Dallies, Florence; Tolas Jacqueline: Santé-médecine.com, CLE international
2004
Język niemiecki
1. Nazarska-Brzeska,Anna: Rund um den Zahn, Deutsch für stomatologische Fachkräfte +
płyta CD, Wydawnictwo BESTOM-DENTOnet.pl, 2005
Język rosyjski
1. Ramotowska, D.: Rosyjski dla studentów stomatologii, Wyd. AM, Warszawa.
2. Pado, Anna: Start, ru. cz.II, WSiPeuropa, 2006
47
PROPEDEUTYKA MEDYCYNY - PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA
ZAKŁAD PODSTAW PIELĘGNIARSTWA
01-445 Warszawa ul. Erazma Ciołka 27
Sekretariat: tel.: 0-22 836 09 72
Kierownik: prof. dr hab. Andrzej Krupienicz
Wymiar godzin: 15 godz. wykłady/ 15 godz. seminaria/ 30 godz. - ćwiczenia
Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr M. Sulewska
Treści nauczania
1. Wprowadzenie do pielęgniarstwa (podstawowe pojęcia: pielęgniarka, pielęgniarstwo,
pielęgnowanie).
2. Relacja terapeutyczna pielęgniarka – pacjent
3. Etyka w pracy pielęgniarki.
4. Funkcje zawodowe pielęgniarki.
5. Potrzeby życiowe człowieka zdrowego.
6. Gromadzenie danych o podopiecznych (obserwacja, wywiad, wykonywanie pomiarów,
analiza dokumentacji).
7. Prowadzenie dokumentacji pacjenta (karta gorączkowa, historia choroby).
8. Udział pielęgniarki w zapobieganiu zakażeniom wewnątrzszpitalnym.
9. Działania pielęgniarskie w zakresie wykonywania podstawowych pomiarów funkcji
życiowych służących ocenie stanu pacjenta (tętno, ciśnienie, temperatura, oddech).
10.Stosowanie leków różnymi drogami. Podstawy prawne związane z podawaniem leków
przez pielęgniarkę.
11.Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach [złamania, krwotoki, oparzenia]
12.Udzielanie pierwszej pomocy w nagłym zatrzymaniu krążenia i oddychania.
13.Analiza objawów patologicznych ze strony wybranych układów i narządów.
14.Zmiany w jamie ustnej a choroby ogólnoustrojowe.
15. Udział pielęgniarki w zakresie wykonywania zabiegów aseptycznych.
(iniekcje podskórne, domięśniowe, wykonanie prób śródskórnych, pobieranie krwi do
badania, założenie wkłucia do żyły, kroplowy wlew dożylny).
16.Bandażowanie różnych części ciała.
FORMA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: EGZAMIN.
Literatura do przedmiotu:
1. Ciechaniewicz W. (red): Pielęgniarstwo ćwiczenia. PZWL, Warszawa, 2000.
2. Collins S., Parker E. (red): Podstawy pielęgniarstwa. Propedeutyka. PZWL, Warszawa,
1994.
3. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa, 1985.
4. Huber A., Karasek – Kreutzinger B., Jobin – Howald U.: Kompendium pielęgniarstwa.
PZWL, Warszawa, 1995.
5. Zahradniczek K. (red): Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa, 1999.
6. Buchfelder M, Buchfelder A.: Podręcznik pierwszej pomocy. PZWL, Warszawa 1999.
7. Chrząszczewska A.: Bandażowanie PZWL
48
PROPEDEUTYKA MEDYCYNY - PODSTAWY CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH I KARDIOLOGII
02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4, pawilon 3
Sekretariat: tel.: 0-22 502 11 44, 502 11 29, fax 0-22 502 21 42
e-mail: [email protected]
Kierownik: prof. dr hab. Piotr Pruszczyk
Wymiar godzin: 20 godz. wykłady/ 10 godz. seminaria
Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Anna Lipińska
Przyjęcia w sprawach studenckich: codziennie w godz. 10.00-13.00
Program nauczania
Celem nauczania jest przedstawienie podstawowej wiedzy dotyczącej przyczyn,
rozpoznawania, leczenia i zasad profilaktyki w najczęściej występujących chorobach
wewnętrznych.
Tematy wykładów
1. Miażdżyca i jej powikłania
2. Choroba niedokrwienia serca. Zawał serca.
3. Stany zagrożenia życia w chorobach układu krążenia.
4. Nadciśnienie tętnicze pierwotne i wtórne.
5. Zaburzenia świadomości i śpiączka.
6. Choroby układu oddechowego.
7. Najczęstsze przyczyny bólów brzucha.
8. Choroby układu moczowego.
9. Najczęstsze zaburzenia endokrynologiczne: cukrzyca, nadczynność i niedoczynność
tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy.
10. Interpretacje podstawowych wyników badań laboratoryjnych.
Tematy seminariów
1.
Miażdżyca tętnic. Zasady prewencji pierwotnej i wtórnej miażdżycy.
2.
Choroba zatorowo-zakrzepowa.
3.
Nadciśnienie tętnicze.
4.
Niewydolność serca, zasady postępowania.
5.
Rak płuc.
6.
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
7.
Żółtaczki.
8.
Cukrzyca i jej powikłania.
9.
Choroby układu moczowego.
10.
Niedokrwistość.
Organizacja zajęć
Szczegółowe terminy wykładów i seminariów podane są w planie zajęć. Seminaria odbywają
się w Sali seminaryjnej Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii IS.
49
Wymagana jest obecność na wykładach i seminariach.
Zajęcia kończą się kolokwium, w czasie którego należy wykazać się znajomością tematów
poruszanych na wykładach i seminariach.
Literatura źródłowa
1. Januszewicz W., Kokot F.: Interna, P.Z.W.L. Warszawa, 2002 r.
50
WYCHOWANIE FIZYCZNE
STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU
02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2, tel. 57 20 528, 529
Kierownik: mgr Jerzy Chrzanowski
Przyjmuje: wtorek 11.00 - 12.30, środa 10.30 - 12.00
Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Bożena Glinkowska
Sekretariat Studium czynny codziennie w godz.
8.00 - 15.00
Godziny przyjęć studentów oraz dyżury nauczycieli wychowania fizycznego podane są
do wiadomości na tablicy informacyjnej Studium oraz na stronie www.swfis.wum.edu.pl
PROGRAM ZAJĘĆ
Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności
fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości
fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury
fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji
ruchowej.
Studenci mogą wybrać interesująca ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz
system zapisów jest dostępny na stronie:
www.swfis.wum.edu.pl
ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
1. Podstawowym kryterium oceny studenta jest frekwencja na zajęciach, zaliczenie
sprawdzianu.
2. Studenci zwolnieni przez lekarza z prowadzonych zajęć ze względu na stan zdrowia
są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji
ruchowej określonego rodzaju schorzenia .
3. Student obowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu w którym odbywają
się ćwiczenia z wychowania fizycznego. Na salach sportowych studenci obowiązani
są posiadać strój sportowy.
51
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-007 Warszawa, ul. Oczki 1, tel/fax (0 22) 628 22 37, (022) 621 95 45
http://www.bibl.amwaw.edu.pl
Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
e-mail: [email protected]
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: 9.00-12.00
Jednorazowe zajęcia z przysposobienia bibliotecznego (2 godz.) odbywają się w Czytelni
Ogólnej Biblioteki Głównej (parter), przy ul. Oczki 1, dla grup dziekańskich.
Celem zajęć jest: przygotowanie do samodzielnego korzystania z systemu informacyjnobibliotecznego uczelni, zapoznanie się z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w
zakresie dostępu do literatury medycznej.
Wykład poświęcony jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu bibliotecznoinformacyjnego WUM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym
uwzględnieniem bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne
i edukacyjne dostępne ze strony www.bibl.amwaw.edu.pl
Ćwiczenia polegają na wyszukiwaniu w katalogach wybranych pozycji z literatury i
wypełnieniu rewersu.
Zaliczenie na podstawie obecności i prawidłowo wykonanych ćwiczeń.
52