SPRAWOZDANIE

GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
SPRAWOZDANIE
Z REALIZACJI XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ
PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
Zaborek 8-12 październik 2012r.
1. CEL I ZAKRES BADAŃ
Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych (PT/ILC) hałasu w środowisku
przeprowadzonych w dniach 8-12 październik 2012r. był Instytut Ochrony ŚrodowiskaPaństwowy Instytut Badawczy na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Przeprowadzono je w celu oceny zdolności laboratoriów do prowadzenia pomiarów
hałasu w środowisku.
Ocenie zostało poddanych 45 laboratoriów badawczych specjalizujących się w
badaniach hałasu.
Badania poprowadzono zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17043:2011
„Ocena zgodności -Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości”.
Badania biegłości i badania porównawcze (PT/ILC) hałasu w środowisku składały się
z 3 odrębnych cykli pomiarowych. Były to badania:
 hałasu przemysłowego – jeden cykl,
 hałasu komunikacyjnego – jeden cykl,
 badania mocy akustycznej maszyny – jeden cykl.
2. WYBRANE DOKUMENTY BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANE Z XXXIV BADANIAMI
BIEGŁOŚCI I BADANIAMI PORÓWNAWCZYMI (PT/ILC) HAŁASU W
ŚRODOWISKU:
Normy:
 PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności - Ogólne wymagania dotyczące
badania biegłości,
 PCA DAPT -01 Akredytacja organizatorów badań biegłości.
 ISO 13528:2005 Statistical methods for use in proficiency testing by
interlaboratory comparisons,
Rozporządzenia:
 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 listopada 2008 r. w
sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz
pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291).
 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 16 czerwca 2011r. w
sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub
energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linia
tramwajową, lotniskiem lun portem (Dz. U. nr 140, poz. 824).
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-1-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ

Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
PN-EN ISO 3746:2011 Akustyka – Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej i
poziomów energii akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia
akustycznego – metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni
pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk.
3. ORGANIZACJA XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH
(PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy otrzymali swój numer kodowy, którym posługiwali
się dla zachowania poufności.
Uczestnicy badań byli zobowiązani do przywiezienia własnego sprzętu pomiarowego
wyposażonego w aktualne świadectwa wzorcowania.
Obserwator nadzorował wykonywanie badań na danym poligonie oraz podpisywał w
protokole wyniki pomiarów uzyskane na danym poligonie, tak, aby zapobiec zmowie i
fałszowaniu wyników przez Uczestników.
Organizator monitorował parametry źródła dźwięku oraz panujące warunki
atmosferyczne: prędkość i kierunek wiatru, temperaturę ciśnienie atmosferyczne oraz
wilgotność.
Każdy z uczestników badań otrzymał skoroszyt pt. Normy i Metody, w którym zawarte
były przykładowe metody analiz.
W celu wykonania badań biegłości i badań porównawczych hałasu zostały
przygotowane eksperymentalne poligony pomiarowe dla hałasu przemysłowego ze
znaną charakterystyką źródła oraz dla hałasu komunikacyjnego.
Zostały one scharakteryzowane poniżej.
Informacje na temat obiektu badań należało umieścić w odpowiednich miejscach w
protokole i sprawozdaniu.
BADANIE 1 – poligon pomiarowy hałasu przemysłowego.
Organizator badań przygotowywał poligon pomiarowy hałasu przemysłowego z:
 określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie,
 wyznaczonymi 3 lokalizacjami punktów pomiarowych położonymi w
zróżnicowanych warunkach topograficznych,
 określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by przynajmniej w jednym
punkcie była możliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału
akustycznego z danego źródła.
Organizator przygotował w warunkach poligonu badawczego zarejestrowane wcześniej
sztuczne źródło dźwięku symulujące pracę instalacji na przenośnym urządzeniu. Poligon
symulował uciążliwy zakład przemysłowy, w którym można z góry sterować mocą i
czasem pracy źródeł.
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-2-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
Uczestnicy badań zobowiązani byli wykonać pomiary, imisji hałasu w wyznaczonych
punktach pomiarowych zgodnie z Rozp. Min. Środ. z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości
pobieranej wody (Dz. U. Nr 206 poz. 1291). Metody i procedury badań uczestnik ustalał
indywidualnie, zgodnie ze swym stanem wiedzy w tym zakresie oraz dysponowanymi
umiejętnościami. Przykładowe metody analiz zawarto w przekazanym uczestnikom
badań skoroszycie pt. Normy i Metody.
Uczestnicy badań zobowiązani byli do oznaczenia równoważnego poziomu dźwięku
LAeqD w wyznaczonych punktach pomiarowych wraz z oszacowaniem błędu. Czas pracy
urządzenia został podany przez organizatora badań i wynosił on 17100 s. Uzyskane
wyniki zostały poddane ocenie.
BADANIE 2 –poligon pomiarowy hałasu komunikacyjnego
Do badań w warunkach rzeczywistych został wytypowany poligon pomiarowy. Należy
przeprowadzić badania w wyznaczonych punktach pomiarowych zgodnie z Załącznikiem
nr 3 referencyjna metodyka wykonywania okresowych pomiarów poziomów hałasu
wprowadzanego do środowiska w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych i linii
tramwajowych oraz kryteria lokalizacji punktów pomiarowych rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą,
linią kolejową, linia tramwajową, lotniskiem lun portem (Dz. U. nr 140, poz. 824).
Informacje należało umieścić w odpowiednich miejscach w protokole i sprawozdaniu.
BADANIE 3 –poligon pomiarowy badanie mocy akustycznej maszyny
Badania biegłości polegają na przeprowadzeniu pomiarów poziomów ciśnienia
akustycznego zgodnie z normą PN-EN-ISO 3746/2011 służących do wyznaczenia mocy
akustycznej maszyny.
Uczestnicy badań zobowiązani byli do oznaczenia w ściśle określonych warunkach
emisyjnych, zgodnych z normą, poziomów ciśnienia akustycznego w środowisku, oraz
innych następujących parametrów akustycznych, tj.:
 LAeqi równoważnego poziomu ciśnienia akustycznego A w danym położeniu
mikrofonu pomiarowego w dB,
 Wyznaczenia mocy akustycznej maszyny – LWA w dB, oraz
 opracowania uzyskanych wyników w sprawozdaniu, przekazywanym następnie
koordynatorowi w ostatnim dniu realizacji ćwiczenia (wg. harmonogramu)
 wraz z oszacowaniem niepewności pomiaru,
 i obliczenia niepewności pomiaru.
Metody, procedury badań itp. w tym przypadku uczestnik ustalał indywidualnie, zgodnie
ze swym stanem wiedzy w tym zakresie oraz dysponowanymi umiejętnościami.
Informacje na temat obiektu badań należało umieścić w odpowiednich miejscach w
protokole i sprawozdaniu.
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-3-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
Ocenie tutaj podlegają opracowania z pomiarów przeprowadzonych przez sprawdzane
laboratoria z uwzględnieniem wniosków wynikających z obserwacji prowadzonej przez
osoby sprawdzające (niezależnych obserwatorów) w trakcie wykonywania badań.
3. STABILNOŚĆ I JEDNORODNOŚĆ ŹRÓDŁA
Stabilność i jednorodność źródeł dźwięku była badana w trakcie badań biegłości zgodnie
z Programem Badań Biegłości PT-BH- 01 z dn. 02.07.2012.
4. OGÓLNE ZASADY PODSUMOWANIA WYNIKÓW BADAŃ
Wyniki badań - równoważne poziomy dźwięku oraz poziom mocy akustycznej -obliczone
przez uczestników badań były opracowywane statystycznie. Podstawą do statystycznej
oceny laboratorium był standaryzowany parametr En, obliczany oddzielnie dla każdego
przyjętego punktu pomiarowego oraz dla poligonu badania poziomu mocy akustycznej
Standaryzowany parametr En określany jest z zależności:
E

n
x X
2
2
ulab
 u ref
gdzie:
x - równoważne poziomy dźwięku emitowanego z danego zakładu do środowiska lub
poziom mocy akustycznej, obliczone przez poszczególne laboratoria, dB,
X – wartość przypisana - równoważne poziomy dźwięku emitowanego z danego zakładu
do środowiska lub poziom mocy akustycznej dB, obliczone przez poszczególne
laboratoria, określony, jako średnia ważona z wyników uzyskanych przez wszystkich
uczestników badań w danej jednorodnej grupie badawczej, dB,
ulab - niepewność wyniku pomiaru uczestnika (średnia),
uref - niepewność wartości przypisanej oznaczonej w laboratorium odniesienia.
Klasyfikację laboratoriów ze względu na parametr En przyjęto następująco:
Ocena
laboratorium
Kryterium oceny
Zadawalająca
Niezadawalająca
En 1
En> 1
Skalę oceny interpretuje się następująco:
 zadowalająca - oznacza, iż dane laboratorium wykonuje pomiary prawidłowo,
 niezadawalająca - laboratorium musi podjąć działania naprawcze.
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-4-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
Aby badania biegłości zostały zaliczone z wynikiem zadawalającym należy
uzyskać na każdym poligonie i w każdym punkcie pomiarowym zadawalający
parametr En.
5. PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ
Wartość parametru En obliczona została na podstawie pomiarów wartości poziomu
równoważnego – hałasu maszyny na poligonie pomiarowym, wykonywanych w trzech
punktach pomiarowych, pomiarów hałasu komunikacyjnego oraz badanie mocy
akustycznej maszyny.
LISTA WYNIKÓW LABORATORIÓW XXXIV BADAŃ BIEGŁOŚCI I
BADAŃ PORÓWNAWCZYCH (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
8-12 PAŹDZIERNIK 2012 R.
LP
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
KOD LABORATORIUM
34/3/2012/01
34/3/2012/02
34/3/2012/03
34/3/2012/04
34/3/2012/05
34/3/2012/06
34/3/2012/07
34/3/2012/08
34/3/2012/09
34/3/2012/10
34/3/2012/11
34/3/2012/12
34/3/2012/13
34/3/2012/14
34/3/2012/15
34/3/2012/16
34/3/2012/17
34/3/2012/18
34/3/2012/19
34/3/2012/20
Parametr En [dB] –
Parametr En [dB] –
Parametr En [dB] –
badanie hałasu
przemysłowego
badanie hałasu
komunikacyjnego
badanie mocy
akustycznej maszyny
|En|
OCENA
|En|
OCENA
|En|
OCENA
0,2
0,7
0,2
0,5
0,1
0,6
0,1
0,2
0,4
0,5
0,3
0,4
0,4
0,5
0,2
0,1
0,4
0,7
0,4
0,1
Zadawalająca
0,5
0,1
0,9
0,1
0,5
0,1
0,3
0,6
0,0
0,1
0,5
0,3
0,4
0,5
0,9
0,4
0,7
0,3
0,5
0,4
Zadawalająca
0,1
0,2
0,3
0,5
0,3
0,0
0,2
0,1
0,0
0,2
0,3
0,3
0,1
0,1
0,0
0,1
0,1
0,3
0,2
0,3
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
-5-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
34/3/2012/21
34/3/2012/22
34/3/2012/23
34/3/2012/24
34/3/2012/25
34/3/2012/26
34/3/2012/27
34/3/2012/28
34/3/2012/29
34/3/2012/30
34/3/2012/31
34/3/2012/32
34/3/2012/33
34/3/2012/34
34/3/2012/35
34/3/2012/36
34/3/2012/37
34/3/2012/38
34/3/2012/39
34/3/2012/40
34/3/2012/41
34/3/2012/42
34/3/2012/43
34/3/2012/44
34/3/2012/45
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
0,3
0,2
0,9
0,4
0,5
0,8
0,8
0,4
0,8
0,4
0,1
0,2
0,8
0,1
0,2
0,7
1,0
0,9
0,3
0,1
0,3
0,8
0,5
0,2
1,0
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
0,5
0,8
0,3
0,8
0,7
0,4
0,0
0,5
0,2
0,4
0,1
0,4
0,7
0,5
0,8
0,1
0,2
0,3
0,5
0,8
0,2
0,1
0,1
0,0
0,5
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
0,5
0,2
0,3
0,1
0,2
0,0
0,1
0,0
0,1
0,0
0,2
0,2
0,1
0,1
0,2
0,2
0,2
0,3
0,0
0,3
0,1
0,0
0,2
0,3
0,1
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
Zadawalająca
ANALIZY STATYSTYCZNE WYNIKÓW BADAŃ INTERKALIBRACYJNYCH
Lp.
Zakres oceny
1
2
3
4
5
Udział w ćwiczeniach wzięło razem
Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy merytoryczne
Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe
Wynik niezadawalający (ze względu na E) uzyskały
Wynik zadawalający(ze względu na E)
Ilość (osób)
laboratoriów
Pomiarowych/
liczba ocen
45
45
45
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-6-
GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
DEPARTAMENT MONITORINGU I INFORMACJI O ŚRODOWISKU
NARODOWY FUNDUSZ
OCHRONY ŚRODOOWISKA I
GOSPODARKI WODNEJ
6. OPIS INFORMACJI
POWIADAMIANIA.
Zakład Akustyki Środowiska
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
PRZEKAZYWANYCH
UCZESTNIKOM
NA
ETAPIE
Uczestnicy mogli przed ćwiczeniem zapoznać się z kompletnym programem badania
biegłości w przekazanej im poczcie internetowej.
(Na tym sprawozdanie zakończono.)
XXXIV BADANIA BIEGŁOŚCI I BADANIA PORÓWNAWCZE (PT/ILC) HAŁASU W ŚRODOWISKU
-7-