Sławomir Łotysz Uniwersytet Zielonogórski ALCHEMIK CZY OSZUST?

Sławomir Łotysz Uniwersytet Zielonogórski ALCHEMIK CZY OSZUST?

Sławomir Łotysz
Uniwersytet Zielonogórski
ALCHEMIK CZY OSZUST?
SPRAWA ZBIGNIEWA DUNIKOWSKIEGO
Na początku 1932 r. prasa europejska szeroko komentowała sprawę
tzw. „polskiego alchemika," Zbigniewa Dunikowskiego. Inżynier ten został
oskarżony o zdefraudowanie pieniędzy powierzonych mu przez przedsiębior­
ców, którzy uwierzyli, iż jest on w stanie wydobywać złoto z piasku lub skał nieuważanych dotąd za złotonośne. Od czasu osadzenia w areszcie pod koniec
1931 r. Polak przygotowywał się do eksperymentu w paryskiej Ecole Central.
Pokaz ten miał udowodnić, iż nie jest on oszustem, a opracowana przez niego
metoda rzeczywiście oferuje potencjalnie ogromne zyski. Dunikowski nie twier­
dził, co było grzechem głównym alchemików w wiekach poprzednich, że zamie­
ni dowolną materię w złoto. Obiecywał jedynie znaczne zwiększenie zawartości
złota w minerałach, w których występowały choćby śladowe ilości tego metalu.
Wynalazca twierdził, że przy pomocy jego metody będzie można rozpocząć eks­
ploatację m.in. na francuskiej riwierze, w Alpach lub Tatrach. Na pozór, ale
tylko na pozór, mogło to wyglądać na rzeczywistą innowację, która mogła zre­
wolucjonizować światowe górnictwo złota. Dokładniejsza analiza jego metody
nasuwa podejrzenia, że Dunikowski w swoich rozważaniach zabrnął, rozmyśl­
nie lub nie, na peryferie oficjalnego nurtu nauki. W celu „wzbogacania rudy"
wynalazca wykorzystywał sobie tylko znane promienie „Z", a podstawą całego
procesu było twierdzenie o istnieniu „embrionalnych atomów" czy też „prapierwiastka".
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki R. 54: 2009 nr 1 s. 63-82
Gdzie jest reszta artykułu? Wersja ograniczona na wniosek
wydawcy. Proszę o kontakt [email protected] . Chętnie prześlę
darmową kopię pełnego tekstu w formacie PDF.
Where is the rest of this paper? Limited due to publisher’s
restrictions. Feel free to contact me at [email protected] I will
gladly send you a free PDF copy of full paper.