Inwestycje-2013-Burzynski Prezentacja Warunki poprawy pozycji

Warunki poprawy
pozycji innowacyjnej kraju
Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej:
próba oceny miejsca Polski
Wojciech Burzyński
Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
Warszawa, 8 kwietnia 2014
Struktura prezentacji
• Podstawowe założenie krajowych dokumentów
strategicznych 2014-2020
• Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE
• Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje
• Inwestycje bezpośrednie przychodzące /
wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
Założenie i hipoteza
Pozycja innowacyjna kraju miejsce w rankingu innowacji,
miara korzyści z poprawy miejsca w rankingu
jako poprawy zdolności konkurencyjnej
Dodatnie saldo inwestycji bezpośrednich
(FDI outflow - FDI inflow) jest warunkiem
poprawy pozycji innowacyjnej Polski
Podstawowe założenie
krajowych dokumentów strategicznych
• Strategia Rozwoju Kraju 2020
• Strategia Innowacyjności i Efektywności
Gospodarki 2014-2020
• Program Operacyjny Inteligentny Rozwój
2014-2020
Podstawowe założenie krajowych
dokumentów strategicznych 2014-2020
• …od modelu rozwoju opartego na
zdolności adaptowania rozwiązań
powstałych w krajach - liderach
rankingów innowacji … do strategii
tworzenia, ochrony i komercjalizacji
własnej wiedzy, powstającej w Polsce…
• Słowa kluczowe: tworzenie wiedzy ,
ochrona własności wiedzy
Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE
(A) niezmienna pozycja Polski od 2000 roku
wśród tzw. „innowatorów niewielkich/
umiarkowanych” (pomimo przyrostu PKB p.c.)
np. w Innovation Union Scoreboard 2013 Polska
w grupie „innowatorów niewielkich” Bułgaria, Rumunia, Łotwa,
zaś „innowatorzy umiarkowani” - to:
Litwa, Węgry, Słowacja, Republika Czech, Grecja,
Portugalia, Hiszpania, Włochy
Cechy pozycji innowacyjnej Polski w rankingu UE
(B) dystans Polski nie tylko wobec grupy
„liderów innowacji” –
Finlandia, Dania, Niemcy, Szwecja,
ale także wobec
„innowacyjnych naśladowców” –
Estonia, Słowenia, Francja, Austria, Wielka
Brytania, Belgia, Holandia
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje
(investment development path – IDP)
• …pozycja kraju wobec napływu bezpośrednich
inwestycji zagranicznych i odpływu inwestycji za
granice kraju jest bezpośrednio związana nie tylko
z poziomem, ale także ze strukturą rozwoju
gospodarczego tego kraju…
(John Harry Dunning, 1927-2009)
Np. Dunning J.H. (2010), New Challenges for
International Business Research. Back to the
Future, Edward Elgar Publishing Ltd.
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje
(investment development path – IDP)
Analizy IDP m.in. dla:
Polski - np. Gorynia M. et al. (2009) Poland’s Investment
Development Path: in search of a synthesis, „Int. J.
Economic Policy in Emerging Economies”, vol. 2, no. 2,
krajów Europy Środkowej i Wschodniej - np. Narula R.,
Guimon J, (2010) The investment development path a
globalised world: implications for Eastern Europe,
„Eastern Journal of European Studies”, Vo.. 1, issue 2,
137 krajów - UNCTAD (2006), FDI from Developing and
Transition Economies - Implications for Development,
World Investgment Report, New York and Geneva
Założenia teorii ścieżki rozwoju przez inwestycje
(investment development path – IDP)
• Kraje wykazują tendencję do przechodzenia przez pięć etapów
rozwoju - UNCTAD (2006):
(PKB per capita – od 2,5 do ponad 36 tys. USD),
na których następuje stopniowe przechodzenie
• od sytuacji netto importera BIZ
do faktycznego stania się źródłem bezpośrednich inwestycji
zagranicznych,
a następnie –
• Do osiągnięcia pozycji netto eksportera BIZ
(tu - dla uproszczenia - BUZ oznacza zarówno bezpośrednie
inwestycje zagraniczne napływające, jak tez inwestycje
krajowe za granicą )
Inwestycje bezpośrednie przychodzące /
wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
• Większość krajów „niewielkich / umiarkowanych innowatorów”
jest netto importerami BIZ,
• Większość krajów „innowacyjnych naśladowców” i „liderów
innowacji”
jest netto eksporterami BIZ
W kilku wyjątkach saldo jest niemal wyrównane.
Inwestycje bezpośrednie przychodzące /
wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
• Skuteczna ochrona praw własności
intelektualnej pomaga
firmom transnarodowym - wzmacniać potencjał
globalizacji B+R w krajach pochodzenia firm
krajom pochodzenia i przyjmującym BIZ –
uczestniczyć w internacjonalizacji innowacji,
nauki, wykwalifikowanych kadr, technologii oraz
kształtować kulturę współpracy
OECD (2008), Research and Development: Going
Global, OECD Observer, Policy Brief.
Inwestycje bezpośrednie przychodzące i
wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
• Współcześnie – przy zmieniającej się geografii tzw. pól
wzrostu w gospodarce światowej • czy jest możliwe przechodzenie z pozycji kraju
skolonizowanego przez bezpośrednie inwestycje
zagraniczne do pozycji kraju o zrównoważonym
rozwoju z udziałem BIZ?
• Jeżeli tak, to w jaki (ryzykowny?) sposób
i jak długo może trwać dochodzenie do pozycji netto
eksportera BIZ?
Inwestycje bezpośrednie przychodzące i
wychodzące a pozycja innowacyjna kraju
Jak specyficzne warunki kraju, m.in.:
• struktura społeczeństwa
• struktura gospodarki (przemysłu, usług)
• motywacje dużej krajowej przedsiębiorczości,
• pozycja negocjacyjna wobec BIZ,
• ochrona krajowej własności intelektualnej
wpływają na:
• koszty i korzyści z napływu i odpływu BIZ?
• pozycję kraju w rankingach innowacji?
Warunki poprawy
pozycji innowacyjnej kraju
Dziękuję za uwagę!
Wojciech Burzyński
[email protected]
Zob. też Burzyński W. (2013) Globalizacja działalności
badawczej i rozwojowej przedsiębiorstw
transnarodowych: próba oceny miejsca Polski (w:)
Inwestycje zagraniczne w Polsce 2011-2013,
IBRKK, Warszawa