pobierz - BIP RIO w Krakowie

Uchwała Nr KI-412/315/10
Kolegium regionalnej Izby Obrachunkowej
w Krakowie
z dnia 13 października 2010 r.
znak sprawy: WK-613-67/10
Kolegium Izby działając na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5a i art. 25b ustawy
z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz. U. z 2001 r.
Nr 55, poz. 577 z późn. zm./
postanawia
uwzględnić zastrzeżenie wniesione przez Wójta Gminy Szaflary do wniosku
pokontrolnego nr 9 wystąpienia pokontrolnego Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Krakowie z dnia 2 września 2010 r. – w części dotyczącej przeprowadzenia
inwentaryzacji, według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r., metodą porównania
danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami, ewidencjonowanych
na koncie 011 środków trwałych, o których mowa w § 1 ust. 4 tiret pierwsze
zarządzenia Nr 59/2007 Wójta Gminy Szaflary z dnia 31 grudnia 2007 r.
UZASADNIENIE
W okresie od 12 maja do 2 lipca 2010 r. inspektorzy Regionalnej Izby
Obrachunkowej w Krakowie, działając na podstawie przepisów ustawy z dnia
7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz. U. z 2001 r.
Nr 55, poz. 577 z późn. zm./ przeprowadzili kontrolę kompleksową gospodarki
finansowej Gminy Szaflary, ze szczególnym uwzględnieniem działalności w latach
2008-2009 i w 2010 r. do dnia obowiązywania upoważnienia do kontroli. Ustalenia
kontroli zawarte w protokole z dnia 5 lipca 2010 r. stały się podstawą skierowania
przez Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie wystąpienia
pokontrolnego do Wójta Gminy Szaflary. W wystąpieniu pokontrolnym Nr WK-61367/10 z dnia 2 września 2010 r., z powołaniem na wcześniej podpisany protokół,
opisano nieprawidłowości w gospodarce finansowej Gminy oraz sformułowano
wnioski pokontrolne. Wystąpienie pokontrolne zostało doręczone Wójtowi Gminy
Szaflary w dniu 6 września 2010 r. , na co wskazuje data na zwrotnym potwierdzeniu
odbioru pisma.
W dniu 21 września 2010 r., z zachowaniem terminu ustawowego, do
Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie wpłynęło zastrzeżenie Wójta Gminy
Szaflary do wniosku pokontrolnego zawartego w wystąpieniu pokontrolnym Prezesa
Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 2 września 2010 r.
Zastrzeżenie Wójta Gminy Szaflary, zawarte w piśmie Nr PF/0717/79/2010 z dnia
20 września 2010 r. dotyczy wniosku pokontrolnego numer 9.
Rozpatrując zastrzeżenie zgłoszone przez Wójta Gminy Szaflary pismem z dnia
20 września 2010 r. – Kolegium Izby po zapoznaniu się z treścią pisma, treścią
wystąpienia pokontrolnego Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia
2 września 2010 r. i zawartych w nim wniosków pokontrolnych oraz z protokołem
z kontroli kompleksowej gospodarki finansowej Gminy Szaflary, stwierdziło co
następuje:
Wniosek pokontrolny nr 9 brzmi:
Przeprowadzanie inwentaryzacji składników majątkowych Gminy w sposób
zgodny z postanowieniami art. 26 ustawy z dnia 29 września 1994 r.
o rachunkowości /tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm./,
a zwłaszcza dokonywanie inwentaryzacji środków trwałych, do których dostęp
nie jest znacznie utrudniony, metodą spisu z natury.
Wniosek tej treści sformułowany został w związku z przedstawionym w wystąpieniu
pokontrolnym opisem nieprawidłowości, dokonanym w wyniku ustaleń kontroli.
Nieprawidłowość ta polegała na – cyt. „przeprowadzeniu inwentaryzacji środków
trwałych ewidencjonowanych na koncie 011 według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r.
metodą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami,
zamiast metodą spisu z natury, co stanowi naruszenie postanowień art. 26 ust. 1 pkt 1
w związku z art. 26 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości”.
W zgłoszonym zastrzeżeniu Wójt Gminy Szaflary podniósł, że inwentaryzację
środków trwałych metodą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi
dokumentami, zamiast metodą spisu z natury, przeprowadzono na podstawie
zarządzenia Wójta Gminy Szaflary Nr 59/2007 z 31 grudnia 2007 r. zmieniającego § 2
zarządzenia Wójta Gminy Szaflary Nr 46/2007 z dnia 30 października 2007 r., na
podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2006 r. /winno być
28 lipca – przyp. KI/ w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont
dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych
jednostek sektora finansów publicznych /Dz. U. Nr 142, poz. 1020, z 2008 r. Nr 72,
poz. 422/. Zdaniem zgłaszającego zastrzeżenie § 3, § 5 ust. 7 i § 21 powyższego
rozporządzenia, jako przepisy szczególne, umożliwiały przeprowadzenie
inwentaryzacji w sposób określony w przyjętych przez jednostkę zasadach
rachunkowości.
Zastrzeżenie Wójta Gminy do opisanego wyżej wniosku pokontrolnego Nr 9
sprowadza się zatem do zarzutu uznania – w wystąpieniu pokontrolnym – za
niewłaściwą,
metodę
według
której
przeprowadzono
inwentaryzację
ewidencjonowanych na koncie 011 środków trwałych, o których mowa w § 1 ust. 4
tiret pierwsze zarządzenia Nr 59/2007 Wójta Gminy Szaflary z dnia 31 grudnia 2007 r.
tj. gruntów i środków trwałych trudno dostępnych oglądowi, budowli, w tym:
drogowych.
Odnosząc się do zgłoszonego zastrzeżenia Kolegium Izby stwierdza:
Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
/Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm./ podmioty i osoby określone w art. 2
ust. 1 tej ustawy, w tym gminy, obowiązane są stosować przyjęte zasady / politykę/
rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz
wynik finansowy. Rachunkowość, zgodnie z ust. 3 tego artykułu, obejmuje m.in.
okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu
aktywów i pasywów.
Obowiązujące w okresie, którego dotyczyła kontrola gospodarki finansowej Gminy
Szaflary, szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont dla budżetu państwa,
budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora
finansów publicznych określił Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 28 lipca
2006 r. /Dz. U. Nr 142, poz. 1020/, podjętym w wykonaniu delegacji z art. 17 ust. 3
pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych /Dz. U. Nr 249, poz.
2104 z późn. zm./. Paragraf 3 tego rozporządzenia stanowi, że jednostki prowadzą
rachunkowość zgodnie z przepisami o rachunkowości i ustawy o finansach
publicznych, z uwzględnieniem zasad szczególnych określonych w rozporządzeniu.
Kwestie dotyczące inwentaryzacji regulują przepisy art. 26 i 27 ustawy
o rachunkowości; w szczególności kwestie metody przeprowadzania inwentaryzacji
środków trwałych reguluje art. 26 ust. 1 pkt 1 i 3, stanowiąc:
„Jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:
1) aktywów pieniężnych /z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych/,
papierów wartościowych, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków
trwałych, z zastrzeżeniem pkt 3, oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład
środków trwałych w budowie – drogą spisu ich ilości z natury, wyceny tych ilości,
porównania wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i rozliczenia
ewentualnych różnic, oraz
3) środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów, należności
spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności
i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów
publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2
oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub
uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe – drogą porównania
danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej
wartości tych składników”.
Zatem stosownie do powyższego, inwentaryzacja środków trwałych winna być
przeprowadzana drogą spisu ich ilości z natury, a w przypadku środków trwałych, do
których dostęp jest znacznie utrudniony – drogą porównania danych ksiąg
rachunkowych z odpowiednimi dokumentami. Jednak stosownie do § 5 ust. 7 wym.
wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. /obowiązującego
w okresie, którego dotyczyła kontrola gospodarki finansowej Gminy Szaflary/ grunty, budynki i budowle podlegają inwentaryzacji w sposób określony w przyjętych
przez jednostkę zasadach rachunkowości.
Wójt Gminy Szaflary zarządzeniem Nr 59/2007 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
zmiany zarządzenia Wójta Gminy Szaflary Nr 46/2007 z dnia 30 października 2007 r.
w sprawie instrukcji dotyczącej szczegółowych zasad i sposobu przeprowadzania
inwentaryzacji składników majątku – w § 1 ust. 4 tiret pierwsze postanowił, że grunty
i środki trwałe trudno dostępne oglądowi, budowle, w tym drogowe, obejmuje się
inwentaryzacją w drodze weryfikacji stanu ewidencyjnego. W § 2 zarządzenia Wójt
Gminy postanowił, że zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania i ma
zastosowanie do inwentaryzacji zarządzonej zarządzeniem Nr 41/2007 z dnia
23 października 2007 r. czyli do inwentaryzacji, jaka winna być przeprowadzona
według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. Zarządzenie Nr 59/2007 zostało wydane na
podstawie art. 4, art. 26 i 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości oraz
§ 5 ust. 7 wym. wcześniej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r.
Z ustaleń kontroli gospodarki finansowej przeprowadzonej w Gminie Szaflary wynika
jednak, że drogą weryfikacji stanów wynikających z ksiąg rachunkowych przez
porównanie ich z odpowiednimi dokumentami, dokonano inwentaryzacji – według
stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. – wszystkich środków trwałych ewidencjonowanych
na koncie 011, a nie tylko środków trwałych, o których mowa w § 1 ust. 4 tiret
pierwsze zarządzenia Wójta Gminy Nr 59/2007 z dnia 31 grudnia 2007 r. /w § 1 ust. 2
zarządzenia wskazano, że środki trwałe własne w eksploatacji oraz środki trwałe
w używaniu winny być zinwentaryzowane w drodze spisu z natury/.
W związku z przedstawionym wyżej stanem prawnym Wójt Gminy Szaflary
miał prawo w dniu 31 grudnia 2007 r. wydać zarządzenie Nr 59/2007 oraz zarządzić
przeprowadzenie inwentaryzacji gruntów i środków trwałych trudno dostępnych
oglądowi oraz budowli, w tym drogowych, w drodze weryfikacji stanu ewidencyjnego
z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.
W konsekwencji, Kolegium Izby /uznając za tożsame pojęcie „środki trwałe, do
których dostęp jest znacznie utrudniony” z pojęciem „środki trwałe trudno dostępne
oglądowi”/ postanowiło uwzględnić zastrzeżenie wniesione do wniosku pokontrolnego
nr 9 – w części dotyczącej przeprowadzenia inwentaryzacji, według stanu na dzień
31 grudnia 2007 r., metodą porównania danych ksiąg rachunkowych
z odpowiednimi dokumentami, ewidencjonowanych na koncie 011 środków trwałych,
o których mowa w § 1 ust. 4 tiret pierwsze zarządzenia Nr 59/2007 Wójta Gminy
Szaflary z dnia 31 grudnia 2007 r.
Kolegium Izby informuje ponadto, że począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r.
przeprowadzanie inwentaryzacji określonych środków trwałych metodą wskazaną
przez Wójta Gminy w wydanym zarządzeniu będzie działaniem niezgodnym
z prawem. Obowiązywać będzie bowiem rozporządzenie Ministra Finansów z dnia
5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek
budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy
celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej /Dz. U. Nr 128, poz. 861/, które nie przewiduje
już możliwości określania sposobu inwentaryzowania gruntów, budynków i budowli
w zasadach rachunkowości przyjętych przez gminy.
POUCZENIE
Od przedmiotowej uchwały nie przysługują środki odwoławcze.
/-/ Przewodniczący Kolegium Izby
Janusz Kot