Pobierz PDF

Ściąga eksperta
Przemysł wydobywczy w Polsce
W gospodarce wszystkich krajów świata istotnym elementem jest występowanie na terenie danego państwa surowców mineralnych.
Polska zaliczana jest do krajów zasobnych w surowce znajdując się tym samych gdzieś pośrodku rankingu, gdyż istnieją państwa
posiadające bazę dużo bogatszą ale i takie, których złoża surowców są niezmiernie ubogie.
Na terenie naszego kraju występuje znaczna ilość niektórych rodzajów kopalin do których należą surowce energetyczne, metaliczne,
chemiczne oraz skalne. Ich pozyskiwaniem zajmuje się przemysł wydobywczy czyli górnictwo. Eksploatacja odbywa się w kopalniach
odkrywkowych, kiedy surowce zalegają stosunkowo płytko lub w kopalniach głębinowych.
SUROWCE ENERGETYCZNE
Do podstawowych surowców energetycznych występujących w Polsce należą: węgiel kamienny, węgiel brunatny, gaz zimny i ropa naftowa.
Węgiel kamienny
Węgiel kamienny występuje w 3 regionach Polski. Jego zasoby w naszym kraju ocenia się na ponad 43 mld ton z czego zdecydowana
większość znajduje się w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym . W latach 80-tych XX w. funkcjonowało tam prawie 100 kopalń, lecz niedługo
później nastąpił kryzys, zapotrzebowanie na ten surowiec spadło i większość z nich niestety zamknięto. Obecnie w całym Zagłębiu
Górnośląskim pracuje ok. 40 kopalń dostarczających ponad 90% węgla kamiennego w Polsce. Drugim, znacznie mniejszym regionem
wydobycia węgla kamiennego jest Lubelskie Zagłębie Węglowe . Funkcjonuje tam tylko jedna kopalnia w miejscowości Bogdanka koło
Łącznej. W latach 90-tych XX wieku eksploatacja odbywała się w jeszcze jednym miejscu w Polsce – w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym.
Węgiel wydobywany był w 4 kopalniach w Nowej Rudzie i Wałbrzychu, lecz ze względu na trudne warunki geologiczne a tym samym wysokie
koszty wydobycia oraz wyczerpanie pokładów zalegających na najkorzystniejszych poziomach zaprzestano wydobycia.
Węgiel brunatny
Węgiel brunatny jest zupełnie inny niż węgiel kamienny. Jest mniej kaloryczny, co oznacza, że aby wytworzyć tą samą ilość energii potrzeba
go dużo więcej niż węgla kamiennego. Węgiel brunatny jest także bardziej kruchy a więc mniej odporny na transport i cięższy gdyż zawiera
dużo wody. Aby więc jego wydobycie było opłacalne, jest on z reguły zużywany jak najbliżej miejsca eksploatacji. A wydobywany jest w Polsce
w 3 miejscach : w Bełchatowie, w Zagłębiu Konińskim ( miejscowości Konin i Turek) oraz Bogatyni. Złoża węgla brunatnego zalegają w Polsce
na tyle płytko, że prowadzi się jego eksploatacją metodą odkrywkową.
Ropa naftowa
Ropa naftowa odgrywa bardzo istotną rolę w gospodarce światowej. Niestety Polskie zasoby tego surowca są bardzo niewielkie i zaspokajają
jedynie 4% zapotrzebowania. Dlatego też tak jak z resztą wiele krajów importujemy ten surowiec głównie z Rosji. Największe znaczenie mają
złoża w województwie lubuskim, stanowią one ok. 80% wydobywanej na terenie naszego kraju ropy. Do najbardziej znanych z kolei lecz
obecnie juz na wyczerpaniu należą pokłady w okolicach Gorlic, Krosna i Jasła czyli w rejonie Karpat. Bardzo istotnie zwiększyło się w
ostatnich latach wydobycie ropy z szelfu Morza Bałtyckiego na północ od Rozewia. Pozyskuje się tam obecnie już ponad 300 tys. ton
surowca.
Gaz ziemny
W przypadku gazu ziemnego sytuacja naszego kraju wygląda nieco lepiej. Obecne wydobycie zaspokaja 40% zapotrzebowania Polski,
pozostałą część tak jak w przypadku ropy naftowej sprowadzamy przede wszystkim z Rosji. Największe złoża gazu ziemnego występują w
okolicach Gorzowa Wielkopolskiego i wydobywane są w kopalni Dębno. Pozostała część surowca pochodzi z eksploatacji z terenów Karpat i
Kotliny Sandomierskiej.
SUROWCE METALICZNE
Do surowców metalicznych występujących na terenie Polski zaliczymy rudy miedzi oraz rudy cynku i ołowiu.
Rudy miedzi
Największe znaczenie mają rudy miedzi. Eksploatowane są w 3 kopalniach na terenie zagłębia Lubińsko-Głogowskiego w okolicach Lubina,
Polkowic oraz Rudna i są to jedne z największych złóż w Europie. Podczas wydobycia miedzi uzyskuje się duże ilości srebra wynoszące
nawet kilkaset ton oraz niewielkie ilości złota. Dzięki temu Polska jest jednym z czołowych producentów miedzi i srebra na świecie a kopalnie
przynoszą duże dochody.
Rudy cynku i ołowiu.
Rudy cynku i ołowiu mają już w Polsce mniejsze znaczenie. Wydobywane są na Wyżynie Śląskiej w Bukownie koło Olkusza, co zaspokaja
krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec. Planuje się niedalekiej przyszłości zakończenie procesu wydobycia z uwagi na wyczerpywanie się
złóż. Jeśli tak się stanie rudy cynku i ołowiu będą musiały być sprowadzane z zagranicy.
SUROWCE CHEMICZNE
Surowce chemiczne w naszym kraju ze względu na duże zasoby odgrywają istotną rolę w przemyśle chemicznym. Największe znaczenie
mają oczywiście złoża siarki i soli kamiennej.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/2
Ściąga eksperta
Siarka
Złoża siarki w rejonie Tarnobrzega należą do największych na świecie i tym samym Polska należy do największych jej producentów. Przed
laty funkcjonowały kopalnie odkrywkowe jeszcze w Piasecznie, Staszowie i Machowie, lecz wynalezienie metody pozyskiwania dużej ilości
siarki z odsiarczania ropy naftowej i gazu ziemnego spowodowało, że kopalnie zamknięto. Obecnie siarkę wydobywa się w jedynej dużej
kopalni w Osieku koło Tarnobrzega za pomocą metody otworowej.
Sól kamienna
Wydobycie soli kamiennej w Polsce ma bardzo długie tradycje. Pierwsze kopalnie w Bochni i Wieliczce znane były już w średniowieczu i z
resztą znane są na całym świecie do dziś. Z tą różnicą jednak, że obecnie stanowią bardziej wartość muzealną niż eksploatacyjną. Na skalę
przemysłową sól wydobywa się w okolicach Kłodawy, Inowrocławia i Mogilna a wielkość tego wydobycia uzależniona jest bezpośrednio od
zapotrzebowanie przemysłu chemicznego na ten surowiec.
SUROWCE SKALNE
Surowce skalne stanowią najliczniejszą grupę surowców mineralnych. Występują one właściwie w całej Polsce i wykorzystywane są m.in. w
budownictwie, przemyśle szklarskim, ceramicznym oraz chemicznym. Skały wapienne służą do produkcji wapna i cementu. Wydobywane są
na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej, Wyżynie Lubelskiej i Kieleckiej . Tam także pozyskuje się dolomity używane do produkcji nawozów
mineralnych. Złoża gipsu znajdują się w Niecce Nidziańskiej w pasie nizin i pojezierzy natomiast występują skały pochodzenia
polodowcowego czyli gliny, piaski i żwiry. Stosowane są one w budownictwie i drogownictwie a także do produkcji ceramiki szlachetnej i
budowlanej. Często spotykane w Karpatach i Górach Świętokrzyskich są kamieniołomy, w których uzyskuje się piaskowce używane w
przemyśle mieszkaniowym i drogowym. W Sudetach natomiast pozyskuje się marmury, granity i bazalty będące materiałem o bardzo
szerokim zastosowaniu m.in. dekoracyjnym.
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 2/2