Specyfika pracy z osobami bezrobotnym

Specyfika pracy z osobami
bezrobotnym
perspektywa psychologiczna
Anna Skuzińska
Centrum Informacji i Planowania Kariery
Zawodowej w Elblągu
Plan wystąpienia
• Charakterystyka psychologiczna sytuacji
bez pracy
• Praca z osobą bezrobotną
2
Co dla człowieka oznacza utrata pracy?
Utrata pracy to strata:
1. Regularnej aktywności
2. Porządku dnia, tygodnia, miesiąca i lat
3. Tożsamości zawodowej i statusu
społecznego
4. Udziału w celowym działaniu
5. Udziału w pozarodzinnych kontaktach
społecznych
6. Utrata panowania nad otoczeniem
3
Co się dzieje z człowiekiem
długotrwale bezrobotnym?
• Spadek poczucia własnej wartości
• Zaburzenia zdrowia psychicznego
(zaburzenia lękowe, depresyjne, poczucie
bezsensu, bezradności, zniechęcenia,
zobojętnienie,… myśli samobójcze)
• Choroby psychosomatyczne (alergie,
choroby układu oddechowego,
trawiennego, ruchowego, naczyniowosercowego)
4
Co się dzieje z człowiekiem
długotrwale bezrobotnym?
• Zaburzenia procesów poznawczych
czyli zaburzenia odbioru wrażeń i
przetwarzania ich w umyśle.
• Im dłużej na bezrobociu – tym gorsza
pamięć, słabsza koncentracja uwagi.
5
Co się dzieje z człowiekiem
długotrwale bezrobotnym?
• Agresja
– Może być wyuczonym sposobem radzenia
sobie z trudnościami
– Może być efektem frustracji
6
Co się dzieje z człowiekiem
długotrwale bezrobotnym?
• Bezradność (wyuczona). Zawiera deficyty
w zakresie:
– Poznawczym (człowiek nie dostrzega już
pojawiających się możliwości poprawy swojej
sytuacji)
– Motywacyjnym (bierność, apatia, niechęć do
kolejnych prób i wysiłków)
– Emocjonalnym (obniżony nastrój)
7
Praca z osobami bezrobotnymi
….czyli udzielanie im pomocy w znalezieniu
pracy….
….niezależnie od:
– postawy bezrobotnego,
– jego motywacji do szukania pracy,
– jego zachowania wobec pracownika urzędu
pracy
8
Praca z osobą bezrobotną jako
sytuacja psychologicznie kosztorodna
Koszty psychiczne w pracy z osobą
bezrobotną:
• Obciążenie obiektywnymi czynnikami
pracy (np. liczba osób bezrobotnych
przypadająca na 1 pracownika urzędu,
zmiany przepisów, warunki pracy, kontakty
z pracodawcami).
9
Praca z osobą bezrobotną jako
sytuacja psychologicznie kosztorodna
• Subiektywne obciążenie pracą – (ze
strony pracownika np. nastawienie i
oczekiwania wobec bezrobotnego; ze
strony bezrobotnego np. postawa
roszczeniowa, arogancja, brak motywacji).
10
Bezrobotny jako specyficzny klient
• Postawa roszczeniowa i przeniesienie na
pracownika urzędu odpowiedzialności za
brak pracy.
Bezrobotny jak oczekuje od pracownika że
ten ‘coś zrobi’ aby znaleźć mu pracę
(zachowuje się jak roszczeniowe dziecko):
Obwinia pracownika o brak pracy
„Nigdy żadnej oferty od was nie dostałem!”
11
Bezrobotny jako specyficzny klient
• Jest bierny, uległy i oczekuje że urzędnik
‘poprowadzi do za rękę’.
Pracownik urzędu powinien:
•wspierać samoocenę
bezrobotnego;
• pomagać bezrobotnemu w
budowaniu poczucia
sprawstwa i wpływu na
własny los
12
Bezrobotny jako specyficzny klient
• Poczucie dyskomfortu psychicznego u
bezrobotnego w chwili otrzymania porady
urzędnika.
• Może wynikać z rozbieżności obrazu
samego siebie u bezrobotnego z
uzyskanymi informacjami czy zaleceniami
urzędnika
13
Bezrobotny jako specyficzny klient
• Bezrobotny redukuje ten dyskomfort
przez:
– Dyskredytowanie urzędnika
Co Pani taka młoda może wiedzieć o bezrobociu???
– Pomniejszanie wagi problemu
To przecież nie ma znaczenia w tej sytuacji!!!
– Szukanie przeciwstawnych informacji
Mój kolega mówił że w tym mieście i tak nie znajdę pracy!
– Próby zmiany opinii urzędnika
Pani nie ma racji!
14
Bezrobotny jako specyficzny klient
jak polepszyć kontakt?
• Empatia pracownika urzędu i umiejętność
słuchania
Zamiast:
Powinien Pan być bardziej przewidujący
Lepiej powiedzieć:
Rozumiem, że nie sądził Pan, że utrata pracy
nastąpi tak nagle i czuje się Pan teraz
zawiedziony.
15
Bezrobotny jako specyficzny klient
jak polepszyć kontakt?
• Otwartość i bezpośredniość
Tworzenie dystansu utrudnia bezrobotnemu
akceptację uzyskanej porady, może wzbudzać
lęk lub opór.
• Okazać je można w sposób niewerbalny
(kontakt wzrokowy, postawa ciała) i werbalny
(zachęcające wypowiedzi słowne typu „Proszę
mi o tym opowiedzieć…”
16
Bezrobotny jako specyficzny klient
jak polepszyć kontakt?
• Kompetencja urzędnika. Na obraz
kompetentnego urzędnika wpływa nie
tylko jego wiedza i biegłość w
posługiwaniu się przepisami, ale także:
– Wygląd zewnętrzny (np. ubiór)
– Wygląd otoczenia
(np. schludne biurko i gabinet)
17
Bezrobotny jako specyficzny klient
jak polepszyć kontakt?
• Wiarygodność urzędnika. Chodzi o
przekonanie bezrobotnego, że nie
zostanie przez urzędnika wprowadzony w
błąd ani skrzywdzony.
18
Bezrobotny jako specyficzny klient
jak polepszyć kontakt?
• Jak podnosić swoją wiarygodność?
– Zapewnienie o poufności
– Okazywanie otwartości i uprzejmości
– Spójność w zakresie werbalnych i
niewerbalnych zachowań urzędnika
19
Podsumowanie
Specyfika pracy z osobami bezrobotnymi
wymaga od pracownika urzędu:
• Znajomości psychologicznej charakterystyki
sytuacji bez pracy, potrzeb i możliwości osób
bezrobotnych
• Znajomości technik pracy z bezrobotnym
klientem
• Znajomości siebie – własnych stereotypów,
wartości, oczekiwań i potrzeb
• Umiejętności radzenia sobie ze stresem
20
Dziękuję za uwagę