XXI FESTIWAL MUZYKA W STARYM OPACTWIE

PARAFIA WNIEBOWZIĘCIA NMP W RUDACH
STUDIUM MUZYKI KOŚCIELNEJ W GLIWICACH
POCYSTERSKI ZESPÓŁ KLASZTORNO-PAŁACOWY
W RUDACH
XXI FESTIWAL
MUZYKA
W STARYM OPACTWIE
THE 21TH FESTIVAL
MUSIC IN OLD ABBEY
DYREKTOR NACZELNY / EXECUTIVE DIRECTOR
KS. BOGDAN KICINGER
DYREKTOR ARTYSTYCZNY / ARTISTIC DIRECTOR
BRYGIDA TOMALA
RUDY 2016
Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej
Sanctuary of Our Lady of Humility
1
Strony internetowe organizatorów:
www.rudy-parafia.pl
www.mk.kuria.gliwice.pl
www.rudy-opactwo.pl
Prowadzenie koncertów: ks. prałat Bogdan Kicinger
Redakcja publikacji:
Kornelia Czogalik, Brygida Tomala, ks. Bogdan Kicinger
Opracowanie publikacji: ks. Franciszek Koenig
Korekta: Kornelia Czogalik
Logo festiwalu: Aleksander Smoliński
Dokumentacja fotograficzna festiwalu: Grażyna Tomal
Druk: Fundacja Silesia pro Europa – DeUM
Przygotowanie instrumentu: Stanisław Pielczyk
Konserwacja i strojenie instrumentu dla potrzeb festiwalu
stanowią wkład Parafii Wniebowzięcia NMP w Rudach
2
ZAPROSZENIE
Drodzy Pielgrzymi,
Szanowni Goście,
Drodzy Parafianie.
Maj to miesiąc poświęcony Matce Bożej, Pięknej Pani,
jak wyznała 14-letnia dziewczyna, Bernadette Soubirous. To
także czas, który wprowadza nas w inny wymiar piękna. Festiwal „Muzyka w Starym Opactwie” to propozycja dla każdego, kto chce doświadczyć spotkania życia, kultury, sztuki
i duchowości. Muzyka jest nieodzowną częścią człowieka.
W niej wyraża się emocje, uczucia, pragnienia. Połączona
z pięknem podarowanej nam przez Stwórcę przyrody i stworzonej przez niezwykłych ludzi architektury, pozwala jeszcze
bardziej odnaleźć siebie i Boga w otaczającym nas świecie.
Gorąco zapraszam do włączenia się w to wydarzenie, które wpisane jest już od lat w życie duszpasterskie i kulturalne
Rudzkiego Sanktuarium i Opactwa.
Szczęść Boże.
ks. Sebastian Śliwiński
Proboszcz oraz Kustosz
Sanktuarium MB Pokornej
w Rudach
Rudy, 13 maja 2016 r.
3
SŁOWO
DYREKTORA
FESTIWALU
Muzyka w starym opactwie – 2016
Wierni dziedzictwu przodków i ufni w Boże miłosierdzie
1050 lat temu na lednickich polach książę Mieszko wyrzekł
się szatana i wyznał wiarę w Chrystusa, Syna Bożego i Zbawiciela świata. Wyznał ją w Duchu Świętym, bo przecież nikt bez
Jego pomocy nie może powiedzieć, że „Panem jest Jezus”. Tym
samym i państwo Mieszka zostało wpisane w życie Trójcy Świętej, niezależnie od tego, jak często i z jakim skutkiem szatan próbował i próbuje nadal odzyskać na tych obszarach swoje wpływy.
Tak więc z jednej strony początek prawdziwej duchowości
zamiast zabobonnych pokłonów przed bałwanami, z drugiej zaś –
początek owocnych związków z wysoko już stojącą zachodnią
cywilizacją, mocno osadzoną na fundamentach rzymskiego prawodawstwa, greckiej filozofii i chrześcijańskiej metafizyki.
Gdzie zaś duchowość i kultura łączą się ściślej i piękniej niż
w muzyce? Trudno więc się dziwić, że wkrótce po przyjęciu
prawdziwej wiary na ziemiach polskich zabrzmiał chorał gregoriański, przyniesiony przez benedyktyńskich mnichów. Dość
powiedzieć, że Bogurodzica, pierwsza polska pieśń religijna,
4
pełniąca rolę hymnu narodowego, śpiewana była do chorałowej
melodii. I to być może już w XIII wieku. A na początku XV już
na pewno, i to przez całe hufce polskich rycerzy na grunwaldzkich polach, jeśli wierzyć zapiskom Długosza. Przecież nikt ich
tego przed bitwą nie uczył – ta pieśń żyła już pewnie w ich sercach od kilku pokoleń. A potem żyła dalej i dalej rozwijał się
śpiew, i rozwijała się muzyka, aż zabrzmiała całą niebiańską
harmonią organów w gotyckich katedrach, a potem w barokowych świątyniach, gdzie pyzate aniołki, wychylając się zza marmurowych filarów i draperii, zachęcały do wierności Kościołowi
całym przepychem kształtów i kolorów.
Bo po benedyktynach zjawili się cystersi. Między innymi
w Rudach. Zbudowali opactwo, kościół i wszechstronnie zajęli
się kulturą – począwszy od upraw i hodowli aż po najwyższe
sfery ducha. I głosili wciąż tego samego Chrystusa, którego przyjął niegdyś Mieszko, oddając Mu w opiekę wykluwającą się
w walkach i sojuszach polską państwowość. Pozostawali Chrystusowi wierni, niezależnie od tego, czy wierni byli Mu kolejni
władcy. Głosili niestrudzenie Boże miłosierdzie, bo tylko ono
zostaje, gdy zawodzi wszystko inne.
I właśnie ufność w to miłosierdzie, bezgraniczne zawierzenie
Bogu wbrew ludzkiemu czarnowidztwu i przeciwnościom losu,
sprawiły, że rudzkie opactwo od tylu już lat na nowo rozkwita,
pięknieje z roku na rok i dostarcza coraz liczniejszych duchowoartystycznych przeżyć, organizując koncerty, wystawy, spotkania.
Do przedsięwzięć najmocniej w Rudach zakorzenionych należy festiwal „Muzyka w starym opactwie”, który co roku, po raz
już 21., od maja do października, zaprasza na koncerty muzyki
organowej, czasem wokalnej czy z towarzyszeniem innych instrumentów.
21 edycji festiwalu to 126 koncertów, wielu wykonawców –
rodzimych i zagranicznych, nastoletnich i dojrzałych, to ponad
150 godzin wzruszeń i obcowania z dziedziną sztuki, która jak
żadna inna potrafi wznieść serce na wyżyny mistyki.
W tym roku – szczególnym dla Kościoła powszechnego przez
podkreślenie mocy Bożego miłosierdzia i dla Kościoła polskiego
5
przez jubileusz przyjęcia chrześcijaństwa – niech festiwalowe
koncerty wypełnią każde słuchające ich serce niezłomną nadzieją, że wszystko możemy w Tym, który nas umacnia i że dzieło
rozpoczęte w każdym z nas w sakramencie chrztu może sprawić,
że będziemy jednością z Chrystusem i w Chrystusie. W Tym,
który był, który jest i który przychodzi. I w którego rękach – jako
jedynych – jesteśmy naprawdę bezpieczni.
Zapraszamy.
Terminy i wykonawcy tegorocznych koncertów:
29.05.2016
Dyplomanci Diecezjalnej Szkoły Organistowskiej II st. i Studium Muzyki Kościelnej w Gliwicach
19.06.2016
Chór i kwartet smyczkowy Parafii Św. Anny
w Babicach pod dyr. Brygidy Tomali
Klaudia Romek – sopran
Brygida Tomala – organy
24.07.2016
Marcin Jurczyk – organy (Bytom)
28.08.2016
Gabriela Czurlok – organy (Opole)
25.09.2016
Mariola Brzoska – organy (Gliwice)
23.10.2016
Camerata Silesia
Zespół Śpiewaków Miasta Katowice
Anna Szostak – dyrygent
Brygida Tomala – pozytyw
Koncerty odbywać się będą w Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach o godzinie 17.00. O godz. 16.00 natomiast celebrowana jest Msza Święta.
ks. prał. Bogdan Kicinger
Dyrektor Festiwalu
6
PROGRAM
FESTIWALU
7
Niedziela, 29 maja 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT ORGANOWY
ABSOLWENTÓW
STUDIUM MUZYKI KOŚCIELNEJ
ORAZ
DIECEZJALNEJ SZKOŁY ORGANISTOWSKIEJ II ST.
W GLIWICACH
ANDRZEJ MALITOWSKI
Parafia św. Antoniego w Zabrzu
DSO II st. klasa organów Waldemara Krawca
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Preludium i fuga c-moll BWV 546
Preludium chorałowe
Allein Gott in der Höh’ sei Her BWV 662
PATRYCJA GARCZORZ
Parafia św. Michała Archanioła w Żernicy
DSO II st. klasa organów Katarzyny Kampe
VINCENT LÜBECK (1654–1740)
Praeludium in c LuebWV 6
MARIA WIECHOCZEK
Parafia Wniebowzięcia NMP w Rudach
SMK klasa organów Marioli Brzoski
JOHN TRAVERS (1703–1758)
Trumpet Voluntary
8
KAROLINA LUCJA
Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku
DSO II st. klasa organów Marioli Brzoski
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Preludium i fuga g-moll BWV 535
Preludium chorałowe
Herzlich tut mich verlangen BWV 727
IWONA FALIŃSKA
Parafia MB Królowej Pokoju w Tarnowskich Górach
SMK klasa organów Marioli Brzoski
FELIKS RĄCZKOWSKI (1906–1989)
Bogurodzica
JOSEPH RHEINBERGER (1839–1901)
Trio A-dur op. 49
ANDRZEJ MALITOWSKI
Parafia św. Antoniego w Zabrzu
DSO II st. klasa organów Waldemara Krawca
ALEXANDRE GUILMANT (1837–1911)
Sonata d-moll op. 42 nr 1
cz. III Final
9
Niedziela, 19 czerwca 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT CHÓRALNY
CHÓR
I KWARTET SMYCZKOWY
PARAFII ŚW. ANNY W BABICACH
DYRYGENT
BRYGIDA TOMALA
KLAUDIA ROMEK
SOPRAN
BRYGIDA TOMALA
ORGANY
Koncert dedykowany Księdzu Prałatowi
BOGDANOWI KICINGEROWI
z okazji złotego jubileuszu kapłaństwa
z wyrazami głębokiej wdzięczności
za powołanie do życia festiwalu „Muzyka w starym opactwie”
i za inne wielkie dzieła duszpastersko-muzyczne,
dokonane i wciąż podejmowane w Kościele
oraz z gratulacjami i życzeniami
zdrowia i wielu łask Bożych na dalsze lata.
PROGRAM KONCERTU
W programie koncertu znajdą się kompozycje D. Buxtehudego,
M. Żebrowskiego, J. Pachelbela, W.A. Mozarta, M. Gomółki,
M. Zieleńskiego oraz J. Świdra.
Biogramy wykonawców koncertu – s. 16-19.
10
Niedziela, 24 lipca 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT ORGANOWY
MARCIN JURCZYK
Bytom
PROGRAM KONCERTU
JOHANN PACHELBEL (1653–1706)
Partita Ach, was soll ich sünder machen
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Koncert a-moll BWV 593
GOTTFRIED AUGUST HOMILIUS (1714–1785)
Preludium chorałowe Christ lag in Todesbanden
ROBERT SCHUMANN (1810–1856)
Fuga na temat B-A-C-H op. 60 nr 1
FELIKS NOWOWIEJSKI (1877–1946)
Preludium Róże św. Teresy op. 9 nr 3
KONSTANTY GORSKI (1859–1924)
Fantazja f-moll
Biogram wykonawcy koncertu – s. 19-20.
11
Niedziela, 28 sierpnia 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT ORGANOWY
GABRIELA CZURLOK
Opole
PROGRAM KONCERTU
FELIX MENDELSSOHN BARTHOLDY (1809–1847)
Sonata IV Allegro con brio
Andante religioso
Allegretto
Allegro maestoso e vivace
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Sonata IV I cz. Adagio – Vivace
II cz. Andante
JOHANN PACHELBEL (1653–1706)
Toccata in F
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Fantasia G-dur BWV 572
ALEXANDRE GUILMANT (1837–1911)
Marche religieuse – parafraza chóru z oratorium Mesjasz
G.F. Haendla
GABRIELA CZURLOK (1983–)
Improwizacja na temat Alleluja
z oratorium Mesjasz G.F. Haendla
Biogram wykonawcy koncertu – s. 20–21
12
Niedziela, 25 września 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT ORGANOWY
MARIOLA BRZOSKA
Gliwice
PROGRAM KONCERTU
DIETRICH BUXTEHUDE (1637–1707)
Preludium, fuga i ciacona in C BuxWV 137
GIOVANNI SALVATORE (1620–1688)
Versi sopra il Kyrie (Messa della Domenica)
DIETRICH BUXTEHUDE (1637–1707)
Preludium chorałowe
Komm, Heiliger Geist, Herre Gott BuxWV 199
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750)
Fantazja G-dur BWV 572
Preludium chorałowe
Nun komm der Heiden Heiland BWV 659
Fuga sopra: Magnificat BWV 733
FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDY (1809–1847)
Preludium i fuga c-moll op.37 nr 1
LOUIS J.A. LEFÉBURE-WÉLY (1817–1870)
Élévation ou Communion B-dur
Sortie B-dur
FELIKS NOWOWIEJSKI (1877-1946)
III Symfonia organowa („Lourdes”) op. 45 nr 3
cz. III Epilog
Biogram wykonawcy koncertu – s. 21–22.
13
Niedziela, 23 października 2016 r.
Godz. 17.00
KONCERT CHÓRALNY
CAMERATA SILESIA
Zespół Śpiewaków Miasta Katowice
DYRYGENT
ANNA SZOSTAK
POZYTYW
BRYGIDA TOMALA
PROGRAM KONCERTU
Dzieła muzyki religijnej kompozytorów różnych epok.
Szczegółowy program w dniu koncertu
Informacje o wykonawcach koncertów – s. 22–24.
14
INFORMACJE O ORGANACH RUDZKICH
Firma budowniczych:
Biernacki (Kraków)
Rok budowy: 1959
Traktura:
elektro-pneumatyczna
Ilość manuałów: II + P
Liczba głosów: 36
Dyspozycja:
MANUAŁ I
MANUAŁ II
PEDAŁ
Burdon 16’
Pryncypał 8’
Hohflet 8’
Salicet 8’
Flet major 8’
Oktawa 4’
Szpicflet 4’
Flet minor 4’
Kwinta 22/3’
Super oktawa 2’
Flecik 11/3’
Mikstura 3 rz.
Trompet 8’
Pryncypał fletowy 8’
Koncertflet 8’
Aoeline 8’
Vox coelestis 8’
Gedakt 8’
Praestant 4’
Trawersflet 4’
Ruhrflet 4’
Nasard 22/3’
Piccolo 2’
Tercflet 13/5’
Sifflet 1’
Cymbel 3 rz.
Obój 8’
Violonbas 16’
Subbas 16’
Oktawbas 8’
Szpicflet 8’
Chorałbas 4’
Waldflet 4’
Mixturbas 3 rz.
Puzon 16’
POŁĄCZENIA
II-I; I-P; II-P; Super I; Super II-I; Sub II-I.
Urządzenia dodatkowe: Dzwony; Tremolo; 1 WK; 2 WK;
Cresc.; AP; Gj; P; F; Tutti.
15
BIOGRAMY WYKONAWCÓW
CHÓR PARAFII ŚW. ANNY W BABICACH
Chór Parafii Św. Anny w Babicach działa pod patronatem
wspólnoty parafialnej liczącej niespełna 700 osób. Założycielem
i pierwszym dyrygentem chóru w latach 1978-1986 był ks. Bogdan
Kicinger. Od sierpnia 1986 r. funkcję dyrygenta pełni Brygida
Tomala. Chór jest amatorskim zespołem skupiającym osoby
różnych zawodów i pokoleń. Jego głównym zadaniem jest
zapewnienie oprawy muzycznej ważnym uroczystościom w kościele
parafialnym oraz aktywny udział w życiu muzycznym diecezji.
Działalność chóru obejmuje służbę liturgiczną w parafii i diecezji
oraz koncerty promujące muzykę religijną. W czasie swojej niemal
40-letniej działalności chór uczestniczył w wielu festiwalach
i konkursach, spotykając się z uznaniem krytyków i słuchaczy.
Artystyczne wyjazdy chóru (10 zagranicznych tras koncertowych)
przeważnie stawały się równocześnie pielgrzymkami do miejsc
świętych. Wielkim wydarzeniem była pielgrzymka do Rzymu
i zaszczyt śpiewania w obecności Ojca Świętego Jana Pawła II w
1986 roku. W czasie pielgrzymki tegoż papieża na Górę Świętej
Anny (21.06.1983 r.) Brygida Tomala i Klaudia Romek pełniły
zaszczytną funkcję kantorek. Na pielgrzymkę Ojca Świętego do
Gliwic (1999 r.) Brygida Tomala skomponowała antyfony
nieszporne i przygotowała scholę dziecięcą. Brygida Tomala jako
dyrygent a Klaudia Romek jako solistka mają znaczące osiągnięcia
w pracy z parafialną scholą dziecięcą: I miejsce na Festiwalu
„Cantate Deo’84” w Gliwicach, Puchar Przechodni „Sacrosongu
16
’85” w Krakowie oraz z Chórem Parafii Św. Anny: Grand Prix IV
Ogólnopolskiego Festiwalu Kolęd i Pastorałek w Będzinie (1998),
wyróżnienie na Ogólnopolskim Konkursie Chórów „Caecylianum”
w Warszawie (2002), wyróżnienie na Ogólnopolskim Konkursie
Chórów „Cantate Domino” w Krakowie (2006).
ZESPÓŁ INSTRUMENTALNY
Tworzą go współpracujący z chórem muzycy (uczniowie szkół
muzycznych II stopnia oraz studenci). Współpraca z zespołem
instrumentalnym pozwala poszerzać repertuar chóru o dzieła
wokalno-instrumentalne, ubogacające uroczyste liturgie.
KLAUDIA ROMEK
Sopran
Jest absolwentką Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Studia odbyła na wydziale
wokalno-aktorskim w klasie śpiewu
solowego prof. Ireny Torbus. Po
ukończeniu studiów rozpoczęła działalność artystyczną w Zespole Madrygalistów Capella Cracoviensis,
a następnie podjęła pracę w chórze Filharmonii Krakowskiej.
Z zespołami tymi odbyła wiele tourneé po krajach Europy (m.in.
Niemcy, Włochy, Francja, Szwajcaria, Anglia) oraz po USA i Japonii. Specjalizując się w muzyce oratoryjno-kantatowej często wykonuje partie solowe w dziełach tej miary co Pasja wg św. Jana, Oratorium na Boże Narodzenie, Msza h-moll J.S. Bacha, Requiem W.A.
Mozarta, „Mesjasz” G.F. Händla. Współpracując z dyrygentami
takimi jak: V. Ponkin, T. Strugała, St. Gałoński, St. Krawczyński,
R. Bader, miała okazję występować w wielu znaczących salach koncertowych m.in. w Wigmore Hall w Londynie. W roku 1992 wystąpiła w wystawianej przez zespół Capella Cracoviensis operze W.A.
Mozarta „Wesele Figara”, wykonując partię Zuzanny. Dzieło to
było wykonywane na scenie Opery Krakowskiej a następnie w czasie tourneé po Stanach Zjednoczonych. Brała również udział w licznych festiwalach muzycznych m.in.: Wratislavia Cantans, Muzyka
17
w Starym Krakowie, Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej, Festiwal Telemanna w Magdeburgu, Festiwal Bachowski we Wrocławiu.
Dokonała także nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych. Płyta
nagrana dla wytwórni Koch-Schwann z muzyką D. Milhaud,
w której nagraniu wzięła udział jako solistka, otrzymała dwie prestiżowe nagrody: Grand Prix du Disque oraz Diapason d’Or. Poza
pracą w zespole prowadzi indywidualną działalność koncertową.
W roku 2005 za działalność artystyczną została odznaczona przez
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Pracuje jako pedagog, prowadząc zajęcia z emisji głosu w Instytucie
Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki Akademii
Muzycznej w Krakowie, a jednocześnie pełniąc funkcję Kierownika
Zespołu Pedagogów Emisji Głosu.
BRYGIDA TOMALA
Jest absolwentką Akademii
Muzycznej w Katowicach, gdzie
ukończyła wydział instrumentalny w klasie organów oraz wydział
dyrygentury, kompozycji i teorii
muzyki. Studia podyplomowe
ukończyła u prof. J. Gembalskiego. Uczestniczyła również w kursach mistrzowskich u U. SpangHanssena, A. Roessler (uczennicy
O. Messiaena), D. Titteringtona. Brygida Tomala koncertuje
w kraju, uczestnicząc w licznych festiwalach muzyki organowej
i kameralnej (m.in. „Muzyka organowa w katedrze” i Festiwal
Bachowski w Katowicach, „Muzyka w starym opactwie” w Rudach,
Międzynarodowe Dni Muzyki Kameralnej i Organowej w BielskuBiałej, Międzynarodowy Festiwal Organowy im. ks. A. Chlondowskiego w Zabrzu). Ma również na swoim koncie wiele koncertów
związanych z poświęceniem nowych organów na terenie diecezji
gliwickiej a także w Niemczech (Düren). Współpracuje z Zespołem
Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia, z którym nagrywała
płyty jako śpiewak kameralista oraz koncertowała w roli organisty
(m.in. w Niemczech, Francji, Włoszech). Prowadzi klasę organów
w PSM w Katowicach i DSO II stopnia w Gliwicach. Jest także
18
wykładowcą Studium Muzyki Kościelnej w Gliwicach. Jako
organistka związana jest z parafią św. Anny w Babicach, gdzie
prowadzi również chór zdobywający nagrody i wyróżnienia na
konkursach ogólnopolskich (Warszawa, Kraków, Będzin, Żory). Na
gruncie muzyki kościelnej prowadzi ożywioną działalność. Jest
członkiem Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych (pełni
funkcję kantora), a także pracuje w Międzydiecezjalnej Komisji do
Spraw Muzyki Kościelnej. W 2012 r. nagrała płytę z cyklu „Organy
Śląska Opolskiego” z muzyką organową. Brała także udział w nagraniu oratorium rudzkiego „Dróżki Matki Boskiej Pokornej” H.J.
Botora.
MARCIN JURCZYK
Absolwent Diecezjalnej Szkoły
Organistowskiej II st. w Gliwicach,
klasy organów dr Marioli Brzoski oraz
Akademii Muzycznej im. Karola
Szymanowskiego w Katowicach, klasy organów prof. Juliana Gembalskiego i wykł. Zygmunta Antonika. Podczas studiów uczestniczył w kursach
mistrzowskich muzyki organowej
prowadzonych przez wybitnych organistów: D. Titterington (Anglia),
B. Oberhamer (Niemcy), B. Klapprott
(Niemcy), J.L. Perrot (Francja),
J. Tuma (Czechy). Występował jako solista na wielu festiwalach
muzyki organowej; m.in. w ramach Festiwalu Bachowskiego
w Katowicach i Żorach, Jesieni Organowej w Powiecie BieruńskoLędzińskim, Musica da Chiesa w Pszczynie, Koncertów Organowych w Konwikcie, Europejskiego Festiwalu Muzyki Organowej
w Kluczborku. W 2011 roku reprezentował miasto Bytom podczas
koncertu organowego na zaproszenie Instytutu „Die Brűcke” w mieście partnerskim Recklinghausen. Od kilku lat promuje polską muzykę organową w ramach koncertów dla Polonii w katedrze św.
Emerama w Nitrze (Słowacja). W ramach praktyk liturgicznych był
drugim organistą parafii św. Jacka w Bytomiu, a w latach 20062013 pełnił obowiązki głównego organisty kościoła pw. św. Stani19
sława biskupa i męczennika w Bytomiu. Obecnie jest organistą parafii Świętej Barbary w Bytomiu oraz prowadzi działalność dydaktyczną w Studium Muzyki Kościelnej w Gliwicach.
GABRIELA CZURLOK
Absolwentka Akademii Muzycznej
im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (2009 r.), wydziału teorii muzyki oraz gry na organach (klasa organów prof. Juliana Gembalskiego i adt.
Witolda Zabornego). W 2013 roku
ukończyła Hochschule für katholische
Kirchenmusik und Musikpädagogik
Regensburg w klasie organów prof.
Stefana Baiera. W 2008 roku brała
udział w programie LLP – Erasmus
w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Frankfurt am Main, w klasie organów prof. Martina
Lückera. Uczestniczyła w licznych kursach interpretacji muzyki
organowej, pracując pod kierunkiem m.in. Jean-Luc Perrota, Christopha Grohmanna, Bernharda Haasa, Marka Toporowskiego, Guy
Boveta. W 2012 r. wzięła również udział w międzynarodowym kursie RCO St Giles Summer Course for Organists w Londynie. Brała
udział w licznych festiwalach muzyki organowej w kraju i za granicą. Współpracując z Diecezjalnym Instytutem Muzyki Kościelnej,
wykonuje szereg koncertów w ramach uroczystości poświęcenia
wyremontowanych organów na terenie diecezji opolskiej. Swoje
zainteresowania z zakresu historii organów poszerza również prowadząc ewidencje zabytkowych organów w województwie opolskim na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W 2008
roku otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Opolskiego dla
Animatorów i Twórców Kultury. W jej dorobku znajdują się trzy
nagrania płytowe moja Muzyko… z serii „Organy Śląska Opolskiego, vol. 2” prezentując organy z miejscowości Ligota Turawska,
Przewóz oraz Otmuchów. Na zaproszenie prof. Stefana Baiera wzięła udział we wspólnym nagraniu płyty Musica ex moenibus, z serii
20
„Organy Śląska Opolskiego, vol. 3”. W 2011 r. ukazała się płyta
otwierająca serię Musica Silesiae, z jej nagraniem partity Rudolfa
Halaczinskiego Wer nur den lieben Gott lässt walten – Partita für
Orgel op. 24 (1985). Od 2006 roku prowadzi zajęcia w Diecezjalnym Instytucie Muzyki Kościelnej przy Wydziale Teologicznym
UO. Obecnie zatrudniona na stanowisku instruktora muzyki w Katedrze Muzyki Kościelnej i Wychowania Muzycznego na WT UO
w Opolu. Przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą twórczości
Rudolfa Halaczinskiego prowadzoną pod kierunkiem prof. Władysława Szymańskiego (AM w Katowicach).
MARIOLA BRZOSKA
Ukończyła Akademię Muzyczną
w Krakowie, w klasie organów prof.
Mirosławy Semeniuk-Podrazy (dyplom z wyróżnieniem – 1996 r.).
W 1999 roku ukończyła studia podyplomowe w zakresie gry organowej
w Akademii Muzycznej w Katowicach, w klasie prof. Juliana Gembalskiego. Brała udział w licznych kursach poświęconych interpretacji muzyki organowej prowadzonych m.in.
przez M. C. Alain, G. Boveta, J. Laukvika, L. Lohmanna, H. Meistera. Wielokrotnie uczestniczyła także w kursach mistrzowskich prowadzonych przez wybitnego angielskiego organistę Davida Titteringtona jako stypendystka Dartington International Summer School
(W. Brytania) oraz w Akademii Muzycznej im. F. Liszta w Budapeszcie. W 2005 roku uzyskała tytuł doktora sztuki muzycznej
w dyscyplinie artystycznej: instrumentalistyka w Akademii Muzycznej w Krakowie. Występowała na wielu festiwalach organowych w Polsce (m.in. w Katowicach, Krakowie, Krynicy, Tarnowskich Górach, Toruniu, Tychach, Warszawie, Włocławku, Zabrzu,
Zakopanem), a także za granicą (Austria, Niemcy, Słowacja, Węgry,
Włochy). Ukończyła również studia teologiczne. Jest członkiem
Międzydiecezjalnej Komisji do Spraw Liturgii, Duszpasterstwa
Liturgicznego i Muzyki Kościelnej dla Diecezji Gliwickiej i Opol21
skiej, a także Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych. Pełni
funkcję dyrektora Diecezjalnej Szkoły Organistowskiej II st. oraz
Studium Muzyki Kościelnej w Gliwicach, gdzie uczy także gry na
organach oraz organowego akompaniamentu liturgicznego. Jest
dyrektorem artystycznym tarnogórskiego festiwalu „Koncerty organowe w Konwikcie” oraz „Toszeckiego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej”.
ZESPÓŁ ŚPIEWAKÓW MIASTA KATOWICE
CAMERATA SILESIA
Dzisiaj to jeden z najlepszych chórów kameralnych Europy.
Sprawność zespołu i piękno jego brzmienia od zawsze podkreślała
krytyka. Podobnie jak ujednolicenie barwy dźwięku i rodzaju emisji
różnych głosów. Są to cechy, o które Camerata Silesia dbała przez
cały czas swego istnienia (to jest od roku 1990), a które stanowią
o wyjątkowości zespołu. Tę wyjątkowość z kolei zawdzięcza temu,
iż wszyscy jej członkowie pochodzą z tej samej „szkoły”, którą na
jej użytek stworzyła założycielka Cameraty – Anna Szostak.
W ostatniej dekadzie XX w. o zespołach, prowadzonych wcześniej
przez Annę Szostak mało kto jeszcze słyszał, choć zdobywały one
różne laury na konkursach i festiwalach – głównie wokalnych. Dopiero stworzenie Cameraty Silesii, zespołu o stabilnym składzie,
22
wielkości i rodzaju emploi, pozwoliło na wejście zespołu i dyrygentki do studiów nagraniowych oraz na zaistnienie na estradach
koncertowych filharmonii i festiwali muzycznych, zrazu polskich,
potem także zagranicznych (m. in. Musikfestival Landschaft Westfalen w Münster, Sommerfestspiele w Bregenz, Cloître des Dominicains w Guebwiller, czy ISCM World Music Days w Wiedniu).
Camerata Silesia jako pierwszy zespół wokalny w Polsce proponowała historyzujący śpiew: bezwibracyjny, lekki, o żywych tempach,
szybszych na ogół niż tradycyjne, z improwizowanymi według reguł
epoki ozdobnikami. Rzecz jasna dotyczyło to muzyki przedklasycznej. Camerata Silesia dobrze się czuła w tym repertuarze
i bardzo szybko przyszły sukcesy. I tak na pierwszej płycie, nagranej w 1992 roku znalazły się m.in. wykonania Stabat Mater Palestriny oraz Mikołaja Zieleńskiego Motetto de S. Domenico, mistrzów renesansu włoskiego oraz polskiego najwcześniejszego baroku. To był pierwszy ważny ślad, którym zespół podąża do dziś. Najszybciej zareagowała na to publiczność, która po raz pierwszy mogła posłuchać na żywo muzyki, słyszanej dotychczas przez radio
albo z wydawanych na Zachodzie płyt. Na tej samej płycie znalazły
się także utwory współczesne: Missa brevis Romana Palestra i Song
to the Virgin Mary Andrzeja Panufnika, klasyków polskiej współczesności. Ten właśnie nurt zaowocował wielokrotną obecnością
Cameraty Silesii na najważniejszym polskim festiwalu muzyki
współczesnej – „Warszawskiej Jesieni”. Otwartość na nową muzykę, na nowe zjawiska, na nowe tendencje w muzyce współczesnej
okazała się ponadto niezwykle atrakcyjna dla kompozytorów, nie
tylko polskich, ale i zagranicznych. Muzyka współczesna jest przeważnie trudna dla wykonawców. Ale przed Cameratą Silesią niemal
nie ma tego rodzaju kłopotów, stąd więc ogromna liczba – ponad
100 prawykonań, jaką zdołała na swym koncie zgromadzić. Warto
wspomnieć o takich światowych premierach jak: Niech nam żyją
i śpiewają op. 77 Henryka Mikołaja Góreckiego, Veni Creator Wojciecha Kilara, Requiem Andrzeja Siewińskiego, Sinfonia da Requiem Krzysztofa Meyera, Missa ex tempore Marcela Pérèsa, Phylakterion Pawła Szymańskiego, ponadto szereg kompozycji wokalnych
Krzysztofa Baculewskiego oraz Stanisława Krupowicza. A brak
trudności to nie tylko najwyższy poziom rzemiosła, osiągnięty wieloletnią pracą, ale także uniwersalność estetyczna i repertuarowa.
23
Przejawiają się one nie tylko w sięganiu po różne style: od renesansu i baroku, przez romantyzm, neoklasycyzm po współczesność, ale
także po muzykę rozrywkową, popularną, musicalową czy kolędy.
(autor tekstu: Krzysztof Baculewski)
ANNA SZOSTAK
Założycielka, dyrygent i dyrektor
powstałego w 1990 roku zespołu Camerata Silesia to wybitny pedagog:
wszyscy członkowie zespołu są
w większym czy mniejszym stopniu jej
uczniami w zakresie śpiewu, emisji
głosu, interpretacji, otwartości na muzykę różnych epok i stylistyk. Absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, dziś ceniony wykładowca
i doktor habilitowany tej uczelni. Ale ta dziedzina pozostaje niewątpliwie w cieniu działalności artystycznej, koncertowania z Cameratą
Silesią. A koncertów było przez ćwierć wieku mnóstwo, oczywiście,
większość w Polsce, ale ponadto w wielu krajach świata (Chiny,
Izrael, Tajwan, Austria, Belgia, Francja, Hiszpania, Holandia,
Niemcy, Wielka Brytania, Włochy). Doświadczenie w pracy z chórem Anny Szostak jest ogromne, jej sfera zainteresowań obejmuje
całą niemal muzykę, ze szczególnym uwzględnieniem barokowej
i współczesnej. Nie stroni też ona od muzyki lekkiej, pop, jazzu,
musicalowej, filmowej i kolęd polskich i zagranicznych. Te zainteresowania znajdują swoje odbicie nie tylko w repertuarze koncertowym czy nagraniowym, ale także we współpracy z artystami różnych nurtów i kierunków. Chętnie i z powodzeniem też porusza się
w świecie muzyki orkiestrowej i wokalno-instrumentalnej: wielokrotnie prowadziła koncerty z zespołami muzyki dawnej, z NOSPRem, Orkiestrą Muzyki Nowej czy orkiestrą AUKSO. Anna Szostak
wykreowała specyficzny i charakterystyczny, stosunkowo łatwo
rozpoznawalny styl interpretacji muzyki wokalnej i wokalnoinstrumentalnej. To rzadka i niezwykła dziś cecha!
24
UCZESTNICY POPRZEDNICH EDYCJI FESTIWALU
„MUZYKA W STARYM OPACTWIE”
LATA 1996–2015
ORGANIŚCI
Banek Bartłomiej, 2004
Bączkowicz Alfred, 1996
Bialic Arkadiusz, 2003
Blechinger Michał, 2010
Botor Henryk, 2002, 2006, 2012, 2015
Brzoska Mariola, 1996–2015
Ĉech Petr, 2009 (Praga – Czechy)
Dąbrowska Monika, 1999
Dzioba Anna, 2004
Fronc Marek, 2013
Garbarek Andrzej, 2001
Gembalski Julian, 2000, 2005, 2010
Golonka Wacław, 2011
Kalisz Tomasz, 2007
Kotoński Krzysztof, 2015
Mazurek Katarzyna 2014
Krawiec Waldemar, 2000, 2002, 2009
Loevenich Hans Josef, 2008 (Düren – Niemcy)
Maleszka Witold, 2003
Miśkowicz Marek, 2001
Pielczyk Stanisław, 2009, 2013
Pilch Marek, 1998
Rachoń Piotr, 2008
Ramola Teresa, 1997
Różak Wojciech, 1996, 1997
Semeniuk-Podraza Mirosława, 1997
Stępień Bogdan, 2012
Szczepański Adam, 2007
Tomala Brygida, 1996–2015
Trzaskalik–Wyrwa Małgorzata, 2003
Werner Leszek, 2005
25
Wolak Marek, 1998
Zaborny Witold, 2001
Zahradniková Zuzanna 2014 (KU Rużomberok)
Zalewski Witold, 2000, 2008
DYRYGENCI
ks. Adamczyk Stanisław, 2005, 2010, 2011, 2015
Botor Henryk, 2011
Brzoska Mariola, 2012
Freund Czesław, 2006
Gałązka Waldemar, 2007, 2012
ks. Koenig Franciszek, 2011, 2012
Tomala Brygida, 1998, 1999, 2002, 2008, 2009, 2011, 2012,
2014
SOLIŚCI
Grodzka – Łopuszyńska Elżbieta, sopran, 2010
Kołpanowicz Bartosz, skrzypce, 1997
Kotoński Krzysztof 2014
Nikel Tadeusz, obój, 1996
Nowak Daniel, pozytyw, 2008
Pannek Anna 2014
Romek Klaudia, sopran, 1996–1999, 2002–2004, 2006, 2008,
2009, 2011, 2012
Sitter Gabriela 2014
Sojka Leszek, skrzypce, 1998
Spałek Jarosław, trąbka, 2005
Tomala Brygida, pozytyw, 2008, 2009, 2012
Tomala Brygida, sopran, 1999
Urbańczyk Edith, sopran, 1998 (Berlin – Niemcy)
Wiśniewska Anna, pozytyw, 2009, 2014
Zahradniková Zuzanna, 2013
Zofiński Kamil 2014
CHÓRY I ZESPOŁY
Chór i Zespół Instrumentalny Parafii Świętej Anny w Babicach
dyr. B. Tomala, 1998, 1999, 2002, 2008, 2009, 2011, 2012, 2014
26
Chłopięcy chór „Pueri Cantores Sancti Nicolai z Bochni”,
dyr. Ks. S. Adamczyk , 2005, 2010, 2011, 2015
Chór Kameralny AM w Katowicach, dyr. Cz. Freund, 2006
Gliwicki Zespół Chorałowy, dyr. F. Koenig, 2011, 2012
Młodzieżowy Chór „Rezonans Con Tutti” z Zabrza,
dyr. W. Gałązka, 2007
Chór SMK i DSO II st. w Gliwicach, dyr. W. Gałązka, 2012,
2014
Kwartet smyczkowy „Altra Volta”, 2004, 2009, 2014
Schola Parafii Świętego Józefa w Zawadzie Książęcej,
dyr. M. Brzoska, 2012
Zespół Kameralny Katolickiego Uniwersytetu w Rużomberku,
2013
UCZESTNICY KONCERTÓW DYPLOMANTÓW
SMK i DSM II st. w Gliwicach
2001
Kleiner Sonia
Nowak Weronika
Szuba Artur
Woźniak Marta
Wójcik Bernadeta
2002
Bola Joanna
Cyran Paweł
Halczok Dariusz
Kunce Piotr
Sławik Karina
Stareczek Agnieszka
2003
Białecka Magdalena
Kaczorowski Rafał
Książko Monika
Kunas Marcin
Łoś Maciej
Sosna Renata
2004
Bonk Teresa
Ilski Łukasz
Inglot Arkadiusz
Jurczyk Marcin
Kotoński Krzysztof
Nowak Daniel
Oślizło Andrzej
Oślizło Elżbieta
Pierończyk Sylwia
Widenka Marek
27
2005
Charciarek Karolina
Koloch Maria
Kotoński Krzysztof
Pierończyk Sylwia
Rusin Jan
Rymer Krzysztof
2007
Buchwald Mateusz i Golombek Piotr (SMK)
Kotoński Krzysztof (V kl. DSO II°)
Stareczek Agnieszka (dyplomantka PAT w Krakowie)
Buczek Łukasz
2009 Głuch Katarzyna
Hadyk Anna
Jurczyk Marcin
Kazior Jacek
Musiał Marta
Oślizło Andrzej
Nowak Daniel
Oślizło Elżbieta
Smolarz Marta
Skandy Katarzyna
Smyczek Aleksandra
Tomal Grażyna
Zawora Dominik
2008
2010
2012
Erm Anna
Cichoń Szymon
Nurzyńska Marta
Mathews Tomasz
Bagińska Agnieszka
Janysek Maria
2006
2011
Bonk Teresa
Chimiak Maria
Darmas Agnieszka
Maruszczyk Anna
Orzechowski Krzysztof
Kromolan Robert
Majkrzak Bartłomiej
Zadworna Anna
Bogacz Joanna
Belkius Katarzyna
2013 Janysek Krystyna
Błaszków Przemysław
Kiełkowski Maciej
Kapuła Grzegorz
Kliks Agnieszka
Kowalczyk Agnieszka
Skorupa Lucyna
Machula Piotr
Szatka Michał
Olbrych Izabela
Troll Mateusz
2015 Gardecki Łukasz
2014 Kliks Sylwia
Grochowski Michał
Golis Katarzyna
Hyra Kamila
Plaza Katarzyna
Michalik Bernadetta
Piechula Justyna
Podgórski Przemysław
28