Informacja przestrzenna jako element infrastruktury informacyjnej
Transkrypt
Informacja przestrzenna jako element infrastruktury informacyjnej
Informacja przestrzenna jako element infrastruktury informacyjnej Państwa „Geodezja i Nauka” – XV Konferencja Geodetów 24-26 września 2009 r. Pogorzelica dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. dr Wojciech Rafał Wiewiórowski Dyrektor Departamentu Informatyzacji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ul. Domaniewska 36/38, 02-672 Warszawa Tel.: +48-22-601 55 35 +48-694 444 147 (GSM) Kierownik Pracowni Informatyki Prawniczej Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego [email protected] Infrastruktura informacji przestrzennej Zasady tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej do wspomagania działań mających na celu zrównoważony rozwój kraju i ochronę środowiska oraz działań mogących oddziaływać na środowisko przez powszechne udostępnianie i praktyczne stosowanie informacji przestrzennej. • • • • • Dane przestrzenne i metadane infrastruktury informacji przestrzennej; Interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych; Usługi danych przestrzennych; Wspólne korzystanie z danych przestrzennych; Współdziałanie i koordynacja w zakresie infrastruktury informacji przestrzennej. Infrastruktura informacji przestrzennej, tworzona na podstawie ustawy, stanowi część infrastruktury informacji przestrzennej Unii Europejskiej. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej Infrastruktura informacji przestrzennej w Polsce stanowi część infrastruktury informacji przestrzennej Unii Europejskiej. …ale też… infrastruktura informacji przestrzennej w Polsce stanowi część infrastruktury informacyjnej Państwa dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacyjna Państwa Kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów informacyjnych oraz technologii informacyjnych, warunkujących funkcjonowanie określonych stosunków społecznych (w tym stosunków prawnych), politycznych i ekonomicznych. Składają się nań : – normy informacyjne, – zasoby informacji, – systemy informacyjne, – instytucje informacyjne oraz – struktury organizacyjne i urządzenia techniczne wspierające procesy gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji. J. Oleński, Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce, Warszawa 2006 s. 270-272. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacyjna Państwa Infrastruktura informacyjna Państwa to zbiór procedur, modeli, systemów i zasobów informacyjnych oraz ludzkich, których zadaniem jest zgodne z prawem gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie i udostępnianie informacji spełniających wymogi określonych norm w celu realizacji zadań publicznych. Rozwój i funkcjonowanie infrastruktury informacyjnej państwa zależne są od wielu podmiotów, ale muszą być koordynowane przez centralną administrację rządową w dziedzinie: – wprowadzania zasad identyfikacji i klasyfikacji obiektów informacyjnych o znaczeniu ogólnokrajowym, – wprowadzania norm i reguł interoperacyjności, – inicjowania regulacji prawnych dotyczących informacyjnych kontaktów obywateli i przedsiębiorców z administracją publiczną, – tworzenia stosownych rozwiązań techniczno-technologicznych i organizacyjnych infrastruktury informacyjnej, – określenia zasad udostępniania publicznych zasobów informacyjnych jednostkom administracji publicznej oraz obywatelom i przedsiębiorcom. B.Szafrański, Centralny model danych infrastruktury informacyjnej Państwa. podsumowanie dotychczasowych prac Zespołu KRMI ds. Koordynacji Rozwoju Infrastruktury Informacyjnej Państwa, Komitet Rady Ministrów ds. Informatyzacji i Łączności 26 marca 2009 r. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacyjna Państwa Klasyczna definicja państwa Georga Jellinka (1851-1911), że z założenia powinno ono posiadać • terytorium, • obywateli • władzę (rozumianą jako system prawny i tych którzy go tworzą i egzekwują). Infrastruktura informacyjna Państwa : 1) Zbiór informacji o tym jak wygląda terytorium państwa, kim są obywatele i inne podmioty władzy państwowej podlegające, jak wygląda prawo danego kraju i kto nim rządzi. 2) Kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów informacyjnych oraz technologii informacyjnych, warunkujących funkcjonowanie określonych stosunków społecznych (w tym stosunków prawnych), politycznych i ekonomicznych dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej a infrastruktura informacyjna Państwa Wśród wniosków przyjętych przez Komitet Rady Ministrów ds. Informatyzacji i Łączności stwierdzono że: Istnieje pilna konieczność uwzględnienia skutków dyrektywy INSPIRE w pracach z zakresu modelowania infrastruktury informacyjnej. Podjęcie wspólnych prac nad spójną informacyjnie infrastrukturą informacyjną państwa może zapobiec powstania infrastruktury informacji przestrzennej obok istniejącej obecnie infrastruktury informacyjnej państwa dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej [Ustawa] Infrastruktura informacji przestrzennej to opisane metadanymi zbiory danych przestrzennych oraz dotyczące ich usługi, środki techniczne, procesy i procedury, które są stosowane i udostępniane przez współtworzące infrastrukturę informacji przestrzennej podmioty: organy wiodące, inne organy administracji oraz osoby trzecie [Dyrektywa] Infrastruktura informacji przestrzennej to metadane, zbiory danych przestrzennych oraz usługi danych przestrzennych, usługi i technologie sieciowe, porozumienia w sprawie wspólnego korzystania, dostępu i użytkowania oraz mechanizmy kontroli i monitorowania, procesy i procedury ustanowione, stosowane lub udostępniane zgodnie z dyrektywą dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej Filarami nowoczesnej infrastruktury informacyjnej państwa będą trzy bazowe pierwotne zbiory danych: – Rejestr ludności – Rejestr jednostek organizacyjnych – Rejestr terytorialny dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 25 maja 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej Bazowe rejestry referencyjne spełniają następujące funkcje w infrastrukturze informacyjnej: • Standardy informacyjne stosowane z systemów referencyjnych są normami obligatoryjnymi dla całego sektora publicznego. Normy te są publicznie dostępne dla wszystkich zainteresowanych. • Rejestry referencyjne przekazują lub udostępniają – na zasadzie obowiązku ustawowego dane do wszystkich systemów informacyjnych sektora publicznego, w zakresie wynikającym z funkcji tych systemów informacyjnych. • Wszystkie pozostałe rejestry resortowe lub branżowe mogą być tworzone wyłącznie jako rejestry wtórne lub pochodne. • Rejestry referencyjne są rejestrami publicznym w znaczeniu ustawy. • Zakres informacji udostępnianych z rejestrów referencyjnych determinowany jest przez regulacje dotyczące ochrony poszczególnych rodzajów danych. • Dane z rejestrów referencyjnych są przekazywane do innych systemów sektora publicznego lub pobierane przez nie między innymi przy wykorzystaniu ePUAP. • Dane z rejestrów referencyjnych mogą być udostępniane innym podmiotom spoza sektora publicznego w zakresie i trybie ściśle określonym przez prawo, z przestrzeganiem obowiązujących przepisów o ochronie danych. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 25 maja 2009 r. Infrastruktura informacji przestrzennej Bazowe rejestry referencyjne spełniają następujące funkcje w infrastrukturze informacyjnej: • Standardy informacyjne stosowane z systemów referencyjnych są normami obligatoryjnymi dla całego sektora publicznego. Normy te są publicznie dostępne dla wszystkich zainteresowanych. • Rejestry referencyjne przekazują lub udostępniają – na zasadzie obowiązku ustawowego dane do wszystkich systemów informacyjnych sektora publicznego, w zakresie wynikającym z funkcji tych systemów informacyjnych. • Wszystkie pozostałe rejestry resortowe lub branżowe mogą być tworzone wyłącznie jako rejestry wtórne lub pochodne. • Rejestry referencyjne są rejestrami publicznym w znaczeniu ustawy. • Zakres informacji udostępnianych z rejestrów referencyjnych determinowany jest przez regulacje dotyczące ochrony poszczególnych rodzajów danych. • Dane z rejestrów referencyjnych są przekazywane do innych systemów sektora publicznego lub pobierane przez nie między innymi przy wykorzystaniu ePUAP. • Dane z rejestrów referencyjnych mogą być udostępniane innym podmiotom spoza sektora publicznego w zakresie i trybie ściśle określonym przez prawo, z przestrzeganiem obowiązujących przepisów o ochronie danych. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 25 maja 2009 r. Referencyjność danych Pojęcie pozornie jednoznaczne Konieczność ustalenia znaczenia pojęcia „referencyjności” z punktu widzenia języka prawnego i prawniczego. Pojęcia pochodne: „referencyjna baza”, „referencyjny rejestr”, „referencyjna informacja” i „referencyjne dane. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Referencyjność danych Samo pojęcie referencyjności pojawia się w polskim prawie stanowionym wielokrotnie. W większości przypadków rozumiane jest jednak kontekstowo Prowadzenie jakichkolwiek porównań znaczeniowych pomiędzy sposobami ujęcia przymiotnika „referencyjny” w organizacji służby zdrowia z jednej strony i przepisach o jakości pasz z drugiej strony mija się z celem. Źródłosłów jest tu oczywiście taki sam, jednak „referencyjność” do języka z pogranicza informatyzacji i zarządzania informacją trafiła niezależnie od zastosowań w innych aktach prawnych. Aby określić prawnicze rozumienie pojęcia referencyjność używanego na potrzeby doktryny prawa przy budowaniu podstaw infrastruktury informacyjnej państwa, warto prześledzić informatyczne zastosowania tego pojęcia w dokumentach quasi-prawnych stosowanych w dziedzinie przetwarzania informacji ze szczególnym uwzględnieniem przetwarzania elektronicznego. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Referencyjność danych W dokumentach normalizacyjnych z zakresu informatyki angielskie sformułowanie „reference” jest również tłumaczone kontekstowo. Jednak najczęstsze sformułowania języka polskiego używane jako odpowiedniki „referencji” i „referencyjności” to pojęcia „odnośnika” (w znaczeniu odnoszenia się do klasycznego typu) lub „wzorca”. Porównaj: „nazwa odnośnikowa typu (lub wartości)” – „type (or value) reference name” – z normy PN-T20000:1994 oraz odpowiednio „obiekt z informacją odnośnikową” – „reference information object”, „odnośnik do egzemplarza testu” - test case reference”, „odnośnik do pojęcia nadrzędnego” – „superior reference” i w końcu: „odnośnik do wiedzy” – „knowledge reference” oraz „ścieżka odnośników” – „reference path” w tej samej normie i w jej opisie. W innych normach znajdujemy „Wywołanie przez odniesienie” – „call by reference” (PN-ISO/IEC 2382-15:2001 - 15.06.08), „model odniesienia” – „Computer Graphics Reference Model” (PN-ISO/IEC 2382-13:1998 - 13.01.16), „wzorcowy komplet testów abstrakcyjnych modelu odniesienia OSI” – „reference OSI abstract test suite standard” (PN-T20000:1994 ) czy „kartę wzorcową” – „secondary reference card” (PN-I-01000:1997 – 092). Dokumenty normalizacyjne używają również samego pojęcia referencyjności w omawianym przez nas znaczeniu. Za przykłady uznać należy m.in.: „znak referencyjny” – „reference” (PN-ISO 7982-1:2000 - 3.123), „referencyjny mechanizm badania zgodności” - reference validation mechanizm (PN-I-02000:2002 3.4.072), „referencyjny numer PIN” – „reference PIN” (PN-I-01000:1997 – 191) czy „systemowy numer referencyjny” – „system reference number”. Szerszy wybór w: K.Waćkowski, J.Krawiec, J.Bereda, E.Chmielewska, M.Malińska, Informatyka terminologia znormalizowana i wykaz norm, PKN Warszawa 2006. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Referencyjność danych • „Danymi referencyjnymi” powinniśmy nazywać danych, które składowane są w zasobie traktowanym jako bazowy („podstawowy”, zazwyczaj „pierwotny”). • Dane w tym zasobie objęte są jakiegoś rodzaju domniemaniem prawdziwości. • W związku z takim domniemaniem prawdziwości dane te powinny być „przywoływane” w procesie tworzenia innych zasobów informacyjnych. • Zmiana tych danych w zasobie powinna doprowadzić do zmiany w zasobach pochodnych. Przy poprawnie zbudowanej infrastrukturze informacyjnej państwa dane referencyjne zgromadzone są w rejestrze, który – z zastrzeżeniem, o którym poniżej – można nazwać referencyjnym. Dane takie nie są powielane w innych rejestrach, a co najwyżej uzupełniane o dane specyficzne dla owego rejestru pochodnego. Na tej zasadzie dane ze zbioru PESEL – jeśli byłby on rzeczywiście referencyjny – nie powinny być powielane w innych rejestrach osobowych. Podanie unikalnej cechy referencyjnej (w tym przypadku numeru PESEL) powinno powodować, że w trakcie czynności rejestrowej dotyczącej rejestru pochodnego „zassane” zostaną konieczne dane z rejestru referencyjnego po czym uzupełnione zostaną one o komplementarne dane z rejestru pochodnego. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Referencyjność danych Dla czystości pojęciowej należy uznać, że stosowanie pojęcia „rejestr referencyjny” jest pewnym skrótem myślowym. Referencyjne są de facto dane, a nie rejestr jako całość. Nie musi być bowiem referencyjna architektura rejestru. Nie zawsze też wszystkim danym z rejestru przyznamy cechę referencyjności. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Dane przestrzenne i obiekt przestrzenny [Ustawa] dane przestrzenne - dane odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do określonego położenia lub obszaru geograficznego [Dyrektywa] dane przestrzenne - wszelkie dane odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio odniesione do określonego położenia lub obszaru geograficznego [Ustawa] obiekt przestrzenny – abstrakcyjna reprezentacja zjawiska świata rzeczywistego związana z określonym położeniem lub obszarem geograficznym; [Dyrektywa] obiekt przestrzenny - abstrakcyjna reprezentacja zjawiska świata rzeczywistego związana z określonym położeniem lub obszarem geograficznym; dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Ustawa o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne - Ustawa uchwalona przez Sejm w 2005 r. ponad podziałami politycznymi przy praktycznie jednomyślnym poparciu wszystkich klubów poselskich - Stworzyła dobry grunt pod dalsze prace standaryzujące zasady współdziałania organów i urzędów administracji publicznej oraz organów władzy sądowej w Polsce. - Okres trzech lat jaki upłynął od wejścia w życie ustawy (lipiec 2005 r.) daje możliwość podsumowania wad i zalet tego aktu prawnego i wprowadzenia w nim zmian, które umożliwiłyby dalszy postęp w procesie informatyzacji. - Część rozwiązań prawnych ustawy nie sprawdziła się. - Niektórych problemów ustawa nie rozwiązała. - Nowe problemy. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Najważniejsze zmiany Do najważniejszych zmian, które Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji postuluje w procesie nowelizacji ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne należą: rozszerzenie – ograniczonego dziś – kręgu podmiotowego ustawy zakreślonego w art. 2 poprzez objęcie przepisami ustawy jak najszerszej grupy organów władzy publicznej (przykładowo nie ma żadnych podstaw merytorycznych do nie obejmowania przepisami ustawy sądów administracyjnych w sytuacji gdy przepisom tym podlegają w całości sądy powszechne); redefiniowanie niektórych pojęć zamieszczonych w ustawie kluczowych dla dalszego postępu procesu informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne (takich jak np. rejestr publiczny) i uregulowanie pojęć nowych dla polskiego prawa takich jak interoperacyjność systemów teleinformatycznych i rejestrów czy – w szczególności – otwartych standardów informatycznych; ustawowe uregulowanie zagadnień elektronicznej skrzynki podawczej dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Najważniejsze zmiany Znaczące bariery dla e-administracji stwarzają również archaiczne rozwiązania zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego. Należy przede wszystkim umożliwić organom załatwianie sprawy w formie innej niż forma pisemna tj. w postaci dokumentu elektronicznego doręczanego środkami komunikacji elektronicznej, przy założeniu że obie formy są tożsame i równoważne. Brak tego zapisu w ustawie stanowi ograniczenie i powoduje, iż organy mogły wydawać decyzje i postanowienie jedynie w formie papierowej. Aktualnie żaden z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie przewiduje obowiązku korzystania z elektronicznej skrzynki podawczej, co może prowadzić do wniosku, iż skuteczne będzie przesłanie podania na każdy adres poczty elektronicznej w urzędzie (np. konkretnego pracownika urzędu). Z kolei w przepisach dotyczących zachowania terminu ustawodawca posługuje się – nieznanym w przepisach o informatyzacji – pojęciem „poświadczenia przedłożenia” (art. 57§ 5 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego). dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Najważniejsze zmiany Żaden z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie reguluje zagadnienia posługiwania się podpisem elektronicznym przez organ administracji publicznej, a de facto osoby upoważnionej do podpisywania pism organu w postępowaniu administracyjnym. W związku z tym w jednym z komentarzy do kodeksu zajęto jednoznaczne stanowisko, iż pozbawia to „podstaw do sporządzenia decyzji w formie dokumentu elektronicznego” (P.Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2007, str. 255). Zmiana polegająca na wprowadzeniu „bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu” jako obowiązkowego składnika elektronicznych dokumentów organu takich jak: - wezwania (art. 54 § 2), - decyzji (art. 107 § 1) - postanowienia (art. 124 § 1), - zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi i wniosku (art. 238 § 1 oraz art. 247 w zw. z art. 238) dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Interoperacyjność [Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej] możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz interakcji usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji manualnej w taki sposób, aby wynik był spójny a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została zwiększona. [Dyrektywa INSPIRE] możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz interakcji usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby wynik był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została zwiększona; [Decyzja w sprawie ISA] możliwość współdziałania różnych odrębnych organizacji na rzecz osiągnięcia uzgodnionych i korzystnych dla wszystkich stron celów, przy jednoczesnym dzieleniu się informacjami i wiedzą pomiędzy tymi organizacjami poprzez wspierane przez nie procesy biznesowe, za pomocą wymiany danych za pośrednictwem odpowiednich systemów ICT [Ustawa o informatyzacji] możliwość współdziałania różnych odrębnych podmiotów (publicznych) oraz używanych przez nie systemów teleinformatycznych i rejestrów publicznych na rzecz osiągnięcia uzgodnionych i korzystnych dla wszystkich stron celów, przy jednoczesnym dzieleniu się informacjami i wiedzą, poprzez wspierane przez nie procesy biznesowe, za pomocą wymiany danych za pośrednictwem odpowiednich systemów teleinformatycznych dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Wspólne korzystanie z danych Art. 7. Organy administracji, które na podstawie odrębnych przepisów prowadzą rejestry publiczne zawierające zbiory danych przestrzennych związanych z wymienionymi w załączniku tematami danych przestrzennych, wprowadzają rozwiązania techniczne zapewniające interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych oraz harmonizację zbiorów danych przestrzennych. Art. 8. Organy wiodące udostępniają organom administracji i osobom trzecim, włączonym do infrastruktury, informacje niezbędne do wykonania zadań, o których mowa w art. 7. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Wspólne korzystanie z danych [Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej – art. 3 pkt 13] rozwiązania prawne, organizacyjne i techniczne, umożliwiające organom administracji wzajemny dostęp do zbiorów i usług danych przestrzennych oraz wymianę i korzystanie z tych zbiorów i usług dla realizacji zadań publicznych; [Ustawa o informatyzacji – art. 15] 1. Podmiot prowadzący rejestr publiczny zapewnia podmiotowi publicznemu albo podmiotowi niebędącemu podmiotem publicznym, realizującym zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów albo na skutek powierzenia lub zlecenia przez podmiot publiczny ich realizacji, nieodpłatny dostęp do danych zgromadzonych w prowadzonym rejestrze, w zakresie niezbędnym do realizacji tych zadań. 2. Dane, o których mowa w ust. 1, powinny być udostępniane drogą elektroniczną i mogą być wykorzystane wyłącznie przez podmiot, któremu udostępniono dane do realizacji zadań publicznych. 3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób, zakres i tryb udostępniania danych, o których mowa w ust. 1, mając na uwadze potrzebę usprawnienia realizacji zadań publicznych, zapewnienia szybkiego i bezpiecznego dostępu do danych oraz zabezpieczenia wykorzystania danych do celów realizacji zadań publicznych. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Wspólne korzystanie z danych [Ustawa o informatyzacji] Art. 14. Podmiot publiczny prowadzący rejestr publiczny jest obowiązany: 1) prowadzić ten rejestr w sposób zapewniający spełnianie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, w przypadku gdy ten rejestr działa przy użyciu systemów teleinformatycznych; 2) prowadzić ten rejestr zgodnie z minimalnymi wymaganiami dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej; 3) umożliwić dostarczanie informacji do tego rejestru oraz udostępnianie informacji z tego rejestru drogą elektroniczną, w przypadku gdy ten rejestr działa przy użyciu systemów teleinformatycznych. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Wspólne korzystanie z danych [Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej] Art. 9. 1. Organy administracji, które na podstawie odrębnych przepisów prowadzą rejestry publiczne zawierające zbiory danych przestrzennych związanych (...) tematami danych przestrzennych, tworzą i obsługują sieć wymienionych poniżej usług dotyczących zbiorów i usług danych przestrzennych: 1) usługi wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych oraz umożliwiające wyświetlanie zawartości metadanych; 2) usługi przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych zbiorów danych przestrzennych oraz wyświetlanie objaśnień symboli kartograficznych i zawartości metadanych; 3) usługi pobierania, umożliwiające pobieranie kopii zbiorów danych przestrzennych lub ich części oraz, gdy jest to wykonalne, dostęp bezpośredni do tych zbiorów; 4) usługi przekształcania, umożliwiające przekształcenie zbiorów danych przestrzennych w celu osiągnięcia interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych; 5) usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych. 2. Usługi danych przestrzennych, o których mowa w ust. 1 pkt 1–5 są powszechnie dostępne za pomocą środków komunikacji elektronicznej. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Wspólne korzystanie z danych [Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej] Art. 11. 1. Zasady powszechnego dostępu do zbiorów danych przestrzennych i usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1–5, nie dotyczą danych, które ze względu na stosunki międzynarodowe, bezpieczeństwo publiczne lub obronę narodową na podstawie odrębnych przepisów uznane zostały za niejawne lub na podstawie odrębnych przepisów dostęp do tych danych podlega ograniczeniom. 2. Zasady powszechnego dostępu do zbiorów danych przestrzennych i usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2–5, nie dotyczą danych, które z innych względów, niż określone w ust. 1, zostały uznane za niejawne lub dostęp do nich podlega ograniczeniom na podstawie odrębnych przepisów dotyczących w szczególności: 1) działalności wymiaru sprawiedliwości; 2) działalności organów podatkowych; 3) statystyki publicznej; 4) ochrony środowiska; 5) ochrony danych osobowych; 6) prawa własności intelektualnej; 7) działalności gospodarczej. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Co prawnik może wiedzieć o katastrach ? Kataster - publiczny rejestr danych o gruntach i budynkach (przedmioty katastru) oraz o ich właścicielach i władających (podmioty katastru). Tak rozumiany kataster łączy informację o jednostkach terytorialnych i obiektach zawartych dziś w ewidencji gruntów i budynków (z którą to ewidencją jest czasem mylony) i w księgach wieczystych. Międzynarodowa Federacja Geodetów (FIG) zdefiniowała w 1995 r. kataster jako „oparty na działkach zaktualizowany system informacji o terenie, zawierający zapis udziałów we własności nieruchomości (np. praw, ograniczeń i obowiązków)” Tak rozumiany kataster powinien zdaniem FIG zawierać opis geometryczny działek gruntowych, powiązany z innymi zapisami określającymi rodzaj udziałów, własność lub kontrolę nad udziałami, często również wartość działki i ulepszeń na niej wprowadzonych. Paradoksem jest fakt, że o ile sama FIG nie ma wątpliwości co do prawnej doniosłości katastru, to zakres opracowań prawniczych na temat informacji przechowywanej w katastrach jest w Polsce stosunkowo znikomy. Większość rozważań nad katastrem prowadzona jest w naszym kraju przez geodetów i w naturalny sposób sprowadza pojęcie katastru do roli synonimu ewidencji gruntów i budynków. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Co prawnik może wiedzieć o katastrach ? Wyprowadzanie danych z systemów GIS i zasady tworzenia interfejsu ewentualnych programów katastralnych rządzą się zbiorem zasad znajdujących się na pograniczu informatyki geograficznej i informatyki prawniczej, gdzie informatyka prawnicza rządzić będzie zasadami prezentacji informacji prawnej oraz relacjami: a) pomiędzy dokumentami prawnymi b) między danymi z rejestrów publicznych a dokumentami prawnymi oraz c) między mapami z jednej strony a dokumentami prawnymi z drugiej. Istotną częścią zainteresowania prawników jest tworzenie prawnie wiążących (lub co najmniej zalecanych) standardów interoperacyjności danych GIS, których zastosowanie umożliwi eksportowanie danych z systemu GIS w formie umożliwiającej ich transfer do innego systemu informacyjnego. Procedury prezentacji w systemach GIS umożliwiają w większości przypadków uzyskanie trwałej kopii obrazowanych danych w postaci mapy. O prawnym znaczeniu takiej mapy jako źródła prawa (np. plan zagospodarowania przestrzennego) lub jako dowodu w postępowaniu cywilnym, karnym czy administracyjnym decydować będzie już jednak samo prawo przy zastosowaniu zasad tworzonych m.in. w oparciu o ustawę o infrastrukturze informacji przestrzennej. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. i2010 jak podstawa strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego Komisja Europejska zaproponowała następujące trzy priorytety polityki w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego: ► utworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej wspierającej otwarty i konkurencyjny rynek wewnętrzny w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego i mediów, ► wzmocnienie innowacji i inwestycji w badaniach nad technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi, mające na celu wspieranie wzrostu oraz tworzenie nowych i lepszych miejsc pracy, ► stworzenie integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego, które przyczyni się do wzrostu i powstawania nowych miejsc pracy w sposób zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju, stawiając na pierwszym miejscu lepszy poziom usług publicznych i jakość życia. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego Wizja Aktywne społeczeństwo osiągające wysoką jakość życia w perspektywie osobistej i społecznej Misja Umożliwienie społeczeństwu powszechnego i efektywnego wykorzystania wiedzy i informacji do harmonijnego rozwoju w wymiarze społecznym, ekonomicznym i osobistym dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Ustawa o informatyzacji a Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego Art. 12a. 1. Główne kierunki, cele i zadania na rzecz budowy społeczeństwa informacyjnego określa Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego. 2. Odpowiedzialnym za opracowanie Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego i realizację zawartych w niej postulatów jest minister właściwy do spraw informatyzacji. 3. Strategia stanowi podstawę do tworzenia sektorowych lub horyzontalnych planów działań na rzecz budowy społeczeństwa informacyjnego oraz punkt odniesienia dla współpracy z instytucjami i środowiskami pozarządowymi. 4. Strategia stanowi platformę współpracy z instytucjami europejskimi oraz światowymi w obszarze społeczeństwa informacyjnego. 5. Strategia podlega procesom ewaluacji, lecz nie częstszym niż 1 rok. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego – Obszar Państwo WIZJA 2013 Funkcjonują sprawne mechanizmy pozyskiwania, gromadzenia, agregowania, przetwarzania i udostępniania danych zintegrowanych rejestrów referencyjnych w obszarach: społecznym, gospodarczym i kulturowym. Zapewniony jest łatwy i tani dostęp do danych zgromadzonych przez administrację państwową. Administracja państwowa wykorzystuje szeroki zakres zgromadzonych danych do poprawy funkcjonowania państwa. Przede wszystkim zapewniona jest wymiana informacji, w celu zwiększenia bezpieczeństwa obywatela, ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej oraz badań przez ośrodki naukowo-badawcze. Zbudowane są interfejsy umożliwiające wymianę informacji w przypadku sytuacji kryzysowych, a także systemy, w których jest gromadzona informacja kluczowa z punktu widzenia zarządzania kryzysowego. Stworzone są stabilne ramy prawno – instytucjonalne wraz z określonymi mechanizmami dostępu umożliwiającymi wykorzystywanie danych sektora publicznego. Mechanizmy precyzują zakres dostępnych danych, a także zasady odpłatności za dostęp do zgromadzonych informacji. Dzięki zastosowaniu odpowiednich interfejsów przez administrację publiczną umożliwiających korzystanie z zasobów rejestrów referencyjnych, podmioty gospodarcze rozbudowują ofertę własnych usług. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego – Obszar Państwo Cel 3 Udostępnienie obywatelom oraz firmom i samorządom danych z rejestrów referencyjnych oraz innych informacji sektora publicznego w celu ich wykorzystania na rzecz rozbudowy oferty treści i usług Możliwie szeroki dostęp do publicznych danych referencyjnych, m.in. przestrzennych, statystycznych i gospodarczych przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej jakości interfejsów umożliwia tworzenie kompleksowych usług świadczonych na rzecz obywateli i przedsiębiorstw. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego – Obszar Państwo Przykłady podjętych działań: ► Budowa węzłów krajowej infrastruktury informacji przestrzennych GEOPORTAL.GOV.PL, w szczególności węzłów infrastruktury informacji geodezyjnej i kartograficznej. Portal ma współpracować z innymi węzłami europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej. ► Rejestr kredytobiorców Biura Informacji Kredytowej. ► Nowa Księga Wieczysta – elektroniczne Księgi Wieczyste. ► Centralna baza danych o pojazdach, ich właścicielach i kierowcach (CEPIK). dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego – Obszar Państwo Kluczowe zadania i inicjatywy: ► Informatyzacja rejestrów państwowych oraz obowiązkowe udostępnienie obywatelom oraz podmiotom gospodarczym i samorządom danych rejestrów referencyjnych oraz innych informacji sektora publicznego w celu ich wtórnego (w tym biznesowego) wykorzystania (na rzecz rozbudowy oferty treści oraz usług). ► Przyjęcie zasady jednego miejsca przechowywania danych osobowych oraz zasady aktywnego prezentowania przez system teleinformatyczny aktualnych danych obywatela. ► Tworzenie systemów informacji przestrzennej na poziomie regionalnym i lokalnym. ► Stworzenie modelu biznesowego udostępniania danych publicznych podmiotom gospodarczym. ► Platforma udostępniania on-line usług medycznych. ► Udostępnianie oraz upowszechnianie standardów elektronicznego komunikowania się pomiędzy przedsiębiorstwami, a także w obszarze administracja – przedsiębiorstwo, administracja – obywatel oraz administracja – administracja. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego – Klauzule generalne Rozwojowi społeczeństwa informacyjnego w Polsce powinny trwale towarzyszyć: 1. Dostępność, bezpieczeństwo i zaufanie – możliwość uzyskania dostępu do rzetelnej informacji lub bezpiecznej usługi niezbędnej obywatelowi oraz przedsiębiorcy. 2. Otwartość i różnorodność – brak preferencji i brak dyskryminacji w dostępie do informacji, a w szczególności do informacji publicznej. 3. Powszechność i akceptowalność – dążenie, aby udział w dobrach społeczeństwa informacyjnego był oczywisty i jak najszerszy, a także by oferta produktów i usług społeczeństwa informacyjnego była maksymalnie szeroka. 4. Komunikacyjność i interoperacyjność – zapewnienie dotarcia do pożądanej informacji w sposób bezpieczny, szybki i prosty. dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański 26 września 2009 r. Dziękuję za uwagę [email protected]