Informacja przestrzenna jako element infrastruktury informacyjnej

Transkrypt

Informacja przestrzenna jako element infrastruktury informacyjnej
Informacja przestrzenna jako element
infrastruktury informacyjnej Państwa
„Geodezja i Nauka” – XV Konferencja
Geodetów
24-26 września 2009 r. Pogorzelica
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
dr Wojciech Rafał Wiewiórowski
Dyrektor Departamentu Informatyzacji
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
ul. Domaniewska 36/38, 02-672 Warszawa
Tel.: +48-22-601 55 35 +48-694 444 147 (GSM)
Kierownik Pracowni Informatyki Prawniczej
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego
[email protected]
Infrastruktura informacji przestrzennej
Zasady tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej do wspomagania działań
mających na celu zrównoważony rozwój kraju i ochronę środowiska oraz działań
mogących oddziaływać na środowisko przez powszechne udostępnianie i
praktyczne stosowanie informacji przestrzennej.
•
•
•
•
•
Dane przestrzenne i metadane infrastruktury informacji przestrzennej;
Interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych;
Usługi danych przestrzennych;
Wspólne korzystanie z danych przestrzennych;
Współdziałanie i koordynacja w zakresie infrastruktury informacji
przestrzennej.
Infrastruktura informacji przestrzennej, tworzona na podstawie ustawy,
stanowi część infrastruktury informacji przestrzennej Unii Europejskiej.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
Infrastruktura informacji przestrzennej w Polsce stanowi część
infrastruktury informacji przestrzennej Unii Europejskiej.
…ale też…
infrastruktura informacji przestrzennej w Polsce stanowi część
infrastruktury informacyjnej Państwa
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacyjna Państwa
Kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów informacyjnych oraz
technologii informacyjnych, warunkujących funkcjonowanie określonych stosunków
społecznych (w tym stosunków prawnych), politycznych i ekonomicznych.
Składają się nań :
– normy informacyjne,
– zasoby informacji,
– systemy informacyjne,
– instytucje informacyjne oraz
– struktury organizacyjne i urządzenia techniczne wspierające procesy gromadzenia,
przetwarzania i przekazywania informacji.
J. Oleński, Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce,
Warszawa 2006 s. 270-272.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacyjna Państwa
Infrastruktura informacyjna Państwa to zbiór procedur, modeli, systemów i zasobów
informacyjnych oraz ludzkich, których zadaniem jest zgodne z prawem gromadzenie,
przechowywanie, przetwarzanie i udostępnianie informacji spełniających wymogi
określonych norm w celu realizacji zadań publicznych.
Rozwój i funkcjonowanie infrastruktury informacyjnej państwa zależne są od wielu podmiotów,
ale muszą być koordynowane przez centralną administrację rządową w dziedzinie:
– wprowadzania zasad identyfikacji i klasyfikacji obiektów informacyjnych o
znaczeniu ogólnokrajowym,
– wprowadzania norm i reguł interoperacyjności,
– inicjowania regulacji prawnych dotyczących informacyjnych kontaktów obywateli
i przedsiębiorców z administracją publiczną,
– tworzenia stosownych rozwiązań techniczno-technologicznych i organizacyjnych
infrastruktury informacyjnej,
– określenia zasad udostępniania publicznych zasobów informacyjnych jednostkom
administracji publicznej oraz obywatelom i przedsiębiorcom.
B.Szafrański, Centralny model danych infrastruktury informacyjnej Państwa. podsumowanie
dotychczasowych prac Zespołu KRMI ds. Koordynacji Rozwoju Infrastruktury Informacyjnej
Państwa, Komitet Rady Ministrów ds. Informatyzacji i Łączności 26 marca 2009 r.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacyjna Państwa
Klasyczna definicja państwa Georga Jellinka (1851-1911), że z założenia
powinno ono posiadać
• terytorium,
• obywateli
• władzę (rozumianą jako system prawny i tych którzy go tworzą
i egzekwują).
Infrastruktura informacyjna Państwa :
1) Zbiór informacji o tym jak wygląda terytorium państwa, kim są obywatele i inne podmioty
władzy państwowej podlegające, jak wygląda prawo danego kraju i kto nim rządzi.
2) Kompleks instytucji, jednostek organizacyjnych, zasobów i systemów informacyjnych oraz
technologii informacyjnych, warunkujących funkcjonowanie określonych stosunków
społecznych (w tym stosunków prawnych), politycznych i ekonomicznych
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
a
infrastruktura informacyjna Państwa
Wśród wniosków przyjętych przez Komitet Rady Ministrów ds. Informatyzacji i Łączności
stwierdzono że:
Istnieje pilna konieczność uwzględnienia skutków dyrektywy INSPIRE w pracach z
zakresu modelowania infrastruktury informacyjnej. Podjęcie wspólnych prac nad
spójną informacyjnie infrastrukturą informacyjną państwa może zapobiec powstania
infrastruktury informacji przestrzennej obok istniejącej obecnie infrastruktury
informacyjnej państwa
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
[Ustawa]
Infrastruktura informacji przestrzennej to opisane metadanymi zbiory danych
przestrzennych oraz dotyczące ich usługi, środki techniczne, procesy i procedury,
które są stosowane i udostępniane przez współtworzące infrastrukturę informacji
przestrzennej podmioty: organy wiodące, inne organy administracji oraz osoby
trzecie
[Dyrektywa]
Infrastruktura informacji przestrzennej to metadane, zbiory danych przestrzennych
oraz usługi danych przestrzennych, usługi i technologie sieciowe, porozumienia
w sprawie wspólnego korzystania, dostępu i użytkowania oraz mechanizmy
kontroli i monitorowania, procesy i procedury ustanowione, stosowane lub
udostępniane zgodnie z dyrektywą
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
Filarami nowoczesnej infrastruktury informacyjnej państwa będą trzy bazowe
pierwotne zbiory danych:
– Rejestr ludności
– Rejestr jednostek organizacyjnych
– Rejestr terytorialny
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
25 maja 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
Bazowe rejestry referencyjne spełniają następujące funkcje w infrastrukturze informacyjnej:
• Standardy informacyjne stosowane z systemów referencyjnych są normami obligatoryjnymi
dla całego sektora publicznego. Normy te są publicznie dostępne dla wszystkich
zainteresowanych.
• Rejestry referencyjne przekazują lub udostępniają – na zasadzie obowiązku ustawowego dane do wszystkich systemów informacyjnych sektora publicznego, w zakresie
wynikającym z funkcji tych systemów informacyjnych.
• Wszystkie pozostałe rejestry resortowe lub branżowe mogą być tworzone wyłącznie jako
rejestry wtórne lub pochodne.
• Rejestry referencyjne są rejestrami publicznym w znaczeniu ustawy.
• Zakres informacji udostępnianych z rejestrów referencyjnych determinowany jest przez
regulacje dotyczące ochrony poszczególnych rodzajów danych.
• Dane z rejestrów referencyjnych są przekazywane do innych systemów sektora
publicznego lub pobierane przez nie między innymi przy wykorzystaniu ePUAP.
• Dane z rejestrów referencyjnych mogą być udostępniane innym podmiotom spoza sektora
publicznego w zakresie i trybie ściśle określonym przez prawo, z
przestrzeganiem obowiązujących przepisów o ochronie danych.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
25 maja 2009 r.
Infrastruktura informacji przestrzennej
Bazowe rejestry referencyjne spełniają następujące funkcje w infrastrukturze informacyjnej:
• Standardy informacyjne stosowane z systemów referencyjnych są normami obligatoryjnymi
dla całego sektora publicznego. Normy te są publicznie dostępne dla wszystkich
zainteresowanych.
• Rejestry referencyjne przekazują lub udostępniają – na zasadzie obowiązku ustawowego dane do wszystkich systemów informacyjnych sektora publicznego, w zakresie
wynikającym z funkcji tych systemów informacyjnych.
• Wszystkie pozostałe rejestry resortowe lub branżowe mogą być tworzone wyłącznie jako
rejestry wtórne lub pochodne.
• Rejestry referencyjne są rejestrami publicznym w znaczeniu ustawy.
• Zakres informacji udostępnianych z rejestrów referencyjnych determinowany jest przez
regulacje dotyczące ochrony poszczególnych rodzajów danych.
• Dane z rejestrów referencyjnych są przekazywane do innych systemów sektora
publicznego lub pobierane przez nie między innymi przy wykorzystaniu ePUAP.
• Dane z rejestrów referencyjnych mogą być udostępniane innym podmiotom spoza sektora
publicznego w zakresie i trybie ściśle określonym przez prawo, z
przestrzeganiem obowiązujących przepisów o ochronie danych.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
25 maja 2009 r.
Referencyjność danych
Pojęcie pozornie jednoznaczne
Konieczność ustalenia znaczenia pojęcia „referencyjności” z punktu widzenia
języka prawnego i prawniczego.
Pojęcia pochodne: „referencyjna baza”, „referencyjny rejestr”, „referencyjna
informacja” i „referencyjne dane.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Referencyjność danych
Samo pojęcie referencyjności pojawia się w polskim prawie stanowionym wielokrotnie. W
większości przypadków rozumiane jest jednak kontekstowo
Prowadzenie jakichkolwiek porównań znaczeniowych pomiędzy sposobami ujęcia
przymiotnika „referencyjny” w organizacji służby zdrowia z jednej strony i przepisach o
jakości pasz z drugiej strony mija się z celem.
Źródłosłów jest tu oczywiście taki sam, jednak „referencyjność” do języka z pogranicza
informatyzacji i zarządzania informacją trafiła niezależnie od zastosowań w innych aktach
prawnych.
Aby określić prawnicze rozumienie pojęcia referencyjność używanego na potrzeby doktryny
prawa przy budowaniu podstaw infrastruktury informacyjnej państwa, warto prześledzić
informatyczne zastosowania tego pojęcia w dokumentach quasi-prawnych stosowanych w
dziedzinie przetwarzania informacji ze szczególnym uwzględnieniem przetwarzania
elektronicznego.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Referencyjność danych
W dokumentach normalizacyjnych z zakresu informatyki angielskie sformułowanie „reference”
jest również tłumaczone kontekstowo. Jednak najczęstsze sformułowania języka polskiego
używane jako odpowiedniki „referencji” i „referencyjności” to pojęcia „odnośnika” (w
znaczeniu odnoszenia się do klasycznego typu) lub „wzorca”.
Porównaj: „nazwa odnośnikowa typu (lub wartości)” – „type (or value) reference name” – z normy PN-T20000:1994 oraz odpowiednio „obiekt z informacją odnośnikową” – „reference information object”,
„odnośnik do egzemplarza testu” - test case reference”, „odnośnik do pojęcia nadrzędnego” – „superior
reference” i w końcu: „odnośnik do wiedzy” – „knowledge reference” oraz „ścieżka odnośników” –
„reference path” w tej samej normie i w jej opisie. W innych normach znajdujemy „Wywołanie przez
odniesienie” – „call by reference” (PN-ISO/IEC 2382-15:2001 - 15.06.08), „model odniesienia” –
„Computer Graphics Reference Model” (PN-ISO/IEC 2382-13:1998 - 13.01.16), „wzorcowy komplet
testów abstrakcyjnych modelu odniesienia OSI” – „reference OSI abstract test suite standard” (PN-T20000:1994 ) czy „kartę wzorcową” – „secondary reference card” (PN-I-01000:1997 – 092). Dokumenty
normalizacyjne używają również samego pojęcia referencyjności w omawianym przez nas znaczeniu. Za
przykłady uznać należy m.in.: „znak referencyjny” – „reference” (PN-ISO 7982-1:2000 - 3.123),
„referencyjny mechanizm badania zgodności” - reference validation mechanizm (PN-I-02000:2002 3.4.072), „referencyjny numer PIN” – „reference PIN” (PN-I-01000:1997 – 191) czy „systemowy numer
referencyjny” – „system reference number”. Szerszy wybór w: K.Waćkowski, J.Krawiec, J.Bereda,
E.Chmielewska, M.Malińska, Informatyka terminologia znormalizowana i wykaz norm, PKN Warszawa
2006.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Referencyjność danych
• „Danymi referencyjnymi” powinniśmy nazywać danych, które składowane są w zasobie
traktowanym jako bazowy („podstawowy”, zazwyczaj „pierwotny”).
• Dane w tym zasobie objęte są jakiegoś rodzaju domniemaniem prawdziwości.
• W związku z takim domniemaniem prawdziwości dane te powinny być „przywoływane” w
procesie tworzenia innych zasobów informacyjnych.
• Zmiana tych danych w zasobie powinna doprowadzić do zmiany w zasobach pochodnych.
Przy poprawnie zbudowanej infrastrukturze informacyjnej państwa dane referencyjne
zgromadzone są w rejestrze, który – z zastrzeżeniem, o którym poniżej – można nazwać
referencyjnym. Dane takie nie są powielane w innych rejestrach, a co najwyżej uzupełniane
o dane specyficzne dla owego rejestru pochodnego.
Na tej zasadzie dane ze zbioru PESEL – jeśli byłby on rzeczywiście referencyjny – nie
powinny być powielane w innych rejestrach osobowych. Podanie unikalnej cechy
referencyjnej (w tym przypadku numeru PESEL) powinno powodować, że w trakcie
czynności rejestrowej dotyczącej rejestru pochodnego „zassane” zostaną konieczne dane z
rejestru referencyjnego po czym uzupełnione zostaną one o komplementarne dane z
rejestru pochodnego.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Referencyjność danych
Dla czystości pojęciowej należy uznać, że stosowanie pojęcia
„rejestr referencyjny” jest pewnym skrótem myślowym.
Referencyjne są de facto dane, a nie rejestr jako całość.
Nie musi być bowiem referencyjna architektura rejestru.
Nie zawsze też wszystkim danym z rejestru przyznamy cechę
referencyjności.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Dane przestrzenne i obiekt przestrzenny
[Ustawa]
dane przestrzenne - dane odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do
określonego położenia lub obszaru geograficznego
[Dyrektywa]
dane przestrzenne - wszelkie dane odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio
odniesione do określonego położenia lub obszaru geograficznego
[Ustawa]
obiekt przestrzenny – abstrakcyjna reprezentacja zjawiska świata rzeczywistego
związana z określonym położeniem lub obszarem geograficznym;
[Dyrektywa]
obiekt przestrzenny - abstrakcyjna reprezentacja zjawiska świata rzeczywistego
związana z określonym położeniem lub obszarem geograficznym;
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Ustawa o informatyzacji podmiotów
realizujących zadania publiczne
- Ustawa uchwalona przez Sejm w 2005 r. ponad podziałami politycznymi przy praktycznie
jednomyślnym poparciu wszystkich klubów poselskich
- Stworzyła dobry grunt pod dalsze prace standaryzujące zasady współdziałania organów i
urzędów administracji publicznej oraz organów władzy sądowej w Polsce.
- Okres trzech lat jaki upłynął od wejścia w życie ustawy (lipiec 2005 r.) daje możliwość
podsumowania wad i zalet tego aktu prawnego i wprowadzenia w nim zmian, które
umożliwiłyby dalszy postęp w procesie informatyzacji.
- Część rozwiązań prawnych ustawy nie sprawdziła się.
- Niektórych problemów ustawa nie rozwiązała.
- Nowe problemy.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Najważniejsze zmiany
Do najważniejszych zmian, które Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji postuluje
w procesie nowelizacji ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne należą:
rozszerzenie – ograniczonego dziś – kręgu podmiotowego ustawy zakreślonego w art. 2
poprzez objęcie przepisami ustawy jak najszerszej grupy organów władzy publicznej
(przykładowo nie ma żadnych podstaw merytorycznych do nie obejmowania przepisami
ustawy sądów administracyjnych w sytuacji gdy przepisom tym podlegają w całości sądy
powszechne);
redefiniowanie niektórych pojęć zamieszczonych w ustawie kluczowych dla dalszego
postępu procesu informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne (takich jak np.
rejestr publiczny) i uregulowanie pojęć nowych dla polskiego prawa takich jak
interoperacyjność systemów teleinformatycznych i rejestrów czy – w szczególności –
otwartych standardów informatycznych;
ustawowe uregulowanie zagadnień elektronicznej skrzynki podawczej
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Najważniejsze zmiany
Znaczące bariery dla e-administracji stwarzają również archaiczne rozwiązania zawarte
w Kodeksie postępowania administracyjnego.
Należy przede wszystkim umożliwić organom załatwianie sprawy w formie innej niż forma
pisemna tj. w postaci dokumentu elektronicznego doręczanego środkami komunikacji
elektronicznej, przy założeniu że obie formy są tożsame i równoważne. Brak tego
zapisu w ustawie stanowi ograniczenie i powoduje, iż organy mogły wydawać decyzje i
postanowienie jedynie w formie papierowej.
Aktualnie żaden z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie przewiduje
obowiązku korzystania z elektronicznej skrzynki podawczej, co może prowadzić do
wniosku, iż skuteczne będzie przesłanie podania na każdy adres poczty elektronicznej
w urzędzie (np. konkretnego pracownika urzędu). Z kolei w przepisach dotyczących
zachowania terminu ustawodawca posługuje się – nieznanym w przepisach o
informatyzacji – pojęciem „poświadczenia przedłożenia” (art. 57§ 5 pkt 1 kodeksu
postępowania administracyjnego).
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Najważniejsze zmiany
Żaden z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie reguluje zagadnienia
posługiwania się podpisem elektronicznym przez organ administracji publicznej,
a de facto osoby upoważnionej do podpisywania pism organu w postępowaniu
administracyjnym. W związku z tym w jednym z komentarzy do kodeksu zajęto
jednoznaczne stanowisko, iż pozbawia to „podstaw do sporządzenia decyzji w formie
dokumentu elektronicznego” (P.Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego.
Komentarz, Warszawa 2007, str. 255).
Zmiana polegająca na wprowadzeniu „bezpiecznego podpisu elektronicznego
weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu” jako
obowiązkowego składnika elektronicznych dokumentów organu takich jak:
- wezwania (art. 54 § 2),
- decyzji (art. 107 § 1)
- postanowienia (art. 124 § 1),
- zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi i wniosku
(art. 238 § 1 oraz art. 247 w zw. z art. 238)
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Interoperacyjność
[Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej] możliwość łączenia zbiorów danych
przestrzennych oraz interakcji usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji
manualnej w taki sposób, aby wynik był spójny a wartość dodana zbiorów i usług danych
przestrzennych została zwiększona.
[Dyrektywa INSPIRE] możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz interakcji
usług danych przestrzennych bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby
wynik był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została
zwiększona;
[Decyzja w sprawie ISA] możliwość współdziałania różnych odrębnych organizacji na rzecz
osiągnięcia uzgodnionych i korzystnych dla wszystkich stron celów, przy jednoczesnym
dzieleniu się informacjami i wiedzą pomiędzy tymi organizacjami poprzez wspierane przez
nie procesy biznesowe, za pomocą wymiany danych za pośrednictwem odpowiednich
systemów ICT
[Ustawa o informatyzacji] możliwość współdziałania różnych odrębnych podmiotów
(publicznych) oraz używanych przez nie systemów teleinformatycznych i rejestrów
publicznych na rzecz osiągnięcia uzgodnionych i korzystnych dla wszystkich stron celów,
przy jednoczesnym dzieleniu się informacjami i wiedzą, poprzez wspierane przez nie
procesy biznesowe, za pomocą wymiany danych za pośrednictwem odpowiednich
systemów teleinformatycznych
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Wspólne korzystanie z danych
Art. 7. Organy administracji, które na podstawie odrębnych przepisów prowadzą rejestry
publiczne zawierające zbiory danych przestrzennych związanych z wymienionymi
w załączniku tematami danych przestrzennych, wprowadzają rozwiązania techniczne
zapewniające interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych oraz harmonizację
zbiorów danych przestrzennych.
Art. 8. Organy wiodące udostępniają organom administracji i osobom trzecim, włączonym do
infrastruktury, informacje niezbędne do wykonania zadań, o których mowa w art. 7.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Wspólne korzystanie z danych
[Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej – art. 3 pkt 13]
rozwiązania prawne, organizacyjne i techniczne, umożliwiające organom administracji
wzajemny dostęp do zbiorów i usług danych przestrzennych oraz wymianę i korzystanie z
tych zbiorów i usług dla realizacji zadań publicznych;
[Ustawa o informatyzacji – art. 15]
1. Podmiot prowadzący rejestr publiczny zapewnia podmiotowi publicznemu albo podmiotowi
niebędącemu podmiotem publicznym, realizującym zadania publiczne na podstawie
odrębnych przepisów albo na skutek powierzenia lub zlecenia przez podmiot publiczny ich
realizacji, nieodpłatny dostęp do danych zgromadzonych w prowadzonym rejestrze,
w zakresie niezbędnym do realizacji tych zadań.
2. Dane, o których mowa w ust. 1, powinny być udostępniane drogą elektroniczną i mogą
być wykorzystane wyłącznie przez podmiot, któremu udostępniono dane do realizacji zadań
publicznych.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób, zakres i tryb udostępniania
danych, o których mowa w ust. 1, mając na uwadze potrzebę usprawnienia realizacji zadań
publicznych, zapewnienia szybkiego i bezpiecznego dostępu do danych oraz
zabezpieczenia wykorzystania danych do celów realizacji zadań publicznych.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Wspólne korzystanie z danych
[Ustawa o informatyzacji]
Art. 14. Podmiot publiczny prowadzący rejestr publiczny jest obowiązany:
1) prowadzić ten rejestr w sposób zapewniający spełnianie minimalnych wymagań dla
systemów teleinformatycznych, w przypadku gdy ten rejestr działa przy użyciu
systemów teleinformatycznych;
2) prowadzić ten rejestr zgodnie z minimalnymi wymaganiami dla rejestrów publicznych
i wymiany informacji w formie elektronicznej;
3) umożliwić dostarczanie informacji do tego rejestru oraz udostępnianie informacji
z tego rejestru drogą elektroniczną, w przypadku gdy ten rejestr działa
przy użyciu systemów teleinformatycznych.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Wspólne korzystanie z danych
[Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej]
Art. 9. 1. Organy administracji, które na podstawie odrębnych przepisów prowadzą rejestry
publiczne zawierające zbiory danych przestrzennych związanych (...) tematami danych
przestrzennych, tworzą i obsługują sieć wymienionych poniżej usług dotyczących zbiorów i
usług danych przestrzennych:
1) usługi wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych
przestrzennych na podstawie zawartości odpowiadających im metadanych oraz
umożliwiające wyświetlanie zawartości metadanych;
2) usługi przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i
pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zobrazowanych zbiorów danych
przestrzennych oraz wyświetlanie objaśnień symboli kartograficznych i zawartości
metadanych;
3) usługi pobierania, umożliwiające pobieranie kopii zbiorów danych przestrzennych lub ich
części oraz, gdy jest to wykonalne, dostęp bezpośredni do tych zbiorów;
4) usługi przekształcania, umożliwiające przekształcenie zbiorów danych przestrzennych
w celu osiągnięcia interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych;
5) usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych.
2. Usługi danych przestrzennych, o których mowa w ust. 1 pkt 1–5 są powszechnie dostępne
za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Wspólne korzystanie z danych
[Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej]
Art. 11. 1. Zasady powszechnego dostępu do zbiorów danych przestrzennych i usług, o
których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1–5, nie dotyczą danych, które ze względu na stosunki
międzynarodowe, bezpieczeństwo publiczne lub obronę narodową na podstawie odrębnych
przepisów uznane zostały za niejawne lub na podstawie odrębnych przepisów dostęp do tych
danych podlega ograniczeniom.
2. Zasady powszechnego dostępu do zbiorów danych przestrzennych i usług, o których
mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2–5, nie dotyczą danych, które z innych względów, niż określone
w ust. 1, zostały uznane za niejawne lub dostęp do nich podlega ograniczeniom na podstawie
odrębnych przepisów dotyczących w szczególności:
1) działalności wymiaru sprawiedliwości;
2) działalności organów podatkowych;
3) statystyki publicznej;
4) ochrony środowiska;
5) ochrony danych osobowych;
6) prawa własności intelektualnej;
7) działalności gospodarczej.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Co prawnik może wiedzieć o katastrach ?
Kataster - publiczny rejestr danych o gruntach i budynkach (przedmioty katastru) oraz o ich
właścicielach i władających (podmioty katastru). Tak rozumiany kataster łączy informację o
jednostkach terytorialnych i obiektach zawartych dziś w ewidencji gruntów i budynków (z
którą to ewidencją jest czasem mylony) i w księgach wieczystych.
Międzynarodowa Federacja Geodetów (FIG) zdefiniowała w 1995 r. kataster jako
„oparty na działkach zaktualizowany system informacji o terenie, zawierający zapis
udziałów we własności nieruchomości (np. praw, ograniczeń i obowiązków)”
Tak rozumiany kataster powinien zdaniem FIG zawierać opis geometryczny działek
gruntowych, powiązany z innymi zapisami określającymi rodzaj udziałów, własność lub
kontrolę nad udziałami, często również wartość działki i ulepszeń na niej wprowadzonych.
Paradoksem jest fakt, że o ile sama FIG nie ma wątpliwości co do prawnej doniosłości
katastru, to zakres opracowań prawniczych na temat informacji przechowywanej
w katastrach jest w Polsce stosunkowo znikomy. Większość rozważań nad katastrem
prowadzona jest w naszym kraju przez geodetów i w naturalny sposób sprowadza pojęcie
katastru do roli synonimu ewidencji gruntów i budynków.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Co prawnik może wiedzieć o katastrach ?
Wyprowadzanie danych z systemów GIS i zasady tworzenia interfejsu ewentualnych
programów katastralnych rządzą się zbiorem zasad znajdujących się na pograniczu
informatyki geograficznej i informatyki prawniczej, gdzie informatyka prawnicza rządzić
będzie zasadami prezentacji informacji prawnej oraz relacjami:
a) pomiędzy dokumentami prawnymi
b) między danymi z rejestrów publicznych a dokumentami prawnymi oraz
c) między mapami z jednej strony a dokumentami prawnymi z drugiej.
Istotną częścią zainteresowania prawników jest tworzenie prawnie wiążących
(lub co najmniej zalecanych) standardów interoperacyjności danych GIS, których
zastosowanie umożliwi eksportowanie danych z systemu GIS w formie umożliwiającej ich
transfer do innego systemu informacyjnego. Procedury prezentacji w systemach GIS
umożliwiają w większości przypadków uzyskanie trwałej kopii obrazowanych danych w
postaci mapy.
O prawnym znaczeniu takiej mapy jako źródła prawa (np. plan zagospodarowania
przestrzennego) lub jako dowodu w postępowaniu cywilnym, karnym czy administracyjnym
decydować będzie już jednak samo prawo przy zastosowaniu zasad tworzonych m.in.
w oparciu o ustawę o infrastrukturze informacji przestrzennej.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
i2010 jak podstawa strategii rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
Komisja Europejska zaproponowała następujące trzy priorytety polityki w dziedzinie
społeczeństwa informacyjnego:
► utworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej wspierającej otwarty
i konkurencyjny rynek wewnętrzny w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego i mediów,
► wzmocnienie innowacji i inwestycji w badaniach nad technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, mające na celu wspieranie wzrostu oraz tworzenie nowych i lepszych
miejsc pracy,
► stworzenie integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego, które
przyczyni się do wzrostu i powstawania nowych miejsc pracy w sposób zgodny z zasadami
zrównoważonego rozwoju, stawiając na pierwszym miejscu lepszy poziom usług
publicznych i jakość życia.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego
Wizja
Aktywne społeczeństwo osiągające wysoką jakość życia
w perspektywie osobistej i społecznej
Misja
Umożliwienie społeczeństwu powszechnego i efektywnego
wykorzystania wiedzy i informacji do harmonijnego rozwoju
w wymiarze społecznym, ekonomicznym i osobistym
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Ustawa o informatyzacji a Strategia rozwoju
społeczeństwa informacyjnego
Art. 12a. 1. Główne kierunki, cele i zadania na rzecz budowy społeczeństwa
informacyjnego określa Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego.
2. Odpowiedzialnym za opracowanie Strategii rozwoju społeczeństwa
informacyjnego i realizację zawartych w niej postulatów jest minister właściwy do
spraw informatyzacji.
3. Strategia stanowi podstawę do tworzenia sektorowych lub horyzontalnych
planów działań na rzecz budowy społeczeństwa informacyjnego oraz punkt
odniesienia dla współpracy z instytucjami i środowiskami pozarządowymi.
4. Strategia stanowi platformę współpracy z instytucjami europejskimi oraz
światowymi w obszarze społeczeństwa informacyjnego.
5. Strategia podlega procesom ewaluacji, lecz nie częstszym niż 1 rok.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego –
Obszar Państwo
WIZJA 2013
Funkcjonują sprawne mechanizmy pozyskiwania, gromadzenia, agregowania, przetwarzania i
udostępniania danych zintegrowanych rejestrów referencyjnych w obszarach:
społecznym, gospodarczym i kulturowym.
Zapewniony jest łatwy i tani dostęp do danych zgromadzonych przez administrację państwową.
Administracja państwowa wykorzystuje szeroki zakres zgromadzonych danych do poprawy
funkcjonowania państwa. Przede wszystkim zapewniona jest wymiana informacji, w celu
zwiększenia bezpieczeństwa obywatela, ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej oraz
badań przez ośrodki naukowo-badawcze.
Zbudowane są interfejsy umożliwiające wymianę informacji w przypadku sytuacji kryzysowych,
a także systemy, w których jest gromadzona informacja kluczowa z punktu widzenia zarządzania
kryzysowego.
Stworzone są stabilne ramy prawno – instytucjonalne wraz z określonymi mechanizmami dostępu
umożliwiającymi wykorzystywanie danych sektora publicznego. Mechanizmy precyzują zakres
dostępnych danych, a także zasady odpłatności za dostęp do zgromadzonych informacji.
Dzięki zastosowaniu odpowiednich interfejsów przez administrację publiczną umożliwiających
korzystanie z zasobów rejestrów referencyjnych, podmioty gospodarcze rozbudowują ofertę
własnych usług.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego –
Obszar Państwo
Cel 3
Udostępnienie obywatelom oraz firmom i samorządom danych z rejestrów
referencyjnych oraz innych informacji sektora publicznego w celu ich
wykorzystania na rzecz rozbudowy oferty treści i usług
Możliwie szeroki dostęp do publicznych danych referencyjnych, m.in.
przestrzennych, statystycznych i gospodarczych przy jednoczesnym zapewnieniu
odpowiedniej jakości interfejsów umożliwia tworzenie kompleksowych usług
świadczonych na rzecz obywateli i przedsiębiorstw.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego –
Obszar Państwo
Przykłady podjętych działań:
► Budowa węzłów krajowej infrastruktury informacji przestrzennych
GEOPORTAL.GOV.PL, w szczególności węzłów infrastruktury informacji
geodezyjnej i kartograficznej. Portal ma współpracować z innymi węzłami
europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej.
► Rejestr kredytobiorców Biura Informacji Kredytowej.
► Nowa Księga Wieczysta – elektroniczne Księgi Wieczyste.
► Centralna baza danych o pojazdach, ich właścicielach i kierowcach (CEPIK).
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego –
Obszar Państwo
Kluczowe zadania i inicjatywy:
► Informatyzacja rejestrów państwowych oraz obowiązkowe udostępnienie obywatelom oraz
podmiotom gospodarczym i samorządom danych rejestrów referencyjnych oraz innych
informacji sektora publicznego w celu ich wtórnego (w tym biznesowego) wykorzystania
(na rzecz rozbudowy oferty treści oraz usług).
► Przyjęcie zasady jednego miejsca przechowywania danych osobowych oraz zasady aktywnego
prezentowania przez system teleinformatyczny aktualnych danych obywatela.
► Tworzenie systemów informacji przestrzennej na poziomie regionalnym i lokalnym.
► Stworzenie modelu biznesowego udostępniania danych publicznych podmiotom
gospodarczym.
► Platforma udostępniania on-line usług medycznych.
► Udostępnianie oraz upowszechnianie standardów elektronicznego komunikowania się pomiędzy
przedsiębiorstwami, a także w obszarze administracja – przedsiębiorstwo, administracja –
obywatel oraz administracja – administracja.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego –
Klauzule generalne
Rozwojowi społeczeństwa informacyjnego w Polsce powinny trwale towarzyszyć:
1. Dostępność, bezpieczeństwo i zaufanie – możliwość uzyskania dostępu do rzetelnej
informacji lub bezpiecznej usługi niezbędnej obywatelowi oraz przedsiębiorcy.
2. Otwartość i różnorodność – brak preferencji i brak dyskryminacji w dostępie do
informacji, a w szczególności do informacji publicznej.
3. Powszechność i akceptowalność – dążenie, aby udział w dobrach społeczeństwa
informacyjnego był oczywisty i jak najszerszy, a także by oferta produktów i usług
społeczeństwa informacyjnego była maksymalnie szeroka.
4. Komunikacyjność i interoperacyjność – zapewnienie dotarcia do pożądanej informacji
w sposób bezpieczny, szybki i prosty.
dr Wojciech R. Wiewiórowski - MSWiA, Uniwersytet Gdański
26 września 2009 r.
Dziękuję za uwagę
[email protected]