spis treści

SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA
1.
1.1.
1.1.1.
1.1.2.
1.1.3.
1.1.3.1.
1.1.3.2.
1.1.3.3.
1.1.4.
1.1.4.1.
1.1.4.2.
1.1.5.
1.1.5.1.
1.1.5.2.
1.1.6.
1.2.
1.2.1.
1.2.2.
1.2.3.
1.2.4.
13
BADANIE WYDARZEŃ WYPADKOWYCH W ŚRODOWISKU PRACY
Badania statystyczne wypadków przy pracy
- Zofia Pawłowska, Radosław Bojanowski
Wprowadzenie
Definicja wypadku przy pracy
Harmonizacja statystyk o wypadkach przy pracy
na poziomie UE
Podstawowe przyczyny braku porównywalności
krajowych danych statystycznych o wypadkach przy pracy . . .
Ogólne zasady rejestrowania informacji o wypadkach
przy pracy w statystykach europejskich
Definicje i klasyfikacje informacji o wypadku
przy pracy według zaleceń Eurostatu
Wskaźniki stosowane w badaniach statystycznych
wypadków przy pracy
Podstawowe wskaźniki charakteryzujące wypadkowość
Wskaźniki wypadkowości stosowane w badaniach
statystycznych Eurostatu
Badania statystyczne wypadków przy pracy w Polsce
Podstawowe zasady gromadzenia i rejestrowania
informacji o wypadkach przy pracy
Przykładowe analizy danych statystycznych
o wypadkach przy pracy
Bibliografia
17
17
17
20
20
21
23
29
29
34
40
40
43
48
Badanie przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy
- Zofia Pawłowska
Wprowadzenie
Badanie przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy
w świetle wymagań prawa i norm
Ogólna charakterystyka metod badania
wypadków przy pracy
Zbieranie faktów i dowodów
51
51
53
56
58
1.2.5.
1.2.6.
1.2.7.
1.2.8.
1.2.9.
1.2.13.
1.2.14.
1.2.15.
1.2.16.
Modele sekwencyjne
Analiza barier
Analiza zmian
Metoda drzewa błędów
Metoda drzewa przeglądu zarządzania i ryzyka MORT
(imanagement oversight and ńsk tree)
Metoda przyczynowości wypadkowej
Metoda analizy czynników technicznych,
organizacyjnych i ludzkich (TOL)
Technika badania wypadków WAIT
(work accidents investigation techniąue)
Metoda przyczynowo-skutkowa
Planowanie i realizacja działań profilaktycznych
Podsumowanie
Bibliografia
1.3.
Badanie i rejestrowanie wydarzeń wypadkowych
1.3.1.
1.3.2.
1.3.3.
1.3.3.1.
1.3.3.2.
1.3.4.
1.3.5.
1.3.6.
bezurazowych - Grzegorz Dudka
81
Wprowadzenie
81
Badania wydarzeń wypadkowych bezurazowych
82
System rejestracji wydarzeń wypadkowych bezurazowych . . . 87
Zgłaszanie wydarzeń wypadkowych bezurazowych
90
Rejestracja wydarzeń wypadkowych bezurazowych
91
Analiza wydarzeń wypadkowych bezurazowych
92
Działania motywacyjne i informacyjne
93
Bibliografia
94
1.4.
Koszty wypadków przy pracy - Jan Rzepecki
97
1.4.1.
1.4.2.
1.4.3.
97
98
1.4.6.
1.4.7.
1.4.8.
Wprowadzenie
Rozwój badań nad kosztami wypadków przy pracy
Podstawowe aspekty obliczania kosztów wypadków
przy pracy
Metoda obliczania kosztów wypadków przy pracy
w przedsiębiortwie
Wyniki praktycznego wykorzystania metody do obliczania
kosztów wypadków przy pracy
Społeczne koszty wypadków przy pracy
Podsumowanie
Bibliografia
2.
PROFILAKTYKA WYDARZEŃ WYPADKOWYCH PRZY OBSŁUDZE MASZYN
1.2.10.
1.2.11.
1.2.12.
1.4.4.
1.4.5.
61
63
64
65
66
68
70
73
74
76
78
78
101
104
105
108
111
112
2.1.
Zapewnienie bezpieczeństwa przez rozwiązania konstrukcyjne
2.1.1.
maszyn - Józef Gierasimiuk
Wprowadzenie
115
115
Podstawowe pujęwa
Zmniejszenie ryzyka za pomocą rozwiązań konstrukcyjnych 125
Wymagania i podstawowe zasady
125
Eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń przez odpowiedni
dobór cech i rozwiązań konstrukcyjnych maszyn
128
Podsumowanie
147
Bibliografia
148
Dobór i stosowanie osłon do maszyn i urządzeń
-Antoni Saulewicz
155
Podstawowe pojęcia
155
Zasady doboru i stosowania osłon do maszyn i urządzeń .. 157
Wymagania dotyczące budowy i eksploatacji oston
160
Wymagania dotyczące osłon wg rozporządzenia ministra
gospodarki w sprawie zasadniczych wymagań
dla maszyn i urządzeń
160
Wymagania dotyczące osłon wg rozporządzenia ministra
gospodarki w sprawie minimalnych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania
maszyn przez pracowników podczas pracy
161
Wymagania dotyczące osłon z funkcją uruchamiania
(osłon sterujących)
162
Zagrożenia powodowane osłonami
163
Wymagania dotyczące stosowania i eksploatacji osłon
163
Podsumowanie
163
Bibliografia
164
Elektroniczne urządzenia ochronne
w nadzorowaniu stref zagrożenia - Tomasz Strawiński
Wprowadzenie
Elektroczułe urządzenia ochronne
Urządzenia ochronne czułe na nacisk
Urządzenia sterowania oburęcznego
Funkcje bezpieczeństwa
Odległość bezpieczeństwa
Podsumowanie
Bibliografia
167
167
168
173
176
178
179
181
181
Zaburzenia w realizacji funkcji bezpieczeństwa przez systemy
sterowania maszyn i zapobieganie związanym
z nimi wypadkom - Marek Dźwiarek
183
Funkcje bezpieczeństwa
183
Klasyfikacje odporności systemu sterowania na defekty . . . 185
Klasyfikacja wg normy PN-EN 13849-1: 2008
187
8
2.4.2.2.
2.4.3.
2.4.4.
Spis treści
Klasyfikacja wg normy PN-EN 62061: 2008
Model wypadku spowodowanego zaburzeniami
w realizacji funkcji bezpieczeństwa
Bibliografia
190
193
196
2.5.
Zasady zapewnienia bezpieczeństwa na stanowiskach
mechanicznej obróbki drewna - Mariusz Dąbrowski
2.5.1.
2.5.2.
2.5.3.
2.5.4.
Wypadki przy obróbce drewna
Zapewnienie bezpieczeństwa na stanowiskach pracy
Podsumowanie
Bibliografia
3.
WPŁYW CZYNNIKÓW ŚRODOWISKA PRACY NA POWSTAWANIE WYDARZEŃ WYPADKOWYCH
3.1.
Zasady zapobiegania wydarzeniom wypadkowym
powodowanym niewłaściwym oświetleniem
3.1.1.
3.1.2.
3.1.2.1.
3.1.2.2.
3.1.3.
3.1.3.1.
3.1.3.2.
3.1.4.
3.1.4.1.
3.1.4.2.
3.1.4.3.
3.1.4.4.
3.1.5.
3.1.6.
3.2.
3.2.1.
3.2.2.
3.2.2.1.
-Agnieszka Wolska
Niedoświetlenie stanowisk pracy j ako czynnik zagrożenia
w środowisku pracy
Ogólna charakterystyka wypadków związanych
z niewłaściwym oświetleniem
Ogólny model wypadków
Grupy zdarzeń wypadkowych
Modelowanie wypadków związanych z niewłaściwym
oświetleniem
Modelowanie za pomocą drzewa zdarzeń
Modelowanie za pomocą drzewa błędów
Zapobieganie wydarzeniom wypadkowym
spowodowanym niewłaściwym oświetleniem
Obowiązujące akty prawne i normy techniczne dotyczące
zapewnienia odpowiedniego oświetlenia
Zapewnienie właściwych warunków oświetleniowych
Organizacja pracy
Lista kontrolna do profilaktyki wypadków związanych
z niewłaściwym oświetleniem
Podsumowanie
Bibliografia
199
199
204
211
212
215
215
216
216
217
218
218
220
222
222
224
227
228
230
231
Zasady i środki zapobiegania wydarzeniom wypadkowym
inicjowanym polami elektromagnetycznymi
- Krzysztof Gryz, Jolanta Karpowicz
233
Pola elektromagnetyczne jako czynnik środowiska pracy .. 233
Zasady nadzoru i ograniczania pól elektromagnetycznych
w środowisku pracy
234
Zasady dopuszczalnej ekspozycji ludzi (NDN)
234
Spis treści
3.2.2.2.
3.2.2.3.
3.2.3.
3.2.3.1.
3.2.3.2.
3.2.3.3.
3.2.3.4.
3.2.3.5.
3.2.4.
3.2.4.1.
3.2.4.2.
3.2.4.3.
3.2.5.
3.2.6.
3.3.
Zasady kompatybilności elektromagnetycznej
Zagrożenia wybuchowe i pożarowe
Wydarzenia wypadkowe inicjowane polami
elektromagnetycznymi
Prąd kontaktowy i rażenia prądem
Wyładowania iskrowe i zagrożenia wybuchowe
Detonacja zapalników elektrycznych
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego
na środowisko pracy i aparaturę elektroniczną
Zakłócenia pracy implantów medycznych
Metody prewencji wydarzeń wypadkowych inicjowanych
polami elektromagnetycznymi
Parametry źródła pola elektromagnetycznego
oraz charakterystyka środowiska
Systemowe działania prewencji zagrożeń
elektromagnetycznych
Czynnik ludzki
Podsumowanie
Bibliografia
3.3.6.
4.
CZYNNIKI PSYCHOSPOŁECZNE W PREWENCJI WYPADKOWEJ
3.3.5.1.
3.3.5.2.
3.3.5.3.
237
239
241
242
243
244
244
245
246
248
249
250
Zagrożenia elektrostatyczne - przyczyny - zapobieganie
- Zygmunt J. Grabarczyk
Wprowadzenie
Dynamika procesów elektrostatycznych
Ogólny model energetyczny wydarzeń wypadkowych
Powstawanie ładunków elektrostatycznych
Wyładowania elektrostatyczne
Elektryzacja ciała człowieka i rażenia elektrostatyczne . . . .
Zapobieganie wydarzeniom wypadkowym
powodowanym przez ES
Ocena zagrożenia pożarowego/wybuchowego
Metody zapobiegania wydarzeniom wypadkowym
inicjowanym przez elektryczność statyczną
Wymagania dotyczące wyposażenia obiektów zagrożonych
wybuchem
Bibliografia
3.3.1.
3.3.2.
3.3.2.1.
3.3.2.2.
3.3.3.
3.3.4.
3.3.5.
236
237
4.1.
Ocena i kształtowanie bezpiecznych zachowań
4.1.1.
4.1.2.
4.1.2.1.
w prewencji wypadkowej - Andrzej Najmiec
Zachowania bezpieczne
Podmiotowe uwarunkowania zachowań bezpiecznych
Lęk, gniew, ciekawość
253
253
254
254
255
258
262
263
264
267
268
270
279
279
280
280
10
4.1.2.2
4.1.2.3.
4.1.2.4.
4.1.2.5.
4.1.3.
4.1.3.1.
4.1.3.2.
4.1.4.
4.1.5.
4.1.6.
Spis treści
Cechy temperamentu
Poczucie kontroli
Staż pracy i poziom doświadczenia zawodowego
Indywidualne doświadczenie w sytuacji zagrożeń
zdrowia i życia
Społeczne uwarunkowania zachowań bezpiecznych
Opinie przełożonych i kolegów dotyczące przestrzegania
zasad bezpieczeństwa
Ogólna kultura bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie
Programy modyfikacji zachowań
Podsumowanie
Bibliografia
4.2.
Rola doboru zawodowego w prewencji wypadkowej
4.2.1.
4.2.2.
4.2.3.
4.2.3.1.
4.2.3.2.
4.2.3.3.
4.2.3.4.
4.2.3.5.
4.2.3.6.
4.2.4.
4.2.4.1
4.2.4.2.
4.2.4.3.
4.2.5.
4.2.5.1.
4.2.5.2.
4.2.5.3.
4.2.5.4.
4.2.6.
4.2.7.
-Anna Łuczak
Pojęcie doboru zawodowego
Warunki przeprowadzania doboru zawodowego
Etapy doboru zawodowego
Wstępna selekcja kandydatów
Realistyczne prezentacje pracy
Wywiad, czyli rozmowa kwalifikacyjna
Badania lekarskie
Badania psychologiczne
Próbny okres pracy
Korzyści wynikające z doboru zawodowego
Korzyści dla przedsiębiorstwa
Korzyści dla pracownika
Optymalizacja warunków pracy
Dobór zawodowy do zawodów trudnych i niebezpiecznych
Sprawność intelektualna
Sprawności sensomotoryczne
Zdolności
Cechy temperamentu i osobowości
Podsumowanie
Bibliografia
4.3.
4.3.1.
4.3.2.
4.3.3.
4.3.4.
281
282
283
284
284
285
285
287
290
291
293
293
295
296
297
298
298
299
300
300
301
301
301
302
. 302
303
304
305
306
308
309
Zastosowanie chronofizjologii w prewencji wydarzeń
wypadkowych - Krystyna Zużewicz
311
Wprowadzenie
311
Wpływ pory doby na zdolność człowieka do pracy fizycznej
i umysłowej
312
Ryzyko wypadku i jego związek z porą wykonywania pracy . 312
Klasyfikacja czynników wpływających na ryzyko
zaistnienia wypadku
315
Spis treści
4.3.5.
4.3.6.
4.3.7.
4.3.8.
4.3.9.
4.3.10.
Wiek pracowników a wypadki w pracy
Dobowe wahania zmęczenia odczuwanego subiektywnie
a ryzyko wypadku w pracy zmianowej
Wypadki z udziałem czynnika ludzkiego na przykładzie
pracowników ruchu ciągłego
Wypadki ze skutkiem śmiertelnym na przykładzie
danych polskich i Unii Europejskiej
Podsumowanie
Bibliografia
316
316
318
320
325
326