"Topos" - omówienia numerów - latarnia

"Topos" - omówienia numerów
There are no translations available.
„Topos” nr 6/2016
I sopocki dwumiesięcznik literacki „Topos” - z barwną reprodukcją obrazu olejnego „Baran
trojański” Jerzego Tyburskiego na okładce - zamknął miniony rok ostatnim, liczącym 200
stron, numerem: 6 (151). Przy bieżącym wydaniu znajdziemy trzy dodatki: plakat/arkusz
Ilmy Rakusy
Pochwała czułości
, tomiki poetyckie Stefana Wadzyńskiego
Ślady, kroki
oraz Teresy Tomsi
Kobieta w kaplicy
. Do zbiorów poetyckich odniesiemy się później, w osobnych recenzjach. Co otwiera periodyk
domykający rok 2016? Wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza
„
Feliks Netz
”. A dalej między innymi:
Adrian Gleń: „Tłumacz wspólnoty. Laudacja dla Tomasza Burka”.
„Zgubiona podkowa” - rozmowa Marka Ławrynowicza z Jerzym Górzańskim (zmarłym w
sierpniu 2016 r.).
Bogdan Jaremin: „Litania do większości poetów i krytyków. Ćwiczenia z logiki i pychy”.
1 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Dział 'Poezja': Colin Watts (w przekładzie Tadeusza Dziewanowskiego), Piotr Mitzner,
Wiesław Trzeciakowski, Kazimierz Nowosielski, ks. Jan Sochoń, Lesław Nowara,
Bartłomiej J. Kucharski
OCD,
Jan Biela, Jerzy Śleszyński
.
'Proza': Grzegorz Filip („Jesteś moją postacią”), Wojciech Chmielewski („Belweder gryzie w
rękę” - fragmenty),
Janusz Ryszkowski
(mikroopowiadania).
'Eseje / przyczynki krytyczne / wspomnienia': Jurij Łotman (przekł. Bogusław Żyłko) „Śmierć
jako problem fabuły”;
Żaneta Nalewajk
„Wybrane z księgi. O cyklach sylficznych, fragmentach i wierszach
Leszka Szarugi
”; Wojciech Kudyba
„Krótki mejl do Jerzego Sikory
”; Adriana Szymańska
„Znikając w nic” (
Wolne miejsce
Zbigniewa Jankowskiego
); Karol Alichnowicz
„Człowiek obrazów (kilka uwag o
Przestworze. Godzinach
Wojciecha Kassa
)”; Adrian Gleń
„Pomiędzy ateizmem i metafizyką, albo palec na ustach..
.” (
Poeta (bez)religijny. O twórczości
Tadeusza Różewicza
Przemysława Dakowicza
); 2 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Agnieszka Rydz
„Poetyka fado istnienia” (
Rzeki Portugalii
Janusza Drzewuckiego
); Janusz Nowak
„Hymn wyśpiewany przez Boga” (
Przyrząd do uzdatniania wody
Barbary Gruszki-Zych
); Jadwiga Nowak
„Jesień neopozytywistycznego średniowiecza” (
Jadwiga
Marty Kwaśnickiej
);
Tomasz Pyzik
„Kronika prawdy na osnowie dziejów” (
Słowa na wygnaniu
ks. Janusza A. Kobierskiego
);
Waldemar Żyszkiewcz
„Wynalazek prezesa Otwinowskiego
”; Mirosław R. Kaniecki
„Łaciny żal”.
'Laudacje': Bożena Ptak „Laudacja wygłoszona z okazji przyznania Teresie Ferenc Medalu
>Zasłużona Kulturze Gloria ArtisZasłużony Kulturze Gloria ArtisSmoleńsk
Antoniego Krauzego
”.
A u końca numeru wiersze laureatów konkursów, którym patronował „Topos”: XI Ogólnopolski
Konkurs Poetycki „Struna Orficka” im. Wojciecha Bąka (Paweł Podlipniak, Michał Banaszak,
Waldemar Remisiewicz, Emanuela Czeladka, Paulina Pidzik
); XII Ogólnopolski Konkurs Poetycki im.
Michała Kajki
(
Małgorzata Januszewska, Marcin Królikowski, Piotr Piątek, Agnieszka Marek
); I Ogólnopolski Poetycki Konkurs
Chopinowski
3 / 26
"Topos" - omówienia numerów
(
Teresa Tomsia, Mariusz Kosmala, Edyta Wysocka
).
(październik 2016)
-------------------------------------------------------------------------------------
„Topos” nr 4/2016
Czwarty tegoroczny numer dwumiesięcznika literackiego „Topos”, do którego dołączono
plakat/arkusz poetycki Borislava Radovića, liczy 200 stron. Na okładce mamy barwny portret
zmarłego w kwietniu tego roku
Feliksa Netza - poety,
prozaika, dramaturga radiowego, tłumacza, krytyka literackiego oraz filmowego, publicysty. I
jego twórczości właśnie poświęcono lwią część bieżącego wydania sopockiego pisma.
Przyjrzyjmy się bliżej zawartości czwartego numeru „Toposu”.
4 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Pismo otwiera ostatni wiersz napisany przez F. Netza pt. „Sen”. Dalej: „Kiedy mnie już nie będzie na tym najlepszym ze światów...” - z żoną F. Netza, Beatą,
rozmawia Wojciech Kass
;
Feliks Netz – Wojciech Kass: „Korespondencja mejlowa 2011-2012”;
Aleksander Puszkin: „Eugeniusz Oniegin. Romans z wierszem” w przekładzie F. Netza;
Feliks Netz – Przemysław Dakowicz: „Korespondencja mejlowa 2013-2015”;
Janusz Nowak: „Dekonstrukcja pewnej piosenki albo algorytm zniewalania duszy polskiej. O
wierszu Feliksa Netza >Eugeniusz Bodo śpiewa po rosyjskuOko, w którym
maleją małości
Janin
a Osewska
Tamto
); Łukasz Kucharczyk: „Polskość, patriotyzm i sobość. Rzecz o powieści Honor mi nie pozwala W
acława Holewińskiego
).
'Teologia poetów': Zofia Zarębianka: „Sztuka prostoty jako ewangeliczne lekarstwo na rozpacz.
Uwagi o o nowych wierszach Leszka Aleksandra
Moczulskiego
”.
Recenzje: kilkanaście omówień książek nowych, w tym „Ogród debiutów” Piotra Wiktora
Lorkowskiego
.
Dział 'Krótko': Wojciech Fułek: „Drogi wolności” (o Dniach Tischnerowskich w Krakowie); Adrian
a Szymańska
:„
Cesarz
Kapuścińskiego
w teatrze „Scena”, Jaro Mir
: „Debiut książkowy roku 2015”; Izabela Fietkiewcz-Paszek
: „Port Poetycki Chorzów”; Beata Netz
: „Lubań pamięta o Netzu
”; Piotr W. Lorkowski
5 / 26
"Topos" - omówienia numerów
:„
Andrzej Grzyb
(1952-2016)”.
To nie wyczerpuje całej zawartości bieżącego numeru. Strona internetowa dwumiesięcznika: www.topos.com.pl
(wrzesień 2016)
-------------------------------------------------------------------------------------------
„Topos” nr 3 (148) 2016
Trzeci tegoroczny numer dwumiesięcznika literackiego „Topos”, podobnie jak poprzedni liczący
200 stron, wita fotografią z cyklu „Obywatele świata” Jacka Solińskiego. Do wydania dołączono
plakat/arkusz poetycki P
iotra Czerskiego
Nowy rozkład
i dwa tomiki wierszy: Zbigniewa Jankowskiego
Wolne miejsce
oraz Tadeusza Chabrowskiego
Dom w chmurach
. Do tomików odniesiemy się osobno później. A co wewnątrz sopockiego pisma?
Numer otwiera Wojciech Kass wierszem – a właściwie poematem - „Barszcz Sosnowskiego”.
Co zaskoczeniem nie jest, w „Toposie” poezji wiele. Tym razem, obok wyżej wspomnianego,
6 / 26
"Topos" - omówienia numerów
publikują nowe utwory Bogusława Latawiec, Janusz Styczeń, Zbigniew Chojnowski, Bogdan Jaremin, Adrian
Sinkowski, Tadeusz Dziewanowski, Janina Osewska, Aleksandra Francuz
. Jest też jeden utwór („
Chrystusa
zstąpienie do piekieł”) Rainera Marii Rilkego
(w przekładzie Andrzeja Lama
).
Proza? Fragment powieści Wojciecha Derdowskiego i trzy opowiadania Marka Stokowskiego.
Nadto „Notes” (odcinek 31) Wojciecha Kassa
.
Dział 'Eseje / szkice / przyczynki krytyczne':
ks. Jan Sochoń: „Współczesna modlitwa poetycka. Fenomen języka religijnego”;
Zbigniew Chojnowski: „Poezja jako wyraz i źródło duchowości”;
Elżbieta Czerwińska: „Krąg się zamyka” (o prof. Ryszardzie Przybylskim, zmarłym w naju tego
roku);
Janusz Nowak: „Dziewczyna w żółtych rajstopach, czyli paradoksy liturgii” (o twórczości ks. Jer
zego Szymika
);
Karol Maluszczak: „O próbach przekraczania granic pamięci w ostatnich powieściach Wiesława
Myśliwskiego
”;
7 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Bartłomiej Siwiec: „W Szwecji i inne dramaty. Rzecz o dramaturgicznej twórczości Krzysztofa
Derdowskiego
”;
Karol Alichnowicz: „Głos anioła stróża” ( o Ćwiczeniach duchownych. Poematach Przemysława
Dakowicza
);
Waldemar Żyszkiewicz: „Pokonać więzy, pokochać wiązania” (o Fluktuacjach kwantowych Lesz
ka Szarugi
);
Aleksandra Francuz: „”>Wietrzne z wiecznymZmowach Bogusławy Latawiec);
Jadwiga Nowak: „Światło oświecenia” (o Wybranych fragmentach korespondencji z przyjaciółmi
Mikołaja Gogola
);
Maksymilian Wroniszewski: „Rezonans Karpowicza” (o Dziełach zebranych [tomach5-6] Tymot
eusza Karpowicza
);
Bogdan Rogatko: „Emil Zegadłowicz, czyli inny to ja” (o książce Emil Zegadłowicz daleki i bliski
pod red. H. Czubały
, K. Kłosińskiego
, K. Latawiec
i W. Próchnickiego
);
8 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Jan Zieliński: „Remarque i Reymont”;
Karol Toeplitz: „Diapsalmata (od Mojżesza do Tischnera)”.
'Teologia poetów': Zofia Zarębianka: „Na granicy wypowiadalnego. Jarosław Mikołajewski,
Modlitwa wieczorna
”.
Recenzje: blisko dwadzieścia omówień książek nowych, w tym „Ogród debiutów” Piotra Wiktora
Lorkowskiego
.
Sztuka: Jacek Soliński: „Obywatele świata”.
Dział 'Krótko': Adriana Szymańska: „Teatr Scena”.
(lipiec 2016)
----------------------------------------------------------------------------------------------
9 / 26
"Topos" - omówienia numerów
„Topos” nr 2 (147) 2016
Dostępny jest już drugi tegoroczny numer dwumiesięcznika literackiego „Topos”, podobnie jak
poprzedni liczący 200 stron. Opatrzony na okładce fotografią Macieja Szemelowskiego z
wystawy (w Dworku
Sierakowskich
) zatytułowanej „Okna”. Do wydania dołączono plakat/arkusz poetycki Łukasza Jarosza
Piosenki noworoczne
i dwa tomiki wierszy: Waldemara Żyszkiewicza
Taki lajf. Tejk 7.0
oraz ks. Janusza A. Kobierskiego
Słowa na wygnaniu
. Do tomików odniesiemy się osobno w swoim czasie. A co wewnątrz sopockiego pisma?
Numer otwiera Wojciech Wencel wierszem „Pamiętnik z Krakowskiego Przedmieścia”. Poezji,
jak zwykle w „Toposie”, jest więcej. Publikują swoje utwory również Sławomir Matusz, Cezary Dobies, Zofia Zarębianka, Piotr Cielesz, Paweł Tański, Anna
Piliszewska, Mateusz Melanowski, Jan Baron, Dariusz Dziurzyński
i
Stefan Wadzyński
.
A z prozy / dzienników co? Zbigniew Jankowski („Nasza Anna” - rozdział z niedoszłej książki), Wojciech Kass
(„Notes” - odcinek 30), Marcel Proust
(„
W stronę Swanna
. Combray 2” - w przekładzie Krystyny Rodowskiej
),
Tadeusz Majewski
(„Szynszyla grau”) oraz Dorota Nowakówna
(„Julita i chłopaki”).
10 / 26
"Topos" - omówienia numerów
I sporo w dziale 'Eseje / szkice / przyczynki krytyczne':
Janusz Nowak: „...wciąż ten sam wiersz!” (o De profundis Wojciecha Wencla);
Emilia Melon: „Siła tego, co zakryte” (o wierszach W. Wencla);
Konrad Sikora: „Tajemnice słowiańskiej duszy” (refleksje nad Sonetami Karola Wojtyły);
Zbigniew Chojnowski: „”Kresowe, gdańskie, chrześcijańskie wiersze Piotra Cielesza”;
Elżbieta Czerwińska: „Wędrowcy” (esej);
Krzysztof Krasuski: „In honorem Krzysztof Dybciak”;
Bogdan Rogatko: „I zasnął, z policzkiem na rozgrzanej ziemi” (o Miłoszu w Krakowie);
Karol Alichnowicz: „Dar i zobowiązanie” (Przez Ojczyznę i dalej... Szkice o literaturze i
wartościach
Kazimierza Nowosielskiego);
Jacek Podgórski: „Kresy Teresy Tomsi – tożsamość, pamięć, literatura” (o książce Z szarego
notatnika
);
Marek Bernacki: „Antybohater Michela Houellebecqa” (o powieści Uległość);
11 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Kazimierz Nowosielski: „Szatrang albo korab z głupcami” (o debiutanckiej powieści Marka
Szalszy
Sch
yłek szatrangu
);
Karol Teoplitz: „Kafka i nie tylko”.
'Rozmowy Toposu': „Cuda świętego Witkacego” - z prof. Lechem Sokołem rozmawia Aneta
Jabłońska
.
A w dziale recenzji? Kilkanaście omówień nowych książek – w tym kolejny odcinek 'Ogrodu
debiutów' autorstwa Piotra W. Lorkowskiego.
Natomiast w dziale 'Krótko': Wojciech Fułek „Teatralne duchy” i „W oparach szczęścia”, Jan
Zieliński
„Koronkowa krecia robota”, Lech M. Jakób
„10 lat >Latarni MorskiejMilcz/ jak grób, jak Bóg, jak brukz siebieZawód
Joanna Chachula
„Droga na Pisz”; Janusz Drzewucki
„70. urodziny >Twórczości
Jurka Górzańskiego
”; Red. „Zmarł Stefan Figlarowicz
(1937-2015)”.
U końca numeru bibliografia osobowa i rzeczowa „Topos 2015” - w opracowaniu Agnieszki
Dakowicz
.
Strona internetowa dwumiesięcznika: www.topos.com.pl
12 / 26
"Topos" - omówienia numerów
(luty 2016)
----------------------------------------------------------------------------------------------
„Topos” nr 6 (145) 2015
Od kilku tygodni dostępny jest w sprzedaży szósty numer ubiegłoroczny dwumiesięcznika
literackiego „Topos”. Liczy 216 stron. Do wydania przyłączono trzy dodatki: arkusz poetycki/
plakat Moniki Rinck Co to było oraz tomiki poetyckie Konrada Saturskiego Jakkolwiek już za
późno
i Leszka
Szarugi
Flukt
uacja kwantowa
. O nowych zbiorach wierszy napiszemy osobno później. A numer otwierają: kilkustronicowa
barwna wkładka z październikowego Festiwalu Poezji w Sopocie oraz wiersze
Moniki Brągiel
– laureatki Grand Prix Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im.
Rainera Marii Rilkego
. Co dalej?
Sporo poezji. Obok wspomnianej M. Brągiel wiersze swoje publikują: Zbigniew Jankowski,
Tadeusz Kijonka, Maciej Mazurek, Adriana Szymańska, Barbara Gruszka-Zych, Maciej
Krzyżan, Andrzej Jończyk, Jan Belcik
i
Tomasz Hrynacz
.
Proza? Zdecydowanie mniej. Jarosław Jakubowski („Pogrzeb”) i Jadwiga Nowak („Głos wilgi”).
13 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Bogaty za to jest dział „eseje / szkice / przyczynki krytyczne”. Tu Tomasz Wiśniewski „Kim jest Beckett
?”,
Se Gontarski
„>Chór mieszany
Zofia Zarębianka
„>Czy nie mógłby zostać patronem poetów?
Jana Twardowskiego
”,
Tomasz Burek
„Targana gorączką miłości...”,
Wojciech Kaliszewski
„Pozbierane słowa”, Mirosław R. Kaniecki
„Trzy słowa na krzyż”,
Edyta Antoniak-Kiedos
„Niewygodna sylwa”, Aleksandra Francuz
„>Rzucić się w korzenie
Teresy Tomsi
”,
Jacek Podgórski
„Niech to będzie najprostsze z wołań”,
Emilia Radlak
„
Dziura w płocie
”,
Krzysztof Świętochoński
„Kobiecość i patriotyzm” oraz Karol Toeplitz
„
Sub specie aeternitatis.
.. albo o tym, jak życie ludzkie wygląda z perspektywy wieczności”.
Stała rubryka - „teologia poetów”: Zofia Zarębianka „>To, co najważniejsze, bez większego, bez
najmniejszego znaczeniaczerwonego kącika Afazji polskiej Przemysława Dakowicza
”;
Barbara Sokołowska: „Jestem, więc piszę, piszę, więc jestem” (o książce Janusza
14 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Drzewuckiego
w biegu. O ludziach, miejscach, literaturze, piłce nożnej, maratonach i całej reszcie
);
Życie
Jacek Podgórski: „Nowakowski od nowa. Kilka słów o Wiwisekcji powszedniości”;
Aleksandra Francuz: „Wykluwam się z wykluczeń - miniatury Olgi Kubińskiej”;
Karol Toeplitz: „O czym szumią drzewa nie tylko na Zelandii?”.
Cykl 'Teologia poetów' - Zofia Zarębianka: „Zwykła walizka nadziei... O wierszu Adama
Zagajewskiego
Walizka
.
Dział recenzji – omówienia dziesięciu nowych publikacji.
'Krótko' – Tomasz Wiśniewski: „Mniej, czyli więcej” (o festiwalu Between. Pomiędzy); Jan
Jastrzębski
: „”W kręgu
Orfeusza
, czyli poezja jako gorzka radość”.
I krótki nawrót do nagrody honorowej środowiska 'Topoi' – MISTRZ, przyznanej J.M.
Rymkiewiczowi
.
O czym bliżej dowiedzieć się możemy ze strony piątej „Toposu” (objaśnienie świeżo powołanej
nagrody poprzedza stosowny cytat z Uczty
Platona
).
15 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Nagroda MISTRZ została powołana przez środowisko pisarzy, krytyków literackich i badaczy
literatury skupionych wokół dwumiesięcznika literackiego „Topos”. Będą nimi honorowani twórcy
najwyższej rangi, których dzieło w istotny sosób wzbogaca polską kulturę, uświadamiając
odbiorcom, że teraźniejszość połączona jest z przeszłością nierozerwalnymi więzami, a
człowiek współczesny może zrozumieć siebie jedynie wtedy, gdy – w pokorze i prawdzie –
kontaktuje się z tymi, którzy byli tu przed nim.
Przez wieki kultura była tą przestrzenią aktywności umysłu i ducha, w której najmocniej
uwidaczniała się waga mistrzostwa. Fundament kultury stanowiła auctoritas, czyli szacunek i
poważanie, jakim twórcza jednostka była otaczana przez społeczność. Autorytet artysty
budowały zarówno jego dzieła, jak i postawa życiowa, osobista dzielność i niepodległość ducha.
Twórca cieszący się autorytetem był słuchany przez zbiorowość, z której wyszedł i której służył.
Pragniemy, by Nagroda Honorowa środowiska 'Topoi' pomogła odbiorcom kultury dostrzec
zjawiska i postacie pierwszoplanowe naszego życia umysłowego i duchowego, by akceptując
związek między tym, co estetyczne, a tym, co etyczne – stała się jeszcze jednym
drogowskazem orientującym twórczość artystyczną na wartości, z których wyrosła cywilizacja
środziemnomorska, a które określa Platońska triada: „Piękno – Dobro – Prawda”.
(październik 2015) ----------------------------------------------------------------------------------------
„Topos” nr 4 (143) 2015
Jest już dostępny w sprzedaży czwarty tegoroczny numer dwumiesięcznika literackiego
„Topos”. Liczy 208 stron. Niewątpliwie przebojem numerą są nieznane wiersze i niepublikowane
zdjęcia Konstantego I. Gałczyńskiego, co podkreślono stosowną okładką, prezentującą zieloną
gęś w locie (fot.
Łukasz Borkowski). Przy numerze, jak
zwykle ostatnio, dwa nowe tomiki wierszy:
Ewy Olejarz
Milczenie placu zabaw
oraz Kazimierza Nowosielskiego
Przykładanie ręki
. Jest też plakat/arkusz poetycki 16 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Stacja nic
– Patryka Zimnego
. O tomikach poetyckich napiszemy osobno w swoim czasie. Tymczasem przyjrzyjmy się bliżej
zawartości bieżącego wydania.
Numer otwiera wiersz K.I. Gałczyńskiego ***(„Spójrz bracie naprzeciwko...”) z pytajnikiem przy
nazwisku. Jak wyjaśnia to w eseju „
Gałczyński
urzeczowiony” Wojciech Kass
Publikowane w numerze dwa wiersze są niepewne, to znaczy nie jest znane źródło ich
pierwodruku ani rękopisy, na podstawie których zostały przytoczone.
Na dalszych kilkunastu stronach mowa jest o rozdaniu ORFEUSZY – IV edycji Nagrody im. Ko
nstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
za najlepszy tom poetycki roku 2014. Przypomnijmy: przyznano ją
Januszowi Szuberowi
za tom wierszy Tym razem wyraźnie
. O nagrodzonym zbiorze przeczytać możemy laudację Antoniego Libery
, wygłoszoną 4 lipca w Praniu.
Nagrodę ORFEUSZA Honorowego przyznano pośmiertnie Feliksowi Netzowi za zbiór Krzyk
sowy
.
Pisze o nim („Opowiedz nam historię”) Tomasz Burek
.
Natomiast ORFEUSZA Mazurskiego przyznano Katarzynie Citko za zbiór Post Tenebras Lux.
Pisze o nim („Święto słowa”) Wojciech Kudyba
.
Ponadto o tomikach branych pod uwagę w finale wspomnianej nagrody piszą W. Kudyba – o
Białej przędzy
17 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Zbigniewa Jankowskiego
(„Wiersze z drugiej strony świata”), Wojciech Ligęza
o
Sonetach brynowskich
Tadeusza Kijonki
(„Sonet bezradny, sonet ocalający”), Jarosław Ławski
o Wyręce
Jarosława Mikołajewskiego
(„
Jarosław Mikołajewski
: Wyręka
”),
T. Burek
o
Pastuszku Chełmońskiego
(„Jak ciemne bajki jasnowidzącego”).
Co dalej?
Rozmowa W. Kassa z z Kirą Gałczyńską – pisarką i córką K.I. Gałczyńskiego „W oczekiwaniu
na najwyższy ton”. I tegoż autora wspomniany wyżej esej „
Gałczyński
urzeczowiony”.
Kazimierz Nowosielski: „Bal u Salomona: Salon, Gulistan i Sodoma”; Paulina Kalbarczyk:
„Historia pewnej przyjaźni”; Zbigniew Kaźmierczyk
: „Poeta upojeń – Gałczyński
w oczach Miłosza
”; Władysław Sobecki
: „Mój Konstanty
18 / 26
"Topos" - omówienia numerów
”.
Poezji ciąg dalszy: Novalis „Początek” w przekładzie Andrzeja Lama, wiersze publikują też Dari
usz Bugalski, Florian Śmieja, Janina Osewska, Marek Czuku, Eda Ostrowska, Beata Zalot,
Mateusz Wabik
i
Bartosz Suwiński
.
Gdy o prozę idzie: Janusz Ryszkowski („Franku”) oraz Witold Banach („1914. Mały chłopiec
spogląda na koniec świata. Z cyklu: Kroniki literackie prowincji”).
I nawrót do działu „Eseje / szkice / przyczynki krytyczne”. Renata Lis: Flaubert mort (zamiast
kwiatów na grób)”; Aleksandra Skrzypczak
: „Muzyka w utworach
Mirona Białoszewskiego
”; Stanisław Grabowski
:„
Gałczyńskiego
jarmark cudów” (
K.I. Gałczyński
A bałwan ciągle stoi
);
Jadwiga Nowak
: „Daję na sobie grać” (
Maciej Nowak
Na łuku elektrycznym. O pisaniu Andrzeja Bobkowskiego
), Piotr W.
Lorkowski
: „Rzecz o trwałości paradygmatu” (
Przemysław Dakowicz
Przeklęte continuum. Notatnik smoleński
); Janusz Nowak
: „Hybrydowa wojna z szatanem, światem i ciałem” (ks.
Jan Sochoń
19 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Sandały i pierścień
).
Nadto w dziale „Recenzje” omówienia blisko trzydziestu następnych nowych publikacji. Między
innymi mowa tu o książkach M. Machnickiego jest tylko gradobicie i deszcz perseidów (pisze A.
Jończyk
),
A. Nasiłowskiej
Żywioły. Wiersze i prozy
(
A. Szymańska
), S. Matusza
Licznik Geigera
(
T. Pyzik
),
L.M. Jakóba
Poradnik grafomana
(
J. Grupiński
), J. Illga
Rozmowy
(
Angelika Łuszcz
),
E. Tomana
Podniebni żołnierze
(
B. Sokołowska
), W. Słupczuka
Księga zapomnienia
(
S. Szwarc
),
D. Junga
Poemat o mówieniu prawdy
(
P.W. Lorkowski
), W. Bawołka
20 / 26
"Topos" - omówienia numerów
To co obok
(
R. Wojciechowski
), a też w „Ogrodzie debiutów”
P.W. Lorkowskiego
o pierwszych tomikach T. Mielcarka
, A. Mochalskiej
, M. Kozłowskiego
i E. Moraczewskiej
.
Co jeszcze?. W dziale „Krótko” - Jarosława Wróblewskiego „>Liryczny dokumentAniołowie
przyjaciółmałego realizmu
Chwyć się jesteś
Zamknij oczy i patrz
!CompliciteWielki Tydzień TrwaPo co poezja
Mirosław Dzień
„51 tez o wierszach, poetach i sensie”. A. Gleń
„Cóż po-etyce? >Wiersz etyczny
Orfeusz
Jana Polkowskiego
. Poezja jest ważna”; laudacje
Tomasza Burka
,
Jana Stolarczyka
,
F. Netza
, K. Kuczkowskiego
i Wojciecha Ligęzy
.
A co w dziale „Eseje/szkice”? Krzysztof Dybciak „Nie można zaszyć historii (Wacław Holewiński
Szwy
)”;
E.E. Nowakowska
21 / 26
"Topos" - omówienia numerów
„Co zrobić z nadmiarem pamięci, czyli Miłość, droga pani Schubert
Ewy Lipskiej
”; A. Gleń
„Ze ściśniętego gardła, przez zacięte usta...
Chiazma
Kazimierza Brakonieckiego
”;
Janusz Ryszkowski
„Poezja jest błyskiem, więc jeśli... (
Mieczysław Machnicki
Lawa się nasładza, skorupa ciemnieje
)”;
Karol Maliszewski
„Wokół najciekawszych debiutów. Notatki na gorąco”.
Są też, jak zwykle w „Toposie”, recenzje. Omówienia kilkunastu nowych książek, w tym „Ogród
debiutów” Piotra Wiktora Lorkowskiego.
A to nie wszystko. Bo w numerze znajdziemy jeszcze między innymi tekst T. Tomsi
„Wspominając Zbyszka Dominiaka
” i wiersze laureatów VIII Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „Struna orficka” im. Wojciecha Bąka
: Jerzego Fryckowskiego, Pawła Podlipniaka, Ewy Włodarskiej, Idy Sieciechowicz
i
Rafała Barona
.
U końca prezentacji nowego numeru wróćmy na chwilę do nawrotnego cyklu „Topoi”. Wiele tu
tekstów wartych cytacji. A spośród nich ująć może M. Dzień i jego „51 tez o wierszach, poetach
i sensie”. Oto wyimki, w notacjach zwartych, nierzadko przypominających maksymy.
I. Poezja jest doświadczaniem Tajemnicy; jest wchodzeniem za pomocą słowa w nieznany
świat.
22 / 26
"Topos" - omówienia numerów
XII. Poezja obok miłości i modlitwy jest esencjonalnym wyrazem ludzkiego ducha.
XXI. Poezja jest pamięcią o Wartościach Uniwersalnych, które jak ostre kamyczki ranią nasze
stopy w butach relatywizmu.
XXV. Pisanie wierszy jest aktem mistycznym, stąd też nie sposób pojąć ani czym poezja jest,
ani po co jest. Można co najwyżej powiedzieć, że moment, w którym zaprzestanie się pisania
wierszy, będzie zarazem chwilą prawdziwego końca człowieka.
XXXIII. Potrzeba poezji wynika z nieposkromionej chęci wydobycia na powierzchnię tęsknoty,
która nie pozwala nam zadowolić się tym, co już poznane i opisane.
XXXVII. Każdy akt twórczy wydobywa nas z lęku przed Utratą, przed absolutną amnezją,
poczuciem wszechogarniającej pustki.
XLIII. Poezja jest wielką przeciwniczką przeciętności. Ktoś, kto tego nie pojmuje, niech milczy.
XLIX. Każdy wiersz okrada rzeczywistość z jakiejś Tajemnicy. To jedyna kradzież, która nie jest
grzechem.
LI. Nie pytaj, po co poezja? Składaj litery, jak gdyby tylko w ten sposób mogło przetrwać twe
imię.
PS. Chociaż rzecz nie jest wyeksponowana w bieżącym numerze (poza skromną informacją na
23 / 26
"Topos" - omówienia numerów
odwrocie pierwszej strony okładki), warto i trzeba wspomnieć o jubileuszu „Toposu”. To już
dwadzieścia lat jego obecności na krajowym rynku prasowym. Wyszło ponad 130 numerów
dwumiesięcznika. Ewenement wśród pism literackich po roku 1989. Bo wiele w tym czasie
pism o podobnym profilu powstało i... upadło. A „Topos” trwa i się rozwija, zyskując coraz
mocniejszą pozycję.
Periodyk stworzył Krzysztof Kuczkowski. Zatem K. Kuczkowskiemu – oraz zespołowi
zgromadzonemu przy „Toposie” - wyrazy podziwu i gratulacje. Wypada życzyć następnych
dwudziestu lat. Trzymamy kciuki za konsekwencję, kondycję i trwanie w wierze, iż można
dobrze służyć literaturze. Publikując teksty/utwory wartościowe, nakłaniające do refleksji.
(listopad 2013)
----------------------------------------------------------------------------------------------------
"Topos" nr 4 (131) 2013
Liczący 216 stron czwarty tegoroczny numer dwumiesięcznika literackiego "Topos" zdobi na
okładce fotograficzny portret Jarosława Marka Rymkiewicza (autorstwa Stefana M. Ronisza) któremu wewnątrz numeru poświęcono osobny blok tekstów. I - co już jest ugruntowaną
tradycją - przy piśmie znajdziemy nowy arkusz poetycki/plakat oraz dwa zbiory wierszy. Arkusz
Wacława Tkaczuka
Gry losowe
i tomiki
Bogdana Jaromina
Tam i tu
oraz
24 / 26
"Topos" - omówienia numerów
Jana Erika Volda
(w przekładzie
Andrzeja Słomianowskiego
)
Dwanaście medytacji.
A czym wypełniony jest cały numer "Toposu"?
Naturalnie poezją, prozą, esejami i szkicami, przyczynkami krytycznymi oraz recenzjami
nowych książek. Nadto znajdziemy tu rozmowę, kolejny odcinek dziennika Wojciecha Kassa,
noty i komunikaty - m. in. o konkursach i nagrodach literackich.
I tak poezję reprezentują: Przemysław Dakowicz, Konstandinos Kawafis (w przekładzie Jacka
Hajduka
),
Agnieszka Hejmowska
,
Sławomir Matusz, Marek Czuku, Franciszek Nastulczyk, Ninette Nerval, Dariusz Dziurzyński,
Mieczysław J. Warszawski, Czesław Sobkowiak, Janina Osewska, Izabela Fietkiewicz-Paszek
oraz (w pokłosiu Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im.
M. Kajki
)
Paweł Podlipniak, Marcin Cielecki, Rafał Baron, Joanna Nowak, Adrian Pałacki
i
Wiktoria Anna Milanowska.
Proza? Jedynie Andrzej Turczyński (blok miniatur "Frazy").
W dziale esejów, szkiców i opracowań krytycznych:
Adrianna Zabrzewska "Nic mnie nie powstrzyma",
Zofia Zarębianka "Miasto marzeń - Niebieskie Jeruzalem",
Paweł Tański ">Odbiór niezakłóconyRoczniki 70.Adriana Szymańska "Pomiędzy pięknem a
piekłem (
Pomiędzy Tadeu
sza Dąbrowskiego
)",
Grzegorz Kalinowski "Poetycka summa Leszka Aleksandra Moczulskiego".
Jest też rozmowa Mariusza Korycińskiego i Roberta Zybranta z Adamem Poprawą "Przyciasny
kontusz, powstańczy hełm i groza nicości".
Jednak lwią część numeru (kilkadziesiąt stron) poświęcono poecie i eseiście (a też
dramaturgowi, krytykowi literackiemu i tłumaczowi), profesorowi nauk filologicznych Jarosławow
i Markowi Rymkiewiczowi
25 / 26
"Topos" - omówienia numerów
. O wybitnym twórcy swoje materiały przedstawiają:
Mariusz Koryciński "Alfabet Rymkiewicza",
Mariusz Kalandyk "Jarosław Marek Rymkiewicz jest w złym humorze",
Ewa Paczoska "Jarosława Marka Rymkiewicza historia literatury. Myśli różne",
Marzena Woźniak-Łabieniec "Jarosław Marek Rymkiewicz w cenzurze i poza cenzurą",
Przemysław Dakowicz "Rymkiewicz na rydwanie",
Adrian Gleń ">Dialogi z umarłymiDla nikogo nie jestem osobą pierwsząLudzki ród/ w nadmiarze
nie umie znieść rzeczywistości
26 / 26