Europejskie portfolio językowe

EUROPEJSKIE PORTFOLIO J ZYKOWE
CO TO JEST?
Europejskie Portfolio J zykowe to osobisty dokument ucz cego si , dzi ki któremu mo e
on zaprezentowa swoje umiej tno ci j zykowe i do wiadczenie interkulturowe z ró nych
okresów nauki we wszystkich znanych mu j zykach. Ucz cy si sam mo e decydowa , jakie
informacje b dzie zawiera jego portfolio i jak cz sto b dzie je aktualizował. Mo e si on nim
posłu y przy zmianie szkoły, klasy, uczelni, a pó niej staraj c si o prac . Europejskie
Portfolio J zykowe opiera si na dokumencie Rady Europy „Europejski system opisu
kształcenia j zykowego” (Common European Framework of Reference for Languages) i
posługuje si ujednoliconymi, tzn. wspólnymi dla całej Europy, narz dziami opisu, oceny i
samooceny osi gni j zykowych i komunikacyjnych. Zostało wł czone przez Uni
Europejsk do zestawu dokumentów Europass, zawieraj cego histori przebytych studiów,
szkole oraz nabytych kwalifikacji. Zapewni mo liwo szybkiego uznania kwalifikacji i
wykształcenia w krajach UE.
CELE EUROPEJSKIEGO PORTFOLIO J ZYKOWEGO
•
•
•
Umacnianie ró norodno ci oraz to samo ci j zykowej i kulturowej narodów Europy.
Upowszechnianie idei doskonalenia znajomo ci j zyków i kultur przez całe ycie.
Rozwijanie odpowiedzialno ci i anatomii ucznia w procesie uczenia si , w tym
doskonalenie umiej tno ci samodzielnego uczenia si .
• Przyczynianie si do rozwoju osobistego i ułatwienia mobilno ci obywateli Europy
przez stosowanie wspólnego, jasnego i porównywalnego opisu zdobywanych przez
nich umiej tno ci i kwalifikacji j zykowych.
Praca z EPJ powinna przyczyni si do:
• Poznania siebie jako osoby ucz cej si .
• Zdobycia wiary we własne mo liwo ci.
• Stopniowego opanowania umiej tno ci oceny swoich post pów w poznawaniu
j zyków i kultur.
• Refleksji nad własnymi sposobami uczenia si .
• Zdobycia samodzielno ci w nauce j zyków oraz zdolno ci wiadomego
doskonalenia kompetencji j zykowej, komunikacyjnej, interkulturowej i
ró nokulturowej.
BUDOWA EUROPEJSKIEGO PORTFOLIO J ZYKOWEGO
EPJ składa si z trzech cz
ci o ró nym charakterze:
1. Paszport j zykowy.
Informuje on o aktualnym poziomie kompetencji j zykowych i do wiadcze
interkulturowych ucz cego si . Znajduj si tutaj oceny dokonane przez nauczycieli,
instytucje edukacyjne lub rady egzaminacyjne, które mog by po wiadczone przez
wiadectwa i dyplomy. Musz one jednak zosta przypisane do odpowiednich
poziomów znajomo ci j zyka według standardów „Europejskiego systemu opisu
kształcenia j zykowego”.
2. Biografia j zykowa.
Stanowi ona zapis do wiadcze edukacyjnych i interkulturowych wła ciciela Portfolio.
Tutaj sam wystawia on sobie ocen z rozumienia ze słuchu, czytania, mówienia i
pisania według poziomów biegło ci j zykowej przyj tych przez Rad Europy (A1-A2
– pocz tkuj cy, B1-B2 – samodzielny, C1-C2 – zaawansowany). Adresatem biografii
Przygotowała Monika Rzechówka
1
jest zarówno sam wła ciciel portfolio, jak i osoby z zewn trz (nauczyciel, pracodawca,
rodzice).
Materiały w niej gromadzone powinny dotyczy , m.in.:
• j zyka ojczystego wła ciciela portfolio, j zyków poznawanych w szkole lub w
zwi zku z prac zawodow , pobytów za granic , dokształcania, doskonalenia
zawodowego,
• bezpo rednich kontaktów z obcymi j zykami i kulturami (podró e, kursy,
znajomo ci prywatne, hobby, filmy, lektura),
• szkoły i form kształcenia j zykowego uko czonych przez wła ciciela portfolio
(długo trwania, cele i metody nauczania, program, formy sprawdzania
wiedzy),
• j zykowych planów na przyszło .
3. Dossier.
Jest to teczka zawieraj ca wybór prac i dokumentów wła ciciela Portfolio. Mog to
by własne teksty i artykuły, kasety magnetofonowe i video (np. z zapisem wycieczki,
na której u ywało si j zyka obcego), dokumenty na dyskietce lub CD-romie (np.
dotycz ce projektu, w którym brało si udział). Jest tu te miejsce na wiadectwa,
dyplomy, za wiadczenia o udziale w konkursach, wymianie, projektach, kursach
j zykowych, wycieczce, pracy za granic .
ZACZNIJ JU TERAZ
Polskie Portfolio ju istnieje, na razie oficjalnie wprowadzono Portfolio dla uczniów w
wieku 10 – 15 lat. Trwaj prace pilota owe zmierzaj ce do wydania polskich wersji
Portfolio dla dzieci młodszych (poni ej 10 lat) oraz młodzie y i dorosłych. Warto ju
teraz zacz my le o mo liwo ci jego przyszłego posiadania, pami taj c, e EPJ w
sposób oficjalny po wiadcza znajomo j zyków w całej Europie. Ponadto pomaga
uczniowi w kształtowaniu autonomii uczenia si i podnosi jego odpowiedzialno za
proces uczenia si .
Warto zatem ju teraz gromadzi dokumenty ilustruj ce umiej tno ci j zykowe, by
potem móc je wł czy do własnego portfolio.
Europejski system opisu kształcenia j zykowego
Wspomniany ju powy ej Europejski system opisu kształcenia j zykowego, na
którym bazuje Europejskie Portfolio J zykowe, zawiera usystematyzowany zbiór
poj umo liwiaj cy pełny, przejrzysty i spójny opis kształcenia j zykowego w
zró nicowanej j zykowo i kulturowo Europie.
Najbardziej ogólny opis poziomów biegło ci j zykowej wygl da nast puj co:
A – Poziom podstawowy / progowy – umiej tno
podstawowym
u ycia j zyka w zakresie
A1 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie potrafi zrozumie i zastosowa
typowe sformułowania i podstawowe wyra enia zorientowane na zaspokojenie
podstawowych potrzeb w konkretnych sytuacjach. Potrafi przedstawi siebie i innych
oraz odpowiedzie na pytania dotycz ce miejsca zamieszkania, znanych sobie ludzi i
posiadanych rzeczy. Potrafi działa j zykowo w prosty sposób pod warunkiem, e
inne osoby mówi wolno, jasno i s gotowe do pomocy.
A2 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie potrafi zrozumie wypowiedzi i
cz sto u ywane wyra enia odnosz ce si do najwa niejszych na tym etapie tematów
(dane osobowe, rodzina, zakupy, orientacja w mie cie). Potrafi działa w rutynowych,
prostych komunikacyjnie sytuacjach, wymagaj cych jedynie wymiany zda na tematy
Przygotowała Monika Rzechówka
2
znane i ogólne. Potrafi w prosty sposób opisa swoje pochodzenie, najbli sze
bezpo rednie otoczenie i sprawy pierwszej potrzeby.
B – Poziom redni – niezale no
w posługiwaniu si j zykiem
B1 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie potrafi zrozumie główne my li
zawarte w standardowej wypowiedzi dotycz cej takich tematów, jak: dom, szkoła,
sposoby sp dzanie wolnego czasu. Potrafi poradzi sobie w wi kszo ci sytuacji,
które mog si sta jej udziałem w czasie podró y na terenie, gdzie mówi si danym
j zykiem. Potrafi tworzy proste, spójne teksty na tematy, które s jej znane, b d j
interesuj . Potrafi opisa do wiadczenia, wydarzenia, sny, marzenia i plany, krótko
uzasadniaj c b d wyja niaj c swoje opinie.
B2 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie potrafi zrozumie główne my li
zawarte w zło onych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne. Potrafi działa z
pewn płynno ci i naturalno ci , co sprawia, e interakcja z rodzimymi
u ytkownikami j zyka odbywa si naturalnie, bez trudno ci dla obu stron. Potrafi
tworzy jasne, rozbudowane teksty dotycz ce szerokiego wachlarza tematów i
wyja ni swoje stanowisko w sprawach b d cych przedmiotem dyskusji, rozwa aj c
wady i zalety ró nych rozwi za .
C – Poziom zaawansowany – biegło
w posługiwaniu si j zykiem
C1 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie potrafi zrozumie szerok gam
trudnych, dłu szych tekstów, dostrzegaj c ukryte w nich znaczenia. Potrafi wyra a
si płynnie, spontanicznie, bez wi kszego trudu odnajduj c wła ciwe sformułowania.
Z łatwo ci potrafi efektywnie posługiwa si j zykiem w kontaktach społecznych
oraz wykorzystywa go do celów akademickich b d zawodowych. Potrafi
formułowa jasne, poprawne gramatycznie, rozbudowane wypowiedzi pisemne lub
ustne, dotycz ce zło onych problemów, posługuj c si sprawnie i wła ciwie wzorami
strukturalnymi, ł cznikami i wska nikami zespolenia tekstu.
C2 Osoba posługuj ca si j zykiem na tym poziomie mo e zrozumie z łatwo ci
praktycznie wszystko, co usłyszy lub przeczyta. Potrafi stre ci informacje
pochodz ce z ró nych ródeł, pisanych lub mówionych, odtwarzaj c argumenty i
wyja nienia z dbało ci o logik prezentacji. Potrafi wyra a swoje my li płynnie,
spontanicznie i precyzyjnie, subtelnie ró nicuj c odcienie znaczeniowe nawet w
bardzo zło onych wypowiedziach.
Opis poziomów biegło ci j zykowej jest wielokrotnie doprecyzowywany w odniesieniu
do poszczególnych sprawno ci j zykowych (słuchanie, czytanie, mówienie, pisanie) i
ró nych aspektów komunikacji j zykowej (np. wypowied , rozmowa) i pozwala
ucz cemu si j zyka samodzielnie okre li poziom, na którym si znajduje.
Przykłady:
Pisanie A1
Potrafi napisa widokówk , np. z pozdrowieniami z wakacji, potrafi wypełni
formularz z danymi osobowymi, takimi jak obywatelstwo, nazwisko, adres (np. w
hotelu).
Słuchanie B2
Potrafi zrozumie dłu sze wypowiedzi i wykłady i nad a za skomplikowanymi
nawet wywodami – pod warunkiem, e temat jest mi zasadniczo znany, rozumiem
wi kszo wiadomo ci telewizyjnych i programów o sprawach bie cych. Rozumiem
wi kszo filmów w standardowej wersji j zyka.
Przygotowała Monika Rzechówka
3
Na stronie www.lang.com.pl mo na znale szczegółowy opis kryteriów wymaga
oraz sprawdzi swój poziom kompetencji j zykowej (kliknij „Sprawd si w skali Rady
Europy”).
Bibliografia
E. Pomin, A. Krasicki: Europejskie portfolio j zykowe na stronie
http://www.odn.poznan.pl/ul/ul_21/article06.htm
B. Głowacka: Europejskie Portfolio J zykowe, J zyki obce w szkole, nr 6/2003,
s.111-114
http://www.kongres.org/1zjazdmartyniuk.htm
http://www.ils.pl
Przygotowała Monika Rzechówka
4