State of conservation report by the State Party / Rapport de l`Etat

Transkrypt

Warsaw, 3 March 2015.
The report on the State of Conservation of the UNESCO World Heritage
property
Auschwitz Birkenau,
German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945)
(Poland) (C-31)
This report presents the current state of work on the preservation of the Outstanding Universal Value
of Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945), and its
surroundings. In accordance with the recommendation sent by the World Heritage Centre (letter ref.:
CLT/WHC/7410/PL/AS/KR dated 18 July 2014), the report covers the period from the end of January
2014, when the State Party submitted to the Centre the Report on the State of Conservation of the
property, until January 2015, and relates to the progress of works on the issues contained in the report
of the International Expert Group from a meeting of October 2013.
On 16 December 2014, the State Party received a document entitled ICOMOS evaluation of the State
of Conservation of the Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Eextermination camp
(1940-1945). The document provides a brief assessment of the Reports on the State of Conservation
(SoC) of the World Heritage property Auschwitz Birkenau, submitted to the Centre by the State Party
in 2011 and 2014, as well as a references to the last two meetings of the International Expert Group,
which took place in May 2008 and October 2013. In addition, it summarises and expresses ICOMOS
recommendations prepared on the basis of mentioned SoC reports.
The ICOMOS evaluation has been sent to the General Directorate for National Roads and Motorways,
the Mayor of the Town of Oświęcim, the Oświęcim Commune, the Auschwitz-Birkenau State
Museum and the Monuments Inspector of Małopolska Region to enable them to acquaint with the
comments and recommendations and to express their positions. Information obtained from the abovementioned entities were included in this report.
The most recent decision concerning Auschwitz Birkenau, adopted by the World Heritage Committee,
comes from June 2009 (decision 33 COM 7B.115). The answer to it was the already mentioned report
on the State of Conservation of the property sent to the Centre on 25 January 2011. (Ref. no. NIDM/676/92/11). Since then, the Committee has not adopted any decisions related to the property.
I. Position of the State Party explaining the situation related to the planned
expressway S-1 and the south ring road of Oświęcim
In 20-23 October 2013, in Kraków and Oświęcim, the Ministry of Culture and National Heritage
organised a meeting of International Expert Group to present the situation of the World Heritage
property, especially in the light of the planned expressway S-1 and the ring road of the town of
Page 1 of 10
Oświęcim, which shall be built in the surroundings of the World Heritage property. The results of the
meeting were contained in the report of Experts, sent to the Ministry of Culture and National Heritage
in the beginning of December 2013. The report identified actions and recommendations to be
considered by Polish authorities in the field of management of the World Heritage property, and
addressed the infrastructural projects in its surroundings, in particular the ring road of Oświęcim,
which will connect the town with expressway S-1.
The Experts adopted and approved without comment the proposed location of expressway S-1,
running on the western side of the Vistula River as part of the variant A. However, they submitted
comments to the proposed south ring road of Oświęcim. In their opinion the location of this road could
be acceptable provided that further research and analyses (of traffic intensity, road capacity, level of
noise) are conducted, in order to ensure the protection of the Outstanding Universal Value of the
property. They also expressed the need to carry out a project analysis for the proposed bridge on the
Soła River, and they stated that "If, based on the traffic analysis , the bridge across the River Soła is
deemed necessary, it might be evaluated as part of a second phase. The footprint of the bridge and its
embankments by the Carmelite Convent should be clearly indicated on the plans and evaluated within
the impact assessment with recommendations to minimize any visual and aural impact of the bridge
across the River Sola on Auschwitz I.”.
In the report of January 2014, the State Party referred to the recommendations of International Expert
Group.
The ICOMOS Evaluation sent in December 2014 reverted to the issue of the south ring road of the
town of Oświęcim and the legitimacy of decision to build a bridge on the Soła River.
The recommendations include reducing the ring road, the preparation of a comprehensive
transportation plan, taking into account the road network to the north (of Oświęcim), which would
ensure a more flexible solution for the town and enable to abandon the plans to build a bridge on the
Soła River near to the Auschwitz I camp. In addition, the General Directorate for National Roads and
Motorways was asked to present its opinion, particularly concerning the 'down-grading' of the ring
road and the possible cancellation for a bridge over the Soła River.
Therefore the whole letter with response of the General Directorate for National Roads and Motorway
has been attached as an appendix 1 to this report. Summarizing, The General Directorate has
expressed an opinion that it is impossible to lower the category of the south ring road and to abandon
the construction of a bridge on the Soła Rivier. The position was confirmed by traffic intensity surveys
for the whole region and traffic forecasts for the period 2018-2038. Reduction of the ring road of
Oświęcim to two lanes, and interruption of its continuity by the abandonment of building of a bridge
on the Soła River will cause additional strain on the already high traffic in the town, including directly
in the surrounding of Auschwitz I and the Convent of the Carmelites.
The concerns regarding ICOMOS recommendations have been also expressed by the Town of
Oświęcim and the Auschwitz-Birkenau State Museum. The construction of expressway S1 with a ring
road and a bridge on the Soła River is an investment of key importance, an absolute priority both for
the local community as well as the services necessary for the Auschwitz-Birkenau State Museum,
because it will allow to eliminate heavy traffic in the town centre and the immediate surroundings of
the World Heritage property. The bridge on the Soła River is an essential point to connect the ring
road of Oświęcim with provincial road no. 948, and then with national road no. 44 along the route to
Kraków and Wadowice. Ending the ring road at the junction with road no. 933 (Legionów St.) without
building a bridge on Soła River will result in a catastrophic increase in traffic intensity on the
Page 2 of 10
Legionów St. which runs directly along the fences of Auschwitz I. Such situation would be
unacceptable since it could directly affect the World Heritage property as well as provoke justified
protests of the residents.
In conclusion, it should be pointed out that the planned ring road of Oświęcim, connecting the town
with expressway S1 as part of the variant A, and the existing road system is meant to relieve the
current excessive car traffic in the town. The road is designed in accordance with regulations and
technical guidelines of the Polish construction law. The route is to be adequately away from the camp
of Birkenau. The project takes into account the landscape aspect and the silence zone around the
Birkenau, despite the fact that these elements are not formally recognised in the Polish planning
regulations. Specific technical solutions, including the type of construction of the bridge on the Soła
River, in order to ensure compliance with the requirements of the protection of World Heritage, shall
be taken into account on the further phases of the project.
II. Other issues raised in the ICOMOS report on the World Heritage property.
1. Retrospective Statement of Outstanding Universal Value (SoOUV)
In response to the recommendations relating to the need for a revision of the draft Retrospective
Statement of Outstanding Universal Value (SoOUV) for the property, expressed in letter (Ref.:
CLT/WHC/6240/PL/EC/AS of 20 March 2013), in parallel to the report, a new draft Retrospective
Statement of Outstanding Universal Value for the site has been prepared and sent to the World
Heritage Centre in a separate letter.
2. Conservation policy
With regard to the implementation of the conservation policy in the context of the protection of the
World Heritage property we would like to inform that the authority issuing decisions and approvals in
this scope is the Monuments Inspector of Małopolska Region.
The task to pursue the spatial policy belongs to the statutory responsibilities of the local government,
so in this case the Town and Commune of Oświęcim. Regulations on the local spatial development
plans constitute the local law.
The National Heritage Board of Poland is an advisory institution to the General Monuments Inspector,
and is not authorised to issue binding conservation or planning decisions.
In connection with a number of recommendations made by ICOMOS on the role and activities of the
National Heritage Board of Poland, we inform that, on behalf of the Minister of Culture and National
Heritage, the Board coordinates matters related to the implementation of the provisions of the
UNESCO World Heritage Convention (1972). Strengthening of the National Heritage Board of Poland
in the scope of the competences of the Ministry through a formal entrustment of tasks and
establishment of the Centre for World Heritage in the Board's structure, shall enable, thanks to the
experience of the Board, to actively and professionally support the monuments protection services,
local government bodies, central government institutions and site managers in their activities related to
the protection and guardianship of the World Heritage.
Page 3 of 10
Since the last report of January 2014, work has been continued with an aim of protection, conservation
and presentation of the World Heritage property and its surroundings.
a/ Management Plan — Conservation strategy for the World Heritage property
In order to clarify the progress of works on the draft management plan and its formal status, please
note that the State Party submitted to the UNESCO World Heritage Centre, in April 2007 (letter no.
DDN-091/07/PT of 30.04.2007), a draft Management Plan prepared in 2007 coordinated by
M. Rawecki. The draft has never been commented neither by the World Heritage Centre nor by the
ICOMOS.
The document met with a firm rejection by the authorities of the Town and Commune of Oświęcim,
which stated it should not be agreed upon or approved. In this situation, in 2008, in order to define the
role and scope of conservation activities in the context of the preparation of the Management Plan for
Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945), the property
inscribed on the World Heritage List, the National Heritage Board of Poland undertook to draw up
a Conservation strategy for the World Heritage property. The basis for development of the Strategy
have been previous research and analyses carried out by Raweckis. In the course of the work, the
initial material has been supplemented by information on the current state of the objects/built elements
and landscape, and broadened with valorization and conservation guidelines. In the reports of 2011
and 2014, information on the progress of works of the National Heritage Board of Poland on the
Strategy was sent. At present, the study includes: an inventory of structures and buildings associated
with the history of the property, including valorization and conservation guidelines for each object
(part I and II) and inventory, valorization and conservation guidelines related to the historical
landscape (part III).
The Strategy was consulted with the Auschwitz-Birkenau State Museum, and the Monuments
Inspector of Małopolska Region for whom it currently constitutes an auxiliary material in the
implementation of the conservation policy.
The document will be sent in a separate letter, as a supplement to this report.
At the same time, we inform that the document will be updated and supplemented, where necessary.
b/ Protection of the World Heritage property and its surroundings
The World Heritage property
Referring to the question of ICOMOS on the eventuality to modify the boundaries of the property to
include buildings and areas located in the vicinity of its current boundaries, the State Party would like
to remind that after the end of World War II, there was a discussion concerning the protection
boundaries for the remains of Auschwitz I and Auschwitz II-Birkenau camps. The final decision, in
which the most important role was played by opinions of the former camp inmates, was taken in 1947
when the Auschwitz-Birkenau State Museum was established, covering both areas of former camps.
Since then, the boundaries have remained unchanged and cover over 191 hectares. This area, along
with the Prisoners' Grave, was entered to the World Heritage List in 1979. It was considered sufficient
to ensure adequate protection and presentation of the Outstanding Universal Value of the property in
the context of criterion VI, which is the principle for inscription.
Given the effort, commitment and enormous expenditure on the maintenance and conservation works
in Auschwitz I and Auschwitz II-Birkenau, as well as the fact that we are dealing with an extremely
delicate matter here — a difficult heritage, with overwhelmingly painful history, but at the same time
Page 4 of 10
respecting and understanding the need for the development of the local community, the State Party
considers that we have no mandate to change the decision of the eyewitnesses to the tragedy of
Auschwitz Birkenau.
Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945), the World
Heritage property within the boundaries submitted on the List is subject to strict and restrictive legal
protection.
Surroundings
The conservation policy is intended to ensure the protection of buildings and structures which are
important elements illustrating the history and operation of the camp.
The protection of the buildings entered to the Register of Monuments is ensured in accordance with
the regulations in force in this regard in the Polish legislation, and it is exercised directly by the
Monuments Inspector of Małopolska Region. Other objects of particular historic and cultural values
for the Town and Commune of Oświęcim are legally protected on the basis of relevant provisions in
the local spatial development plans and the Communal Inventory of Monuments.
The spatial policy pursued in the surrounding areas of the property, which constitute its historical
landscape context, is shaped by the local spatial development plans. The plans with regard to matters
related to spatial building and land development are in each case consulted by the Monuments
Inspector of Małopolska Region.
At present, the whole landscape/area surrounding Auschwitz Birkenau, the World Heritage property,
located within the boundaries of the protected zones declared in 1978, is covered by local spatial
development plans.
The Conservation Strategy part III is an essential material, applied practically in the implementation of
the conservation policy for these areas.
c/ Policy related to redundant historical buildings
In its recommendations, ICOMOS suggests that a new functions for the abandoned industrial buildings
should be found.
Polish law provides for use of strict, specific mechanisms to prevent the destruction of historic
buildings listed in the Register of Monuments
In accordance with the Act of 23 July 2003 on the Protection of Monuments and Guardianship of
Monuments, the owner (or possessor) of the historic property is responsible for ensuring the protection
of the historic property and for maintaining it along with its surrounding in the best condition, as well
as for using the monument in a way that ensures permanent preservation of its value. On the other
hand, public administration bodies — Regional Monuments Inspectors undertake measures aimed to
ensure the legal, organizational, and financial conditions to enable the permanent preservation of
monuments, and their management and maintenance, the prevention of threats which are likely to
cause a detriment to the value of the monuments, destruction and improper use of monuments, the
control of their conservation status and intended use, and the protective tasks in planning and spatial
development, and in the environmental management.
The Auschwitz-Birkenau State Museum owns a camp slaughterhouse located outside boundaries of
the property, in the former bus depot, which will be restored as one of the facilities of the planned new
Service Center for Visitor. The project preserves the historical appearance of the former camp
Page 5 of 10
slaughterhouse, only removing secondary interior modifications. As the owner, the State Museum is
also responsible for the adaptation project, for use as technical facilities for conservation work, the socalled “small potato warehouse” (Kartoffellagerhalle) situated south of the Birkenau fences
(Brzezinka, Ofiar Faszyzmu St.).
At the moment, the Town of Oświęcim does not have on its territory any decaying properties or
properties which would be at risk of destruction in the near term, significant from the point of view of
the protection of the World Heritage property. The Town attempted to take over from the State
Treasury the buildings of the former Corn Factory and post-military facilities, but the attempts ended
in failure.
The SS kitchen wooden building is owned by the State Treasury, and it is administered by the
Oświęcim District Governor, while the buildings of the former Krupp Factory remain in the private
hands. Recently, the condition of the SS kitchen has significantly deteriorated, and as a result
temporarily security measures have been undertaken, and funds for conservation works are being
sought.
Thanks to the EU funds, the adaptation of another building, the third one of the buildings of the former
Tobacco Monopoly for the needs of the State Higher Trade School in Oświęcim is in the course.
In 2014, at the initiative of the Commune of Oświęcim, the area around and within the potato and
cabbage warehouses, in the vicinity of Judenrampe (Brzezinka, Piwniczna St.), has been cleaned up
and cleared of saplings, and the buildings were secured. There are plans to continuous maintenance of
the area as part of the preparation for the forthcoming adaptation of potato warehouse for the purposes
of a museum exposition. This task is expected to be carried out in the years 2018-2020, and funds for
this purpose are envisaged as part of the stage V of the Oświęcim Strategic Government Programme
(OSPR).
The State Party wishes to point out that constant efforts are undertaken to find users and functions for
the historical buildings. However, in the current situation of economic crisis, imposed on the
complicated ownership circumstances resulting from the post-war socialist economy, the process is
extremely complicated and long-lasting.
3. Conservation works within the World Heritage property
In 2014, a number of conservation works have been carried out within the former camp of Auschwitz
Birkenau. They are described in the Report of the Auschwitz-Birkenau State Museum for 2014 (see
appendix 2).
Thanks to financial support from the Ministry of Culture and National Heritage and other grants, the
following works have been performed: maintenance of two wooden quarantine barracks in Birkenau,
an inventory of 23 brick barracks of the women’s camp with the use of laser scanning, conservation of
a number of archival collections, in the ruins of gas chambers and crematoria II and III the existing
wooden reinforcements have been replaced with new steel beams and sewer drains have been secured
against backing up of water. Within the former Auschwitz I camp, work has begun on the former
Page 6 of 10
camp bathhouse, and geosonar exploration have been carried out together with an inventory of the
building in the form of orthophotomaps.1
Blocks 2 and 3 in the former Auschwitz I camp, which conservation was described by the State Party
in the report of 2014, after equipping them with original furnishings from the times of the camp
operation, including straw mats, bunks, and other furnishing, have been made available to organised
groups of visitors.2
In November 2013, a comprehensive modernisation of three storages where suitcases are kept was
completed, which was described in the report of 2014. Currently, works are underway on the
preparation of another suitcase storages and a textile storage.
Also, the complex fire-prevention system in the original camp buildings has started. The fire signaling
system covers part of the barracks at section BIb and the guard towers along with the Gate of Death in
Birkenau, as well as 17 blocks in Auschwitz I. All the wooden barracks in Birkenau, except for two
undergoing conservation works, have been protected by the early fire detection system3.
In 2015, conservation works on the first two brick barracks of the female camp in Auschwitz IIBirkenau will start.
4. Investments in the surroundings of the World Heritage property
a/ Construction of the main parking lot for visitors to KL Birkenau along with associated
infrastructure
With regard to the comment contained in item 3.4.b of the ICOMOS evaluation and relating to "the
urgent need for a car park in the vicinity of KL Birkenau", it should be noted that the car park system
design in the vicinity of KL Birkenau (along with the main parking lot for visitors), and the system of
roads connecting them was the subject of consultation of the International Expert Group in 2006, when
"The expertise on the state of conversation and conditions for the protection of sites and buildings of
Auschwitz Birkenau — determination of key issues for consultation of the management plan" was
presented4. The project was included in the spatial development plan in 2002, and since then it has
been systematically implemented with funds from the Oświęcim Strategic Government Programme
(OSPR).
The State Party would like to point out that the construction of the main parking lot for visitors to KL
Birkenau along with associated infrastructure has been presented in detail (description, plan and
visualisation) in the SoC report of 2011 to which the State Party has never received any comments,
and in the report of 2014 in which it has been reported that the investment process was completed in
December 2013.
1
2014 Report, Auschwitz-Birkenau State Museum. Memorial, p. 45.
2014 Report, p. 32.
3
2014 Report, p. 45.
4
M. Rawecki, 2005.
2
Page 7 of 10
b/ New Service Centre for Visitors of the Auschwitz Memorial
The construction of the new Service Centre for Visitors of the Auschwitz Memorial has already been
presented in detail (description and visualisation) in the report of 2011, which, as it was already
mentioned, has never received any answer, and thus any comments as to this investment, and in
the report of 2014. As it was mentioned before (item 2b) the project of the Service Center for Visitors
provides for, inter alia, the adaptation of the former camp slaughterhouse, with the historic appearance
of the building preserved and secondary interior modifications removed.
Referring to the comments related to the validity of the construction of a helicopter landing pad, we
hereby inform that the project does not relate to any independent investment, but provides for
the creation of conditions for an emergency use of a part of the proposed car park as a landing place.
The investment is financed with European Union funds for 2014-2020.
c/ Renovation and adaptation of the so-called "small potato warehouses"
The State Party wishes to point out that the adaptation project for the so-called "small potato
warehouses" refers to the buildings located south of the Birkenau fence (Brzezinka, Ofiar Faszyzmu
St.), in the Commune of Oświęcim. The report of 2014 contained information on the adaptation
project for ruins, for the needs of the Auschwitz-Birkenau State Museum. The plans provide for
the renovation of buildings with their external form preserved and their adaptation for technical
facilities for the conservation works carried out in the area of the former Auschwitz II-Birkenau.
The investment is planned for 2014-2015. It is to be funded from the funds of the Museum.
d/construction of the south ring road of Oświęcim
The investment has already been described in chapter I (p. 1-3).
5.Visitors traffic
The issue of the organisation of visitors traffic refers primarily to the activities of the AuschwitzBirkenau State Museum which provides services for the Memorial Site/World Heritage property.
The Museum focuses on services supporting visitors traffic in its territory by training guides,
implementing new IT systems, and preparing new forms of education for visitors. In 2014, the area of
the former Nazi German Concentration and Extermination Camp was visited by 1.5 million people,
which is a highest attendance in the history of the European memorial sites.5
In the Town and Commune of Oświęcim, the basic instruments for creating policies and stimulate
the development of tourism are acts of local law and spatial development plans.
There is a tourist information Centre in Oświęcim, which is responsible for the management of
the tourist traffic in the town. On the web sites of the town6 and the IT Centre7 as well as in
promotional materials, information is provided about Auschwitz Birkenau, the World Heritage
property, as well as other monuments of Oświęcim. One of the tourist routes (no. 2) connects the
Auschwitz-Birkenau State Museum with the Old Town.
5
2014 Report, p. 18.
Website of the Communal Office of the Town of Oświęcim: http://web.um.oswiecim.pl/oswiecim/?q=content/turystyka.
7
Website of the Tourist Information Centre: http://www.it.oswiecim.pl/Aktualnosci-32.html.
6
Page 8 of 10
The Commune of Oświęcim in turn, as part of the website of the Communal Office, runs a subpage
devoted to tourism in the commune and issues a three-language publication on the monuments in
the area, including Auschwitz Birkenau8.
The tourist and pilgrimage traffic is naturally connected to the transport network of the town and
Commune of Oświęcim, both in the context of individual and group road traffic, as well as
persons/groups travelling by train. Thanks to the Oświęcim Strategic Government Programme (OSPR)
in the Town and Commune of Oświęcim, transport routes leading to the Auschwitz-Birkenau State
Museum have been improved, which secured better transport capabilities for the ever growing number
of visitors.
6. Financing activities related to protection and conservation of the World Heritage
property and its surroundings
Matters related to funding of activities in the scope of protection and conservation of the World
Heritage property and its surroundings were presented in reports of 2011 and 2014.
a/ Auschwitz-Birkenau State Museum
The Auschwitz-Birkenau State Museum, as part of its own funds and thanks to the professional
conservation facilities, conducts ongoing works and implements projects as part of the obtained funds.
In addition to the Museum's own funds and subsidies, and earmarked appropriations from the Ministry
of Culture and National Heritage, the external funds coming, inter alia, from the European Union and
the Auschwitz-Birkenau Foundation, are of major importance.
The Auschwitz Birkenau Foundation has been operating since 2009. Its goal is to amass and manage
a Perpetual Endowment in the amount of 120 million euro. The income earned is assigned to finance
long-term conservation works on the grounds of the Museum. This will make it possible to preserve
the original buildings, ruins, and archival holdings, as well as original objects belonging to the
Victims. Thanks to the support of 35 countries and private individuals, the Perpetual Endowment has
been already collected in an amount close to the target.9
b/ Oświęcim Strategic Government Programme (OSPR)
The report of 2014 contained information about the commencement of the stage IV of the Oświęcim
Strategic Government Programme (OSPR) for the years 2012–2015, under which the Commune has
received PLN 11 million, and the town of Oświęcim – more than PLN 7 million, for the
implementation of the planned tasks.
Thanks to the OSPR funds, investments which are grouped as priorities have been successfully
implemented for years. The main goal of the OSPR is to ensure social peace around the former KL
Auschwitz Birkenau, necessary to create conditions of appropriate commemoration of the largest mass
destruction Memorial Site in Europe and in the world, entered to the World Heritage List. The budget
funds from the OSPR are to help the local government units of the Oświęcim area mainly in
preventing possible conflicts and in creating proper conditions for 1.5 pilgrims and tourists coming to
the town every year, which means conditions necessary for conflict-free operation of the Auschwitz
8
9
Subpage on tourism of the Communal Office of Oświęcim: http://www.oswiecim-gmina.pl/pl/10299/0/Turystyka.html.
2014 Report, p. 54, 56. Page 9 of 10
Birkenau State Museum, and a harmonious development of the Town and Commune of Oświęcim by
way of extension of the local infrastructure.
As part of the next, stage V of the Oświęcim Strategic Government Programme, which shall be
implemented in 2018–2020, the following tasks are planned:
- construction of a road to release traffic (a side branch of Ofiar Faszyzmu Street, district road K1877,
former 04 104) situated in the foreground of the Auschwitz-Birkenau State Museum – estimated cost:
PLN 10 million,
- construction of a new access road to Judenrampe and "potato warehouses" (extension of
Kombatantów Street), connecting Ofiar Faszyzmu Street with Piwniczna Street – estimated cost: PLN
2.5 million,
- adaptation project for the "potato warehouses" located near Judenrampe for the purposes of museum
exhibition - estimated cost: PLN 80 thousand, - construction of a sanitary sewage system in Brzezinka – estimated cost: PLN 40 million,
- construction of a helicopter landing pad with an access road from the side of Leśna Street - estimated
cost: PLN 5 million.
- modernisation of communal roads connected with district roads, i.e. Wiebrzowa St., Leśna St.
(a walkway to Soviet graves), Skotnicka St., Zapłocie St., Szkolna St., Górnicza St., and Sołtysów St.
– cost estimation is pending.10
Concluding comments
The State Party expresses its sincere acknowledgements for invaluable substantive help and
commitment of the World Heritage Centre and ICOMOS International to protection of the World
Heritage property Auschwitz Birkenau, German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940–
1945). However, we would like to point out that the fact that the ICOMOS evaluation sent in
December 2014 was in a form of draft and contained numerous substantive inaccuracies and
understatements, imprecision of some questions and recommendations, have been a significant
impediment for the preparation of this report.
Despite the difficulties referred to above, the State Party assures that it made all the efforts necessary
to explain doubts signaled in the ICOMOS evaluation and present the principles, objectives, and
conditions of the implementation of tasks related to the protection of such an important World
Heritage property for the Polish and international community as Auschwitz Birkenau, German Nazi
Concentration and Extermination Camp (1940-1945), in a reliable manner.
Appendices:
1. Letter from the General Directorate for National
DŚW.WA.523.3.2015.1.ds of 28.01.2015.
2. 2014 Report, Auschwitz-Birkenau State Museum. Memorial.
Roads
and
Motorways,
no.
10
The information source is the website of the Oświęcim Commune: http://www.oswiecimgmina.pl/pl/12239/140542/Rzadowy_program_wsparcia_dla_oswiecimskich_samorzadow_wciaz_pozadany.html.
Page 10 of 10
Appendix 1
General Directorate for National Roads and Motorways (GDDKiA)
Ref. no.: DŚR.WA.523.3.2015.1.ds
Warsaw, 28 January, 2015
Małgorzata Rozbicka
Director of the National Heritage Board of Poland
Re.: Construction of the expressway S1 from junction “Kosztowy II” in Mysłowicie to junction “Suchy Potok” in
Bielsko-Biała.
Dear Director,
In answer to your letter dated 12 January 2014, ref. no. NID-RWS/243/31/15/BF, concerning the need
to refer to the issue of constructing expressway S1 from "Kosztowy II" junction in Mysłowice to “Suchy Potok”
junction in Bielsko-Biała, in prepared by the National Heritage Board of Poland Report on the state of
conservation of the German Nazi Concentration and Extermination Camp Auschwitz Birkenau, the General
Directorate for National Roads and Motorways (GDDKiA) hereby presents information on the progress of work,
and remarks to ICOMOS recommendations.
In February 2013, preliminary design work for the above task was completed, including the Technical,
Economic and Environmental Study and Report on the Environmental Impact of the Project, which were
prepared by the design office KV Projekty Inżynierskie i Architektorniczne Sp. z o.o. from Warsaw.
I would like to explain here that the Technical, Economic and Environmental Study is compiled at early stages
of design work, and is of a preliminary work nature. The study is drawn up before obtaining a decision on
environmental conditions, and before carrying out conceptual studies (Programme Concept), and first off all,
before the substantial design work, such as producing the Building Project and the detailed design.
Consequently, the Technical, Economic and Environmental Study is a document of a low level of detail, using
a 1:5000 scale, and it is made mainly in order to analyse several variants of the route, taking into account
traffic, social, economic and environmental aspects, so as to determine the optimum option.
Whereas, the need to prepare the Report on Environmental Impact of the Project, which is necessary to apply
for a decision on environmental conditions, results from provisions of the law. Based on such a report, and after
carrying out the relevant administrative procedure, the Regional Director of Environmental Protection issues
an environmental decision that specifies the option to be implemented.
As we have already pointed out in the previous correspondence, within the Technical, Economic and
Environmental Study have been worked up four variants – A, B, C, D. After that, beginning from March 2013,
protests of mining enterprises had started to escalate, namely: KWK Brzeszcze opposed variant C, and
Przedsiębiorstwo Górnicze SILESIA opposed variant A. Following talks between GDDKiA regional branch in
Katowice and the above mentioned mining enterprises, it was agreed that additional variant E would be
designed, which does not affect coal reserves of both mines. Considering the fact that it was the mining
enterprises that initiated the new route variant, the parties agreed that the said enterprises should finance the
necessary documentation. On 7 March 2014, Przedsiębiorstwo Górnicze Silesia concluded the Agreement on
designing the new route variant E, with the completion date 7 January 2015.
Within this study, an annex, that include only the new variant E of the expressway, was drawn up, and added to
the Technical, Economic and Environmental Study of February 2013, and a new version of the Report on
Environmental Impact was issued, i.e. the version of 2013 was supplemented with additional variant E. Variant
E is a result of combining variants A and C at the level of the villages of Wola and Brzeszcze. As a result, the
route of variant E, together with the Oświęcim bypass road in relation to German Nazi Concentration and
Extermination Camp Auschwitz Birkenau is identical with the route of Variant A and the relevant Oświęcim
bypass road. At present, GDDKiA regional branch in Katowice is verifying design studies compiled for variant
E.
As of today, it is planned that an application for a decision concerning environmental conditions may be
submitted to the Regional Director of Environmental Protection in Katowice at the turn of February and March
2015.
1
It is only after providing the above decision, GDDKiA can commence work on further design studies. In
the first place, a Programme Concept will be prepared for one variant only, namely the one specified in the
environmental decision. The Programme Concept is a study of a higher level of accuracy, using a scale of
1:1000, with a more detailed presentation of technical solutions (initially assumed at the previous stage, i.e. in
the Technical, Economic and Environmental Study), including optional grade lines, junctions, crossroads,
engineering structures, etc. Then, after approval of the Programme Concept by GDDKiA, Building Projects and
detailed designs will be prepared, whereby all structural details of construction works will be specified. Based
on the Building Project, a building permit for the implementation of the road investment project (ZRID) will be
obtained, allowing commencement of construction work. Additionally, in the administrative procedure to issue
the building permit (ZRID) the Regional Director of Environmental Protection is obligated to provide a new
evaluation of the environmental impact of the road in question.
According to the report by international experts, written after their last visit to Poland in the course of which, on
21 October 2013, they carried out a site inspection at the Auschwitz Birkenau, variant A together with the
southern Oświęcim bypass road (referred to by them as the “link road”) was accepted. The report states that
the current course of the bypass road is close to the course approved by the World Heritage Committee in
2009. It was decided that it may be accepted, provided that further researches and analyses are carried out in
order to protect the Outstanding Universal Value of the property. GDDKiA plans to conduct more detailed and
extensive further researches and analyses, to provide the best protection of the site at subsequent stages of
design work, as already mentioned before, i.e. in the Programme Concept, Building Project and detailed
designs.
In relation to ICOMOS recommendations, including point 5 of the ICOMOS technical review that states
“A progress report should be given indicating the comments from the General Directorate for National Roads
and Motorways which special reference to the 'down-grading' of the linking road and the possible cancellation
for a bridge over the River Sola”, the General Directorate for National Roads and Motorways (GDDKiA) notifies
as follows.
The cross-section of the Oświęcim bypass road (two carriageways with two lanes, 3,5 m wide each lane,
separated by a green belt of 5,0 m wide) results mainly from the expected traffic volume and classification of
national roads. The bypass road is a part of the national road DK44 between Kraków and Gliwice, and as the
national road should be at least of class GP (main road with accelerated traffic), and according to the Technical
specifications for public roads and their location (Register of Acts no. 43, item 430), its newly designed section
should meet the following requirements:
 Design speed of 60-100 km/h (assumed: 80 km/h).
 GP road should be interconnected with roads of classes Z (service/district roads), G (main roads), S
(expressways), and A (motorways).
 Such interconnections may be implemented using crossroads or junctions, provided that a distance
between crossroads is not less than 2000 m outside built-up areas or 1000 m within such areas, with an
exception for single cases of shorter distances of 1000 m and 600 m respectively.
 A road of this class cannot be used to directly serve the neighbouring area, and no access roads to any
buildings or agricultural land adjacent to the road are permitted.
Four traffic lanes were adopted based on the traffic volume forecast for the years 2018-2038. A road network
model was developed for the area affected by the analysed investment project, using the national simulation
model, whereby predictive models were generated that take into account nationwide traffic flows.
Consequently, it was possible to obtain information on traffic volumes in the analysed area and, above all, the
impact made by development of the national road network on predicted traffic volumes in individual
timeframes. A traffic analysis was carried out for the communication area with borders consisting of the
national road DK1 in the west, the voivodeship road DW 948 in the east, the expressway S1 in the north, and
the DK 52 road in the south.
The analysis was conducted using the General Traffic Measurement done in Poland in 2010, other available
traffic measurements, and survey by the forecast’s authors. The road network model included all national,
voivodeship and district roads within the analysed area.
Based on this detailed traffic analysis, and taking into account the share of transit traffic in the predicted traffic
volume, vehicle types structure (proportion of heavy vehicles), and the necessity to ensure the level of traffic
freedom, as required for a road of this category, the following cross-section of the Oświęcim bypass road was
adopted: two roadways with two traffic lanes each.
Considering the above detailed technical conditions, we do not see any possibility of reduction to a two-lane
road.
The bypass road is designed to relieve, by constructing a new stretch of the national road, the city
centres of Bieruń and Oświęcim from transit traffic on the national road DK 44, as at present it is routed through
2
streets that are unsuitable to such a volume of traffic. The bypass road cannot be designed only to ensure
access to Oświęcim or the Auschwitz-Birkenau State Museum.
The problem will not be solved by directing traffic to other roads to the north of the city, as the northern areas of
Oświęcim lack appropriate roads/bypass roads. Furthermore, we are not aware of any plans to construct such
roads in the immediate future, within the adopted timeframes.
Thereby we do not see any possibility to shorten the bypass road or to construct it in stages. Interruption of
continuity of the road DK44 would result an additional burden traffic of the existing street network in the centre
of Oświęcim, with transit traffic that flows between Gliwice and Kraków.
As regards to the bridge on the river Soła, we find it is necessary to build it because of the necessity to
construct the Oświęcim bypass road, as a new route of the national road DK44. The construction of the
Oświęcim bypass road together with the bridge over the Soła river is justified by the detailed forecast and
analysis of traffic, as presented above.
If, in the theory, the bypass road ended before the Soła river (i.e. without constructing the bridge), one should
bear in mind that transit traffic would enter the town, thus increasing traffic volume in the city centre, in the
immediate vicinity of Auschwitz Birkenau, and around the Convent of the Carmelites.
We would like to inform you the structure of the bridge on Soła river itself has not been finally decided yet. The
Technical, Economic and Environmental Study assumes that, considering the conditions pertaining to
protection of the fresh water intake on the Soła river, which necessitate crossing the intake with only one bridge
span, a single-pylon, cable-suspended bridge could be constructed. However, the study does not contain any
structural details of such a bridge, e.g. the final height of its pylon. A more detailed design with different variants
will not be presented until the Programme Concept is drawn up. Additionally, at this stage, a space and
landscape analysis will be carried out for the area between the bridge and the former Auschwitz I complex.
Moreover, at the Programme Concept stage geological, engineering and hydrogeological documentation will
be prepared in order to select the appropriate design.
At the same time we would like to explain that a General Traffic Measurement is to be carried out in 2015, and
consequently new traffic analyses will be conducted at the Programme Concept stage, that will form basis for
providing more detailed design solutions for both the expressway and the Oświęcim bypass road.
While at the Building Project stage, when all details of solutions are known, another report will be compiled, as
necessary to carry out new assessment of environmental impact. Within this study, new analyses will be
conducted, which will result in verification of solutions adopted at the stage of compiling documentation
necessary to obtain decision on environmental conditions.
Yours sincerely,
Acting General Director
of National Roads and Motorways
mgr inż. Ewa Tomala-Borucka
3
Appendix 2
SPR AWOZ DA N I E
2 014
R EPORT
Wydawca
Publisher
© Państwowe Muzeum
Auschwitz‍‑Birkenau w Oświęcimiu, 2015
ul. Więźniów Oświęcimia 20
32‍‑603 Oświęcim, Polska
tel./phone: +48 33 844 8003
fax: +48 33 843 1862
e‍‑mail: [email protected]
www.auschwitz.org
Numer w Państwowym Rejestrze Muzeów:
DM‍‑IV/PRM/25/98
Redakcja
Edited by
Korekta
Proofreading
Okładka i projekt graficzny
Cover design and layout
Zdjęcia
Photos
Wybór i opisy zdjęć
Choice and description of photos
Druk
Printed by
2
Bartosz Bartyzel
Jarosław Mensfelt
Paweł Sawicki
Beata Kłos
Jadwiga Pinderska-Lech
Agnieszka Matuła, Grafikon
Bartosz Bartyzel
Kamil Będkowski
Leszek Cuper
Michał Dziewulski
Marek Kocjan
Marek Lach
Rafał Pióro
Jarosław Praszkiewicz
Paweł Sawicki
Łukasz Szoblik
Agnieszka Żydzik-Białek
Bartosz Bartyzel
Paweł Sawicki
Drukarnia i Wydawnictwo
Jaroszowice 324, 34‍‑100 Wadowice
tel./phone: +48 33 873 4620, fax: +48 33 873 4622
www.grafikon.com.pl
SPIS TREŚCI
CONTENTS
WPROWADZENIE
INTRODUCTION ................................................................................................................................................. 4
WYDARZENIA 2014
2014 EVENTS ....................................................................................................................................................... 6
AUSCHWITZ W SERCACH ŚWIATA
AUSCHWITZ IN THE WORLD’S HEART ...................................................................................................... 18
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
INTERNATIONAL CENTER FOR EDUCATION ABOUT AUSCHWITZ AND THE HOLOCAUST .......... 22
MIEJSCE PAMIĘCI W INTERNECIE
MEMORIAL ON THE WEB .............................................................................................................................. 26
WOLONTARIAT
VOLUNTEERS .................................................................................................................................................... 30
WYSTAWY
EXHIBITIONS .................................................................................................................................................... 32
WYDAWNICTWA
PUBLICATIONS ................................................................................................................................................. 34
BADANIA NAD HISTORIĄ AUSCHWITZ
RESEARCH ON THE HISTORY OF AUSCHWITZ ......................................................................................... 38
ZBIORY
COLLECTIONS ................................................................................................................................................... 40
ARCHIWUM
ARCHIVES .......................................................................................................................................................... 42
PRACE KONSERWATORSKIE
PRESERVATION WORK ................................................................................................................................... 44
GLOBALNY PLAN KONSERWACJI
MASTER PLAN FOR PRESERVATION ........................................................................................................... 46
MIEJSCE PAMIĘCI AUSCHWITZ
AUSCHWITZ MEMORIAL ................................................................................................................................ 48
ZACHOWAĆ AUTENTYZM
PRESERVING AUTHENTICITY ....................................................................................................................... 54
FINANSE
FINANCES .......................................................................................................................................................... 56
STRUKTURA MUZEUM
MUSEUM STRUCTURE .................................................................................................................................... 58
KONTAKT
CONTACTS ......................................................................................................................................................... 60
DARCZYŃCY
DONORS ............................................................................................................................................................. 62
3
WPROWADZENIE
dr Piotr M.A. Cywiński Dyrektor / Director
Półtora miliona ludzi – w większości młodych –
przeszło w 2014 r. przez tereny byłego niemiec‑
kiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego
i zagłady Auschwitz. To trudne zanurzenie się
w najczarniejszym czasie ludzkości. Dziś jest dla
nas swoistym rytuałem przejścia.
Nie sposób zrozumieć powojennej Europy i świata
bez dogłębnej konfrontacji swojego wyobrażenia
o człowieku z pozostałościami Auschwitz. Oto je‑
dyne z wielkich miejsc eksterminacji zachowane
w swym autentyzmie, aż do dzisiaj. Nadal czytel‑
ne. Zmuszające do rewizji spojrzenia na świat i na
samego siebie.
Wielkim pytaniem pozostaje, na ile ten dzisiej‑
szy rytuał przejścia rodzi zobowiązania moralne
w sferze życia społecznego, polityki, kultury...
4
Na ile pomaga nam w codziennych ludzkich wybo‑
rach? Na te pytania każdy musi odpowiedzieć so‑
bie sam. Kim jestem? Jak chcę postępować? Czego
chcę dokonać we własnym życiu?
Ten raport to opowieść o ludziach, którzy wybra‑
li swoją własną odpowiedź na te pytania. Oddali
swój czas, swoje siły, emocje i nadzieje, aby odpo‑
wiedzialnie zająć się na co dzień tym przerażają‑
cym Miejscem Prawdy. Aby milionom innych ludzi
umożliwić ich własny rytuał przejścia.
dr Piotr M.A. Cywiński
INTRODUCTION
A million and a half people—most of them
young—passed through the grounds of the former
Nazi German Auschwitz Concentration Camp and
Extermination Center in 2014. This is a difficult
immersion in humanity’s darkest hour. For us to‑
day it is a rite of passage.
There is no way to understand postwar Europe
and the world without an in-depth confrontation
between our idea of mankind and the remains of
Auschwitz. Here is the only one of the large exter‑
mination sites preserved in its authenticity to this
day. Still legible. Demanding revision of the way
we see the world and ourselves.
The great question remains: To what degree does
this present-day rite of passage lead to moral obli‑
gations in the spheres of community life, politics,
culture? To what degree does it help us in our
everyday human choices? We must each find our
own answer. Who are we? How do we want to act?
What do we want to do with our lives?
This report is a tale of people who chose their own
answer to that question. They have given of their
time, their strength, their emotions, and their
hopes to grapple responsibly from day to day with
this dreadful Place of Truth. So that it is possible
for millions of other people to have their own rite
of passage.
Dr. Piotr M.A. Cywiński
5
W YDAR ZENIA 2014
Paweł Sawicki
Biuro Prasowe
Press Office
Bartosz Bartyzel
Rzecznik prasowy
Spokesman
1
STYCZEŃ
69. rocznica wyzwolenia Auschwitz
27 stycznia minęło 69 lat od wyzwolenia nie‑
mieckiego nazistowskiego obozu koncentra‑
cyjnego i zagłady Auschwitz. „Niech mi będzie
wolno wyrazić wdzięczność za to, że Muzeum
istnieje, że nie ustają prace nad zachowaniem
autentyczności tego miejsca” – mówiła była
więźniarka Zofia Posmysz. W obchodach
wzięła udział m.in. liczna delegacja izraelskie‑
go Knesetu.
1. Wizyta Prezydenta
Konfederacji
Szwajcarskiej Didiera
Burkhaltera
2. Były więzień Auschwitz
Noah Klieger
podczas 69. rocznicy
wyzwolenia Auschwitz
6
Prezydent Szwajcarii
odwiedził Miejsce Pamięci
Prezydent Konfederacji Szwajcarskiej Didier
Burkhalter zwiedził tereny byłego obozu.
„Auschwitz-Birkenau jest symbolem uniwer‑
salnym. To symbol najgorszego horroru, do
jakiego zdolny jest człowiek. Bardzo ważne jest
zachowanie go dla naszych dzieci i wnuków” –
napisał Burkhalter w księdze pamiątkowej.
LUTY
O Auschwitz po arabsku i persku
„Auschwitz – obóz koncentracyjny i zagłady”,
lekcja internetowa przybliżająca najważniejsze
tematy z historii obozu, proponowana dotych‑
czas po angielsku i po polsku, została także
udostępniona w językach: arabskim, hiszpań‑
skim, perskim i portugalskim.
100 tysięcy osób na Facebooku
facebook.com/auschwitzmemorial jako pierw‑
szy na świecie serwis o tym profilu przekroczył
liczbę 100 tys. użytkowników. Dzięki stronie
informacje dotyczące historii Auschwitz docie‑
rają w kilkunastu językach do ludzi na całym
świecie.
2014 EVENTS
2
JANUARY
69th Anniversary of the Liberation
of Auschwitz
January 27 marked the passage of 69 years
since the liberation of the Nazi German
Auschwitz concentration camp and extermina‑
tion center. “Permit me to express my gratitude
for the fact that the Museum exists, that the
work to preserve the authenticity of this place
goes on,” said former prisoner Zofia Posmysz.
A large delegation from the Israeli Knesset
took part in the observances.
Visit to the Memorial
by the President of Switzerland
Swiss Confederation President Didier Burkhal‑
ter visited the grounds of the former camp.
“Auschwitz-Birkenau is a universal symbol. It
is a symbol of the worst horror that people are
capable of. It is very important to preserve it
for our children and grandchildren,” Burkhal‑
ter wrote in the Guest Book.
FEBRUARY
About Auschwitz in Arabic and Persian
“Auschwitz—Concentration and Extermina‑
tion Camp,” an internet lesson about the most
important themes in the history of the camp,
offered so far in English and Polish, has also
been made available in Arabic, Spanish, Per‑
sian, and Portuguese.
100,000 People on Facebook
facebook.com/auschwitzmemorial is the first
page of its kind in the world to go over 100,000
likes. It delivers news about the history of
Auschwitz, in a dozen or more languages, to
people all over the world.
1. The visit by Swiss
Confederation President
Didier Burkhalter
2. Former Auschwitz
prisoner Noah Klieger
at the 69th anniversary
of liberation
7
W YDAR ZENIA 2014
1
MARZEC
Stemple do tatuowania więźniów
odnalezione
Metalowe stemple służące do tatuowania
więźniów Auschwitz trafiły do Zbiorów Mu‑
zeum. To wymienne metalowe płytki z igłami
o długości kilku milimetrów, które wkładano
do specjalnego stempla, tworząc odpowiedni
numer. Obóz Auschwitz był jedynym, w któ‑
rym więźniom tatuowano numery ewidencyj‑
ne.
1. Wizyta
Wiceprezydenta RPA
Kgalemy Motlanthe
2. Funkcjonariusze
polskiej Służby
Więziennej od pięciu
lat biorą udział
w specjalnym projekcie
edukacyjnym
8
Wiceprezydent RPA w Miejscu Pamięci
Kgalema Motlanthe, wiceprezydent Republiki
Południowej Afryki, zwiedził były obóz Ausch‑
witz. „Wszystko tutaj porusza. Włosy golone
z głów zamordowanych, dziecięce ubranka
i buciki – to naprawdę rozrywa serce człowieka.
Ochrona takich miejsc jest niezwykle ważna,
bo one cały czas przypominają nam, do cze‑
go prowadzić może ciemna strona człowieka.
A przecież to miłość, a nie nienawiść, powinna
być dla ludzi najważniejsza” – powiedział pre‑
zydent Motlanthe.
Lekcja Auschwitz
dla osadzonych w zakładach karnych
Ponad 17 tys. osadzonych w polskich zakładach
karnych wzięło udział w wielopłaszczyznowym
projekcie edukacyjnym realizowanym wspólnie
ze Służbą Więzienną. Do trwającego od pięciu
lat w Małopolsce i na Śląsku projektu dołączyło
Mazowsze.
KWIECIEŃ
Marsz Żywych
Ok. 10 tys. osób, przede wszystkim młodych
Żydów z całego świata, ale także grupa polskiej
młodzieży, przeszło spod bramy „Arbeit macht
frei” w Auschwitz I do Auschwitz II-Birkenau.
W obecności prezydenta Węgier Jánosa Ádera
upamiętniona została 70. rocznica zagłady Ży‑
dów z Węgier.
2014 EVENTS
2
MARCH
Discovery of Stencil Used
to Tattoo Prisoners
A metal stencil used to tattoo prisoners
has been added to the Museum Collections.
It consists of interchangeable metal plates
with needles several millimeters long,
placed in a special stamp to form the desired
number. Auschwitz was the only camp where
prisoners were tattooed with numbers.
The Vice President of South Africa
at the Memorial
Kgalema Motlanthe, vice president of the
Republic of South Africa, visited the for‑
mer Auschwitz camp. “Everything here is so
moving. Hair cut from the heads of the mur‑
dered, children’s clothing and little shoes—
it’s truly heartbreaking. Protecting places
like this is especially important because
they are always a reminder of what the dark
side of man can lead to. After all, it’s love,
and not hate, that should be most important
to people,” said Motlanthe.
Auschwitz Lesson for Penitentiary Inmates
More than 17,000 Polish penitentiary inmates
took part in a multilevel educational project car‑
ried out in cooperation with the Prison Service.
Mazovia joined Little Poland and Silesia in the
project, underway for five years now.
APRIL
March of the Living
About 10,000 people, mostly young Jews
from all over the world but also including
a contingent of Polish youth, marched from
the “Arbeit macht frei” gate in Auschwitz I
to Auschwitz II-Birkenau. In the presence of
Hungarian President János Áder, there was
a commemoration of the 70th anniversary of
the extermination of Jews from Hungary.
1. The visit by Kgalema
Motlanthe, vice
president of the
Republic of South Africa
2. Polish Prison Service
staff have been part of
a special educational
project for five years
9
W YDAR ZENIA 2014
1
1. Żydzi z Węgier
deportowani
do obozu Auschwitz
w maju 1944 r.
Fot. SS
10
MAJ
CZERWIEC
Wspólnota pamięci
Historię transportów Żydów deportowanych
z Węgier do Auschwitz latem 1944 r. wspomi‑
nała wystawa czasowa „Pamiętajcie!” oraz spe‑
cjalna lekcja internetowa. Po raz pierwszy na
skalę światową do upamiętnienia został wy‑
korzystany potencjał mediów społecznościo‑
wych. Użytkownicy profilu Miejsca Pamięci
na Facebooku współuczestniczyli w trzymie‑
sięcznym projekcie – kalendarium poszcze‑
gólnych faz transportów i zagłady węgierskich
Żydów.
Kobiety wojny
Sytuacja kobiet podczas konfliktów zbrojnych
i wojen oraz w miejscach, gdzie łamane są
prawa człowieka, analizowana była podczas
współorganizowanej przez Muzeum ogólno‑
polskiej konferencji „Auschwitz i Holokaust na
tle zbrodni ludobójstwa w XX wieku”.
Wymiana doświadczeń
europejskich edukatorów
Wieloletni projekt poświęcony dokumenta‑
cji Holokaustu na obszarze Europy Wschod‑
niej podsumowała konferencja Europejskiej
Infrastruktury Badań nad Zagładą Żydów
(EHRI), współorganizowana przez Muzeum
Auschwitz. Wzięło w niej udział ponad 60 na‑
ukowców z instytucji zajmujących się historią
i badaniem Holokaustu z: Belgii, Białorusi, Ho‑
landii, Izraela, Kanady, Litwy, Mołdawii, Nie‑
miec, Polski, Rosji, Ukrainy, USA oraz Wielkiej
Brytanii.
Narodowy Dzień Pamięci
14 czerwca obchodzono Narodowy Dzień Pa‑
mięci Ofiar Nazistowskich Obozów Koncen‑
tracyjnych. Przed 74 laty niemieccy naziści
przywieźli z więzienia w Tarnowie do Ausch‑
witz 728 polskich więźniów politycznych.
Data ta uznawana jest za początek funkcjono‑
wania obozu.
Wyniki nowych badań historyków Muzeum
Rezultaty analizy kilkudziesięciu archiwal‑
nych dokumentów, w większości nigdzie
dotąd nie publikowanych, prezentuje angiel‑
sko-polska publikacja Początki zagłady Żydów
w KL Auschwitz w świetle materiałów źródłowych. Dotyczy ona przygotowań do masowego
mordowania Żydów w komorach gazowych
oraz przekształcenia obozu koncentracyjnego
w ośrodek natychmiastowej zagłady.
2014 EVENTS
MAY
JUNE
A Community of Remembrance
The history of the transports of Jews deport‑
ed from Hungary to Auschwitz in the summer
of 1944 was recalled by a temporary exhibi‑
tion titled “Remember!” and a special internet
lesson. The potential of social media was put
into action for remembrance on a global scale
for the first time. Users of the Memorial’s
Facebook page joined in a three-month pro‑
ject that was a calendar of the phases in the
transports and destruction of the Hungarian
Jews.
Women and War
The situation of women during armed conflicts
and wars, and in places where human rights are
violated, was analyzed during a nationwide con‑
ference on “Auschwitz and the Holocaust against
the Background of the Crime of Genocide in the
20th Century,” co-organized by the Museum.
Exchanging Experiences
among European Educators
A multi-year project dedicated to document‑
ing the Holocaust in Eastern Europe was
summed up at a conference of the European
Holocaust Research Infrastructure, co-organ‑
ized by the Auschwitz Museum. More than
60 scholars from Holocaust history and re‑
search institutions in Belgium, Belarus, Can‑
ada, Germany, Israel, Lithuania, Moldova,
Poland, Russia, The Netherlands, Ukraine,
the United Kingdom, and the United States
took part.
National Day of Remembrance
On June 14, the National Day of Remem‑
brance of the Victims of Nazi Concentration
Camps was observed. 74 years earlier, the Nazi
Germans deported 728 Polish political prison‑
ers from the prison in Tarnów to Auschwitz.
This date is regarded as the beginning of the
operation of the camp.
New Research Findings by Museum Historians
The English-Polish bilingual publication The
Beginnings of the Extermination of Jews in KL
Auschwitz in the Light of Source Materials pre‑
sents findings based on the analysis of scores
of archival documents, for the most part never
before published, on preparations for the mass
murder of Jews in the gas chambers and the
transformation of the concentration camp
into a direct extermination center.
1. Jews from Hungary
deported to Auschwitz
in May 1944. SS
photograph
11
W YDAR ZENIA 2014
1
LIPIEC
Autobus w darze dla Muzeum
Firma Volkswagen wraz z Międzynarodowym
Komitetem Oświęcimskim przekazała Mu‑
zeum autobus, który służy do bezpłatnego
przewozu odwiedzających pomiędzy dwie‑
ma częściami Miejsca Pamięci: Auschwitz I
i Auschwitz II-Birkenau.
1. Franciszka Helena
Walińska wraz z córką
i wnuczką przekazuje
pamiątki po mężu,
więźniu Auschwitz
Marianie Walińskim
2. Dzień Pamięci
o Zagładzie Romów
12
Uznanie dla wolontariuszy
W 67. rocznicę utworzenia Muzeum wręczono
statuetki „Gdyby zabrakło dziesięciu…”. To wy‑
różnienie dyrektora przyznawane dziesięciu
wolontariuszom oraz osobom wspierającym
wolontariat w Miejscu Pamięci. Na przełomie
lipca i sierpnia odbyła się też pierwsza Aka‑
demia Wolontariusza skierowana do młodych
ludzi chcących poznać historię Auschwitz
i wesprzeć działania Muzeum.
Dar córki byłej więźniarki Auschwitz
Wykonane nielegalnie w szwalni obozu
Auschwitz II-Birkenau przedmioty, a także
oryginalne listy obozowe Kazimiery Grusz‑
czyńskiej przekazała do Zbiorów i Archiwum
Muzeum jej córka Lucyna Gruszczyńska-Je‑
leńska.
SIERPIEŃ
Pamięć o Porajmos
Ponad tysiąc osób wzięło udział w obcho‑
dach 70. rocznicy likwidacji tzw. Zigeuner‑
familienlager w Birkenau. „Naszym zobo‑
wiązaniem wobec ofiar Porajmos jest nie
tylko pamięć. Jest nim także nakaz prze‑
ciwstawiania się wszelkim formom wro‑
gości wobec Romów i innych mniejszości
etnicznych, wszelkim przejawom rasizmu
i ksenofobii” – napisał w specjalnym liście
Prezydent RP Bronisław Komorowski.
2014 EVENTS
2
JULY
Bus Donated to the Museum
Volkswagen, in cooperation with the Interna‑
tional Auschwitz Committee, donated a bus
to the Museum that will carry visitors free of
charge between the two parts of the Memorial,
Auschwitz I and Auschwitz II-Birkenau.
Recognition for Volunteers
“If Not For Those Ten...” statuettes were award‑
ed on the 67th anniversary of the establish‑
ment of the Museum. This distinction is be‑
stowed by the director on ten volunteers and
people who support volunteerism at the Me‑
morial. The first Volunteer Academy, direct‑
ed to young people who want to learn about
the history of Auschwitz and support the
Museum, was held at the turn of July and Au‑
gust.
Donation by the Daughter
of a Former Auschwitz Prisoner
Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska donated to the
Museum Collections and Archives items made
illegally in the camp sewing shop and original
camp letters written by her mother Kazimiera
Gruszczyńska.
AUGUST
In Memory of Porajmos
More than a thousand people attended obser‑
vances of the 70th anniversary of the liquida‑
tion of the Zigeunerfamilienlager (Gypsy Family
Camp) in Birkenau. “Our obligation to the vic‑
tims of Porajmos is not only to remember them.
It is also an imperative to stand up against all
forms of hostility toward Roma and other eth‑
nic minorities, and all signs of racism and xeno‑
phobia,” Polish Republic President Bronisław
Komorowski wrote in a special letter.
1. Accompanied by
her daughter and
granddaughter,
Franciszka Walińska
donates mementos
of her husband,
Auschwitz prisoner
Marian Waliński
2. Roma Genocide
Memorial Day
13
W YDAR ZENIA 2014
1
WRZESIEŃ
Pamięci cywilnej ludności Warszawy
Warszawiacy deportowani 70 lat temu do obo‑
zu opowiedzieli swoje historie, w tym o wyjściu
z wagonów na rampie w Birkenau, młodzieży
ze stołecznych szkół biorącej udział w specjal‑
nej „Podróży Pamięci”. Ceremonia była częścią
dwudniowego projektu poświęconego losom cy‑
wilnych mieszkańców powstańczej Warszawy
w Auschwitz. Na www.auschwitz.org udostęp‑
niono lekcję internetową przedstawiającą histo‑
rię blisko 13 tys. osób zesłanych ze stolicy do
obozu latem 1944 r., a o losach rodzin depor‑
towanych ze stolicy Polski opowiadała wystawa
plenerowa.
Wsparcie Watykanu
dla Fundacji Auschwitz-Birkenau
Watykan został jednym z 35 państw, które
wsparły Fundację Auschwitz-Birkenau. Na
Kapitał Wieczysty Fundacji Stolica Apostolska
przeznaczyła 100 tys. euro.
1. Byli więźniowie
deportowani jako
dzieci z powstańczej
Warszawy do
Auschwitz podczas
spotkania z młodzieżą
14
PAŹDZIERNIK
Rocznica buntu Sonderkommando
Przy ruinach komory gazowej i krematorium IV
złożono znicze, odmówiono kadisz, a także od‑
czytano fragmenty relacji i rękopisów więźniów
Sonderkommando. W tym dniu odbyła się rów‑
nież sesja edukacyjna. Centrum Edukacji przy‑
gotowało też specjalną wystawę czasową oraz
lekcję internetową poświęcone historii buntu.
Seminarium dla europejskich nauczycieli
Nauczyciele z: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Es‑
tonii, Hiszpanii, Mołdawii, Portugalii, Rumu‑
nii, Serbii oraz Słowenii wzięli udział w semina‑
rium współorganizowanym przez Radę Europy.
Było ono poświęcone historii obozu w 1944 r.,
kiedy niemieccy naziści zamordowali połowę
wszystkich ofiar obozu Auschwitz
Gubernator generalny Kanady
w Miejscu Pamięci
Gubernator generalny Kanady David Lloyd
Johnston zwiedził Miejsce Pamięci. Kanada jest
jednym z 35 krajów, które wsparły Kapitał Wie‑
czysty Fundacji Auschwitz-Birkenau. Na ten cel
przeznaczono 400 tys. dolarów kanadyjskich.
Sztuka zakazana
W Audytorium Rainiera III w Monako została
otwarta wystawa „Forbidden Art” (Sztuka za‑
kazana). To, poza Polską, pierwsza europejska
prezentacja tej ekspozycji. Wystawa opowiada
historie 20 dzieł sztuki wykonanych nielegal‑
nie i z narażeniem życia przez więźniów nie‑
mieckich obozów koncentracyjnych.
2014 EVENTS
SEPTEMBER
Commemorating Civilians from Warsaw
People from Warsaw deported to the camp 70
years earlier told their story, including disem‑
barkation on the ramp in Birkenau, to students
from schools in the Polish capital in a special “Re‑
membrance Journey.” The ceremony was part of
a two-day project devoted to the fate of civilians
from Warsaw imprisoned in Auschwitz at the
time of the Uprising. Internet lesson covering the
story of almost 13,000 people deported to the
camp from Warsaw in the summer of 1944 was
placed online at www.auschwitz.org and the fate
of families deported from the capital of Poland
was described in an open-air exhibition.
Vatican Support for
the Auschwitz-Birkenau Foundation
The Vatican became one of 35 states support‑
ing the Auschwitz-Birkenau Foundation when
the Apostolic See appropriated 100,000 EUR
for the Perpetual Endowment.
OCTOBER
The Anniversary of the Sonderkommando Mutiny
Candles were lighted, the Kaddish was recited,
and excerpts from accounts and manuscripts by
Sonderkommando members were read aloud at
the ruins of gas chamber and crematorium IV.
The day also featured an educational session.
The Education Center also prepared a special
temporary exhibition and an internet lesson
about the history of the mutiny.
Seminar for European Teachers
Teachers from Austria, Bulgaria, Croatia, Es‑
tonia, Moldova, Portugal, Romania, Serbia,
Slovenia, and Spain took part in a seminar
co-organized by the Council of Europe. It was
dedicated to the history of the camp in the year
1944, when the Nazi Germans murdered half of
all the victims of Auschwitz.
The Governor General of Canada
at the Memorial
The Governor General of Canada, David Lloyd
Johnston, visited the Memorial. Canada is one
of 35 countries that has supported the Per‑
petual Endowment of the Auschwitz-Birkenau
Foundation. It appropriated 400,000 CAD for
this purpose.
Forbidden Art
The Exhibition “Forbidden Art” opened at the
Rainier III Auditorium in Monaco. It was the
first time the exhibition was shown in Europe
outside Poland. It tells the story of 20 works of
art made illegally and at the risk of their lives by
prisoners in German concentration camps.
1. Former prisoners,
deported as children
to Auschwitz from
Warsaw at the time
of the Uprising there,
at a meeting with
young people
15
W YDAR ZENIA 2014
1
LISTOPAD
Doświadczenie autentyzmu
Odwiedzającym Miejsce Pamięci udostępnio‑
no bloki 2 i 3 byłego obozu Auschwitz I. Ich
wnętrze zachowało się w stanie niemal nie‑
naruszonym od czasu wyzwolenia obozu. To
m.in. sale więźniarskie z oryginalnymi sienni‑
kami, pryczami, a także innymi elementami‑
wyposażenia bloku.
Przeciwko nienawiści i dyskryminacji
Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Wice‑
prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
Prokurator Generalny, a także Rzecznik Praw
Obywatelskich wzięli udział w debacie „Rola
wymiaru sprawiedliwości w przeciwdziałaniu
nienawiści i dyskryminacji”, która odbyła się
w Miejscu Pamięci Auschwitz.
1. Obraz Davida Olère
przekazany do Zbiorów
Muzeum
2. Wizyta Premiera
Wielkiej Brytanii
Davida Camerona
16
panorama.auschwitz.org
Ponad 200 wysokiej jakości panoram sferycz‑
nych pokazuje autentyczny teren i obiekty
byłego obozu. Wzbogacono je o historyczne
opisy, dziesiątki relacji świadków, archiwalne
dokumenty i fotografie, prace artystyczne wy‑
konane przez więźniów, a także przedmioty
związane z historią obozu.
GRUDZIEŃ
Olère
Serge Klarsfeld przekazał w darze Muzeum au‑
toportret Davida Olère, byłego więźnia Ausch‑
witz i członka Sonderkommando. Niemcy
wykorzystywali Olèreà m.in. do tłumaczenia
wiadomości BBC. Obraz przedstawia moment,
kiedy uzbrojony wartownik prowadzi go w tym
celu do biur SS. W tle widać pracujące kremato‑
ria i komory gazowe Birkenau.
David Cameron
Premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej
Brytanii i Irlandii Północnej David Came‑
ron zwiedził Miejsce Pamięci. „Chciałem tu
przyjechać i zobaczyć na własne oczy miejsce,
w którym wydarzył się najciemniejszy rozdział
historii człowieka. Słowa nie są w stanie opisać
tragedii, która się tu wydarzyła. Dlatego jesz‑
cze ważniejsze jest to, abyśmy nie zapomnieli”
– napisał David Cameron w muzealnej księdze
pamiątkowej.
2014 EVENTS
2
NOVEMBER
Experiencing Authenticity
Blocks 2 and 3 at the former Auschwitz I
camp were opened to visitors to the Memo‑
rial. The interiors are almost unchanged from
the time when the camp was liberated. There
are rooms for prisoners with original straw
mattresses, bunks, and other block furnish‑
ings.
Against Hate and Discrimination
The President of the Constitutional Tribunal,
Vice President of the Supreme Administrative
Court, Procurator General, and Spokesman
for Civil Rights (Ombudsman) took part in
a debate on “The Role of the Judiciary in
Counteracting Hate and Discrimination”
held at the Auschwitz Memorial.
More than 200 high-definition spherical
panoramas show the authentic grounds and
buildings of the former camp. They are en‑
riched with historical descriptions, dozens
of eyewitness accounts, archival documents,
photographs, works of art by prisoners, and
objects associated with the history of the
camp.
DECEMBER
Olère
Serge Klarsfeld donated a self-portrait by
David Olère, former Auschwitz prisoner and
Sonderkommando member, to the Museum.
The Germans made Olère translate the BBC
news for them. The picture depicts the mo‑
ment when an armed guard is leading him to
the SS offices for this purpose. Visible in the
background are the operating Birkenau cre‑
matoria and gas chambers.
David Cameron at the Memorial
David Cameron, Prime Minister of the Unit‑
ed Kingdom of Great Britain and Northern
Ireland, visited the Memorial. “I wanted to
come and see for myself this place where the
darkest chapter of human history happened.
Words cannot describe the horror that took
place—making it even more important that
we never forget,” Cameron wrote in the Guest
Book.
1. A painting by David
Olère, donated to the
Museum Collections
2. The visit by UK
Prime Minister
David Cameron
17
AUSCHWITZ
W SERC ACH ŚWIATA
1
Katarzyna Bisaga
p.o. Kierownika Obsługi
Odwiedzających
Acting Head of
Visitor Services
Odwiedzający oprowadzeni
w Miejscu Pamięci
Visitors Guided
at the Memorial
Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau stało się
dla świata symbolem Zagłady i zbrodni II wojny
światowej. W 2014 r. tereny byłego niemieckiego
nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady
Auschwitz odwiedziło 1,5 miliona osób.
The Auschwitz-Birkenau Memorial has become the
world’s symbol of the Holocaust and the crimes of
World War II. More than 1,500,000 people toured
the grounds of the former Nazi German Auschwitz
concentration and extermination camp in 2014.
Europa z Rosją i Izraelem
Europe (including Russia and Israel)
1 262 600
Ameryka
Północna
North America
128 200
Azja (bez Rosji i Izraela)
Asia (excluding Russia and Israel)
92 500
Afryka
Africa
5 100
1. Edukatorzy muzealni
oprowadzają
w aż 19 językach
Museum educators
guide visitors
in no fewer than
19 languages
18
Ameryka
Południowa
South
America
13 800
Australia i Oceania
Australia
and Oceania
31 800
AUSCHWITZ
IN THE WORLD’S HEART
Porównanie frekwencji odwiedzających w latach 2001‍‑2014
Comparison of the number of visitors from 2001 to 2014
1 600 000
1 500 000
1 400 000
1 300 000
1 200 000
1 100 000
1 000 000
900 000
800 000
700 000
600 000
500 000
927 000
989 500
1 220 000
1 130 000
1 300 000
1 380 000
1 405 000
1 430 000
1 332 700
1 534 000
0
699 700
100 000
578 700
200 000
541 800
300 000
492 500
400 000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Nigdy wcześniej na przestrzeni jednego roku tak
wiele ludzi nie poznało osobiście terenów poobo‑
zowych. Nigdy wcześniej w historii europejskich
miejsc pamięci nie odnotowano tak wysokiej fre‑
kwencji.
Never before in the space of a single year have so
many people familiarized themselves at first hand
with the original grounds. Never before in the his‑
tory of European memorials has such attendance
been seen.
Odwiedzający oprowadzeni w Miejscu Pamięci
Visitors guided at the Memorial
1 300 000
1 200 000
1 100 000
1 000 000
900 000
800 000
700 000
600 000
500 000
1 035 824
1 124 262
1 180 975
0
967 801
100 000
932 363
200 000
821 963
300 000
795 347
400 000
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
19
AUSCHWITZ
W SERC ACH ŚWIATA
1
Zwiedzający wg krajów w 2014 r. (pierwsze 30 krajów)
Visitors by country in 2014 (top 30 countries)
1. Zdecydowana większość
odwiedzających zwiedza
Miejsce Pamięci
z edukatorem Muzeum
2. Drony pomagają
filmowcom w pokazaniu
historycznego miejsca
20
Polska
398 800
Poland
Węgry
19 000
Hungary
Wielka Brytania
199 400
United Kingdom
Japonia
15 450
Japan
USA
92 050
United States
Irlandia
15 400
Ireland
Włochy
84 350
Italy
Belgia
12 850
Belgium
Niemcy
75 400
Germany
Dania
11 600
Denmark
Izrael
62 100
Israel
Rumunia
10 850
Romania
Hiszpania
55 800
Spain
Chiny
9 550
China
Francja
54 250
France
Portugalia
9 500
Portugal
Czechy
52 700
Czech Republic
Finlandia
7 750
Finland
Korea Południowa
41 850
South Korea
Brazylia
7 750
Brazil
Norwegia
38 750
Norway
Rosja
7 100
Russia
Słowacja
32 550
Slovakia
Chorwacja
6 250
Croatia
Holandia
31 000
Netherlands
Grecja
5 550
Greece
Kanada
27 650
Canada
Singapur
5 450
Singapore
Australia
27 600
Australia
Pozostałe kraje
88 850
Other countries
Szwecja
26 850
Sweden
Razem
1 534 000
Total
AUSCHWITZ
2
Blisko 70 procent przyjeżdżających do Muzeum
to młodzież. Te wizyty są często możliwe dzięki
specjalnym programom dofinansowania ustano‑
wionym przez rządy, regiony lub organizacje non‑
-profit, widzące wartość takiej edukacji w drodze
do dorosłości.
Almost 70 percent of those who come to the Muse‑
um are young people. These visits are often made
possible thanks to special programs underwritten
by governments, regions, or non-profit organiza‑
tions that appreciate the value of this kind of edu‑
cation on the road to adulthood.
Zdecydowana większość odwiedzających Miejsce
Pamięci została oprowadzona w jednym z 19 języ‑
ków przez specjalnie przygotowanych edukatorów.
Wynika to z przekonania, że ludzie powinni móc
poznawać tak trudne tematy w swoim własnym
języku. Żadne inne muzeum na świecie nie daje
takiej możliwości.
The decided majority of the visitors to the Memo‑
rial are guided in one of 19 languages by specially
trained educators. This is an outcome of the con‑
viction that people should be able to encounter
such challenging subjects in their mother tongue.
No other Museum in the world offers such an op‑
portunity.
Historia Auschwitz budzi też ogromne zaintere‑
sowanie mediów. Na przestrzeni roku w Miejscu
Pamięci pracowało kilkuset dziennikarzy oraz 180
profesjonalnych ekip filmowych z ponad 30 kra‑
jów.
The story of Auschwitz also evokes great interest
in the media. Over the course of the year, several
hundred journalists and 180 professional film
crews from over 30 countries worked at the Me‑
morial.
visit.auschwitz.org
visit.auschwitz.org
Ze względu na olbrzymie zainteresowanie
Miejscem Pamięci stworzony został specjalny
serwis internetowy. Pozwala on na wygodne
zarezerwowanie terminu zwiedzania. Nowy
system poprawi także bezpieczeństwo i wa‑
runki wizyty.
A special online service has been establi‑
shed in view of the enormous interest in the
Memorial. It provides a convenient way to
reserve the dates for visits. The new system
also enhances the security and conditions of
visits.
1. Museum educators
accompany the great
majority of visitors to
the Museum
2. Drones help filmmakers
show the historical site
21
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM EDUK ACJI
O AUSCHWITZ I HOLOK AUŚCIE
1
1. Dyskusja
„Rola wymiaru
sprawiedliwości
w przeciwdziałaniu
nienawiści
i dyskryminacji”
2. Poznanie historii
Auschwitz pozwala
nowym pokoleniom
pełniej zrozumieć
otaczający ich świat
22
Trudno jest przyswoić relacje Ocalałych bez po‑
znania Miejsca Pamięci, podobnie jak niełatwo jest
zrozumieć Miejsce Pamięci bez relacji Ocalałych.
W 2014 r. projekty edukacyjne w szczególności na‑
wiązywały do wydarzeń sprzed 70 lat: transpor‑
tów Żydów węgierskich, likwidacji Zigeunerlager,
ostatnich deportacji z getta Litzmannstadt, trans‑
portów z Powstania Warszawskiego oraz buntu
Sonderkommando.
Rocznicowe projekty Międzynarodowego Cen‑
trum Edukacji o Auschwitz i Holokauście (MCE‑
AH) obejmowały specjalne konferencje i sesje
edukacyjne z udziałem byłych więźniów, wydaw‑
nictwa adresowane do nauczycieli, czasowe wysta‑
wy, a także tematyczne lekcje internetowe.
W 2014 r. we wszystkich specjalistycznych pro‑
jektach Centrum Edukacji wzięło udział niemal
10 tys. osób z całego świata. Wiele wydarzeń
realizowano we współpracy z partnerami zagra‑
nicznymi, m.in. Radą Europy, Instytutem Pa‑
mięci Yad Vashem (Izrael), Muzeum Holokaustu
w Waszyngtonie (USA), EHRI – Europejską In‑
frastrukturą Badań nad Zagładą Żydów, Miej‑
scem Pamięci Bergen-Belsen (Niemcy), Muzeum
Historii Represji Politycznych Perm-36 (Rosja),
Międzynarodową Komisją Oceny Zbrodni Oku‑
pacyjnych Reżimów Nazistowskiego i Sowiec‑
kiego na Litwie, Uniwersytetem Kolumbii Bry‑
tyjskiej w Vancouver (Kanada) oraz szkołami
koncernu Volkswagen i Międzynarodowym Ko‑
mitetem Oświęcimskim.
INTERNATIONAL CENTER FOR EDUC ATION
ABOUT AUSCHWITZ AND THE HOLOC AUST
2
It is difficult to grasp the accounts of the Survivors
without becoming familiar with the Memorial, just as
it is difficult to understand the Memorial without the
accounts of the Survivors. In 2014, educational pro‑
jects concentrated especially on the events of 70 years
earlier—the transports of Hungarian Jews, the liqui‑
dation of the Zigeunerlager, the last deportations from
the Litzmannstadt ghetto, the transports from the
Warsaw Uprising, and the Sonderkommando mutiny.
The anniversary project by the International Center
for Education about Auschwitz and the Holocaust
(ICEAH) included special conferences and educa‑
tional sessions with former prisoners, publications
for teachers, temporary exhibitions, and thematic
internet lessons.
Almost 10,000 people from all over the world took
part in specialized Education Center projects in
2014. Many events were undertaken in coopera‑
tion with such foreign partners as The Council of
Europe, the Yad Vashem Memorial and Institute
(Israel), Holocaust Memorial in Washington, D.C.
(USA), European Holocaust Research Infrastruc‑
ture (EHRI), Bergen-Belsen Memorial (Germany),
the Perm-36 Museum of the History of Political
Repression (Russia), the International Commission
for the Evaluation of the Crimes of the Nazi and So‑
viet Occupation Regimes in Lithuania, the Univer‑
sity of British Columbia in Vancouver (Canada), the
schools run by Volkswagen, and the International
Auschwitz Committee.
1. Discussion of
“The Role
of the Judiciary
in Counteracting Hate
and Discrimination”
2. Encountering the
history of Auschwitz
helps the younger
generation understand
the world around them
more fully
23
1
Centrum Edukacji kieruje wiele swoich projektów
do różnorodnych, ważnych społecznie grup odbior‑
ców.
1. Spotkanie z byłą
więźniarką Auschwitz
Elżbietą Sobczyńską
w autentycznej
przestrzeni
obozowej
2. Seminarium dla
nauczycieli ze Słowacji
24
• nauczyciele, studenci i edukatorzy z całego
świata wzięli udział w angielsko- i niemiecko‑
języcznych Międzynarodowych Akademiach
Letnich. W ciągu roku odbyło się też wiele po‑
głębionych tematycznych sesji skierowanych do
nauczycieli z Polski;
• prokuratorzy, sędziowie i inni przedstawiciele
polskiego wymiaru sprawiedliwości uczest‑
niczyli w fundamentalnej dyskusji panelowej
„Rola wymiaru sprawiedliwości w przeciwdzia‑
łaniu nienawiści i dyskryminacji” przygotowa‑
nej z Rzecznikiem Praw Obywatelskich;
• do księży i teologów skierowany był projekt
„ABC relacji chrześcijańskoi polsko-żydow‑
skich”, organizowany z Uniwersytetem Papie‑
skim w Krakowie oraz oświęcimskim Centrum
Dialogu i Modlitwy;
• służby penitencjarne uczestniczyły w obej‑
mującym coraz więcej województw programie
„Auschwitz – historia, edukacja obywatelska”,
a dla oficerów i podoficerów polskich jednostek
wojskowych zorganizowane zostały specjalne
seminaria.
Andrzej Kacorzyk
Zastępca dyrektora
Muzeum
Dyrektor MCEAH
Deputy Museum Director
Director of ICEAH
Marta Berecka
Kierownik Projektów
Edukacyjnych
Head of Educational
Projects
2
The Education Center addresses its many pro‑
jects to diverse, socially important target groups.
with the Spokesman for Civil Rights (Om‑
budsman).
• Teachers, students, and educators from all
over the world took part in the English- and
German-language International Summer
Academies. Over the course of the year there
were also many in-depth thematic sessions
for teachers from Poland.
• The “ABCs of Christian- and Polish-Jewish
Relations” project, addressed to priests and
theologians, was organized in cooperation
with the Papal University in Cracow and the
Center for Dialogue and Prayer in Oświęcim.
• Procurators, judges, and other members of
the Polish judiciary took part in a funda‑
mental panel discussion on “The Role of
the Judiciary in Counteracting Hate and
Discrimination,” organized in cooperation
• Penitentiary staff took part in an “Auschwitz—History and Civic Education” pro‑
gram which expands to new districts, and
special seminars were organized for officers
and enlisted personnel of Polish military
units.
1. A meeting with
former prisoner
Elżbieta Sobczyńska
in the authentic space
of Auschwitz
2. A seminar for teachers
from Slovakia
25
MIEJSCE PAMIĘCI
W INTERNECIE
1
Agnieszka
Juskowiak‍‑Sawicka
Kierownik E ‍‑learningu
Head of E‍‑learning
26
Ponad 200 wysokiej jakości sferycznych foto‑
grafii składa się na nową wirtualną propozycję
zwiedzania Miejsca Pamięci. Panoramy te mogą
służyć przygotowaniu lub podsumowaniu wizyty
w Auschwitz, a także zobaczeniu miejsc, które na
co dzień nie są udostępniane odwiedzającym. Fo‑
tografie zostały wzbogacone o opisy historyczne,
dziesiątki relacji świadków, archiwalne dokumen‑
ty i fotografie, prace artystyczne wykonane przez
więźniów czy też przedmioty związane z historią
obozu. Projekt powstał we współpracy z firmami
spacery360.pl oraz ai360.pl.
E-learning
Cennym uzupełnieniem edukacji prowadzonej
w Miejscu Pamięci są lekcje internetowe udostęp‑
niane na stronie www.auschwitz.org. Każda z nich
zawiera obszerny wykład historyczny, zilustrowa‑
ny relacjami byłych więźniów, fotografiami, do‑
kumentami archiwalnymi oraz mapami. Zostały
one opracowane w taki sposób, że korzystać z nich
może zarówno edukator w pracy z grupą, jak i oso‑
ba indywidualna.
• „Auschwitz – obóz koncentracyjny i zagłady”
(arabski, angielski, hiszpański, niemiecki, per‑
ski, polski, portugalski);
• „Deportacje Żydów z Węgier do Auschwitz”
(angielski, polski);
• „Romowie w Auschwitz” (angielski, polski);
• „Z powstańczej Warszawy do Auschwitz”
• „Sonderkommando” (angielski, polski);
• „Auschwitz. Lekcja przygotowująca do zwie‑
dzania Miejsca Pamięci” (angielski, polski).
MEMORIAL
ON THE WEB
2
Over 200 high-definition spherical photo‑
graphs comprise a new virtual option for visit‑
ing the Memorial. These panoramas can serve
as preparation for, or a follow-up to, a visit to
Auschwitz, and an opportunity to see places
normally inaccessible to visitors. The photo‑
graphs are enriched by historical descriptions,
dozens of eyewitness accounts, archival docu‑
ments and photographs, works of art by prison‑
ers, and objects connected with the history of
the camp. The project arose in cooperation with
spacery360.pl and ai360.pl.
E-learning
The internet lessons available online at www.
auschwitz.org are a valuable supplement to
education at the Memorial. Each of them
features a wide-ranging historical lecture il‑
lustrated with accounts by former prisoners,
photographs, archival documents, and maps.
They are planned so that they can be used both
by educators working with groups and by indi‑
viduals.
• “Auschwitz—Concentration and Extermina‑
tion Camp” (Arabic, English, German, Per‑
sian, Polish, Portuguese, and Spanish).
• “Deportations of Hungarian Jews to Auschwitz” (English, Polish).
• “The Roma in Auschwitz” (English, Polish).
• “From Warsaw to Auschwitz during the Up‑
rising” (English, Polish).
•“Sonderkommando” (English and Polish).
• “Auschwitz: A preparatory Lesson for Visit‑
ing the Memorial” (English, Polish).
1. Lekcja internetowa
poświęcona historii
Sonderkommando
An internet lesson
devoted to the history
of the Sonderkommando
2. Wirtualne zwiedzanie
A virtual visit
27
MIEJSCE PAMIĘCI
W INTERNECIE
1
share, like, follow,
comment, retweet
W roku 2014 liczba pojedynczych odwie‑
dzin oficjalnej strony internetowej Muzeum
www.auschwitz.org wyniosła 12 milionów.
Dzięki mediom społecznościowym Muzeum
Auschwitz każdego dnia dociera do blisko 200 tys.
ludzi na wszystkich kontynentach. Muzeum jest
aktywne na:
1. Wirtualna
wspólnota pamięci
28
facebook.com/auschwitzmemorial
@auschwitzmuseum
#auschwitzmemorial
pinterest.com/auschwitzmuseum
youtube.com/auschwitzmemorial
+auschwitzmemorial
MEMORIAL
ON THE WEB
1
comment, retweet
In 2014, the number of unique visits to the official
Museum website www.auschwitz.org was 12 mil‑
lion.
Each day, thanks to social media, the Auschwitz
Museum reaches almost 200,000 people on every
continent. The Museum is active on:
@auschwitzmuseum
#auschwitzmemorial
+auschwitzmemorial
1. The virtual community
of memory
29
WOLONTARIAT
Katarzyna Marcak
p.o. Kierownika
Biura Wolontariatu
Acting Head
of Volunteer Bureau
1
1. Wolontariusze
koncernu Volkswagen
30
Na przełomie lipca i sierpnia odbyła się pierwsza
Akademia Wolontariusza. Jej uczestnikami były
młode osoby z całej Polski. Wykonywały one prace
na rzecz pracowni konserwatorskich, repozyto‑
rium cyfrowego, obsługi odwiedzających, a także
pomagały m.in. przy konserwacji zieleni na tere‑
nie Miejsca Pamięci, czy też przy organizacji ob‑
chodów 70. rocznicy likwidacji Zigeunerlager.
W 2014 r. Muzeum wspierało w sumie prawie 350
wolontariuszy i praktykantów z: Kanady, Kolum‑
bii, Niemiec, Norwegii, Polski, Rosji oraz USA.
Najaktywniejsi wolontariusze i koordynatorzy wo‑
lontariatu zostali uhonorowani statuetką „Gdyby
zabrakło dziesięciu...”.
VOLUNTEERS
The first Volunteer Academy was held at the turn
of July and August. Young people from all over
Poland took part. They contributed work to the
conservation workshops, digital repository, and
visitor services, as well as helping tend the plant
growth on the grounds of the Memorial and or‑
ganize the observance of the 70th anniversary of
the liquidation of the Zigeunerlager.
Almost 350 volunteers from Canada, Colombia,
Germany, Norway, Poland, Russia, and the United
States gave of their time and efforts in 2014.
The most active volunteers and volunteer coordi‑
nators were honored with the “If Not For Those
Ten...” statuette.
1. Volunteers
from Volkswagen
31
W YSTAW Y
Teresa Zbrzeska
Kierownik
Wystawiennictwa
Head of Exhibitions
Alicja Białecka
Pełnomocnik ds.
Nowej Wystawy Głównej
Representative for
the New Main Exhibition
1
Nowa Wystawa Główna
Wystawy czasowe
Najważniejszym projektem wystawienniczym
Muzeum jest stworzenie nowej wystawy głównej,
która umieszczona będzie w blokach 4-9 na tere‑
nie byłego obozu Auschwitz I. W 2014 r. rozstrzy‑
gnięty został konkurs na rozwiązania plastyczne
ekspozycji. Trwają prace projektowe dla poszcze‑
gólnych tematów i przestrzeni.
• „Pamiętajcie!” – poświęcona ponad 400 tys.
Żydów z Węgier deportowanych do Auschwitz
wiosną i latem 1944 r.;
• „Ludność powstańczej Warszawy w KL Ausch‑
witz” – przedstawiająca losy rodzin przywie‑
zionych do obozu w czasie Powstania War‑
szawskiego;
• „70. rocznica buntu Sonderkommando” – uka‑
zująca m.in. jedyne zachowane drzwi z komór
gazowych Birkenau.
Bloki 2 i 3
1. Oryginalne prycze
więźniarskie
w rezerwatowym
bloku 2
2. Wizualizacja
fragmentu
przygotowywanej
nowej wystawy
głównej
32
Zorganizowane grupy mogą odwiedzać bloki
2 i 3 byłego obozu Auschwitz I, które zachowa‑
ły się w niemal nienaruszonym stanie. W salach
rozstawiono oryginalne umeblowanie z czasów
funkcjonowania obozu, m.in. sienniki, prycze
oraz inne elementy wyposażenia. Udostępnienie
tych bloków było możliwe dzięki trwającym trzy
lata zabiegom konserwatorskim.
Ponadto przygotowane przez Muzeum wystawy
prezentowane były w różnych krajach. To m.in.:
„Kobiety w KL Auschwitz”, „Niemieckie plany roz‑
budowy Auschwitz”, „Ludzie dobrej woli” w Polsce,
a także „Forbidden Art” w Monako oraz „Niemiec‑
ki Nazistowski Obóz Śmierci Konzentrationslager
Auschwitz” we Włoszech, USA i Korei Południo‑
wej.
EXHIBITIONS
2
The New Main Exhibition
Temporary Exhibitions
The most important exhibition project at the Mu‑
seum is work on the New Main Exhibition that
will be installed in blocks 4 – 9 on the grounds
of the former Auschwitz I camp. The winner of
a competition for the visual design was chosen in
2014. The designing of the specific subjects and
spaces continues.
• “Remember!” – dedicated to the more than
400,000 Jews from Hungary deported to
Auschwitz in the spring and summer of 1944.
• “Civilians Sent from the Warsaw Uprising to KL
Auschwitz” – presenting the fate of families de‑
ported to the camp during the Warsaw Uprising.
•“The 70th Anniversary of the Sonderkommando
Mutiny”—featuring , among other things, the
unique intact door from the gas chambers in
Birkenau.
Blocks 2 and 3
Organized groups can visit blocks 2 and 3 in the
former Auschwitz I camp, which are in almost
unaltered condition. The rooms contain original
items from the time when the camp was operat‑
ing, such as straw mats, bunks, and other furnish‑
ings. Access to these blocks is the fruit of three
years of conservation work.
Other exhibitions prepared by the Museum were
shown in countries around the world. They in‑
clude “Women in KL Auschwitz,” “German Plans
for the Expansion of Auschwitz,” and “People of
Good Will” in Poland, as well as “Forbidden Art”
in Monaco and “The Nazi German Death Camp
Konzentrationslager Auschwitz” in Italy, the United
States, and South Korea.
1. Original bunks
in block 2,
which has been left
almost unaltered
2. Visualization
of a detail from the
new main exhibition
33
W YDAWNICTWO
1
Publikacje Muzeum – przede wszystkim wspo‑
mnienia tych, którzy przeżyli piekło obozów, ale
również opracowania naukowe, socjologiczne,
filozoficzne, albumy, wydawnictwa pedagogicz‑
ne oraz filmy DVD – tłumaczone są na prawie
20 języków. Dostępne są one zarówno na terenie
Miejsca Pamięci, jak i w księgarni internetowej
ksiegarnia.auschwitz.org.
Początki Zagłady Żydów
w KL Auschwitz
Jadwiga Pinderska‍‑Lech
Kierownik Wydawnictwa
Head of Publications
34
Publikowane po raz pierwszy materiały źródłowe
stanową niezbite potwierdzenie szczegółowego
planowania i przeprowadzenia poszczególnych
etapów Zagłady w Auschwitz. Historycy Mu‑
zeum – Piotr Setkiewicz, Igor Bartosik i Łukasz
Martyniak – przeanalizowali ponad 70 dokumen‑
tów.
In Extremis.
Moje wspomnienia z Auschwitz
Wspomnienia polskiego więźnia politycznego
Jerzego Widery, aresztowanego przez gestapo za
działalność w konspiracji, który w Auschwitz zmu‑
szony był do pracy w centralnym biurze budowla‑
nym SS, gdzie miał dostęp do planów rozbudowy
obozu oraz do tajnej niemieckiej korespondencji.
Zagłada Żydów z Zagłębia
Dąbrowskiego w KL Auschwitz
Świetnie udokumentowana publikacja Andrzeja
Strzeleckiego przedstawiająca los polskich Żydów
z Zagłębia Dąbrowskiego podczas II wojny świato‑
wej. Bazą źródłową dla przedstawienia poszczegól‑
nych etapów deportacji stały się przede wszystkim
dokumenty okupacyjnych władz niemieckich.
PUBLIC ATIONS
2
The Museum’s publications—above all memoirs
by survivors of the camp inferno, but also re‑
search, sociological and philosophical studies, al‑
bums, educational material, and videos on DVD—
are translated into almost 20 languages. They are
accessible both on the grounds of the Memorial
and online at books.auschwitz.org.
The Beginnings of the Extermination
of Jews in KL Auschwitz
Previously unpublished source material consti‑
tutes irrefutable confirmation of the detailed
planning and conduct of each stage in the ex‑
termination of the Jews in Auschwitz. Over 70
documents are discussed by Museum historians
Piotr Setkiewicz, Igor Bartosik, and Łukasz
Martyniak.
In Extremis:
My Memoirs from Auschwitz
The memoirs of Polish political prisoner Jerzy
Widera, arrested by the Gestapo for underground
activity. In Auschwitz, he was forced to work at the
SS central construction office, where he had access
to plans for the expansion of the camp and to se‑
cret German correspondence.
The Extermination at KL Auschwitz
of Jews from the Dąbrowa Basin
This thoroughly documented publication by An‑
drzej Strzelecki presents the fate of the Polish
Jews from the Dąbrowa Basin in World War II.
German occupation regime documents, above all,
comprise the sources for the presentation of each
phase of deportation.
1-2. Nowe
wydawnictwa
New
publications
35
W YDAWNICTWA
1
Auschwitz i Holokaust.
Edukacja w szkole
i miejscu pamięci
Publikacja pod redakcją Piotra Trojańskiego jest
wynikiem konferencji naukowej poświęconej pro‑
blematyce nauczania o Auschwitz i Holokauście
w Polsce, analizowanej z wielu różnych perspek‑
tyw: historycznej, literaturoznawczej, socjologicz‑
nej i pedagogicznej.
Bunt Sonderkommando
1-4. Nowe
wydawnictwa
36
Kulisy jedynego w dziejach Auschwitz zbrojnego
zrywu naocznych świadków Zagłady zostały zre‑
konstruowane przez Igora Bartosika na podstawie
nielicznych relacji osób, które przeżyły obóz, oraz
niemieckich dokumentów.
Z powstańczej Warszawy
do KL Auschwitz
Głosy Pamięci nr 10 – zbiór materiałów edukacyj‑
nych poświęconych losom blisko 13 tys. miesz‑
kańców Warszawy, którzy w sierpniu i wrześniu
1944 r. zostali deportowani do Auschwitz.
Tłumaczenia
Na język włoski została przetłumaczona książka
Haliny Birenbaum La speranza e` lùltima a morire,
ukazało się także angielskie tłumaczenie książek:
Heleny Dunicz Niwińskiej One of the Girls in the
Band. The Memoirs of a Violinist from Birkenau, The
private lives of the Auschwitz SS Piotra Setkiewicza
oraz Zeszyty Oświęcimskie nr 27. Natomiast Szkicownik z Auschwitz został opublikowany po: fran‑
cuski, hiszpańsku i norwesku.
PUBLIC ATIONS
2
3
Auschwitz and the Holocaust:
Education in School
and at the Memorial
This publication edited by Piotr Trojański is the re‑
sult of a scientific congress on issues in the teach‑
ing of the Holocaust in Poland, analyzed from
a multitude of perspectives—historical, literary,
sociological, and pedagogical.
The Sonderkommando Mutiny
An account of the background to the only armed
revolt in the history of Auschwitz has been recon‑
structed by Igor Bartosik on the basis of German
documents and accounts by the few surviving eye‑
witnesses.
4
From Warsaw to Auschwitz
during the Uprising
Voices of Memory no. 10—a set of educational ma‑
terial devoted to the fate of the almost 13,000
Warsaw residents deported to Auschwitz in Au‑
gust and September 1944.
Translations
Halina Birenbaum’s La speranza e` lùltima a morire
was translated into Italian, and Helena Dunicz
Niwińska’s One of the Girls in the Band: The Memoirs of a Violinist from Birkenau, Piotr Setkiewicz’s
The Private Lives of the Auschwitz SS, and The
Auschwitz Review 27 into English. The Auschwitz
Sketchbook was published in French, Norwegian,
and Spanish.
1-4. New
publications
37
BADANIA
NAD HISTORIĄ AUSCHWITZ
1
Najważniejsze obszary tematyczne, nad którymi
pracują obecnie historycy Centrum Badań, to:
1. dr Piotr Setkiewicz
oprowadza
Gubernatora Kanady
Davida Lloyda
Johnstona
2. Publikacja
dr. Igora Bartosika
poświęcona buntowi
Sonderkommando
38
• deportacje Żydów do Auschwitz z poszczegól‑
nych regionów okupowanej Polski – liczba ofiar,
okoliczności formowania transportów oraz losy
ludzi po przybyciu do obozu;
• gospodarczy rozwój obozowego kompleksu oraz
analiza zależności pomiędzy kolejnymi koncep‑
cjami wykorzystania siły roboczej więźniów
a rozbudową obozu;
• szczegółowa analiza zmian konstrukcyjnych
w pracach projektowych i budowlanych komór
gazowych i krematoriów;
• liczebność i pozycja w hierarchii obozowej róż‑
nych grup więźniów;
• deportacje do Auschwitz nieżydowskich więź‑
niów z okupowanych krajów Europy;
• transporty Polaków przywożonych do obozu
w wyniku niemieckich akcji policyjnych prze‑
prowadzonych w różnych częściach okupowa‑
nego kraju;
• wybór, opracowanie i publikacja źródeł do dzie‑
jów KL Auschwitz.
Szczegółowe tematy badawcze zakończone w 2014 r.:
• pierwsi Żydzi w KL Auschwitz (Piotr Setkie‑
wicz);
• Białorusini w KL Auschwitz (Helena Kubica);
•
obywatele Królestwa Holandii wśród więźniów
obozu Auschwitz (Teresa Wontor-Cichy);
• deportacja do KL Auschwitz więźniów z zakła‑
dów karnych Rawicza i Wronek (Bohdan Piętka);
• oficerowie Wojska Polskiego w Konzentrations‑
lager Auschwitz-Birkenau 1940-1945. Słownik
biograficzny (t. III i IV) (Jerzy Dębski);
•członkowie czeskiej organizacji „Sokół”
w KL Auschwitz (Bohdan Piętka);
• wysiedlenia ze strefy wpływów KL Auschwitz
(Piotr Setkiewicz);
• podobóz KL Auschwitz w Jaworznie (Piotr Set‑
kiewicz);
• podobóz Wirtschaftshof Birkenau (Piotr Set‑
kiewicz, Andrzej Strzelecki);
• eksperymentalne laboratoria rolnicze SS
w Rajsku i Harmężach (Łukasz Martyniak);
• dzieje fabryki firmy „Union” w KL Auschwitz
(Łukasz Martyniak);
• były obóz koncentracyjny Auschwitz w 1945 r.
(Jacek Lachendro);
• inwentaryzacja obiektów na obszarze Interes‑
sengebiet KL Auschwitz (Igor Bartosik, Łukasz
Martyniak);
• zeznania esesmanów z załogi KL Auschwitz
w procesie przed Najwyższym Trybuna‑
łem Narodowym w Krakowie (24 listopada
- 16 grudnia 1947) (Piotr Setkiewicz);
• żony esesmanów z Auschwitz (Piotr Setkie‑
wicz).
RESEARCH
ON THE HISTORY OF AUSCHWITZ
16
Bunt Sonderkommando
Bunt Sonderkommando
7 października 1944 roku
T
ym, którzy szczęśliwie sforsowali bramę
i nie zostali zastrzeleni, nadal groziła śmierć. Uciekinierzy rozbiegli
się, szukając bezpiecznego schronienia na terenie sąsiedniego krematorium V. Jeden z nich, Szlomo Dragon, schronił się pod sągami drewna zmagazynowanymi na podwórzu, a przeznaczonymi do spalania zwłok ofiar na stosach. Inny więzień, Henryk Tauber,
ukrył się w ciągu kominowym nieczynnego wówczas pieca krematoryjnego.
Dramatyczna scena rozgrywająca się przed wejściem do krematorium V, uwieczniona przez fotografa z załogi SS KL Auschwitz. W tle
krematorium IV. Widoczne jest pomieszczenie rozbieralni krematorium. Wokół podwórza nie ma jeszcze płotów maskujących, które wykonano w drugiej połowie czerwca
1944 roku.
Obok zdjęcie lotnicze z sierpnia
1944 roku z zaznaczonym polem
widzenia obiektywu.
T
ymczasem
więźniowie, którzy wycofali się
w kierunku krematorium IV, podjęli decyzję o podpaleniu budynku.
Nie wiadomo dokładnie, czym się
kierowali w tamtej chwili. Być może
widząc rozwój wypadków, liczyli na
to, iż podpalenie krematorium zostanie odczytane przez pozostałych członków Sonderkommando
jako wezwanie do ogólnego buntu?
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż
wcześniejsze uzgodnienia więźniów
zakładały, iż podpalenie krematorium będzie sygnałem do rozpoczęcia akcji.
S
amo wzniecenie pożaru nie było zadaniem
trudnym. Podpalone sprzęty doprowadziły do dość szybkiego rozprzestrzeniania się ognia i przeniesienia
go na drewniany dach krematorium.
Pierwsza grupa wyskoczyła
przez bramę, przebiegła drogę
i rowem zaczęła uciekać.
W czasie gdy pozostała część
komanda rzuciła się do bramy,
nadeszła jednostka SS,
która zdziesiątkowała więźniów.
Najwięcej padło przy bramie
ogrodzenia krematorium. Duża
część zdesperowanych rzuciła się
mimo ognia zaporowego do ucieczki.
Za nimi ruszyli w pościg SSowcy.
Pozostali dali się osaczyć
w obrębie krematorium.
Część z nich została wystrzelana
przez SS-owców, którzy przez
żywopłot strzelali do każdego,
kto próbował opuścić
budynek krematorium.
Ślad po dawnej bramie wjazdowej
na teren krematorium IV. W głębi widoczne ruiny krematorium V.
Przez tę bramę więźniowie Sonderkommando próbowali wydostać się
z podwórza.
Poniżej zdjęcie lotnicze z sierpnia
widzenia obiektywu.
Wspomnienia członka
obozowej straży pożarnej,
Edwarda Sokoła
2
The most important subjects that Research Center
historians are now working on are:
• The deportations of Jews to Auschwitz from
specific regions of occupied Poland—the number
of victims, the methods used to assemble trans‑
ports, and people’s fates after arriving at the camp.
• The economic development of the camp complex
and the relations between successive concepts of
utilizing prisoner labor and expanding the camp.
• A detailed analysis of structural changes in the
planning and erection of the gas chambers and
crematoria.
• The number and position in the camp hierarchy
of various groups of prisoners.
• The deportation to Auschwitz of non-Jewish
prisoners from occupied European countries.
• The transports of Poles that arrived at the camp
as a result of German police operations in various
parts of the occupied country.
• The selection, study, and publication of original
sources for the history of Auschwitz.
Specific research projects completed in 2014:
• The first Jews in KL Auschwitz (Piotr Setkiewicz).
• Belarusians in KL Auschwitz (Helena Kubica).
• Citizens of the Kingdom of the Netherlands
among the prisoners in the Auschwitz camp
(Teresa Wontor-Cichy).
• The deportation to KL Auschwitz of prisoners
from the Rawicz and Wronki prisons (Bohdan
Piętka).
• Polish Army officers in Konzentrationslager
Auschwitz-Birkenau 1940–1945: A biographi‑
cal dictrionary (vols. III and IV) (Jerzy Dębski).
• Members of the Czech Sokol organization in
KL Auschwitz (Bohdan Piętka).
• Expulsions from the KL Auschwitz buffer zone
(Piotr Setkiewicz).
• The KL Auschwitz sub-camp in Jaworzno
(Piotr Setkiewicz).
•The Wirtschaftshof Birkenau sub-camp (Piotr
Setkiewicz, Andrzej Strzelecki).
• The SS experimental agricultural laboratories
in Rajsko and Harmęże (Łukasz Martyniak).
• The history of the Union company factory in
KL Auschwitz (Łukasz Martyniak).
• The former Auschwitz concentration camp in
1945 (Jacek Lachendro).
• An inventory of the buildings in the KL Auschwitz Interessengebiet (Igor Bartosik, Łukasz
Martyniak).
• Testimony by SS men from the KL Auschwitz
garrison at the trial before the Supreme Na‑
tional Tribunal in Cracow (November 24 – De‑
cember 16, 1947) (Piotr Setkiewicz).
• The wives of the SS men from Auschwitz (Piotr
Setkiewicz).
dr Piotr Setkiewicz
Kierownik
Centrum Badań
Head of
Research Center
1. Piotr Setkiewicz, PhD,
acts as guide to the
Governor General of
Canada, David Lloyd
Johnston
2. The book on the
Sonderkommando
mutiny by
Igor Bartosik, PhD
39
17
ZBIORY
1
Unikatowe dary
W 2014 r. do Zbiorów Miejsca Pamięci trafiły m.in.
bezcenne w swej wymowie prace artystyczne dwóch
byłych więźniów obozu Auschwitz ocalonych z Ho‑
lokaustu: Waltera Spitzera i Davida Olère.
Pamiątki po mężu Marianie Walińskim ofiaro‑
wała jego żona Franciszka Helena Walińska. Do
najciekawszych z nich należy ołówkowy portret
Franciszka Szasta wykonany w obozie Auschwitz
na przełomie lat 1943/1944.
1. Rysunek
byłego więźnia
Waltera Spitzera
2. Oryginalne pieczątki
obozowego biura
budowlanego SS
40
Osobiste przedmioty swojej mamy, Kazimiery
Gruszczyńskiej, więźniarki Auschwitz, przekaza‑
ła w darze córka Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska.
To m.in. haftowane serduszko oraz filcowy słonik,
wykonane w obozie Birkenau przez jedną z więźnia‑
rek ze skrawków materiałów z obozowej szwalni.
Od Piotra Wilkowskiego, wnuka byłego więźnia
obozów Auschwitz, Natzweiler oraz Buchenwald,
Wilhelma Wilkowskiego, Muzeum pozyskało jego
ołówkowy portret autorstwa nieznanego więźnia,
oraz spodnie więźniarskie i czapkę.
Zbiory Muzeum na świecie
Oryginalne obiekty ze Zbiorów Muzeum poświad‑
czające dramat ofiar, a jednocześnie pomagają‑
ce lepiej zrozumieć historię Auschwitz, zostały
w 2014 r. wypożyczone do: Muzeum Historii Woj‑
skowej w Dreźnie (Niemcy), Muzeum Współcze‑
snego we Wrocławiu, ONACVG w Metz (Francja),
Centrum Badań nad Holokaustem i Mniejszościa‑
mi w Oslo (Norwegia).
Modernizacja magazynów
Ponad 1800 autentycznych waliz należących do
deportowanych do Auschwitz zostało przeniesio‑
nych do specjalnie dla nich stworzonych magazy‑
nów. Powstał także projekt nowych szaf do prze‑
chowywania poobozowych tkanin.
COLLECTIONS
Elżbieta Cajzer
Kierownik Zbiorów
Head of Collections
2
Unique Donations
Pricelessly eloquent art works by two former Auschwitz prisoners who survived the Holocaust, Walter
Spitzer and David Olère, were added to the Museum
Collections in 2014.
Franciszka Helena Walińska donated mementos
of her husband Marian Waliński; among the most
noteworthy is the pencil portrait of Franciszek Szast
drawn in Auschwitz at the turn of 1943/1944.
Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska donated personal
effects that belonged to her mother, Auschwitz
prisoner Kazimiera Gruszczyńska, including an em‑
broidered heart and an elephant made of felt—both
made by prisoners in Birkenau from scraps of mate‑
rial from the camp sewing shop.
A pencil portrait by an unknown prisoner depicting
Wilhelm Wilkowski, a prisoner of Auschwitz, Natz‑
weiler, and Buchenwald, was donated to the Museum
by his grandson, Piotr Wilkowski, along with a camp
cap and trousers.
The Museum Collections
around the World
Original objects from the Museum Collections that
testify to the dramatic fate of the victims while mak‑
ing the history of Auschwitz comprehensible were
loaned in 2014 to the Museum of Military History in
Dresden, the Contemporary Museum in Wrocław, the
ONACVG exhibition space in Metz, and the Center for
Research on the Holocaust and Minorities in Oslo.
Modernization
of the Storage Facilities
More than 1,800 authentic suitcases belonging to
Auschwitz deportees were transferred to storage fa‑
cilities created especially to hold them. The design
was also completed for new cabinets to preserve orig‑
inal textiles from the camp.
1. Drawing
of former prisoner
Walter Spitzer 2. An original
Bauleitung stamps
41
ARCHIWUM
1
dr Wojciech Płosa
Kierownik Archiwum
Head of Archives
Rok 2014 był dla Archiwum czasem szczególnym,
bowiem w lutym rozpoczęła się realizacja komplek‑
sowego projektu konserwacji siedziby Archiwum
– historycznego obozowego bloku 24. Pozwoli on
na znaczną poprawę warunków przechowywania
oryginalnych dokumentów poobozowych. Moder‑
nizacja systemu zabezpieczeń przeciwpożarowych
i alarmowych podniesie natomiast poziom bezpie‑
czeństwa obiektów.
O losach bliskich
Mimo konieczności pracy w tymczasowej sie‑
dzibie Archiwum cały czas było dostępne dla
osób zainteresowanych. Naukowcom, studentom
i doktorantom z: Danii, Niemiec, Norwegii, Polski,
Rosji, Słowenii i USA udostępniono m.in. 1735 to‑
mów dokumentów.
Zbiory danych Repozytorium Cyfrowego
w 2014 r. zostały poszerzone o ponad 10 tys.
wpisów oraz 30 tys. skanów zawierających dane
o więźniach obozu. Obecnie komputerowe bazy
danych Muzeum obejmują ponad milion wpisów.
Gwarancja bezpieczeństwa
1. Oryginalne niemieckie
projekty jednego
z budynków komory
gazowej i krematorium
42
Do Archiwum w 2014 r. trafiło ponad 200 orygi‑
nalnych dokumentów oraz ponad 100 fotografii,
przekazanych przez byłych więźniów i ich ro‑
dziny. Dla ofiarodawców istotną motywacją jest
gwarancja bezpieczeństwa przechowywania au‑
tentycznych dokumentów oraz świadomość, że
stają się one wówczas częścią korpusu dokumen‑
tów uwzględnianego w badaniach historycznych
i publikacjach.
Rodzinom ofiar Auschwitz pragnącym pozna‑
wać losy swoich bliskich pomaga Biuro do Spraw
Byłych Więźniów. W 2014 r. Biuro przygotowało
ponad 8,5 tys. odpowiedzi na skierowane do Mu‑
zeum prośby i zapytania.
Digitalizacja archiwaliów
Repozytorium Cyfrowe zakończyło także pełną
digitalizację ksiąg chirurgii Häftlingskrankenbau
(szpitala więźniarskiego). Oryginalne księgi uległy
po wojnie rozproszeniu. Dwa tomy zostały prze‑
kazane Muzeum przez Główną Komisję Badania
Zbrodni Hitlerowskich w Polsce w 1961 r. Trzeci
został pozyskany z Polskiego Czerwonego Krzyża
dopiero w 2010 r. Natomiast oryginał czwartego
tomu cały czas znajduje się w Centralnym Archi‑
wum Wojskowym Federacji Rosyjskiej, a Muzeum
posiada jedynie jego fotokopie. Digitalizacja pozwo‑
liła na scalenie danych z całego unikatowego zbioru.
ARCHIVES
2014 was a special year for the Archives. February
saw the commencement of a comprehensive pro‑
ject for the conservation of the Archive premises
in the historical camp block 24. It will significantly
improve the conditions for preserving the origi‑
nal camp documents. Modernization of the fire
protection and alarm systems will concomitantly
raise the level of security.
Despite the necessity of operating in a provisional
setting, the Archives remained open to inter‑
ested parties the whole time. Scholars and under‑
graduate and doctoral students from Denmark,
Germany, Norway, Poland, Russia, Slovenia and
the USA were given access to 1,735 volumes of
documents.
Guaranteed Security
Former prisoners and their families conveyed
more than 200 original documents and 100 pho‑
tographs to the Archives in 2014. An important
factor for the donors is the guaranteed security
of these authentic documents and the knowledge
that they will make up part of the corpus of origi‑
nal documents consulted in historical research
and publications.
The Fate of Family Members
The Office of Former Prisoner Affairs aids families
of Auschwitz victims who wish to learn about the
fate of their relatives. In 2014, the Office provided
more than 8,500 responses to requests and inquiries
sent to the Museum.
Digitization of the Archival Holdings
In 2014, the data collected in the Digital Repository
grew by more than 10,000 entries and 30,000 scans
containing information about Auschwitz prisoners.
The computerized Museum data base now amounts
to over one million entries.
The Digital Repository also completed the full digi‑
tization of the Surgery Books of the Häftlingskrankenbau (prisoner hospital). The original record books
were scattered after the war. The Main Commission
for the Investigation of Nazi Crimes in Poland con‑
veyed two volumes to the Museum in 1961. Only in
2010 was the third volume recovered from the Pol‑
ish Red Cross. The original of the fourth volume has
been in the Central Military Archive of the Russian
Federation the whole time, and the Museum pos‑
sesses only a photocopy. Digitization made it possible
to compile the full data from this unique collection.
dr Krzysztof Antończyk
Kierownik
Repozytorium Cyfrowego
Head of
Digital Repository
1. Original German
plans for one of the
gas chamber and
crematorium buildings
43
PR ACE KONSERWATORSKIE
Rafał Pióro
Zastępca dyrektora
Deputy Director
Jolanta Banaś-Maciaszczyk
Kierownik Działu
Konserwacji
Head of Preservation
Department
1
1. Najpilniejszym
zadaniem jest
konserwacja
baraków
2. Próbki badane
dla zdefiniowania
optymalnych
metod konserwacji
44
Dzięki specjalnemu grantowi Komisji Europejskiej
konserwacji zostały poddane dwa drewniane bara‑
ki obozu kwarantanny w Birkenau, przeprowadzo‑
no inwentaryzację 23 baraków murowanych obo‑
zu kobiecego za pomocą skanowania laserowego,
a także dokonano konserwacji licznych zespołów
archiwalnych (m.in. ksiąg zgonów, ksiąg obo‑
zowej stacji rentgenowskiej, akt personalnych
jeńców radzieckich, wybranych dokumentów
obozowego biura budowlanego oraz listów obozo‑
wych).
W ruinach komór gazowych i krematoriów II i III
nowe stalowe rygle zastąpiły dotychczasowe drew‑
niane wzmocnienia. Zabezpieczono także odpły‑
wy kanalizacyjne przed cofaniem się wód. Prace te
umożliwiło wsparcie finansowe Fundacji Ronalda
S. Laudera.
Z kolei na terenie byłego obozu Auschwitz I rozpo‑
częły się prace w obrębie dawnej łaźni obozowej.
Przeprowadzone zostały badania geosonarem
wraz z inwentaryzacją obiektu w formie ortofoto‑
map.
Dzięki nadzwyczajnej pomocy Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozpoczęto
kompleksowe zabezpieczenia przeciwpożarowe
w obiektach poobozowych. W 2014 r. systemem
sygnalizacji pożaru objęto część baraków odcinka
BIb oraz wież strażniczych wraz z Bramą Śmier‑
ci w Birkenau, a także 17 bloków w Auschwitz I.
Wszystkie baraki drewniane w Birkenau, z wy‑
jątkiem dwóch poddawanych pracom konserwa‑
torskim, zabezpieczono systemem wczesnego
wykrywania pożaru oraz liniową czujką ciepła
umożliwiającą wczesną detekcję pożaru.
PRESERVATION WORK
Anna Łopuska
Kierownik Globalnego
Planu Konserwacji
Head of Master Plan
for Preservation
Aleksandra Papis
Kierownik Pracowni
Konserwatorskich
Head of Conservation
Laboratories
2
A special grant from the European Commission
made it possible to carry out the conservation
of two wooden quarantine barracks in Birkenau,
take inventory of 23 brick barracks in the women’s
camp by laser scanning, and conserve numerous
archival collections including the death books,
the record books of the camp X-ray station, the
personal files of Soviet prisoners of war, selected
records from the camp construction office, and se‑
lected camp letters.
New steel beams replaced the previous wooden
reinforcements in the ruins of gas chambers II
and III. Measures were taken to protect the drains
against backing up. Financial support from the
Ronald S. Lauder Foundation made this work pos‑
sible.
At the site of the Auschwitz I camp, work began
on the former camp bathhouse. Geosonar explo‑
ration was carried out together with an inven‑
tory of the building in the form of an orthopho‑
tomap.
The Ministry of Culture and National Heritage
allocated extraordinary support to the initiation
of a complex fire-prevention system in original
camp buildings. Some of the barracks in sector
BIb and the guard towers, along with the Gate
of Death in Birkenau, were integrated into the
fire signaling system together with 17 blocks in
Auschwitz I. All the wooden barracks in Birk‑
enau, except for two undergoing conservation,
are protected by the early fire detection system
and linear heat sensors that facilitate timely rec‑
ognition of fires.
1. Conserving
barracks in Birkenau
is a matter of
the greatest urgency
2. Samples taken to
define the optimal
conservation methods
45
GLOBALNY PLAN
KONSERWACJI
1
Globalny
Plan Konserwacji
1. Najpilniejszych prac
konserwatorskich
wymagają budynki
obozu kobiecego
w Birkenau
46
Badania naukowe nad stanem zachowania bara‑
ków byłego obozu kobiecego w Auschwitz II-Bir‑
kenau oraz zdefiniowanie optymalnych metod
konserwatorskich pozwoliły na przygotowanie
dokumentacji projektowej i programów prac kon‑
serwatorskich dla dwóch pierwszych baraków.
Wykonano tam także kanalizację mającą na celu
odprowadzanie w przyszłości wody deszczowej z sze‑
ściu baraków murowanych do rowu melioracyjnego.
Zakończono również badania geologiczne i hy‑
drologiczne części BII byłego obozu. Są one istot‑
ne dla przygotowania koncepcji regulacji stosun‑
ków gruntowo-wodnych na tym terenie.
Prace GPK są finansowane przez Fundację Ausch‑
witz-Birkenau.
MASTER PLAN
FOR PRESERVATION
Master Plan
for Preservation
Scientific study of the condition of the bar‑
racks at the site of the women’s camp in Auschwitz II-Birkenau and the determination of the
optimal preservation methods made it pos‑
sible to prepare working documentation and
a schedule of conservation work on the first two
barracks.
Storm drains leading from the area of six brick
barracks to the camp drainage ditch were installed
to help drain the rain water in the future.
The geological and hydrological examination of
sector BII in the former camp was also completed.
This is an important step toward preparation of
a concept for regulating the ground water there.
Master Plan for Preservation work is underwritten
by the Auschwitz-Birkenau Foundation.
1. There is a pressing need
to conserve the women’s
camp buildings
in Birkenau
47
1
Tereny i obiekty
Ochroną i opieką konserwatorską objętych jest
m.in. ponad 150 budynków, około 300 ruin
i śladów poobozowych, w tym szczególnie waż‑
ne dla historii Auschwitz ruiny czterech komór
gazowych i krematoriów w Birkenau, ponad
13 km ogrodzenia z ponad 3 tys. słupów betono‑
wych. Na blisko 200 hektarach znajdują się też
m.in. kilometry dróg utwardzonych, rowów me‑
lioracyjnych oraz tory kolejowe z bocznicą. Stałej
konserwacji poddana jest zieleń niska, a także
drzewostan historyczny i powojenny (w tym ok.
20 hektarów lasu).
Anna Skrzypińska
Zastępca dyrektora
Deputy director
48
dobytku przywiezionego przez skazanych na Za‑
gładę Żydów, której Niemcy nie zdążyli zniszczyć
lub wysłać w głąb Rzeszy.
Zbiory
Są to m.in.:
• ok. 110 tys. butów;
• około 3,8 tys. waliz, w tym 2,1 tys. z napisami
pozostawionymi przez właścicieli;
• ponad 12 tys. garnków;
• prawie 470 protez i ortez;
• 379 sztuk odzieży obozowej, tzw. pasiaków;
• 246 sztuk tałesów;
• ok. 4,5 tys. prac plastycznych (w tym ok. 2 tys.
wykonanych przez więźniów).
W Miejscu Pamięci przechowujemy i chronimy
przedmioty pochodzenia obozowego oraz tę część
Pod opieką Muzeum znajdują się też blisko dwie
tony włosów obciętych deportowanym kobietom.
AUSCHWITZ MEMORIAL
2
Grounds and buildings
Protection and conservationist care extends to more
than 150 immovable structures (buildings), about
300 ruins and vestiges of the camp including the
ruins of four gas chambers and crematoria in Birk‑
enau that are especially important for the history of
Auschwitz, more than 13 kilometres of fencing, and
more than three thousand concrete fence posts. On
almost 200 hectares of grounds there are also kilome‑
tres of paved roads, drainage ditches, railroad tracks,
and a railroad spur. Low‍‑growing vegetation and his‑
torical and postwar trees, including about 20 hectares
of forest are also under constant conservation.
brought here by Jews doomed to extermination,
which the Germans did not manage to destroy or
ship into the depths of the Reich.
Collections
They include:
• about 110,000 shoes;
• about 3,800 suitcases, 2,100 of which bear the
names of their owner;
• more than 12,000 pots and pans;
• almost 470 prostheses and orthopedic braces;
• 379 of the camp garments known as “stripes”;
• 246 tallitot;
• about 4,500 works of visual art (about 2,000 of
which were made by prisoners).
In the Memorial we store and preserve items origi‑
nating in the camp and the part of the property
Almost two tons of hair cut from the heads of deport‑
ed women are also under the care of the Memorial.
1. Pozostałości po
drewnianych barakach
w Birkenau
Vestiges of the wooden
2. Plac apelowy
Auschwitz I
The Auschwitz I
roll-call square
49
1
Archiwum
W muzealnym archiwum znajduje się prawie 250
metrów bieżących dokumentów.
Adam Kukla
Szef Służby
Ochrony Muzeum
Head of Museum
Security
50
Zbiór zawiera m.in.:
• ok. 39 tys. negatywów fotografii nowo przy‑
wiezionych więźniów, wykonanych przez ad‑
ministrację obozową;
• kopie ok. 200 fotografii wykonanych przez SS
w Birkenau w trakcie deportacji Żydów z Wę‑
gier w 1944 r.;
• zdjęcia wykonane nielegalnie przez członków
Sonderkommando w pobliżu komór gazowych
w Birkenau; ok. 500 zdjęć obiektów i terenu
Auschwitz wykonanych przez SS w czasie ist‑
nienia obozu; prawie 2,5 tys. fotografii rodzin‑
nych przywiezionych przez osoby deportowa‑
ne do Auschwitz (głównie przez Żydów z gett
w Będzinie i Sosnowcu); kilkadziesiąt fotogra‑
fii lotniczych terenów obozowych, wykona‑
nych przez alianckich pilotów w 1944 r., oraz
zdjęcia wykonane po wyzwoleniu przez pra‑
cowników Muzeum i innych;
Dokumenty obozowe i związane z obozem, w tym
m.in.:
• 48 tomów obozowych ksiąg zgonów, zawiera‑
jących blisko 70 tys. aktów zgonu zmarłych
i zamordowanych w Auschwitz;
• 248 tomów dokumentów Zentralbauleitung
der Waffen SS und Polizei Auschwitz (Central‑
nego Zarządu Budowlanego Waffen SS i Policji
w Auschwitz), zawierających dokumentację
techniczną i plany dotyczące budowy i rozbu‑
dowy obozu, jego infrastruktury oraz plany
przebudowy miasta Oświęcimia;
AUSCHWITZ MEMORIAL
2
Archives
There are almost 250 meters of documents in the
Museum Archives.
The collection includes:
• about 39,000 photographic negatives of newly
arrived prisoners, taken by the camp adminis‑
tration;
• copies of about 200 photographs taken by the SS
in Birkenau during the deportation of Jews from
Hungary in 1944;
• photographs taken illegally by members of
the Sonderkommando in the vicinity of the gas
chambers in Birkenau; approximately 500
photographs of the buildings and grounds of
Auschwitz taken by the SS during the time the
camp was in operation; almost 2,500 family
photographs brought to Auschwitz by deportees
(mostly Jews from the Będzin and Sosnowiec
ghettos); several dozen aerial photographs of
the camp area taken by Allied pilots in 1944,
and photographs taken after liberation by Mu‑
seum staff and others;
Camp records and other records connected with the
camp, including:
• 48 volumes of the camp death books containing
almost 70,000 death certificates for prisoners
who died or were murdered in Auschwitz;
• 248 volumes of records from the Zentralbaulei‑
tung der Waffen SS und Polizei Auschwitz (Cen‑
tral Construction Office of the Waffen SS and
Police in Auschwitz), containing technical docu‑
mentation and plans for the construction and
expansion of the camp and its infrastructure, as
well as plans for rebuilding the city of Oświęcim;
1. Wnętrze drewnianego
baraku-latryny
w Birkenau.
Interior of a wooden
latrine-barracks
in Birkenau
2. Rampa w Birkenau
The ramp in Birkenau
51
1
1. Baraki
obozu kobiecego
(BIb) Birkenau 52
• 64 tomy dokumentów „SS‍‑Hygiene Institut”
(Instytutu Higieny SS);
• 16 tomów akt personalnych więźniów;
• 12 tys. listów i kart wysłanych z obozu przez
więźniów;
• ok. 800 tys. klatek mikrofilmów (głównie ko‑
pii dokumentów obozowych lub dokumentów
pozyskanych z innych źródeł);
• ponad 2 tys. nagrań z relacjami i wspomnie‑
niami byłych więźniów;
• ponad tysiąc kaset wideo z materiałami o te‑
matyce wojennej i obozowej;
• ok. 130 filmów (taśma filmowa) fabularnych
i krótkometrażowych o tematyce wojennej
i obozowej;
• 166 tomów zespołu „Oświadczenia”, zawiera‑
jących ponad 3,5 tys. relacji byłych więźniów
obozów koncentracyjnych, robotników przy‑
•
•
•
•
•
musowych, mieszkańców Ziemi Oświęcim‑
skiej itp., w sumie ponad 30 tys. stron;
280 tomów zespołu „Wspomnienia”, zawiera‑
jących ponad 1,4 tys. wspomnień byłych więź‑
niów obozów koncentracyjnych, robotników
przymusowych, mieszkańców Ziemi Oświę‑
cimskiej itp., w sumie ponad 45 tys. stron;
78 tomów akt procesowych komendanta obo‑
zu Rudolfa Hössa i załogi obozu Auschwitz,
w sumie ponad 16 tys. stron;
196 tomów zespołu „Ankiety”, wypełnionych
przez byłych więźniów, ok. 20 tys. stron;
27 tomów ankiet tematycznych, przeprowa‑
dzonych wśród byłych więźniów, łącznie ok.
8 tys. stron;
7 tomów akt i relacji dotyczących ewakuacji
więźniów Auschwitz w 1945 r., ponad tysiąc
stron.
AUSCHWITZ MEMORIAL
• 64 volumes of SS‍‑Hygiene Institute documents;
• 16 volumes of personal files on prisoners;
• 12,000 letters and postcards mailed from the
camp by prisoners;
• approximately 800,000 frames of microfilm
(mostly copies of camp records or documents
obtained from other sources);
• more than 2,000 recordings of accounts and
recollections by former prisoners;
• more than 1,000 video cassettes with material
on war and camp themes;
• about 130 feature‍‑length and shorter documen‑
tary films (on reels) on war and camp themes;
• 166 volumes of the Statements fonds, contain‑
ing over 3,500 accounts by former concentra‑
tion camp prisoners, forced laborers, residents
of the Oświęcim area, etc., totalling over 30,000
pages;
• 280 volumes of the Memoirs fonds, containing
more than 1,400 memoirs by former concentra‑
pages;
• 78 volumes of court documents from the trial
of camp commandant Rudolf Höss and the
garrison of the Auschwitz camp, totalling over
16,000 pages;
• 196 volumes of the fonds of Questionnaires
filled out by former prisoners, about 20,000
pages;
• 27 volumes of thematic questionnaires distrib‑
uted among former prisoners, totalling about
8,000 pages;
• 7 volumes of records and accounts connected
with the evacuation of prisoners from Auschwitz in 1945, more than 1,000 pages.
1. Barracks of the
women’s camp (BIb)
in Birkenau
53
ZACHOWAĆ AUTENT YZM
Jacek Kastelaniec
Dyrektor Generalny
Fundacji Auschwitz
‍‑Birkeanu
Director General
of the Auschwitz
‍‑Birkenau Foundation
Fundacja Auschwitz-Birkenau działa od 2009 r.
Jej celem jest utworzenie i zarządzanie Kapita‑
łem Wieczystym w wysokości 120 milionów euro.
Wypracowane dochody przeznaczane są na finan‑
sowanie długofalowych prac konserwatorskich
na terenie Muzeum. Dzięki temu zabezpieczone
zostaną poobozowe budynki, ruiny, archiwalia,
a także oryginalne przedmioty należące do ofiar.
The Auschwitz-Birkenau Foundation has been at
work since 2009. Its goal is to amass and manage
a Perpetual Endowment in the amount of 120 mil‑
lion euro. The income earned is assigned to finance
long-term conservation work on the grounds of the
Museum. This will make it possible to preserve the
original buildings, ruins, and archival holdings, as
well as original objects belonging to the victims.
Dzięki wsparciu 35 państw oraz osób prywat‑
nych, rozumiejących znaczenie tego wyjątkowego
Miejsca Pamięci, zbliża się chwila zebrania cało‑
ści Kapitału Wieczystego. Autentyzm przestrzeni
poobozowej zostanie wówczas zabezpieczony na
pokolenia.
Thanks to the support of 35 states, as well as priva‑
te individuals who understand the significance of
this unique Memorial, the final target for the Per‑
petual Endowment is within sight. The authenticity
of the original space will then be preserved for the
generations.
Wyjątkowi darczyńcy, filantropi, którzy przekaza‑
li Fundacji kwoty po milionie euro, stali się auten‑
tycznymi Filarami Pamięci.
Those special benefactors and philanthropists who
have donated one million euro to the Foundation
have become true Pillars of Remembrance.
1%
Łukasz Rozdeiczer-Kryszkowski
Wiceprezes Zarządu
Fundacji Auschwitz-Birkenau
Vice-President
of the Auschwitz-Birkenau Foundation
Management Board
Osoby, organizacje i instytucje
rozumiejące misję zachowania Miejsca Pamięci Auschwitz
dla przyszłych pokoleń
mogą włączyć się w ten unikatowy projekt.
Auschwitz‍‑Birkenau Foundation
Twarda 6, 00-104 Warsaw, Poland, tel. / phone / fax: +48 22 620 48 99
e-mail: [email protected], www.foundation.auschwitz.org
KRS: 0000328383
Bank PKO BP, SWIFT: BPKOPLPW
PLN: PL 14 1020 1042 0000 8102 0210 8868
EUR: PL 21 1020 1042 0000 8802 0210 8884
USD: PL 26 1020 1042 0000 8602 0210 8892
For donors in the USA
The Friends of Auschwitz‍-Birkenau Foundation (FOABF) has been formed to support
the mission of the Foundation in the United States. Its mission is to make it easier for private
individuals in the USA to contribute. The FOABF has acquired the 501(c)(3)
status as a tax‍-exempt non-profit.
Friends of Auschwitz‑Birkenau Foundation
Citibank # 9946901548
Citibank 785 Fifth Ave.
New York, NY 10022
ABA/Routing No. 021000089
54
PRESERVING AUTHENTICIT Y
Donations and declarations
for over 1 million USD
Dotacje i deklaracje
powyżej 1 mln USD
Germany / Niemcy
60 million / milionów EUR
USA
15 million / milionów USD
Poland / Polska
Austria / Austria
4‍‑ 6 million / milionów EUR
France / Francja
United Kingdom / Wielka Brytania
2.1 million / milionów GBP
Switzerland / Szwajcaria
1.07 million / milionów EUR
Italy / Włochy
1 million / milion EUR
Israel / Izrael
1 million / milion USD
Russia / Rosja
for over 100 thousand USD
powyżej 100 tysięcy USD
Australia, Azerbaijan / Azerbejdżan, Belgium / Belgia, Canada / Kanada,
Czech Republic / Czechy, Finland / Finlandia, Hungary / Węgry, Luxembourg / Luksemburg,
Netherlands / Holandia, New Zealand / Nowa Zelandia, Norway / Norwegia, Sweden / Szwecja,
Turkey / Turcja, Vatican City / Watykan, City of Paris / Miasto Paryż
Other donations and declarations
Pozostałe dotacje i deklaracje
Argentina / Argentyna, Cyprus / Cypr, Estonia, Georgia / Gruzja,
Ireland / Irlandia, Liechtenstein, Lithuania / Litwa, Malta, Monaco / Monako, Portugal / Portugalia,
Slovakia / Słowacja, City of Boulogne‍‑Billancourt / Miasto Boulogne‍‑Billancourt
Wszystkie sprawozdania i audyty Fundacji znaleźć można na stronie
All financial and audit reports of the Foundation can be found at
fundacja.auschwitz.org / foundation.auschwitz.org
55
FINANSE
Zachowanie autentyzmu Miejsca Pamięci i jego
codzienne ukazywanie odwiedzającym z całego
świata wymagają nakładów finansowych prze‑
kraczających możliwości naszego Muzeum. Z tego
względu oprócz przychodów własnych i dotacji
polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego tak duże znaczenie mają środki ze‑
wnętrzne pochodzące m.in. z Unii Europejskiej
oraz Fundacji Auschwitz Birkenau (zob. więcej
o Fundacji Auschwitz Birkenau na str. 54-55).
Małgorzata Mentelska
Główna księgowa
Head Accountant
55% –
29 % –
8 % –
4 % –
2 % –
2 % –
Przychody własne Muzeum
Dotacja Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego
Środki celowe Ministerstwa Kultury
Fundacja Auschwitz‍‑Birkenau
Projekty unijne
Volkswagen / Międzynarodowy
Komitet Oświęcimski
W 2014 r. środki celowe MKiDN w wysokości
4 mln zł przeznaczone zostały na realizację pro‑
jektu wykonania sieci przeciwpożarowej w histo‑
rycznych obiektach na terenie byłego obozu.
Środki przekazane z Fundacji Auschwitz Birkenau
w wysokości 2,1 mln zł zostały przeznaczone na re‑
alizację działań Globalnego Planu Konserwacji, któ‑
re w 2014 r. skupiały się na obszarze terenu byłego
obozu Auschwitz II-Birkenau (patrz strona 46).
Pomoc finansowa Volkswagena przy wsparciu
Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego
w wysokości 1,2 mln zł dotyczyła przede wszyst‑
kim projektów edukacyjnych realizowanych przez
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz
i Holokauście.
Budżet
28,6 mln zł
14,7 mln zł
i Dziedzictwa Narodowego:
•
Wykonanie sieci
przeciwpożarowej
•
Wsparcie projektu
realizowanego w ramach
Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko
135 tys. zł
•
Przygotowania do obchodów 70.
rocznicy wyzwolenia Auschwitz
100 tys. zł
•
Położenie światłowodu
34 tys. zł
•
Kabiny do tłumaczenia
symultanicznego
29 tys. zł
4 mln zł
2,1 mln zł
1,2 mln zł
Projekt unijny w ramach
0,8 mln zł
Fundacja Pamięci
Ofiar Auschwitz‍‑Birkenau
58 tys. zł
Razem
51,8 mln zł
W ramach środków otrzymanych w latach po‑
przednich w 2014 r. realizowany był bezpośredni
grant Komisji Europejskiej „Auschwitz – Zacho‑
wanie Autentyzmu – dziewięć zadań na lata 2012-2015”. Muzeum otrzymało także 0,8 mln zł
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko na lata 2007-2013.
Dodatkowo Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz
Birkenau wsparła bezpośrednio m.in. działania
edukacyjne oraz Repozytorium Cyfrowe w Miej‑
scu Pamięci na łączną kwotę 231 tys. zł.
Miejsce Pamięci i Państwowe Muzeum Auschwitz‑Birkenau
to zobowiązanie pamięci
i edukacji przyszłych pokoleń całego świata.
Prosimy o wsparcie każdą instytucję i każdą osobę dobrej woli, pragnącą wesprzeć trud
utrzymania, konserwacji i udostępniania tych najbardziej wymownych,
autentycznych śladów Holokaustu i ludobójstwa.
Wszystkie informacje znaleźć można pod adresem:
56
wesprzyj.auschwitz.org
FINANCES
Preserving the authenticity of the Memorial Site
and showing it to visitors from all over the world
on a daily basis requires funds exceeding the ca‑
pacity of our Museum. This is why contributions
from the European Union and the Auschwitz-Bir‑
kenau Foundation (learn more about the Ausch‑
witz-Birkenau Foundation on pages 54–55) which
we receive in addition to our income and subsidies
from the Ministry of Culture and National Herit‑
age are so important.
Budget
Income generated by the Museum
€ 6.7 million
Appropriations from
the Polish Ministry of Culture
and National Heritage
€ 3.4 million
Earmarked appropriations
from the Polish Ministry of Culture
Fire Prevention System
•
Support for the project
implemented within the
framework of the Infrastructure
and Environment Operational
Program
€ 32 thousand
Preparations of the 70th an‑
niversary of the liberation of
Auschwitz
€ 24 thousand
•
Fiber optic cable installation
€ 8 thousand
•
Simultaneous translation
cabins
€ 7 thousand
Auschwitz-Birkenau Foundation
€ 0.5 million
Volkswagen / International
Auschwitz Committee
€ 0.3 million
EU project under the framework of
the Infrastructure and Environment
Operational Program
€ 0.2 million
•
55% – Income generated by the Museum
29% – Appropriations from the Polish Ministry
of Culture and National Heritage
8% – Earmarked appropriations
4% – Auschwitz‑Birkenau Foundation
2% – European programs
2% – Volkswagen / International
Auschwitz Committee
In 2014 the earmarked appropriations of € 0.9
million from the Polish Ministry of Culture and
National Heritage were used for creating the fire
prevention system in historical object on the for‑
mer camp site.
Funds from the Auschwitz-Birkenau Foundation
(i.e. € 0.5 million) were used to carry out tasks
of the Master Preservation Plan which in 2014
focused on the site of the former Auschwitz II-Birkenau camp (see page 47).
The financial assistance of Volkswagen given with
the support of the International Auschwitz Com‑
mittee (i.e. € 0.3 million) focused primarily on
educational projects of the International Center
for Education about Auschwitz and the Holocaust.
€ 0.9 million
•
Memorial Foundation for
the Victims of Auschwitz-Birkenau
€ 14 thousand
Total
€ 12.1 million
The project “Auschwitz—Preserving Authentic‑
ity—Nine Tasks for 2012–2015” was continued
in 2014 thanks to the direct subsidy from the Eu‑
ropean Commission received in previous years.
The Museum also received € 0.2 million from the
European Regional Development Fund within the
Operational Program: Infrastructure and Envi‑
ronment 2007–2013.
Additionally, the Memorial Foundation for the
Victims of Auschwitz-Birkenau directly supported
educational activities and the work of Digital Re‑
pository with € 54,2 thousand.
The Auschwitz‑Birkenau Memorial and State Museum
represents a duty to remembrance
and the education of future generations throughout the world.
We ask for help of each institution and each person of good will wishing to support the work
of maintaining, conserving, and making accessible these most eloquent
and authentic vestiges of the Holocaust and genocide.
All information can be found on-line:
donate.auschwitz.org
57
STRUKTUR A MUZEUM
DYREKTOR MUZEUM
MUSEUM DIRECTOR
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
Rafał Pióro
Andrzej Kacorzyk
ARCHIWUM
ARCHIVES
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM
EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
INTERNATIONAL CENTER
FOR EDUCATION ABOUT AUSCHWITZ
AND THE HOLOCAUST
dr Wojciech Płosa
BIURO DS. BYŁYCH WIĘŹNIÓW
BUREAU FOR FORMER PRISONERS
Ewa Bazan
REPOZYTORIUM CYFROWE
DIGITAL REPOSITORY
ZBIORY
COLLECTIONS
Elżbieta Cajzer
PROJEKTY EDUKACYJNE
EDUCATIONAL PROJECTS
Marta Berecka
OBSŁUGA ODWIEDZAJĄCYCH
VISITOR SERVICES
p.o. / acting Katarzyna Bisaga
E‍‑LEARNING
Agnieszka Juskowiak‍‑Sawicka
KONSERWACJA
PRESERVATION
PRACOWNIE KONSERWATORSKIE
CONSERVATION LABORATORIES
Aleksandra Papis
MASTER PLAN FOR PRESERVATION
Anna Łopuska
METODYKA OPROWADZANIA
METHODOLOGY OF GUIDING
Tomasz Michaldo
WYSTAWIENNICTWO
EXHIBITIONS
Teresa Zbrzeska
BIURO WOLONTARIATU
VOLUNTEERS BUREAU
p.o. / acting Katarzyna Marcak
SEKCJA TECHNICZNA
MAINTENANCE SECTION
ZESPÓŁ REMONTOWO‑BUDOWLANY
REPAIR & CONSTRUCTION UNIT
Krzysztof Soja
ZESPÓŁ ELEKTRO‍‑ENERGETYCZNY
ELECTRO-ENERGETIC UNIT
Jarosław Kurek
INWESTYCJE
INVESTMENTS
Paulina Krasowska-Ziomek
58
BIBLIOTEKA
LIBRARY
dr Jadwiga Badowska‍‑Buczak
MUSEUM STRUCTURE
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
GŁÓWNY KSIĘGOWY
HEAD ACCOUNTANT
Anna Skrzypińska
WYDAWNICTWO
PUBLICATIONS
KSIĘGOWOŚĆ
ACCOUNTING
Aurelia Zakutyńska
STRAŻ MUZEALNA
MUSEUM SECURITY
Adam Kukla
ADMINISTRACJA
ADMINISTRATION
Wojciech Pióro
SEKCJA INFORMATYCZNA
IT SECTION
Artur Misterek
SEKRETARIAT
OFFICE MANAGER
Małgorzata Cembala
KADRY
HUMAN RESOURCES
Stanisława Bajer
OBSŁUGA PRAWNA
LEGAL SERVICES
Arkadiusz Juszczyk
CENTRUM BADAŃ
RESEARCH CENTER
dr Piotr Setkiewicz
BIURO PRASOWE
PRESS OFFICE
Bartosz Bartyzel
PEŁNOMOCNIK DS.
NOWEJ WYSTAWY GŁÓWNEJ
REPRESENTATIVE FOR
THE NEW MAIN EXHIBITION
Alicja Białecka
BIURO DS. BEZPIECZEŃSTWA
PUBLIC SAFETY
Marek Giżycki
RADCA PRAWNY
LEGAL ADVISER
Maria Bies‍‑Matonóg
INSPEKTOR DS. BHP
HEALTH AND SAFETY INSPECTOR
Zofia Błaszczyńska
ASYSTENT DYREKTORA
DIRECTOR’S ASSISTANT
Magdalena Tabak
59
KONTAKT
60
Imię i nazwisko
Name
Funkcja
Position
Telefon / Fax
Telephone
and fax number
E‍‑mail
dr Piotr M.A.
Cywiński
Dyrektor Muzeum
Museum Director
+ 48 33 844 8003
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Andrzej Kacorzyk
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8188
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Rafał Pióro
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8003
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Anna Skrzypińska
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8188
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Małgorzata
Mentelska
Główna Księgowa
Head Accountant
+ 48 33 844 8080
[email protected]
Magdalena Tabak
Asystentka dyrekora
Director’s Assistant
+48 33 844 8003
[email protected]
Małgorzata
Cembala
Kierownik Sekretariatu
Office Manager
dr Wojciech Płosa
Kierownik Archiwum
Head of Archives
+48 33 844 8007
[email protected]
Elżbieta Cajzer
Kierownik Zbiorów
Head of Collections
+48 33 844 8015
[email protected]
dr Krzysztof
Antończyk
Kierownik Repozytorium Cyfrowego
Head of Digital Repository
+48 33 844 8090
[email protected]
Kierownika Konserwacji
+48 33 844 8020
[email protected]
Anna Łopuska
Kierownik Globalnego Planu Konserwacji
Head of Master Plan for Preservation
+48 33 844 8176
[email protected]
Aleksandra Papis
Kierownik Pracowni Konserwatorskich
Head of Conservation Laboratories
+48 33 844 8171
[email protected]
Krzysztof Soja
Kierownik Zespołu Remontowo-Budowlanego
Head of Repair & Construction Unit
+48 33 844 8027
[email protected]
Jarosław Kurek
Kierownik Zespołu Elektro‍‑Energetycznego
Head of Electro-Energetic Unit
+48 33 844 8022
[email protected]
Paulina
Krasowska-Ziomek
Kierownik Inwestycji
Head of Investments
+48 33 844 8078
[email protected]
Ewa Bazan
Kierownik Biura ds. Byłych Więźniów
Head of Bureau for Former Prisoners
+48 33 844 8009
[email protected]
Jadwiga Dąbrowska
Kontakty z byłymi Więźniami
Former Prisoners’ Affairs
+48 33 844 8110
[email protected]
Teresa Zbrzeska
Kierownik Wystawiennictwa
Head of Exhibitions
+48 33 844 8049
[email protected]
Alicja Białecka
Pełnomocnik ds. Nowej Wystawy Głównej
Representative for the New Main Exhibition
+48 33 844 8141
[email protected]
+48 33 844 8003
[email protected]
fax +48 33 843 1862
CONTACTS
Imię i nazwisko
Name
Funkcja
Position
Telefon / Fax
Telephone
and fax number
E‍‑mail
Marta Berecka
Kierownik Projektów Edukacyjnych
Head of Educational Projects
+48 33 844 8062
[email protected]
Katarzyna Bisaga
p.o. Kierownika Obsługi Odwiedzających
Acting Head of Visitor Services
+48 33 844 8101
fax +48 33 843 2227
[email protected]
Katarzyna Marcak
p.o. Kierownika Biura Wolontariatu
Acting Head of Volunteers Bureau
+48 33 844 8149
[email protected]
Tomasz Michaldo
Kierownik Metodyki Oprowadzania
Head of Methodology of Guiding
+48 33 844 8074
[email protected]
Agnieszka
Kierownik E‑learningu
Head of E‑learning
+48 33 844 8068
[email protected]
dr Jadwiga
Badowska‍‑Buczak
Kierownik Biblioteki
Head of Library
+48 33 844 8060
[email protected]
Adam Kukla
Szef Straży Muzealnej
Head of Museum Security
+48 33 844 8085
[email protected]
Artur Misterek
Kierownik Sekcji Informatycznej
Head of IT Section
+48 33 844 8150
[email protected]
Stanisława Bajer
Kadry
Human Resources
+48 33 844 8112
[email protected]
Arkadiusz Juszczyk
Kierownik Obsługi Prawnej
Head of Legal Services
+48 33 844 8138
[email protected]
Jadwiga
Pinderska‍‑Lech
+48 33 844 8054
[email protected]
Wojciech Pióro
Kierownik Administracji
Head of Administration
+48 33 844 8065
[email protected]
Marek Giżycki
Biuro ds. Bezpieczeństwa
Public Safety
+48 33 844 8115
[email protected]
dr Piotr Setkiewicz
Kierownik Centrum Badań
Head of Research Center
+48 33 844 8042
[email protected]
Bartosz Bartyzel
Rzecznik prasowy
Spokesman
+48 33 844 8043
[email protected]
Paweł Sawicki
Biuro Prasowe
Press Office
+48 33 844 8126
[email protected]
Katarzyna Kolonko
Biuro Prasowe
Press Office
+48 33 844 8145
[email protected]
Wanda Hutny
Obsługa ekip filmowych
Film Services
+48 33 844 8097
fax +48 33 843 2227
[email protected]
Jacek Kastelaniec
Dyrektor Generalny Fundacji
Auschwitz‍‑Birkenau
General Director of
+48 608 300 677
[email protected]
61
DARCZYŃCY
DONORS
Ministerstwo Kultury
Polska / Poland
Unia Europejska / European Union
Fundacja Auschwitz-Birkenau
Polska / Poland
Volkswagen
Niemcy / Germany
Internationales Auschwitz Komitee
Niemcy / Germany
Fundacja Pamięci Ofiar
Auschwitz-Birkenau
Polska / Poland
Ronald S. Lauder Foundation
USA
FCA Italy, Gruppo Dirigenti Fiat
Włochy / Italy
Joanna, Paweł, Michał Gładysz
Polska / Poland
L’Associazione Populorum Progressio
Włochy / Italy
DARCZYŃCY
DONORS
Millthorpe School
Wielka Brytania / UK
Stiftung Auschwitz Komitee
Niemcy / Germany
Hobson and Porter Limited
Yehuda Widawski
Izrael / Israel
Elana Rosman
USA
Suzanne Valetutti
USA
Andrea i Peter Meyer-Grage
Niemcy / Germany
Matilde Molina
Norwegia / Norway
Christian Schleck
Niemcy / Germany
Lucy Kaczmarek
Kanada / Canada
Damian Janusz Kurgan
Polska / Poland
w w w.ausc hw it z.org
SPR AWOZ DA N I E
2 014
R EPORT
Wydawca
Publisher
© Państwowe Muzeum
Auschwitz‍‑Birkenau w Oświęcimiu, 2015
ul. Więźniów Oświęcimia 20
32‍‑603 Oświęcim, Polska
tel./phone: +48 33 844 8003
fax: +48 33 843 1862
www.auschwitz.org
Numer w Państwowym Rejestrze Muzeów:
DM‍‑IV/PRM/25/98
Redakcja
Edited by
Korekta
Proofreading
Okładka i projekt graficzny
Cover design and layout
Zdjęcia
Photos
Wybór i opisy zdjęć
Choice and description of photos
Druk
Printed by
2
Bartosz Bartyzel
Jarosław Mensfelt
Paweł Sawicki
Beata Kłos
Jadwiga Pinderska-Lech
Agnieszka Matuła, Grafikon
Bartosz Bartyzel
Kamil Będkowski
Leszek Cuper
Michał Dziewulski
Marek Kocjan
Marek Lach
Rafał Pióro
Jarosław Praszkiewicz
Paweł Sawicki
Łukasz Szoblik
Agnieszka Żydzik-Białek
Bartosz Bartyzel
Paweł Sawicki
Drukarnia i Wydawnictwo
Jaroszowice 324, 34‍‑100 Wadowice
tel./phone: +48 33 873 4620, fax: +48 33 873 4622
www.grafikon.com.pl
SPIS TREŚCI
CONTENTS
WPROWADZENIE
INTRODUCTION ................................................................................................................................................. 4
WYDARZENIA 2014
2014 EVENTS ....................................................................................................................................................... 6
AUSCHWITZ W SERCACH ŚWIATA
AUSCHWITZ IN THE WORLD’S HEART ...................................................................................................... 18
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
INTERNATIONAL CENTER FOR EDUCATION ABOUT AUSCHWITZ AND THE HOLOCAUST .......... 22
MIEJSCE PAMIĘCI W INTERNECIE
MEMORIAL ON THE WEB .............................................................................................................................. 26
WOLONTARIAT
VOLUNTEERS .................................................................................................................................................... 30
WYSTAWY
EXHIBITIONS .................................................................................................................................................... 32
WYDAWNICTWA
PUBLICATIONS ................................................................................................................................................. 34
BADANIA NAD HISTORIĄ AUSCHWITZ
RESEARCH ON THE HISTORY OF AUSCHWITZ ......................................................................................... 38
ZBIORY
COLLECTIONS ................................................................................................................................................... 40
ARCHIWUM
ARCHIVES .......................................................................................................................................................... 42
PRACE KONSERWATORSKIE
PRESERVATION WORK ................................................................................................................................... 44
MASTER PLAN FOR PRESERVATION ........................................................................................................... 46
AUSCHWITZ MEMORIAL ................................................................................................................................ 48
ZACHOWAĆ AUTENTYZM
PRESERVING AUTHENTICITY ....................................................................................................................... 54
FINANSE
FINANCES .......................................................................................................................................................... 56
STRUKTURA MUZEUM
MUSEUM STRUCTURE .................................................................................................................................... 58
KONTAKT
CONTACTS ......................................................................................................................................................... 60
DARCZYŃCY
DONORS ............................................................................................................................................................. 62
3
WPROWADZENIE
dr Piotr M.A. Cywiński Dyrektor / Director
Półtora miliona ludzi – w większości młodych –
przeszło w 2014 r. przez tereny byłego niemiec‑
kiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego
i zagłady Auschwitz. To trudne zanurzenie się
w najczarniejszym czasie ludzkości. Dziś jest dla
nas swoistym rytuałem przejścia.
Nie sposób zrozumieć powojennej Europy i świata
bez dogłębnej konfrontacji swojego wyobrażenia
o człowieku z pozostałościami Auschwitz. Oto je‑
dyne z wielkich miejsc eksterminacji zachowane
w swym autentyzmie, aż do dzisiaj. Nadal czytel‑
ne. Zmuszające do rewizji spojrzenia na świat i na
samego siebie.
Wielkim pytaniem pozostaje, na ile ten dzisiej‑
szy rytuał przejścia rodzi zobowiązania moralne
w sferze życia społecznego, polityki, kultury...
4
Na ile pomaga nam w codziennych ludzkich wybo‑
rach? Na te pytania każdy musi odpowiedzieć so‑
bie sam. Kim jestem? Jak chcę postępować? Czego
chcę dokonać we własnym życiu?
Ten raport to opowieść o ludziach, którzy wybra‑
li swoją własną odpowiedź na te pytania. Oddali
swój czas, swoje siły, emocje i nadzieje, aby odpo‑
wiedzialnie zająć się na co dzień tym przerażają‑
cym Miejscem Prawdy. Aby milionom innych ludzi
umożliwić ich własny rytuał przejścia.
INTRODUCTION
A million and a half people—most of them
young—passed through the grounds of the former
Nazi German Auschwitz Concentration Camp and
Extermination Center in 2014. This is a difficult
immersion in humanity’s darkest hour. For us to‑
day it is a rite of passage.
There is no way to understand postwar Europe
and the world without an in-depth confrontation
between our idea of mankind and the remains of
Auschwitz. Here is the only one of the large exter‑
mination sites preserved in its authenticity to this
day. Still legible. Demanding revision of the way
we see the world and ourselves.
The great question remains: To what degree does
this present-day rite of passage lead to moral obli‑
gations in the spheres of community life, politics,
culture? To what degree does it help us in our
everyday human choices? We must each find our
own answer. Who are we? How do we want to act?
What do we want to do with our lives?
This report is a tale of people who chose their own
answer to that question. They have given of their
time, their strength, their emotions, and their
hopes to grapple responsibly from day to day with
this dreadful Place of Truth. So that it is possible
for millions of other people to have their own rite
of passage.
Dr. Piotr M.A. Cywiński
5
W YDAR ZENIA 2014
Paweł Sawicki
Biuro Prasowe
Press Office
Bartosz Bartyzel
Rzecznik prasowy
Spokesman
1
STYCZEŃ
69. rocznica wyzwolenia Auschwitz
27 stycznia minęło 69 lat od wyzwolenia nie‑
mieckiego nazistowskiego obozu koncentra‑
cyjnego i zagłady Auschwitz. „Niech mi będzie
wolno wyrazić wdzięczność za to, że Muzeum
istnieje, że nie ustają prace nad zachowaniem
autentyczności tego miejsca” – mówiła była
więźniarka Zofia Posmysz. W obchodach
wzięła udział m.in. liczna delegacja izraelskie‑
go Knesetu.
1. Wizyta Prezydenta
Konfederacji
Szwajcarskiej Didiera
Burkhaltera
2. Były więzień Auschwitz
Noah Klieger
podczas 69. rocznicy
wyzwolenia Auschwitz
6
Prezydent Szwajcarii
odwiedził Miejsce Pamięci
Prezydent Konfederacji Szwajcarskiej Didier
Burkhalter zwiedził tereny byłego obozu.
„Auschwitz-Birkenau jest symbolem uniwer‑
salnym. To symbol najgorszego horroru, do
jakiego zdolny jest człowiek. Bardzo ważne jest
zachowanie go dla naszych dzieci i wnuków” –
napisał Burkhalter w księdze pamiątkowej.
LUTY
O Auschwitz po arabsku i persku
„Auschwitz – obóz koncentracyjny i zagłady”,
lekcja internetowa przybliżająca najważniejsze
tematy z historii obozu, proponowana dotych‑
czas po angielsku i po polsku, została także
udostępniona w językach: arabskim, hiszpań‑
skim, perskim i portugalskim.
100 tysięcy osób na Facebooku
facebook.com/auschwitzmemorial jako pierw‑
szy na świecie serwis o tym profilu przekroczył
liczbę 100 tys. użytkowników. Dzięki stronie
informacje dotyczące historii Auschwitz docie‑
rają w kilkunastu językach do ludzi na całym
świecie.
2014 EVENTS
2
JANUARY
69th Anniversary of the Liberation
of Auschwitz
January 27 marked the passage of 69 years
since the liberation of the Nazi German
Auschwitz concentration camp and extermina‑
tion center. “Permit me to express my gratitude
for the fact that the Museum exists, that the
work to preserve the authenticity of this place
goes on,” said former prisoner Zofia Posmysz.
A large delegation from the Israeli Knesset
took part in the observances.
Visit to the Memorial
by the President of Switzerland
Swiss Confederation President Didier Burkhal‑
ter visited the grounds of the former camp.
“Auschwitz-Birkenau is a universal symbol. It
is a symbol of the worst horror that people are
capable of. It is very important to preserve it
for our children and grandchildren,” Burkhal‑
ter wrote in the Guest Book.
FEBRUARY
About Auschwitz in Arabic and Persian
“Auschwitz—Concentration and Extermina‑
tion Camp,” an internet lesson about the most
important themes in the history of the camp,
offered so far in English and Polish, has also
been made available in Arabic, Spanish, Per‑
sian, and Portuguese.
100,000 People on Facebook
facebook.com/auschwitzmemorial is the first
page of its kind in the world to go over 100,000
likes. It delivers news about the history of
Auschwitz, in a dozen or more languages, to
people all over the world.
1. The visit by Swiss
Confederation President
Didier Burkhalter
2. Former Auschwitz
prisoner Noah Klieger
at the 69th anniversary
of liberation
7
W YDAR ZENIA 2014
1
MARZEC
Stemple do tatuowania więźniów
odnalezione
Metalowe stemple służące do tatuowania
więźniów Auschwitz trafiły do Zbiorów Mu‑
zeum. To wymienne metalowe płytki z igłami
o długości kilku milimetrów, które wkładano
do specjalnego stempla, tworząc odpowiedni
numer. Obóz Auschwitz był jedynym, w któ‑
rym więźniom tatuowano numery ewidencyj‑
ne.
1. Wizyta
Wiceprezydenta RPA
Kgalemy Motlanthe
2. Funkcjonariusze
polskiej Służby
Więziennej od pięciu
lat biorą udział
w specjalnym projekcie
edukacyjnym
8
Wiceprezydent RPA w Miejscu Pamięci
Kgalema Motlanthe, wiceprezydent Republiki
Południowej Afryki, zwiedził były obóz Ausch‑
witz. „Wszystko tutaj porusza. Włosy golone
z głów zamordowanych, dziecięce ubranka
i buciki – to naprawdę rozrywa serce człowieka.
Ochrona takich miejsc jest niezwykle ważna,
bo one cały czas przypominają nam, do cze‑
go prowadzić może ciemna strona człowieka.
A przecież to miłość, a nie nienawiść, powinna
być dla ludzi najważniejsza” – powiedział pre‑
zydent Motlanthe.
Lekcja Auschwitz
dla osadzonych w zakładach karnych
Ponad 17 tys. osadzonych w polskich zakładach
karnych wzięło udział w wielopłaszczyznowym
projekcie edukacyjnym realizowanym wspólnie
ze Służbą Więzienną. Do trwającego od pięciu
lat w Małopolsce i na Śląsku projektu dołączyło
Mazowsze.
KWIECIEŃ
Marsz Żywych
Ok. 10 tys. osób, przede wszystkim młodych
Żydów z całego świata, ale także grupa polskiej
młodzieży, przeszło spod bramy „Arbeit macht
frei” w Auschwitz I do Auschwitz II-Birkenau.
W obecności prezydenta Węgier Jánosa Ádera
upamiętniona została 70. rocznica zagłady Ży‑
dów z Węgier.
2014 EVENTS
2
MARCH
Discovery of Stencil Used
to Tattoo Prisoners
A metal stencil used to tattoo prisoners
has been added to the Museum Collections.
It consists of interchangeable metal plates
with needles several millimeters long,
placed in a special stamp to form the desired
number. Auschwitz was the only camp where
prisoners were tattooed with numbers.
The Vice President of South Africa
at the Memorial
Kgalema Motlanthe, vice president of the
Republic of South Africa, visited the for‑
mer Auschwitz camp. “Everything here is so
moving. Hair cut from the heads of the mur‑
dered, children’s clothing and little shoes—
it’s truly heartbreaking. Protecting places
like this is especially important because
they are always a reminder of what the dark
side of man can lead to. After all, it’s love,
and not hate, that should be most important
to people,” said Motlanthe.
Auschwitz Lesson for Penitentiary Inmates
More than 17,000 Polish penitentiary inmates
took part in a multilevel educational project car‑
ried out in cooperation with the Prison Service.
Mazovia joined Little Poland and Silesia in the
project, underway for five years now.
APRIL
March of the Living
About 10,000 people, mostly young Jews
from all over the world but also including
a contingent of Polish youth, marched from
the “Arbeit macht frei” gate in Auschwitz I
to Auschwitz II-Birkenau. In the presence of
Hungarian President János Áder, there was
a commemoration of the 70th anniversary of
the extermination of Jews from Hungary.
1. The visit by Kgalema
Motlanthe, vice
president of the
Republic of South Africa
2. Polish Prison Service
staff have been part of
a special educational
project for five years
9
W YDAR ZENIA 2014
1
1. Żydzi z Węgier
deportowani
do obozu Auschwitz
w maju 1944 r.
Fot. SS
10
MAJ
CZERWIEC
Wspólnota pamięci
Historię transportów Żydów deportowanych
z Węgier do Auschwitz latem 1944 r. wspomi‑
nała wystawa czasowa „Pamiętajcie!” oraz spe‑
cjalna lekcja internetowa. Po raz pierwszy na
skalę światową do upamiętnienia został wy‑
korzystany potencjał mediów społecznościo‑
wych. Użytkownicy profilu Miejsca Pamięci
na Facebooku współuczestniczyli w trzymie‑
sięcznym projekcie – kalendarium poszcze‑
gólnych faz transportów i zagłady węgierskich
Żydów.
Kobiety wojny
Sytuacja kobiet podczas konfliktów zbrojnych
i wojen oraz w miejscach, gdzie łamane są
prawa człowieka, analizowana była podczas
współorganizowanej przez Muzeum ogólno‑
polskiej konferencji „Auschwitz i Holokaust na
tle zbrodni ludobójstwa w XX wieku”.
Wymiana doświadczeń
europejskich edukatorów
Wieloletni projekt poświęcony dokumenta‑
cji Holokaustu na obszarze Europy Wschod‑
niej podsumowała konferencja Europejskiej
Infrastruktury Badań nad Zagładą Żydów
(EHRI), współorganizowana przez Muzeum
Auschwitz. Wzięło w niej udział ponad 60 na‑
ukowców z instytucji zajmujących się historią
i badaniem Holokaustu z: Belgii, Białorusi, Ho‑
landii, Izraela, Kanady, Litwy, Mołdawii, Nie‑
miec, Polski, Rosji, Ukrainy, USA oraz Wielkiej
Brytanii.
Narodowy Dzień Pamięci
14 czerwca obchodzono Narodowy Dzień Pa‑
mięci Ofiar Nazistowskich Obozów Koncen‑
tracyjnych. Przed 74 laty niemieccy naziści
przywieźli z więzienia w Tarnowie do Ausch‑
witz 728 polskich więźniów politycznych.
Data ta uznawana jest za początek funkcjono‑
wania obozu.
Wyniki nowych badań historyków Muzeum
Rezultaty analizy kilkudziesięciu archiwal‑
nych dokumentów, w większości nigdzie
dotąd nie publikowanych, prezentuje angiel‑
sko-polska publikacja Początki zagłady Żydów
w KL Auschwitz w świetle materiałów źródłowych. Dotyczy ona przygotowań do masowego
mordowania Żydów w komorach gazowych
oraz przekształcenia obozu koncentracyjnego
w ośrodek natychmiastowej zagłady.
2014 EVENTS
MAY
JUNE
A Community of Remembrance
The history of the transports of Jews deport‑
ed from Hungary to Auschwitz in the summer
of 1944 was recalled by a temporary exhibi‑
tion titled “Remember!” and a special internet
lesson. The potential of social media was put
into action for remembrance on a global scale
for the first time. Users of the Memorial’s
Facebook page joined in a three-month pro‑
ject that was a calendar of the phases in the
transports and destruction of the Hungarian
Jews.
Women and War
The situation of women during armed conflicts
and wars, and in places where human rights are
violated, was analyzed during a nationwide con‑
ference on “Auschwitz and the Holocaust against
the Background of the Crime of Genocide in the
20th Century,” co-organized by the Museum.
Exchanging Experiences
among European Educators
A multi-year project dedicated to document‑
ing the Holocaust in Eastern Europe was
summed up at a conference of the European
Holocaust Research Infrastructure, co-organ‑
ized by the Auschwitz Museum. More than
60 scholars from Holocaust history and re‑
search institutions in Belgium, Belarus, Can‑
ada, Germany, Israel, Lithuania, Moldova,
Poland, Russia, The Netherlands, Ukraine,
the United Kingdom, and the United States
took part.
National Day of Remembrance
On June 14, the National Day of Remem‑
brance of the Victims of Nazi Concentration
Camps was observed. 74 years earlier, the Nazi
Germans deported 728 Polish political prison‑
ers from the prison in Tarnów to Auschwitz.
This date is regarded as the beginning of the
operation of the camp.
New Research Findings by Museum Historians
The English-Polish bilingual publication The
Beginnings of the Extermination of Jews in KL
Auschwitz in the Light of Source Materials pre‑
sents findings based on the analysis of scores
of archival documents, for the most part never
before published, on preparations for the mass
murder of Jews in the gas chambers and the
transformation of the concentration camp
into a direct extermination center.
1. Jews from Hungary
deported to Auschwitz
in May 1944. SS
photograph
11
W YDAR ZENIA 2014
1
LIPIEC
Autobus w darze dla Muzeum
Firma Volkswagen wraz z Międzynarodowym
Komitetem Oświęcimskim przekazała Mu‑
zeum autobus, który służy do bezpłatnego
przewozu odwiedzających pomiędzy dwie‑
ma częściami Miejsca Pamięci: Auschwitz I
i Auschwitz II-Birkenau.
1. Franciszka Helena
Walińska wraz z córką
i wnuczką przekazuje
pamiątki po mężu,
więźniu Auschwitz
Marianie Walińskim
2. Dzień Pamięci
o Zagładzie Romów
12
Uznanie dla wolontariuszy
W 67. rocznicę utworzenia Muzeum wręczono
statuetki „Gdyby zabrakło dziesięciu…”. To wy‑
różnienie dyrektora przyznawane dziesięciu
wolontariuszom oraz osobom wspierającym
wolontariat w Miejscu Pamięci. Na przełomie
lipca i sierpnia odbyła się też pierwsza Aka‑
demia Wolontariusza skierowana do młodych
ludzi chcących poznać historię Auschwitz
i wesprzeć działania Muzeum.
Dar córki byłej więźniarki Auschwitz
Wykonane nielegalnie w szwalni obozu
Auschwitz II-Birkenau przedmioty, a także
oryginalne listy obozowe Kazimiery Grusz‑
czyńskiej przekazała do Zbiorów i Archiwum
Muzeum jej córka Lucyna Gruszczyńska-Je‑
leńska.
SIERPIEŃ
Pamięć o Porajmos
Ponad tysiąc osób wzięło udział w obcho‑
dach 70. rocznicy likwidacji tzw. Zigeuner‑
familienlager w Birkenau. „Naszym zobo‑
wiązaniem wobec ofiar Porajmos jest nie
tylko pamięć. Jest nim także nakaz prze‑
ciwstawiania się wszelkim formom wro‑
gości wobec Romów i innych mniejszości
etnicznych, wszelkim przejawom rasizmu
i ksenofobii” – napisał w specjalnym liście
Prezydent RP Bronisław Komorowski.
2014 EVENTS
2
JULY
Bus Donated to the Museum
Volkswagen, in cooperation with the Interna‑
tional Auschwitz Committee, donated a bus
to the Museum that will carry visitors free of
charge between the two parts of the Memorial,
Auschwitz I and Auschwitz II-Birkenau.
Recognition for Volunteers
“If Not For Those Ten...” statuettes were award‑
ed on the 67th anniversary of the establish‑
ment of the Museum. This distinction is be‑
stowed by the director on ten volunteers and
people who support volunteerism at the Me‑
morial. The first Volunteer Academy, direct‑
ed to young people who want to learn about
the history of Auschwitz and support the
Museum, was held at the turn of July and Au‑
gust.
Donation by the Daughter
of a Former Auschwitz Prisoner
Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska donated to the
Museum Collections and Archives items made
illegally in the camp sewing shop and original
camp letters written by her mother Kazimiera
Gruszczyńska.
AUGUST
In Memory of Porajmos
More than a thousand people attended obser‑
vances of the 70th anniversary of the liquida‑
tion of the Zigeunerfamilienlager (Gypsy Family
Camp) in Birkenau. “Our obligation to the vic‑
tims of Porajmos is not only to remember them.
It is also an imperative to stand up against all
forms of hostility toward Roma and other eth‑
nic minorities, and all signs of racism and xeno‑
phobia,” Polish Republic President Bronisław
Komorowski wrote in a special letter.
1. Accompanied by
her daughter and
granddaughter,
Franciszka Walińska
donates mementos
of her husband,
Auschwitz prisoner
Marian Waliński
2. Roma Genocide
Memorial Day
13
W YDAR ZENIA 2014
1
WRZESIEŃ
Pamięci cywilnej ludności Warszawy
Warszawiacy deportowani 70 lat temu do obo‑
zu opowiedzieli swoje historie, w tym o wyjściu
z wagonów na rampie w Birkenau, młodzieży
ze stołecznych szkół biorącej udział w specjal‑
nej „Podróży Pamięci”. Ceremonia była częścią
dwudniowego projektu poświęconego losom cy‑
wilnych mieszkańców powstańczej Warszawy
w Auschwitz. Na www.auschwitz.org udostęp‑
niono lekcję internetową przedstawiającą histo‑
rię blisko 13 tys. osób zesłanych ze stolicy do
obozu latem 1944 r., a o losach rodzin depor‑
towanych ze stolicy Polski opowiadała wystawa
plenerowa.
Wsparcie Watykanu
dla Fundacji Auschwitz-Birkenau
Watykan został jednym z 35 państw, które
wsparły Fundację Auschwitz-Birkenau. Na
Kapitał Wieczysty Fundacji Stolica Apostolska
przeznaczyła 100 tys. euro.
1. Byli więźniowie
deportowani jako
dzieci z powstańczej
Warszawy do
Auschwitz podczas
spotkania z młodzieżą
14
PAŹDZIERNIK
Rocznica buntu Sonderkommando
Przy ruinach komory gazowej i krematorium IV
złożono znicze, odmówiono kadisz, a także od‑
czytano fragmenty relacji i rękopisów więźniów
Sonderkommando. W tym dniu odbyła się rów‑
nież sesja edukacyjna. Centrum Edukacji przy‑
gotowało też specjalną wystawę czasową oraz
lekcję internetową poświęcone historii buntu.
Seminarium dla europejskich nauczycieli
Nauczyciele z: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Es‑
tonii, Hiszpanii, Mołdawii, Portugalii, Rumu‑
nii, Serbii oraz Słowenii wzięli udział w semina‑
rium współorganizowanym przez Radę Europy.
Było ono poświęcone historii obozu w 1944 r.,
kiedy niemieccy naziści zamordowali połowę
wszystkich ofiar obozu Auschwitz
Gubernator generalny Kanady
w Miejscu Pamięci
Gubernator generalny Kanady David Lloyd
Johnston zwiedził Miejsce Pamięci. Kanada jest
jednym z 35 krajów, które wsparły Kapitał Wie‑
czysty Fundacji Auschwitz-Birkenau. Na ten cel
przeznaczono 400 tys. dolarów kanadyjskich.
Sztuka zakazana
W Audytorium Rainiera III w Monako została
otwarta wystawa „Forbidden Art” (Sztuka za‑
kazana). To, poza Polską, pierwsza europejska
prezentacja tej ekspozycji. Wystawa opowiada
historie 20 dzieł sztuki wykonanych nielegal‑
nie i z narażeniem życia przez więźniów nie‑
mieckich obozów koncentracyjnych.
2014 EVENTS
SEPTEMBER
Commemorating Civilians from Warsaw
People from Warsaw deported to the camp 70
years earlier told their story, including disem‑
barkation on the ramp in Birkenau, to students
from schools in the Polish capital in a special “Re‑
membrance Journey.” The ceremony was part of
a two-day project devoted to the fate of civilians
from Warsaw imprisoned in Auschwitz at the
time of the Uprising. Internet lesson covering the
story of almost 13,000 people deported to the
camp from Warsaw in the summer of 1944 was
placed online at www.auschwitz.org and the fate
of families deported from the capital of Poland
was described in an open-air exhibition.
Vatican Support for
the Auschwitz-Birkenau Foundation
The Vatican became one of 35 states support‑
ing the Auschwitz-Birkenau Foundation when
the Apostolic See appropriated 100,000 EUR
for the Perpetual Endowment.
OCTOBER
The Anniversary of the Sonderkommando Mutiny
Candles were lighted, the Kaddish was recited,
and excerpts from accounts and manuscripts by
Sonderkommando members were read aloud at
the ruins of gas chamber and crematorium IV.
The day also featured an educational session.
The Education Center also prepared a special
temporary exhibition and an internet lesson
about the history of the mutiny.
Seminar for European Teachers
Teachers from Austria, Bulgaria, Croatia, Es‑
tonia, Moldova, Portugal, Romania, Serbia,
Slovenia, and Spain took part in a seminar
co-organized by the Council of Europe. It was
dedicated to the history of the camp in the year
1944, when the Nazi Germans murdered half of
all the victims of Auschwitz.
The Governor General of Canada
at the Memorial
The Governor General of Canada, David Lloyd
Johnston, visited the Memorial. Canada is one
of 35 countries that has supported the Per‑
petual Endowment of the Auschwitz-Birkenau
Foundation. It appropriated 400,000 CAD for
this purpose.
Forbidden Art
The Exhibition “Forbidden Art” opened at the
Rainier III Auditorium in Monaco. It was the
first time the exhibition was shown in Europe
outside Poland. It tells the story of 20 works of
art made illegally and at the risk of their lives by
prisoners in German concentration camps.
1. Former prisoners,
deported as children
to Auschwitz from
Warsaw at the time
of the Uprising there,
at a meeting with
young people
15
W YDAR ZENIA 2014
1
LISTOPAD
Doświadczenie autentyzmu
Odwiedzającym Miejsce Pamięci udostępnio‑
no bloki 2 i 3 byłego obozu Auschwitz I. Ich
wnętrze zachowało się w stanie niemal nie‑
naruszonym od czasu wyzwolenia obozu. To
m.in. sale więźniarskie z oryginalnymi sienni‑
kami, pryczami, a także innymi elementami‑
wyposażenia bloku.
Przeciwko nienawiści i dyskryminacji
Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Wice‑
prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
Prokurator Generalny, a także Rzecznik Praw
Obywatelskich wzięli udział w debacie „Rola
wymiaru sprawiedliwości w przeciwdziałaniu
nienawiści i dyskryminacji”, która odbyła się
w Miejscu Pamięci Auschwitz.
1. Obraz Davida Olère
przekazany do Zbiorów
Muzeum
2. Wizyta Premiera
Wielkiej Brytanii
Davida Camerona
16
Ponad 200 wysokiej jakości panoram sferycz‑
nych pokazuje autentyczny teren i obiekty
byłego obozu. Wzbogacono je o historyczne
opisy, dziesiątki relacji świadków, archiwalne
dokumenty i fotografie, prace artystyczne wy‑
konane przez więźniów, a także przedmioty
związane z historią obozu.
GRUDZIEŃ
Olère
Serge Klarsfeld przekazał w darze Muzeum au‑
toportret Davida Olère, byłego więźnia Ausch‑
witz i członka Sonderkommando. Niemcy
wykorzystywali Olèreà m.in. do tłumaczenia
wiadomości BBC. Obraz przedstawia moment,
kiedy uzbrojony wartownik prowadzi go w tym
celu do biur SS. W tle widać pracujące kremato‑
ria i komory gazowe Birkenau.
David Cameron
Premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej
Brytanii i Irlandii Północnej David Came‑
ron zwiedził Miejsce Pamięci. „Chciałem tu
przyjechać i zobaczyć na własne oczy miejsce,
w którym wydarzył się najciemniejszy rozdział
historii człowieka. Słowa nie są w stanie opisać
tragedii, która się tu wydarzyła. Dlatego jesz‑
cze ważniejsze jest to, abyśmy nie zapomnieli”
– napisał David Cameron w muzealnej księdze
pamiątkowej.
2014 EVENTS
2
NOVEMBER
Experiencing Authenticity
Blocks 2 and 3 at the former Auschwitz I
camp were opened to visitors to the Memo‑
rial. The interiors are almost unchanged from
the time when the camp was liberated. There
are rooms for prisoners with original straw
mattresses, bunks, and other block furnish‑
ings.
Against Hate and Discrimination
The President of the Constitutional Tribunal,
Vice President of the Supreme Administrative
Court, Procurator General, and Spokesman
for Civil Rights (Ombudsman) took part in
a debate on “The Role of the Judiciary in
Counteracting Hate and Discrimination”
held at the Auschwitz Memorial.
More than 200 high-definition spherical
panoramas show the authentic grounds and
buildings of the former camp. They are en‑
riched with historical descriptions, dozens
of eyewitness accounts, archival documents,
photographs, works of art by prisoners, and
objects associated with the history of the
camp.
DECEMBER
Olère
Serge Klarsfeld donated a self-portrait by
David Olère, former Auschwitz prisoner and
Sonderkommando member, to the Museum.
The Germans made Olère translate the BBC
news for them. The picture depicts the mo‑
ment when an armed guard is leading him to
the SS offices for this purpose. Visible in the
background are the operating Birkenau cre‑
matoria and gas chambers.
David Cameron at the Memorial
David Cameron, Prime Minister of the Unit‑
ed Kingdom of Great Britain and Northern
Ireland, visited the Memorial. “I wanted to
come and see for myself this place where the
darkest chapter of human history happened.
Words cannot describe the horror that took
place—making it even more important that
we never forget,” Cameron wrote in the Guest
Book.
1. A painting by David
Olère, donated to the
Museum Collections
2. The visit by UK
Prime Minister
David Cameron
17
AUSCHWITZ
W SERC ACH ŚWIATA
1
Katarzyna Bisaga
p.o. Kierownika Obsługi
Odwiedzających
Acting Head of
Visitor Services
Odwiedzający oprowadzeni
w Miejscu Pamięci
Visitors Guided
at the Memorial
Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau stało się
dla świata symbolem Zagłady i zbrodni II wojny
światowej. W 2014 r. tereny byłego niemieckiego
nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady
Auschwitz odwiedziło 1,5 miliona osób.
The Auschwitz-Birkenau Memorial has become the
world’s symbol of the Holocaust and the crimes of
World War II. More than 1,500,000 people toured
the grounds of the former Nazi German Auschwitz
concentration and extermination camp in 2014.
Europa z Rosją i Izraelem
Europe (including Russia and Israel)
1 262 600
Ameryka
Północna
North America
128 200
Azja (bez Rosji i Izraela)
Asia (excluding Russia and Israel)
92 500
Afryka
Africa
5 100
1. Edukatorzy muzealni
oprowadzają
w aż 19 językach
Museum educators
guide visitors
in no fewer than
19 languages
18
Ameryka
Południowa
South
America
13 800
Australia i Oceania
Australia
and Oceania
31 800
AUSCHWITZ
Porównanie frekwencji odwiedzających w latach 2001‍‑2014
Comparison of the number of visitors from 2001 to 2014
1 600 000
1 500 000
1 400 000
1 300 000
1 200 000
1 100 000
1 000 000
900 000
800 000
700 000
600 000
500 000
927 000
989 500
1 220 000
1 130 000
1 300 000
1 380 000
1 405 000
1 430 000
1 332 700
1 534 000
0
699 700
100 000
578 700
200 000
541 800
300 000
492 500
400 000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Nigdy wcześniej na przestrzeni jednego roku tak
wiele ludzi nie poznało osobiście terenów poobo‑
zowych. Nigdy wcześniej w historii europejskich
miejsc pamięci nie odnotowano tak wysokiej fre‑
kwencji.
Never before in the space of a single year have so
many people familiarized themselves at first hand
with the original grounds. Never before in the his‑
tory of European memorials has such attendance
been seen.
Odwiedzający oprowadzeni w Miejscu Pamięci
Visitors guided at the Memorial
1 300 000
1 200 000
1 100 000
1 000 000
900 000
800 000
700 000
600 000
500 000
1 035 824
1 124 262
1 180 975
0
967 801
100 000
932 363
200 000
821 963
300 000
795 347
400 000
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
19
AUSCHWITZ
W SERC ACH ŚWIATA
1
Zwiedzający wg krajów w 2014 r. (pierwsze 30 krajów)
Visitors by country in 2014 (top 30 countries)
1. Zdecydowana większość
odwiedzających zwiedza
Miejsce Pamięci
z edukatorem Muzeum
2. Drony pomagają
filmowcom w pokazaniu
historycznego miejsca
20
Polska
398 800
Poland
Węgry
19 000
Hungary
Wielka Brytania
199 400
United Kingdom
Japonia
15 450
Japan
USA
92 050
United States
Irlandia
15 400
Ireland
Włochy
84 350
Italy
Belgia
12 850
Belgium
Niemcy
75 400
Germany
Dania
11 600
Denmark
Izrael
62 100
Israel
Rumunia
10 850
Romania
Hiszpania
55 800
Spain
Chiny
9 550
China
Francja
54 250
France
Portugalia
9 500
Portugal
Czechy
52 700
Czech Republic
Finlandia
7 750
Finland
Korea Południowa
41 850
South Korea
Brazylia
7 750
Brazil
Norwegia
38 750
Norway
Rosja
7 100
Russia
Słowacja
32 550
Slovakia
Chorwacja
6 250
Croatia
Holandia
31 000
Netherlands
Grecja
5 550
Greece
Kanada
27 650
Canada
Singapur
5 450
Singapore
Australia
27 600
Australia
Pozostałe kraje
88 850
Other countries
Szwecja
26 850
Sweden
Razem
1 534 000
Total
AUSCHWITZ
2
Blisko 70 procent przyjeżdżających do Muzeum
to młodzież. Te wizyty są często możliwe dzięki
specjalnym programom dofinansowania ustano‑
wionym przez rządy, regiony lub organizacje non‑
-profit, widzące wartość takiej edukacji w drodze
do dorosłości.
Almost 70 percent of those who come to the Muse‑
um are young people. These visits are often made
possible thanks to special programs underwritten
by governments, regions, or non-profit organiza‑
tions that appreciate the value of this kind of edu‑
cation on the road to adulthood.
Zdecydowana większość odwiedzających Miejsce
Pamięci została oprowadzona w jednym z 19 języ‑
ków przez specjalnie przygotowanych edukatorów.
Wynika to z przekonania, że ludzie powinni móc
poznawać tak trudne tematy w swoim własnym
języku. Żadne inne muzeum na świecie nie daje
takiej możliwości.
The decided majority of the visitors to the Memo‑
rial are guided in one of 19 languages by specially
trained educators. This is an outcome of the con‑
viction that people should be able to encounter
such challenging subjects in their mother tongue.
No other Museum in the world offers such an op‑
portunity.
Historia Auschwitz budzi też ogromne zaintere‑
sowanie mediów. Na przestrzeni roku w Miejscu
Pamięci pracowało kilkuset dziennikarzy oraz 180
profesjonalnych ekip filmowych z ponad 30 kra‑
jów.
The story of Auschwitz also evokes great interest
in the media. Over the course of the year, several
hundred journalists and 180 professional film
crews from over 30 countries worked at the Me‑
morial.
visit.auschwitz.org
visit.auschwitz.org
Ze względu na olbrzymie zainteresowanie
Miejscem Pamięci stworzony został specjalny
serwis internetowy. Pozwala on na wygodne
zarezerwowanie terminu zwiedzania. Nowy
system poprawi także bezpieczeństwo i wa‑
runki wizyty.
A special online service has been establi‑
shed in view of the enormous interest in the
Memorial. It provides a convenient way to
reserve the dates for visits. The new system
also enhances the security and conditions of
visits.
1. Museum educators
accompany the great
majority of visitors to
the Museum
2. Drones help filmmakers
show the historical site
21
1
1. Dyskusja
„Rola wymiaru
sprawiedliwości
w przeciwdziałaniu
nienawiści
i dyskryminacji”
2. Poznanie historii
Auschwitz pozwala
nowym pokoleniom
pełniej zrozumieć
otaczający ich świat
22
Trudno jest przyswoić relacje Ocalałych bez po‑
znania Miejsca Pamięci, podobnie jak niełatwo jest
zrozumieć Miejsce Pamięci bez relacji Ocalałych.
W 2014 r. projekty edukacyjne w szczególności na‑
wiązywały do wydarzeń sprzed 70 lat: transpor‑
tów Żydów węgierskich, likwidacji Zigeunerlager,
ostatnich deportacji z getta Litzmannstadt, trans‑
portów z Powstania Warszawskiego oraz buntu
Sonderkommando.
Rocznicowe projekty Międzynarodowego Cen‑
trum Edukacji o Auschwitz i Holokauście (MCE‑
AH) obejmowały specjalne konferencje i sesje
edukacyjne z udziałem byłych więźniów, wydaw‑
nictwa adresowane do nauczycieli, czasowe wysta‑
wy, a także tematyczne lekcje internetowe.
W 2014 r. we wszystkich specjalistycznych pro‑
jektach Centrum Edukacji wzięło udział niemal
10 tys. osób z całego świata. Wiele wydarzeń
realizowano we współpracy z partnerami zagra‑
nicznymi, m.in. Radą Europy, Instytutem Pa‑
mięci Yad Vashem (Izrael), Muzeum Holokaustu
w Waszyngtonie (USA), EHRI – Europejską In‑
frastrukturą Badań nad Zagładą Żydów, Miej‑
scem Pamięci Bergen-Belsen (Niemcy), Muzeum
Historii Represji Politycznych Perm-36 (Rosja),
Międzynarodową Komisją Oceny Zbrodni Oku‑
pacyjnych Reżimów Nazistowskiego i Sowiec‑
kiego na Litwie, Uniwersytetem Kolumbii Bry‑
tyjskiej w Vancouver (Kanada) oraz szkołami
koncernu Volkswagen i Międzynarodowym Ko‑
mitetem Oświęcimskim.
2
It is difficult to grasp the accounts of the Survivors
without becoming familiar with the Memorial, just as
it is difficult to understand the Memorial without the
accounts of the Survivors. In 2014, educational pro‑
jects concentrated especially on the events of 70 years
earlier—the transports of Hungarian Jews, the liqui‑
dation of the Zigeunerlager, the last deportations from
the Litzmannstadt ghetto, the transports from the
Warsaw Uprising, and the Sonderkommando mutiny.
The anniversary project by the International Center
for Education about Auschwitz and the Holocaust
(ICEAH) included special conferences and educa‑
tional sessions with former prisoners, publications
for teachers, temporary exhibitions, and thematic
internet lessons.
Almost 10,000 people from all over the world took
part in specialized Education Center projects in
2014. Many events were undertaken in coopera‑
tion with such foreign partners as The Council of
Europe, the Yad Vashem Memorial and Institute
(Israel), Holocaust Memorial in Washington, D.C.
(USA), European Holocaust Research Infrastruc‑
ture (EHRI), Bergen-Belsen Memorial (Germany),
the Perm-36 Museum of the History of Political
Repression (Russia), the International Commission
for the Evaluation of the Crimes of the Nazi and So‑
viet Occupation Regimes in Lithuania, the Univer‑
sity of British Columbia in Vancouver (Canada), the
schools run by Volkswagen, and the International
Auschwitz Committee.
1. Discussion of
“The Role
of the Judiciary
in Counteracting Hate
and Discrimination”
2. Encountering the
history of Auschwitz
helps the younger
generation understand
the world around them
more fully
23
1
Centrum Edukacji kieruje wiele swoich projektów
do różnorodnych, ważnych społecznie grup odbior‑
ców.
1. Spotkanie z byłą
więźniarką Auschwitz
Elżbietą Sobczyńską
w autentycznej
przestrzeni
obozowej
2. Seminarium dla
nauczycieli ze Słowacji
24
• nauczyciele, studenci i edukatorzy z całego
świata wzięli udział w angielsko- i niemiecko‑
języcznych Międzynarodowych Akademiach
Letnich. W ciągu roku odbyło się też wiele po‑
głębionych tematycznych sesji skierowanych do
nauczycieli z Polski;
• prokuratorzy, sędziowie i inni przedstawiciele
polskiego wymiaru sprawiedliwości uczest‑
niczyli w fundamentalnej dyskusji panelowej
„Rola wymiaru sprawiedliwości w przeciwdzia‑
łaniu nienawiści i dyskryminacji” przygotowa‑
nej z Rzecznikiem Praw Obywatelskich;
• do księży i teologów skierowany był projekt
„ABC relacji chrześcijańskoi polsko-żydow‑
skich”, organizowany z Uniwersytetem Papie‑
skim w Krakowie oraz oświęcimskim Centrum
Dialogu i Modlitwy;
• służby penitencjarne uczestniczyły w obej‑
mującym coraz więcej województw programie
„Auschwitz – historia, edukacja obywatelska”,
a dla oficerów i podoficerów polskich jednostek
wojskowych zorganizowane zostały specjalne
seminaria.
Andrzej Kacorzyk
Zastępca dyrektora
Muzeum
Dyrektor MCEAH
Deputy Museum Director
Director of ICEAH
Marta Berecka
Kierownik Projektów
Edukacyjnych
Head of Educational
Projects
2
The Education Center addresses its many pro‑
jects to diverse, socially important target groups.
with the Spokesman for Civil Rights (Om‑
budsman).
• Teachers, students, and educators from all
over the world took part in the English- and
German-language International Summer
Academies. Over the course of the year there
were also many in-depth thematic sessions
for teachers from Poland.
• The “ABCs of Christian- and Polish-Jewish
Relations” project, addressed to priests and
theologians, was organized in cooperation
with the Papal University in Cracow and the
Center for Dialogue and Prayer in Oświęcim.
• Procurators, judges, and other members of
the Polish judiciary took part in a funda‑
mental panel discussion on “The Role of
the Judiciary in Counteracting Hate and
Discrimination,” organized in cooperation
• Penitentiary staff took part in an “Auschwitz—History and Civic Education” pro‑
gram which expands to new districts, and
special seminars were organized for officers
and enlisted personnel of Polish military
units.
1. A meeting with
former prisoner
Elżbieta Sobczyńska
in the authentic space
of Auschwitz
2. A seminar for teachers
from Slovakia
25
MIEJSCE PAMIĘCI
W INTERNECIE
1
Agnieszka
Kierownik E ‍‑learningu
Head of E‍‑learning
26
Ponad 200 wysokiej jakości sferycznych foto‑
grafii składa się na nową wirtualną propozycję
zwiedzania Miejsca Pamięci. Panoramy te mogą
służyć przygotowaniu lub podsumowaniu wizyty
w Auschwitz, a także zobaczeniu miejsc, które na
co dzień nie są udostępniane odwiedzającym. Fo‑
tografie zostały wzbogacone o opisy historyczne,
dziesiątki relacji świadków, archiwalne dokumen‑
ty i fotografie, prace artystyczne wykonane przez
więźniów czy też przedmioty związane z historią
obozu. Projekt powstał we współpracy z firmami
spacery360.pl oraz ai360.pl.
E-learning
Cennym uzupełnieniem edukacji prowadzonej
w Miejscu Pamięci są lekcje internetowe udostęp‑
niane na stronie www.auschwitz.org. Każda z nich
zawiera obszerny wykład historyczny, zilustrowa‑
ny relacjami byłych więźniów, fotografiami, do‑
kumentami archiwalnymi oraz mapami. Zostały
one opracowane w taki sposób, że korzystać z nich
może zarówno edukator w pracy z grupą, jak i oso‑
ba indywidualna.
• „Auschwitz – obóz koncentracyjny i zagłady”
(arabski, angielski, hiszpański, niemiecki, per‑
ski, polski, portugalski);
• „Deportacje Żydów z Węgier do Auschwitz”
• „Romowie w Auschwitz” (angielski, polski);
• „Z powstańczej Warszawy do Auschwitz”
• „Sonderkommando” (angielski, polski);
• „Auschwitz. Lekcja przygotowująca do zwie‑
dzania Miejsca Pamięci” (angielski, polski).
MEMORIAL
ON THE WEB
2
Over 200 high-definition spherical photo‑
graphs comprise a new virtual option for visit‑
ing the Memorial. These panoramas can serve
as preparation for, or a follow-up to, a visit to
Auschwitz, and an opportunity to see places
normally inaccessible to visitors. The photo‑
graphs are enriched by historical descriptions,
dozens of eyewitness accounts, archival docu‑
ments and photographs, works of art by prison‑
ers, and objects connected with the history of
the camp. The project arose in cooperation with
spacery360.pl and ai360.pl.
E-learning
The internet lessons available online at www.
auschwitz.org are a valuable supplement to
education at the Memorial. Each of them
features a wide-ranging historical lecture il‑
lustrated with accounts by former prisoners,
photographs, archival documents, and maps.
They are planned so that they can be used both
by educators working with groups and by indi‑
viduals.
• “Auschwitz—Concentration and Extermina‑
tion Camp” (Arabic, English, German, Per‑
sian, Polish, Portuguese, and Spanish).
• “Deportations of Hungarian Jews to Auschwitz” (English, Polish).
• “The Roma in Auschwitz” (English, Polish).
• “From Warsaw to Auschwitz during the Up‑
rising” (English, Polish).
•“Sonderkommando” (English and Polish).
• “Auschwitz: A preparatory Lesson for Visit‑
ing the Memorial” (English, Polish).
1. Lekcja internetowa
poświęcona historii
Sonderkommando
An internet lesson
devoted to the history
of the Sonderkommando
2. Wirtualne zwiedzanie
A virtual visit
27
MIEJSCE PAMIĘCI
W INTERNECIE
1
comment, retweet
W roku 2014 liczba pojedynczych odwie‑
dzin oficjalnej strony internetowej Muzeum
www.auschwitz.org wyniosła 12 milionów.
Dzięki mediom społecznościowym Muzeum
Auschwitz każdego dnia dociera do blisko 200 tys.
ludzi na wszystkich kontynentach. Muzeum jest
aktywne na:
1. Wirtualna
wspólnota pamięci
28
@auschwitzmuseum
#auschwitzmemorial
+auschwitzmemorial
MEMORIAL
ON THE WEB
1
comment, retweet
In 2014, the number of unique visits to the official
Museum website www.auschwitz.org was 12 mil‑
lion.
Each day, thanks to social media, the Auschwitz
Museum reaches almost 200,000 people on every
continent. The Museum is active on:
@auschwitzmuseum
#auschwitzmemorial
+auschwitzmemorial
1. The virtual community
of memory
29
WOLONTARIAT
Katarzyna Marcak
p.o. Kierownika
Biura Wolontariatu
Acting Head
of Volunteer Bureau
1
1. Wolontariusze
koncernu Volkswagen
30
Na przełomie lipca i sierpnia odbyła się pierwsza
Akademia Wolontariusza. Jej uczestnikami były
młode osoby z całej Polski. Wykonywały one prace
na rzecz pracowni konserwatorskich, repozyto‑
rium cyfrowego, obsługi odwiedzających, a także
pomagały m.in. przy konserwacji zieleni na tere‑
nie Miejsca Pamięci, czy też przy organizacji ob‑
chodów 70. rocznicy likwidacji Zigeunerlager.
W 2014 r. Muzeum wspierało w sumie prawie 350
wolontariuszy i praktykantów z: Kanady, Kolum‑
bii, Niemiec, Norwegii, Polski, Rosji oraz USA.
Najaktywniejsi wolontariusze i koordynatorzy wo‑
lontariatu zostali uhonorowani statuetką „Gdyby
zabrakło dziesięciu...”.
VOLUNTEERS
The first Volunteer Academy was held at the turn
of July and August. Young people from all over
Poland took part. They contributed work to the
conservation workshops, digital repository, and
visitor services, as well as helping tend the plant
growth on the grounds of the Memorial and or‑
ganize the observance of the 70th anniversary of
the liquidation of the Zigeunerlager.
Almost 350 volunteers from Canada, Colombia,
Germany, Norway, Poland, Russia, and the United
States gave of their time and efforts in 2014.
The most active volunteers and volunteer coordi‑
nators were honored with the “If Not For Those
Ten...” statuette.
1. Volunteers
from Volkswagen
31
W YSTAW Y
Teresa Zbrzeska
Kierownik
Wystawiennictwa
Head of Exhibitions
Alicja Białecka
Pełnomocnik ds.
Nowej Wystawy Głównej
Representative for
the New Main Exhibition
1
Nowa Wystawa Główna
Wystawy czasowe
Najważniejszym projektem wystawienniczym
Muzeum jest stworzenie nowej wystawy głównej,
która umieszczona będzie w blokach 4-9 na tere‑
nie byłego obozu Auschwitz I. W 2014 r. rozstrzy‑
gnięty został konkurs na rozwiązania plastyczne
ekspozycji. Trwają prace projektowe dla poszcze‑
gólnych tematów i przestrzeni.
• „Pamiętajcie!” – poświęcona ponad 400 tys.
Żydów z Węgier deportowanych do Auschwitz
wiosną i latem 1944 r.;
• „Ludność powstańczej Warszawy w KL Ausch‑
witz” – przedstawiająca losy rodzin przywie‑
zionych do obozu w czasie Powstania War‑
szawskiego;
• „70. rocznica buntu Sonderkommando” – uka‑
zująca m.in. jedyne zachowane drzwi z komór
gazowych Birkenau.
Bloki 2 i 3
1. Oryginalne prycze
więźniarskie
w rezerwatowym
bloku 2
2. Wizualizacja
fragmentu
przygotowywanej
nowej wystawy
głównej
32
Zorganizowane grupy mogą odwiedzać bloki
2 i 3 byłego obozu Auschwitz I, które zachowa‑
ły się w niemal nienaruszonym stanie. W salach
rozstawiono oryginalne umeblowanie z czasów
funkcjonowania obozu, m.in. sienniki, prycze
oraz inne elementy wyposażenia. Udostępnienie
tych bloków było możliwe dzięki trwającym trzy
lata zabiegom konserwatorskim.
Ponadto przygotowane przez Muzeum wystawy
prezentowane były w różnych krajach. To m.in.:
„Kobiety w KL Auschwitz”, „Niemieckie plany roz‑
budowy Auschwitz”, „Ludzie dobrej woli” w Polsce,
a także „Forbidden Art” w Monako oraz „Niemiec‑
ki Nazistowski Obóz Śmierci Konzentrationslager
Auschwitz” we Włoszech, USA i Korei Południo‑
wej.
EXHIBITIONS
2
The New Main Exhibition
Temporary Exhibitions
The most important exhibition project at the Mu‑
seum is work on the New Main Exhibition that
will be installed in blocks 4 – 9 on the grounds
of the former Auschwitz I camp. The winner of
a competition for the visual design was chosen in
2014. The designing of the specific subjects and
spaces continues.
• “Remember!” – dedicated to the more than
400,000 Jews from Hungary deported to
Auschwitz in the spring and summer of 1944.
• “Civilians Sent from the Warsaw Uprising to KL
Auschwitz” – presenting the fate of families de‑
ported to the camp during the Warsaw Uprising.
•“The 70th Anniversary of the Sonderkommando
Mutiny”—featuring , among other things, the
unique intact door from the gas chambers in
Birkenau.
Blocks 2 and 3
Organized groups can visit blocks 2 and 3 in the
former Auschwitz I camp, which are in almost
unaltered condition. The rooms contain original
items from the time when the camp was operat‑
ing, such as straw mats, bunks, and other furnish‑
ings. Access to these blocks is the fruit of three
years of conservation work.
Other exhibitions prepared by the Museum were
shown in countries around the world. They in‑
clude “Women in KL Auschwitz,” “German Plans
for the Expansion of Auschwitz,” and “People of
Good Will” in Poland, as well as “Forbidden Art”
in Monaco and “The Nazi German Death Camp
Konzentrationslager Auschwitz” in Italy, the United
States, and South Korea.
1. Original bunks
in block 2,
which has been left
almost unaltered
2. Visualization
of a detail from the
new main exhibition
33
W YDAWNICTWO
1
Publikacje Muzeum – przede wszystkim wspo‑
mnienia tych, którzy przeżyli piekło obozów, ale
również opracowania naukowe, socjologiczne,
filozoficzne, albumy, wydawnictwa pedagogicz‑
ne oraz filmy DVD – tłumaczone są na prawie
20 języków. Dostępne są one zarówno na terenie
Miejsca Pamięci, jak i w księgarni internetowej
ksiegarnia.auschwitz.org.
Początki Zagłady Żydów
w KL Auschwitz
34
Publikowane po raz pierwszy materiały źródłowe
stanową niezbite potwierdzenie szczegółowego
planowania i przeprowadzenia poszczególnych
etapów Zagłady w Auschwitz. Historycy Mu‑
zeum – Piotr Setkiewicz, Igor Bartosik i Łukasz
Martyniak – przeanalizowali ponad 70 dokumen‑
tów.
In Extremis.
Moje wspomnienia z Auschwitz
Wspomnienia polskiego więźnia politycznego
Jerzego Widery, aresztowanego przez gestapo za
działalność w konspiracji, który w Auschwitz zmu‑
szony był do pracy w centralnym biurze budowla‑
nym SS, gdzie miał dostęp do planów rozbudowy
obozu oraz do tajnej niemieckiej korespondencji.
Zagłada Żydów z Zagłębia
Dąbrowskiego w KL Auschwitz
Świetnie udokumentowana publikacja Andrzeja
Strzeleckiego przedstawiająca los polskich Żydów
z Zagłębia Dąbrowskiego podczas II wojny świato‑
wej. Bazą źródłową dla przedstawienia poszczegól‑
nych etapów deportacji stały się przede wszystkim
dokumenty okupacyjnych władz niemieckich.
PUBLIC ATIONS
2
The Museum’s publications—above all memoirs
by survivors of the camp inferno, but also re‑
search, sociological and philosophical studies, al‑
bums, educational material, and videos on DVD—
are translated into almost 20 languages. They are
accessible both on the grounds of the Memorial
and online at books.auschwitz.org.
The Beginnings of the Extermination
of Jews in KL Auschwitz
Previously unpublished source material consti‑
tutes irrefutable confirmation of the detailed
planning and conduct of each stage in the ex‑
termination of the Jews in Auschwitz. Over 70
documents are discussed by Museum historians
Piotr Setkiewicz, Igor Bartosik, and Łukasz
Martyniak.
In Extremis:
My Memoirs from Auschwitz
The memoirs of Polish political prisoner Jerzy
Widera, arrested by the Gestapo for underground
activity. In Auschwitz, he was forced to work at the
SS central construction office, where he had access
to plans for the expansion of the camp and to se‑
cret German correspondence.
The Extermination at KL Auschwitz
of Jews from the Dąbrowa Basin
This thoroughly documented publication by An‑
drzej Strzelecki presents the fate of the Polish
Jews from the Dąbrowa Basin in World War II.
German occupation regime documents, above all,
comprise the sources for the presentation of each
phase of deportation.
1-2. Nowe
wydawnictwa
New
publications
35
W YDAWNICTWA
1
Auschwitz i Holokaust.
Edukacja w szkole
i miejscu pamięci
Publikacja pod redakcją Piotra Trojańskiego jest
wynikiem konferencji naukowej poświęconej pro‑
blematyce nauczania o Auschwitz i Holokauście
w Polsce, analizowanej z wielu różnych perspek‑
tyw: historycznej, literaturoznawczej, socjologicz‑
nej i pedagogicznej.
Bunt Sonderkommando
1-4. Nowe
wydawnictwa
36
Kulisy jedynego w dziejach Auschwitz zbrojnego
zrywu naocznych świadków Zagłady zostały zre‑
konstruowane przez Igora Bartosika na podstawie
nielicznych relacji osób, które przeżyły obóz, oraz
niemieckich dokumentów.
Z powstańczej Warszawy
do KL Auschwitz
Głosy Pamięci nr 10 – zbiór materiałów edukacyj‑
nych poświęconych losom blisko 13 tys. miesz‑
kańców Warszawy, którzy w sierpniu i wrześniu
1944 r. zostali deportowani do Auschwitz.
Tłumaczenia
Na język włoski została przetłumaczona książka
Haliny Birenbaum La speranza e` lùltima a morire,
ukazało się także angielskie tłumaczenie książek:
Heleny Dunicz Niwińskiej One of the Girls in the
Band. The Memoirs of a Violinist from Birkenau, The
private lives of the Auschwitz SS Piotra Setkiewicza
oraz Zeszyty Oświęcimskie nr 27. Natomiast Szkicownik z Auschwitz został opublikowany po: fran‑
cuski, hiszpańsku i norwesku.
PUBLIC ATIONS
2
3
Auschwitz and the Holocaust:
Education in School
and at the Memorial
This publication edited by Piotr Trojański is the re‑
sult of a scientific congress on issues in the teach‑
ing of the Holocaust in Poland, analyzed from
a multitude of perspectives—historical, literary,
sociological, and pedagogical.
The Sonderkommando Mutiny
An account of the background to the only armed
revolt in the history of Auschwitz has been recon‑
structed by Igor Bartosik on the basis of German
documents and accounts by the few surviving eye‑
witnesses.
4
From Warsaw to Auschwitz
during the Uprising
Voices of Memory no. 10—a set of educational ma‑
terial devoted to the fate of the almost 13,000
Warsaw residents deported to Auschwitz in Au‑
gust and September 1944.
Translations
Halina Birenbaum’s La speranza e` lùltima a morire
was translated into Italian, and Helena Dunicz
Niwińska’s One of the Girls in the Band: The Memoirs of a Violinist from Birkenau, Piotr Setkiewicz’s
The Private Lives of the Auschwitz SS, and The
Auschwitz Review 27 into English. The Auschwitz
Sketchbook was published in French, Norwegian,
and Spanish.
1-4. New
publications
37
BADANIA
NAD HISTORIĄ AUSCHWITZ
1
Najważniejsze obszary tematyczne, nad którymi
pracują obecnie historycy Centrum Badań, to:
1. dr Piotr Setkiewicz
oprowadza
Gubernatora Kanady
Davida Lloyda
Johnstona
2. Publikacja
dr. Igora Bartosika
poświęcona buntowi
Sonderkommando
38
• deportacje Żydów do Auschwitz z poszczegól‑
nych regionów okupowanej Polski – liczba ofiar,
okoliczności formowania transportów oraz losy
ludzi po przybyciu do obozu;
• gospodarczy rozwój obozowego kompleksu oraz
analiza zależności pomiędzy kolejnymi koncep‑
cjami wykorzystania siły roboczej więźniów
a rozbudową obozu;
• szczegółowa analiza zmian konstrukcyjnych
w pracach projektowych i budowlanych komór
gazowych i krematoriów;
• liczebność i pozycja w hierarchii obozowej róż‑
nych grup więźniów;
• deportacje do Auschwitz nieżydowskich więź‑
niów z okupowanych krajów Europy;
• transporty Polaków przywożonych do obozu
w wyniku niemieckich akcji policyjnych prze‑
prowadzonych w różnych częściach okupowa‑
nego kraju;
• wybór, opracowanie i publikacja źródeł do dzie‑
jów KL Auschwitz.
Szczegółowe tematy badawcze zakończone w 2014 r.:
• pierwsi Żydzi w KL Auschwitz (Piotr Setkie‑
wicz);
• Białorusini w KL Auschwitz (Helena Kubica);
•
obywatele Królestwa Holandii wśród więźniów
obozu Auschwitz (Teresa Wontor-Cichy);
• deportacja do KL Auschwitz więźniów z zakła‑
dów karnych Rawicza i Wronek (Bohdan Piętka);
• oficerowie Wojska Polskiego w Konzentrations‑
lager Auschwitz-Birkenau 1940-1945. Słownik
biograficzny (t. III i IV) (Jerzy Dębski);
•członkowie czeskiej organizacji „Sokół”
w KL Auschwitz (Bohdan Piętka);
• wysiedlenia ze strefy wpływów KL Auschwitz
(Piotr Setkiewicz);
• podobóz KL Auschwitz w Jaworznie (Piotr Set‑
kiewicz);
• podobóz Wirtschaftshof Birkenau (Piotr Set‑
kiewicz, Andrzej Strzelecki);
• eksperymentalne laboratoria rolnicze SS
w Rajsku i Harmężach (Łukasz Martyniak);
• dzieje fabryki firmy „Union” w KL Auschwitz
(Łukasz Martyniak);
• były obóz koncentracyjny Auschwitz w 1945 r.
(Jacek Lachendro);
• inwentaryzacja obiektów na obszarze Interes‑
sengebiet KL Auschwitz (Igor Bartosik, Łukasz
Martyniak);
• zeznania esesmanów z załogi KL Auschwitz
w procesie przed Najwyższym Trybuna‑
łem Narodowym w Krakowie (24 listopada
- 16 grudnia 1947) (Piotr Setkiewicz);
• żony esesmanów z Auschwitz (Piotr Setkie‑
wicz).
RESEARCH
ON THE HISTORY OF AUSCHWITZ
16
Bunt Sonderkommando
Bunt Sonderkommando
T
ym, którzy szczęśliwie sforsowali bramę
i nie zostali zastrzeleni, nadal groziła śmierć. Uciekinierzy rozbiegli
się, szukając bezpiecznego schronienia na terenie sąsiedniego krematorium V. Jeden z nich, Szlomo Dragon, schronił się pod sągami drewna zmagazynowanymi na podwórzu, a przeznaczonymi do spalania zwłok ofiar na stosach. Inny więzień, Henryk Tauber,
ukrył się w ciągu kominowym nieczynnego wówczas pieca krematoryjnego.
Dramatyczna scena rozgrywająca się przed wejściem do krematorium V, uwieczniona przez fotografa z załogi SS KL Auschwitz. W tle
krematorium IV. Widoczne jest pomieszczenie rozbieralni krematorium. Wokół podwórza nie ma jeszcze płotów maskujących, które wykonano w drugiej połowie czerwca
1944 roku.
Obok zdjęcie lotnicze z sierpnia
widzenia obiektywu.
T
ymczasem
więźniowie, którzy wycofali się
w kierunku krematorium IV, podjęli decyzję o podpaleniu budynku.
Nie wiadomo dokładnie, czym się
kierowali w tamtej chwili. Być może
widząc rozwój wypadków, liczyli na
to, iż podpalenie krematorium zostanie odczytane przez pozostałych członków Sonderkommando
jako wezwanie do ogólnego buntu?
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż
wcześniejsze uzgodnienia więźniów
zakładały, iż podpalenie krematorium będzie sygnałem do rozpoczęcia akcji.
S
amo wzniecenie pożaru nie było zadaniem
trudnym. Podpalone sprzęty doprowadziły do dość szybkiego rozprzestrzeniania się ognia i przeniesienia
go na drewniany dach krematorium.
Pierwsza grupa wyskoczyła
przez bramę, przebiegła drogę
i rowem zaczęła uciekać.
W czasie gdy pozostała część
komanda rzuciła się do bramy,
nadeszła jednostka SS,
która zdziesiątkowała więźniów.
Najwięcej padło przy bramie
ogrodzenia krematorium. Duża
część zdesperowanych rzuciła się
mimo ognia zaporowego do ucieczki.
Za nimi ruszyli w pościg SSowcy.
Pozostali dali się osaczyć
w obrębie krematorium.
Część z nich została wystrzelana
przez SS-owców, którzy przez
żywopłot strzelali do każdego,
kto próbował opuścić
budynek krematorium.
Ślad po dawnej bramie wjazdowej
na teren krematorium IV. W głębi widoczne ruiny krematorium V.
Przez tę bramę więźniowie Sonderkommando próbowali wydostać się
z podwórza.
Poniżej zdjęcie lotnicze z sierpnia
widzenia obiektywu.
Wspomnienia członka
obozowej straży pożarnej,
Edwarda Sokoła
2
The most important subjects that Research Center
historians are now working on are:
• The deportations of Jews to Auschwitz from
specific regions of occupied Poland—the number
of victims, the methods used to assemble trans‑
ports, and people’s fates after arriving at the camp.
• The economic development of the camp complex
and the relations between successive concepts of
utilizing prisoner labor and expanding the camp.
• A detailed analysis of structural changes in the
planning and erection of the gas chambers and
crematoria.
• The number and position in the camp hierarchy
of various groups of prisoners.
• The deportation to Auschwitz of non-Jewish
prisoners from occupied European countries.
• The transports of Poles that arrived at the camp
as a result of German police operations in various
parts of the occupied country.
• The selection, study, and publication of original
sources for the history of Auschwitz.
Specific research projects completed in 2014:
• The first Jews in KL Auschwitz (Piotr Setkiewicz).
• Belarusians in KL Auschwitz (Helena Kubica).
• Citizens of the Kingdom of the Netherlands
among the prisoners in the Auschwitz camp
(Teresa Wontor-Cichy).
• The deportation to KL Auschwitz of prisoners
from the Rawicz and Wronki prisons (Bohdan
Piętka).
• Polish Army officers in Konzentrationslager
Auschwitz-Birkenau 1940–1945: A biographi‑
cal dictrionary (vols. III and IV) (Jerzy Dębski).
• Members of the Czech Sokol organization in
KL Auschwitz (Bohdan Piętka).
• Expulsions from the KL Auschwitz buffer zone
(Piotr Setkiewicz).
• The KL Auschwitz sub-camp in Jaworzno
(Piotr Setkiewicz).
•The Wirtschaftshof Birkenau sub-camp (Piotr
Setkiewicz, Andrzej Strzelecki).
• The SS experimental agricultural laboratories
in Rajsko and Harmęże (Łukasz Martyniak).
• The history of the Union company factory in
KL Auschwitz (Łukasz Martyniak).
• The former Auschwitz concentration camp in
1945 (Jacek Lachendro).
• An inventory of the buildings in the KL Auschwitz Interessengebiet (Igor Bartosik, Łukasz
Martyniak).
• Testimony by SS men from the KL Auschwitz
garrison at the trial before the Supreme Na‑
tional Tribunal in Cracow (November 24 – De‑
cember 16, 1947) (Piotr Setkiewicz).
• The wives of the SS men from Auschwitz (Piotr
Setkiewicz).
dr Piotr Setkiewicz
Kierownik
Centrum Badań
Head of
Research Center
1. Piotr Setkiewicz, PhD,
acts as guide to the
Governor General of
Canada, David Lloyd
Johnston
2. The book on the
Sonderkommando
mutiny by
Igor Bartosik, PhD
39
17
ZBIORY
1
Unikatowe dary
W 2014 r. do Zbiorów Miejsca Pamięci trafiły m.in.
bezcenne w swej wymowie prace artystyczne dwóch
byłych więźniów obozu Auschwitz ocalonych z Ho‑
lokaustu: Waltera Spitzera i Davida Olère.
Pamiątki po mężu Marianie Walińskim ofiaro‑
wała jego żona Franciszka Helena Walińska. Do
najciekawszych z nich należy ołówkowy portret
Franciszka Szasta wykonany w obozie Auschwitz
na przełomie lat 1943/1944.
1. Rysunek
byłego więźnia
Waltera Spitzera
2. Oryginalne pieczątki
obozowego biura
budowlanego SS
40
Osobiste przedmioty swojej mamy, Kazimiery
Gruszczyńskiej, więźniarki Auschwitz, przekaza‑
ła w darze córka Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska.
To m.in. haftowane serduszko oraz filcowy słonik,
wykonane w obozie Birkenau przez jedną z więźnia‑
rek ze skrawków materiałów z obozowej szwalni.
Od Piotra Wilkowskiego, wnuka byłego więźnia
obozów Auschwitz, Natzweiler oraz Buchenwald,
Wilhelma Wilkowskiego, Muzeum pozyskało jego
ołówkowy portret autorstwa nieznanego więźnia,
oraz spodnie więźniarskie i czapkę.
Zbiory Muzeum na świecie
Oryginalne obiekty ze Zbiorów Muzeum poświad‑
czające dramat ofiar, a jednocześnie pomagają‑
ce lepiej zrozumieć historię Auschwitz, zostały
w 2014 r. wypożyczone do: Muzeum Historii Woj‑
skowej w Dreźnie (Niemcy), Muzeum Współcze‑
snego we Wrocławiu, ONACVG w Metz (Francja),
Centrum Badań nad Holokaustem i Mniejszościa‑
mi w Oslo (Norwegia).
Modernizacja magazynów
Ponad 1800 autentycznych waliz należących do
deportowanych do Auschwitz zostało przeniesio‑
nych do specjalnie dla nich stworzonych magazy‑
nów. Powstał także projekt nowych szaf do prze‑
chowywania poobozowych tkanin.
COLLECTIONS
Elżbieta Cajzer
Kierownik Zbiorów
Head of Collections
2
Unique Donations
Pricelessly eloquent art works by two former Auschwitz prisoners who survived the Holocaust, Walter
Spitzer and David Olère, were added to the Museum
Collections in 2014.
Franciszka Helena Walińska donated mementos
of her husband Marian Waliński; among the most
noteworthy is the pencil portrait of Franciszek Szast
drawn in Auschwitz at the turn of 1943/1944.
Lucyna Gruszczyńska-Jeleńska donated personal
effects that belonged to her mother, Auschwitz
prisoner Kazimiera Gruszczyńska, including an em‑
broidered heart and an elephant made of felt—both
made by prisoners in Birkenau from scraps of mate‑
rial from the camp sewing shop.
A pencil portrait by an unknown prisoner depicting
Wilhelm Wilkowski, a prisoner of Auschwitz, Natz‑
weiler, and Buchenwald, was donated to the Museum
by his grandson, Piotr Wilkowski, along with a camp
cap and trousers.
The Museum Collections
around the World
Original objects from the Museum Collections that
testify to the dramatic fate of the victims while mak‑
ing the history of Auschwitz comprehensible were
loaned in 2014 to the Museum of Military History in
Dresden, the Contemporary Museum in Wrocław, the
ONACVG exhibition space in Metz, and the Center for
Research on the Holocaust and Minorities in Oslo.
Modernization
of the Storage Facilities
More than 1,800 authentic suitcases belonging to
Auschwitz deportees were transferred to storage fa‑
cilities created especially to hold them. The design
was also completed for new cabinets to preserve orig‑
inal textiles from the camp.
1. Drawing
of former prisoner
Walter Spitzer 2. An original
Bauleitung stamps
41
ARCHIWUM
1
dr Wojciech Płosa
Kierownik Archiwum
Head of Archives
Rok 2014 był dla Archiwum czasem szczególnym,
bowiem w lutym rozpoczęła się realizacja komplek‑
sowego projektu konserwacji siedziby Archiwum
– historycznego obozowego bloku 24. Pozwoli on
na znaczną poprawę warunków przechowywania
oryginalnych dokumentów poobozowych. Moder‑
nizacja systemu zabezpieczeń przeciwpożarowych
i alarmowych podniesie natomiast poziom bezpie‑
czeństwa obiektów.
O losach bliskich
Mimo konieczności pracy w tymczasowej sie‑
dzibie Archiwum cały czas było dostępne dla
osób zainteresowanych. Naukowcom, studentom
i doktorantom z: Danii, Niemiec, Norwegii, Polski,
Rosji, Słowenii i USA udostępniono m.in. 1735 to‑
mów dokumentów.
Zbiory danych Repozytorium Cyfrowego
w 2014 r. zostały poszerzone o ponad 10 tys.
wpisów oraz 30 tys. skanów zawierających dane
o więźniach obozu. Obecnie komputerowe bazy
danych Muzeum obejmują ponad milion wpisów.
Gwarancja bezpieczeństwa
1. Oryginalne niemieckie
projekty jednego
z budynków komory
gazowej i krematorium
42
Do Archiwum w 2014 r. trafiło ponad 200 orygi‑
nalnych dokumentów oraz ponad 100 fotografii,
przekazanych przez byłych więźniów i ich ro‑
dziny. Dla ofiarodawców istotną motywacją jest
gwarancja bezpieczeństwa przechowywania au‑
tentycznych dokumentów oraz świadomość, że
stają się one wówczas częścią korpusu dokumen‑
tów uwzględnianego w badaniach historycznych
i publikacjach.
Rodzinom ofiar Auschwitz pragnącym pozna‑
wać losy swoich bliskich pomaga Biuro do Spraw
Byłych Więźniów. W 2014 r. Biuro przygotowało
ponad 8,5 tys. odpowiedzi na skierowane do Mu‑
zeum prośby i zapytania.
Digitalizacja archiwaliów
Repozytorium Cyfrowe zakończyło także pełną
digitalizację ksiąg chirurgii Häftlingskrankenbau
(szpitala więźniarskiego). Oryginalne księgi uległy
po wojnie rozproszeniu. Dwa tomy zostały prze‑
kazane Muzeum przez Główną Komisję Badania
Zbrodni Hitlerowskich w Polsce w 1961 r. Trzeci
został pozyskany z Polskiego Czerwonego Krzyża
dopiero w 2010 r. Natomiast oryginał czwartego
tomu cały czas znajduje się w Centralnym Archi‑
wum Wojskowym Federacji Rosyjskiej, a Muzeum
posiada jedynie jego fotokopie. Digitalizacja pozwo‑
liła na scalenie danych z całego unikatowego zbioru.
ARCHIVES
2014 was a special year for the Archives. February
saw the commencement of a comprehensive pro‑
ject for the conservation of the Archive premises
in the historical camp block 24. It will significantly
improve the conditions for preserving the origi‑
nal camp documents. Modernization of the fire
protection and alarm systems will concomitantly
raise the level of security.
Despite the necessity of operating in a provisional
setting, the Archives remained open to inter‑
ested parties the whole time. Scholars and under‑
graduate and doctoral students from Denmark,
Germany, Norway, Poland, Russia, Slovenia and
the USA were given access to 1,735 volumes of
documents.
Guaranteed Security
Former prisoners and their families conveyed
more than 200 original documents and 100 pho‑
tographs to the Archives in 2014. An important
factor for the donors is the guaranteed security
of these authentic documents and the knowledge
that they will make up part of the corpus of origi‑
nal documents consulted in historical research
and publications.
The Fate of Family Members
The Office of Former Prisoner Affairs aids families
of Auschwitz victims who wish to learn about the
fate of their relatives. In 2014, the Office provided
more than 8,500 responses to requests and inquiries
sent to the Museum.
Digitization of the Archival Holdings
In 2014, the data collected in the Digital Repository
grew by more than 10,000 entries and 30,000 scans
containing information about Auschwitz prisoners.
The computerized Museum data base now amounts
to over one million entries.
The Digital Repository also completed the full digi‑
tization of the Surgery Books of the Häftlingskrankenbau (prisoner hospital). The original record books
were scattered after the war. The Main Commission
for the Investigation of Nazi Crimes in Poland con‑
veyed two volumes to the Museum in 1961. Only in
2010 was the third volume recovered from the Pol‑
ish Red Cross. The original of the fourth volume has
been in the Central Military Archive of the Russian
Federation the whole time, and the Museum pos‑
sesses only a photocopy. Digitization made it possible
to compile the full data from this unique collection.
Kierownik
Repozytorium Cyfrowego
Head of
Digital Repository
1. Original German
plans for one of the
gas chamber and
crematorium buildings
43
PR ACE KONSERWATORSKIE
Rafał Pióro
Zastępca dyrektora
Deputy Director
Kierownik Działu
Konserwacji
Department
1
1. Najpilniejszym
zadaniem jest
konserwacja
baraków
2. Próbki badane
dla zdefiniowania
optymalnych
metod konserwacji
44
Dzięki specjalnemu grantowi Komisji Europejskiej
konserwacji zostały poddane dwa drewniane bara‑
ki obozu kwarantanny w Birkenau, przeprowadzo‑
no inwentaryzację 23 baraków murowanych obo‑
zu kobiecego za pomocą skanowania laserowego,
a także dokonano konserwacji licznych zespołów
archiwalnych (m.in. ksiąg zgonów, ksiąg obo‑
zowej stacji rentgenowskiej, akt personalnych
jeńców radzieckich, wybranych dokumentów
obozowego biura budowlanego oraz listów obozo‑
wych).
W ruinach komór gazowych i krematoriów II i III
nowe stalowe rygle zastąpiły dotychczasowe drew‑
niane wzmocnienia. Zabezpieczono także odpły‑
wy kanalizacyjne przed cofaniem się wód. Prace te
umożliwiło wsparcie finansowe Fundacji Ronalda
S. Laudera.
Z kolei na terenie byłego obozu Auschwitz I rozpo‑
częły się prace w obrębie dawnej łaźni obozowej.
Przeprowadzone zostały badania geosonarem
wraz z inwentaryzacją obiektu w formie ortofoto‑
map.
Dzięki nadzwyczajnej pomocy Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozpoczęto
kompleksowe zabezpieczenia przeciwpożarowe
w obiektach poobozowych. W 2014 r. systemem
sygnalizacji pożaru objęto część baraków odcinka
BIb oraz wież strażniczych wraz z Bramą Śmier‑
ci w Birkenau, a także 17 bloków w Auschwitz I.
Wszystkie baraki drewniane w Birkenau, z wy‑
jątkiem dwóch poddawanych pracom konserwa‑
torskim, zabezpieczono systemem wczesnego
wykrywania pożaru oraz liniową czujką ciepła
umożliwiającą wczesną detekcję pożaru.
PRESERVATION WORK
Anna Łopuska
Kierownik Globalnego
Planu Konserwacji
Head of Master Plan
for Preservation
Aleksandra Papis
Kierownik Pracowni
Konserwatorskich
Head of Conservation
Laboratories
2
A special grant from the European Commission
made it possible to carry out the conservation
of two wooden quarantine barracks in Birkenau,
take inventory of 23 brick barracks in the women’s
camp by laser scanning, and conserve numerous
archival collections including the death books,
the record books of the camp X-ray station, the
personal files of Soviet prisoners of war, selected
records from the camp construction office, and se‑
lected camp letters.
New steel beams replaced the previous wooden
reinforcements in the ruins of gas chambers II
and III. Measures were taken to protect the drains
against backing up. Financial support from the
Ronald S. Lauder Foundation made this work pos‑
sible.
At the site of the Auschwitz I camp, work began
on the former camp bathhouse. Geosonar explo‑
ration was carried out together with an inven‑
tory of the building in the form of an orthopho‑
tomap.
The Ministry of Culture and National Heritage
allocated extraordinary support to the initiation
of a complex fire-prevention system in original
camp buildings. Some of the barracks in sector
BIb and the guard towers, along with the Gate
of Death in Birkenau, were integrated into the
fire signaling system together with 17 blocks in
Auschwitz I. All the wooden barracks in Birk‑
enau, except for two undergoing conservation,
are protected by the early fire detection system
and linear heat sensors that facilitate timely rec‑
ognition of fires.
1. Conserving
is a matter of
the greatest urgency
2. Samples taken to
define the optimal
conservation methods
45
GLOBALNY PLAN
KONSERWACJI
1
Globalny
Plan Konserwacji
1. Najpilniejszych prac
konserwatorskich
wymagają budynki
obozu kobiecego
w Birkenau
46
Badania naukowe nad stanem zachowania bara‑
ków byłego obozu kobiecego w Auschwitz II-Bir‑
kenau oraz zdefiniowanie optymalnych metod
konserwatorskich pozwoliły na przygotowanie
dokumentacji projektowej i programów prac kon‑
serwatorskich dla dwóch pierwszych baraków.
Wykonano tam także kanalizację mającą na celu
odprowadzanie w przyszłości wody deszczowej z sze‑
ściu baraków murowanych do rowu melioracyjnego.
Zakończono również badania geologiczne i hy‑
drologiczne części BII byłego obozu. Są one istot‑
ne dla przygotowania koncepcji regulacji stosun‑
ków gruntowo-wodnych na tym terenie.
Prace GPK są finansowane przez Fundację Ausch‑
witz-Birkenau.
MASTER PLAN
FOR PRESERVATION
Master Plan
for Preservation
Scientific study of the condition of the bar‑
racks at the site of the women’s camp in Auschwitz II-Birkenau and the determination of the
optimal preservation methods made it pos‑
sible to prepare working documentation and
a schedule of conservation work on the first two
barracks.
Storm drains leading from the area of six brick
barracks to the camp drainage ditch were installed
to help drain the rain water in the future.
The geological and hydrological examination of
sector BII in the former camp was also completed.
This is an important step toward preparation of
a concept for regulating the ground water there.
Master Plan for Preservation work is underwritten
by the Auschwitz-Birkenau Foundation.
1. There is a pressing need
to conserve the women’s
camp buildings
in Birkenau
47
1
Tereny i obiekty
Ochroną i opieką konserwatorską objętych jest
m.in. ponad 150 budynków, około 300 ruin
i śladów poobozowych, w tym szczególnie waż‑
ne dla historii Auschwitz ruiny czterech komór
gazowych i krematoriów w Birkenau, ponad
13 km ogrodzenia z ponad 3 tys. słupów betono‑
wych. Na blisko 200 hektarach znajdują się też
m.in. kilometry dróg utwardzonych, rowów me‑
lioracyjnych oraz tory kolejowe z bocznicą. Stałej
konserwacji poddana jest zieleń niska, a także
drzewostan historyczny i powojenny (w tym ok.
20 hektarów lasu).
Anna Skrzypińska
Zastępca dyrektora
Deputy director
48
dobytku przywiezionego przez skazanych na Za‑
gładę Żydów, której Niemcy nie zdążyli zniszczyć
lub wysłać w głąb Rzeszy.
Zbiory
Są to m.in.:
• ok. 110 tys. butów;
• około 3,8 tys. waliz, w tym 2,1 tys. z napisami
pozostawionymi przez właścicieli;
• ponad 12 tys. garnków;
• prawie 470 protez i ortez;
• 379 sztuk odzieży obozowej, tzw. pasiaków;
• 246 sztuk tałesów;
• ok. 4,5 tys. prac plastycznych (w tym ok. 2 tys.
wykonanych przez więźniów).
W Miejscu Pamięci przechowujemy i chronimy
przedmioty pochodzenia obozowego oraz tę część
Pod opieką Muzeum znajdują się też blisko dwie
tony włosów obciętych deportowanym kobietom.
AUSCHWITZ MEMORIAL
2
Grounds and buildings
Protection and conservationist care extends to more
than 150 immovable structures (buildings), about
300 ruins and vestiges of the camp including the
ruins of four gas chambers and crematoria in Birk‑
enau that are especially important for the history of
Auschwitz, more than 13 kilometres of fencing, and
more than three thousand concrete fence posts. On
almost 200 hectares of grounds there are also kilome‑
tres of paved roads, drainage ditches, railroad tracks,
and a railroad spur. Low‍‑growing vegetation and his‑
torical and postwar trees, including about 20 hectares
of forest are also under constant conservation.
brought here by Jews doomed to extermination,
which the Germans did not manage to destroy or
ship into the depths of the Reich.
Collections
They include:
• about 110,000 shoes;
• about 3,800 suitcases, 2,100 of which bear the
names of their owner;
• more than 12,000 pots and pans;
• almost 470 prostheses and orthopedic braces;
• 379 of the camp garments known as “stripes”;
• 246 tallitot;
• about 4,500 works of visual art (about 2,000 of
which were made by prisoners).
In the Memorial we store and preserve items origi‑
nating in the camp and the part of the property
Almost two tons of hair cut from the heads of deport‑
ed women are also under the care of the Memorial.
1. Pozostałości po
drewnianych barakach
w Birkenau
Vestiges of the wooden
2. Plac apelowy
Auschwitz I
The Auschwitz I
roll-call square
49
1
Archiwum
W muzealnym archiwum znajduje się prawie 250
metrów bieżących dokumentów.
Adam Kukla
Szef Służby
Ochrony Muzeum
Head of Museum
Security
50
Zbiór zawiera m.in.:
• ok. 39 tys. negatywów fotografii nowo przy‑
wiezionych więźniów, wykonanych przez ad‑
ministrację obozową;
• kopie ok. 200 fotografii wykonanych przez SS
w Birkenau w trakcie deportacji Żydów z Wę‑
gier w 1944 r.;
• zdjęcia wykonane nielegalnie przez członków
Sonderkommando w pobliżu komór gazowych
w Birkenau; ok. 500 zdjęć obiektów i terenu
Auschwitz wykonanych przez SS w czasie ist‑
nienia obozu; prawie 2,5 tys. fotografii rodzin‑
nych przywiezionych przez osoby deportowa‑
ne do Auschwitz (głównie przez Żydów z gett
w Będzinie i Sosnowcu); kilkadziesiąt fotogra‑
fii lotniczych terenów obozowych, wykona‑
nych przez alianckich pilotów w 1944 r., oraz
zdjęcia wykonane po wyzwoleniu przez pra‑
cowników Muzeum i innych;
Dokumenty obozowe i związane z obozem, w tym
m.in.:
• 48 tomów obozowych ksiąg zgonów, zawiera‑
jących blisko 70 tys. aktów zgonu zmarłych
i zamordowanych w Auschwitz;
• 248 tomów dokumentów Zentralbauleitung
der Waffen SS und Polizei Auschwitz (Central‑
nego Zarządu Budowlanego Waffen SS i Policji
w Auschwitz), zawierających dokumentację
techniczną i plany dotyczące budowy i rozbu‑
dowy obozu, jego infrastruktury oraz plany
przebudowy miasta Oświęcimia;
AUSCHWITZ MEMORIAL
2
Archives
There are almost 250 meters of documents in the
Museum Archives.
The collection includes:
• about 39,000 photographic negatives of newly
arrived prisoners, taken by the camp adminis‑
tration;
• copies of about 200 photographs taken by the SS
in Birkenau during the deportation of Jews from
Hungary in 1944;
• photographs taken illegally by members of
the Sonderkommando in the vicinity of the gas
chambers in Birkenau; approximately 500
photographs of the buildings and grounds of
Auschwitz taken by the SS during the time the
camp was in operation; almost 2,500 family
photographs brought to Auschwitz by deportees
(mostly Jews from the Będzin and Sosnowiec
ghettos); several dozen aerial photographs of
the camp area taken by Allied pilots in 1944,
and photographs taken after liberation by Mu‑
seum staff and others;
Camp records and other records connected with the
camp, including:
• 48 volumes of the camp death books containing
almost 70,000 death certificates for prisoners
who died or were murdered in Auschwitz;
• 248 volumes of records from the Zentralbaulei‑
tung der Waffen SS und Polizei Auschwitz (Cen‑
tral Construction Office of the Waffen SS and
Police in Auschwitz), containing technical docu‑
mentation and plans for the construction and
expansion of the camp and its infrastructure, as
well as plans for rebuilding the city of Oświęcim;
1. Wnętrze drewnianego
baraku-latryny
w Birkenau.
Interior of a wooden
latrine-barracks
in Birkenau
2. Rampa w Birkenau
The ramp in Birkenau
51
1
1. Baraki
obozu kobiecego
(BIb) Birkenau 52
• 64 tomy dokumentów „SS‍‑Hygiene Institut”
(Instytutu Higieny SS);
• 16 tomów akt personalnych więźniów;
• 12 tys. listów i kart wysłanych z obozu przez
więźniów;
• ok. 800 tys. klatek mikrofilmów (głównie ko‑
pii dokumentów obozowych lub dokumentów
pozyskanych z innych źródeł);
• ponad 2 tys. nagrań z relacjami i wspomnie‑
niami byłych więźniów;
• ponad tysiąc kaset wideo z materiałami o te‑
matyce wojennej i obozowej;
• ok. 130 filmów (taśma filmowa) fabularnych
i krótkometrażowych o tematyce wojennej
i obozowej;
• 166 tomów zespołu „Oświadczenia”, zawiera‑
jących ponad 3,5 tys. relacji byłych więźniów
obozów koncentracyjnych, robotników przy‑
•
•
•
•
•
musowych, mieszkańców Ziemi Oświęcim‑
skiej itp., w sumie ponad 30 tys. stron;
280 tomów zespołu „Wspomnienia”, zawiera‑
jących ponad 1,4 tys. wspomnień byłych więź‑
niów obozów koncentracyjnych, robotników
przymusowych, mieszkańców Ziemi Oświę‑
cimskiej itp., w sumie ponad 45 tys. stron;
78 tomów akt procesowych komendanta obo‑
zu Rudolfa Hössa i załogi obozu Auschwitz,
w sumie ponad 16 tys. stron;
196 tomów zespołu „Ankiety”, wypełnionych
przez byłych więźniów, ok. 20 tys. stron;
27 tomów ankiet tematycznych, przeprowa‑
dzonych wśród byłych więźniów, łącznie ok.
8 tys. stron;
7 tomów akt i relacji dotyczących ewakuacji
więźniów Auschwitz w 1945 r., ponad tysiąc
stron.
AUSCHWITZ MEMORIAL
• 64 volumes of SS‍‑Hygiene Institute documents;
• 16 volumes of personal files on prisoners;
• 12,000 letters and postcards mailed from the
camp by prisoners;
• approximately 800,000 frames of microfilm
(mostly copies of camp records or documents
obtained from other sources);
• more than 2,000 recordings of accounts and
recollections by former prisoners;
• more than 1,000 video cassettes with material
on war and camp themes;
• about 130 feature‍‑length and shorter documen‑
tary films (on reels) on war and camp themes;
• 166 volumes of the Statements fonds, contain‑
ing over 3,500 accounts by former concentra‑
pages;
• 280 volumes of the Memoirs fonds, containing
more than 1,400 memoirs by former concentra‑
pages;
• 78 volumes of court documents from the trial
of camp commandant Rudolf Höss and the
garrison of the Auschwitz camp, totalling over
16,000 pages;
• 196 volumes of the fonds of Questionnaires
filled out by former prisoners, about 20,000
pages;
• 27 volumes of thematic questionnaires distrib‑
uted among former prisoners, totalling about
8,000 pages;
• 7 volumes of records and accounts connected
with the evacuation of prisoners from Auschwitz in 1945, more than 1,000 pages.
1. Barracks of the
women’s camp (BIb)
in Birkenau
53
ZACHOWAĆ AUTENT YZM
Jacek Kastelaniec
Dyrektor Generalny
Fundacji Auschwitz
‍‑Birkeanu
Director General
of the Auschwitz
‍‑Birkenau Foundation
Fundacja Auschwitz-Birkenau działa od 2009 r.
Jej celem jest utworzenie i zarządzanie Kapita‑
łem Wieczystym w wysokości 120 milionów euro.
Wypracowane dochody przeznaczane są na finan‑
sowanie długofalowych prac konserwatorskich
na terenie Muzeum. Dzięki temu zabezpieczone
zostaną poobozowe budynki, ruiny, archiwalia,
a także oryginalne przedmioty należące do ofiar.
The Auschwitz-Birkenau Foundation has been at
work since 2009. Its goal is to amass and manage
a Perpetual Endowment in the amount of 120 mil‑
lion euro. The income earned is assigned to finance
long-term conservation work on the grounds of the
Museum. This will make it possible to preserve the
original buildings, ruins, and archival holdings, as
well as original objects belonging to the victims.
Dzięki wsparciu 35 państw oraz osób prywat‑
nych, rozumiejących znaczenie tego wyjątkowego
Miejsca Pamięci, zbliża się chwila zebrania cało‑
ści Kapitału Wieczystego. Autentyzm przestrzeni
poobozowej zostanie wówczas zabezpieczony na
pokolenia.
Thanks to the support of 35 states, as well as priva‑
te individuals who understand the significance of
this unique Memorial, the final target for the Per‑
petual Endowment is within sight. The authenticity
of the original space will then be preserved for the
generations.
Wyjątkowi darczyńcy, filantropi, którzy przekaza‑
li Fundacji kwoty po milionie euro, stali się auten‑
tycznymi Filarami Pamięci.
Those special benefactors and philanthropists who
have donated one million euro to the Foundation
have become true Pillars of Remembrance.
1%
Łukasz Rozdeiczer-Kryszkowski
Wiceprezes Zarządu
Fundacji Auschwitz-Birkenau
Vice-President
of the Auschwitz-Birkenau Foundation
Management Board
Osoby, organizacje i instytucje
rozumiejące misję zachowania Miejsca Pamięci Auschwitz
dla przyszłych pokoleń
mogą włączyć się w ten unikatowy projekt.
Twarda 6, 00-104 Warsaw, Poland, tel. / phone / fax: +48 22 620 48 99
e-mail: [email protected], www.foundation.auschwitz.org
KRS: 0000328383
Bank PKO BP, SWIFT: BPKOPLPW
PLN: PL 14 1020 1042 0000 8102 0210 8868
EUR: PL 21 1020 1042 0000 8802 0210 8884
USD: PL 26 1020 1042 0000 8602 0210 8892
For donors in the USA
The Friends of Auschwitz‍-Birkenau Foundation (FOABF) has been formed to support
the mission of the Foundation in the United States. Its mission is to make it easier for private
individuals in the USA to contribute. The FOABF has acquired the 501(c)(3)
status as a tax‍-exempt non-profit.
Friends of Auschwitz‑Birkenau Foundation
Citibank # 9946901548
Citibank 785 Fifth Ave.
New York, NY 10022
ABA/Routing No. 021000089
54
PRESERVING AUTHENTICIT Y
for over 1 million USD
powyżej 1 mln USD
Germany / Niemcy
USA
15 million / milionów USD
Poland / Polska
Austria / Austria
4‍‑ 6 million / milionów EUR
France / Francja
United Kingdom / Wielka Brytania
2.1 million / milionów GBP
Switzerland / Szwajcaria
1.07 million / milionów EUR
Italy / Włochy
1 million / milion EUR
Israel / Izrael
Russia / Rosja
for over 100 thousand USD
powyżej 100 tysięcy USD
Australia, Azerbaijan / Azerbejdżan, Belgium / Belgia, Canada / Kanada,
Czech Republic / Czechy, Finland / Finlandia, Hungary / Węgry, Luxembourg / Luksemburg,
Netherlands / Holandia, New Zealand / Nowa Zelandia, Norway / Norwegia, Sweden / Szwecja,
Turkey / Turcja, Vatican City / Watykan, City of Paris / Miasto Paryż
Other donations and declarations
Pozostałe dotacje i deklaracje
Argentina / Argentyna, Cyprus / Cypr, Estonia, Georgia / Gruzja,
Ireland / Irlandia, Liechtenstein, Lithuania / Litwa, Malta, Monaco / Monako, Portugal / Portugalia,
Slovakia / Słowacja, City of Boulogne‍‑Billancourt / Miasto Boulogne‍‑Billancourt
Wszystkie sprawozdania i audyty Fundacji znaleźć można na stronie
All financial and audit reports of the Foundation can be found at
fundacja.auschwitz.org / foundation.auschwitz.org
55
FINANSE
Zachowanie autentyzmu Miejsca Pamięci i jego
codzienne ukazywanie odwiedzającym z całego
świata wymagają nakładów finansowych prze‑
kraczających możliwości naszego Muzeum. Z tego
względu oprócz przychodów własnych i dotacji
polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego tak duże znaczenie mają środki ze‑
wnętrzne pochodzące m.in. z Unii Europejskiej
oraz Fundacji Auschwitz Birkenau (zob. więcej
o Fundacji Auschwitz Birkenau na str. 54-55).
Główna księgowa
Head Accountant
55% –
29 % –
8 % –
4 % –
2 % –
2 % –
Projekty unijne
W 2014 r. środki celowe MKiDN w wysokości
4 mln zł przeznaczone zostały na realizację pro‑
jektu wykonania sieci przeciwpożarowej w histo‑
rycznych obiektach na terenie byłego obozu.
Środki przekazane z Fundacji Auschwitz Birkenau
w wysokości 2,1 mln zł zostały przeznaczone na re‑
alizację działań Globalnego Planu Konserwacji, któ‑
re w 2014 r. skupiały się na obszarze terenu byłego
obozu Auschwitz II-Birkenau (patrz strona 46).
Pomoc finansowa Volkswagena przy wsparciu
Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego
w wysokości 1,2 mln zł dotyczyła przede wszyst‑
kim projektów edukacyjnych realizowanych przez
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz
i Holokauście.
Budżet
28,6 mln zł
14,7 mln zł
i Dziedzictwa Narodowego:
•
Wykonanie sieci
przeciwpożarowej
•
Wsparcie projektu
realizowanego w ramach
135 tys. zł
•
Przygotowania do obchodów 70.
rocznicy wyzwolenia Auschwitz
100 tys. zł
•
Położenie światłowodu
34 tys. zł
•
Kabiny do tłumaczenia
symultanicznego
29 tys. zł
4 mln zł
2,1 mln zł
1,2 mln zł
Projekt unijny w ramach
0,8 mln zł
Fundacja Pamięci
Ofiar Auschwitz‍‑Birkenau
58 tys. zł
Razem
51,8 mln zł
W ramach środków otrzymanych w latach po‑
przednich w 2014 r. realizowany był bezpośredni
grant Komisji Europejskiej „Auschwitz – Zacho‑
wanie Autentyzmu – dziewięć zadań na lata 2012-2015”. Muzeum otrzymało także 0,8 mln zł
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko na lata 2007-2013.
Dodatkowo Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz
Birkenau wsparła bezpośrednio m.in. działania
edukacyjne oraz Repozytorium Cyfrowe w Miej‑
scu Pamięci na łączną kwotę 231 tys. zł.
Miejsce Pamięci i Państwowe Muzeum Auschwitz‑Birkenau
to zobowiązanie pamięci
i edukacji przyszłych pokoleń całego świata.
Prosimy o wsparcie każdą instytucję i każdą osobę dobrej woli, pragnącą wesprzeć trud
utrzymania, konserwacji i udostępniania tych najbardziej wymownych,
autentycznych śladów Holokaustu i ludobójstwa.
Wszystkie informacje znaleźć można pod adresem:
56
wesprzyj.auschwitz.org
FINANCES
Preserving the authenticity of the Memorial Site
and showing it to visitors from all over the world
on a daily basis requires funds exceeding the ca‑
pacity of our Museum. This is why contributions
from the European Union and the Auschwitz-Bir‑
kenau Foundation (learn more about the Ausch‑
witz-Birkenau Foundation on pages 54–55) which
we receive in addition to our income and subsidies
from the Ministry of Culture and National Herit‑
age are so important.
Budget
Income generated by the Museum
€ 6.7 million
Appropriations from
the Polish Ministry of Culture
€ 3.4 million
Earmarked appropriations
Fire Prevention System
•
Support for the project
implemented within the
framework of the Infrastructure
and Environment Operational
Program
€ 32 thousand
Preparations of the 70th an‑
niversary of the liberation of
Auschwitz
€ 24 thousand
•
Fiber optic cable installation
€ 8 thousand
•
Simultaneous translation
cabins
€ 7 thousand
Auschwitz-Birkenau Foundation
€ 0.5 million
Volkswagen / International
Auschwitz Committee
€ 0.3 million
EU project under the framework of
the Infrastructure and Environment
Operational Program
€ 0.2 million
•
55% – Income generated by the Museum
29% – Appropriations from the Polish Ministry
of Culture and National Heritage
8% – Earmarked appropriations
4% – Auschwitz‑Birkenau Foundation
2% – European programs
2% – Volkswagen / International
Auschwitz Committee
In 2014 the earmarked appropriations of € 0.9
million from the Polish Ministry of Culture and
National Heritage were used for creating the fire
prevention system in historical object on the for‑
mer camp site.
Funds from the Auschwitz-Birkenau Foundation
(i.e. € 0.5 million) were used to carry out tasks
of the Master Preservation Plan which in 2014
focused on the site of the former Auschwitz II-Birkenau camp (see page 47).
The financial assistance of Volkswagen given with
the support of the International Auschwitz Com‑
mittee (i.e. € 0.3 million) focused primarily on
educational projects of the International Center
for Education about Auschwitz and the Holocaust.
€ 0.9 million
•
Memorial Foundation for
the Victims of Auschwitz-Birkenau
€ 14 thousand
Total
€ 12.1 million
The project “Auschwitz—Preserving Authentic‑
ity—Nine Tasks for 2012–2015” was continued
in 2014 thanks to the direct subsidy from the Eu‑
ropean Commission received in previous years.
The Museum also received € 0.2 million from the
European Regional Development Fund within the
Operational Program: Infrastructure and Envi‑
ronment 2007–2013.
Additionally, the Memorial Foundation for the
Victims of Auschwitz-Birkenau directly supported
educational activities and the work of Digital Re‑
pository with € 54,2 thousand.
The Auschwitz‑Birkenau Memorial and State Museum
represents a duty to remembrance
and the education of future generations throughout the world.
We ask for help of each institution and each person of good will wishing to support the work
of maintaining, conserving, and making accessible these most eloquent
and authentic vestiges of the Holocaust and genocide.
All information can be found on-line:
donate.auschwitz.org
57
STRUKTUR A MUZEUM
DYREKTOR MUZEUM
MUSEUM DIRECTOR
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
Rafał Pióro
Andrzej Kacorzyk
ARCHIWUM
ARCHIVES
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM
EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
INTERNATIONAL CENTER
FOR EDUCATION ABOUT AUSCHWITZ
AND THE HOLOCAUST
dr Wojciech Płosa
BIURO DS. BYŁYCH WIĘŹNIÓW
BUREAU FOR FORMER PRISONERS
Ewa Bazan
REPOZYTORIUM CYFROWE
DIGITAL REPOSITORY
ZBIORY
COLLECTIONS
Elżbieta Cajzer
PROJEKTY EDUKACYJNE
EDUCATIONAL PROJECTS
Marta Berecka
OBSŁUGA ODWIEDZAJĄCYCH
VISITOR SERVICES
p.o. / acting Katarzyna Bisaga
E‍‑LEARNING
Agnieszka Juskowiak‍‑Sawicka
KONSERWACJA
PRESERVATION
PRACOWNIE KONSERWATORSKIE
CONSERVATION LABORATORIES
Aleksandra Papis
MASTER PLAN FOR PRESERVATION
Anna Łopuska
METODYKA OPROWADZANIA
METHODOLOGY OF GUIDING
Tomasz Michaldo
WYSTAWIENNICTWO
EXHIBITIONS
Teresa Zbrzeska
BIURO WOLONTARIATU
VOLUNTEERS BUREAU
p.o. / acting Katarzyna Marcak
SEKCJA TECHNICZNA
MAINTENANCE SECTION
ZESPÓŁ REMONTOWO‑BUDOWLANY
REPAIR & CONSTRUCTION UNIT
Krzysztof Soja
ZESPÓŁ ELEKTRO‍‑ENERGETYCZNY
ELECTRO-ENERGETIC UNIT
Jarosław Kurek
INWESTYCJE
INVESTMENTS
Paulina Krasowska-Ziomek
58
BIBLIOTEKA
LIBRARY
dr Jadwiga Badowska‍‑Buczak
MUSEUM STRUCTURE
Z‍‑CA DYREKTORA
DEPUTY DIRECTOR
GŁÓWNY KSIĘGOWY
HEAD ACCOUNTANT
Anna Skrzypińska
WYDAWNICTWO
PUBLICATIONS
KSIĘGOWOŚĆ
ACCOUNTING
Aurelia Zakutyńska
STRAŻ MUZEALNA
MUSEUM SECURITY
Adam Kukla
ADMINISTRACJA
ADMINISTRATION
Wojciech Pióro
SEKCJA INFORMATYCZNA
IT SECTION
Artur Misterek
SEKRETARIAT
OFFICE MANAGER
Małgorzata Cembala
KADRY
HUMAN RESOURCES
Stanisława Bajer
OBSŁUGA PRAWNA
LEGAL SERVICES
Arkadiusz Juszczyk
CENTRUM BADAŃ
RESEARCH CENTER
dr Piotr Setkiewicz
BIURO PRASOWE
PRESS OFFICE
Bartosz Bartyzel
PEŁNOMOCNIK DS.
NOWEJ WYSTAWY GŁÓWNEJ
REPRESENTATIVE FOR
THE NEW MAIN EXHIBITION
Alicja Białecka
BIURO DS. BEZPIECZEŃSTWA
PUBLIC SAFETY
Marek Giżycki
RADCA PRAWNY
LEGAL ADVISER
Maria Bies‍‑Matonóg
INSPEKTOR DS. BHP
HEALTH AND SAFETY INSPECTOR
Zofia Błaszczyńska
ASYSTENT DYREKTORA
DIRECTOR’S ASSISTANT
Magdalena Tabak
59
KONTAKT
60
Imię i nazwisko
Name
Funkcja
Position
Telefon / Fax
Telephone
and fax number
E‍‑mail
dr Piotr M.A.
Cywiński
Dyrektor Muzeum
Museum Director
+ 48 33 844 8003
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Andrzej Kacorzyk
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8188
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Rafał Pióro
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8003
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Anna Skrzypińska
Zastępca dyrektora
Deputy Director
+ 48 33 844 8188
fax +48 33 843 1862
[email protected]
Małgorzata
Mentelska
Główna Księgowa
Head Accountant
+ 48 33 844 8080
[email protected]
Magdalena Tabak
Asystentka dyrekora
Director’s Assistant
+48 33 844 8003
[email protected]
Małgorzata
Cembala
Kierownik Sekretariatu
Office Manager
dr Wojciech Płosa
Kierownik Archiwum
Head of Archives
+48 33 844 8007
[email protected]
Elżbieta Cajzer
Kierownik Zbiorów
Head of Collections
+48 33 844 8015
[email protected]
dr Krzysztof
Antończyk
Kierownik Repozytorium Cyfrowego
Head of Digital Repository
+48 33 844 8090
[email protected]
Kierownika Konserwacji
+48 33 844 8020
[email protected]
Anna Łopuska
Kierownik Globalnego Planu Konserwacji
Head of Master Plan for Preservation
+48 33 844 8176
[email protected]
Aleksandra Papis
Kierownik Pracowni Konserwatorskich
Head of Conservation Laboratories
+48 33 844 8171
[email protected]
Krzysztof Soja
Kierownik Zespołu Remontowo-Budowlanego
Head of Repair & Construction Unit
+48 33 844 8027
[email protected]
Jarosław Kurek
Kierownik Zespołu Elektro‍‑Energetycznego
Head of Electro-Energetic Unit
+48 33 844 8022
[email protected]
Paulina
Krasowska-Ziomek
Kierownik Inwestycji
Head of Investments
+48 33 844 8078
[email protected]
Ewa Bazan
Kierownik Biura ds. Byłych Więźniów
Head of Bureau for Former Prisoners
+48 33 844 8009
[email protected]
Jadwiga Dąbrowska
Kontakty z byłymi Więźniami
Former Prisoners’ Affairs
+48 33 844 8110
[email protected]
Teresa Zbrzeska
Kierownik Wystawiennictwa
Head of Exhibitions
+48 33 844 8049
[email protected]
Alicja Białecka
Pełnomocnik ds. Nowej Wystawy Głównej
Representative for the New Main Exhibition
+48 33 844 8141
[email protected]
+48 33 844 8003
[email protected]
fax +48 33 843 1862
CONTACTS
Imię i nazwisko
Name
Funkcja
Position
Telefon / Fax
Telephone
and fax number
E‍‑mail
Marta Berecka
Kierownik Projektów Edukacyjnych
Head of Educational Projects
+48 33 844 8062
[email protected]
Katarzyna Bisaga
p.o. Kierownika Obsługi Odwiedzających
Acting Head of Visitor Services
+48 33 844 8101
fax +48 33 843 2227
[email protected]
Katarzyna Marcak
p.o. Kierownika Biura Wolontariatu
Acting Head of Volunteers Bureau
+48 33 844 8149
[email protected]
Tomasz Michaldo
Kierownik Metodyki Oprowadzania
Head of Methodology of Guiding
+48 33 844 8074
[email protected]
Agnieszka
Kierownik E‑learningu
Head of E‑learning
+48 33 844 8068
[email protected]
dr Jadwiga
Badowska‍‑Buczak
Kierownik Biblioteki
Head of Library
+48 33 844 8060
[email protected]
Adam Kukla
Szef Straży Muzealnej
Head of Museum Security
+48 33 844 8085
[email protected]
Artur Misterek
Kierownik Sekcji Informatycznej
Head of IT Section
+48 33 844 8150
[email protected]
Stanisława Bajer
Kadry
Human Resources
+48 33 844 8112
[email protected]
Arkadiusz Juszczyk
Kierownik Obsługi Prawnej
Head of Legal Services
+48 33 844 8138
[email protected]
Jadwiga
Pinderska‍‑Lech
+48 33 844 8054
[email protected]
Wojciech Pióro
Kierownik Administracji
Head of Administration
+48 33 844 8065
[email protected]
Marek Giżycki
Biuro ds. Bezpieczeństwa
Public Safety
+48 33 844 8115
[email protected]
dr Piotr Setkiewicz
Kierownik Centrum Badań
Head of Research Center
+48 33 844 8042
[email protected]
Bartosz Bartyzel
Rzecznik prasowy
Spokesman
+48 33 844 8043
[email protected]
Paweł Sawicki
Biuro Prasowe
Press Office
+48 33 844 8126
[email protected]
Katarzyna Kolonko
Biuro Prasowe
Press Office
+48 33 844 8145
[email protected]
Wanda Hutny
Obsługa ekip filmowych
Film Services
+48 33 844 8097
fax +48 33 843 2227
[email protected]
Jacek Kastelaniec
Dyrektor Generalny Fundacji
Auschwitz‍‑Birkenau
General Director of
+48 608 300 677
[email protected]
61
DARCZYŃCY
DONORS
Ministerstwo Kultury
Polska / Poland
Unia Europejska / European Union
Fundacja Auschwitz-Birkenau
Polska / Poland
Volkswagen
Niemcy / Germany
Internationales Auschwitz Komitee
Niemcy / Germany
Fundacja Pamięci Ofiar
Auschwitz-Birkenau
Polska / Poland
Ronald S. Lauder Foundation
USA
FCA Italy, Gruppo Dirigenti Fiat
Włochy / Italy
Joanna, Paweł, Michał Gładysz
Polska / Poland
L’Associazione Populorum Progressio
Włochy / Italy
DARCZYŃCY
DONORS
Millthorpe School
Stiftung Auschwitz Komitee
Niemcy / Germany
Hobson and Porter Limited
Yehuda Widawski
Izrael / Israel
Elana Rosman
USA
Suzanne Valetutti
USA
Andrea i Peter Meyer-Grage
Niemcy / Germany
Matilde Molina
Norwegia / Norway
Christian Schleck
Niemcy / Germany
Lucy Kaczmarek
Kanada / Canada
Damian Janusz Kurgan
Polska / Poland
w w w.ausc hw it z.org

State of conservation report by the State Party / Rapport de l`Etat

Transkrypt

Podobne dokumenty

Sieć to zdrowie

TRZY KOLORY S T A R U C H Y SAGE