(Microsoft PowerPoint - NCA_Wyklad_05.ppt [tryb zgodno\234ci])

Narzędzia CASE - analiza
5-1
Modelowanie wymagań - dynamika
Modelowanie logiki aplikacji – scenariusze
Podział modelu funkcjonalnego na jednostki – przypadki
użycia
Relacje między przypadkami użycia: <<invoke>> i
generalizacja.
Punkty rozszerzenia przypadków użycia
Scenariusze w notacji POD(D)
Narzędzia CASE – analiza
Scenariusze
Scenariusz opisuje
przykładowy dialog
użytkownika (aktora)
systemu z tymże
systemem.
Dialog rozpoczyna
użytkownik.
W ramach dialogu, system
wykonuje określone
czynności.
Dialog kończy się jakimś
wymiernym dla
użytkownika efektem.
Narzędzia CASE – analiza
A
Chciałbym dodać sprawdzian
---------------------------------------------------------------------
Wybierz przedmiot z listy
A
Matematyka, 5 semestr
Wprowadź dane sprawdzianu
A
---------------------------------------------------------------------
Sprawdzian: nr 3, całki, 8
Sprawdzian dodany
do przedmiotu!
---------------------------------------------------------------------
Slajd 5.2
Narzędzia CASE - analiza
5-2
Definicja scenariusza
Alistair Cockburn „Jak pisać efektywne przypadki użycia”:
„Scenariusz jest sekwencją interakcji dziejących się pod pewnymi
warunkami, w celu osiągnięcia celu aktora głównego oraz
mających określony rezultat z punktu widzenia tego celu.
Interakcje rozpoczynają się od akcji uruchamiającej i są
kontynuowane aż do osiągnięcia celu lub do wystąpienia
niepowodzenia, oraz dopóki system nie wykona wszystkich
swoich zadań z punktu widzenia interakcji”.
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.3
Definicja przypadku użycia
Alistair Cockburn „Jak pisać efektywne przypadki użycia”:
„Przypadek użycia jest zbiorem możliwych scenariuszy,
opisujących dialog między analizowanym systemem i
zewnętrznymi aktorami, których główną cechą jest cel aktora w
stosunku do zadeklarowanego zakresu obowiązków systemu,
pokazujących jak ten cel może być osiągnięty lub nie.”
W języku UML przypadek użycia jest określany jako „klasyfikator”.
Oznacza to, że przypadek użycia posiada swoje instancje.
Specyfikacja języka nie wyjaśnia precyzyjnie, czym mogą być te
instancje (obiekty) przypadku użycia. Przyjmujemy, że są one
jego scenariuszami. Wobec takiego założenia, przypadek użycia
jest pewną klasą grupującą obiekty będące scenariuszami
prowadzącymi w kierunku tego samego celu.
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.4
Narzędzia CASE - analiza
5-3
Czym jest przypadek użycia?
Przypadek użycia jest opisem zachowania systemu
komunikującego się z jednym bądź więcej aktorami.
Zarejestruj dane pojazdu
Aby opis zachowania stanowił przypadek użycia,
muszą być spełnione trzy warunki :
Opis musi rozpoczynać się od interakcji aktora z
systemem
Opis musi przedstawiać wymianę komunikatów
pomiędzy aktorem a systemem
Opis musi jasno określać ostateczny cel osiągnięty
na końcu wymiany komunikatów
Po osiągnięciu celu musi istnieć możliwość
rozpoczęcia innego przypadku użycia (lub ponownego
wykonania obecnego).
Ważne: Przypadek użycia z reguły zawira również
alternatywne sekwencje wymiany komunikatów które
prowadzą do tego samego celu lub porażki .
BŁAD
Narzędzia CASE – analiza
OK!
Slajd 5.5
Przypadek użycia jako „czarna skrzynka”
Opisując przypadek użycia powinniśmy
traktować system jako „czarną skrzynkę”
Opis przypadku użycia powinien
koncentrować się na zachowaniu widocznym
dla użytkownika. Cała „mechanika” wewnątrz
systemu powinna zostać ukryta.
System jest opisany jako „biała skrzynka”
dopiero na etapie projektowania architektury.
Przypadki użycia z aktorami ludzkimi opisują
tylko interfejs użytkownika i efekty biznesowe
zachowania systemu (żadnej informacji o
danych przekazywanych z klienta do serwera,
danych przechowywanych w tabelach
bazodanowych, rozpoczynaniu nowych
wątków etc.).
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.6
Narzędzia CASE - analiza
5-4
Notacja modelu przypadków użycia
Aktor - w notacji modelu
przypadków użycia,
aktor jest oznaczany
jako ikona człowieka
narysowanego prostymi
kreskami
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.7
Notacja modelu przypadków użycia
Przypadek użycia – w
notacji modelu
przypadków użycia,
przypadek jest
oznaczany jako elipsa z
nazwą przypadku w
środku lub pod elipsą
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.8
Narzędzia CASE - analiza
5-5
Relacje między przypadkami użycia
Typy relacji w modelu
przypadków użycia:
• use – oznaczona jako
kreska pomiędzy aktorem a
przypadkiem użycia
• invoke – oznaczana jako
przerywana strzałka ze
stereotypem <<invoke>>
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.9
Relacja generalizacji dla przypadków użycia
Relację generalizacji stosujemy, gdy
chcemy wprowadzić dwa podobne do
siebie przypadki użycia
Relację oznaczamy strzałką z grubym
grotem
Przypadek użycia ogólny opisuje
„generyczne” zachowanie się systemu
we współpracy z użytkownikiem
Przypadek użycia szczegółowy
przedstawia różnice (zazwyczaj:
rozszerzenie funkcjonalności) w
stosunku do przypadku użycia
ogólnego
Narzędzia CASE – analiza
Obejrzenie
szczegółowej
listy studentów
Obejrzenie listy
studentów
Slajd 5.10
Narzędzia CASE - analiza
5-6
Diagram przypadków użycia
Na diagramach
przypadków
użycia
pokazujemy
aktorów,
przypadki użycia
oraz relacje
między nimi.
SODa
«invokes»
Pracow nik
dziekanatu
Potw ierdzenie
w ydania indeksu
Potw ierdzenie
złożenia indeksu
Dokonanie rej estracj i
studenta po terminie
«invokes»
Obej rzenie listy
studentów
«invokes»
Przydzielenie
studentów do grup
«invokes»
Obej rzenie listy
studentów przez
pracow nika
dziekanatu
Potw ierdzenie
skreślenia studenta
Przej rzenie historii
osiągnięć studenta
«invokes»
Dziek an
Obej rzenie listy
studentów przez
Dziek ana
«invokes»
«invokes»
«invokes»
«invokes»
Dokonanie zmiany
rej estracj i studenta
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.11
Opis przypadków użycia systemu
Kompletny opis przypadku użycia zawiera:
nazwę przypadku użycia – krótko opisuje cel,
aktora (lub aktorów) – może być tylko jeden główny aktor i
ewentualnie aktorzy drugoplanowi,
opis słowny – paragraf tekstu, który opisuje przepływ komunikatów
wewnątrz przypadku użycia i warunki pod jakimi może być
wykonany przypadek użycia,
punkty rozszerzeń – miejsca, z których mogą być wywołane inne
przypadki użycia
UWAGA: Wszystkie powyższe elementy opisu przypadku użycia
oprócz opisu słownego są zawarte na diagramie przypadków użycia
– nie musimy powielać tych informacji w opisie tekstowym.
Opisując przypadki użycia oprogramowania, opis jest bardziej
szczegółowy – zawiera scenariusze i zrzuty ekranu (scenopisy).
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.12
Narzędzia CASE - analiza
5-7
Opis słowny przypadku użycia
Spraw dzenie ocen z
zaj ęć
Drukow anie ocen
«invokes»
Student
{Pre (stan): [Student] jest zalogowany do
systemu.}
Przypadek użycia umożliwia [Studentowi]
sprawdzenie, jakie [Oceny cząstkowe] i [Oceny
końcowe] uzyskał. Po uruchomieniu przypadku
użycia, system pokazuje [Komunikat o ocenach
studenta] dla aktualnego [Semestru nauki].
[Student] może też wybrać jeden z
wcześniejszych [Semestrów nauki]. Wtedy
system pokazuje [Komunikat o ocenach
studenta] dla wybranego [Semestru nauki].
Możliwe jest też [(Drukowanie ocen)].
Ocena
cząstkowa
Student
siatka
siatka
Ocena końcowa
przedmiotów
na
przedmiotów
na
siatka
Semestr
nauki
dany
semestr
dany
semestr
przedmiotów
na
liczba od 1 do 10
zawierająca
zawierająca
określająca
poziom
dany semestr
studiów i status
zawierająca
studenta.
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.13
Punkty rozszerzenia przypadków użycia
Pokazanie
listy z
Spraw
dzenie ocen
zaj ęć
przedmiotów
Student
8 system wyświetla listę
przedmiotów dla danego
studenta. Możliwe jest
[(Wybranie przedmiotu
obieralnego)], gdy [okres
rejestracyjny jest otwarty]8.
Narzędzia CASE – analiza
Wybranie
«invokes»
[okres rejestracyjny
jest otwarty]
Drukow
anie ocen
przedmiotu
obieralnego
Punkt rozszerzenia:
określenie miejsca w
scenariuszu przypadku
użycia, w którym można
uruchomić drugi
przypadek użycia. Punkt
rozszerzenia może
zawierać warunek
uruchomienia.
Slajd 5.14
Narzędzia CASE - analiza
5-8
Pisanie scenariuszy: zdania POD(D)
Najprostsze możliwe zdania!
Admin podaje dane użytkownika.
Nauczyciel zatwierdza oceny.
Podmiot
Orzeczenie
Dopełnienia (1 lub 2)
System dodaje ocenę do listy ocen.
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.15
Przykładowy scenariusz przypadku użycia
Scenariusze przypadku użycia Obejrzenie listy studentów
Scenariusz 1: Pokazanie samej listy studentów {Podstawowy}
1. Pracownik dziekanatu zgłasza chęć obejrzenia [Listy studentów].
2. System pokazuje [Formularz kryteriów wyszukiwania studentów].
3. Pracownik dziekanatu wypełnia [Formularz kryteriów
wyszukiwania studentów].
==> [Wybrano OK]
4. System poszukuje [Studentów] zgodnych z [Kryteriami
wyszukiwania studentów].
5. System pokazuje [Okno listy studiujących].
==> Rozszerzenie: [(Dokonanie rejestracji studenta po terminie)]
==> Rozszerzenie: [(Potwierdzenie złożenia indeksu)]
==> Rozszerzenie: [(Potwierdzenie wydania indeksu)]
6. Pracownik dziekanatu zgłasza chęć zamknięcia [Okna listy
studentów].
7. System zamyka [Okno listy studentów].
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.16
Narzędzia CASE - analiza
5-9
Diagramy czynności dla przypadku użycia
Obok scenariuszy
głównych można
napisać scenariusze
alternatywne (np.
niepomyślne).
Rozpoczęcie
Pracownik dziekanatu zgłasza chęć
obejrzenia [Listy studentów].
System pokazuje [Formularz kryteriów
wyszukiwania studentów].
Wszystkie scenariusze
przypadku użycia
można przedstawić za
pomocą diagramu
czynności.
Pracownik dziekanatu wypełnia [Formularz
kryteriów wyszukiwania studentów].
[O.K.]
System pokazuje wstępnie wypełnione
[Okno kryteriów wyszukiwania studentów]
z poprzednimi [Kryteriami wyszukiwania
System poszukuje [Studentów] zgodnych z
[Kryteriami wyszukiwania studentów].
System pokazuje [Okno listy studiuj ących].
Pracownik dziekanatu zgłasza chęć zmiany
[Kryteriów wyszukiwania studentów].
Pracownik dziekanatu zgłasza chęć
obej rzenia [Danych rejestracyjnych
Narzędzia CASE – analiza
Pracownik dziekanatu zgłasza chęć
Slajd 5.17
Zgodność scenariuszy ze słownikiem (modelem klas)
Słownik opisuje mapę „terytorium użytkownika” systemu. Słownik
ujednolica terminologię używaną w różnych scenariuszach.
1. Dziekan chce dodać nowy wykład do studiów
2. System pyta o semestr
3. Dziekan wprowadza semestr
1. 4. Dean
System pyta o dane wykładu
2. 5. Dean
enters
the semester
Dziekan
danethe
wykładu
1.wprowadza
Dean
enters
semester
3. 6. System
asks
for
data
of the
lecture
System
dodaje
wykład
do
listy
wykładów
2.
System
asks
for
data
of the lecture
4. Dean enters the data of the lecture
3.
Dean
enters
the
data
of the lecture
5. System przypisuje nauczyciela do wykładu
4. System prints the data of the student
Wykład
Student
Studia
Nauczyciel
Lista
wykładów
Semestr
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.18
Narzędzia CASE - analiza
5-10
Ćwiczenie
Proszę otworzyć w narzędziu CASE przykładowy diagram
przypadków użycia
Proszę dodać kilka (3-4) nowe przypadki użycia
Proszę dodać co najmniej jedną relację <<invoke>>
Proszę dodać co najmniej jedną relację generalizacji
Narzędzia CASE – analiza
Slajd 5.19