1 Edyta Anna Kowalczyk Politechnika Świętokrzyska Zastosowanie

Edyta Anna Kowalczyk
Politechnika Świętokrzyska
Zastosowanie Public Relations w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych społeczeństwa
Celem artykułu jest zaprezentowanie procesu kształtowania postaw przedsiębiorczych
społeczeństwa. Podkreślono w nim podstawową funkcję informacji na temat warunków,
korzyści, zarządzania oraz finansowania samodzielnej działalności gospodarczej w trakcie
podejmowania decyzji o jej rozpoczęciu i kontynuacji. Przedstawiono również techniki Public
Relations, które mogą być stosowane w trakcie upowszechniania tych danych przez osoby
i instytucje z bliższego i dalszego otoczenia firmy.
Zmiany polityczne oraz społeczno-gospodarcze w Polsce, zapoczątkowane w czerwcu
1989 roku, tylko niewielkiej części społeczeństwa dały szansę na sukces ekonomiczny. Dla
kilku milionów osób stały się przyczyną bezrobocia lub powodem wyjazdów za granicę do
pracy, a najczęściej źródłem licznych frustracji, lęków o przyszłość, utraty nadziei na lepsze
jutro i ostatecznie bierności oraz wyczerpania. Dlatego wyzwalanie w ludziach chęci do
samodzielnej działalności gospodarczej jest obecnie bardzo trudnym zadaniem. Przeciętny
obywatel spostrzega nikłe możliwości na powołanie nowej, dobrze prosperującej firmy, która
miałaby szanse przetrwać na polskim rynku.
Źródłem motywacji do podjęcia jakiejkolwiek aktywności, obok oceny korzyści
i ryzyka danego przedsięwzięcia, jest także spostrzeganie prawdopodobieństwa jego sukcesu.
Oszacowania poziomu rentowności danego przedsiębiorstwa oraz ryzyka związanego z jego
działalnością dokonują specjaliści od ekonomii. Natomiast do zadań psychologów należy:
ocena stopnia, w jakim osoby są pewne sukcesu rynkowego własnej firmy, wzmacnianie
u potencjalnych przedsiębiorców poczucia kontroli nad sytuacją i zaufania do siebie, pomoc
w odkrywaniu i rozwijaniu własnych talentów oraz kompetencji, a także uczenie radzenia
sobie w sytuacjach trudnych i rozwiązywania problemów.
Kształtowanie postaw przedsiębiorczych w społeczeństwie jest, według autorki
opracowania, zadaniem nie tylko dla ekonomistów lub psychologów, ale także dla
specjalistów od Public Relations.
1
W opracowaniu wyjaśniono pojęcie postaw przedsiębiorczych oraz przedstawiono
metody PR, które mogą zostać wykorzystane do ich kształtowania.
Postawy przedsiębiorcze i ich kształtowanie
Przedsiębiorczość definiuje T. Tyszka za K.E. Warneryd’em jako rodzaj aktywności,
który wyraża się w tworzeniu czegoś nowego, a zarazem mającego określoną wartość.
Przedsiębiorczość wymaga nakładów czasu i wysiłku, a także podejmowania ryzyka
finansowego, psychicznego lub społecznego. Owe nakłady i ryzyko są podejmowane po to, by
uzyskać nagrodę w postaci zysku materialnego i osobistej satysfakcji. Tak rozumiana
przedsiębiorczość może być realizowana w niemal dowolnej dziedzinie: w gospodarce, nauce,
wychowaniu czy polityce. (…) Przedsiębiorczość może być także rozumiana jako cecha
określonych osób, a więc skłonność i zdolność do inicjowania oraz realizowania nowych,
odważnych działań1.
Postawa wobec dowolnego obiektu, w tym przedmiotu, zdarzenia, idei lub innej osoby
jest to według B. Wojcieszke: względnie stała skłonność do pozytywnego lub negatywnego
ustosunkowania się człowieka do tego obiektu2. Wśród trzech najważniejszych mechanizmów
genezy postaw wymienia się: nabywanie przekonań na temat właściwości obiektu, przeżycia
emocjonalne związane z danym obiektem oraz własne zachowania kierowane na ów obiekt3.
Ponadto podkreśla się znaczenie przejmowania postaw (w mniej lub bardziej gotowej postaci)
od innych ludzi4.
Przytoczone definicje przedsiębiorczości i postawy pozwalają na określenie postawy
przedsiębiorczej jako względnie stałej skłonności do pozytywnego ustosunkowania się
człowieka do przedsiębiorczości. Przejawia się ona przede wszystkim w prowadzeniu
samodzielnej działalności gospodarczej. Jej kształtowanie się jest uwarunkowane dopływem
rzetelnych informacji, które stanowią konieczny warunek decyzji o założeniu, a następnie
kierowaniu własną firmą. Ważną rolę odgrywają również przykłady osób, których firmy
odniosły znaczące sukcesy na rynku, a także budzenie nadziei na powodzenie
podejmowanych działań. Proces ten został przedstawiony w tabeli 15.
1
T. Tyszka, Psychologia ekonomiczna, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, T. 3, GWP,
Gdańsk 2002, s. 358.
2
B. Wojciszke, Postawy i ich zmiana, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, T. 3, GWP,
Gdańsk 2002, s. 79.
3
Tamże, s. 80−83.
4
Tamże, s. 84.
5
Model ten został skonstruowany na podstawie modelu stymulacji nauczycieli do podejmowania działań
innowacyjnych przedstawionego w niepublikowanej dysertacji doktorskiej E.A. Kowalczyk, Psychologiczne
wyznaczniki podmiotowości nauczyciela w sytuacji innowacyjnej, Lublin 1998, s. 68−71.
2
Tabela 1. Model kształtowania postaw przedsiębiorczych społeczeństwa
Kształtowanie postaw
przedsiębiorczych
społeczeństwa
Etapy:
Faza podejmowania
decyzji przez decydenta
(odbiorcę komunikatu)
Decyzja I – o zapoznaniu
się z warunkami
rozpoczęcia samodzielnej
działalności gospodarczej
Decyzja II – o rozpoczęciu
samodzielnej działalności
gospodarczej
poprzez dopływ
INFORMACJI…
I – o warunkach samodzielnej działalności gospodarczej
II – o rozpoczęciu samodzielnej działalności gospodarczej
III – o kontynuacji samodzielnej działalności gospodarczej
Treść – stanowi informację
Forma przekazu informacji
o warunkach i korzyściach
określona przez nadawcę
związanych z rozpoczęciem komunikatu
samodzielnej działalności
gospodarczej
Formy przekazu informacji to:
Treść komunikatu powinna
zawierać odpowiedzi na
− bezpośredni kontakt,
następujące pytania:
− spotkania promocyjne i
− Jakie są warunki
prezentacje,
rozpoczęcia własnej
− ulotki,
działalności gospodarczej ?
− informatory,
− Jakie są korzyści z własnej − foldery,
działalności gospodarczej? − filmy,
− Gdzie i u kogo można
− czasopisma tematyczne,
uzyskać informacje na
− dzienniki lokalne i krajowe,
temat warunków
− telewizja lokalna i krajowa,
prowadzenia własnej
− radio lokalne i krajowe,
działalności gospodarczej?
− internet,
− Które instytucje wspierają
− inne.
(finansują) osoby i firmy
rozpoczynające
samodzielną działalność
gospodarczą?
Komunikat powinien mieć na Formy przekazu informacji to:
celu przekazanie wiedzy o
− wykład,
metodzie projektów i
− metody aktywizujące, których
biznesplanie oraz
celem jest uczenie przez
umiejętności ich praktycznego
przeżywanie (np. dynamika
stosowania oraz tworzenia.
grupowa, metody
moderatorskie),
− konsultacje indywidualne.
Wymienione formy mogą być
stosowane w trakcie studiów
podyplomowych, szkoleń,
seminariów, warsztatów,
sympozjów, konferencji itp.
3
Decyzja III – o
kontynuacji samodzielnej
działalności gospodarczej
Komunikat powinien
zawierać informacje
specjalistyczne, ważne dla
przedsiębiorcy, takie które
pozwolą mu na bardziej
sprawne i skuteczne
prowadzenia samodzielnej
działalności gospodarczej, w
tym szczególnie na temat
zarządzania nią i jej
finansowania.
Informacje mogą być
przekazywane w podobny
sposób, jak przy decyzjach II.
Ponadto preferowane formy
przekazu to:
− spotkania kół jakości, w
trakcie których można
organizować wymianę
doświadczeń;
− spotkania w ramach
stowarzyszeń i fundacji
wspierających
przedsiębiorców i ich firmy,
− budowanie i rozwijanie sieci
kontaktów biznesowych,
Istotne jest również wsparcie:
− Ministerstwa Gospodarki,
− Samorządu, w tym Urzędu
Marszałkowskiego i Urzędu
Miasta,
− uczelni wyższych,
− instytucji otoczenia biznesu,
− instytucji finansowych (banki,
fundusze),
− mediów (prasy, radia,
telewizji, internetu),
Bibliotek mających w zbiorach
publikacje zwarte i czasopisma z
dziedziny przedsiębiorczości.
Źródło: opracowanie własne
Zgodnie z przedstawionym modelem, kształtowanie postaw przedsiębiorczych
społeczeństwa następuje w trakcie procesu komunikowania się między instytucjami
odpowiedzialnymi za wspieranie i rozwój przedsiębiorczości, a osobami zainteresowanymi
rozpoczęciem samodzielnej działalności gospodarczej. Najistotniejszym elementem tego
komunikowania, które tworzy możliwość dialogu i licznych interakcji, jest systematyczne
przekazywanie informacji na temat warunków, korzyści, zarządzania i form finansowania tej
działalności. Można w tym procesie wykorzystać techniki Public Relations. Uzyskane
w pierwszym etapie dane, pozwalają osobie na podjęcie decyzji o szukaniu aktualnych
informacji na temat warunków rozpoczęcia samodzielnej działalności gospodarczej. W etapie
drugim, już po podjęciu decyzji o założeniu własnej firmy, osoba uzyskuje wiedzę na temat
4
tworzenia biznesplanu oraz stosowania metody projektów. Decyzja o kontynuacji
prowadzenia firmy jest w znacznym stopniu zależna od bliższego i dalszego otoczenia,
w jakim ona funkcjonuje. Szczególnie od oferowanego przez nie wsparcia w dziedzinie jej
skutecznego i sprawnego zarządzania oraz finansowania.
Zakończenie
Kształtowanie postaw przedsiębiorczych w społeczeństwie, które w większości myśli
o tym, jak przetrwać trudne czasy jest dużym wyzwaniem, którego mogą się podjąć tylko
osoby kompetentne, jak również odważne oraz przygotowane na liczne niepowodzenia.
Wśród nich mogą być urzędnicy, pracownicy PR, dziennikarze, pracownicy banków,
przedstawiciele stowarzyszeń i fundacji biznesowych, nauczyciele szkół ponadpodstawowych
oraz wykładowcy z wyższych uczelni. Sukces tych działań będzie zależał od dobrze
zaplanowanej i systematycznej współpracy wszystkich wymienionych osób oraz instytucji,
które są przez nich reprezentowane.
Bibliografia
A. Gregory (red.), Public Relations w praktyce, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły
Biznesu, Kraków 1997.
E.A. Kowalczyk, Psychologiczne wyznaczniki podmiotowości nauczyciela w sytuacji
innowacyjnej, Lublin 1998, niepublikowana dysertacja doktorska.
M. Mardas-Brzezińska, InQbator stworzony dla Poznania – doświadczenia i plany rozwoju
Inkubatora Technologicznego PPNT FUAM, [w:] Materiały z konferencji Koncepcja
Programowa Kieleckiego Inkubatora Technologicznego, Kielce, 1 czerwca 2007 r.
J. Olędzki, D. Tworzydło (red.), Public relations. Znaczenie społeczne i kierunki rozwoju,
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2007.
J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, GWP, Gdańsk 2002.
Abstract
The paper aims at presenting the process of shaping entrepreneurial attitudes in a society.
The role of information about conditions, advantages, management and financing of an
enterprise during the process of making decisions about its initiation and continuation has
5
been underlined. PR techniques which can be used in disseminating such data by people and
institutions of company’s environment have been presented.
Nota o Autorce
Autorka jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie psychologii, adiunktem w Instytucie
Ekonomii i Zarządzania na Wydziale Zarządzania i Modelowania Komputerowego
Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. W 1994 r. ukończyła psychologię na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim, tam też w 1998 roku obroniła dysertację doktorską. W latach
1994−1998 była nauczycielem-konsultantem w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym
w Kielcach, prowadząc równocześnie w latach 1995−1999 założone przez siebie
Stowarzyszenie Nauczycieli Innowatorów. Promotorka ok. 70 prac licencjackich. Autorka
ponad dwudziestu publikacji z dziedziny innowacji w oświacie oraz psychologicznych
aspektów zarządzania.
6