„Antyczna Grecja” Uczeń: - zna daty: 490 pne

„Antyczna Grecja”
Uczeń:
- zna daty: 490 p.n.e., 480 p.n.e., 776 p.n.e., 338 p.n.e., 333 p.n.e., 331 p.n.e., 323 p.n.e.,
- określania położenie starożytnej Grecji na mapie i potrafi wskazać najważniejsze krainy
Hellady, wskazuje na mapie zasięg kolonizacji greckiej i wyjaśnia to pojęcie,
- wyjaśnia, w jaki sposób funkcjonowało „polis”,
- charakteryzuje działanie demokracji ateńskiej, używając określeń takich jak: demokracja
bezpośrednia, zgromadzenie ludowe, ostracyzm, demagog,
- wskazuje dokonania Peryklesa dla demokracji ateńskiej,
- charakteryzuje ustrój starożytnej Sparty (oligarchia), używając określeń: geruzja, eforzy,
królowie, zgromadzenie ludowe, a także przedstawia mieszkańców Sparty: Spartiaci,
periojkowie, heloci,
- zaznacza na mapie obszar starożytnej Lakonii,
- charakteryzuje główne etapy i zasady wychowania spartańskiego,
- zaznacza na mapie miejsca najważniejszych bitew czasów wojen grecko-perskich: Maraton,
Termopile, Salamina, Plateje,
- zna następujące postacie: Kserkses, Miltiades, Leonidas, Temistokles, Dariusz I, Kserkses,
Dariusz III,
- wyjaśnia pojęcia właściwe dla greckiej wojskowości: hoplita, falanga, triera,
- wymienia zakres władzy i atrybuty najważniejszych bogów greckich: Zeus, Demeter, Ares,
Posejdon, Apollo, Asklepios, Atena, Afrodyta, Hades,
- wyjaśnia jaką rolę odgrywały wyrocznie (wyrocznia Pytia w Delfach)
- wymienia największych greckich herosów: Achillesa, Tezeusza, Heraklesa, Prometeusza
- podaje kilka przykładów mitów greckich,
- rozpoznaje na podstawie ikonografii starożytne dyscypliny sportowe,
- zaznacza na mapie miejscowość Olimpię,
- przedstawia splendor towarzyszący bohaterom igrzysk olimpijskich,
- opisuje wygląd teatru greckiego,
- zna najwybitniejszych przedstawicieli teatru greckiego: Sofokles, Ajschylos i Eurypides
oraz posługuje się pojęciami: tragedia, komedia, koturny
- omawia wkład Homera w literaturę grecką (Iliada, Odyseja),
- rozróżnia porządki architektoniczne: dorycki, joński i koryncki,
- zna przedstawicieli greckiego malarstwa i rzeźby: Fidiasz, Myron oraz przykłady ich dzieł,
- charakteryzuje poglądy greckich filozofów: Sokratesa, Platona i Arystotelesa (umie
zacytować dwie sentencje autorstwa tych filozofów)
- wymienia dokonania greckich wynalazców i naukowców (Pitagoras, Tales z Miletu,
Euklides, Herodot, Tukidydes, Klaudiusz Ptolemeusz, Archimedes)
- wymienia najważniejsze epizody z podbojów Aleksandra Macedońskiego i umiejscawia je
na mapie,
- określa najważniejsze skutki podbojów Aleksandra,
- wyjaśnia związki frazeologiczne: „spartańskie warunki”, „wrócić z tarczą”, „wrócić na
tarczy”, „mówić lakonicznie”, „pięta Achillesa”, „stajnia Augiasza”, „koń trojański” ; „wierna
jak Penelopa”