Projekt - Urząd Miasta Oświęcim

Transkrypt

PLAN
GOSPODARKI ODPADAMI
DLA GMINY MIEJSKIEJ OŚWIĘCIM
Opracowanie:
Bielsko-Biała, Czerwiec 2004
Plan Gospodarki Odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim
Streszczenie
Podstawę do sporządzenia Planu Gospodarki Odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim stanowią
ustalenia ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz. 628 z póź. zm.) oraz
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r., w sprawie sporządzania planów
gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 62 poz. 628). Uwzględnia on przede wszystkim ustalenia
zawarte w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego oraz
Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu oświęcimskiego. Ponadto należy zaznaczyć, że Plan
stanowi integralną część gminnego programu ochrony środowiska gminy Oświęcim.
W ramach niniejszego Planu opisano aktualny stan gospodarki odpadami, prognozy, cele i
kierunki działań oraz niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce
odpadami. W sektorze komunalnym uwzględniono odpady komunalne, osady ściekowe, odpady
opakowaniowe, remontowo-budowlane i wielkogabarytowe. Natomiast w sektorze
gospodarczym analizie poddano odpady pochodzące od podmiotów gospodarczych. Podjęto
również problem odpadów niebezpiecznych. zwracając szczególną uwagę na odpady
niebezpieczne pochodzące od podmiotów gospodarczych, z jednostek służby zdrowia i
weterynaryjnych, odpady zawierające azbest i PCB, motoryzacyjne, odpadowe urządzenia
elektryczne i elektroniczne oraz odpady niebezpieczne wydzielane ze strumienia odpadów
komunalnych.
W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi stwierdzono, że ważne znaczenie dla gminy ma
fakt posiadania własnego składowiska odpadów komunalnych. Na tej bazie obserwuje się w
gminie systemowe działania organizacyjno-inwestycyjne porządkujące gospodarkę odpadami
komunalnymi. W gminie rozwija się system selektywnej zbiórki odpadów obejmujący szkło,
tworzywa sztuczne, metale oraz papier i tekturę, które są zbierane i odwożone do odzysku i
recyklingu. Pozostałość po segregacji (balast) unieszkodliwia się na własnym składowisku
zlokalizowanym w Oświęcimiu-Monowicach.
W Planie przedstawiono prognozę zmian w gospodarce odpadami. Wynika z niej, że w
nadchodzących latach następować będzie niewielki wzrost ilości odpadów powstających na
terenie gminy. W grupie odpadów komunalnych odnotowuje się wzrost udziału frakcji
organicznej i tworzyw sztucznych. Rozwiązania docelowego systemu gospodarki odpadami
komunalnymi oparto o rozwój odzysku, recyklingu oraz gospodarczego wykorzystania odpadów.
Natomiast unieszkodliwienie odpadów przez składowanie będzie stosowane tylko w
przypadkach braku możliwości innego ich wykorzystania.
Nawiązując do ustaleń wojewódzkiego i powiatowego Planu Gospodarki Odpadami dokonano
wyboru docelowego modelu gospodarki odpadami z sektora komunalnego. Przyjęto, że na bazie
istniejącego składowiska odpadów komunalnych, które będzie eksploatowane poza rok 2014,
zostanie zbudowany Zakład Zagospodarowania Odpadów. Zostanie on wyposażony w
sortownię, kompostownię, linię do demontażu odpadów wielkogabarytowych oraz linię do
przerobu odpadów budowlanych i remontowych. Zakład będzie obsługiwał gminy powiatu
oświęcimskiego, a po roku 2010 również powiat wadowicki.
Zadaniem strategicznym gminy w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum
negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost stopnia ich
gospodarczego wykorzystania. W Planie założono osiągnięcie do 2007 roku wymaganych
poziomów odzysku i recyklingu selektywnie zbieranych odpadów.
Wskazano również na działania pozwalające w roku 2010 i 2013 na uzyskanie wymaganych
poziomów redukcji odpadów ulegających biodegradacji. Dla lat 2004-2007 podjęto problem
stworzenia organizacyjno-technicznych warunków do selektywnej zbiórki surowców wtórnych,
2
odpadów wielkogabarytowych i budowlano-remontowych. Wskazano również na organizację
systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Realizowane w ramach Planu działania podzielono na:
-
zadania krótkookresowe, realizowane w latach 2004 – 2007
-
zadania długookresowe, które obejmują lata 2008 – 2014.
W odniesieniu do wyżej wymienionych okresów opracowano harmonogram rzeczowo-finansowy
uwzględniający nakłady finansowe na lata 2004-2014 oraz zewnętrzne źródła finansowania i
ewentualnych partnerów uczestniczących w realizacji planowanych zadań.
Część działań przyjętych w Planie Gospodarki Odpadami dla gminy wynika z obowiązku
realizacji zadań przewidywanych w ramach regionalnego systemu gospodarki odpadami. Odnosi
się to przede wszystkim do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów
medycznych i weterynaryjnych, odpadów zawierających azbest i PCB. Również dotyczy to
wydzielenia oraz gospodarczego wykorzystania odpadów opakowaniowych i odpadów
biologicznie rozkładalnych.
W celu kontroli przebiegu realizacji zadań Planu przewiduje się prowadzenie monitoringu,
zwłaszcza w zakresie ilości wydzielanych rodzajów odpadów, odzysku i recyklingu oraz
unieszkodliwiania odpadów. Przewiduje się współpracę z powiatową i wojewódzką bazą danych
gospodarki odpadami. Ustawa o odpadach wymaga, aby plan gospodarki odpadami był
aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Natomiast Prezydent Miasta Oświęcimia
przygotowuje co 2 lata sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami.
Podsumowując można stwierdzić, że realizacja ustaleń Planu pozwoli na ograniczanie
przyczyn powstania nowych zagrożeń i uciążliwości dla środowiska powodowanych przez
odpady. Wzrost stopnia zagospodarowania odpadów przyczyni się do ochrony zasobów
surowcowych, czystości powierzchni ziemi i zmniejszenia zagrożeń dla wód podziemnych, a
także ograniczy emisję zanieczyszczeń do powietrza.
3
SPIS TREŚCI
1
WPROWADZENIE ............................................................................................................. 10
2
CHARAKTERYSTYKA MIASTA OŚWIĘCIM .................................................................... 12
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
2.1.5
2.2
3
Warunki geograficzne ..................................................................................................................12
Położenie ....................................................................................................................................12
Budowa geologiczna ..................................................................................................................12
Warunki hydrogeologiczne ........................................................................................................12
Klimat.........................................................................................................................................12
Warunki przyrodnicze ................................................................................................................13
Gospodarka i infrastruktura .......................................................................................................13
GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI ................................................................ 14
3.1
Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów.............................................................................14
3.2
Jakość odpadów komunalnych....................................................................................................16
3.3
System zbierania i transportu odpadów komunalnych.............................................................17
3.4
Aktualny stan w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych....................18
3.4.1
Składowisko odpadów komunalnych .........................................................................................18
3.4.2
Selektywna zbiórka – odzysk surowców wtórnych....................................................................22
3.5
3.5.1
3.5.2
Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych ........................................................................22
Założenia do prognozy ...............................................................................................................22
Obliczenia ilości odpadów .........................................................................................................23
3.6
Cele i zadania w gospodarce odpadami komunalnymi .............................................................25
3.6.1
Cele krótkookresowe 2004–2007 ...............................................................................................25
3.6.2
Cele długookresowe 2007–2014 ................................................................................................25
3.6.3
Zadania do realizacji ..................................................................................................................26
3.6.3.1
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji...............26
3.6.3.1.1 Wymogi prawne ograniczające składowanie bioodpadów ..............................................26
3.6.3.1.2 Minimalizacja wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji...................................27
3.6.3.1.3 Zbiórka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji ............................................27
3.6.3.1.4 Strategie i instrumenty służące promowaniu zbiórki selektywnej ...................................28
3.6.3.1.5 Odzysk i unieszkodliwianie .............................................................................................29
3.6.3.2
Odpady wielkogabarytowe.................................................................................................31
3.6.3.2.1 Zbiórka odpadów wielkogabarytowych...........................................................................31
3.6.3.2.2 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne ................................................................32
3.6.3.2.3 Zużyty sprzęt gospodarstwa domowego ..........................................................................33
3.6.3.2.4 Cele do osiągnięcia w gospodarce odpadami wielkogabarytowymi................................34
3.6.3.3
Odpady budowlane.............................................................................................................34
3.6.3.4
Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych ...........................................35
4
3.7
Rozwój systemu gospodarki odpadami komunalnymi..............................................................36
3.7.1
Schemat systemu gospodarki odpadami komunalnymi..............................................................36
3.7.2
Obiekty w planowanym systemie gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Oświęcim ...42
3.7.2.1
Kompostownia odpadów ....................................................................................................42
3.7.2.2
Sortownia odpadów ............................................................................................................42
3.7.2.3
Instalacja do demontażu odpadów wielkogabarytowych ..................................................43
3.7.2.4
Instalacja do odzysku odpadów budowlanych i poremontowych ......................................43
3.7.2.5
Punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) ..........................................................43
3.8
Szacunkowe koszty realizacji planu gospodarki odpadami komunalnymi.............................44
3.9 Harmonogram rzeczowo – finansowy działań związanych z realizacją planu gospodarki
odpadami komunalnymi ............................................................................................................................45
4
ODPADY OPAKOWANIOWE............................................................................................ 47
4.1
Stan aktualny ................................................................................................................................47
4.2
Prognoza wytwarzania masy odpadów opakowaniowych ........................................................47
4.3
Wymagane ilości odpadów opakowaniowych do odzysku i recyklingu...................................48
5
OSADY ŚCIEKOWE .......................................................................................................... 52
5.1
Stan aktualny ................................................................................................................................52
5.2
Prognoza powstawania osadów ściekowych...............................................................................53
5.3
Cele i zadania w gospodarce osadami ściekowymi ....................................................................54
6
6.1
ODPADY PRZEMYSŁOWE ............................................................................................... 55
Wprowadzenie ..............................................................................................................................55
6.2
Odpady inne niż niebezpieczne ...................................................................................................55
6.2.1
Stan aktualny ..............................................................................................................................55
6.2.1.1
Wytwórcy odpadów innych niż niebezpieczne ..................................................................55
6.2.1.2
Podmioty prowadzące zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów ..............55
6.2.2
Obiekty unieszkodliwienia odpadów z sektora gospodarczego .................................................56
6.2.2.1
Składowiska odpadów innych niż niebezpieczne...............................................................56
6.2.2.1.1 Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne „Monowice”.......................................57
6.2.2.1.2 Składowisko wapna i popiołu - Osadnik III.....................................................................58
6.2.2.1.3 Składowisko wapna i popiołu OC-25 w budowie............................................................59
6.2.2.2
Unieszkodliwianie odpadów na oczyszczalni ścieków ......................................................60
6.2.2.2.1 Proces oczyszczania ścieków...........................................................................................60
6.2.2.2.2 Proces fermentacji metanowej .........................................................................................60
6.2.2.3
Procesy odzysku .................................................................................................................60
6.2.2.3.1 Odzysk popiołu ................................................................................................................61
6.2.2.3.2 Korekta pH ścieków i koagulacja ścieków ......................................................................61
6.2.3
Prognoza powstawania odpadów innych niż niebezpieczne ......................................................62
5
6.3
Odpady niebezpieczne..................................................................................................................62
6.3.1
Stan aktualny ..............................................................................................................................62
6.3.1.1
Źródła powstawania odpadów niebezpiecznych ................................................................62
6.3.1.2
Podmioty gospodarcze zajmujące się zbieraniem i transportem ........................................63
6.3.1.3
Odzysk odpadów niebezpiecznych.....................................................................................64
6.3.2
Obiekty unieszkodliwienia i odzysku odpadów niebezpiecznych..............................................64
6.3.2.1
Składowisko odpadów niebezpiecznych - stare .................................................................64
6.3.2.2
Składowisko odpadów niebezpiecznych – nowe tzw. geomembrana ................................65
6.3.3
Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych w sektorze gospodarczym ..........................66
6.4
Cel ekologiczny i kierunki działań w gospodarce odpadami przemysłowymi ........................67
6.5
Zadania do realizacji w gospodarce odpadami przemysłowymi..............................................68
7
SZCZEGÓLNE RODZAJE ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH.......................................... 69
7.1
7.1.1
7.1.2
7.2
7.2.1
7.2.2
7.2.3
7.2.4
7.3
7.3.1
7.3.2
7.3.3
7.3.4
Odpady zawierające PCB ............................................................................................................69
Zbieranie, dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń i odpadów z PCB.............................69
Cele.............................................................................................................................................70
Oleje odpadowe.............................................................................................................................70
Źródła powstawania i charakterystyka odpadów........................................................................70
Odzysk i unieszkodliwianie olejów odpadowych ......................................................................70
Uregulowania prawne.................................................................................................................71
Cele do realizacji w gospodarce odpadami olejowymi ..............................................................71
Baterie i akumulatory ..................................................................................................................71
Klasyfikacja odpadowych baterii i akumulatorów .....................................................................71
Odzysk i unieszkodliwianie baterii i akumulatorów ..................................................................72
Cele.............................................................................................................................................73
Zadania .......................................................................................................................................73
7.4
Odpady zawierające azbest .........................................................................................................73
7.4.1
Stan aktualny ..............................................................................................................................73
7.4.2
Prognoza usuwania odpadów azbestu ........................................................................................74
7.4.3
Cele i kierunki działań................................................................................................................74
7.5
7.5.1
7.5.2
7.6
7.6.1
7.6.2
7.6.3
7.7
7.7.1
7.7.2
7.7.3
7.7.4
Pestycydy.......................................................................................................................................75
Stan Aktualny .............................................................................................................................75
Cele i zadania .............................................................................................................................75
Opady medyczne...........................................................................................................................76
Stan aktualny ..............................................................................................................................76
Bilans odpadów medycznych .....................................................................................................77
Cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami medycznymi ....................................................78
Odpady weterynaryjne ................................................................................................................79
Stan aktualny ..............................................................................................................................79
Prognoza odpadów weterynaryjnych .........................................................................................79
Cele.............................................................................................................................................80
Zadania .......................................................................................................................................80
6
7.8
Zużyte pojazdy samochodowe .....................................................................................................80
7.8.1
Stan aktualny ..............................................................................................................................80
7.8.2
Cele.............................................................................................................................................82
7.9
7.9.1
7.9.2
7.9.3
8
Zużyte opony.................................................................................................................................82
Stan aktualny gospodarki zużytymi oponami.............................................................................82
Sposoby zagospodarowania zużytych opon ...............................................................................82
Cele.............................................................................................................................................83
FINANSOWANIE ZADAŃ GOSPODARKI ODPADOWEJ W GMINIE OŚWIĘCIM .......... 84
8.1
Źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych .................................................................84
8.2
Finansowanie zadań gospodarki odpadami w gminie Oświęcim .............................................86
9
WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO........................... 88
10
SPOSÓB MONITORINGU I OCENA WDRAŻANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI90
10.1
Ustawowe zadania administracji i samorządu w zakresie gospodarki odpadami..................90
10.2
Opiniowanie projektów planów gospodarki odpadami ............................................................90
10.3
Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami...............................................................................91
10.4
Raporty z wykonania Planu Gospodarki Odpadami ................................................................91
10.5
Wskaźniki efektywności Planu Gospodarki Odpadami............................................................91
7
SPIS TABEL
Tabela 3-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej i bilans odpadów komunalnych w 2002 r. ...........14
Tabela 3-2 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych w Oświęcimiu [kg]..............15
Tabela 3-3 Bilans odpadów komunalnych w Oświęcimiu w roku 2002 [Mg]......................................15
Tabela 3-4 Bilans odpadów ulegających biodegradacji w Oświęcimiu w 2002 r. [Mg].....................16
Tabela 3-5 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury [%]......................16
Tabela 3-6 Odpady komunalne przyjęte przez Spółkę Składowisko Odpadów Komunalnych na
składowisko w Oświęcimiu w 2002 r. ................................................................................................20
Tabela 3-7 Zestawienie odpadów przywiezionych na składowisko Spółki Składowisko Odpadów
Komunalnych w Oświęcimiu w 2003 r. .............................................................................................21
Tabela 3-8 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w województwie
małopolskim [%]....................................................................................................................................23
Tabela 3-9 Prognoza powstawania odpadów komunalnych w Oświęcimiu w latach 2004-2014
[Mg].........................................................................................................................................................24
Tabela 3-10 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza
składowaniem .......................................................................................................................................27
Tabela 3-11 Prognoza ilości odpadów ulegających biodegradacji w latach 2007-2014 [Mg] .........29
Tabela 3-12 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych......31
Tabela 3-13 Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień
odpadów komunalnych na terenie gminy miejskiej Oświęcim w latach 2006-2014 .................35
Tabela 3-14 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach [zł/Mg] ....44
Tabela 3-15 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów [mln zł].........................................................44
Tabela 3-16 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych
i niebezpiecznych [zł/Mg] ....................................................................................................................45
Tabela 4-1 Aktualne ilości odpadów opakowaniowych w Oświęcimiu w 2002 r. [Mg/rok] ...............47
Tabela 4-2 Prognoza ilości odpadów opakowaniowych w Oświęcimiu [Mg/rok] ...............................48
Tabela 4-3 Poziomy recyklingu wyznaczone na lata 2002-2007 dla przedsiębiorców w
poszczególnych rodzajach opakowań [%]........................................................................................48
Tabela 4-4 Prognoza ilości odpadów opakowaniowych przeznaczonych do odzysku i recyklingu
w Oświęcimiu [Mg/rok].........................................................................................................................49
Tabela 5-1 Prognoza powstawania komunalnych osadów ściekowych..............................................53
Tabela 6-1 Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów poddanych odzyskowi na
składowisku „Monowice” w latach 2002-2003..................................................................................58
Tabela 6-2 Zbiorcze zestawienie rodzaju i ilości odpadów oddanych odzyskowi .............................59
Tabela 6-3 Zakładane poziomy odzysku odpadów niebezpiecznych przez przedsiębiorców w
latach 2003-2007 (%) ..........................................................................................................................67
Tabela 6-4 Zadania w gospodarce odpadami przemysłowymi ............................................................68
Tabela 7-1 Klasyfikacja odpadów medycznych zgodnie z katalogiem odpadów ..............................76
Tabela 7-2 Zakłady unieszkodliwiania odpadów medycznych w województwie małopolskim ........78
Tabela 7-3 Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych zgodnie z katalogiem odpadów........................79
Tabela 7-4 Prognoza ilości odpadów weterynaryjnych powstających na terenie gminy.................79
Tabela 7-5 Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych z zużytych samochodów .................................81
Tabela 7-6 Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych z zużytych pojazdów samochodowych i
możliwości ich recyklingu ....................................................................................................................81
Tabela 8-1 Zestawienie priorytetów środowiskowych proponowanych do wsparcia z Funduszu
Spójności w ramach NPR 2004-2006 ...............................................................................................86
Tabela 8-2 Proponowane źródła finansowania zadań Planu Gospodarki Odpadami w gminie
Oświęcim w latach 2004-2007 ...........................................................................................................87
Tabela 10-1 Wskaźniki bazowe wg stanu na 2002 rok do monitorowania Planu – sektor
komunalny .............................................................................................................................................92
8
SPIS RYSUNKÓW
Rysunek 1 Przewidywany skład odpadów komunalnych w Oświęcimiu.............................................17
Rysunek 2 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych
do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO .....................................................26
Rysunek 3 Ilości odpadów ulegających biodegradacji poddawane odzyskowi i unieszkodliwianiu
w latach 2006–2014 .............................................................................................................................30
Rysunek 4 Prognoza wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji oraz przewidywane ilości
do odzysku i składowania w latach 2007–2014...............................................................................30
Rysunek 5 Przyrost zdolności zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji w latach 2004-2014 .....................................................................................................30
Rysunek 6 Schemat zakładu kompleksowej gospodarki odpadami...................................................37
Rysunek 7 Strumienie odpadów kierowane do poszczególnych węzłów technologicznych ...........38
Rysunek 8 Strumień odpadów komunalnych w systemie gospodarki odpadami dla roku 2007.....40
Rysunek 9 Strumień odpadów komunalnych w systemie gospodarki odpadami dla roku 2010.....41
Rysunek 10 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych papieru i tektury oraz ilości do
recyklingu w Oświęcimiu [Mg/rok]......................................................................................................49
Rysunek 11 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych szkła i ilości do recyklingu w
Oświęcimiu. [Mg/rok]............................................................................................................................50
Rysunek 12 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych oraz ilości do
recyklingu w Oświecimiu [Mg/rok]......................................................................................................50
Rysunek 13
Prognoza emisji odpadów opakowaniowych wielomateriałowych oraz ilości do
recyklingu w Oświęcimiu [Mg/rok].....................................................................................................50
Rysunek 14 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych blachy stalowej oraz ilości do
Rysunek 15 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych blachy aluminiowej oraz ilości do
recyklingu w Oświęcimiu. [Mg/rok].....................................................................................................51
Rysunek 16 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych drewna i naturalnych oraz ilości do
1 Wprowadzenie
Plan Gospodarki Odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim sporządzono w oparciu o ustalenia
ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628), która w rozdziale 3, art.
14÷16 wprowadza obowiązek opracowania planu gospodarki odpadami na szczeblu krajowym,
wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Plan Gospodarki Odpadami uwzględnia zapisy zawarte w aktualnie obowiązujących aktach
prawnych z zakresu gospodarki odpadami. Dokumentem nadrzędnym wobec planu gospodarki
odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim jest Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (KPGO) oraz
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami na lata 2003 – 2010 dla województwa małopolskiego
(WPGO) i Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu oświęcimskiego na lata 2004-2011.
Szczegółowy zakres, sposób oraz forma sporządzania Planu Gospodarki Odpadami (PGO)
zawarte zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. nr 66 poz. 620 z 2003 r.).
Plan Gospodarki Odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim określa:
1. Aktualny stan gospodarki odpadami.
2. Rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów.
3. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami.
4. Rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mogą być poddawane systemowi
odzysku lub unieszkodliwiania.
5. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami.
6. Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów
7. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów i zadań zdefiniowanych w
Planie Gospodarki odpadami.
Zgodnie z wymogami prawa Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Oświęcim obejmuje
następujące rodzaje odpadów::
1. Odpady komunalne, w tym:
- odpady biodegradowalne,
- odpady wielkogabarytowe,
- odpady budowlano-remontowe,
- odpady niebezpieczne wydzielane ze strumienia odpadów komunalnych.
2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym, w tym:
− odpady inne niż niebezpieczne,
− odpady niebezpieczne.
3. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych, w tym:
− odpady zawierające PCB,
− oleje odpadowe,
− baterie i akumulatory,
− odpady zawierające azbest,
− pestycydy.
4. Odpady medyczne.
10
5. Odpady weterynaryjne.
6. Inne odpady, w tym:
− zużyte pojazdy samochodowe,
− zużyte opony,
− zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,
− zużyty sprzęt gospodarstwa domowego.
Opracowany Plan przyjmuje rok 2002 jako bazowy, zgodny z Planem Gospodarki Odpadami dla
powiatu oświęcimskiego oraz przedstawia zamierzenia o charakterze krótkookresowym 20042007 i perspektywicznym na lata 2008-2014.
Zasady postępowania z odpadami opisane w niniejszym Planie Gospodarki Odpadami spełniają
wytyczne zawarte w prawodawstwie polskim i unijnym. Przyjęte rozwiązania gospodarki
odpadowej obejmują:
-
zapobieganie i minimalizację powstawania odpadów,
-
zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których w danych warunkach
techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,
-
unieszkodliwianie odpadów z wyłączeniem składowania,
-
bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których ze
względu na swój charakter bądź z uwagi na warunki techniczno – ekonomiczne nie da
się poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania.
Z realizacji niniejszego planu gospodarki odpadami Prezydent składa Radzie Miasta co 2 lata
sprawozdanie, natomiast aktualizację planu przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata.
11
2 Charakterystyka miasta Oświęcim
2.1
Warunki geograficzne
2.1.1 Położenie
Administracyjnie Oświęcim to miasto powiatowe leżące w zachodniej części województwa
małopolskiego. Położone jest w centrum Kotliny Oświęcimskiej, w widłach rzek: Soły i Wisły,
które łączą się na północnej granicy miasta. Zajmuje powierzchnię 30,3 km2 i liczy 42,3 tys.
mieszkańców. Ważne znaczenie dla rozwoju miasta posiada sąsiedztwo z trzema ważnymi
regionami gospodarczymi - Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym, aglomeracją krakowską i
regionem podbeskidzia. Obszar ten koncentrujący ogromny potencjał ekonomiczny i naukowy
oddziałuje korzystnie na rozwój społeczno-gospodarczy miasta.
2.1.2 Budowa geologiczna
Miasto Oświęcim leży w obrębie Zapadliska Przedkarpackiego, w południowo-wschodniej części
Górnomałopolskiego Zagłębia Węglowego. W niniejszym opracowaniu ze względu na znaczenie
opis budowy ograniczono do utworów czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Utwory
trzeciorzędowe, reprezentowane są przez osady morskie miocenu (torton). Wykształcone są
one w postaci iłów wapnistych, z ławicami piasków i poziomami osadów chemicznych (gipsy,
anhydryty). Miąższość osadów trzeciorzędowych dochodzi do 300 m. Zalegają na nich utwory
czwartorzędowe, które są reprezentowane przez osady rzeczne; piaski różnoziarniste, pospółki,
żwiry i otoczaki, oraz przez gliny, pyły i namuły w stropie. Miąższość utworów spoistych jest
niewielka i w północno-wschodniej części miasta waha się w granicach 2,8-4,2 m. Spąg utworów
czwartorzędowych został tutaj stwierdzony na głębokości 14,4 m.
2.1.3 Warunki hydrogeologiczne
Na przeważającej części miasta występuje jeden poziom wodonośny, związany z utworami
czwartorzędowymi. Warstwę wodonośną tworzą utwory akumulacji rzecznej rzek: Soły i Wisły;
są to żwiry i paski zalegające na serii iłów mioceńskich. Zwierciadło wody czwartorzędowego
poziomu wodonośnego ma charakter swobodny bądź lekko napięty. Z reguły opada w kierunku
rzek: Soły i Wisły, pozostając w związku hydraulicznym z ich wodami. Kontakt ten powoduje
zasilanie warstwy wodonośnej przy wysokim stanie wody w rzekach i jej drenaż w okresach
niżówkowych. Istotną rolę w zasilaniu czwartorzędowego poziomu wodonośnego odgrywa
infiltracja wód opadowych, którą minimalnie utrudniają okrywowe utwory słabo przepuszczalne
2.1.4 Klimat
Najwyższe temperatury tj. 330C zanotowano w miesiącach czerwiec, lipiec, sierpień, najniższe 29,70C zaobserwowano w miesiącu grudniu. Temperatura średnia z temperatur minimalnych tj. 5,40C występuje w miesiącu styczniu. Średnia temperatura w okresie roku wynosi 8,20C. Roczna
suma opadów kształtuje się na poziomie 832 mm. W miesiącach letnich notuje się najwyższe
wartości opadu tj. około 131 mm/miesiąc, natomiast w miesiącach zimowych opad wynosi około
50 mm. Ponad 44% ogólnej ilości wiatrów mieści się w zakresie prędkości 0 -2m/s. Najwięcej
wiatrów występuje z kierunków południowo-zachodniego zachodniego
12
2.1.5 Warunki przyrodnicze
Zgodnie z regionalizacją geobotaniczną omawiany teren należy do Kotliny Sandomierkiej Okręgu Oświęcimskiego. Charakterystyczną jego cechą jest brak zwartych kompleksów leśnych.
Jedynie we wschodniej części Kotliny Oświęcimskiej lasy zajmują około 8% powierzchni terenu.
W dolinach rzek: Soły i Wisły występują niewielkie skrawki lasu łęgowego, wierzbowotopolowego z domieszką topoli czarnej i białej. Flora przedmiotowego terenu liczy około 750
gatunków roślin. Z ssaków lądowych na badanym terenie stwierdzono występowanie 31
gatunków, w tym trzech introdukowanych tj. królika, jelenia i daniela. Gnieździ się tutaj około 100
– 120 gatunków ptaków, przy czym zdecydowana większość to gatunki chronione.
2.2
Gospodarka i infrastruktura
Aktualnie Oświęcim postrzega się jako miasto o charakterze przemysłowym, posiadające dobrze
wykształcony sektor usług i handlu. Dominującym zakładem przemysłowym jest firma
Chemiczna „Dwory” położona na wschodnich jego obrzeżach. Pozostałe funkcjonujące na
terenie miasta podmioty gospodarcze należy zaliczyć do grupy średnich i małych
przedsiębiorstw. Do znaczących, oprócz branży chemicznej, dobrze rozwiniętych dziedzin
działalności wytwórczej w Mieście Oświęcim zalicza się przemysł mechaniczny,
elektromaszynowy, produkcji materiałów budowlanych, budownictwa przemysłowego i
specjalistycznego oraz gazów technicznych.
W ostatnich latach wzrosło znaczenie handlu i usług. W mieście Oświęcimiu uznawanym za
centrum subregionu znajdują się liczne firmy trudniące się handlem hurtowym. Handel i usługi
zajmują ważne miejsce w strukturze zatrudnienia. Stąd też Miasto zainteresowane jest dalszym
wszechstronnym rozwojem tych dziedzin działalności na swoim terenie, zwłaszcza w dzielnicach
mieszkaniowych takich jak: os. Błonie, Zasole i Stare Stawy.
Miasto posiada połączenia drogowe ze stolicą Małopolski - Krakowem, jak również z Katowicami
m.in. za sprawą istniejącego pomiędzy Katowicami a Krakowem fragmentu autostrady A-4.
Posiada również dobre połączenie drogowe z miastem Bielsko-Biała. Przez teren Oswięcimia
przechodzi droga wodna Górnej Wisły łącząca Śląsk z Krakowem. Droga ta wykorzystywana
jest głównie do transportu kopalin i surowców sypkich dla budownictwa
Oświęcim jest dobrze uzbrojony w urządzenia i obiekty infrastruktury technicznej. Przez teren
miasta przebiegają systemowe gazociągi wysokoprężne. Miasto stanowi węzłowy punkt
zaopatrzenia w gaz m.in. części województwa małopolskiego. Istniejący system posiada
znaczne rezerwy i może stanowić źródło dostaw gazu dla nowych podmiotów gospodarczych.
Źródłem ciepła dla całego systemu dystrybucyjnego miasta Oświęcimia, obejmującego
zabudowę mieszkaniową i przemyłowo-usługową jest Elektrociepłownia zlokalizowana na
terenie Firmy Chemicznej "Dwory" S.A. Dystrybucję energii cieplnej prowadzi Przedsiębiorstwo
Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., które wg stanu na dzień 31 grudnia 2001 r. eksploatowało łącznie
64827 mb sieci ciepłowniczych.
Przedsiębiorstwem, które zajmuje się zaopatrzeniem miasta w wodę i odprowadzaniem ścieków
jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Od roku 1989 Oświęcim w pełni
zaopatrywany jest w wodę. Długość sieci wodociągowej na terenie miasta wynosi 183,6 km.
Długość sieci kanalizacji sanitarnej (łącznie z ogólnospławną) wynosi około 99 km. W 1994 roku
oddano do użytku Miejsko-Przemysłową Oczyszczalnię Ścieków Sp. z o.o. w Monowicach, która
jest wyposażona w komputerowy system sterowania i posiada dużą rezerwę w stosunku do
obecnych potrzeb.
13
3 Gospodarka odpadami komunalnymi
3.1
Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów
Zgodnie z ustawą o odpadach znaczenie terminu odpady komunalne jest następujące: „odpady
powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój
charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”. Tak
więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są:
-
gospodarstwa domowe,
-
obiekty infrastruktury, takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne,
targowiska i inne.
Źródła te poza typowymi dziesięcioma składnikami odpadów komunalnych, które poddawane są
badaniom wg PN-93/Z-15008.01 (patrz tabela 3-5) – wytwarzają także inne rodzaje odpadów,
które należy uwzględnić w planie gospodarki odpadami, tj.:
-
odpady wielkogabarytowe,
-
odpady remontowo-budowlane,
-
odpady zielone (z pielęgnacji terenów zielonych),
-
odpady niebezpieczne.
Dla wyznaczenia wskaźników wytwarzania odpadów komunalnych w gminie Oświęcim
posłużono się danymi przyjętymi w planie gospodarki odpadami dla kraju, województwa
małopolskiego i powiatu oświęcimskiego.
Przyjmując średni krajowy wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych dla małych miast
założono, że statystyczny mieszkaniec gminy Oświęcim wytwarza w skali roku 367 kg odpadów
komunalnych. Przyjęto średnie wartości wskaźnika nagromadzenia odpadów dla terenów o
charakterze miejskim i w oparciu o liczbę ludności (42300 osób) zbilansowano ich ilość. co
ilustruje poniższa tabela 3-1. Natomiast kolejna tabela 3-2 zawiera wskaźniki generowania
poszczególnych strumieni odpadów komunalnych.
Tabela 3-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej i bilans odpadów komunalnych w 2002 r.
Lp.
Rodzaje odpadów
Wskaźnik
[kg/M/rok]
Ilość
[Mg]
1
odpady z gospodarstw domowych
210
8883,0
2
odpady z obiektów infrastrukturalnych
90
3807,0
3
odpady wielkogabarytowe
15
634,5
4
odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
budowlanych
30
5
odpady z ogrodów i parków
12
507,6
6
odpady z czyszczenia ulic i placów
8
338,4
7
odpady niebezpieczne wchodzące w strumień
odpadów komunalnych
2
Razem
1269,0
84,6
367
15524,1
Źródło: wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami
14
Tabela 3-2 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych w Oświęcimiu [kg]
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Strumień odpadów
Odpady
kuchenne
ulegające
biodegradacji
Odpady zielone
Papier i karton nieopakowaniowe
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania wielomateriałowe
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
Opakowana z tworzyw sztucznych
Szkło nieopakowaniowe
Opakowania ze szkła
Metale
Opakowania z blachy stalowej
Opakowania z aluminium
Odpady tekstylne
Odpady mineralne
Drobna frakcja popiołowa
Odpady wielkogabarytowe
Odpady budowlane
Odpady niebezpieczne
Razem
Wskaźnik
99,00
12,00
22,95
22,95
5,10
27,30
11,70
3,60
20,40
8,40
2,40
1,20
9,00
32,00
42,00
15,00
30,00
2,00
367,00
Źródło: wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami
W poniższej tabeli 3-3 przedstawiono bilans odpadów komunalnych wytworzonych w 2002 r. z
Oświęcimia, sporządzony w oparciu o dane z tabeli 3-2. Liczba ludności w 2002 r. (42300 osób).
Tabela 3-3 Bilans odpadów komunalnych w Oświęcimiu w roku 2002 [Mg]
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Strumień odpadów
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
Odpady zielone
Papier i tektura (nieopakowaniowe)
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
Opakowania z tworzyw sztucznych
Szkło (nieopakowaniowe)
Metale
Opakowania z blachy
Tekstylia
Odpady mineralne
Odpady budowlane
Razem
Ilość
4 188
508
971
971
216
1 155
495
152
863
355
102
51
381
1 354
1 777
635
1 269
85
15 524
15
Z przeprowadzonych obliczeń wskaźnikowych wynika, że na terenie gminy Oświęcim w 2002 r.
powstało 15524 Mg odpadów komunalnych,. Analizując wyniki bilansu odpadów komunalnych
należy zwrócić uwagę, że wyliczone wielkości mają ściśle teoretyczny charakter i
odzwierciedlają potencjalną ilość odpadów, którą wytwarzają mieszkańcy gminy. Przy
opracowywaniu Planu posłużono się nimi tylko z uwagi na brak oficjalnych wyników badań
składu morfologicznego i wskaźnika nagromadzenia odpadów dla gminy.
Tabela 3-4 Bilans odpadów ulegających biodegradacji w Oświęcimiu w 2002 r. [Mg]
Ilość odpadów
[Mg]
Lp
Nazwa strumienia
1
2
Odpady zielone
508
3
Papier i karton nieopakowaniowy
971
4
Opakowania papierowe
971
4 188
Razem
6638
Z powyższego zestawienia wynika, że odpady ulegające biodegradacji, występujące w
strumieniu odpadów komunalnych na terenie Oświęcimia, stanowią łącznie 6638 Mg.
3.2
Jakość odpadów komunalnych
Z uwagi na fakt, że w Oświęcimiu nie były prowadzone badania morfologii odpadów – dla
potrzeb niniejszego planu przyjęto wskaźnikowo średni skład posługując się danymi z
Krajowego planu gospodarki odpadami i planu dla województwa małopolskiego. Dla małych
miast oszacowana jakość odpadów podana jest w tabeli 3-5
Tabela 3-5 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury [%]
Frakcje odpadów [%] *
Odpady domowe [%]
Odpady z obiektów
infrastruktury [%]
1) odpady organiczne pochodzenia roślinnego
29
10
2) odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
2
-
3) inne odpady organiczne
2
-
4) papier i tektura
17
30
5) tworzywa sztuczne
13
30
6) materiały tekstylne
3
3
7) szkło
8
10
8) metale
4
5
9) odpady mineralne
8
5
10) frakcja drobna (pon. 10 mm)
14
7
100
100
Razem
* zastosowano podział wg PN-93/Z-15008
16
1) odpady organiczne
pochodzenia roślinnego
2) odpady organiczne
pochodzenia zwierzęcego
14%
29%
3) inne odpady organiczne
4) papier i tektura
8%
5) tworzywa sztuczne
4%
6) materiały tekstylne
2%
2%
8%
7) szkło
8) metale
3%
13%
17%
9) odpady mineralne
10) frakcja drobna (pon. 10
mm)
Rysunek 1 Przewidywany skład odpadów komunalnych w Oświęcimiu
3.3
System zbierania i transportu odpadów komunalnych
Zbieraniem i transportem odpadów komunalnych na terenie Oświęcimia zajmuje się Zakład
Usług Komunalnych Sp z o.o. z siedzibą w Oświęcimiu ul. Bema 3. Do zbierania odpadów na
terenie miasta rozstawionych jest 5743 sztuk pojemników w tym:
- pojemniki SM110
3473 szt.
- pojemniki GMT80
8 szt.
- pojemniki GMT120
10933 szt.
- pojemniki GMT140
78 szt.
- pojemniki GMT240
130 szt.
- pojemniki GMT360
124 szt.
- pojemniki MOB1100
794 szt.
- pojemniki U 2,5
6 szt.
- pojemniki U 5
38 szt.
Ponadto od zbiórki selektywnej odpadów służą następujące ilości pojemników:
- do zbiórki papieru
71 szt.
- do zbiórki plastiku
83 szt.
- do zbiórki puszek
59 szt.
- do zbiórki szkła białego
69 szt.
- do zbiórki szkła kolorowego
71 szt.
Sprzęt do wywozu odpadów pozostający w eksploatacji Zakładu Usług Komunalnych w
Oświęcimiu jest następujący:
17
-
VOLVO FL6 SM200
1 szt.
-
VOLVO FL6 VLC Medium
1 szt.
-
VOLVO FL6 Medium
1 szt.
-
VOLVO FM7 Super Medium
1 szt.
-
STAR 1142 SMW20
2 szt.
-
JELCZ 325 SM101
1 szt.
-
FS Lublin
1 szt.
--------------------------Razem
7 szt.
W 2002 r firma zebrała i wywiozła z terenu miasta Oświęcimia na składowisko miejskie w
Oświęcimiu 11 503 Mg odpadów komunalnych (kod 20 03 01). Aktualna cena odbioru odpadów
od mieszkańców wynosi:
-
mieszkańców miasta Oświęcimia
31,80 zł/m3
-
mieszkańców gminy Oświęcim
32,80 zł/m3
Zakład Usług Komunalnych w Oświęcimiu obsługuje 40 837 mieszkańców.
3.4
Aktualny stan w zakresie odzysku i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych
3.4.1 Składowisko odpadów komunalnych
Składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest w Oświęcimiu, przy ul. Nadwiślańskiej
36. Właścicielem składowiska jest Miasto Oświęcim. Do 30 czerwca 1998 roku administratorem
był Zakład Budżetowy Miasta tj. Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej,
natomiast od 1 lipca 1998 r. zarządcą jest Składowisko Odpadów Komunalnych Spółka z o.o. w
którym gmina miejska Oświęcim posiada 100% udziałów.
Składowisko zostało zaprojektowane segmentowo tzn. miało się składać z pięciu kwater do
przyjmowania odpadów o jednakowej pojemności zasypowej. W 1993 r. została oddana do
eksploatacji pierwsza z kwater, która posiada uszczelnione dno geomembraną (ochrona gruntu i
wód podziemnych przed przesiąkami), drenaż do odprowadzania odcieków (poprzez układ
pompowy kierowane są na oczyszczalnię ścieków) oraz studnie do odgazowywania
składowiska. Pojemność geometryczna kwatery nr 1 wynosi 388 tyś m3.
Okres eksploatacji tej komory został przedłużony poprzez zakup kompaktora (w pierwotnym
projekcie nie uwzględniono takiego urządzenia) oraz dzięki segregacji surowców wtórnych „u
źródła" wprowadzonej na terenie jednej dzielnicy w 1992 r., a w 1997 r. w oparciu o uchwałę
Rady Miasta Oświęcimia o Miejskim Systemie Gospodarki Odpadami Komunalnymi w całym
mieście.
W 1998 roku miasto wybudowało drugą kwaterę o podwójnej pojemności zasypowej (w
stosunku do pierwotnego projektu). Ponadto na terenie składowiska wybudowano wiatę, w której
18
wydzielono boksy do prowadzenia wtórnej segregacji. Na składowisko przewożone są odpady
również z terenu innych gmin. Pojemność „dyspozycyjna” kwatery nr 2 wynosi 600800 m3, a
przewidywany okres użytkowania całego składowiska do 2020 r.
Cena przyjmowania odpadów na składowisko:
-
odpady mieszane:
51,50 zł + opłata za korzystanie ze środ. + 7 % VAT
-
odpady ulegające biodegradacji:
25,75 zł + opłata za korzystanie ze środ. + 7 % VAT
-
odpady segregowane:
bezpłatnie
W 2002 r. wykonano przegląd ekologiczny składowiska, z którego wynikają 2 zasadnicze
wnioski:
1. Konieczność wyposażenia
składowiskowego
składowiska
w
instalację
do
odprowadzenia
gazu
2. Konieczność prowadzenia monitoringu
W poniższej tabeli 3-6 przedstawiono ilości odpadów przyjętych w 2002 r. na składowisko Spółki
Składowisko Odpadów Komunalnych w Oświęcimiu. Wynika z niej, że w badanym 2002 r.
łącznie Spółka przyjęła 13400,0 Mg odpadów komunalnych w tym również odpady
wielkogabarytowe, z czyszczenia ulic i placów oraz odpady z czyszczenia studzienek
kanalizacyjnych. Z ogólnej ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy miejskiej
Oświęcim 13074,5 Mg zdeponowano na składowisku, a 325,5 Mg stanowiły surowce wtórne
selektywnie zbierane na terenie miasta.
19
Tabela 3-6 Odpady komunalne przyjęte przez Spółkę Składowisko Odpadów Komunalnych na składowisko w Oświęcimiu w 2002 r.
Gmina
Oświęcim
2064,9
Gmina
Przeciszó
w
375,4
Gmina
Polanka
Wielka
181,7
1310,3
32,9
30,3
56,2
Inni
4640,5
123,7
RAZEM
18771,
5
1434,0
makulatura
148,
2
20,2
57,7
325,5
2121,1
4,2
84,1
9,2
49,6
147,1
375,4
29,6
1,6
10,3
41,5
181,7
18,4
1,3
3,1
22,8
1,4
1,4
122,
1
538,3
złom
99,4
szkło
13074,
5
Razem
z oczyszczana
studzienek
kanalizacyjnych
z oczyszczania
ulic i placów
wielkogabarytowe
198,0
Razem
11503,
0
Surowce wtórne
tworzywa
sztuczne
Miasto
Oświęcim
ulegające
biodegradacji
Odpady
komunalne
Dostawc
y
odpadó
w
4764,2
254,2
32,9
30,34
20516,
9
103,
6
280,
3
32,3
20
Razem
16850,140
66,6
183,650
3234,570
12,8
0,100
425,100
1,7
23,300
311,600
1,2
1066,160
13740,160
323,920
Gmina Oświęcim
4,900
3046,420
Gmina Przeciszów
409,200
Gmina
Wielka
288,300
Inni dostawcy
Razem
Polanka
Odpady inne
Miasto Oświęcim
15,800
Udział procentowy
Osady z oczyszczalni
1725,900
Surowce wtórne
Odpady
biodegradowalne
Dostawcy odpadów
Odpady komunalne
Tabela 3-7 Zestawienie odpadów przywiezionych na składowisko Spółki Składowisko Odpadów Komunalnych w Oświęcimiu w 2003 r.
678,270
1834,540
1087,190
74,210
788,060
4462,270
17,7
1743,330
19318,620
1102,990
605,180
2513,960
25284,080
100,0
21
3.4.2 Selektywna zbiórka – odzysk surowców wtórnych.
Łączna ilość wyselekcjonowanych surowców wtórnych w 2002 r. wynosiła 325,5 Mg co
odnosząc do ilości odpadów zmieszanych przyjętych na składowisko z terenu miasta
Oświęcimia (16589 Mg) – stanowi 2,2 %. Ilość poszczególnych surowców wtórnych
wysegregowanych podaje tabela 3-6. W roku 2003 ilość surowców wtórnych zebranych z terenu
Miasta wzrosła do 605 Mg, co stanowiło 3,1% masy zbieranych odpadów (tabela 3-7).
3.5
Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych
3.5.1 Założenia do prognozy
Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano dla poszczególnych typów źródeł
odpadów. Dla celów prognozy, założono, że w ciągu całego okresu wystąpią stałe trendy w
zmianach wielkości wskaźnika emisji, m.in. stały w określonym procencie (w skali rocznej)
przyrost danego wskaźnika emisji, lub stały regres, ewentualnie stagnacja. Rozważając
przypuszczalne trendy zmian składu odpadów komunalnych – przyjęto, na najbliższe 12 lat
„optymistyczny” wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował skład odpadów
komunalnych.
Przewidywanie zmian składu opierało się m.in. na następujących przesłankach:
a) Rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie
zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich.
b) Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności
społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także
na wzrost ilości papieru w odpadach.
c) Powoli następować będzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego
żywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocześnie „przemieszczanie się” odpadów
spożywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii
sprzyjać też będzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli
praca z przerwą na lunch.
d) Zakłada się, że w pierwszym okresie dominować będą postawy konsumpcyjne, sprzyjające
wzrostowi ilości odpadów, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się
postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do
problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych
na korzyść ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim
materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych – jak papier czy
drewno.
e) Po początkowym okresie stagnacji nastąpi wzrost budownictwa oraz w szczególności prac
remontowo-budowlanych, co z drugiej strony zaowocuje wzrostem ilości odpadów
poremontowych (w tym gruzu), w strukturze odpadów da to wzrost ilości odpadów „innych
mineralnych”.
Powyżej przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też
niewielkie – w skali rocznej – zmiany „emisji” poszczególnych składników strumienia odpadów,
zmiany nie większe niż 3%.
22
Załączona na następnej stronie tabela 3-7 zawiera zestawienie przewidywanych trendów zmian
wskaźników emisji odpadów. Uwzględniając dwa podstawowe czynniki wpływające na zmiany
ilościowo – jakościowe odpadów komunalnych tj: zmiany demograficzne i zmianę struktury
odpadów.
Natomiast w kolejnej tabeli 3-8 przedstawiono ilość odpadów komunalnych, które będą
wytwarzane w Oświęcimiu w okresie perspektywicznym do 2014 roku.
Zgodnie z założeniami Planu Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego, przy
prognozowaniu ilości odpadów komunalnych założono niewielki stopniowy wzrost liczby
mieszkańców. Przyjęto, że w docelowym roku 2014 r. wzrost ten osiągnie 2,5 % w stosunku do
roku 2002.
Tabela 3-8 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w województwie
małopolskim [%]
Kod
Nazwa strumienia
Procentowe zmiany wskaźnika emisji
odpadów w latach
2005
2010
2014
01
Odpady kuchenne ulegające
biodegradacji
1.00
1.50
0.50
02
Odpady zielone
1.00
1.50
0.50
03
Papier i tektura nieopakowaniowe
2.00
1.00
0.00
04
1.50
2.00
2.00
05
2.00
2.00
2.00
06
Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
1.50
0.50
-2.00
07
2.00
1.50
1.50
13
Odpady tekstylne
1.00
1.00
1.00
08
Szkło nieopakowaniowe
1.50
2.00
1.00
09
2.00
2.00
2.00
10
Metale
1.00
0.00
0.00
11
Opakowania z blachy stalowej
1.00
1.00
1.00
12
1.50
1.50
1.50
14
Odpady mineralne
1.00
2.00
2.00
15
-2.00
-3.00
-3.00
16
3.00
1.00
1.00
17
Odpady budowlane
3.00
2.00
2.00
18
1.00
1.00
1.00
3.5.2 Obliczenia ilości odpadów
W oparciu o prognozowane zmiany procentowe wskaźników emisji dla lata 2005, 2010 i 2014,
przewidywane w województwie małopolskim oraz na podstawie zakładanej liczby ludności
dokonano obliczeń ilości odpadów. Wyniki obliczeń ilustruje poniższa tabela 3-9.
23
Tabela 3-9 Prognoza powstawania odpadów komunalnych w Oświęcimiu w latach 2004-2014 [Mg]
Nazwa strumienia
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
4272
4315
4362
4414
4472
4534
4602
4662
4714
4756
4789
518
523
529
535
542
550
558
565
571
576
581
Papier i tektura (nieopakowaniowe)
1010
1030
1049
1066
1080
1093
1104
1113
1120
1124
1127
1000
1015
1031
1049
1068
1088
1110
1132
1155
1178
1201
224
229
234
238
243
248
253
258
263
268
274
1190
1208
1223
1237
1248
1257
1263
1263
1257
1244
1225
515
525
535
545
554
563
571
580
589
597
606
Szkło (nieopakowaniowe)
157
159
162
165
167
171
174
177
180
183
185
898
916
934
953
972
991
1011
1031
1052
1073
1094
Metale
362
366
369
371
373
373
373
373
373
373
373
Opakowania z blachy
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
52
53
54
55
56
56
57
58
59
60
61
388
392
396
400
404
408
412
416
421
425
429
Odpady mineralne
1381
1395
1411
1431
1454
1480
1510
1540
1571
1602
1634
1706
1672
1635
1596
1555
1511
1466
1422
1379
1338
1298
673
693
711
727
740
750
758
766
773
781
789
1346
1387
1425
1463
1498
1531
1561
1592
1624
1657
1690
86
87
88
89
90
91
92
93
93
94
95
15883
16069
16255
16439
16622
16805
16986
17153
17305
17443
17566
Odpady zielone
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
Tekstylia
Odpady budowlane
Razem
24
3.6
Cele i zadania w gospodarce odpadami komunalnymi
3.6.1 Cele krótkookresowe 2004–2007
-
uporządkowanie pod względem organizacyjnym systemów zbierania i transportu odpadów
ze szczególnym uwzględnieniem problemu niekontrolowanego wprowadzania odpadów
komunalnych do środowiska,
-
podniesienie świadomości społecznej obywateli miasta Oświęcim,
-
podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
-
rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych,
-
rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych,
-
rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów
komunalnych,
-
budowa obiektów gospodarki odpadami umożliwiających odzysk i unieszkodliwianie
odpadów.
3.6.2 Cele długookresowe 2007–2014
-
dalsza organizacja i doskonalenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi,
-
dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,
-
kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej,
-
dalsza rozbudowa instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
Przyjmując jako podstawę określone prawnie podstawowe zasady postępowania z odpadami, tj.:
-
zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów,
-
zapewnienie odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
-
bezpieczne składowanie odpadów, których nie da się w danych warunkach technicznoekonomicznych poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania (poza składowaniem);
a także przyjmując strategię wyznaczoną w „Polityce ekonomicznej państwa” oraz w „Krajowym
planie gospodarki odpadami” i „Wojewódzkim planie gospodarki odpadami” – wyznaczono
następujące główne kierunki działań w gospodarce odpadami komunalnymi w mieście
Oświęcimiu:
-
odzysk i unieszkodliwianie odpadów ulegających biodegradacji, (poza składowaniem)
-
odzysk substancji, materiałów, energii z odpadów,
-
wydzielenie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie
procesom odzysku i unieszkodliwiania,
-
wydzielenie odpadów budowlano-remontowych ze strumienia odpadów komunalnych i
poddanie ich procesom odzysku i unieszkodliwiania,
-
wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich
procesom unieszkodliwiania.
25
3.6.3 Zadania do realizacji
3.6.3.1
3.6.3.1.1
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji
Wymogi prawne ograniczające składowanie bioodpadów
Według definicji zawartej w ustawie o odpadach „odpady ulegające biodegradacji – rozumie się
przez to odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale
mikroorganizmów. Należą do nich:
-
odpady kuchenne ulegające biodegradacji,
-
odpady zielone,
-
papier nieopakowaniowy,
-
odpady z opakowań papierowych.
Biorąc pod uwagę wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC z 26 kwietnia
1999 roku o składowaniu odpadów i planem implementacyjnym dyrektyw należy przyjąć, że
ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinny
wynosić:
20
21
20
19
20
17
20
15
20
13
20
11
19
97
100
99
96
94
92
90
89
87
86
84
83
82
81
79
77
75
19
95
19
93
[% odpadów ulegających biodegradacji
wytworzonych w 1995
(które mogą byc składowane)]
1995120
1996
1997100
1998
1999
80
2000
2001
2002 60
2003
2004 40
2005
2006 20
2007
2008 0
2009
2010
20
09
w 2020 roku – 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku.
20
07
-
20
05
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
20
03
-
20
01
biodegradacji wytworzonej w 1995 roku,
19
99
-
Rysunek 2 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych
do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO
Ograniczenie ilości składowania odpadów ulegających biodegradacji może być osiągnięte
poprzez stosowanie metod przedstawionych w tabeli 3-10
26
Tabela 3-10 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza
składowaniem
Odpady mieszane
*
Paliwo z odpadów
*
*
*
*
*
*
Odpady kuchenne
ulegające biodegradacji
*
*
Odpady zielone
*
*
Odpady kuchenne
i zielone
*
*
*
*
Papier
*
*
*
Odpady tekstylne
*
*
*
*
Drewno
*
*
*
*
3.6.3.1.2
Ręczne lub
mechaniczne sortowanie
Recykling
Fermentacja beztlenowa
Kompostowanie
Piroliza
Zgazowanie
Spalanie
Odpady komunalne
Mechanicznobiologiczne
przekształcanie
odpadów zmieszanych
Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji poza składowaniem
*
Minimalizacja wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji
Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki
odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele
różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości odpadów przez nich
produkowanych. Działania obejmują między innymi:
-
edukację społeczną: prowadzoną w celu zachęcenia społeczeństwa do ograniczania
wytwarzanych odpadów;
-
kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji;
-
zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcenia wytwórców do ograniczania
ilości odpadów.
Przykładem ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych
do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) jest zastosowanie kompostowania we
własnym zakresie przez mieszkańca.
3.6.3.1.3
Zbiórka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Ogólnie można przyjąć, że istnieją cztery poniższe sposoby zbiórki ulegającej biodegradacji
frakcji odpadów komunalnych z gospodarstw domowych do:
27
-
pojemników na biomasę,
-
worków papierowych,
-
worków plastikowych (niektóre z nich ulegają biodegradacji),
-
worków z materiałów ulegających biodegradacji.
Pojemniki na biomasę wykonane są z tworzywa sztucznego i wystawiane są na ogół razem z
pojemnikami do zbiórki frakcji mieszanych. Pojemność tych pojemników wynosi od 40 do 120
litrów.
Worki papierowe są często wykorzystywane do zbiórki części ulegającej biodegradacji odpadów
komunalnych ponieważ nie trzeba usuwać papieru przed kompostowaniem. Zwykle worki z
odpadami są rozcinane przed procesem kompostowania.
Stosowanie worków plastikowych w różnych kolorach oznaczających odpowiednie frakcje, w
istotny sposób ułatwia ich wizualne sortowanie na terenie kompostowni. Wadą worka
plastikowego jest konieczność jego usunięcia przed procesem przerobu jego zawartości.
Ulegające biodegradacji worki na biomasę stają się coraz bardziej powszechne, ponieważ
podobnie jak w przypadku worków papierowych, nie trzeba ich usuwać przed kompostowaniem.
Dodatkową zaletą jest fakt, że są one bardziej trwałe niż worki papierowe, które się przerywają
kiedy są wilgotne.
Częstotliwość zbiórki zależy od jednostki administracyjnej ale ogólnie odbywa się raz na tydzień
lub co dwa tygodnie. Częstotliwość zbiórki odpadów biologicznie rozkładalnych jest wyższa w
czasie lata z powodu obciążenia odorowego.
3.6.3.1.4
Strategie i instrumenty służące promowaniu zbiórki selektywnej
Można zastosować różne środki w celu zachęcania do zbiórki selektywnej i zwiększenia ilości
odpadów zbieranych selektywnie. Obejmują one głównie następujące działania:
-
obowiązki określone prawem,
-
wykorzystanie przepisów lokalnych,
-
instrumenty finansowe,
-
długotrwała edukacja społeczna.
Posłużenie się kombinację powyższych działań może przynieść zamierzone skutki w postaci
wyższych wskaźników zbiórki.
Obowiązek zbiórki selektywnej określony prawem
Obowiązek nałożony na gminę wg ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. Nr 62.
poz. 628 ze zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach (Dz. U. nr 132 poz. 622 z późn. zm).
Wykorzystanie przepisów lokalnych
Instrument jakim jest prawo lokalne jest komplementarny w stosunku do instrumentów
wymienionych powyżej. Prawo lokalne jak i inne działania legislacyjne obligujące gospodarstwa
domowe i innych producentów odpadów takich jak firmy handlowe czy instytucje państwowe
mogą być wykorzystane do efektywnego wprowadzania zbiórki selektywnej wymuszając
odpowiedni sposób zbiórki. Odnosi się to głównie do typu pojemnika oraz częstotliwości ich
wystawiania do zbiórki.
28
Instrumenty finansowe
Obejmują one najczęściej działania wpływające na koszty zbiórki i przerobu odpadów
z gospodarstw domowych i innych obiektów. Celem tych działań jest zachęcenie producenta do
produkowania mniejszej ilości odpadów lub zbiórki ich w odpowiedni sposób ułatwiający ich
recykling. Gospodarstwa, które odzyskują część odpadów mogą zaoszczędzić na wydatkach
związanych ze zbiórką odpadów. Dodatkowo można stosować kompostowanie przydomowe
również przynoszące oszczędności np. obniżyć opłaty za zbiórkę odpadów dla gospodarstw
prowadzących kompostowanie we własnym zakresie.
Długotrwała edukacja społeczna
Kampania edukacji społecznej stanowi zasadniczą część wdrażania strategii i planów
gospodarki odpadami. Celem tych kampanii jest zachęcanie producentów odpadów przede
wszystkim do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do segregacji odpadów u
źródła i ich odzysku. Mieszkańcy mogą być informowani o znaczeniu ich aktywnego udziału w
powodzeniu programów separacji u źródła. Częstokroć programy tego typu osiągały wysokie
zaangażowanie społeczne na początku, które potem jednak spadało z powodu braku działań
podtrzymujących.
3.6.3.1.5
Odzysk i unieszkodliwianie
Przedstawione w tabeli 3-10 opcje zagospodarowania frakcji odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji zależą w dużej mierze m.in. od takich czynników, jak: sposób
zbierania odpadów, skład morfologiczny, ilość i przyjęte rozwiązania techniczno-technologiczne
procesu odzysku.
Posługując się wynikami obliczeń zawartych w prognozie powstawania odpadów komunalnych
do roku 2015 przygotowano bilanse ilościowe odpadów ulegających biodegradacji.
Jednocześnie w poniższej tabeli 3-11 dla lat: 2007, 2010, 2013 i 2014, wskazano na wymogi
ilościowe wynikające z realizacji zadań w zakresie strumienia odpadów ulegający biodegradacji.
1995
Dodatkowy konieczny
recykling
Dopuszczalne
składowanie
Pozostałe odpady
Obowiązkowy recykling
opakowań papierowych
Łączna ilość odpadów
ulegająca biodegradacji
Opakowania papierowe
Papier i karton
nieopakowaniowy
Odpady zielone
Odpady kuchenne
Lata
Tabela 3-11 Prognoza ilości odpadów ulegających biodegradacji w latach 2007-2014 [Mg]
5974
2002
4188
508
971
971
6638
2007
4414
535
1066
1049
7064
504
6560
5078*
1482
2010
4602
558
1104
1110
7374
611
6763
4481
2282
2013
4758
576
1124
1178
7636
707
6929
2987
3942
2014
4813
583
1127
1225
7748
796
6952
2748
4204
*dla roku 2007 przyjęto odzysk na poziomie 15%
29
Rysunek 3 przedstawia ilości odpadów ulegających biodegradacji, które w poszczególnych
przedziałach czasowych, zgodnie z wymogami prawnymi winny być poddawane odzyskowi i
unieszkodliwianiu.
9000
8000
[Mg/rok]
7000
Dodatkowy konieczny
recykling
6000
5000
4000
Obowiązkowy recykling
opakowań papierowych
3000
Dopuszczalne składowanie
2000
1000
0
2007
2010
2013
2014
Lata
Rysunek 3 Ilości odpadów ulegających
unieszkodliwianiu w latach 2006–2014
biodegradacji
poddawane
odzyskowi
i
[Mg/rok]
Na kolejnym rysunku 5 przedstawiono prognozę wytwarzania odpadów ulegających
biodegradacji oraz ilości przewidywane do odzysku i składowania.
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
2007
Dodatkowy konieczny
recykling
Dopuszczalne składowanie
2010
2013
2014
Lata
[Mg/rok]
Rysunek 4 Prognoza wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji oraz przewidywane
ilości do odzysku i składowania w latach 2007–2014
4500
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
2004-2007
2008-2010
2011-2014
Lata
Rysunek 5 Przyrost zdolności zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji w latach 2004-2014
30
3.6.3.2
3.6.3.2.1
Zbiórka odpadów wielkogabarytowych
Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże
rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników na odpady) wymagają odrębnego
traktowania. W ostatnich latach mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem ilości odpadów
wielkogabarytowych związanym ze wzrostem konsumpcji i zamianą starych sprzętów domowych
na nowoczesne. Powoduje to, że na przydomowe śmietniki trafiają takie odpady jak:
-
stare meble;
zużyty sprzęt gospodarstwa domowego - lodówki, pralki, piece itd.;
opakowania przestrzenne.
Odpady te w całości są traktowane jako odpady komunalne, jednak zawierają one często
substancje i materiały uznane za niebezpieczne (rtęć, oleje sprężarkowe), które przed procesem
unieszkodliwiania należy oddzielić. Odpady wielkogabarytowe są źródłami potencjalnych
surowców wtórnych, z których przed ich demontażem i unieszkodliwianiem (zgodnie z ustawą o
odpadach; art. 12.) należy wysegregować odpady nadające się do odzysku.
Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w
trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które
spełniają określone wymagania (art. 13. 1). Rozbiórka odpadów wielkogabarytowych w
odpowiednich zakładach a nie składowanie ich bezpośrednio na składowisku ma znaczny wpływ
na wydłużenie eksploatacji składowiska (możliwość lepszego zagęszczania odpadów
rozdrobnionych) i ochrony środowiska przed skażeniem niebezpiecznymi substancjami
zawartymi w niektórych tego typu odpadach.
System zbiórki odpadów wielkogabarytowych może funkcjonować jako:
-
okresowy odbiór tych odpadów bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do
zamówienia takiej usługi indywidualnie jako “usługa na telefon”,
-
bezpośredni odbiór przez producenta, który dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu
elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego. System ten polega na odbiorze
sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta gdzie podlega on demontażowi i
odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Taka forma pozyskiwania odpadów
wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie
zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych,
-
wymienny, polegający na przekazywaniu jeszcze dobrego, ale przestarzałego konstrukcyjnie
sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.
Tabela 3-12 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych
Podstawowy skład surowcowy w %
Rodzaj wyposażenia
Chłodziarki
Zamrażarki;
kuchnie
gazowe,
elektryczne,
węglowe
Pralki i wirówki
Metale
żelazne
33,0
Metale
Tworzywa
nieżelazne sztuczne
5,5
34,5
Szkło
2,0
Wyposażenie Inne
elektroniczne materiały
17,0
37,0
82,0
8,0
2,0
0,2
-
7,8
82,5
7,0
7,0
-
-
3,5
Zmywarki
82,5
7,0
7,0
-
-
3,5
Odbiorniki RTV i komputery
12,5
-
7,0
70,0
7,0
3,5
31
Do demontażu odpadów wielkogabarytowych służą:
- stanowiska ślusarskie wyposażone w stoły i narzędzia, dźwigniki;
- instalację do odsysania płynów chłodniczych i olejów;
- zestawy do cięcia gazowego;
- kontenery na odzyskane materiały;
- pojemniki do przechowywania płynów
3.6.3.2.2
Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne
Członkostwo w Unii Europejskiej obliguje Polskę do dostosowania się do wymagań europejskich
w zakresie gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi. Strategia Unii Europejskiej w
dziedzinie gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi, została przedstawiona w
Dyrektywie 2002/96/WE z dnia 27.01.2003 r. o odpadach sprzętu elektrycznego i
elektronicznego. Dyrektywa 2002/96/WE ustala wskaźniki odzysku oraz recyklingu, które mają
być osiągnięte przez kraje członkowskie oraz wymaganą minimalną ilość zbieranych odpadów
elektronicznych jako 4 kg /mieszkańca na rok z terminem do końca roku 2006. Wskaźniki
odzysku wynoszą 70–80% a recyklingu 50-70% masy urządzenia i zależą od grupy urządzeń.
Dotychczasowe prace legislacyjne dostosowujące ustawodawstwo polskie do uregulowań
prawnych UE, nie objęły zasad i zaleceń racjonalnego zagospodarowania odpadów
elektrycznych i elektronicznych.
Zużyte i wycofane z eksploatacji urządzenia elektryczne i elektroniczne zgodnie z
ustawodawstwem Unii Europejskiej dzielimy na następujące grupy:
a. Wielkogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: duże urządzenia chłodnicze,
lodówki, zamrażarki, pralki, suszarki, zmywarki, kuchnie, piece elektryczne, płyty
kuchenne, kuchenki mikrofalowe, urządzenia grzewcze, grzejniki elektryczne,
wentylatory, klimatyzatory, inne,
b. Małogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: odkurzacze, zamiatarki, żelazka,
tostery, frytkownice, młynki do kawy, krajalnice elektryczne, ekspresy do kawy, suszarki
do włosów, elektryczne szczoteczki do zębów, golarki, zegary, wagi,
c. Sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny: scentralizowane przetwarzanie danych:
serwery, minikomputery, drukarki; osobiste urządzenia komputerowe: komputery
osobiste (w tym CPU, myszy, ekrany, klawiatury), laptopy (w tym CPU, myszy, ekrany,
klawiatury), notbooki, notpady, drukarki, kopiarki, elektryczne i elektroniczne maszyny do
pisania, kalkulatory kieszonkowe i biurowe, systemy i terminale użytkowników, faksymile,
teleksy, telefony, automaty telefoniczne, telefony bezprzewodowe, telefony komórkowe,
automatyczne sekretarki, inne,
d. Sprzęt radiowo-telewizyjny i muzyczny: zestawy radiofoniczne (radia z budzikiem,
radiomagnetofony), telewizory, kamery wideo, magnetowidy, zestawy HF, wzmacniacze,
instrumenty muzyczne, inne,
e. Sprzęt oświetleniowy: oprawy oświetleniowe, lampy fluorescencyjne, lampy
fluorescencyjne kompaktowe, lampy wyładowcze, w tym wysokociśnieniowe lampy
sodowe, lampy halogenowe, lampy sodowe niskociśnieniowe, inny sprzęt oświetleniowy,
f. Narzędzia elektryczne i elektroniczne: wiertarki, piły, maszyny do szycia, zabawki
elektroniczne, sprzęt medyczny, przyrządy monitorowania i kontrolno-sterujące,
g. Zabawki elektroniczne, sprzęt rekreacyjny i sportowy: kolejki elektryczne i samochody
wyścigowe, konsole gier wideo, gry wideo, sprzęt sportowy wyposażony w komputery i
urządzenia elektryczne i elektroniczne,
32
h. Sprzęt medyczny: sprzęt do radioterapii, sprzęt kardiologiczny, sprzęt do dializowania,
respiratory, sprzęt medycyny jądrowej, sprzęt laboratoryjny do analiz in vitro, analizatory,
zamrażarki, inne,
i. Przyrządy monitorowania i kontrolno-sterujące: detektory dymu, regulatory ogrzewania,
termostaty,
j. Automatyczne urządzenia dozujące: automaty z gorącymi napojami, automaty z
gorącymi lub zimnymi napojami w butelkach i puszkach, automaty z produktami stałymi,
bankomaty, inne urządzenia automatyczne dozujące.
Urządzenia elektryczne i elektroniczne składają się zwykle z kombinacji kilku modułów, do
których należą: zespoły mechaniczne, płytki obwodów drukowanych, pakiety elektroniczne,
kable, przewody w izolacji, elementy z tworzyw sztucznych zawierające środki zmniejszające
palność, wyłączniki rtęciowe, wyświetlacze takie jak lampy elektronowe i wyświetlacze
ciekłokrystaliczne (LCD), akumulatory i baterie, urządzenia rejestracji danych, urządzenia
oświetleniowe, kondensatory, przekaźniki, czujniki i styczniki. Zużyte urządzenia elektryczne i
elektroniczne są potencjalnym źródłem szeregu cennych surowców wtórnych, takich jak: metale
żelazne, metale nieżelazne, tworzywa sztuczne, szkło i inne.
Brak odpowiedniej gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym może
powodować znaczną degradację środowiska, gdyż zawiera on w swym składzie, związki
szczególnie uciążliwe dla środowiska: metale ciężkie takie jak rtęć, ołów, kadm i chrom, a także
substancje chlorowcowane takie jak chlorofluoropochodne węglowodorów, polichlorowane
bifenyle (PCB), polichlorek winylu (PCW) i bromowane substancje zmniejszające palność oraz
azbest i arsen. Przedostanie się tych związków do środowiska stanowi znaczne zagrożenie dla
organizmów żywych, a w szczególności człowieka.
Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł:
gospodarstw domowych oraz innych użytkowników – przemysł, instytucje, biura, szpitale,
handel, inni.
3.6.3.2.3
Zużyty sprzęt gospodarstwa domowego
Problem racjonalnego zagospodarowania zużytego sprzętu gospodarstwa domowego – AGD
wymaga szczególnej uwagi w procesie planowania gospodarki odpadami. Zużyty sprzęt
gospodarstwa domowego zaliczany jest do strumienia odpadów elektrycznych i elektronicznych i
dotyczy dwóch grup urządzeń, z których każda obejmuje szereg rodzajów urządzeń, a
mianowicie:
- Wielkogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: duże urządzenia chłodnicze, lodówki,
zamrażarki, pralki, suszarki, zmywarki, kuchnie, piece elektryczne, płyty kuchenne, kuchenki
mikrofalowe, urządzenia grzewcze, grzejniki elektryczne, wentylatory, klimatyzatory, inne,
- Małogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego: odkurzacze, zamiatarki, żelazka, tostery,
frytkownice, młynki do kawy, krajalnice elektryczne, ekspresy do kawy, suszarki do włosów,
elektryczne szczoteczki do zębów, golarki, zegary, wagi.
Dotychczasowe prace legislacyjne dostosowujące ustawodawstwo polskie do uregulowań
prawnych UE, nie objęły w dostatecznym stopniu zasad i zaleceń zagospodarowania zużytego
sprzętu AGD. Dyrektywa 2002/96/WE ustala minimalne wskaźniki odzysku oraz recyklingu dla
obu grup urządzeń, które mają być osiągnięte przez kraje członkowskie do końca roku 2006, a
mianowicie:
- wielkogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego – odzysk 80%, recykling 75% masy
urządzenia,
33
-
małogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego – odzysk 70%, recykling 50% masy
urządzenia.
W grupie wielkogabarytowego sprzętu AGD szczególne miejsce zajmuje sprzęt chłodniczy ze
względu na zawartość freonów (CFC, HCFC) – substancji zubożających warstwę ozonową.
Zwykle bowiem chłodziarka czy zamrażarka zawiera około 400–600g chlorowęglowodorów
(freonów) w obiegu chłodniczym (freon R-12) i warstwie izolacyjnej (freon R-11). Przedostanie
się tych gazów w sposób niekontrolowany do atmosfery powoduje negatywne skutki dla
środowiska w skali globalnej. Należy zwrócić uwagę na to, że zużyty sprzęt chłodniczy stanowi
źródło cennych surowców wtórnych na które istnieje zapotrzebowanie przemysłu przetwórczego.
Stopień odzysku materiałów może dochodzić nawet do 95% masy urządzenia. Oprócz stali i
metali kolorowych wykorzystać można tworzywa sztuczne, środki chłodnicze (freony R-11, R-12)
i inne.
3.6.3.2.4
Cele do osiągnięcia w gospodarce odpadami wielkogabarytowymi
Założono (zgodnie ze strategią wytyczoną w WPGO) następujący rozwój selektywnego
gromadzenia odpadów wielkogabarytowych i uzyskanie następujących poziomów odzysku:
2006 – 26 % wytwarzanych odpadów t.j. 165 Mg/rok
3.6.3.3
Odpady budowlane
Ostatni okres cechuje się wzrostem ilości odpadów budowlanych kierowanych do składowania
na składowiskach odpadów komunalnych. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów
komunalnych zawierają najczęściej:
1. odpady materiałów i elementów budowlanych i drogowych - gruz betonowy, ceglany,
ceramiczny i asfaltowy;
2. odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych;
3. odpady asfaltów, smół i produktów smołowych - pokrycia dachowe;
4. złomy metaliczne;
5. gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir;
6. odpady materiałów izolacyjnych.
Znaczna część odpadów budowlanych (wg klasyfikacji odpadów – grupa 17) pochodzi ze źródeł
spoza gospodarki komunalnej. Gleba i ziemia z wykopów (nie zawierające substancji
niebezpiecznych) powinny być wykorzystywane do kształtowania powierzchni ziemi, stąd
pominięcie ich w rozporządzeniu o przemysłowym wykorzystaniu odpadów budowlanych.
Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych powinny zajmować się specjalne
zakłady usytuowane w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych. Zakłady te
wyposażone są w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze
wibracyjne) i doczyszczania dowiezionych odpadów budowlanych.
Zbiórką i transportem tego typu odpadów z miejsca ich powstawania powinni zajmować się
wytwórcy tych odpadów (firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace
remontowe). Zaleca się już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach wstępnie
posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu
odzysku i unieszkodliwiania oraz na składowisko.
34
Zgodnie ze strategią wytyczoną w Wojewódzkim Planie przyjęto dla Oświęcimia następujące
poziomy odzysku odpadów budowlano – remontowych:
2006 – 20 % wytwarzanych odpadów budowlano –remontowych – t.j 254 Mg/rok
3.6.3.4
Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, pochodzące z różnych
źródeł kierowane są do centralnych zakładów unieszkodliwiania i przerobu (spalanie,
neutralizowanie, detoksykacja, bezpieczne składowanie) o charakterze regionalnym.
Szacuje się, że obecnie wytwarzanych jest w Oświęcimiu około 85.Mg odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Według założeń WPGO winien nastąpić
zdecydowany rozwój działań zmierzających do budowy wojewódzkiego systemu gospodarki
odpadami niebezpiecznymi z sektora komunalnego.
Przewiduje się osiąganie następujących poziomów selektywnego gromadzenia odpadów
niebezpiecznych na terenie celem ich przekazania do centralnych obiektów unieszkodliwiania:
rok 2006
– 22%,
rok 2010
– 50%,
rok 2014
– 80% .
Tabela 3-13 Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień
odpadów komunalnych na terenie gminy miejskiej Oświęcim w latach 2006-2014
Kod
odpadu
Rodzaj odpadu
20 01 33 Baterie i akumulatory
Detergenty zawierające substancje
20 01 29 niebezpieczne
20 01 17 Odczynniki fotograficzne
Farby, tusze, farby drukarskie, kleje,
lepiszcza i żywice zawierające substancje
20 01 14 Kwasy i alkalia
Lampy fluorescencyjne i inne odpady
20 01 21 zawierające rtęć
20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
20 01 26 Oleje i tłuszcze
Środki ochrony roślin (np. pestycydy,
20 01 19 herbicydy, insektycydy)
Zużyte urządzenia elektryczne i
20 01 35 elektroniczne i inne niż wymienione
Drewno zawierające substancje
20 01 23 Urządzenia zawierające freony
20 01 13 Rozpuszczalniki
Razem
Planowana wielkość
Udział
zbiórki odpadów
w masie Ilość odpadów [Mg] niebezpiecznych [Mg]
odpadów
2006 2010 2014
2006 2010 2014 (22%) (50%) (80%)
[%]
12
10,564 10,993 11,554 2,324 5,497 9,243
5
2
35
1
4,402
1,761
4,580
1,832
4,814
1,926
30,812 32,063 33,699
0,880 0,916 0,963
0,660
0,264
2,290
0,916
3,851
1,541
4,622 16,032 26,959
0,132 0,458 0,770
5
4
10
4,402
3,521
8,804
4,580
3,664
9,161
4,814
3,851
9,628
0,660
0,528
1,321
2,290
1,832
4,580
3,851
3,081
7,703
5
4,402
4,580
4,814
0,660
2,290
3,851
10
8,804
9,161
9,628
1,321
4,580
7,703
5
3
3
100
4,402 4,580 4,814 0,660 2,290 3,851
2,641 2,748 2,888 0,396 1,374 2,311
2,641 2,748 2,888 0,396 1,374 2,311
88,035 91,610 96,283 13,205 45,805 77,026
35
Nowoczesna gospodarka odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w grupie odpadów
komunalnych polega na ich selektywnym gromadzeniu na poziomie gospodarstw domowych
oraz tworzeniu niezbędnej bazy technologicznej do gospodarczego wykorzystania lub
unieszkodlwiania tych odpadów
Zbiórka odpadów niebezpiecznych na terenie gminy Oświęcim będzie prowadzona zgodnie z
zaleceniami zawartymi w Kompleksowego Programu Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi
dla Regionu Południowej Polski. Z dwóch proponowanych rozwiązań w Programie przyjęto
system zbiórki odpadów niebezpiecznych oparty na objazdowym punkcie odbioru odpadów,
który jest odpowiedniejszy do układu przestrzennego gminy. Również przemawia za tym czynnik
ekonomiczny.
Podstawę systemu obwoźnego stanowi samochód wyposażony w odpowiednie pojemniki na
odpady niebezpieczne. Zbiórka odpadów prowadzona byłaby tym systemem przez odpowiednio
wyszkolony personel. Samochód zbierający odpady objeżdżałby w określone dni obsługiwany
teren. Według ustalonego harmonogramu zatrzymywałby się w wyznaczonych miejscach na
terenie każdego sołectwa w gminie. Odbiór tych odpadów winien być powierzony przez gminę
(jako jednostkę odpowiedzialną za gospodarkę odpadami) specjalistycznej firmie wywozowej,
spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu
do gromadzenia oraz transportu odpadów niebezpiecznych winna dysponować odpowiednim
zapleczem do czasowego przechowywania zebranych odpadów niebezpiecznych.
Kolejnym warunkiem uzyskania efektów w zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w
grupie odpadów komunalnych jest gotowość mieszkańców do selektywnej zbiórki tych odpadów.
Wymaga to jednak prowadzenia w gminie odpowiednich akcji kształtowania świadomości
społecznej oraz szkoleń w różnych środowiskach.
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, pochodzące z różnych
źródeł kierowane są do centralnych zakładów unieszkodliwiania i przerobu (spalanie,
neutralizowanie, detoksykacja, bezpieczne składowanie) o charakterze regionalnym.
3.7
Rozwój systemu gospodarki odpadami komunalnymi
3.7.1 Schemat systemu gospodarki odpadami komunalnymi
Przedstawione w punkcie 3.5 cele i zadania wyrażone ilością poszczególnych strumieni
odpadów do odzysku i unieszkodliwiania – należy realizować w sposób najbardziej racjonalny z
punktu widzenia ekologicznego, ekonomicznego i społecznego. Rysunek 6 i 7 przedstawia
zakres niezbędnych „usług”, które docelowo winien realizować Zakład kompleksowej gospodarki
odpadami w Oświęcimiu.
36
Rysunek 6 Schemat zakładu kompleksowej gospodarki odpadami
37
Papier
Metale
Tw. sztuczne
Szkło
SORTOWNIA
Odpady zielone
Odpady kuchenne
Odpady ściekowe
KOMPOSTOWNIA
INSTALACJA DEMONTAŻU
Odpady remontowo-budowlane
LINIA PRZEROBU ODPADÓW BUDOWLANYCH
GMINNY PUNKT GROMADZENIA ODPADÓW NIEBEZP.
Odpady niesegregowane i pozostałość z przerobu
SKŁADOWISKO
Rysunek 7 Strumienie odpadów kierowane do poszczególnych węzłów technologicznych
38
Na rysunkach 8 i 9 przedstawiono schematy funkcjonowania planowanego systemu gospodarki
odpadami komunalnymi w Oświęcimiu. Istnieją dwie możliwości określające przepustowość
przyszłego kompleksowego zakładu:
1. Zakład przyjmuje głównie odpady komunalne z terenu miasta Oświęcimia a tylko w
niewielkim stopniu odpady z gmin powiatu oświęcimskiego (aktualnie około 85 % odpadów
przywożonych na składowisko pochodzi z m. Oświęcimia.
2. Zakład zgodnie z założeniem planu gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego
pełnić będzie funkcję obiektu regionalnego, przy czym do 2010 r. obsługiwać będzie powiat
oświęcimski a po 2010 r. także powiat wadowicki.
Tak więc należy się liczyć z faktem konieczności doboru takich technologii w poszczególnych
węzłach technologicznych, by przyszłą moc przerobową zakładu dostosować do potrzeb
wynikających z planowanych dostaw odpadów. Przed przystąpieniem do określonych działań
inwestycyjnych konieczne jest opracowanie:
-
koncepcji technologicznej przyszłego kompleksowego zakładu, w której uwzględnione
zostaną modułowe rozwiązania zarówno jeżeli chodzi o kompostownię jak i sortownię
-
projektów technologicznych po dokonaniu wyboru określonej technologii.
39
Gospodarstwa domowe
Tereny
zielone
Zabudowa
wysoka
Przemysłowe
(=nie komunalne)
odpady organiczne
+ inne
źródła
Zabudowa
niska
Rok 2007
18 200 Mg
Place targowe
Osady
ściekowe
Metal
Papier
Plastik
odpady niebezpieczne
odpady poremontowo-budowlane
Szkło
Linia demontażu
197 Mg
Odpady
wielkogabarytowe
Odbiorcy
kompostu
2800 Mg
Gminny punkt
gromadzenia odpadów
niebezpiecznych
20 Mg
Zakład
przerobu odpadów
budowlanych
304 Mg
Zakład
Unieszkodliwiania
Odp. Niebezp
Rysunek 8 Strumień odpadów komunalnych w systemie gospodarki odpadami dla roku 2007
40
Gospodarstwa domowe
Tereny
zielone
Zabudowa
wysoka
Przemysłowe
(=nie komunalne)
odpady organiczne
+ inne
źródła
Zabudowa
niska
Rok 2010
18 800 Mg
Place targowe
Osady
ściekowe
Metal
Papier
Plastik
odpady niebezpieczne
odpady poremontowo-budowlane
Szkło
Linia demontażu
400 Mg
Odpady
wielkogabarytowe
Odbiorcy
kompostu
3700 Mg
Gminny punkt
gromadzenia odpadów
niebezpiecznych
50 Mg
Zakład
przerobu odpadów
budowlanych
650 Mg
Zakład
Unieszkodliwiania
Odp. Niebezp
Rysunek 9 Strumień odpadów komunalnych w systemie gospodarki odpadami dla roku 2010
41
3.7.2 Obiekty w planowanym systemie gospodarki odpadami komunalnymi
w gminie Oświęcim
3.7.2.1
Kompostownia odpadów
W Planie Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego przewidziano budowę Zakładu
Zagospodarowania Odpadów w Oświęcimiu wyposażonego w kompostownię. Przyjęte ustalenia
potwierdza również zapis Planu Gospodarki Odpadami powiatu oświęcimskiego. Zgodnie z tym
omawiany obiekt ma charakter regionalny i powinien posiadać odpowiednią przepustowość.
Założona etapową budowę obiektu, co nawiązuje do przyjętych w Planach Gospodarki
Odpadami limitów odzysku i recyklingu odpadów biologicznie rozkładalnych. Etapowanie w
istotny sposób ułatwi realizację i finansowanie planowanych zadań przy ograniczonych środkach
inwestycyjnych, a jednocześnie umożliwi szybkie rozpoczęcie eksploatacji kompostowni. Etapy
realizacyjne zadań inwestycyjnych mają charakter zamknięty i określone koszty, co pozwala na
dowolne ich rozplanowanie w czasie.
Zgodnie z tym postulowana jest budowa w pierwszym etapie kompostowni pryzmowej odpadów
zielonych, a przyszłościowo również wydzielanej w sortowni frakcja organicznej.
Natomiast w drugim etapie przewidziano budowę kompostowni dla segregowanej „u źródła”
frakcji odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, stosując technologię dwustopniowego
kompostowania:
-
1 faza dynamicznego procesu z zastosowaniem bioreaktorów; w pierwszej fazie wymagana
byłoby budowa 2-3 bioreaktorów z zapewnieniem możliwości automatycznego sterowania
procesem kompostowania intensywnego,
-
2 faza dojrzewania kompostu na pryzmach.
Wymagane jest opracowanie koncepcji technologicznej, a na jego podstawie projektu
budowlano-wykonawczego i przeprowadzenie postępowania ofertowego celem wyboru
dostawcy urządzeń.
3.7.2.2
Sortownia odpadów
Projektowana do realizacji linia technologiczna składa się z dwóch ciągów sortowniczych
pracujących naprzemiennie. Pierwszy, wyposażony w sito bębnowe, przeznaczony jest do
odpadów komunalnych zmieszanych (nie segregowanych) i zaczyna się zasypem odpadów
zmieszanych. Odsiane frakcje odpadów: mineralna i drobna organiczna są odbierane spod sita i
transportowane przenośnikiem podsitowym do kontenera. Frakcja ta trafi bezpośrednio na
składowisko. Odsianie w istotny sposób poprawia jakość procesu sortowania ręcznego frakcji
nadsitowej, szczególnie przy odpadach komunalnych nie sortowanych „u źródła” (zmieszanych).
Korzystnym rozwiązaniem jest także zastosowanie w procesie sortowania separatora
magnetycznego, celem oddzielenia ferromagnetyków ze strumienia odpadów.
Natomiast frakcja nadsitowa, pozostała po odsianiu frakcji drobnej mineralnej i frakcji
organicznej jest zasypywana przenośnikiem wznoszącym na taśmę sortowniczą, gdzie w
kabinie sortowniczej odbywa się segregacja ręczna rozdzielająca odpady na poszczególne
rodzaje surowców. Przy czym należy zaznaczyć, że w zależności od potrzeb, ręcznie wydziela
42
się określone rodzaje odpadów użytkowych. Pozostałość po procesie segregacji trafia na
składowisko.
Drugi ciąg technologiczny projektowanej stacji segregacji przeznaczony jest do odpadów
sortowanych „u źródła” i ma na celu ich doczyszczenie poprzez skierowanie strumienia odpadów
bezpośrednio na przenośnik sortowniczy w kabinie z pominięciem sita bębnowego. Takie
rozwiązanie umożliwia ograniczenie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych sortowni
poprzez pracę naprzemienną – sortowanie odpadów zmieszanych lub segregowanych „u
źródła”.
3.7.2.3
Instalacja do demontażu odpadów wielkogabarytowych
Niezbędne jest uruchomienie linii demontażu odpadów wielkogabarytowych. Demontaż powinien
dotyczyć odpadów wyposażenia gospodarstw domowych, tj. sprzętu AGD i mebli. Dla sprzętu
elektronicznego planuje się ich czasowe gromadzenie i przekazywanie do specjalistycznych firm
demontażu prowadzących odzysk składników użytecznych. Zaś dla urządzeń zawierających
składniki niebezpieczne, takie jak freon (lodówki, zamrażarki) planuje się również ich czasowe
magazynowanie i przekazywanie do specjalistycznych firm.
W stacji demontażu odpadów wielkogabarytowych powinny być realizowane następujące
operacje: ręczny demontaż przedmiotów i urządzeń, rozdział na frakcje według rodzajów
materiałów (drewno, stal, tworzywa sztuczne, szkło, itp.), gromadzenie według rodzajów
zdemontowanych surowców, rozdrabnianie, ewentualnie zgniatanie i paczkowanie.
3.7.2.4
Instalacja do odzysku odpadów budowlanych i poremontowych
Funkcję wspomagającą selektywną zbiórkę odpadów budowlanych i poremontowych powinna
spełniać stacja gromadzenia i przerobu tych odpadów. W stacji powinny być realizowane
następujące operacje: selektywne gromadzenie odpadów pochodzących z bieżących remontów
budynków i budowli, wstępne przesiewanie, rozdrabnianie gruzu i rozdział na frakcje, a także
gromadzenie stolarki budowlanej, jej demontaż i rozdrabnianie. Rozdrabnianie gruzu i
frakcjonowanie może być realizowane przy użyciu maszyn i urządzeń wynajmowanych od
przedsiębiorstw świadczących tego typu usługi lub na zakupionych w tym celu urządzeniach. W
planie dla powiatu oświęcimskiego przewidziano w ramach jednej z opcji, że na terenie
Oświęcimia zafunkcjonuje tego typu obiekt o zasięgu regionalnym. Wymaga to przeprowadzenia
odrębnego studium zarówno lokalizacyjnego jak i technologicznego.
3.7.2.5
Punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON)
Dla ułatwienia zbiórki odpadów niebezpiecznych od mieszkańców oraz małych i średnich
przedsiębiorstw planuje się w każdej gminie, zgodnie KPGO oraz „Kompleksowym programem
gospodarki odpadami niebezpiecznymi dla regionu Polski Południowej” (KPGON), wybudowanie
Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Inwestycja ta w przypadku
miasta Oświęcimia powinna zostać zrealizowana do 2006 roku.
Przepustowość GPZON powinna uwzględniać zarówno ilości odpadów niebezpiecznych
pozyskanych w wyniku selektywnej zbiórki od mieszkańców, jak i wielkość wytwarzanych
odpadów niebezpiecznych powstających w małych przedsiębiorstwach, takich jak: warsztaty
samochodowe, rzemieślnicy, małe sklepy, itp.
43
W GPZON będą wykonywane następujące operacje: przyjmowanie i rozdział na grupy odpadów
(klasyfikacja), czasowe magazynowanie w szczelnych pojemnikach, okresowe przekazywanie
do specjalistycznych firm realizujących odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.
3.8
Szacunkowe koszty realizacji planu gospodarki odpadami
komunalnymi
Na obecnym etapie opracowania planu gospodarki odpadami, który wytycza strategię działań nie ma możliwości szczegółowego określenia kosztów zarówno inwestycyjnych jak i
eksploatacyjnych obiektów gospodarki odpadami. Koszty te mogą różnić się zasadniczo, w
zależności od wyboru określonej technologii. Rozstrzygnąć to można jedynie w wyniku
procedury przetargowej wśród firm oferujących poszczególne rozwiązania. W tabeli 3-14
przedstawiono skalkulowane jednostkowe koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przy
zastosowaniu różnych technologii w obiektach a także przepustowości.
Tabela 3-14 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach [zł/Mg]
Koszt
jednostkowy
[zł / tonę
odpadów]
Rodzaj technologii
sortowanie frakcji „suchej”
60 – 90
kompostowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
100 – 130
fermentacja beztlenowa
120 – 150
Składowanie
30 – 60
termiczne przekształcanie odpadów
250 – 350
W następnej tabeli 3-15 przedstawiono także oszacowany poziom nakładów inwestycyjnych
(kosztu wybudowania) danego obiektu technologicznego, w którym przeprowadzany będzie
odzysk lub unieszkodliwianie odpadów.
Tabela 3-15 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów [mln zł]
Przepustowość
obiektu / instalacji
[Mg/rok]
Składowisko
Sortownia
Kompostownia
kontenerowa
Instalacja
fermentacji
beztlenowej
2 000
2.0
4 000
3.0
4.0
10 000
2.5
8.0
5.0
6.0
20 000
3.5
11.0
9.0
10.0
40 000
6.5
16.0
16.0
18.0
100 000
14.5
28.0
38.0
W poniżej zamieszczonej tabeli 3-16 przedstawiono koszty odzysku i unieszkodliwiania
odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych.
44
3.9
Jednostkowy
koszt zbiórki i
wywozu
Sumaryczny,
jednostkowy koszt
odzysku i
unieszkodliwiania
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów budowlanych
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych
wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
Wskaźnikowy
koszt odzysku i
unieszkodliwiania
w obiekcie
Rodzaj procesu
Wskaźnik
jednostkowych
nakładów
inwestycyjnych
Tabela 3-16 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych
i niebezpiecznych [zł/Mg]
900
500
122
164
50
80
170
240
3 500
636
200
800
Harmonogram rzeczowo – finansowy działań związanych z
realizacją planu gospodarki odpadami komunalnymi
Lata 2004 – 2007:
Rodzaj przedsięwzięcia
Opracowanie programu rozwoju selektywnej zbiórki surowców
wtórnych
Prowadzenie edukacji ekologicznej mieszkańców gminy
Opracowanie dokumentacji projektowej kompostowni i
sortowni
Opracowanie dokumentacji projektowej instalacji do
demontażu odpadów wielkogabarytowych.
Zakup pojemników do selektywnej zbiórki surowców i
pozostałości po segregacji
Prowadzenie na terenie gminy zbiórki odpadów
wielkogabarytowych
Likwidacja „dzikich składowisk” odpadów
Wykonanie inwentaryzacji i opracowanie harmonogramu
usuwania odpadów zawierających azbest
Dofinansowanie kosztów transportu i deponowania odpadów
zawierających azbest przy wymianie lub likwidacji pokryć
dachowych i elewacji budynków mieszkalnych
Budowa gminnego punktu magazynowania odpadów
niebezpiecznych
Wdrożenie i prowadzenie systemu periodycznej zbiórki
odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia
odpadów komunalnych (system mobilny)
Realizacja I etapu budowy nowoczesnej kompostowni
odpadów organicznych
Realizacja sortowni odpadów komunalnych
Realizacja stacji demontażu odpadów wielkogabarytowych
Okres
realizacji
2004
Koszt
(tys. zł)
10
2004-2007
10
Urząd Gminy
2004-2005
60
SOK
2004-2005
10
SOK
2004-2006
200
Urząd Gminy
2004-2007
60
Urząd Gminy
2004-2007
2004-2005
60
60
Urząd Gminy
Urząd Gminy
2004-2007
10
Urząd Gminy
2005
100
SOK
2005-2007
50
Urząd Gminy
2005-2006
3500
SOK
2005 - 2006
2007
3300
500
SOK
Urząd Gminy
Razem
Jednostka
odpowiedzialna
Urząd Gminy
7950
45
Lata 2008 – 2014:
Rodzaj przedsięwzięcia
Wprowadzenie selektywnej zbiórki
odpadów kuchennych
Realizacja II etapu budowy
nowoczesnej kompostowni odpadów
organicznych
Zakup pojemników do selektywnej
zbiórki odpadów kuchennych
Rozbudową linii technologicznych dla
potrzeb funkcjonowania regionalnego
zakładu gospodarki odpadami
komunalnymi – obsługującego cały
powiat oświęcimski i wadowicki
Okres
realizacji
2004
Koszt
2008 -2009
4500
SOK
2009
300
Urząd Gminy
2010 2011
3000
SOK
Razem
80
Jednostka
odpowiedzialna
Urząd Gminy
7880
46
4 Odpady opakowaniowe
4.1
Stan aktualny
Do chwili obecnej w Polsce nie prowadzi się systemu ewidencji odpadów opakowaniowych. W
związku z tym podczas tworzenia niniejszego Planu oparto się o uśrednione wskaźniki
wytwarzania odpadów przeliczone na statystycznego mieszkańca. Przedstawiono szacunkowe
ilości wytwarzania odpadów opakowaniowych przez jednego mieszkańca oraz całkowite ilości
wytwarzanych odpadów opakowaniowych na terenie Gminy.
W poniższej tabeli 4-1 podano, szacunkowe wskaźnikowe dane dotyczące ilości
poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych wytwarzanych przez statystycznego
mieszkańca Gminy miejskiej Oświęcim.
Tabela 4-1 Aktualne ilości odpadów opakowaniowych w Oświęcimiu w 2002 r. [Mg/rok]
Ilość
odpadów
[kg/M/rok]
Ilość
odpadów
[Mg/rok]
Papier i tektura
22,95
993
Szkło
20,40
883
Tworzywa sztuczne
11,70
506
Wielomateriałowe
5,10
220
Blacha stalowa
2,40
104
Aluminium
1,20
52
Drewno i materiały naturalne
9,00
389
72,75
3147
Wyszczególnienie
Razem
Z przeprowadzonych obliczeń jednoznacznie wynika, że średnio w ciągu roku na jednego
mieszkańca Miasta przypada 72,75 kg odpadów opakowaniowych.
4.2
Prognoza wytwarzania masy odpadów opakowaniowych
W oparciu o roczne poziomy odzysku i recyklingu ujęte w rozporządzeniu Ministra Środowiska w
sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych
(Dz. U. nr 104, poz. 982 z 2003 roku) oszacowano ilości odpadów opakowaniowych i
poużytkowych przewidzianych do recyklingu lub odzysku
W poniższej tabeli nr 4-2 przedstawiono prognozowane ilości odpadów opakowaniowych na
terenie Miasta Oświęcim.
47
Tabela 4-2 Prognoza ilości odpadów opakowaniowych w Oświęcimiu [Mg/rok]
Rok
Papier
i
tektura
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Wielomateriałowe
Blacha
stalowa
Aluminium
Drewno
i materiały
naturalne
Razem
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
1010
1027
1045
1063
1081
1106
1132
1153
1174
1201
1229
1257
1285
902
922
943
963
985
1008
1031
1050
1069
1094
1120
1145
1171
518
529
541
553
565
575
586
593
601
612
624
634
646
226
231
236
241
246
252
258
262
267
274
280
286
293
105
106
108
109
110
112
113
114
115
117
118
120
121
53
54
55
56
57
58
59
59
60
61
62
63
65
394
399
404
409
413
419
425
428
432
437
443
449
454
3208
3268
3332
3394
3457
3530
3604
3659
3718
3796
3876
3954
4035
4.3
Wymagane ilości odpadów opakowaniowych do odzysku i
recyklingu
Poziomy (recyklingu wyznaczone w Ustawie z 11 maja 2001r o opakowaniach i odpadach
opakowaniowych (Dz.U. nr 63 poz 638 z póź zm) oraz Ustawie o obowiązkach przedsiębiorców
w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej
(Dz.U. nr 63 poz 6392 z póż zm) przedstawia tabela 4-3.
Tabela 4-3 Poziomy recyklingu wyznaczone na lata 2002-2007 dla przedsiębiorców w
poszczególnych rodzajach opakowań [%]
Rodzaj odpadów
2002
2003
2004
2005
2006
2007
recykling [%]
Papier i tektura
37
38
39
42
45
48
Aluminium
15
20
25
30
35
40
Szkło
13
16
22
29
35
40
Tworzywa sztuczne
7
10
14
18
22
25
Wielomateriałowe
5
8
12
16
20
25
Blacha stalowa
6
8
11
14
18
20
Drewno i materiały naturalne
5
7
9
11
13
15
Biorąc pod uwagę w/w zapisy ustaw oraz wymagany poziom odzysku wynoszący 50 % w tym
recyklingu 25 % można przy oszacowanych prognozowanych ilościach wytwarzanych odpadów
opakowaniowych – wyznaczyć ilości poszczególnych rodzajów odpadów, które w
poszczególnych latach należy odzyskać bądź poddać recyklingowi. Przedstawia to tabela 5.
48
Należy zaznaczyć, że w okresie powyżej 2007 roku wymagane poziomy odzysku i recyklingu
uzgodnione zostaną z Komisją Europejską zgodnie z projektem Dyrektywy z 2001r
Projekt ten przewiduje na lata 2007 – 2014 wprowadzenie poziomów:
- odzysku w granicach – 60 – 70 %
- recyklingu w zakresie – 55 – 70 %
System gospodarki odpadami opakowaniowymi opiera się w głównej mierze na
odpowiedzialności producentów za zagrożenia dla środowiska wynikające z wprowadzenia na
rynek opakowań, ich stosowania i odzysku.
Tabela 4-4 Prognoza ilości odpadów opakowaniowych przeznaczonych do odzysku i recyklingu
w Oświęcimiu [Mg/rok]
Rok
Papier
i
tektura
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Wielomat
eriałowe
Blacha
stalowa
Aluminium
Drewno
i materiały
naturalne
Razem
2003
266
162
90
41
18
21
28
626
2004
277
226
129
63
25
27
36
783
2005
302
303
170
87
33
32
44
971
2006
327
372
212
111
43
38
53
1156
2007
20082010
20112014
353
432
246
141
49
44
62
1328
361
528
229
134
70
48
62
348
611
183
114
72
53
49
1431
1430
* wobec braku odniesienia do przepisów prawnych w Polsce poziomów odzysku w latach powyżej 2007 r. przyjęto poziomy
obowiązujące w roku 2007
Prognozę emisji odpadów opakowaniowych oraz ilości do recyklingu na terenie Oświęcimia
przedstawiają poniższe rysunki 10– 16
800
700
[Mg/rok]
600
500
400
Emisja całkowita
300
Odpady do recyklingu
200
100
0
2002
2007
2011-2014
[Lata]
Rysunek 10 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych papieru i tektury oraz ilości do
recyklingu w Oświęcimiu [Mg/rok]
49
1200
1000
[Mg/rok]
800
Emisja całkowita
600
Odpady do
recyklingu
400
200
0
2002
2007
20112014
[Lata]
Rysunek 11 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych szkła i ilości do recyklingu w
Oświęcimiu. [Mg/rok]
1200
1000
{Mg/rok]
800
Emisja całkowita
600
Odpady do
recyklingu
400
200
0
2002
2007
20112014
[Lata]
Rysunek 12 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych oraz ilości do
recyklingu w Oświecimiu [Mg/rok]
600
500
[Mg/rok]
400
Emisja całkowita
300
Odpady do
recyklingu
200
100
0
2002
2007
20112014
[Lata]
Rysunek 13 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych wielomateriałowych oraz ilości do
50
300
250
[Mg/rok]
200
Emisja całkowita
150
100
50
0
2002
2007
20112014
[Lata]
Rysunek 14 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych blachy stalowej oraz ilości do
120
100
[Mg/rok]
80
Emisja całkowita
60
40
20
0
2002
2007
20112014
[Lata]
Rysunek 15 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych blachy aluminiowej oraz ilości do
recyklingu w Oświęcimiu. [Mg/rok]
450
400
350
[Mg/rok]
300
250
Emisja całkowita
200
150
100
50
0
2002
2007
2011-2014
[Lata]
Rysunek 16 Prognoza emisji odpadów opakowaniowych drewna i naturalnych oraz ilości do
51
5 Osady ściekowe
5.1
Stan aktualny
Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Sp. z o.o. w Oświęcimiu posiada przepustowość
projektową 2225 m3/h, tj. 53 400 m3/d (RLM = 213 300). Aktualna średnia ilość dopływających
ścieków wynosi około 975 m3/h tj. 23 400 m3/d (RLM = 38 583). Oczyszczalnia zlokalizowana
jest w dzielnicy Oświęcimia – Monowice, przy ul. Nadwiślańskiej 46. Z uwagi na ukształtowanie
terenu ścieki komunalne są doprowadzane rurociągiem tłocznym. Pompownia ścieków
komunalnych zlokalizowana jest w dzielnicy Kruki.
Miejsko - Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Sp. z o. o. prowadzi procesy oczyszczania
mechaniczno – chemiczno - biologicznego ścieków przy wykorzystaniu metody osadu czynnego
w układzie technologicznym dostosowanym do zintegrowanego usuwania związków
biogennych. Podstawowym źródłem ścieków przemysłowych są ścieki poprodukcyjne z Firmy
Chemicznej „DWORY” S.A. oraz Spółek z niej wydzielonych, ścieki ze Spółki „Kolex”, ścieki
sanitarno-technologiczne oraz wody opadowe z terenu oczyszczalni, odcieki z przynależnych do
Spółki składowisk odpadów. Ścieki przemysłowe stanowią około 70% ilości dopływającej do
oczyszczalni. Ponadto oczyszczalnia odbiera, odzyskuje i unieszkodliwia odpady płynne, które
są wprowadzane za pośrednictwem kolektora ścieków przemysłowych.
Źródłem ścieków komunalnych jest Miasto Oświęcim oraz Gmina wiejska Oświęcim. Ścieki są
odbierane od około 43,0 tys. mieszkańców. Do strumienia ścieków komunalnych wprowadzane
są dodatkowo dowożone ścieki poprodukcyjne o charakterze zbliżonym do ścieków
komunalnych, szlamy ze zbiorników bezodpływowych, a także odcieki ze Składowiska Odpadów
Komunalnych Sp. o.o. w Oświęcimiu. Również w procesie fermentacji komunalnych osadów
ściekowych unieszkodliwia się odpadową serwatkę oraz inne odpady o charakterze
organicznym. Cała ilość ścieków dopływających do oczyszczalni jest oczyszczana, a jakość wód
opływających do odbiornika jest zgodna z pozwoleniem wodno-prawnym.
Aktualnie
oczyszczalnia jest obciążona w około 52% i posiada duży zapas przepustowości.
Produktem procesów oczyszczania ścieków są osady ściekowe, które po procesach przeróbki i
odwodnieniu wymagają zagospodarowania. Ilość osadów w głównej mierze uzależniona jest od
technologii oczyszczania, sposobu i stopnia mechaniczno-biologicznego oczyszczania ścieków.
Procesom oczyszczania ścieków towarzyszy powstawanie odpadów do których zalicza się:
•
skratki (kod 19 08 01)
•
zawartość piaskowników (kod 19 08 02
•
odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów, w tym ustabilizowane komunalne
osady ściekowe (kod 19 08 05).
•
tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda inne niż wymienione w 19 08 09 (kod 19
08 19)
Aktualnie ilość wytwarzanych rocznie osadów ściekowych wynosi:
Osady przemysłowe
19 08 14 szlamy z innego niż biologiczne oczyszczanie ścieków przemysłowych inne niż
wymienione w 19 08 13 – 959,503 Mg (2003 r.) z tego:
52
153,850 Mg - wykorzystanie do bieżącej rekultywacji lub jako warstwa izolacyjna na
składowisku odpadów innych niż niebezpieczne „Monowice” (R 10 – rozprowadzanie po
powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi) – proces
odzysku odpadów wg załącznika do ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. nr 62,
poz.628)
271,970 Mg - wykorzystanie do bieżącej rekultywacji składowiska odpadów niebezpiecznych
tzw. starego (R 10 – rozprowadzanie po powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania
gleby lub rekultywacji gleby i ziemi – proces odzysku odpadów wg załącznika do ustawy o
odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. nr 62, poz. 628),
533,683 Mg - odpady przekazane do odzysku tj. do wykorzystania do rekultywacji składowiska
odpadów komunalnych) w Oświęcimiu: R 10 – rozprowadzanie po powierzchni ziemi w celu
nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi – proces odzysku odpadów wg
załącznika do ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. nr 62, poz.628).
Osady komunalne
19 08 05 ustabilizowane komunalne osady ściekowe – 1231,777 Mg (2003 r.), z tego:
1194,047 Mg - odpady przekazane do odzysku tj. do wykorzystania do rekultywacji składowiska
odpadów komunalnych) w Oświęcimiu: R 10 – rozprowadzanie po powierzchni ziemi w celu
nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi – proces odzysku odpadów wg
załącznika do ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. nr 62, poz.628).
37,730 Mg - wykorzystanie do bieżącej rekultywacji lub jako warstwa izolacyjna na składowisku
odpadów innych niż niebezpieczne „Monowice”: R 10 – rozprowadzanie po powierzchni ziemi w
celu nawożenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi – proces odzysku odpadów
wg załącznika do ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. nr 62, poz.628)
5.2
Prognoza powstawania osadów ściekowych
Strategia Rozwoju Miasta Oświęcimia zakłada dalszą rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej.
Planowane do realizacji działania w pierwszej kolejności wskazują na systematyczny przyrost
liczby mieszkańców objętych kanalizacją, a tym samym wzrost ilości odprowadzanych oraz
oczyszczanych ścieków, jak i powstających osadów ściekowych.
Posługując się wytycznymi zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa
małopolskiego i danymi statycznymi określono odsetek ludności powiatu obsługiwanej przez
oczyszczalnie ścieków w latach 2003-2014. Pozwoliło to również na oszacowanie ilościowe
strumienia osadów powstających w oczyszczalni miejsko-przemysłowej.
Obliczenia prognozy oparto o stały wzrost ilości osadów wytwarzanych w przeliczeniu na
statystycznego mieszkańca. Przyjęto następujące wielkości: 5% lata 2003-2005, 10% rok 2010 i
14% w roku 2014).
Tabela 5-1 Prognoza powstawania komunalnych osadów ściekowych
Rok
Ilość osadów ściekowych
[Mg s.m./rok]
2005
212
2010
233
2014
266
53
5.3
Cele i zadania w gospodarce osadami ściekowymi
W gospodarce osadowej przyjmuje się następujące cele:
-
Zmniejszenie stopnia składowania osadów ściekowych na składowiskach w zależność od
uwarunkowań lokalnych.
-
Minimalizacja magazynowania osadów na oczyszczalniach ścieków.
-
Zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów przyrodniczych.
Zgodnie z zapisem Planu Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego na terenie
Miasta Oświęcim przewiduje się wielokierunkowy sposób postępowania z wytworzonymi
osadami, zależnie od ich składu oraz uwarunkowań lokalnych, a mianowicie:
-
kompostowanie wraz frakcją organiczną odpadów komunalnych; powstały kompost będzie
wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej oraz w rekultywacji składowisk i terenów
poprzemysłowych,
-
termiczna przeróbka, instalacje termicznego przekształcania osadów winny obsługiwać
oczyszczalnie z dużych aglomeracji oraz rejonów gdzie rozwijane jest rolnictwo ekologiczne,
turystyka oraz rejonów uzdrowiskowych,
-
wykorzystanie odpowiednio spreparowanych komunalnych
okresowego przesypywania odpadów na składowisku,
-
wykorzystanie osadów ściekowych o odpowiednich parametrach w celach nawozowych i
w rekultywacji,
-
deponowanie osadów na składowiskach odpadów komunalnych.
osadów
ściekowych
do
Zakłada się, że część osadów będzie kierowana do kompostowania przy czym mogą one
funkcjonować w połączeniu z kompostowaniem odpadów biodegradowalnych wydzielonych ze
strumienia odpadów komunalnych po zrealizowaniu na terenie Oświęcimia kompostowni
odpadów organicznych.
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe oraz przemysłowe osady ściekowe wykorzystywane
są obecnie do rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w Oświęcimiu oraz bieżącej
rekultywacji eksploatowanych składowisk należących do Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni
Ścieków Sp. z o.o. w Oświęcimiu. Spółka zgodnie z obowiązującymi trendami i przepisami
ochrony środowiska zmierzać będzie do wykorzystania komunalnych osadów ściekowych do
celów rekultywacji, zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie.
Zgodnie z założeniami Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni Ścieków Sp. z o.o. w Oświęcimiu
przyjęto, że odpady organiczne niebezpieczne i odpady organiczne inne niż niebezpieczne, w
tym osady ściekowe komunalne i przemysłowe, nie nadające się do przyrodniczego
zagospodarowania będą unieszkodliwiane w specjalistycznej instalacji, której budowę
przewidziano w latach 2004-2006 na terenie Spółki. Projektowana instalacja będzie pracowała w
technologii niskotemperaturowej (quazi-pirolizy) – 5500 C. Wyposażona będzie w system
oczyszczania gazów odlotowych oraz odzysku ciepła poreakcyjnego do ogrzewania komór
fermentacyjnych. Instalacja odzyskiwała będzie energię z biogazu wydzielanego w procesie
fermentacji metanowej osadów ściekowych. Należy zaznaczyć, że planowana instalacja pozwoli
rozwiązać problem odwodnionych osadów ściekowych i odpadów biologicznie rozkładalnych
oraz odpadów płynnych o charakterze organicznym (np. rozpuszczalników, odpadów
niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne na terenie Oświęcimia, a docelowo również na
terenach przyległych.
54
6 Odpady przemysłowe
6.1
Wprowadzenie
Termin odpady przemysłowe (odpady towarzyszące działalności gospodarczej) obejmuje
odpady inne niż niebezpieczne i odpady niebezpieczne. Odpady zaliczone do jednej z tych grup
sklasyfikowano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112 poz. 1206).
Źródłem odpadów przemysłowych są procesy produkcyjne. Oznacza to, że znacząca część
źródeł powstawania tych odpadów ma charakter rozproszony, co stwarza określone trudności
przy sporządzaniu bilansu poszczególnych strumieni odpadów. Niektóre dane zawarte w
niniejszym rozdziale mają z tego powodu charakter szacunkowy, ale większość opiera się na
dobrze udokumentowanych danych zgromadzonych przez inspektoraty ochrony środowiska,
GUS oraz z badań własnych.
6.2
Odpady inne niż niebezpieczne
6.2.1 Stan aktualny
6.2.1.1
Wytwórcy odpadów innych niż niebezpieczne
Listę największych wytwórców odpadów innych niż niebezpieczne wśród podmiotów
gospodarczych na terenie miasta Oświęcimia tworzą:
-
Firma Chemiczna DWORY Sp. z o.o., Oświęcim ul. Chemików 1
-
Energetyka DWORY Sp. z o.o., Oświęcim ul. Chemików 1
-
SOLVENT DWORY Sp. z o.o., Oświęcim ul. Chemików 1
-
FAKTORIA Sp. z o.o. Oświęcim ul. Chemików 1
-
Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Sp. z o.o. Oświęcim ul. Nadwiślańska 46
-
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., Oświęcim ul. Zaborska 144
-
Miejski Zakład Komunikacji, Oświęcim ul. St. Leszczyńskiej 7
-
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej i Spedycji S.A., Oświęcim ul. Więźniów
Oświęcimia 15
6.2.1.2
Podmioty prowadzące zbiórkę, transport, odzysk i unieszkodliwianie
odpadów
W ślad za Planem Gospodarki Opadami dla powiatu oświęcimskiego poniżej zestawiono firmy
upoważnione do zbierania i transportu odpadów innych niż niebezpieczne na terenie gminy
Oświęcim.
55
Zbieranie
-
Zakład Przerobu Złomu Józef Krawczyk, Andrzej Krawczyk, S,J, ul. Krakowska 10,
Oświęcim Babice
-
PPUH KOLMET Anna Wacławek, ul. Fabryczna 50 Oświęcim
-
PUH SOLVENT DWORY Sp z o.o. ul. Chemików 1, 32-600 Oświęcim
Transport
-
Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Wysoki Brzeg 4, 32-600 Oświęcim
-
PPUH Elektroserwis Sp z o.o. ul Chemików 1
Zbieranie + Transport
-
Zakład Usług komunalnych Sp z o.o. ul. Bema 12a Oświęcim
-
Danuta Adamowicz, ul Powstańców Warszawy 25/12 Oświęcim
Odzysk odpadów:
-
Firma-Produkcyjno-Usługowo-Handlowa „SOLVENT” Dwory Sp. Z O.O.
ul. Chemików1, 32-600 Oświęcim;
-
Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Spółka z o.o.
ul. Nadwiślańska 46, 32-600 Oświęcim
Unieszkodliwianie odpadów
-
Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Spółka. z o.o.
ul. Nadwiślańska 46, 32-600 Oświęcim;
-
„Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Ratownictwa Chemicznego „DEKOCHEM” Sp. z o.o.
ul. Chemików 1; 32-600 Oświęcim.
6.2.2 Obiekty unieszkodliwienia odpadów z sektora gospodarczego
6.2.2.1
Składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
Zdecydowana większość odpadów z sektora gospodarczego, wytwarzanych na terenie miasta
Oświęcimia jest unieszkodliwiana poprzez deponowanie na składowiskach, których eksploatację
prowadzi Miejsko – Przemysłowa Oczyszczalnia Ściekow Sp. z o.o. w Oświęcimiu. Posiada ona
następujące decyzje w zakresie gospodarowania odpadami:
1. Decyzja Wojewody Małopolskiego na wytwarzanie odpadów z dnia 31.03.2003 r. znak:
ŚR.V.MW.6620/4/03 obowiązująca do 31.03.2013 r.
ŚR.II.MW.6620/41/03 obowiązująca do 31.03.2013 r. zmieniająca w części decyzję z poz. 1
ŚR.II.MW.6620/42/04 obowiązująca do 31.03.2013r. zmieniająca w części decyzje z poz.1 i 2
Powyższe decyzje określają:
-
rodzaje, ilości wytwarzanych odpadów, sposób i miejsce ich magazynowania oraz sposób
gospodarowania wytworzonymi odpadami
56
-
rodzaje, ilości, sposób magazynowania i sposób gospodarowania odpadami przyjmowanymi
z zewnątrz w celu ich odzysku lub unieszkodliwiania.
Poniżej przedstawiono charakterystykę poszczególnych 3 składowisk tworzących kompleks oraz
ilość i rodzaje gromadzonych odpadów innych niż niebezpieczne.
Aktualnie na 2 składowiskach są deponowane odpady tj.:
-
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne „Monowice”,
-
Składowisko wapna i popiołu - Osadnik III.
Natomiast jedno składowisko jest w fazie realizacji, gdzie odpady paleniskowe są
wykorzystywane do budowy obwałowań tj.:
-
Składowisko wapna i popiołu OC-25 w budowie
6.2.2.1.1
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne „Monowice”
Stan formalno-prawny:
-
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 18.12.2003 r. znak: ŚR.II.MA.6614/53/03 wydana po
analizie przeglądu ekologicznego składowiska (decyzja poprzeglądowa). W decyzji został
określony termin zamknięcia składowiska na dzień 30.04.2007 r.
Decyzje zatwierdzające instrukcję eksploatacji składowiska:
1.
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 07.03.2003 r. znak: ŚR.V.MW.6624/2/03
obowiązująca do 30.09.2006 r.
2.
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 19.12.2003 r. znak: ŚR.II.MW.6624/33/03
obowiązująca do 30.04.2007 r. zmieniająca w części decyzję z poz. 1
Obowiązek wynikający z decyzji:
Dostosowanie prowadzenia monitoringu składowiska odpadów do wymogów rozporządzenia
Ministra Środowiska z dn. 9.12.2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków
prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. Nr 220, poz. 1858) w terminie do
31.12.2004 r.
Lokalizacja:
Oświęcim, ul. Nadwiślańska 46.
Właściciel składowiska:
Do 31 grudnia 1999 r. Firma Chemiczna „DWORY" S.A. Oświęcim, która z dniem 1 stycznia
2000r. wniosła wartość tego składowiska jako swoje udziały do tworzącej się wspólnie z gminą
Miasto Oświęcim, Spółki z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków.
Opis składowiska:
Składowisko składa się z trzech kwater i zajmuje obszar o powierzchni około 2,5 ha. Teren pod
budowę tego składowiska nie został dodatkowo uszczelniony, z uwagi na niski współczynnik
przepuszczalności gruntu. Posiada system drenażu zbierający odcieki, które skierowane są na
oczyszczalnię ścieków. Eksploatowane jest od 1989 r. z czego pierwsza kwatera została
zamknięta 31.12.1998 r. druga 31.12.2000r. a od 1.01.2001 r. zasypywana jest trzecia kwatera,
która została zapełniona w około 70%. Część przyjętych odpadów na składowisko poddano
odzyskowi. Przedstawia to tabela 6-1. W 2003 r. składowisko przyjęło 1171,562 Mg odpadów.
57
Tabela 6-1 Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów poddanych odzyskowi na
składowisku „Monowice” w latach 2002-2003
Lp
Kod
odpadów
1.
01 04 08
2.
06 04 99
3.
4.
07 06 80
10 10 08
Ziemia bieląca z rafinacji oleju
Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania
inne niż wymienione w 10 10 07
5.
12 01 21
6.
16 11 06
5.
17 01 01
6.
17 O5 04
7
19 08 05
8.
19 08 14
Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione
w 12 01 20
Okładziny plecowe i materiały ogniotrwałe z
procesów niemetalurgicznych inne niź wymienione
w 16 11 05
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i
remontów
Gleba i ziemia, w tym kamienie inne niź
wymienione w 17 05 03
Odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03
04
Szlamy z innego niż biologiczne oczyszczania
ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19
08 13
6.2.2.1.2
Rodzaj odpadów
Odpady żwiru lub skruszone skaty inne niż
wymienione w 01 04 07
Inne nie wymienione odpady
Ilość odpadów
(Mg)
2002 r.
2003 r.
Metoda
odzysku
R
73,100
40,440
R10
-
225,500
R10
-
145,260
58,530
-
83,750
77,920
R10
R10
_
R10
137,440
267,14
R10
34,480
145,66
R10
17,140
-
RI0
83,400
37,73
R10
144,150
173,95
R10
Składowisko wapna i popiołu - Osadnik III
Przegląd ekologiczny dla składowiska został złożony do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Krakowie 18.06.2002 r. pismem z dnia 17.06.2002 r. znak: OS/PSO/483/2002 r.
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie pismem z dn. 18.12.2003 r. znak: ŚR.MA.6614/63/03
poinformował Spółkę, że przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 09.12.2002 r. w
sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowiska
odpadów normują rodzaj i częstotliwość badań monitoringowych i Spółka została już
zobowiązana decyzją zatwierdzającą instrukcję eksploatacji składowiska z dn. 05.03.2003 r.
znak: SR.V.MW.6624/3/03, do dostosowania monitoringu przedmiotowego składowiska w
terminie do 31.12.2005 r., zatem odstąpiono od wydania odrębnej decyzji dostosowawczej
(poprzeglądowej) w przedmiotowym zakresie.
Decyzje zatwierdzające instrukcję eksploatacji składowiska:
1. Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 05.03.2003 r. znak: ŚR.V.MW.6624/3/03.
Ministra Środowiska z dn. 9.12.2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków
prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. Nr 220, poz. 1858) w terminie do
31.12.2005 r.
58
Lokalizacja:
2000r. wniosła wartość składowiska jako swoje udziały do tworzącej się wspólnie z gminą
Miasto Oświęcim, Spółki z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków.
Opis składowiska
Składowisko posiada powierzchnię całkowitą około 32 ha, z czego powierzchnia czynna wynosi
około 23 ha. Pojemność składowiska wynosi ok.3,0 mln. m3, z czego część wapienna wynosi 1,5
mln. m3, natomiast pozostała to część popiołową. Składowisko jest otoczone rowem opaskowym
zbierającym wody z drenażu, które odprowadza na oczyszczalnię. Eksploatacja obiektu jest
prowadzona od 1989 roku. W 2003 r. na składowisku złożono selektywnie 17.687,150 Mg (9.946
Mg s.m.) popiołów i 1.119 Mg szlamów wapiennych.
6.2.2.1.3
Składowisko wapna i popiołu OC-25 w budowie
Przegląd ekologiczny składowiska został złożony do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego
w Krakowie 18.06.2002 r. pismem z dnia 17.06.2002 r. znak: OS/PSO/483/2002 r.
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie pismem z dn. 17.09.2003 r. znak:
ŚR.II.MA.6614/48/03 poinformował Spółkę, że w związku z tym, że składowisko wapna i popiołu
OC - 25 jest w fazie budowy i nie przyjmuje odpadów do składowania nie zachodzi dla niego
konieczność nałożenia obowiązków wynikających z art. 33 ust 2-8 ustawy z dn. 27 lipca 2001 r.
o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, i ustawy o odpadach oraz o zmianie
niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z póź. zm.)
Lokalizacja:
2000r. wniosła wartość składowiska jako swoje udziały do tworzonej wspólnie z gminą Miasto
Oświęcim, Spółki z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków.
Opis składowiska:
Składowisko posiada powierzchnię całkowitą ok.34 ha, z czego powierzchnia czynna wynosi
ok.23,6 ha. Składowisko zostało pierwotnie zaprojektowane jako zbiornik do gromadzenia
uwodnionych osadów ściekowych. W związku ze zmianą zagospodarowania osadów nastąpiła
zmiana przeznaczenia składowiska osadów na składowisko wapna i popiołu. Obecnie jest
przygotowane jako przyszłe miejsce do składowania popiołów i innych odpadów. Ostateczne
przeznaczenie zostanie ustalone przed odbiorem składowiska. Ilości odpadów o kodzie 10 01 08
które wykorzystano przy budowie obwałowań składowiska podano w poniższym zestawieniu.
Tabela 6-2 Zbiorcze zestawienie rodzaju i ilości odpadów oddanych odzyskowi
Kod
odpadów
Rodzaj odpadów
10 01 80
Mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego
odprowadzania odpadów paleniskowych
Ilość odpadów (Mg)
2002
2003
77 340,129
31 856,317
Metoda
odzysku R
R14
59
6.2.2.2
Unieszkodliwianie odpadów na oczyszczalni ścieków
Unieszkodliwianie odpadów na oczyszczalni MPOŚ Spółka z o.o. w Oświęcimiu prowadzone
jest zgodnie z D-8 Obróbka biologiczna niewymieniona w innym punkcie załącznika nr 6 do
ustawy z dnia 27 kwietnia o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628).
6.2.2.2.1
Proces oczyszczania ścieków
Spółka MPOŚ prowadzi procesy oczyszczania ścieków poprodukcyjnych z Firmy Chemicznej
„Dwory” oraz ścieków komunalnych z Oświęcimia (gmina miejska i wiejska). Dodatkowo do
oczyszczalni dopływają ze ściekami przemysłowymi odcieki z przynależących do oczyszczalni
składowisk odpadów, ścieki ze Spółki „Kolex”, ścieki sanitarno-technologiczne oraz wody
opadowe z terenu oczyszczalni. Powyższa grupa ścieków dopływa do oczyszczalni za
pośrednictwem kolektora ścieków przemysłowych. Natomiast do kolektora ścieków
komunalnych dopływają szlamy ze zbiorników bezodpływowych, dowożone wozami
asenizacyjnymi do stacji zlewnej zlokalizowanej na terenie Spółki Składowisko Odpadów
Komunalnych w Oświęcimiu oraz wody odciekowe ze składowiska odpadów komunalnych.
Odbiór płynnych odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne celem ich
unieszkodliwienia w procesie oczyszczania ścieków odbywa się na podstawie umowy lub
aktualnego zlecenia i poprzedzony jest klasyfikacją odpadu, jego konsystencji oraz identyfikacją
składu chemicznego w oparciu o wiarygodne dane (wyniki analiz, karty charakterystyki). W
sytuacji wątpliwej Spółka sama wykonuje potrzebne analizy składu odpadu. Analiza składu
chemicznego i stanu odpadu jest warunkiem do ustalenia przeznaczenia odpadu j/w oraz ilości
możliwej do przyjęcia warunkowanej możliwościami przerobowymi oczyszczalni.
Spółka posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków oczyszczonych w ilości
nie przekraczającej 40 000 m3/dobę, wydane przez Wojewodę Małopolskiego w dniu 16.12.2003
roku, znak: ŚR.IV.ZW.6811/52/03. Pozwolenie obowiązuje od 31.10.2003 r. do 31.10.2007 r.
6.2.2.2.2
Proces fermentacji metanowej
Procesowi fermentacji poddawane są odpady organiczne, zbliżone składem do osadów
ściekowych. W wyniku zachodzących procesów biochemicznych powstają końcowe produkty
fermentacji, takie jak: metan, woda, dwutlenek węgla i siarkowodór.
Proces fermentacji osadów ściekowych prowadzony jest w dwóch zamkniętych komorach
fermentacyjnych. Osad świeży posiadający dużą objętość i wydzielający nieprzyjemny zapach
jest w tym procesie stabilizowany. W wyniku czego następuje obniżenie zawartości substancji
organicznych, które ulegają przetwarzaniu w biogaz. W następstwie tego procesu następuje
ograniczenie uciążliwości zapachowej osadów, a także zmniejszenie objętości oraz poprawa
odwadnialności. Aby procesy zachodzące w komorze fermentacyjnej przebiegały prawidłowo
stosuje się kontrolowane dozowanie osadu, mieszanie, cyrkulację i podgrzewanie osadu parą.
Zaletą procesu fermentacji oprócz stabilizacji osadów jest produkcja gazu fermentacyjnego
zawierającego około 65-67% metanu i około 33-35% dwutlenku węgla.
6.2.2.3
Procesy odzysku
Procesy odzysku prowadzone na oczyszczalni MPOŚ Spółka z o.o. w Oświęcimiu prowadzone
są zgodnie z R-10 Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszenia
60
gleby lub rekultywacji gleby i ziemi i R-14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów
w całości lub do odzyskania z odpadów substancji i materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem,
nie wymienione w punktach od R1 do R13 załącznika nr 5 do ustawy z dnia 27 kwietnia o
odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628).
Miejscem prowadzenia odzysku są tereny składowisk, najczęściej składowisko odpadów innych
niż niebezpieczne „Monowice”, składowisko odpadów niebezpiecznych – stare, skarpy
składowiska wapna i popiołu – Osadnika III oraz pozostałe tereny Spółki wymagające
prowadzenia prac rekultywacyjnych.
Kontrola odpadów, których rodzaj i właściwości pozwalają na wykorzystanie w rekultywacji
odbywa się, w uzasadnionych przypadkach, w oparciu o karty charakterystyki odpadu
udostępniane przez posiadacza przekazującego odpad. Następnie uzgadniana jest dostawa i
ostateczne miejsce zagospodarowania odpadu. W zależności od potrzeb oraz rodzaju i
właściwości odpady wykorzystuje się w bieżących pracach prowadzonych w ramach rekultywacji
technicznej składowisk tj. do umacniania skarp, stabilizacji nawierzchni dróg dojazdowych oraz
jako warstwa izolacyjno-okrywowa.
W drugim etapie prowadzi się działania wchodzące w zakres rekultywacji biologicznej, które
obejmują: obsiewanie trawą, obsadzania drzewami i krzewami wierzchowiny oraz skarp
składowisk. Powyższe działania zapobiegają roznoszeniu odpadów, ograniczają emisję pyłowozapachową ze składowisk oraz ryzyko samozapłonu zdeponowanych odpadów.
6.2.2.3.1
Odzysk popiołu
Odzysk odpadów prowadzony jest na terenie składowiska wapna i popiołu OC-25 w budowie.
Polega na wykorzystaniu odpadów w bieżących pracach ziemno-budowlanych obwałowań
składowiska. Do budowy grobli zewnętrznych nowego składowiska wykorzystywane są popioły z
Energetyki Dwory Spółka z o.o., które są dostarczane na miejsce selektywnie za pośrednictwem
hydrotransportu, wykorzystując istniejące na eksploatowanym składowisku wapna i popiołu
(Osadnik III) rurociągi dosyłowe, do których dołączono nowo budowane odcinki rurociągów wraz
z armaturą.
Popioły są również wykorzystywane do posadowienia nowych kolektorów ściekowych częściowo
zastępujących dotychczasowe ziemne rowy opaskowe lub otwarte kanały ściekowe będące
własnością MPOŚ Spółka z o.o.
6.2.2.3.2
Korekta pH ścieków i koagulacja ścieków
Punkt neutralizacji ścieków w ciągu technologicznym wstępnego oczyszczania ścieków
przemysłowych jest realizowany w systemie mieszalników zlokalizowanych po wstępnym
oczyszczeniu ścieków na kratach i piaskowniku. Z racji tego, że ścieki poprodukcyjne mają
odczyn kwaśny wprowadzenie odpadów o charakterze alkalicznym pozwala na korektę odczynu
pH sprzyjającą procesowi oczyszczania ścieków. Jakość ścieków przemysłowych
dopływających na oczyszczalnię zmienia się w znacznie większych przedziałach wartości niż
skład ścieków komunalnych. Dotyczy to stężeń podstawowych wskaźników zanieczyszczeń,
takich jak: BZT, ChZT, pH.
Odpady niebezpieczne ciekłe o odczynie kwaśnym lub zasadowym dozowane są do ścieków
przemysłowych w celu korekty pH. Odpadowe związki glinu i żelaza będą wykorzystywane do
procesu koagulacji ścieków, mającego na celu wydzielenie osadów ze ścieku przemysłowego i
strącenie wtórnie uwodnionego fosforu z odcieków.
61
6.2.3 Prognoza powstawania odpadów innych niż niebezpieczne
Tempo zachodzących przemian gospodarczych w kraju i regionie będzie wywierało istotny
wpływ na rozwój poszczególnych gałęzi przemysłu, drobnej wytwórczości oraz rzemiosła i usług
na terenie gminy Oświęcim w okresie do 2014 roku. Zachodząca transformacja gospodarcza i
towarzyszące jej procesy będą wywierały wpływ na zmiany w ilościowe oraz rodzajowe
odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym na badanym terenie.
Z dotychczasowych doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PKB przypada
2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami - Monitor Polski
nr 11, z 28 lutego 2003r.). W związku z tym przyjmując wariant „optymistyczny” rozwoju sytuacji
w Polsce, jako stałą tendencję przewiduje się wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju
w następstwie restrukturyzacji przemysłu i usług w okresie do roku 2014.
Prognozując ilości odpadów przemysłowych (bez odpadów niebezpiecznych) należy przyjąć, że
w okresie do 2014 roku w ochronie środowiska, w szerszym zakresie niż obecnie, wdrażane
będą nowe technologie mało i bezodpadowe oraz metody czystszej produkcji. Również należy
się spodziewać wzrostu liczby własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu
odpadów. W odniesieniu do branż przemysłowych występujących na terenie gminy nie należy
jednak spodziewać się w analizowanym okresie istotnych zmian ilości wytwarzanych odpadów.
Stąd też w ramach Planu Gospodarki Odpadami dla gminy miejskiej Oświęcim przyjęto, że
spodziewane wahania globalnej masy analizowanych w ramach niniejszego planu grup
odpadów będą się kształtowały na poziomie do 5% w skali rocznej.
6.3
6.3.1 Stan aktualny
6.3.1.1
Źródła powstawania odpadów niebezpiecznych
Źródłem odpadów niebezpiecznych są procesy przemysłowe, rolnictwo a także część odpadów
komunalnych. Oznacza to, że znacząca część źródeł tych odpadów ma charakter rozproszony,
co stwarza określone trudności przy sporządzaniu bilansu poszczególnych strumieni odpadów.
Niektóre dane zawarte w poniższym opracowaniu mają z tego powodu charakter szacunkowy,
ale większość opiera się na dobrze udokumentowanych danych zgromadzonych przez
inspektoraty ochrony środowiska, GUS oraz z badań własnych.
Największym wytwórcą odpadów niebezpiecznych w Oświęcimiu jest Firma Chemiczna Dwory
S.A, która w 2001 wytworzyła 3,3 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Inne ważniejsze firmy w
Oświęcimiu wytwarzające odpady niebezpieczne w oparciu o decyzje na wytwarzanie odpadów i
decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, to:
- Polinova S.A. Wydział Oświęcim, ul. Czarna 6, 32-610 Oświęcim;
- PKP Zakład Napraw Infrastruktury w Katowicach ul. Dworcowa 3, 40-012 Katowice, Sekcja
Zmechanizowanych Robót Utrzymania w Oświęcimiu, ul. Powstańców Śl. 14.;
- Apteka Arnika ul. Garbarska 1, Oświęcim
- PKS i S S.A. ul. Więźniów Oświęcimia 15, Oświęcim;
- Zakład Odsalania Wód Kopalnianych ul. Chemików 1, Oświęcim;
- Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej MULTIMED Sp. z o. o. ul. Chemików 15 Oświęcim
62
-
ZZOZ ul. Wysokie Brzegi 4, 32 - 6-2 Oświęcim;
Zakład Przerobu Złomu S.C. J. Krawczyk, A. Krawczyk, ul. Krakowska 10, Oświęcim;
Składowisko odpadów komunalnych Sp. z o. o. ul. Nadwiślańska 36, Oświęcim;
Zakład P.U.H MAXI SZKŁO Paweł Wysoglad, ul. Zaborska 20, Oświęcim;
Sp. z o. o. Drogi i Mosty Bielsko Biała, ul. Ks. J. Londzina 115, Zakład w Oświęcimiu, ul.
Kolbego 17;
F.H.U. KRYS Krzysztof Borowczyk ul. Kamieniec 1, Oświęcim;
Przedsiębiorstwo. Przerobu Złomu NICROMET Edward Wyciślok ul. W. Witosa 28, 43-512
Bestwinka; Filia ul. Pławska 1, Oświęcim;
ECOBET Sp. z o.o. ul. Chemików 1 Oświęcim;
Antoni Szczerbowski Mechanika Pojazdowa ul. Nad Młynówką 9, Oświęcim;
B. Zinkow, A.j Zinkow, M. Kopeć S.C. Usługi Poligraficzne, ul. Staszica 9, Oświęcim;
Termoizolacja Oświęcim Sp. z o. o. ul. Dąbrowskiego 145 Oświęcim,
Miejski Zakład Komunikacji, 32-600 Oświęcim, ul. St. Leszczyńskiej 7;
Fabryka Maszyn i Urządzeń OMAG Sp. z o. O. ul. Górnicza 8, Oświęcim;
Oświęcimskie Zakłady Napraw Samochodów w Oświęcimiu, ul. St. Leszczyńskiej 6;
Zakład Telekomunikacji w B-B, ul. Cieszyńska 78, 43-300 B-B, Rejon telekomunikacji w
Oświęcimiu, ul. Kilińskiego 4, Oświęcim;
Z.U. TEXLEP Sp. z o. o. w Warszawie ul. Bukowiecka 7, Wydział Produkcyjny Oświęcim;
Zakład Automatyki i Pomiarów APROCHEM Sp. z o. o. ul. Chemików 1, Oświęcim;
PPHU CHEMOSERWIS DWORY Sp. z o. o. ul. Chemików 1, Oświęcim;
Firma Transportowo – usługowa TRANSCHEMIA Sp. z o. o. ul. Dąbrowskiego 70, Oświęcim;
Biuro Projektów PROZACH Sp. z o. o. ul. Chemików 1, Oświęcim;
Walcownia Metali DZIEDZICE S.A. 43- 502 Czechowice – Dziedzice, ul. Hutnicza 13,
Wydział Walcowni Blach w Oświęcimiu;
Foto Studio KAMA Krzysztof Walus Pl. Pokoju 4 Oświęcim;
Stacja Paliw BP w Oświęcimiu, ul. Legionów ;
Betoniarnia Jerzy Szal zam. ul. Paździory 34, Oświęcim, lokalizacja FCH DWORY S.A.;
Pryzmat S.C. ul. Budowlanych 50/11, Oświęcim;
ZUK Sp. z o. o. ul. Bema 12a, Oświęcim;
PPPKP Zakład Infrastruktury Kolejowej ul. 3 Maja 18 Bielsko – Biała;
PPHU ELEKTROSERWIS Sp. Z o. o . ul. Chemików 1, Oświęcim;
NIJKA Sp. z o. o. ul. Przemysłowa 7, Oświęcim;
Przedsiębiorstwo Przerobu Złomu NICROMET Filia Oświęcim, ul. Pławska 1;
Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Kauczuków i Tworzyw Winylowych, ul.Chemików 1,
Oświęcim,
Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Spółka. z o.o. ul. Nadwiślańska 46, Oświęcim.
6.3.1.2
Podmioty gospodarcze zajmujące się zbieraniem i transportem
Poniżej wyszczególniono podmioty gospodarcze zajmujące się zbieraniem i transportem
odpadów niebezpiecznych działające na terenie miasta Oświęcimia:
-
Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. 32-600 Oświęcim, ul. Bema 12a,
AGROMAX, A. Kot, K. Jaśkiewicz, Spółka Jawna, 32-600 Oświęcim ul. Nadwiślańska 44,
63
-
Skup Metali Kolorowych „TOGOMET, Ilona Tomala, 32-600 Oświęcim, ul. Kolbego 12,
F.H.U. „Kart”, Krzysztof Mysłajek, Ul. Bielańska 12, 32-651 Nowa Wieś, punkt skupu 32-600
Oświęcim, ul. Zaborska 13,
Termoizolacja Oświęcim, Sp. Z o.o., 32-600 Oświęcim, ul. Dąbrowskiego 145,
Zakład Usługowy „ECO-ROCK” Spółka Jawna, 32-600 Oświęcim, ul. Chemików 1,
GREMIX 2 Produkcja-Handel-Usługi, 32-600 Oświęcim, ul. Jagiełły 31,
Firma Handlowo-Serwisowa „AUTOTECHNIKA” Wiesław Smrek,
32-600 Oświęcim, ul. Legionów 70 - baza: ul. Kolbego 18;
F.P.H.U. „KOMET” Kołodziej Tadeusz, 32-600 Oświęcim; ul. Kwiatowa 1,
„NOSTER AUTO”- części S.C., G. Noster, D. Płonka, 32-600 Oświęcim ul.Konopnickiej 2,
P.P.H.U. „Metalik” Surowce Wtórne, Jarosław Piecuch, Ul. Leśnianka 81, 34-3330 Oświęcim,
punkt skupu Rynek Główny 3, 32-600 Oświęcim
P.P.U.H. „Kalmet” Anna Wacławek, 32-600 Oświęcim; ul. Fabryczna 50,
Firma Handlowo-Usługowa „DREW-BART” Bartłomiej Piórkowski, 32-600 Oświęcim, ul. Pod
Olszą 2.
6.3.1.3
Odzysk odpadów niebezpiecznych
Odzysk odpadów niebezpiecznych na terenie Oświęcimia prowadzą:
- RINGO Zakład Wielobranżowy S.C. Mitoraj G., Mitoraj M., ul. Starowiślna 20, OświęcimBabice;
- Spółdzielnia Inwalidów Metalowo - Elektro - Chemiczna SIMECH ul. Zakładowa 1 Oświęcim;
- Składowisko Odpadów Komunalnych Oświęcim, ul. Nadwiślańska 36;
- Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Spółka. z o.o. ul. Nadwiślańska 46, Oświęcim.
6.3.2 Obiekty unieszkodliwienia i odzysku odpadów niebezpiecznych
6.3.2.1
Składowisko odpadów niebezpiecznych - stare
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 18.12.2003 r. znak: ŚR.II.MA.6614/55/03, wydana po
analizie przeglądu ekologicznego składowiska (decyzja przeglądowa). W decyzji został
Decyzje zatwierdzające instrukcje eksploatacji składowiska:
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 10.13.2003 r. znak: ŚR.V.MW.6624/4/03, obowiązująca
do dnia 30.09.2006 r.
Ministra Środowiska z dnia 9.12.2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków
prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. nr 220, poz. 1858) w terminie do
10.03.2004 r.
64
Lokalizacja
2000r. wniosła wartość składowiska jako swoje udziały do tworzącej się wspólnie z gminą
miejską Oświęcim, Spółki z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków.
Opis składowiska:
Składowisko wypełniane jest odpadami od 1973 roku. Zbudowano go w formie basenu
jednokomorowego o rzucie prostokąta. Przeznaczone jest do deponowania odpadów
niebezpiecznych o konsystencji stałej. W oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych
przeprowadzonych w marcu 2004 r. dane charakteryzujące składowisko przedstawiają się
następująco:
-
powierzchnia całkowita 1,2970 ha,
-
powierzchnia zajęta przez odpady 1,0253 ha,
-
pojemność docelowa 30617 m3,
-
pojemność wykorzystana 24059 m3 tj. 78,6% pojemności docelowej (projektowanej).
W 1996 r. rozpoczęto stopniowy proces rekultywacji technicznej składowiska, polegający na
odpowiednim kształtowaniu jego wierzchowiny poprzez dopełnianie odpadami stałymi i
częściowym odtwarzaniu warstwy gleby.
Bieżące prace rekultywacyjne na składowisku obejmują; plantowanie warstwy odpadów,
wyrównywanie wierzchowiny poprzez przykrywanie warstwą odwodnionych osadów ściekowych,
ziemią lub innymi odpadami przeznaczonymi do rekultywacji.
Z posiadanej przez MPOŚ Spółka z o.o. w Oświęcimiu opinii geologiczno-inżynierskiej dla tego
składowiska wynika, że jego dno zbudowane jest z warstwy gruntów spoistych, a mianowicie;
glin ciężkich, iłów pylastych i iłów o miąższości co najmniej 1,3m. Przeprowadzone badania
terenowe i laboratoryjne pozwoliły stwierdzić, że warstwa gruntów znajdujących się pod dnem
składowiska posiada współczynnik filtracji mniejszy od k = 1 x 10-9 m/sek. i praktycznie jest nie
przepuszczalna. Dno i skarpy składowiska zostały dodatkowo uszczelniono wg zaleceń
cytowanego opracowania, poprzez ułożenie warstwy tłustej gliny o grubości 0,4-0,6m. W
miejscu gdzie nastąpiło sztuczne zagęszczenie gruntów o naruszonej strukturze infiltracja wody
w dno nie zachodziła. Dodatkowo w trakcie eksploatacji w wyniku kolmatacji nastąpiło dalsze
uszczelnienie składowiska.
W 2002 r. przyjęto jeszcze na składowisko 53,9 Mg odpadów niebezpiecznych, a w roku 2003
złożono dalsze 91,966 Mg. Natomiast w 2003 r. w procesie rekultywacji składowiska (odzysk)
wykorzystywano 271,970 Mg osadów przemysłowych (kod 19 08 14 – szlamy z innego niż
biologiczne oczyszczanie ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19 08 13).
6.3.2.2
Składowisko odpadów niebezpiecznych – nowe tzw. geomembrana
Decyzja Wojewody Małopolskiego z dn. 18.12.2003 r. znak: ŚR.II.MA.6614/54/03, wydana po
analizie przeglądu ekologicznego składowiska (decyzja przeglądowa). W decyzji został
65
Decyzje zatwierdzające instrukcje eksploatacji składowiska:
1. Decyzja Wojewody Małopolskiego z dnia 18.03.2003 r. znak: ŚR.V.MW.6624/5/03,
obowiązująca do dnia 31.12.2006 r.
2. Decyzja Wojewody Małopolskiego z dnia 19.12.2003 r. znak: ŚR.II.MW.6624/34/03,
obowiązująca do dnia 30.04.2007 r. zmieniająca w części decyzję z poz. 1.
Ministra Środowiska z dnia 9.12.2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków
prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. nr 220, poz. 1858) w terminie do
18.03.2004 r.
Lokalizacja:
2000r. wniosła wartość składowiska jako swoje udziały do tworzonej wspólnie z gminą Miasto
Oświęcim, Spółki z o.o. Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków.
Opis składowiska:
Składowisko posiada powierzchnię całkowitą około1,1 ha, z czego powierzchnia czynna wynosi
około 0,8 ha. Osadnik posiada oprócz naturalnego uszczelnienia dna (warstwa gruntu
nieprzepuszczalna) uszczelnienie sztuczne – folia HDPE o grubości 2mm. Przejścia rurowe
przez skarpę, miejsca przelewów i zrzutów odpadów niebezpiecznych, uszczelnione są
podwójną warstwą folii HDPE z zastosowaniem geowłókniny. W miejscach przelewów
krawędzie pokryto żywicą epoksydową i płytkami kamionkowymi. Frakcja wodna odpadów wraz
z wodami opadowymi jest odprowadzana na oczyszczalnię ścieków.
Składowisko przeznaczone jest do składowania odpadów niebezpiecznych o konsystencji
szlamistej oraz sypkiej. Eksploatację obiektu rozpoczęto 1.03. 1993 r. Ilość odpadów przyjętych
na składowisko w 2002 r. wyniosła 28,839 Mg, a w roku 2003 – 23,930 Mg.
6.3.3 Prognoza wytwarzania odpadów niebezpiecznych w sektorze
gospodarczym
Z działalnością gospodarczą prowadzoną na terenie gminy Oświęcim wiąże się powstawanie
odpadów niebezpiecznych, których niezbędny poziom redukcji wynika z ustawy o obowiązkach
przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i
depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U. Nr 63 poz. 639).
Cytowana wcześniej ustawa zobowiązuje przedsiębiorców do osiągnięcia do roku 2007
docelowego poziomu odzysku odpadów niebezpiecznych. Poziom ten został określony w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz.U. Nr 69/2001 poz. 719).
Zostało to zilustrowane w poniższej tabeli 6-3.
66
Tabela 6-3 Zakładane poziomy odzysku odpadów niebezpiecznych przez przedsiębiorców w
latach 2003-2007 (%)
L.p.
Rodzaj odpadu
2003
2004
2005
2006
2007
1
Akumulatory
30
40
50
60
70
2
Baterie
7
10
15
30
50
3
Farmaceutyki
30
40
50
60
70
4
Oleje
37
40
45
50
50
5
Świetlówki
12
18
25
32
40
6
Pozostałe
12
15
17
20
22
Prognoza ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w sektorze gospodarczym w okresie
perspektywicznym do roku 2015 jest trudna do oszacowania. Wynika to ze ścisłego powiązania
ze stanem gospodarki na terenie gminy i całego kraju. W niniejszym opracowaniu założono, że
w okresie perspektywicznym ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych będzie podlegała
się kształtować na poziomie 2002 r. W okresie perspektywicznym nastąpi jedynie zmiana
niektórych rodzajów odpadów wytwarzanych na terenie gminy. Związane to jest z wejściem
Polski do Unii Europejskiej, a co za tym idzie, spodziewaną zmianą struktury produkcji
niektórych gałęzi przemysłu oraz wprowadzaniem nowych technologii, w miejsce stosowanych w
chwili obecnej.
W przypadku pozostałych grup odpadów nie przewiduje się znaczących zmian w ilości ich
wytwarzania. Wahania w analizowanym okresie tutaj mogą wynosić do 10%. Odpady zaliczane
do kategorii niebezpiecznych, podobnie jak dotąd, poddawane będą procesom magazynowania,
odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przez składowanie. Zasadniczym sposobem radzenia
sobie z tą kategorią odpadów pozostanie odzysk i recykling, gdyż docelowo należy dążyć do
eliminowania składowania jako sposobu unieszkodliwiania tej grupy odpadów.
6.4
Cel ekologiczny i kierunki działań w gospodarce odpadami
przemysłowymi
W zakresie gospodarki odpadami zbieranymi od podmiotów gospodarczych funkcjonujących w
gminie należy realizować podstawowe cele tj. ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów,
odzysk i unieszkodliwianie odpadów poza składowaniem, a w przypadku braku takich
możliwości ich bezpieczne składowanie poza terenem gminy.
Do głównych celów, jakie należałoby spełnić, do roku 2007 w zakresie gospodarki odpadami
powstającymi w sektorze gospodarczym należą:
-
stworzenie bazy gospodarki odpadami ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich
przedsiębiorstw,
-
dążenie do stosowania mało- i bezodpadowych technologii produkcji,
-
bieżąca aktualizacja bazy danych gospodarki odpadami,
67
-
wspieranie działań związanych z podnoszeniem poziomu edukacji osób odpowiedzialnych
za gospodarkę odpadami w zakładach.
W zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi w okresie 2004-2014 należy:
-
doskonalić system kontroli małych i średnich podmiotów gospodarczych,
aktualizować co najmniej raz na rok ilość odpadów wytwarzanych w sektorze
gospodarczym,
doskonalić system informacyjno-edukcyjny skierowany do podmiotów gospodarczych
działających na terenie gminy.
-
6.5
Zadania do realizacji w gospodarce odpadami
przemysłowymi
W celu poprawy gospodarki odpadami przemysłowymi na terenie gminy Oświęcim należałoby w
okresie 2004-2007 wprowadzić w życie zadania przedstawione w poniższym zestawieniu.
Tabela 6-4 Zadania w gospodarce odpadami przemysłowymi
Lp.
Zadania do realizacji
Jednostka
odpowiedzialn
a
Okres
realizacji
Koszt
[tys. zł]
1
Stworzenie bazy gospodarki
odpadami z sektora
gospodarczego na terenie gminy
Gmina
Oświęcim
2004-2005
10
2
Kampania informacyjnoedukacyjna dla podmiotów
gospodarczych funkcjonujących na
terenie gminy w zakresie
ograniczania ilości wytwarzania
odpadów i racjonalizowania
sposobów gospodarowania nimi
Gmina
Oświęcim
2004-2005
5
Partnerzy
Urząd
Wojewódzki
WFOŚiGW
WFOŚiGW
68
7 Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych
7.1
Odpady zawierające PCB
Odpady PCB w krajowych przepisach prawnych zdefiniowane są jako polichlorowane trifenyle,
monometylotetrachlorodifenylometan,
monometylodichlorodifenylometan,
monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w
ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie.
Związki te, zaliczane do trwałych zanieczyszczeń organicznych, stwarzają szczególne
zagrożenie dla organizmów żywych i środowiska. Szkodliwość PCB spowodowała zaprzestanie
ich produkcji a następnie konieczność wycofania z eksploatacji oraz unieszkodliwienia lub
dekontaminacji urządzeń zawierających te związki. PCB stosowane były głównie w zamkniętych
urządzeniach elektro-energetycznych takich jak kondensatory, transformatory, wyłączniki
olejowe, dławiki itp.
Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska zgodnie z obowiązującymi w kraju
przepisami prawnymi ma nastąpić do 2010 roku.
Przepisy prawne regulujące zasady postępowania z urządzeniami zawierającymi PCB zostały
wprowadzone w kraju w latach 2001 i 2002, a więc o ponad 20 lat później niż w krajach
europejskich. Opóźnienia te spowodowały z jednej strony zwiększenie zanieczyszczenia
środowiska związane z niekontrolowanym usuwaniem odpadów z PCB, a z drugiej strony
skrócony został okres, w którym problem PCB w kraju powinien być rozwiązany.
Na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24.06.2002 (Dz.U.96 poz.860) podmioty
gospodarcze zobligowane były do przeprowadzenia inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB
w ilości powyżej 5l (eksploatowanych i wycofanych z eksploatacji) oraz magazynowanych
odpadów PCB w terminie do 31.12.2002 r., a następnie przedłożenia informacji o wynikach
inwentaryzacji Wojewodzie.
7.1.1 Zbieranie, dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń i odpadów z
PCB
W kraju nie ma aktualnie instalacji mogącej bezpiecznie niszczyć kondensatory zawierające
PCB. Kondensatory zawierające PCB unieszkodliwiane są jedynie w instalacjach zagranicznych.
Odbiór i przekazanie do unieszkodliwienia za granicą kondensatorów z PCB realizowane jest
przez dwie firmy posiadające stosowne zezwolenia tj.:
- POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie (firma posiada oddział w Katowicach) przekazuje
kondensatory do termicznego unieszkodliwienia firmie francuskiej TREDI kontrolowanej
przez rząd francuski.
- INTEREKO Sp. z o.o. w Opolu przekazuje kondensatory z PCB do Belgii, gdzie w
instalacjach firmy INDAVER prowadzone jest ich termiczne unieszkodliwianie.
Termiczne unieszkodliwianie płynów zawierających PCB, pochodzących z transformatorów i
innych urządzeń elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja realizowana jest w dwóch
krajowych instalacjach, zlokalizowanych poza terenem województwa małopolskiego tj. w:
- Zakładach Azotowych ANWIL S.A. we Włocławku.
- Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym.
Dekontaminacja urządzeń z PCB realizowana jest przez Przedsiębiorstwo
Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku.
Usług
69
7.1.2 Cele
Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane
unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających
PCB. Realizacja celu jest w gestii Urzędu Wojewódzkiego i WIOS – województwa
małopolskiego.
7.2
Oleje odpadowe
7.2.1 Źródła powstawania i charakterystyka odpadów
Źródłami powstawania odpadów olejowych jest motoryzacja oraz przemysł. Oleje odpadowe
pochodzące z rynku motoryzacyjnego to przede wszystkim zużyte oleje silnikowe i oleje
przekładniowe, a oleje odpadowe pochodzące z działalności produkcyjnej to zanieczyszczone
oleje hydrauliczne, przekładniowe, maszynowe, turbinowe, sprężarkowe, transformatorowe oraz
grzewcze. W mniejszym zakresie oleje odpadowe pochodzą z olejów używanych do obróbki
metali (emulgujące i nieemulgujące), olejów procesowych, cylindrowych, olejów ochronnych i
innych olejów do specjalnych zastosowań, a także z odolejania w separatorach. Poza olejami
odpadowymi w praktyce gospodarczej województwa występują odpady zanieczyszczone olejami
tj. zaolejone szlamy z separatorów olejowych oraz odstojników, szlamy z obróbki metali
zawierające oleje, zużyte filtry olejowe, zaolejone zużyte sorbenty, trociny, czyściwo oraz
opakowania po olejach.
Oleje odpadowe takie jak oleje smarowe oraz hydrauliczne, emulsje olejowe zawierają
zanieczyszczenia związane z rodzajem stosowanego oleju oraz z procesem eksploatacji. W
olejach tych najczęściej występują zanieczyszczenia w postaci dodatków uszlachetniających
oleje i produkty ich rozkładu, produkty polimeryzacji węglowodorów, domieszki paliw, woda,
detergenty itp. W odpadach olejowych występują metale takie jak Ba, Ca, Pb, Mg, Zn, Fe w
ilości od 100÷1000 ppm, siarka 0,2 – 1%, woda 5-10%, rozpuszczone w oleju paliwa 5÷10%.
7.2.2 Odzysk i unieszkodliwianie olejów odpadowych
Odpady olejowe powstające w zakładach odbierane są przez firmy specjalistyczne trudniące się
zbiórką: olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamów zaolejonych oraz
prowadzące serwis separatorów olejowych i odstojników.
Odpady olejowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania m. innymi w
instalacjach: w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jasło S.A., Rafinerii Nafty Glimar S.A,
Rafinerii Trzebinia S.A. – metodą re-rafinacji lub krakingu termicznego,
Odpady olejowe są również spalane w spalarniach odpadów wspólnie z innymi odpadami (np.
w Zakładach Chemicznych Rokita w Brzegu Dolnym), poddawane oczyszczaniu – odwadnianiu
(AWAS Polska w Warszawie, SHIP-SERWICE S.A. Szczecin) lub unieszkodliwiane poprzez
biodegradację (EKOL PROJEKT INTER-NATIONAL z Długołęki, EKOBAU Oddział Opole).
70
7.2.3 Uregulowania prawne
Dla właściwego postępowania z olejami odpadowymi wprowadzono w Ustawie o odpadach art.
39 (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz.628 wraz ze zmianami – Dz.U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78)
szczegółowe zasady gospodarowania tymi odpadami. Są one następujące:
- oleje odpadowe powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi poprzez
regenerację, rozumianą jako każdy proces, w którym oleje bazowe mogą być produkowane
przez rafinowanie olejów odpadowych, a w szczególności przez usunięcie zanieczyszczeń,
produktów utleniania i dodatków zawartych w tych olejach,
- jeżeli regeneracja olejów odpadowych jest niemożliwa ze względu na stopień ich
zanieczyszczenia, określony w odrębnych przepisach, oleje te powinny być poddane innym
procesom odzysku,
- jeżeli regeneracja olejów odpadowych lub innych procesów odzysku są niemożliwe,
dopuszcza się ich unieszkodliwianie,
- posiadacz odpadów w postaci olejów odpadowych, powstałych w wyniku prowadzonej przez
niego działalności gospodarczej, powinien przekazać te odpady podmiotowi gwarantującemu
zgodne z prawem ich zagospodarowanie,
- zakazuje się mieszania olejów odpadowych z innymi odpadami niebezpiecznymi, w tym
zawierającymi PCB, w czasie ich zbierania lub magazynowania,
- zakazuje się zrzutu olejów odpadowych do wód, do gleby lub do ziemi.
Dla zwiększenia zbiórki oraz odzysku olejów odpadowych, odpady te objęto wymogami
określonymi w Ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz.U. Nr 63,
poz. 639). Do roku 2007 odpady olejów smarowych powinny być odzyskiwane w wysokości
50%, a poddawane regeneracji w ilości 35% ilości wprowadzanej na rynek. Regeneracja olejów
odpadowych powinna odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska, z 6
listopada 2001 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca
produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych
pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do faktycznie uzyskanego poziomu recyklingu
(Dz.U. z 2001 Nr 131, poz. 1475).
7.2.4 Cele do realizacji w gospodarce odpadami olejowymi
Uzyskanie poziomu odzysku olejów smarowych do roku 2007 w wysokości 50% w stosunku do
ilości wprowadzanej na rynek i poziomu recyklingu w wysokości 35%.
7.3
Baterie i akumulatory
7.3.1 Klasyfikacja odpadowych baterii i akumulatorów
Akumulatory elektryczne i baterie galwaniczne, występujące w postaci wielko- i
małogabarytowej, należą do produktów, które po zużyciu stają się odpadami o charakterze
niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi. Zbudowane z materiałów wysoko
przetworzonych, zawierają substancje szkodliwe takie jak: ołów, kadm i rtęć. Gospodarka
odpadowymi akumulatorami i bateriami jest szczególnie trudna ze względu na fakt
występowania ich jako różnorodnych źródeł prądu w bardzo szerokim asortymencie urządzeń,
używanych w bardzo wielu dziedzinach życia. Pociąga to za sobą szczególnie wysoki poziom
71
rozproszenia miejsc powstawania odpadów, trudny do kontroli, właściwego gromadzenia
odpadów i ich przetwarzania.
Praktyką powszechnie stosowaną jest przenikanie odpadowych baterii i akumulatorów,
szczególnie małogabarytowych, do strumienia odpadów komunalnych i w rezultacie
deponowanie ich na składowiskach. Efektem takiego postępowania jest ekstrakcja wielu
substancji niebezpiecznych przez wody opadowe, filtrujące masę nagromadzonych odpadów
oraz przechodzenie zanieczyszczeń wraz z odciekami do gleby, wód powierzchniowych i
podziemnych, powodując ich niebezpieczne skażenie. Z drugiej strony odpadowe baterie i
akumulatory posiadają znaczą wartość surowcową. Poddane procesom odzysku stanowią
znaczne zasoby ochraniające naturalne złoża surowcowe.
Aktualnie na rynku polskim funkcjonują trzy zasadnicze grupy chemicznych źródeł prądu,
znajdujące zastosowanie prawie we wszystkich dziedzinach życia:
- akumulatory ołowiowe,
- akumulatory niklowo-kadmowe wielko- i małogabarytowe,
- baterie pierwotne i pozostałe baterie wtórne.
Zgodnie z Rozporządzeniem MŚ z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów
(Dz. U Nr. 112 poz. 1206) odpadowe baterie i akumulatory sklasyfikowano jako podgrupa 16 06.
W podgrupie tej wyszczególniono następujące rodzaje odpadów (*odpady niebezpieczne):
16 06 01* Baterie i akumulatory ołowiowe
16 06 02* Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
16 06 03* Baterie zawierające rtęć
16 06 04
Baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03)
16 06 05
Inne baterie i akumulatory
16 06 06* Selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów
7.3.2 Odzysk i unieszkodliwianie baterii i akumulatorów
Baterie i akumulatory ołowiowe
Zużyte akumulatory ołowiowe poddawane są procesom technologicznym mającym na celu
odzysk ołowiu i kwasu siarkowego. W województwie śląskim istnieją dwie instalacje do przerobu
tych odpadów, prowadzone przez „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu (moc przerobowa 100 tys. Mg
akumulatorów) oraz w „Baterpol” Sp. z o.o. w Świętochłowicach (moc przerobowa 70 tys. Mg), w
których przerabiane są odpady z całego kraju. Istniejące moce przerobowe znacznie
przekraczają zapotrzebowanie na przerób akumulatorów ołowiowych w kraju, którego wielkość
szacowana jest na około 70 tyś. Mg. Obie firmy posiadają sieć zbierania zużytych akumulatorów
oraz pośredniczą w wyposażeniu odbiorców w kwasoodporne pojemniki do transportu
akumulatorów.
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
Zużyte akumulatory wielkogabarytowe przerabiane są w firmie MarCo Ltd w Rudnikach koło
Częstochowy. Technologia przeróbki polega na otwarciu akumulatora, usunięciu elektrolitu,
części metalowych oraz wydzieleniu płyt żelazo-niklowych i żelazo-kadmowych. Płyty żelazoniklowe są eksportowane. Elektrolit jest przekazywany do wykorzystania do neutralizacji
roztworów kwaśnych. Części metalowe sprzedawane są jako złom stalowy. Płyty żelazokadmowe są przerabiane przez firmę „Kadm-Oława” Sp. z o.o. w Oławie na tlenek kadmu.
72
7.3.3 Cele
Odzysk z rynku 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i akumulatorów
zgodnie z Rozporządzeniem RM z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) w
ilości:
- akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe – 60% w 2006 r.
- akumulatory Ni-Cd małogabarytowe – 45% w 2006 r.
- pozostałe baterie (z wyłączeniem cynkowo-węglowych i alkalicznych) – 30% w 2006 r.
7.3.4 Zadania
W celu usprawnienia gospodarki małogabarytowymi akumulatorami i bateriami, niezbędne jest
zorganizowanie ich zbiórki z rozproszonych miejsc powstawania. Obowiązek odzysku z rynku
zużytych baterii i akumulatorów został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a
egzekwowany jest przy zastosowaniu opłaty produktowej.
7.4
Odpady zawierające azbest
7.4.1 Stan aktualny
Zasady postępowania z tymi odpadami reguluje ustawa o odpadach, ustawa prawo ochrony
środowiska, ustawa o zakazie stosowania wyrobów azbestowych oraz rozporządzenia
wykonawcze, między innymi: Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie sposobów
bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. Nr
138, poz. 895 z 1998 r.) i Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej dotyczące zasad
BHP przy usuwaniu i zabezpieczaniu wyrobów zawierających azbest (Dz.U. Nr 45, poz. 280 z
1998 r.).
Usuwaniu wyrobów azbestowych poświęcono specjalny program – „Program usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, który został zatwierdzony
przez Radę Ministrów dnia 14 maja 2002 roku. Zgodnie z tym programem przyjmuje się
oczyszczenie do 2032 roku terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat
wyrobów azbestowych.
Odpady zawierające azbest stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzi wówczas, gdy
włókna azbestowe uwalniają się i wraz z powietrzem przedostają się do układu oddechowego.
Aby przeciwdziałać temu należy stosować się do zaleceń i wymogów dotyczących bezpiecznego
usuwania i postępowania z odpadami zawierającymi azbest. Na co dzień dość często spotyka
się przypadki nieodpowiedzialnego postępowania z odpadami azbestowymi dotyczyły głównie
składowania płyt z demontażu pokryć dachów i elewacji budynków w przypadkowych miejscach
(bez jakiegokolwiek zabezpieczenia).
Od 1997 roku obowiązuje ustawa o zakazie stosowania i produkcji wyrobów azbestowych, w
związku z tym jedynym źródłem odpadów azbestowych jest demontaż zabudowanych wyrobów
azbestowych. Szacuje się, że na terenie gminy znajduje się około 5964 Mg wyrobów
zawierających azbest, w tym:
73
-
5922 Mg płyt azbestowo-cementowych,
-
42 Mg rur azbestowo-cementowych.
Do odpadów azbestowych należą także odpady, których liczba jest jednak niewielka, powstające
przy demontażu i rozbiórce m.in.: izolacji ognioochronnych i akustycznych, osłon do kanałów
spalinowych, kształtek do wentylacji zewnętrznych, osłon rurociągów ciepłowniczych i tkanin
ognioodpornych (wata i przędza azbestowa, tkaniny termoizolacyjne, taśmy i sznury
termoizolacyjne, tektura termoizolacyjna, koce gaśnicze i worki z tkaniny azbestowej). Ponadto
do odpadów zawierających azbest zalicza się także zużyte materiały i wykładziny cierne
stosowane w hamulcach i sprzęgłach w motoryzacji.
Zbierane na terenie gminy odpady azbestowe są unieszkodliwiane na składowisku odpadów
niebezpiecznych należącym do Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni Ścieków w Oświęcimiu, lub
wywożone na składowiska odpadów azbestowych poza granicami miasta.
7.4.2 Prognoza usuwania odpadów azbestu
Nawiązując do przyjętego przez Radę Ministrów RP w maju 2002 r .Programu usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski. do roku 2032 z terenu
Gminy planuje się usunięcie następujących ilości wyrobów i materiałów zawierających azbest:
- w latach 2005-2012 2188 Mg,
- w latach 2013-2022 2301 Mg,
- w latach 2022-2032 1475 Mg.
Nawiązując do powyższych obliczeń należy stwierdzić, że do końca roku 2014 należy usunąć i
unieszkodliwić przez składowanie 2648 Mg odpadów azbestowych. Oznacza to, że średnio
rocznie zaistnieje potrzeba składowania około 265 Mg odpadów azbestowych, na które to
działania należy zaplanować odpowiednie środki finansowe w aspekcie zadań inwestycyjnych i
organizacyjnych.
7.4.3 Cele i kierunki działań
Podstawowym celem ekologicznym do roku 2015 jest przyspieszenie działań związanych z
unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest. Planuje się. wyeliminowanie około 50%
azbestu i unieszkodliwienie poprzez deponowanie. Konieczne jest opracowanie dla m. Oświęcim
programu usuwania i unieszkodliwiania azbestu. Według programu wojewódzkiego – przewiduje
się budowę 3 składowisk azbestu w województwie małopolskim. Jedną z opcji do rozważenia
jest budowa kwatery do składowania azbestu na terenie SOK w Oświęcimiu lub budowy budowy
składowiska odpadów azbestowych
Wobec zakazu stosowania wyrobów zawierających azbest, jedynym źródłem odpadów jest
wytwarzanie ich podczas robót w miejscach, gdzie dawniej były zastosowane. Znaczna masa
odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości. Z uwagi na wysoki koszt
usuwania i unieszkodliwiania odpadów azbestowych, istotne jest dofinansowanie przedsięwzięć
związanych z usuwaniem wyrobów azbestowych, podejmowanych przez osoby fizyczne, ze
środków publicznych oraz środków pomocowych Unii Europejskiej. Konieczne jest wsparcie
finansowe ze środków WFOŚ i GW usuwania wyrobów azbestowych z obiektów użyteczności
publicznej i rozszerzenie możliwości uzyskania pożyczek z częściowym umorzeniem dla
prywatnych właścicieli.
74
7.5
Pestycydy
7.5.1 Stan Aktualny
Pestycydy są chemicznymi środkami ochrony roślin i środkami chroniącymi żywność lub
człowieka przez szkodnikami. Zgodnie z katalogiem odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 z
2001 r.) odpady pestycydowe mają następujące kody:
- 07 04 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania organicznych środków
ochrony roślin (z wyłączeniem 02 01 08 i 02 01 09), środków do konserwacji drewna (z
wyłączeniem 03 02) i innych biocydów.
- 07 04 80* Przeterminowane środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne
i toksyczne)
- 07 04 81 Przeterminowane środki ochrony roślin inne niż wymienione w 07 04 80
- 15 01 10* Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi
zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i
toksyczne).
Odpady pestycydów pochodzą z:
- przeterminowanych w ubiegłych latach preparatów, które wycofane z obrotu, zdeponowano
w mogielnikach lub magazynach,
- bieżącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie.
Likwidację deponowanych odpadów pestycydowych niebezpiecznych (kod: 07 04 80*)
przeprowadza się przez termiczne unieszkodliwianie w spalarniach na terenie Holandii i
Niemiec.
Aktualnie na nowouruchomionej linii w spalarni odpadów „Lobbe Dąbrowa Górnicza” Sp. z o.o.
w Dąbrowie Górniczej można unieszkodliwiać przeterminowane środki ochrony roślin o kodach
07 04 80*, 07 04 81, 20 01 19* i 20 01 80.
Na podstawie bieżącej podaży rynkowej środków ochrony roślin i ich wysokich cen szacuje się,
że obecnie przeterminowaniu ulegają niewielkie ich ilości. Powstają natomiast odpady
opakowaniowe, które zgodnie z ustawą o opakowaniach (Dz.U. Nr 63, poz. 638, 2001 r.)
powinny trafiać do producenta lub importera. Zgodnie z ww. ustawą są oni obowiązani do
posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów
opakowaniowych, w tym niebezpiecznych dla środowiska (kod: 15 01 10*) Według informacji
zawartych w Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu oświęcimskiego na terenie Oświęcimia
nie ma składowiska (mogielnika) odpadów pestycydowych.
7.5.2 Cele i zadania
Cele krótko- i długoterminowe przewidują stworzenie sprawnego i efektywnego systemu zbiórki
przeterminowanych pestycydów.
Do najważniejszych zadań na terenie gminy należy:
- organizacja zbiórki odpadów pestycydowych od mieszkańców, która może być realizowana
w ramach gminnego systemu odbioru odpadów niebezpiecznych.
75
7.6
Opady medyczne
7.6.1 Stan aktualny
Odpady medyczne to substancje stałe, ciekłe i gazowe powstające przy leczeniu,
diagnozowaniu oraz profilaktyce, w działalności medycznej prowadzonej w obiektach lecznictwa
zamkniętego, otwartego oraz w obiektach badawczych i eksperymentalnych. Odpady medyczne
powstają w różnych jednostkach opieki zdrowotnej, takich jak: szpitale ogólne, szpitale
psychiatryczne, sanatoria rehabilitacyjne, ośrodki leczenia odwykowego, ośrodki rehabilitacyjne
dla narkomanów, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady leczniczo wychowawcze, zakłady
opiekuńczo-lecznicze, szpitale uzdrowiskowe, sanatoria uzdrowiskowe, hospicja, przychodnie,
ośrodki zdrowia, poradnie, punkty lekarskie, praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne
specjalistyczne i grupowe).
Dotychczasowy stan gospodarki odpadami medycznymi w kraju jest niezadowalający. Często
zdarza się, że odpady medyczne bez odpowiedniego zabezpieczenia trafiają na wysypiska
odpadów komunalnych lub spalane są w kotłowniach szpitalnych. Problematyka prawidłowego
usuwania i unieszkodliwiania odpadów medycznych stanowi aktualnie jeden z istotnych
problemów dostrzeganych przez służby sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska
głównie z uwagi na rozproszenie miejsc powstawania tych odpadów.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) odpady medyczne sklasyfikowano w grupie 18.
Tabela 7-1 Klasyfikacja odpadów medycznych zgodnie z katalogiem odpadów
Kod
odpadu
Odpady medyczne
18 01
Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej
18 01 01
Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03)
18 01 02*
Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej
przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03)
18 01 03*
Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz
inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co
do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i
zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem 18 01
80 i 18 01 82
18 01 04
Inne odpady niż wymienione w 18 01 03
18 01 06*
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne
18 01 07
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06
18 01 08*
Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
18 01 09
Leki inne niż wymienione w 18 01 08
18 01 10*
Odpady amalgamatu dentystycznego
18 01 80*
Zużyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie o właściwościach zakaźnych
18 01 81
Zużyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie inne niż wymienione w 18 01 80
18 01 82*
Pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych
* odpady niebezpieczne
76
7.6.2 Bilans odpadów medycznych
Według danych statystycznych (2002 r.) na terenie Oświęcimia funkcjonują następujące obiekty
służby zdrowia:
- Szpitale: 1 obiekt: 483 łóżka
- Przychodnie: 6 obiektów
- Apteki: 17 obiektów
Zgodnie z danymi WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wśród odpadów, powstających w
placówkach służby zdrowia około::
-
75 % - 90 % stanowią odpady nie stanowiące zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi (odpady
komunalne lub o zbliżonym charakterze),
-
10 % - 25 % odpady medyczne.
Odpady powstające w placówkach medycznych można podzielić na 4 podstawowe grupy:
Grupa A
odpady komunalne, w tym: odpady kuchenno – ogrodowe, wielkogabarytowe,
surowce wtórne itp.,
Grupa B
zużyte opatrunki, krew i jej produkty krwiopochodne, tampony, przedmioty ostre
(igły, strzykawki, skalpele, pipety itp.),
Grupa C
szczątki ludzkie i zwierzęce: tkanka pooperacyjna, rozpoznawalne szczątki ciała
ludzkiego,
Grupa D
cytostatyki, niewykorzystane płyny z chemioterapii, odpady chemiczne
i farmaceutyki (przeterminowane leki, materiały fotograficzne), odpady o wysokiej
zawartości metali ciężkich (np. termometry rtęciowe, świetlówki) oraz
radioaktywne.
W oparciu o zebrane dane oraz informacje zawarte w Planie Gospodarki Odpadami dla
województwa małopolskiego, podjęto próbę określenia ilości odpadów medycznych
powstających na terenie gminy. Według wskaźników przyjętych w planie gospodarki odpadami
dla woj. małopolskiego – na 1 łóźko szpitalne/dzień przypada od 2,5 do 3,3 kg odpadów.
Średnie wykorzystanie łóżka szpitalnego wynosi 70 % (wg wojewódzkiego planu). Z
powyższego wynika, że na terenie Oświęcimia powstaje około 309 Mg odpadów szpitalnych, w
tym około 31 Mg to odpady stricte medyczne wymagające pełnego unieszkodliwienia z
zastosowaniem odpowiednich metod. Około 278 Mg pozostałych odpadów w szpitalnych
kwalifikowano do grupy odpadów nie stanowiących zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi (odpady
komunalne i komunalnopodobne).
Niebezpieczne odpady medyczne na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia
2002 roku w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie
odzyskowi jest zakazane (Dz.U. nr 8, poz.102,103) nie mogą być poddane odzyskowi. Z kolei
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 roku w sprawie dopuszczalnych
sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. z 2003
r. nr 8, poz. 103 i 104) dopuszcza następujące sposoby unieszkodliwiania odpadów
medycznych:
−
termiczne przekształcanie odpadów,
−
autoklawowanie,
−
dezynfekcja termiczna,
−
działanie mikrofalami,
−
obróbka fizyczno-chemiczna.
77
Aktualnie najbardziej popularnym sposobem unieszkodliwiania odpadów medycznych jest
poddawanie ich procesowi termicznego przekształcania (spalania) w specjalnych instalacjach.
Według planu gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego w województwie
funkcjonuje 13 zakładów termicznego przekształcania odpadów, w tym 1 w Oświęcimiu – Firma
Chemiczna „Dwory”. Jedynie cztery obiekty są dostosowane do spalania odpadów medycznych.
Zestawienie zakładów termicznego przekształcania odpadów na terenie województwa
małopolskiego ilustruje poniższa tabela.
Tabela 7-2 Zakłady unieszkodliwiania odpadów medycznych w województwie małopolskim
Zdolność
przerobowa
Mg/rok
L
p.
Nazwa Zakładu
Miejscowoś
ć
1
Zakład Utylizacji Odpadów Szpitalnych
Kraków
b.d.
2.
Spalarnia Odpadów Poszpitalnych
Spalarnia
Odpadów
w
Szpitalu
Powiatowym w Gorlicach
Instalacja do termicznej degradacji
Odpadów Szpitalnych SEGHERS Clinic
Waste
Gorlice
b.d.
Gorlice
b.d.
Tarnów
4 000
3.
4.
Łączna obciążenie tych instalacji wynosi około 3700 Mg/ r. Spalarnie te obecnie nie są w pełni
obciążone, np. stopień wykorzystania instalacji SEGHERS wynosi około 30 %. Zmiany sytuacji
należy spodziewać się po zamknięciu lokalnych kotłowni przyszpitalnych w efekcie
przeprowadzonych przeglądów ekologicznych.
7.6.3 Cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami medycznymi
Główne cele z zakresu gospodarki odpadami medycznymi na terenie gminy miejskiej Oświęcim
w okresie 2004-2007 to:
− ograniczenie szkodliwego oddziaływania odpadów medycznych na środowisko,
− uregulowanie systemu gospodarki odpadami medycznymi na terenie gminy,
− monitoring gospodarki odpadami medycznymi na terenie gminy,
− przeprowadzenie kampanii edukacyjnej w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami
medycznymi wśród pracowników służby zdrowia.
Zadania organizacyjne niezbędne do realizacji celów gospodarki odpadami medycznymi:
− objąć wszystkie podmioty wytwarzające odpady medyczne systemem zbiórki odpadów,
− prowadzić monitoring gospodarki odpadami medycznymi poprzez kontrolę podmiotów
wytwarzających odpady medyczne oraz kontrolę i weryfikację firm posiadających
zezwolenie na zbieranie i transport tych odpadów.
78
7.7
Odpady weterynaryjne
7.7.1 Stan aktualny
Powstawanie odpadów weterynaryjnych jest związane z działalnością prowadzoną w zakresie
badania zwierząt i świadczenia usług weterynaryjnych oraz w związku z realizacją badań
naukowych i doświadczeń na zwierzętach. W obowiązującym katalogu odpadów odpady
weterynaryjne sklasyfikowano w podgrupie 18 02 – odpady z diagnozowania, leczenia i
profilaktyki weterynaryjnej.
Tabela 7-3 Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych zgodnie z katalogiem odpadów
Kod
odpadu
18 02
18 02 01
1802 02*
18 02 03
18 02 05*
18 02 06
18 02 07*
18 02 08
Odpady weterynaryjne
Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej
Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 02 02)
Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz
inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co
do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i
zwierząt
Inne odpady niż wymienione w 18 02 02
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 02 05
Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
Leki inne niż wymienione w 18 02 07
* odpady niebezpieczne
Ilość aktualnie wytwarzanych odpadów weterynaryjnych przez służby weterynaryjne na terenie
gminy miejskiej Oświęcim nie jest możliwa do określenia, gdyż dane dotyczące powstawania
tego typu odpadów nie były dotychczas gromadzone. W związku z brakiem danych ilościowych i
rodzajowych dotyczących grupy odpadów weterynaryjnych powstających na obszarze Miasta
Oświęcim przyjęto, że ich ilość zostanie ustalona szacunkowo. Założono, że w 2003 r. na
terenie Miasta wytworzono około 0,423 Mg odpadów weterynaryjnych.
7.7.2 Prognoza odpadów weterynaryjnych
Na terenie gminy prognozuje się wzrost ilości odpadów weterynaryjnych o 2% w ciągu roku.
Przewidywania zmian ilości odpadów przedstawia poniższa tabela.
Tabela 7-4 Prognoza ilości odpadów weterynaryjnych powstających na terenie gminy
Rok
Prognoza ilości odpadów
weterynaryjnych [Mg/rok]
2004
0,431
2005
0,440
2006
0,449
2007
0,458
2010
0,486
2015
0,536
79
7.7.3 Cele
Celem do osiągnięcia w okresie perspektywicznym jest objęcie systemem zbiórki
i unieszkodliwiania powstających niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych ze wszystkich
źródeł ich powstawania.
7.7.4 Zadania
Zadaniem niezbędnym do zrealizowania celu z pkt. 7.7.3 z zakresu gospodarki odpadami
weterynaryjnymi jest:
- prowadzenie stałej kontroli posiadaczy niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych w
zakresie przestrzegania przepisów dotyczących postępowania z odpadami tej grupy.
7.8
Zużyte pojazdy samochodowe
7.8.1 Stan aktualny
Samochód po zakończeniu swojego użytkowania staje się tzw. odpadem poużytkowym i należy
do kategorii odpadów niebezpiecznych. Równocześnie jest wartościowym odpadem, źródłem
cennych materiałów będących po przetworzeniu wartościowymi surowcami wtórnymi. Szkodliwe
oddziaływanie na środowisko pojazdów wycofanych z eksploatacji spowodowane jest
występowaniem w nich substancji niebezpiecznych, które mogą dostać się do środowiska w
przypadku niekontrolowanego postępowania z zużytymi pojazdami lub nie zapewnienia
odpowiednich zabezpieczeń przed dostaniem się tych substancji do gleby lub wód gruntowych i
atmosfery.
Aktualnie w kraju prowadzone są prace legislacyjne nad wdrożeniem dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 w sprawie pojazdów wycofanych z
eksploatacji. Ustawa powinna w sposób zdecydowany poprawić gospodarowanie pojazdami
wyeksploatowanymi tak w zakresie podaży pojazdów jak i w zakresie organizacji i technologii
recyklingu pojazdów.
Wprowadzenie ustawy umożliwi prowadzenie monitoringu ilości wyeksploatowanych pojazdów
rocznie, prowadzenie monitoringu odzysku i recyklingu odpadów z zużytych pojazdów. Dokładna
ewidencja odpadów jest warunkiem niezbędnym dla raportowania stanu gospodarowania
zużytymi pojazdami celem spełnienia wymagań dyrektywy. Zużyte lub nie nadające się do
użytkowania pojazdy, czyli samochody wycofywane z eksploatacji, powinny być przekazywane
przez ostatniego właściciela do firm posiadających uprawnienia wojewody do wydawania
zaświadczeń o przyjęciu samochodu do kasacji. Technologia unieszkodliwiania samochodów
realizowana w uprawnionych firmach zwanych stacjami demontażu, polega na usuwaniu
substancji niebezpiecznych, demontażu i segregacyjnym odzysku materiałów, części i
podzespołów, które mogą być ponownie wykorzystane.
80
Tabela 7-5 Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych z zużytych samochodów
Rodzaj odpadu
metale żelazne
metale nieżelazne
baterie i akumulatory
zużyte opony
tworzywa sztuczne
szkło
odpadowe oleje silnikowe,
przekładniowe i smarowe
płyny hamulcowe
płyny zapobiegające zamarzaniu
odpady paliw ciekłych
filtry olejowe
okładziny hamulcowe
zbiorniki na gaz skroplony
elementy wybuchowe np. poduszki
powietrzne
zużyte urządzenia klimatyzacyjne
zawierające freony
Masa
odpadu
[Mg]
0,710
0,050
0,0133
0,0273
0,08
0,0254
recykling
materiałow
y
x
x
x
x
x
x
0,0049
x
0,0003
0,0046
0,0050
0,0010
0,0015
0,002
x
x
x
x
0,005
x
0,0105
x
Sposób utylizacji
spalanie z
odzyskiem
energii
składowani
e
x
x
x
x
x
Odzyskane odpady - materiały przekazuje się uprawnionym odbiorcom do recyklingu a odpady,
dla których recykling nie jest uzasadniony ekonomicznie lub dla których nie istnieją technologie
recyklingu kierowane są do spalenia z odzyskiem energii lub na składowiska. Na terenie Miasta
Oświęcimia (wg danych planu wojewódzkiego) funkcjonuje 1 zakład upoważniony przez
Wojewodę małopolskiego (składnica złomu) do prowadzenia działalności w omawianym
zakresie: Auto- Sprzęt Sp z o.o., Oświęcim Kolbego 17
W kraju dostępne są podstawowe urządzenia do wykonywania demontażu w sposób
profesjonalny, jak również zaczyna się normalizować rynek odbiorców odpadów i recyklerów.
Obecnie około 85% średniej masy pojazdu może być ponownie wykorzystane.
Tabela 7-6 Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych z zużytych pojazdów samochodowych i
możliwości ich recyklingu
Rodzaj odpadu
Metale żelazne
Odzysk
[% wagowy
średniej masy
samochodu]
73,0
Recyklerzy
Metale nieżelazne
5,0
Akumulatory i baterie
1,5
Szyby
Płyny chłodnicze i do spryskiwania
szyb
Opony
Oleje
Razem
2,5
Huty stali
Zakłady
metalurgiczne,
huty
metali nieżelaznych
Zakłady
przetwórstwa
akumulatorów
Huty szkła
0,5
Zakłady chemiczne
3,1
0,5
86,6
Odzysk energii - cementownie
Rafinerie
81
7.8.2 Cele
Zapobieganie powstawaniu odpadów z pojazdów samochodowych i tworzenia warunków do
odzysku i recyklingu.
Zgodnie z wymogami opracowywanej ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji wersja projektu z dnia 18-12-2002 zakłada się:
- po dniu 1 stycznia 2006 r. stacja demontażu powinna osiągnąć poziom ponownego użycia i
odzysku przyjętych pojazdów w wysokości nie mniejszej niż 85% średniej masy pojazdu
rocznie oraz poziom ponownego użycia i recyklingu nie mniejszy niż 80% średniej masy
pojazdu rocznie,
- dla pojazdów wyprodukowanych przed 1 stycznia 1980 r. osiągnięty poziom ponownego
użycia i odzysku może wynosić nie mniej niż 75% a poziom ponownego użycia i recyklingu
nie mniej niż 70% średniej masy pojazdu rocznie,
- po dniu 1 stycznia 2015 r. poziom ponownego użycia i odzysku przyjętych pojazdów
powinien wynosić nie mniej niż 95% średniej masy pojazdu rocznie oraz poziom ponownego
użycia i recyklingu nie mniej niż 85% średniej masy pojazdu rocznie.
Dla zapewnienia prawidłowej gospodarki zużytymi pojazdami konieczne jest przede wszystkim
podjęcie działań na poziomie krajowym. Zgodnie z wymaganiami dyrektywy o postępowaniu z
wyeksploatowanymi samochodami oraz z projektem ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji, stacje demontażu będą zobowiązane po dniu 1 stycznia 2007 do bezpłatnego
przyjmowania samochodów od ostatniego właściciela. Producenci i importerzy samochodów, w
przypadku niewypełnienia obowiązku odzysku i recyklingu będą zobowiązani uiścić opłatę
produktową. Środki z opłaty produktowej przeznaczone będą na dofinansowanie zadań w
zakresie demontażu pojazdów, których nie wykonano na podstawie umowy z przedsiębiorcami
lub organizacjami odzysku.
7.9
Zużyte opony
7.9.1 Stan aktualny gospodarki zużytymi oponami
Szybki rozwój motoryzacji w Polsce w latach 90- tych spowodował zwiększenie ilości zużytych
opon. Odpady zużytych opon stanowią poważny problem ekologiczny ze względu na swoją
trwałość.
Dokładne określenie zasobów zużytych opon jest trudne ze względu na brak jakichkolwiek
ewidencji w tym zakresie. W krajach Unii Europejskiej przyjmuje się wskaźnik 6,8 kg opony na
mieszkańca. Dla Polski ten wskaźnik będzie niższy i można przyjąć, że wynosi obecnie
maksymalnie 4 kg opony na mieszkańca. W przeliczeniu na liczbę mieszkańców gminy
stanowiło to w 2002 roku – 169 Mg.
7.9.2 Sposoby zagospodarowania zużytych opon
Zużyte opony mogą być zagospodarowywane poprzez:
- bieżnikowanie,
- recykling materiałowy,
- spalanie z odzyskiem energii.
82
W kraju stopień zagospodarowania opon jest niewielki i wynosi średnio około 35%, w tym
bieżnikowanie stanowi około 15%, recykling materiałowy około 7%, wykorzystanie energetyczne
około 13%. Pozostałe 65% to składowanie, również w lasach i na łąkach, lub spalanie w
niekontrolowanych warunkach.
W kraju istnieją możliwości techniczne i moce produkcyjne do realizacji poszczególnych
kierunków wykorzystania zużytych opon. Istnieje wiele zakładów bieżnikowania opon oraz
wytwórnie miału gumowego i regeneratu.
Ustawa Wprowadzenie ustawy-Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmiana
niektórych ustaw o odpadach wprowadziła z dniem 1 lipca 2003 zakaz składowania całych opon
a z dniem 1 lipca 2006 również opon pociętych. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w
zakresie postępowania z niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej nakłada
na producentów i importerów opon obowiązek ich odzysku i recyklingu. W kraju utworzone
zostały w ostatnim roku organizacje odzysku opon, których zasięg działania obejmuje również
województwo małopolskie. Zebrane opony kierowane są głównie do spalania z odzyskiem
energii w cementowniach, rzadziej do recyklingu materiałowego. Aktualnie już cementownie
Górażdże i Strzelce Opolskie przyjmują opony i stosują je jako paliwo uzupełniające przy
produkcji klinkieru.
7.9.3 Cele
Zagospodarowanie zużytych opon w sposób bezpieczny dla środowiska i tworzenie warunków
do odzysku i recyklingu w celu osiągnięcia docelowo w 2007 roku poziomu odzysku 75% i
poziomu recyklingu 15%.
Niezbędne jest stworzenie systemu zbiórki i punktów gromadzenia zużytych opon.
Najkorzystniej zorganizować je przy istniejących składnicach lub stacjach segregacji odpadów.
83
8 Finansowanie zadań gospodarki odpadowej w gminie
Oświęcim
8.1
Źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych
Realizacja zadań z zakresu gospodarki odpadami wymaga zarezerwowania środków finansowych,
które znacząco przewyższają możliwości budżetowe analizowanej jednostki samorządu
terytorialnego. Istnieje zatem konieczność pozyskania zewnętrznych źródeł finansowego celem
wsparcia przedsięwzięć inwestycyjnych.
Dostępnymi sposobami finansowania inwestycji są:
- środki własne,
- kredyty i pożyczki udzielane w bankach komercyjnych,
- kredyty i pożyczki o oprocentowaniu preferencyjnym udzielane przez instytucje wspierające
rozwój gmin,
- dotacje z funduszy krajowych i zagranicznych,
- emisja obligacji.
Podstawowymi źródłami finansowania działań proekologicznych są fundusze ekologiczne, fundacje
i programy wspomagające, własne środki inwestorów. Podstawę tego systemu tworzą fundusze
ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W Polsce działają:
- NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ – największa
instytucja finansująca przedsięwzięcia ochrony środowiska o zasięgu ponadregionalnym i
ogólnokrajowym;
- WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ –
dofinansowuje zadania z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w poszczególnych
województwach,
- POWIATOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ;
- GMINNY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ;
Gromadzą one wpływy z opłat płaconych za korzystanie ze środowiska i jego zasobów przez
podmioty gospodarcze (m.in. za składowanie odpadów) oraz kar nakładanych za
ponadnormatywne zanieczyszczanie środowiska.
Oprócz tego funkcjonuje szereg instytucji i organizacji (m.in. Ekofundusz, Fundacja Partnerstwo dla
Środowiska) wspierających działania proekologiczne. W kontekście akcesji Polski do struktur Unii
Europejskiej, najważniejszymi środkami realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego w
zakresie gospodarki odpadami będą środki Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych.
Istnieją cztery fundusze strukturalne Unii Europejskiej:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund - ERDF),
- Europejski Fundusz Socjalny (European Social Fund - ESF),
- Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych (European Agriculture Guidance and
Guarantee Fund -EAGGF) sekcja "Orientacji"
- Instrument Finansowy Wspierania Rybołówstwa (Financial Instrument for Fisheries GuidanceFIFG).
Inicjatywy w dziedzinie ochrony środowiska mają możliwości otrzymania dofinansowania głównie z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jego podstawowym zadaniem jest niwelowanie
dysproporcji w poziomie rozwoju regionalnego krajów należących do UE.
84
Rada Ministrów przyjęła 14 stycznia 2003 roku Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 (NPR) będący
kompleksowym dokumentem określającym strategię społeczno-gospodarczą Polski w pierwszych
latach członkostwa w Unii Europejskiej. NPR określa cele, priorytetowe działania oraz ramy
instytucjonalne i finansowe działań strukturalnych państwa. Jest to strategiczny, średniookresowy
dokument planistyczny, scalający rozwiązania horyzontalne, sektorowe i regionalne na poziomie
krajowym, wskazującym na kierunki rozwoju gospodarczego Polski w pierwszych latach po akcesji.
Priorytety środowiskowe współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
będą realizowane w ramach dwóch programów operacyjnych, przygotowanych przez rząd Polski
na podstawie Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006:
- Sektorowego Programu Operacyjnego "Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw"
- Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.
Celem Sektorowego Programu Operacyjnego - ,,Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw’’ jest
wsparcie działań (także proekologicznych) prowadzących do wzrostu konkurencyjności polskiej
gospodarki i zwiększających jej zdolność do funkcjonowania w warunkach otwartego rynku. SPO WKP opiera się na trzech priorytetach:
- Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności z wykorzystaniem instytucji otoczenia
biznesu
- Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw działających na Jednolitym Rynku
Europejskim
- Pomoc techniczna
Wsparcie w ramach programu adresowane jest do dużych, średnich i małych przedsiębiorstw z
wyłączeniem komunalnych. Program nie jest kierowany do podmiotów publicznych.
Celem generalnym Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego jest
zapewnienie wszystkim regionom w Polsce, w powiązaniu z działaniami podejmowanymi w ramach
innych programów operacyjnych, udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych gospodarki
poprzez tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie
marginalizacji niektórych obszarów. Program będzie finansowany ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) i Europejskiego Funduszu Społecznego (ESF) oraz ze
środków krajowych. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego bazuje na czterech
priorytetach:
- Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionów
- Wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej i zasobów ludzkich
- Rozwój lokalny
- Pomoc techniczna
Beneficjentami końcowymi pomocy są przede wszystkim samorządy województw, powiatów i gmin,
stowarzyszenia oraz związki gmin i powiatów, instytucje naukowe, instytucje rynku pracy, agencje
rozwoju regionalnego i instytucje wspierania przedsiębiorczości, a za ich pośrednictwem
przedsiębiorstwa, w tym głównie małe i średnie.
Kolejnym bardzo ważnym instrumentem finansowym Unii Europejskiej jest Fundusz Spójności. Z
jego środków finansowane są duże (o minimalnej wartości 10 mln EUR) projekty infrastrukturalne w
zakresie ochrony środowiska oraz transeuropejskich sieci transportowych. Funduszu Spójności
różni się od funduszy strukturalnych:
- krajowym, a nie regionalnym zasięgiem pomocy,
- podejmowaniem finalnej decyzji o przyznaniu środków na dofinansowanie przez Komitet
Zarządzający Funduszem Spójności przy Komisji Europejskiej a nie indywidualnie przez
państwo członkowskie; kompetencją państwa aplikującego do fundusz jest wskazanie
propozycji do dofinansowania.
85
Korzystanie ze środków Funduszu Spójności w Polsce oparte będzie na Strategii Wdrażania
Funduszu Spójności utworzonej na podstawie Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006. Strategia
Wdrażania Funduszu Spójności jest dokumentem przygotowanym przez Ministerstwo Gospodarki,
Pracy i Polityki Socjalnej w ścisłej współpracy z Ministerstwem Infrastruktury i Ministerstwem
Ochrony Środowiska.
Tabela 8-1 Zestawienie priorytetów środowiskowych proponowanych do wsparcia z Funduszu
Spójności w ramach NPR 2004-2006
Lp.
1.
2.
3.
4.
Nazwa priorytetu
Poprawa jakości wód powierzchniowych, polepszenie
jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia
oraz zapewnienie bezpieczeństwa
przeciwpowodziowego
Racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona
powierzchni ziemi
Poprawa jakości powietrza
RAZEM
Indykatywna kwota i udział
mln euro
%
1 548,2
82,9
242,5
13,0
75,9
1 866,6
4,1
100
Inną metodą realizacji zadań Jednostki samorządowej może być rozważenie (zalecanego w
rozporządzeniach unijnych) Partnerstwa Prywato-Publicznego (PPP). Termin „prywatno-publiczne
partnerstwo" (PPP) jest pojęciem ogólnym, które może oznaczać co najmniej kilka form
powierzania podmiotom prywatnym obowiązku świadczenia usług o charakterze publicznym.
Poszczególne formy partnerstwa różnią się między sobą stopniem ponoszonego ryzyka
gospodarczego, podziałem odpowiedzialności za jakość świadczenia, okresem świadczenia usług
oraz charakterem własności majątku służącego do spełniania świadczeń.
Poszczególne formy partnerstwa mogą stać się atrakcyjne dopiero wtedy, gdy określone zostaną
stabilne regulacje prawne zapewniające równowagę pomiędzy interesami prywatnych podmiotów
gospodarczych a interesami ich klientów, warunkując tym samym możliwości uzyskania zwrotu z
inwestycji prywatnego kapitału.
8.2
Finansowanie zadań gospodarki odpadami w gminie Oświęcim
Szacunkowy koszt projektów inwestycyjnych ujęty w Planie Gospodarki Odpadami wyniesie 475,0
7965,0 tys. zł.. Warunkiem koniecznym ich wdrożenia będzie wkład kapitału zewnętrznego. W tym
rozdziale przedstawiono propozycję montażu finansowego dla poszczególnych przedsięwzięć
inwestycyjnych. Przy jego tworzeniu wzięto pod uwagę czynniki:
- skalę problemów w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy,
- charakter planowanych przedsięwzięć,
- przewidywaną wielkość nakładów inwestycyjnych,
- zasady preferencyjnego dofinansowania przedsięwzięć w zakresie gospodarki odpadami przez
krajowe i zagraniczne fundusze pomocowe,
które pozwalają w sposób stosunkowo szybki i efektywny na skorzystanie z preferencyjnego
dofinansowania inwestycji jedynie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Krakowie.
Wnioski do krajowych funduszy ochrony środowiska, w wystandaryzowanej formie, przyjmowane
są na bieżąco przez cały rok. Szczegółowa lista przedsięwzięć priorytetowych do dofinansowania z
Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki wodnej jest podawana
do publicznej wiadomości w placówkach Funduszy oraz na stronach internetowych.
86
Tabela 8-2 Proponowane źródła finansowania zadań Planu Gospodarki Odpadami w gminie
Oświęcim w latach 2004-2007
Lp
Nazwa zadania
Nakłady
finansowe
ogółem
(tys. zł)
WFOŚ i GW
tys. zł
Udział %
nakładów
ogółem
60,0
-
10,0
-
10,0
10,0
-
Środki własne
tys. zł
Udział %
nakładów
ogółem
-
60,0
100,0%
-
10,0
100,0%
Opracowanie dokumentacji projektowej kompostowni i
1. sortowni
2.
Opracowanie dokumentacji projektowej instalacji do
demontażu odpadów wielkogabarytowych.
Opracowanie programu selektywnej zbiórki surowców
wtórnych
3
4. Prowadzenie edukacji ekologicznej mieszkańców gminy
Zakup pojemników do selektywnej zbiórki surowców i
5. pozostałości po segregacji
7,0
70,0%
10,0
3,0
100,0%
30,0%
200,0
140,0
70,0%
60,0
30,0%
60,0
42,0
70,0%
18,0
30,0%
50,0
35,0
70,0%
15,0
30,0%
100,0
70,0
70,0%
30,0
30,0%
3500,0
3300,0
500,0
60,0
2450,0
2310,0
350,0
42,0
70,0%
70,0%
70,0%
70,0%
1050,0
990,0
150,0
18,0
30,0%
30,0%
30,0%
30,0%
10,0
7,0
70,0%
3,0
30,0%
5,0
3,5
70,0%
1,5
30,0%
10,0
7,0
70,0%
3,0
30,0%
80,0
56,0
70,0%
24,0
30,0%
-*
7965,0
5519,5
70,0%
2445,5
30,0%
Prowadzenie na terenie gminy zbiórki odpadów
6. wielkogabarytowych
7.
Wdrożenie i prowadzenie systemu periodycznej zbiórki
odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia
odpadów komunalnych (system mobilny)
Budowa gminnego punktu magazynowania odpadów
8. niebezpiecznych
Realizacja I etapu budowy nowoczesnej kompostowni
9. odpadów organicznych
10. Realizacja sortowni odpadów komunalnych
11. Realizacja stacji demontażu odpadów wielkogabarytowych
12. Likwidacja „dzikich składowisk” odpadów na terenie gminy
Stworzenie bazy gospodarki odpadami z sektora
13. gospodarczego na terenie gminy
Kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów
gospodarczych funkcjonujących w gminie w zakresie
ograniczania ilości wytwarzania odpadów i racjonalizowania
sposobów gospodarowania nimi
Wykonanie inwentaryzacji i opracowanie harmonogramu
usuwania odpadów zawierających azbest
Dofinansowanie kosztów transportu i deponowania odpadów
zawierających azbest przy wymianie lub likwidacji pokryć
dachowych i elewacji budynków
Modernizacja składowisk przemysłowych MPOŚ w
Oświęcimiu: Składowisko Wapna i Popiołu OC-25,
Składowisko Wapna i Popiołu - Osadnik III, Składowisko
Odpadów Niebezpiecznych - (Nowe) Geomembrana,
Składowsko Odpadów Innych niż Niebezpieczne- Monowice
-*
Rekultywacja terenów po składowisku odpadów
przemysłowych na terenie Miejsko-Przemysłowej
oczyszczalni Ścieków w Oświęcimiu - (Składowisko Wapna i
18 Popiołu - Osadnik I
-*
14.
15.
16.
17.
Rekultywacja Składowiska Odpadów Szkodliwych nr 8 na
terenie Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni Ścieków w
19. Oświęcimiu (kontynuacja)
Budowa instalacji do unieszkodliwiania osadów ściekowych
oraz odpadów organicznych, w tym niebezpiecznych - stałych
i płynnych - na drodze pirolizy z recyklingiem energetycznym
20. (wykorzystanie biogazu)
RAZEM
-*
* W Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu oświęcimskiego nie określono kosztów realizacji wymienionych zadań
Należy zaznaczyć, iż w części zadań przewidywanych do realizacji, w zakresie środków własnych,
istnieje możliwość partycypacji w kosztach inwestycyjnych przez jednostki gospodarcze.
87
9 Wnioski z analizy oddziaływania planu na środowisko
Gospodarka odpadami na terenie Oświęcimia jest dostosowywana do istniejących wymogów w
zakresie ochrony podstawowych elementów środowiska. Aktualna sytuacja wynika z faktu, że
nadal część strumienia odpadów znajduje się poza kontrolą. Dotyczy to odpadów komunalnych
oraz przemysłowych i odpadów niebezpiecznych występujących w obydwóch wcześniej
wymienionych strumieniach odpadów. Należy zaznaczyć, że na terenie gminy miejskiej Oświęcim
występują obiekty gospodarki odpadowej, takie jak: sortownia surowców wtórnych i składowisko
odpadów komunalnych eksploatowane przez Spółkę Składowisko Odpadów Komunalnych w
Oświęcimiu oraz składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i składowiska odpadów
niebezpiecznych – we władaniu Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni Ścieków Spółka z o.o. w
Oświęcimiu.
W nawiązaniu do wymogów prawnych gospodarki odpadami, w Planie Gospodarki Odpadami dla
gminy Oświęcim przyjęto takie rozwiązania techniczne i organizacyjne, które promują odzysk i
gospodarcze wykorzystanie jako podstawy sposób postępowania z odpadami, a dopiero w
przypadku braku możliwości zagospodarowania lub innego unieszkodliwiania poza składowaniem,
odpady będą kierowane na składowiska.
Przyjęto, że realizacja ustaleń Planu będzie oznaczała dla środowiska gminy zasadniczą redukcję
zagrożeń związanych z wytwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów. Tak więc przyjęte w Planie
rozwiązania gwarantują poprawę stanu środowiska, w szczególności w zakresie:
a. Ograniczenia degradacji gleb i ich toksycznego skażenia poprzez:
- objęcie całego strumienia odpadów komunalnych kontrolowaną gospodarka, przy czym
pozostałość po selektywnej zbiórce będzie kierowana na składowisko zlokalizowane na
terenie gminy,
- likwidację tzw. „dzikich składowisk” odpadów komunalnych,
- prowadzenie zorganizowanej gospodarki odpadami niebezpiecznymi, które będą
zbierane i kierowane do odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania, przy czym
składowanie będzie prowadzone najwyżej do 2014 roku,
- wzrost stopnia gospodarczego wykorzystania odpadów innych niż niebezpieczne,
pochodzących od podmiotów gospodarczych.
b. Zmniejszenie stopnia skażenia wód powierzchniowych i podziemnych w wyniku objęcia
zorganizowanym zbieraniem całego strumienia odpadów komunalnych oraz ograniczenia
udziału odpadów biodegradowalnych na składowiskach do poziomu 52% w 2014 r., licząc w
stosunku do roku 1995. Również wpłynie na to zaprzestanie składowania odpadów
niebezpiecznych oraz rozwój selektywnej zbiórki do poziomu wymaganego prawem.
c. Poprawę jakości powietrza w obszarach oddziaływań obiektów i instalacji związanych z
gromadzeniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów, jako konsekwencja
wdrożenia rozwiązań spełniających warunki najlepszych dostępnych technologii (BAT).
d. Ochronę zasobów surowców naturalnych w związku z rozbudową systemu selektywnej
zbiórki odpadów i odzysku surowców wtórnych. Dotyczy to również zagospodarowania
odpadów wielkogabarytowych i gruzu budowlanego.
Realizacja ustaleń zawartych w Planie, przy jednoczesnym objęciu zorganizowanym odbiorem
wszystkich wytwarzanych odpadów, doprowadzi do wyeliminowania przyczyn powstawania
nielegalnych składowisk. Dotyczy to także problemu zagospodarowania osadów ściekowych, które
objęte pełną kontrolą nie będą stanowiły źródła negatywnego oddziaływania i zagrożenia
sanitarnego środowiska.
Wprowadzenie w szerokim zakresie kompostowania odpadów kuchennych z gospodarstw
domowych oraz odpadów zielonych w kompostowni Spółkę Składowisko Odpadów Komunalnych w
88
Oświęcimiu przyczyni się do uzyskania kompostu o znacznej zawartości humusu. Działalność ta
obniży obciążenie środowiska substancjami powstającymi w wyniku niekontrolowanego rozkładu
biochemicznego odpadów organicznych – redukcja emisji metanu do atmosfery.
Realizacja ustaleń Planu Gospodarki Odpadami doprowadzi do wyeliminowania PCB z terenu
gminy w terminie do końca 2010 roku. Przyczyni się także do radykalnego zmniejszenia zagrożeń
wynikających z dotychczasowego zastosowania azbestu w różnych dziedzinach, w tym głównie w
budownictwie.
Przyjęcie ustaleń zawartych w niniejszym Planie Gospodarki Odpadami stanowi gwarancję, że na
dowolnym etapie jego wdrażania na terenie gminy Oświęcim, nie wystąpią nowe zagrożenia lub
uciążliwości dla środowiska związane z niekontrolowaną gospodarką odpadami.
89
10 Sposób monitoringu
gospodarki odpadami
i
ocena
wdrażania
planu
10.1 Ustawowe zadania administracji i samorządu w zakresie
gospodarki odpadami
Zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i
porządku określa ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
z późniejszymi zmianami. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do zadań własnych
gminy (art. 3.1.). Do zadań gminy należy m.in. zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie
oraz tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania (art. 3.2.). Zapisane w art. 3.2. zadania
gmina powinna realizować na podstawie planu gospodarki odpadami.
W tym kontekście najkorzystniejszym rozwiązaniem byłoby aby gospodarka odpadami była
prowadzona przez podmioty gospodarcze stanowiące własność Gminy Oświęcim lub w których
Gmina jest udziałowcem większościowym. Takie rozwiązanie gwarantuje władzom Gminy wpływ na
realizację zadań w zakresie gospodarowania odpadami i umożliwia pełną kontrolę ich wykonania.
Jakość świadczonych usług winna prezentować odpowiedni poziom odpowiadający wymogom
środowiskowym, co jedynie mogą gwarantować certyfikaty jakości ISO, posiadane przez
wykonawcę usług.
Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego terenowego inspektora sanitarnego, w drodze
uchwały ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące
m. in. (art. 4):
-
Prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
-
Rodzaju urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie
nieruchomości oraz na drogach publicznych, a także wymagań dotyczących ich rozmieszczenia
oraz utrzymywania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym.
-
Częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych lub nieczystości ciekłych z
terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego.
Rada gminy może ustalić - w drodze uchwały - górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli
nieruchomości za usługi odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości (art. 6.2). Ustalając stawki
powyższych opłat, rada gminy może stosować stawki niższe, jeżeli odpady komunalne są zbierane
i transportowane w sposób selektywny (art. 6.4).
10.2 Opiniowanie projektów planów gospodarki odpadami
Według ustawy o odpadach projekt planu dla Miasta podlega zaopiniowaniu przez:
-
Zarząd Województwa oraz Zarząd Powiatu.
-
Organy wykonawcze Miasta.
90
10.3 Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami
Ustawa o odpadach wymaga, aby plany gospodarki odpadami aktualizowane były nie rzadziej niż
raz na 4 lata. Prezydent Miasta przygotowuje co 2 lata sprawozdanie z realizacji planu gospodarki
odpadami. Sprawozdania te są przedstawiane Radzie Miasta.
Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony Plan będzie wymagał modyfikacji –
będzie przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w
celu aktualizacji Planu.
10.4 Raporty z wykonania Planu Gospodarki Odpadami
Wdrażanie Planu Gospodarki Odpadami będzie podlegało regularnej ocenie w zakresie:
-
Określenia stopnia wykonania przedsięwzięć / działań
-
Określenia stopnia realizacji przyjętych celów
-
Oceny rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem
-
Analizy przyczyn tych rozbieżności.
Kolejnym elementem zarządzania i monitorowania systemem gospodarki odpadami jest
sporządzanie raz na 2 lata raportu z postępów we wdrażaniu Planu Gospodarki Odpadami.
Prezydent przekazuje raport Radzie Miasta.
Prezydent będzie oceniał co dwa lata stopień realizacji planu gospodarki odpadami, natomiast na
bieżąco będzie kontrolowany postęp w zakresie wdrażania przedsięwzięć zdefiniowanych w
planie. Pod koniec 2007 roku nastąpi aktualizacja planu gospodarki odpadami. Taka procedura
pozwoli na spełnienie wymagań zapisanych w ustawie o odpadach.
10.5 Wskaźniki efektywności Planu Gospodarki Odpadami
Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczości,
oparty na wskaźnikach (miernikach) stanu środowiska i zmiany wpływu na środowisko, a także na
wskaźnikach świadomości społecznej. Poniżej w tabeli 10-1 przedstawiono istotne wskaźniki
przyjmując, że lista ta nie jest wyczerpana i będzie sukcesywnie modyfikowana.
91
Tabela 10-1 Wskaźniki bazowe wg stanu na 2002 rok do monitorowania Planu
komunalny
Lp.
Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami
– sektor komunalny
A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany wpływu na środowisko
1
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok]
2
Ilość zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok]
3
Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%]
4
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok]
5
Ilość zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok]
6
Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na
składowiskach w [Mg]
7
Ilość zebranych odpadów ulegających biodegradacji [Mg]:
w tym od mieszkańców
8
Ilość wytworzonych odpadów opakowaniowych [Mg] w tym:
- tworzywa sztuczne
- papier i tektura
- szkło
- opakowania z blachy stalowej
- opakowania z aluminium
- opakowania wielomateriałowe
9
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu odpadów
komunalnych i komunalnopodobnych [%]
10
Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym:
- tworzywa sztuczne
- papier i tektura
- szkło
- blacha stalowa i aluminium
11
Ilość zebranych selektywnie odpadów [Mg]:
- wielkogabarytowych
- poremontowych
- niebezpiecznych
12
Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./pojemność/ m3]
13
Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi:
- linie do segregacji (szt./(Mg/rok)
- kompostownie [szt./(Mg/rok)]
- linie do demontażu odpadów
wielkogabarytowych
- linie do przekształcania gruzu budowlanego
14
Ilość powstających osadów ściekowych w Mg s.m.
15
Sposób postępowania z osadami ściekowymi w Mg:
Wykorzystane w tym:
- na cele przemysłowe
- na cele rolnicze
- kompostowane
- przekształcone termicznie
- składowane (na terenie oczyszczalni)
- inne
Nagromadzone na terenie oczyszczalni
- wykorzystane z nagromadzonych
– sektor
Stan istniejący
(rok 2002)
15 524
13 400
86,3
367
317
6638
1310
0
3147
506
993
883
104
52
220
1,5
538
122,1
103,6
280,3
32,3
254
1/60 800
brak
212
212
B. Wskaźniki świadomości społecznej
1
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg
oceny jakościowej
2
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie
wysypiska)
3
Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnych,
W oparciu o analizę powyższych wskaźników możliwa będzie ocena efektywności realizacji ‘Planu
gospodarki odpadami” a w oparciu o tą ocenę – aktualizacja planu.
92

Projekt - Urząd Miasta Oświęcim

Transkrypt

Podobne dokumenty