Rozprawa w sprawie romansu

S.. akt III RC 114/14
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 26 lutego 2014 roku, Z. B. wniosła o ustanowienie z dniem 1 listopada 2013 roku, rozdzielności
majątkowej.
G. B., pozwany w sprawie, wniósł o oddalenie powództwa (k.91akt).
Prokurator wniosła o ustanowienie rozdzielności z dniem wniesienia pozwu (rozprawa w dniu 5 października 2015
roku k.125).
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
Z. B. i G. B. pozostają w związku małżeńskim od września 1984 roku (k.11akt kopia odpisu aktu małżeństwa).
Małżonkowie nie zawierali umów majątkowych małżeńskich ( bezsporne). Ze związku mają dwoje pełnoletnich dzieci.
Między stronami toczy się postępowanie o rozwód. Powódka wraz ze swoją matką i dwójką pełnoletnich dzieci
wyprowadziła się z domu 16 października 2013 roku.
Z. B. ma 52 lata z zawodu technik ogrodnik, prowadzi działalność gospodarczą -kwiaciarnię w pawilonie, który strony
zakupiły w trakcie związku małżeńskiego do majątku wspólnego. Po wyprowadzeniu się z domu, powódka z dziećmi i
swoją matką mieszka w wynajętym lokalu mieszkalnym. Powódka nie jest w nowym związku, nie ma kluczy do domu
w którym mieszkała z dziećmi i mężem.
G. B. ma 56 lat, z zawodu ogrodnik nie pracuje, żyje z emerytury matki z którą mieszka, nie jest w nowym związku.
Matka pozwanego cierpi na chorobę Alzheimera. Pozwany nadużywał alkoholu, leczył się odwykowo, był na detoksie,
w domu miały miejsce dwie interwencje policji w 2013 roku. W 2012 roku zaczął podejrzewać żonę o romans, wtedy
zaczęły się jego problemy z alkoholem. Pozwany nie jest w nowym związku.
Między stronami istnieje silny konflikt od dłuższego czasu. Podłożem konfliktu jest m.in. nadużywanie alkoholu
przez pozwanego, nie podejmowanie przez niego zatrudnienia, brak partycypowania w kosztach utrzymania rodziny.
Małżonkowie nie współpracują, nie rozmawiają ze sobą, nie są w stanie podjąć żadnej wspólnej decyzji, pozostają
w separacji faktycznej od października 2013 roku. W trakcie wspólnego zamieszkiwania, powódka miała założoną
niebieską kartę z uwagi na sytuację domową. Wyrokiem Nakazowym z dnia 22 maja 2013 roku, pozwany został
uznany za winnego znęcania się psychicznego i fizycznego nad swoją żoną (k.15akt). Wyrok jest prawomocny.
Pozwany nadużywał alkoholu, nie pracował, mimo, że powódka prosiła go wielokrotnie o podjęcie pracy ponieważ
sytuacja finansowa rodziny była ciężka. Powódka ponosiła wszystkie koszty mieszkaniowe, na jakiś czas przed
wyprowadzeniem się z domu nie ponosiła opłat ponieważ nie miała pieniędzy. Przed wyprowadzeniem się powódka
zaprzestała też opłacać składki KRUS za męża. Strony nigdy nie miały wspólnego konta. Obecnie nie ma zaległości w
opłatach mieszkaniowych. Pozwany uregulował zaległości, koszty pokrywając z kwoty uzyskanej ze sprzedaży szklarni,
którą „rozebrał” w grudniu 2013 roku za 6000 złotych. Pozwany otrzymał także kwotę 15 tysięcy złotych jako wsparcie
ze zbiórki od znajomych zorganizowanej przez H. S. ( świadek w sprawie), uważa, że powinien oddać te pieniądze, ma
także do spłacenia pożyczkę 1500 złotych od znajomego.
W skład majątku wspólnego stron wchodzi pawilon pod kwiaciarnię, którą prowadzi powódka i dom, w którym obecnie
mieszka pozwany z matką.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie zeznań stron, dokumentów złożonych do akt ( odpis aktu małżeństwa,
kopia odpisu wyroku nakazowego k.15-16, kopia zawiadomienia k.44, informacji KPP k.73), zeznań świadków: J. B.
(k.78-79), R. B.(k.101-102), K. B. (k.102-103), W. B. (k.114), M. B. (k.123) , H. C. (k.123), R. K. (k.124).
Zeznania w/w świadków potwierdziły stan separacji małżonków, silny konflikt pomiędzy nimi, także fakt nadużywania
alkoholu przez pozwanego i w tym zakresie zasługują na wiarę są zbieżne również z zeznaniami stron. Zeznania
świadków J. B. ( matki powódki) i R. B. ( syna stron) i K. B. ( córki stron) potwierdziły także separację stron,
nadużywanie alkoholu przez pozwanego, awantury w domu na tym tle. Zeznania wymienionych świadków są spójne,
nie budzą wątpliwości. Wymienieni świadkowie jako osoby najbliższe dla stron, mieszkające z nimi są zorientowane
w sytuacji panującej w rodzinie. Zeznania te nie budzą wątpliwości, znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale
dowodowym także w zeznaniach stron.
Powództwo zasługuje na uwzględnienie co do zasady. Art. 52 § 1 krio. stanowi, że z ważnych powodów każdy z
małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Ten przymusowy ustrój majątkowy stanowi
wyjątek od ogólnej zasady jaką jest ustawowa wspólność majątkowa osób pozostających w związku małżeńskim.
W judykaturze Sądu Najwyższego wskazano, że „ważne powody” to sytuacja pociągająca za sobą naruszenie lub
poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny oraz wynikająca
z nieporozumień małżeńskich utrata zdolności do wykonywania zarządu majątkiem wspólnym [por. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2003 roku, sygn. IV CKN 1710/00, LexPolonica nr 377918; wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 7 grudnia 2000 roku, sygn. II CKN 401/00, LexPolonica nr 2440302]. Jednym z ważnych powodów
uzasadniających ustanowienie rozdzielności majątkowej może być okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu
(separacja faktyczna), o ile stan ten cechuje się brakiem możliwości współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym
[wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1997 roku, sygn. III CKN 51/97, OSN 1997, nr 12, poz. 194; wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 4 czerwca 2000 roku, sygn. III CK 126/03, M. Praw. 2004, nr 13, s. 582, wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 14 stycznia 2005 roku, sygn. III CK 112/04, LEX nr 602707].
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że w chwili obecnej od października 2013
roku, małżonkowie pozostają w stanie faktycznej separacji. Dodatkowo zostało potwierdzone, że małżonkowie nie
kontaktują się ze sobą, nie rozmawiają, nie dokonują wspólnych uzgodnień. Sytuacja taka zaś w zasadzie uniemożliwia
jakąkolwiek współpracę między małżonkami co do sprawowania zarządu majątkiem wspólnym oraz podejmowanie
wspólnych decyzji gospodarczych. Zważyć należy, że strony faktycznie podzieliły się majątkiem wspólnym, powódka
korzysta ze wspólnego lokalu, prowadząc kwiaciarnię, pozwany zajmuje dom. Okoliczności powyższe, oceniane w
świetle przywołanej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, którą Sąd orzekający w sprawie podziela, pozwalają zatem
na uznanie ich za „ważne powody”, o których mowa w art. 52 § 1 krio., uzasadniające ustanowienie przez Sąd ustroju
rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami.
Art. 52 § 2 k.r.o. stanowi, iż rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W
wyjątkowych wypadkach, sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia
powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Precyzując przesłanki ustanowienia rozdzielności
majątkowej z datą wsteczną judykatura wskazała, że jest to możliwe o tyle tylko, o ile już w tej dacie istniały ważne
powody z art.52§1krio.. W zasadzie jest to możliwe wyłącznie wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w
rozłączeniu) niemożliwe było już w tym dniu współdziałanie małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym. Przede
wszystkim dotyczyć to zaś będzie sytuacji, w której małżonkowie od dawna żyją w faktycznym rozłączeniu, na przykład
od wielu lat mieszkają i żyją z dala od siebie, brak jest między nimi współdziałania i zgody w prowadzeniu działalności
gospodarczej [T. S., komentarz do art. 52 k.r.o., teza 1a (w:) H. D., T. S., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz,
LEX 2013; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2004 roku, sygn. III CK 126/03, LEX nr 108480; wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 roku, sygn. II CSK 371/08, OSNC 2009/12/171].
W ocenie Sądu w sprawie niniejszej nie zachodzą przesłanki dla takiego właśnie rozstrzygnięcia. Brak jest bowiem
jakichkolwiek szczególnych, wyjątkowych powodów, pozwalających na skorzystanie z dyspozycji art. 52 § 2 zd. 2
krio. Zauważyć należy, że do dnia 16 października 2013 roku, strony zamieszkiwały wspólnie. Oceniając zatem
sytuację stron nie sposób przyjąć, aby już wówczas tj. w dacie wyprowadzenia się powódki istniał stan faktycznej,
długotrwałej separacji, uniemożliwiającej współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. To dopiero opuszczenie
przez powódkę wspólnie zajmowanego domu zainicjowało zaprzestanie utrzymywania przez strony wzajemnych
kontaktów i doprowadziło w konsekwencji do powstania stanu faktycznej separacji. W dniu 16 października 2013
roku stan taki jednak jeszcze nie istniał, zaczął się on dopiero kształtować po tej dacie. Co za tym idzie, nie istniały
wówczas jeszcze przesłanki, które uzasadniałyby ustanowienie między stronami ustroju rozdzielności majątkowej a w
konsekwencji brak jest możliwości aby obecnie taką rozdzielność ustanowić, przyjmując tę właśnie datę. W związku z
powyższym, Sąd oznaczył dzień powstania rozdzielności majątkowej na dzień wniesienia pozwu inicjującego niniejsze
postępowanie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w tej dacie istniały już przesłanki do takiego rozstrzygnięcia, strony
nie zamieszkiwały wspólnie od 2013 roku, w zasadzie nie utrzymując także ze sobą kontaktów, obie złożyły pozwy o
rozwód ( pozwany w lutym 2015 roku).
W świetle wskazanych powyżej okoliczności, powództwo co do zasady podlegało uwzględnieniu. Jedynie w odniesieniu
do sformułowanego przez powódkę żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą aniżeli data
wniesienia pozwu, powództwo należało oddalić. Stanowisko pozwanego nie zasługiwało na uwzględnienie z powodów
wyżej powołanych. Dodatkowo wskazać należy, że powództwo znajduje także podstawę w art.5kc. Postępowanie
wykazało, że pozwany swoim trybem życia, postawą wobec żony i rodziny przyczynił się do rozkładu związku,
powstania separacji. Pozwany od kilkunastu lat nie pracował, nadużywał alkoholu, wszczynał awantury ( zeznania
świadków, pismo policji), nie partycypował w kosztach utrzymania rodziny. Taka postawa jednego z małżonków
dodatkowo wskazuje na konieczność ustanowienia rozdzielności majątkowej. Stan wspólności majątkowej między
stronami postępowania stanowi bowiem fikcję. Stan separacji między stronami ma charakter trwały, nieodwracalny
i jako taki stanowi przesłankę do uwzględnienia powództwa co do zasady.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.