CHRYSTIAN GRYPHIUS - ROCZNICOWE WSPOMNIENIE

CHRYSTIAN GRYPHIUS - ROCZNICOWE WSPOMNIENIE
Artykuł‚ pochodzi z serwisu wschowa.pl.
Data wydruku: 2017-03-08.
Powoli rok 2009 zmierza ku swemu nieuchronnemu końcowi. Na tle przebogatej historii Wschowy
bardzo często pojawiają się okazje do rocznicowego wspominania ważnych postaci lub wydarzeń. Tak
było niedawno, kiedy to we wrześniu, z inicjatywy Muzeum Ziemi Wschowskiej, obchodzono niezwykle
uroczyście – w połączeniu z otwarciem wystawy, jak i międzynarodową konferencją naukową – 400lecie założenia Staromiejskiego Cmentarza Ewangelickiego oraz 300- lecie dramatycznych wydarzeń
wynikających z nawiedzenia miasta przez straszliwą epidemię dżumy. Niezależnie od tego prawdziwi
miłośnicy Ziemi Wschowskiej nie powinni tracić z oczu innej ważnej rocznicy, a mianowicie 360-lecia
urodzin jednego z największych synów tego miasta. Przed zaledwie paroma dniami, dokładnie 29
września, minęła rocznica urodzin Christiana Gryphiusa.
Spośród ważnych postaci historycznych, które przyszły na świat w tym Królewskim Mieście, można go
śmiało postawić w jednym szeregu obok Waleiusza Herbergera czy Samuela Fryderyka Lauterbacha. Po
pierwsze, jest on synem największego niemieckiego poety barokowego, Andreasa Gryphiusa – piewcy
idei Vanitas w oparciu o martyrologiczne doświadczenie Wojny Trzydziestoletniej. Po drugie: dlatego - i
tak twierdzą niektórzy z jego biografów - że na tle rodzeństwa jawi się on jako jedyny, który „wzniósł się
wyżej niż jego wybitny ojciec”.
Światło tego świata ujrzał Christian we Wschowie, rok po zakończeniu wspomnianej wojny, dnia
29.09.1649 r., w szczęśliwym okresie życia jego ojca – zarówno pod względem rodzinnym, jak i
tworzonych wtedy dzieł. Pisane było Christianowi zrobienie kariery naukowej. Pierwszym jej etapem
było pobieranie prywatnych nauk w Głogowie oraz obowiązkowe uczęszczanie do tamtejszej szkoły.
Następnie uczęszczał do gimnazjum w Gotha. Studiował prawo na uniwersytecie w Jenie, zaś w
Straßburgu oddał się studiom filologicznym. W 1674 r. powołano go na profesora greki i łaciny przy
wrocławskim Gimnazjum św. Elżbiety. W 1676 r. poślubił Annę Marię Herrius. W ciągu 12 lat pracy we
wspomnianym gimnazjum zyskał sobie opinię świetnego pedagoga. Dlatego w 1686 r. otrzymał
powołanie na rektora słynnego luterańskiego Gimnazjum św. Marii Magdaleny we Wrocławiu. Od 1699
r. kierował również tamtejszą biblioteką. Zmarł 6 marca 1706 r., do ostatniej chwili prowadząc aktywne
życie naukowca.
Spośród utworów o charakterze naukowym, które wyszły spod jego pióra, wymienić należy: Kurtzer
Entwurff der geistlichen und weltlichen Ritter-Orden (Projekt duchownych i świeckich zakonów
rycerskich), wydany w Lipsku w 1697 r. i powielony ponownie w 1709 r. Ponadto: Lusuum ingenii ex
praestantissimorum recentiorum rarioribus scripts excerptorum fasciculi duo (Wrocław 1699 r.) oraz
Vitae selectorum quorundam illustrium virorum (Wrocław 1703 r.). Już po jego śmierci ukazały się w
1706 r. jego Heilige Communion-Reden (Mowy Świętokomunijne), zaś w 1708 i 1710 r. wydano
drukiem jego dzieło: Der Deutschen Sprache unterschiedene Alter und nach und nach zunehmendes
Wachsthum (Niemieckiej mowy różny wiek i stopniowy rozwój). Christian Gryphius tworzył również na
niwie poetyckiej. Najbardziej znany jest dwutomowy zbiór jego wierszy noszący tytuł Poetische Wälder
(Poetyckie lasy), kilkakrotnie wydawany: we Frankfurcie nad Odrą w 1698 i 1707 r. oraz we Wrocławiu
w 1718 r. W większości są to wiersze okolicznościowe bądź o tematyce religijnej – wolne wprawdzie od
ówcześnie dominującego napuszonego stylu, ale również pozbawione większej wartości poetyckiej. Na
wyróżnienie zasługują najbardziej wybrane wiersze o charakterze zmysłowym bądź satyrycznym. Sporo
napisał dramatów szkolnych, które dość często przeplatane są odami i śpiewami.
Dla potomnych zasłużył się Christian Gryphius jako wydawca. Dokonał on opracowania i ponownego
wydania dzieł swego ojca, Andreasa Gryphiusa. Również przyczynił się do wydania dzieł wszystkich
barokowego poety Hansa Aßmanna barona von Abschatz. Znany jest także z tego, że prowadził rozległą
korespondencję z wieloma uczonymi swej epoki.
Strona 1/2
CHRYSTIAN GRYPHIUS - ROCZNICOWE WSPOMNIENIE
Artykuł‚ pochodzi z serwisu wschowa.pl.
Data wydruku: 2017-03-08.
Myślę, że Christian Gryphius słusznie zasługuje na wspomnienie i stałe miejsce w panteonie wielkich
wschowian: pedagog, autor dramatów szkolnych, naukowiec, poeta, wydawca, erudyta – ktoś o takiej
wielowymiarowości byłby i dzisiaj kimś nietuzinkowym.
Aleksander Wilecki
Strona 2/2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)