Mali i średni przedsiębiorcy mają tylko pół roku na wprowadzenie

NEWSLETTER NR. 5/2016
Mali i średni przedsiębiorcy mają tylko pół roku na wprowadzenie
Jednolitego Pliku Kontrolnego w obszarze ewidencji VAT
Już od 1 stycznia 2017 r. mali i średni przedsiębiorcy będą musieli co miesiąc przesyłać
dane z ewidencji VAT w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Informacja ta może
być dużym zaskoczeniem dla wielu podatników, tym bardziej, że rządowy projekt ustawy
zakładał objęcie ich obowiązkiem stosowania JPK w odniesieniu do całości ewidencji
księgowych dopiero od 1 stycznia 2018 r.
Mali i średni przedsiębiorcy mają czas na aktualizację systemów księgowych do końca tego
roku, a pierwsze dane z ewidencji VAT za styczeń będą musiały być przesłane do 25 lutego
2017 r. Przedsiębiorcy ci będą zmuszeni wygenerować dane i przesłać je automatycznie, co
miesiąc, bez uprzedniego wezwania do organu podatkowego.
Termin 1 stycznia 2018 r. do stosowania JPK (w tym także do ewidencji VAT) został
utrzymany wyłącznie w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców.
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania
W dniu 19 maja br. została uchwalona przez Sejm nowelizacja Ordynacji podatkowej
wprowadzająca do polskiego prawa zespół przepisów tworzących tzw. klauzulę przeciw
unikaniu opodatkowania. Na podstawie uchwalonych przepisów organy podatkowe będą
mogły ocenić skutki podatkowe danej czynności z pominięciem korzyści podatkowej, do
której osiągnięcia czynność ta doprowadziła.
Elementami klauzuli są:
-
-
sztuczny sposób działania określony w przepisach, jako sposób działania, którego nie
zastosowałby podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnie z prawem celami
innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy
podatkowej. Przy czym przy ocenie sztuczności sposobu działania powinny być brane
pod uwagę w szczególności m.in. nieuzasadnione dzielenie operacji, angażowanie
podmiotów pośredniczących, elementów wzajemnie kompensujących się;
działania podejmowane głównie w celu osiągnięcia korzyści podatkowych, gdy
pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności, wskazane przez podatnika
-
-
uznane zostaną za mało istotne, przy czym w ustawie brak jest reguł, według których
należałoby ocenić istotność pozostałych celów lub jej brak;
korzyść podatkowa rozumiana, jako niepowstanie zobowiązania podatkowego,
odsunięcie w czasie zobowiązania podatkowego, obniżenie jego wysokości,
powstanie lub zawyżenie straty podatkowej, powstanie nadpłaty lub prawa do
zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku;
sprzeczność z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, przy czym w
przepisach nie zostało zdefiniowane pojęcie sprzeczności ani sposób ustalania
przedmiotu i celu ustawy podatkowej.
O zastosowaniu klauzuli będzie rozstrzygał MF decyzją, przy czym w trakcie takiego
postępowania może zasięgnąć opinii Rady do Spraw Unikania Opodatkowania. Również
podatnik – na etapie odwołania od decyzji MF - będzie mógł wnioskować o opinię Rady.
Opinie Rady nie będą jednak wiążące.
W toku postępowania w sprawie zastosowania klauzuli, a przed wydaniem decyzji w
pierwszej instancji podatnik będzie mógł skorzystać z prawa do skorygowania deklaracji
podatkowej.
Uchwalone przepisy uprawniają MF do odmowy wydania interpretacji indywidualnej w
zakresie elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które mieszczą się w
definicji unikania opodatkowania. Interpretacja wydana w tym zakresie nie będzie
wywoływać skutków prawnych. MF będzie natomiast uprawniony do wydawania na wniosek
podmiotu zainteresowanego opinii zabezpieczającej dotyczącej czynności planowanej,
rozpoczętej lub dokonanej. Opinia będzie wydawana w ciągu 6 miesięcy, po wniesieniu
opłaty 20.000 zł i będzie podlegać zaskarżeniu do sądów administracyjnych.
Równocześnie z ogólną klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania w ordynacji podatkowej
została uchwalona odrębna klauzula nadużycia prawa dla potrzeb ustawy o podatku od
towarów i usług.
15 procentowy CIT dla małych i nowych przedsiębiorców
Od 1 stycznia 2017 roku tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność
gospodarczą zapłacą obniżoną, stawkę podatku CIT, która będzie wynosić 15 proc. Nowe
przepisy dotyczą tylko i wyłącznie podatników podatku dochodowego od osób prawnych.
Małym podatnikiem, zgodnie z ustawą CIT, jest podatnik, którego wartość przychodu ze
sprzedaży brutto (z VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 1.200.000
EUR przeliczonych na PLN według średniego kursu NBP z pierwszego dnia roboczego
października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Małych
podatników nie będą obowiązywać ograniczenia czasowe w stosowaniu 15 proc. stawki
podatkowej Jednak te firmy, które przekroczą kwotę 1.200.000 EUR w następnym roku
podatkowym zostaną objęte obowiązującą, 19 procentową stawką CIT.
Podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczną działalność gospodarczą będą mogli
skorzystać z obniżonej stawki procentowej tylko przez pierwszy rok podatkowy. Jednak, jeśli
nowo powstała firma w następnych latach podatkowym, będzie spełniać definicję małego
podatnika, będzie mogła kontynuować płacenie niższego podatku CIT.
Nowelizacja niesie ze sobą szereg ograniczeń. Obniżona stawka nie obejmie na przykład
podmiotów, które zostaną utworzone na skutek operacji restrukturyzacyjnych, w tym m.in.
w okresie po dniu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw, a przed dniem jej wejścia w życie,
czyli do 31 grudnia 2016 roku. Powyższe podmioty będą mogły skorzystać z obniżonej stawki
podatku w następnych latach podatkowych ich funkcjonowania, od warunkiem, że spełnią
kryteria dla uznania ich za małego podatnika.
Nowelizacja ustawy, obok obniżenia stawki CIT, wprowadza wiele przepisów mających na
celu uszczelnienie systemu podatkowego. Wśród zmian tych należy wymienić:
-
-
-
doprecyzowanie definicji pojęcia „dochodu uzyskanego na terytorium RP przez
nierezydentów podatkowych” - zaproponowano wprowadzenie do ustawy o CIT (i
uzupełnienie w ustawie o PIT) katalogu otwartego przykładowych zdarzeń prawnych,
w których dochód uzyskiwany przez polskich nierezydentów podatkowych uznawany
byłby za uzyskany na terytorium RP. Wśród nich wymieniony jest m.in. dochód
uzyskiwany przez nierezydentów ze zbycia udziałów/akcji w spółce kapitałowej czy
udziału w spółce osobowej, której majątek składa się w większości z nieruchomości;
zwolnienie z opodatkowania dochodu powstałego z wymiany udziałów, pod
warunkiem wykazania uzasadnionych przyczyn ekonomicznych - Dotychczas
warunek „uzasadnionych przyczyn ekonomicznych” dla zastosowania zwolnienia z
opodatkowania dochodu miał zastosowanie wyłącznie do transakcji łączenia lub
podziału. Po zmianach konieczność wystąpienia uzasadnionych przyczyn
ekonomicznych dla zastosowania zwolnienia będzie dotyczyć także transakcji
wymiany udziałów. Proponowana zmiana ma powstrzymać stosowanie transakcji
„wymiany udziałów” wyłącznie w celu optymalizacji podatkowej, bez większego
uzasadnienia gospodarczego;
opodatkowanie agio aportowego u udziałowca wnoszącego aport - Zgodnie z
aktualnie obowiązującymi przepisami w przypadku wniesienia do spółki – podatnika
CIT aportu w innej formie niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część
przedsiębiorstwa przychód osiągany przez udziałowca był ustalany wyłącznie w
oparciu o wartość nominalną otrzymanych w zamian udziałów. Na podstawie
3
-
-
proponowanych przepisów przychód udziałowca w opisanej sytuacji będzie ustalany
w oparciu o wartość wkładu ustaloną w umowie spółki lub podobnym akcie, przy
czym wartość ta powinna odpowiadać wartości rynkowej;
doprecyzowanie sposobu przypisania kosztów uzyskania przychodu ze zbycia
udziałów w spółce dzielonej przez wydzielenie lub spółki przejmujące (też nowo zawiązanej) w przypadku, gdy wartość nominalna udziałów/akcji spółki dzielonej
będzie niższa niż przed podziałem. Analiza dotychczasowego brzmienia przepisów
mogła prowadzić do wniosku, że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów
nabycia/objęcia udziałów dotyczy wyłącznie sytuacji, w których następuje całkowite
unicestwienie udziałów spółki dzielonej i nie obejmuje swoim zakresem obniżenia
wartości nominalnej;
zwolnienie z opodatkowania w państwie źródła odsetek i należności licencyjnych
tylko dla odbiorcy będącym jednocześnie ich rzeczywistym właścicielem – Odbiorca,
aby korzystać ze zwolnienia nie może działać, jako pośrednik na rzecz innych
podmiotów. Dla zabezpieczenia płatnika przed możliwą odpowiedzialnością za
niepobranie podatku rozszerzono treść oświadczenia składanego przez odbiorcę
należności o sformułowanie, że jest równocześnie rzeczywistym właścicielem odsetek
lub należności licencyjnych.
Zmiany mają wejść w życie wraz z początkiem przyszłego roku. Na dzień wysłania
newslettera projekt nadal jest na etapie prac legislacyjnych Rady Ministrów i nie został
jeszcze przekazany pod obrady Sejmu.
Skonsolidowana administracja podatkowa
Od 1 stycznia 2017 roku ma zacząć działać skonsolidowana Krajowa Administracja
Skarbowa (KAS), która zastąpi dotychczasowe urzędy i izby skarbowe, urzędy i izby celne,
urzędy kontroli skarbowej. W strukturze KAS będą działać Izby Administracji Skarbowej
oraz podległe im Urzędy Administracji Skarbowej oraz Urzędy Celno – Skarbowe.
Nowe rozwiązanie ma służyć między innymi obniżeniu kosztów działań administracji
skarbowej. Według Ministerstwa Finansów, KAS ma działać sprawnej, być bardziej
kompetentny oraz o wiele bardziej przyjazny dla podatników od dotychczasowej, podzielonej
administracji podatkowej. Jednak ministerstwo nie ukrywa, że nowa organizacja ma przede
wszystkim służyć uszczelnianiu podatku VAT i być bardziej skuteczna w wyszukiwaniu
podatników, którzy próbują oszukiwać budżet.
W wyniku uchwalenia ustawy o KAS ma nastąpić także zmiana stosowanych procedur.
Zmiany w zakresie procedur polegałyby na zastąpieniu aktualnie obowiązujących czynności
sprawdzających, kontroli podatkowej i skarbowej, postępowania podatkowego nowymi
procedurami.
W projekcie ustawy rozważano również pomysł likwidacji dwuinstancyjnego postępowania
podatkowego i zastąpienie go jedno-instancyjnym postępowaniem z możliwością
bezpośredniego zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego (na wzór jednoinstancyjnych
postępowań przed ZUS). Aktualnie, pomysł zniesienia dwuinstancyjności postępowania
podatkowego został zarzucony.
Taxline jest butikową firmą doradztwa podatkowego. Wyróżnia nas to, że
jako prawnicy i doradcy podatkowi łączymy znajomość prawa handlowego i
gospodarczego z ekspercką wiedzą z zakresu prawa podatkowego
Nasi eksperci czekają na Państwa pytania:
Taxline Doradcy Podatkowi
ul. Stawki 8 lok. 48
00-193 Warszawa
T: +48/ 22 35 52 802
M: +48/ 695 606 541
E: [email protected]
E: [email protected]
www.taxline.pl
Publikacja zawiera informacje przedstawione z konieczności w skrótowej formie, stąd publikacja ma
charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi czynności doradztwa podatkowego. Nie ponosimy
odpowiedzialności za straty poniesione w wyniku podjęcia lub zaniechania działań na podstawie
niniejszej publikacji.
5