UCHWAŁA Nr 0102-297/16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY

UCHWAŁA Nr 0102-297/16
KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ
w Olsztynie
z dnia 16 czerwca 2016 roku
w sprawie badania zgodności z prawem uchwały Nr XVI/132/2016 Rady Gminy Purda z dnia 20
maja 2016 r. w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji na prowadzenie publicznych i
niepublicznych: szkół, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, przedszkoli i
innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne na
terenie Gminy Purda oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i
wykorzystywania.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie
na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 października
1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 561) oraz
art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z
2016 r. poz. 446)
uchwala, co następuje:
stwierdza się nieważność § 2 ust. 10 i § 3 ust. 8 uchwały Nr XVI/132/2016 Rady Gminy Purda z
dnia 20 maja 2016 r. w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji na prowadzenie
publicznych i niepublicznych: szkół, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych,
przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne lub
prawne na terenie Gminy Purda oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i
wykorzystywania.
UZASADNIENIE
Rada Gminy Purda w dniu 20 maja 2016 r. podjęła uchwałę Nr XVI/132/2016 w sprawie
trybu udzielania i rozliczania dotacji na prowadzenie publicznych i niepublicznych: szkół,
oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, przedszkoli i innych form wychowania
przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne na terenie Gminy Purda oraz
trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystywania.
W dniu 24 maja 2016 r. powyższa uchwała wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Olsztynie celem zbadania jej postanowień pod względem zgodności z prawem.
Pismem z dnia 31 maja 2016 r. zawiadomiono Gminę Purda, iż uchwała ta będzie
rozpatrywana na posiedzeniu Kolegium Regionalnej Iżby Obrachunkowej w Olsztynie (zwane
dalej: Kolegium Izby) w dniu 16 czerwca 2016 r.
Zgodnie z art. 18 ust. 3 cyt. ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, w posiedzeniu
kolegium ma prawo uczestniczyć przedstawiciel podmiotu, którego sprawa jest rozpatrywana.
Przedstawiciel Gminy Purda nie uczestniczył w posiedzeniu Kolegium Izby.
Stosownie do art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, orzekanie,
o nieważności uchwał i zarządzeń, w sprawach wymienionych w art. 11 ust. 1 w/w ustawy,
zastrzeżono dla kolegium regionalnej izby obrachunkowej. Przepis art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy o
regionalnych izbach obrachunkowych stanowi, że właściwość rzeczowa regionalnych izb
2
obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek
samorządu terytorialnego w sprawach zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu jednostki
samorządu terytorialnego.
Kolegium Izby badając przedmiotową uchwałę na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2016 r.
stwierdziło, co następuje:
Zgodnie z art. 80 ust. 2-3b i art. 90 ust. 1a- 1c, 2-3b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm.) prowadzone przez
osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego i osoby fizyczne publiczne i
niepubliczne przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły podstawowe oraz
ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 5, a także publiczne poradnie psychologicznopedagogiczne, które zgodnie z art. 71b ust. 2a prowadzą wczesne wspomaganie rozwoju dziecka,
otrzymują dotację z budżetu odpowiednio gminy lub powiatu w wysokości nie niższej niż kwota
przewidziana na jedno dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju w części oświatowej
subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego pod warunkiem, że osoba
prowadząca przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę, ośrodek lub poradnię
przedstawi organowi właściwemu do udzielenia dotacji informację o planowanej liczbie dzieci,
które mają być objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju, nie później niż do dnia 30 września
roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji.
Stosownie do art. 80 ust 3c i art. 90 ust. 3c ustawy o systemie oświaty dotacje dla
publicznych i niepublicznych: przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół,
placówek, są przekazywane na rachunek bankowy szkoły, przedszkola, innej formy wychowania
przedszkolnego, placówki w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca, z tym
że część za grudzień jest przekazywana w terminie do dnia 15 grudnia.
Art. 90 ust 2g ustawy o systemie oświaty stanowi, że na wniosek osoby prowadzącej
odpowiednio niepubliczne przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę,
ośrodek lub niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną, a także placówkę, o których
mowa w ust. 1a, 2a, 2b, 2d, 3 i 3a, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego
właściwej do udzielenia dotacji może wyrazić zgodę na odstąpienie od terminu, o którym mowa
w ust. 1a, 2a, 2b, 2d, 3 i 3a, tj. od podania organowi właściwemu do udzielenia dotacji,
planowanej liczby uczniów w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia
dotacji lub na udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym niż od początku następnego roku
budżetowego.
Przepisy art. 80 ust. 4 i art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty przyznają organowi
stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego kompetencję do ustalenia trybu udzielenia i
rozliczenia
dotacji
dla
publicznych
i
niepublicznych
szkół,
przedszkoli,
oddziałów
przedszkolnych i placówek, o których mowa w art. 80 ust.2-3b i 90 ust. 1a-1c, 2-3b ustawy oraz
do ustalenia trybu i zakresu kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystywania.
3
W badanej uchwale Rada Gminy Purda w § 2 ust. 10 postanowiła, iż niezachowanie przez
organ prowadzący terminu do złożenia wniosku, o którym mowa w § 2 ust. 2, czyli niezłożenie
wniosku do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji, skutkuje
niezaplanowaniem kwoty dotacji dla przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego i
szkół w budżecie Gminy Purda i odmową jej udzielenia.
W ocenie Kolegium Izby dotacje dla publicznych i niepublicznych szkół, przedszkoli,
oddziałów przedszkolnych, i innych form wychowania przedszkolnego przysługują na każdego
ucznia pod warunkiem złożenia informacji o planowanej liczbie uczniów, nie później niż do dnia
30 września oku poprzedzającego rok udzielenia dotacji (art. 80 ust. 2-3a i 90 ust. 1a-3a ustawy
o systemie oświaty). Jednakże przepis powołanego wyżej art. 90 ust 2g ustawy o systemie
oświaty stanowi, że na wniosek osoby prowadzącej odpowiednio niepubliczne przedszkole, inną
formę wychowania przedszkolnego, szkołę, ośrodek lub niepubliczną poradnię psychologicznopedagogiczną, a także placówkę, o których mowa w ust. 1a, 2a, 2b, 2d, 3 i 3a, organ wykonawczy
jednostki samorządu terytorialnego właściwej do udzielenia dotacji może wyrazić zgodę na
odstąpienie od terminu, o którym mowa w ust. 1a, 2a, 2b, 2d, 3 i 3a, tj. od podania organowi
właściwemu do udzielenia dotacji, planowanej liczby uczniów w terminie do dnia 30 września
roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji lub na udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym
niż od początku następnego roku budżetowego.
Wobec powyższego stwierdzić należy, iż to organ wykonawczy podejmuje decyzję w
zakresie wyrażenia zgody na odstąpienie od terminu podania, do dnia 30 września roku
poprzedzającego rok udzielenia dotacji, planowanej liczby uczniów i ma możliwość wyrażenia
zgody na odstąpienie od tego terminu. Dlatego też brak jest podstaw prawych do regulowania
przez Radę Gminy Purda kwestii związanych z niezachowaniem tego terminu i stanowienia w
uchwale o odmowie udzielenia dotacji.
W § 3 ust. 8 badanej uchwały Rada Gminy Purda postanowiła, że w przypadku ustalenia
przez Wójta Gminy Purda wyższej kwoty zobowiązania niż przekazana dotacja, zostanie
dokonane wyrównanie dotacji należnej za poprzedni rok budżetowy do dnia 31 marca
następnego roku budżetowego. Rada Gminy Purda postanowiła również, że „środki dotacji
przekazanej w danym roku tytułem wyrównania za rok ubiegły lub lata ubiegłe można rozliczyć
wydatkami z roku jej wypłacenia albo wyrównywania dotacji za rok ubiegły lub lata ubiegłe
rozliczyć wydatkami z roku jej wypłacenia albo wydatkami roku, którego dotacja dotyczyła, pod
warunkiem, że wydatki te nie były przedmiotem rozliczenia dotacji odpowiednio za rok ubiegły
lub lata wcześniejsze”.
Zdaniem Kolegium Izby, w myśl powołanego wyżej art. 80 ust. 4 i art. 90 ust. 4 ustawy o
systemie oświaty, radzie gminy przyznana została kompetencja do ustalania trybu udzielania i
rozliczania dotacji oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania.
Określenie tryb rozliczania dotacji należy odnieść do czynności o charakterze materialno-
4
technicznym z zakresu rachunkowości i księgowości. Tryb rozliczania oznacza zasady i terminy
zgłaszania korekt danych stanowiących podstawę naliczania dotacji oraz sprawozdawczości dla
organu dotującego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 marca
2015 r. II GSK 1882/14). Jednakże wydłużenie terminu rocznego rozliczenia dotacji dla
podmiotu dotującego do dnia 31 marca roku następnego, przy jednoczesnym zobowiązaniu
podmiotu dotowanego do dokonania rocznego rozliczenia do dnia 15 stycznia (§ 3 ust.2
uchwały) powoduje, iż podmiot dotowany należną mu dotację mógłby otrzymać dopiero po
upływie kilku lub kilkunastu miesięcy. Należy zauważyć, iż zapisy dotyczące rozliczenia dotacji
„wydatkami z roku jej wypłacenia albo wydatkami roku, którego dotacja dotyczyła, pod
warunkiem, że wydatki te nie były przedmiotem rozliczenia dotacji odpowiednio za rok ubiegły
lub lata wcześniejsze” są nieprecyzyjne, co powoduje, iż nie jest wiadome kto miałby decydować
o takim sposobie rozliczenia dotacji, przy czym, zgodnie z art. 80 ust. 3c i 90 ust. 3c ustawy o
systemie oświaty, dotacje powinny być przekazywane kwotowo na rachunek podmiotu
uprawnionego do otrzymania dotacji.
Biorąc powyższe pod uwagę Kolegium Izby stwierdziło, że zapisy § 2 ust. 10 i § 3 ust. 8
badanej uchwały przekraczają zakres ustawowego upoważnienia przyznanego organowi
stanowiącemu gminy do określenia trybu i zakresu kontroli prawidłowości pobrania i
wykorzystywania dotacji, wynikającego z art. 80 ust. 4 i art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty.
W upoważnieniu tym nie mieści się bowiem normowanie spraw do regulowania, których został
upoważniony organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jak również kwestii, które
zostały już uregulowane w ustawie o systemie oświaty.
Zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, do rodzajów
naruszeń przepisów skutkujących nieważnością uchwały organów jednostek samorządu
terytorialnego (lub jej części) zaliczyć należy naruszenie: przepisów wyznaczających
kompetencję do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów
prawa ustrojowego, przepisów, prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię - oraz
przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (np. wyrok NSA z 11 lutego 1998 r.
sygn. II SA/Wr 1459/97).
W tym stanie rzeczy Kolegium Izby postanowiło, jak w sentencji.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym
Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Na niniejszą uchwałę Kolegium RIO w Olsztynie przysługuje prawo wniesienia skargi do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, w terminie 30 dni od daty jej otrzymania, za
pośrednictwem tutejszej Izby.