3,9%
Transkrypt
3,9%
Poszukiwany - przepis na dobrego diagnostę: poszukują badacze, dydaktycy i praktycy panel Kształcenie ustawiczne psychologów w obszarze diagnostyki – pytania o uŜyteczne treści programowe oraz zasady organizacji i wdraŜania systemu kształcenia Wprowadzenie: prof. dr hab. J.W. Paluchowski Rodzaj wstępu czyli kilka słów o ankiecie Ankieta – opis zadania • Przedstawiono listę 62 kompetencji (nie tylko diagnostycznych), które powinien posiadać psycholog, zawartych m. in. w róŜnych polskich i zagranicznych naukowych opracowaniach, w celach kształcenia opisanych w KRK oraz we wskazaniach róŜnych korporacji zawodowych. UłoŜone były w porządku losowym. • Opisano je w takim języku, jak występują w oryginalnych źródłach. • Zadaniem osoby badanej było określenie, jak bardzo kaŜda z poniŜszych cech jest waŜna zaraz po ukończeniu studiów psychologicznych, a na ile w praktycznych działaniach psychologa. • WaŜność określano na skali: • • • • kompetencja nie jest waŜna kompetencja jest mało znacząca kompetencja jest dość waŜna kompetencja jest bardzo waŜna Ankieta - wygląd Ankieta – opis grupy • Badania prowadzono wśród słuchaczy kursu specjalizacji w psychologii klinicznej (26 ankiet) oraz w Internecie (21 osób). • W grupie badanej było 85% kobiet i 15% męŜczyzn. • Średnia liczba lat praktyki zawodowej wyniosła 7,4 roku (odchylenie standardowe 4,6; mediana 6 lat) Ankieta – najwyŜej oceniane kompetencje diagnostyczne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Ma szacunek dla wiedzy naukowej, metod zbierania danych i ich analizy, zwłaszcza w odniesieniu do wiedzy psychologicznej Stosuje refleksję nad własną praktyką powiązaną z krytycyzmem oraz otwartością na wiedzę i zmiany treści zawodu Potrafi ocenić, na czym polegają problemy etyczne związane z diagnozowaniem Rozumie związek pomiędzy diagnozą i interwencją Potrafi dostrzec popełniane błędy oraz rozpoznać ich potencjalny wpływ na przebieg i efekty diagnozowania; potrafi je korygować Potrafi zaplanować przebieg procesu diagnostycznego Potrafi integrować dane uzyskane za pomocą róŜnych metod diagnostycznych Zna zasady formułowania problemu i stawiania hipotez diagnostycznych Posiada umiejętność nawiązywania oraz podtrzymania współpracy podczas profesjonalnej relacji, w tym takŜe diagnozowania Zna zasady doboru narzędzi diagnostycznych odpowiednio do celu diagnozy i stosownie do okoliczności Zna zasady komunikowania wyników badania; wie, jak dostarczać zrozumiałych i uŜytecznych informacji zwrotnych Ankieta – najniŜej oceniane kompetencje diagnostyczne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Prowadzi badania psychologiczne rozwijające teorie psychologiczne Przygotowuje naukowe referaty i raporty Umie posłuŜyć się kryteriami rozpoznawania wartości podstawowych metod diagnostycznych pod kątem jakości psychometrycznej i diagnostycznej oraz zakresu ich stosowania Ma wiedzę w zakresie podstaw psychometrii Czyta czasopisma psychologiczne Potrafi korzystać z róŜnych narzędzi psychologicznych, by dociec, z jakim problemem klient przychodzi Posiada umiejętność doboru technik diagnostycznych, które mogą być uŜyte w ocenie jednostek, grup lub organizacji Potrafi określić specyfikę podstawowych metod diagnostycznych, wskazać ich moŜliwości i ograniczenia oraz źródła potencjalnych błędów Potrafi interpretować i oceniać wyniki testów i udzielać na ich podstawie porad psychologicznych (doświadczenie*waŜność=-0,38) Potrafi definiować podstawowe pojęcia związane z diagnozą psychologiczną; omówić kroki i etapy procesu diagnozowania Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw diagnozy psychologicznej Wnioski • kompetencje wysoko oceniane mają charakter ogólnych deklaracji • nisko oceniane są kompetencje korzystania z testów, szczególnie jako integralnego elementu działań interwencyjnych • testy widziane są w izolacji od ich teoretycznego zaplecza Ankieta – zmiana wagi kompetencji między studiami a praktyką (+) 1. 2. 3. 4. 5. Posiada umiejętności oceny wielorakich ról, kontekstów i relacji, w których funkcjonują zarówno klient, jak i psycholog oraz umiejętność rozpoznania wzajemnego wpływu tych ról, kontekstów i relacji na proces diagnozowania (ranga 17!) Potrafi integrować dane uzyskane za pomocą róŜnych metod diagnostycznych (ranga 26) Potrafi korzystać z róŜnych narzędzi psychologicznych, by dociec, z jakim problemem klient przychodzi Posiada umiejętność doboru technik diagnostycznych, które mogą być uŜyte w ocenie jednostek, grup lub organizacji Posiada umiejętność nawiązywania oraz podtrzymania współpracy podczas profesjonalnej relacji, w tym takŜe diagnozowania (ranga 31!) Wnioski • • doświadczenie praktyczne podnosi deklarowaną ocenę waŜności kompetencji interwencyjnych bardziej, niŜ diagnostycznych doświadczenie praktyczne podnosi deklarowaną ocenę waŜności wieloaspektowego diagnozowania Ankieta – zmiana wagi kompetencji między studiami a praktyką (-) 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ma wiedzę w zakresie podstaw psychometrii (!!!) Czyta czasopisma psychologiczne Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw diagnozy psychologicznej Potrafi definiować podstawowe pojęcia związane z diagnozą psychologiczną; omówić kroki i etapy procesu diagnozowania Posiada kompetencje pozwalające na samodzielne i krytyczne doskonalenie wiedzy teoretycznej poprzez korzystanie z literatury, kursów i szkoleń Zna zasady formułowania problemu i stawiania hipotez diagnostycznych Wnioski • waŜność wiedzy z psychometrii większa jest na studiach niŜ w praktyce psychologicznej • niską wartość mają działania „samokształceniowe” (korzystanie z literatury, kursów i szkoleń) PA36 PA33 PA39 PA38 PA37 PA32 PA24 PA18 PA15 PA5 PA27 PA49 PA25 PA34 PA30 PA28 PA26 PA31 PA19 PA7 PA4 PA3 PA35 PA61 PA6 PA48 PA47 PA46 PA52 PA50 PA40 PA14 PA54 PA53 PA62 PA41 PA21 PA20 PA56 PA55 PA45 PA11 PA9 PA8 PA13 PA2 PA60 PA59 PA58 PA57 PA43 PA51 PA42 PA22 PA17 PA16 PA23 PA12 PA44 PA29 PA10 PA1 Odległość wiąz. Ankieta – grupowanie kompetencji (1A) Diagram dla "po studiach" Pełne wiązanie Kwadratowe odl. euklidesowe 200 150 100 50 0 grupa 1 • • PA36 Potrafi stosować poradnictwo psychologiczne słuŜące zapobieganiu przestępstwom i reedukacji przestępców PA33 Potrafi prowadzić szkolenia nauczycieli w zakresie rozwiązania problemów niedostosowania społecznego, niepowodzeń szkolnych, narkomanii i innych zjawisk patologicznych w szkole • • • PA39 Umie stosować psychoterapię w leczeniu schorzeń somatycznych PA38 Umie stosować psychoterapię w leczeniu schorzeń neurologicznych PA37 Umie stosować psychoterapię w leczeniu chorób psychicznych • PA32 Potrafi prowadzić szkolenia dla innych specjalistów PSYCHOTERAPIA, PORADNICTWO grupa 2 • PA24 Potrafi opracowywać programy szkoleń i warsztatów w zakresie problematyki psychologicznej • PA18 Przygotowuje naukowe referaty i raporty • PA15 Samodzielnie konstruuje metody diagnostyczne poprawne metodologicznie • PA5 Prowadzi badania psychologiczne rozwijające teorie psychologiczne KOMPETENCJE „AKADEMICKIE” (NAUKOWE) grupa 3 • PA27 Umie posłuŜyć się kryteriami rozpoznawania wartości podstawowych metod diagnostycznych pod kątem jakości psychometrycznej i diagnostycznej oraz zakresu ich stosowania • PA49 Ma wiedzę w zakresie podstaw psychometrii • PA25 Potrafi pisać raporty w celu poinformowania klientów o wynikach interwencji PSYCHOMETRIA grupa 4 • • • • PA34 Potrafi przygotować i przeprowadzić interwencję odpowiednią dla wyznaczonych celów oraz zgodnie z oceną sytuacji PA30 Potrafi prowadzić poradnictwo i/lub zajęcia terapeutyczne z jednostkami i grupami PA28 Potrafi projektować ewaluacje interwencji, zawierające kryteria pochodzące z planu interwencji i ustalonych celów PA26 Potrafi podjąć decyzję, czy klient kwalifikuje się do grupy terapeutycznej o określonych cechach • PA31 Potrafi prowadzić rehabilitację psychologiczną chorych po przebytych ostrych chorobach internistycznych lub chirurgicznych • • PA19 Potrafi ocenić moŜliwości usługi, jej niezawodność i inne cechy, biorąc pod uwagę sytuację organizacyjną i prawną, w której dana usługa ma być wykonana PA7 Potrafi definiować cel usługi psychologicznej, analizować profesjonalne i rynkowe wymagania i ograniczenia oraz sporządzić szczegółowy opis usługi, biorąc pod uwagę warunki organizacyjne i prawne, w których usługa ma być wykonana • • PA4 PA3 Potrafi badać i analizować psychologiczne konsekwencje chorób przewlekłych Potrafi badać i analizować psychologiczne czynniki wpływające na zaburzenia psychosomatyczne SPECJALISTYCZNE PORADNICTWO I REHABILITACJA, PROWADZENIE USŁUG grupa 5 • • • PA35 PA61 PA6 Stosuje refleksję nad własną praktyką powiązaną z krytycyzmem oraz otwartością na wiedzę i zmiany treści zawodu Posiada zdolność do współpracy, w tym równieŜ interdyscyplinarnej Czyta czasopisma psychologiczne • • • • • • • PA48 PA47 PA46 PA52 PA50 PA40 PA14 szkoleń Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw interwencji psychologicznej Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw diagnozy psychologicznej Swoje usługi opiera na psychologicznych teoriach i metodach Potrafi zapewnić klientowi poczucie bezpieczeństwa i komfortu psychicznego Posiada wraŜliwość na róŜnorodność jednostek i kultur Ma szacunek dla innych specjalistów Posiada kompetencje pozwalające na samodzielne i krytyczne doskonalenie wiedzy teoretycznej poprzez korzystanie z literatury, kursów i • • • • • • • • • • PA54 PA53 PA62 PA41 PA21 PA20 PA56 PA55 PA45 PA11 Zna zasady doboru narzędzi diagnostycznych odpowiednio do celu diagnozy i stosownie do okoliczności Potrafi zaplanować przebieg procesu diagnostycznego Rozumie związek pomiędzy diagnozą i interwencją Ma szacunek dla wiedzy naukowej, metod zbierania danych i ich analizy, zwłaszcza w odniesieniu do wiedzy psychologicznej Potrafi ocenić, na czym polegają problemy etyczne związane z interwencją Potrafi ocenić, na czym polegają problemy etyczne związane z diagnozowaniem Zna zasady komunikowania wyników badania; wie, jak dostarczać zrozumiałych i uŜytecznych informacji zwrotnych Zna zasady formułowania problemu i stawiania hipotez diagnostycznych Posiada umiejętność nawiązywania oraz podtrzymania współpracy podczas profesjonalnej relacji, w tym takŜe diagnozowania Potrafi informować klienta o wynikach badania i interwencji psychologicznej w zrozumiałym języku • • • • PA9 PA8 PA13 PA2 Potrafi dostrzec popełniane błędy oraz rozpoznać ich potencjalny wpływ na przebieg i efekty diagnozowania; potrafi je korygować Potrafi definiować podstawowe pojęcia związane z diagnozą psychologiczną; omówić kroki i etapy procesu diagnozowania Potrafi interpretować i oceniać wyniki testów i udzielać na ich podstawie porad psychologicznych Potrafi analizować wpływ dziedziczności oraz czynników społecznych, na sposób myślenia i zachowania osoby badanej RACJONALNE PODSTAWY USŁUGI PSYCHOLOGICZNEJ grupa 6 • • PA60 Potrafi zawodowo współpracować z personelem lekarskim przy diagnozowaniu, leczeniu i prewencji chorób PA59 Potrafi zastosować metody działania, które umoŜliwiają jednostkom, grupom lub organizacjom uczenie się i podejmowanie decyzji w ich własnym interesie, zgodnie z planem interwencji • • • PA58 Potrafi zastosować metody działania, które mają bezpośredni wpływ na wybrane aspekty sytuacji, zgodnie z planem interwencji PA57 Potrafi zastosować metody działania, które bezpośrednio wpływają na osobę lub osoby zgodnie z planem interwencji PA43 Posiada umiejętności oceny wielorakich ról, kontekstów i relacji, w których funkcjonują zarówno klient, jak i psycholog oraz umiejętność rozpoznania wzajemnego wpływu tych ról, kontekstów i relacji na proces diagnozowania PA51 Umie wyciągać wnioski na temat skuteczności własnej interwencji PA42 Posiada umiejętności oceny efektów psychoterapii i interwencji • • • • • • • • • • • PA22 Potrafi określić specyfikę podstawowych metod diagnostycznych, wskazać ich moŜliwości i ograniczenia oraz źródła potencjalnych błędów PA17 Projektuje lub elastycznie dostosowuje usługę specjalnie dla klienta, biorąc pod uwagę jego sytuację, moŜliwości i ograniczenia PA16 Potrafi korzystać z róŜnych narzędzi psychologicznych, by dociec, z jakim problemem klient przychodzi PA23 Potrafi opracować plan interwencji, odpowiednio dla osiągnięcia ustalonych celów PA12 Potrafi integrować dane uzyskane za pomocą róŜnych metod diagnostycznych PA44 Posiada umiejętność doboru technik diagnostycznych, które mogą być uŜyte w ocenie jednostek, grup lub organizacji PA29 Potrafi proponować i negocjować cele z klientem, ustanawiać dopuszczalne i moŜliwe cele oraz określać kryteria oceny osiągnięcia celu w późniejszym czasie PA10 Potrafi gromadzić informacje na temat zapotrzebowania klienta za pomocą odpowiednich metod, wyjaśnić i analizować je w celu podjęcia dalszych działań psychologicznych PA1 Potrafi analizować i wyciągać wnioski na temat skuteczności interwencji OCENA EFEKTÓW INTERWENCJI, ELASTYCZNOŚĆ DZIAŁANIA 0 PB49 PB28 PB27 PB18 PB15 PB5 PB36 PB33 PB32 PB39 PB38 PB37 PB31 PB24 PB59 PB25 PB6 PB19 PB7 PB4 PB26 PB23 PB16 PB13 PB8 PB60 PB44 PB34 PB48 PB47 PB61 PB62 PB50 PB41 PB29 PB14 PB54 PB53 PB52 PB20 PB17 PB12 PB55 PB30 PB22 PB10 PB56 PB57 PB58 PB46 PB45 PB43 PB11 PB9 PB3 PB2 PB40 PB35 PB51 PB42 PB21 PB1 Odległość wiąz. Ankieta – grupowanie kompetencji (1B) Diagram dla "doświadczony praktyk" Pełne wiązanie Kwadratowe odl. euklidesowe 140 120 100 80 60 40 20 grupa 1 • PB49 Ma wiedzę w zakresie podstaw psychometrii • PB28 Potrafi projektować ewaluacje interwencji, zawierające kryteria pochodzące z planu interwencji i ustalonych celów • PB27 Umie posłuŜyć się kryteriami rozpoznawania wartości podstawowych metod diagnostycznych pod kątem jakości psychometrycznej i diagnostycznej oraz zakresu ich stosowania PSYCHOMETRIA, PODEJŚCIE ILOŚCIOWE grupa 2 • PB18 Przygotowuje naukowe referaty i raporty • PB15 Samodzielnie konstruuje metody diagnostyczne poprawne metodologicznie • PB5 Prowadzi badania psychologiczne rozwijające teorie psychologiczne KOMPETENCJE „AKADEMICKIE” (NAUKOWE) grupa 3 • • • • • • • • PB36 Potrafi stosować poradnictwo psychologiczne słuŜące zapobieganiu przestępstwom i reedukacji przestępców PB33 Potrafi prowadzić szkolenia nauczycieli w zakresie rozwiązania problemów niedostosowania społecznego, niepowodzeń szkolnych, narkomanii i innych zjawisk patologicznych w szkole PB32 Potrafi prowadzić szkolenia dla innych specjalistów PB39 Umie stosować psychoterapię w leczeniu schorzeń somatycznych PB38 Umie stosować psychoterapię w leczeniu schorzeń neurologicznych PB37 Umie stosować psychoterapię w leczeniu chorób psychicznych PB31 Potrafi prowadzić rehabilitację psychologiczną chorych po przebytych ostrych chorobach internistycznych lub chirurgicznych PB24 Potrafi opracowywać programy szkoleń i warsztatów w zakresie problematyki psychologicznej PSYCHOTERAPIA, PORADNICTWO grupa 4 • • • • • • PB59 Potrafi zastosować metody działania, które umoŜliwiają jednostkom, grupom lub organizacjom uczenie się i podejmowanie decyzji w ich własnym interesie, zgodnie z planem interwencji PB25 Potrafi pisać raporty w celu poinformowania klientów o wynikach interwencji PB6 Czyta czasopisma psychologiczne PB19 Potrafi ocenić moŜliwości usługi, jej niezawodność i inne cechy, biorąc pod uwagę sytuację organizacyjną i prawną, w której dana usługa ma być wykonana PB7 Potrafi definiować cel usługi psychologicznej, analizować profesjonalne i rynkowe wymagania i ograniczenia oraz sporządzić szczegółowy opis usługi, biorąc pod uwagę warunki organizacyjne i prawne, w których usługa ma być wykonana PB4 Potrafi badać i analizować psychologiczne konsekwencje chorób przewlekłych RACJONALNE PODSTAWY USŁUGI PSYCHOLOGICZNEJ grupa 5a • • • • • PB26 PB23 PB16 PB13 PB8 • • • • • • • • • • PB60 Potrafi zawodowo współpracować z personelem lekarskim przy diagnozowaniu, leczeniu i prewencji chorób PB44 Posiada umiejętność doboru technik diagnostycznych, które mogą być uŜyte w ocenie jednostek, grup lub organizacji PB34 Potrafi przygotować i przeprowadzić interwencję odpowiednią dla wyznaczonych celów oraz zgodnie z oceną sytuacji PB47 Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw diagnozy psychologicznej PB48 Ma wiedzę na temat naukowych, teoretycznych i empirycznych podstaw interwencji psychologicznej [po studiach] PB61 Posiada zdolność do współpracy, w tym równieŜ interdyscyplinarnej PB62 Rozumie związek pomiędzy diagnozą i interwencją PB50 Posiada wraŜliwość na róŜnorodność jednostek i kultur PB41 Ma szacunek dla wiedzy naukowej, metod zbierania danych i ich analizy, zwłaszcza w odniesieniu do wiedzy psychologicznej PB29 Potrafi proponować i negocjować cele z klientem, ustanawiać dopuszczalne i moŜliwe cele oraz określać kryteria oceny osiągnięcia celu w późniejszym czasie PB14 Posiada kompetencje pozwalające na samodzielne i krytyczne doskonalenie wiedzy teoretycznej poprzez korzystanie z literatury, kursów i szkoleń PB52 Potrafi zapewnić klientowi poczucie bezpieczeństwa i komfortu psychicznego PB53 Potrafi zaplanować przebieg procesu diagnostycznego PB54 Zna zasady doboru narzędzi diagnostycznych odpowiednio do celu diagnozy i stosownie do okoliczności PB20 Potrafi ocenić, na czym polegają problemy etyczne związane z diagnozowaniem PB17 Projektuje lub elastycznie dostosowuje usługę specjalnie dla klienta, biorąc pod uwagę jego sytuację, moŜliwości i ograniczenia PB12 Potrafi integrować dane uzyskane za pomocą róŜnych metod diagnostycznych PB55 Zna zasady formułowania problemu i stawiania hipotez diagnostycznych PB30 Potrafi prowadzić poradnictwo i/lub zajęcia terapeutyczne z jednostkami i grupami PB22 Potrafi określić specyfikę podstawowych metod diagnostycznych, wskazać ich moŜliwości i ograniczenia oraz źródła potencjalnych błędów PB10 Potrafi gromadzić informacje na temat zapotrzebowania klienta za pomocą odpowiednich metod, wyjaśnić i analizować je w celu podjęcia dalszych działań psychologicznych • • • • • • • • • • • Potrafi podjąć decyzję, czy klient kwalifikuje się do grupy terapeutycznej o określonych cechach Potrafi opracować plan interwencji, odpowiednio dla osiągnięcia ustalonych celów Potrafi korzystać z róŜnych narzędzi psychologicznych, by dociec, z jakim problemem klient przychodzi Potrafi interpretować i oceniać wyniki testów i udzielać na ich podstawie porad psychologicznych Potrafi definiować podstawowe pojęcia związane z diagnozą psychologiczną; omówić kroki i etapy procesu diagnozowania INNE grupa 5b • • • • • • • • • • PB56 Zna zasady komunikowania wyników badania; wie, jak dostarczać zrozumiałych i uŜytecznych informacji zwrotnych PB57 Potrafi zastosować metody działania, które bezpośrednio wpływają na osobę lub osoby zgodnie z planem interwencji PB58 Potrafi zastosować metody działania, które mają bezpośredni wpływ na wybrane aspekty sytuacji, zgodnie z planem interwencji PB46 Swoje usługi opiera na psychologicznych teoriach i metodach PB45 Posiada umiejętność nawiązywania oraz podtrzymania współpracy podczas profesjonalnej relacji, w tym takŜe diagnozowania PB43 Posiada umiejętności oceny wielorakich ról, kontekstów i relacji, w których funkcjonują zarówno klient, jak i psycholog oraz umiejętność rozpoznania wzajemnego wpływu tych ról, kontekstów i relacji na proces diagnozowania PB11 Potrafi informować klienta o wynikach badania i interwencji psychologicznej w zrozumiałym języku Potrafi dostrzec popełniane błędy oraz rozpoznać ich potencjalny wpływ na przebieg i efekty diagnozowania; potrafi je korygować PB9 PB3 Potrafi badać i analizować psychologiczne czynniki wpływające na zaburzenia psychosomatyczne PB2 Potrafi analizować wpływ dziedziczności oraz czynników społecznych, na sposób myślenia i zachowania osoby badanej • • • • • • PB40 PB35 PB51 PB42 PB21 PB1 Ma szacunek dla innych specjalistów Stosuje refleksję nad własną praktyką powiązaną z krytycyzmem oraz otwartością na wiedzę i zmiany treści zawodu Umie wyciągać wnioski na temat skuteczności własnej interwencji Posiada umiejętności oceny efektów psychoterapii i interwencji Potrafi ocenić, na czym polegają problemy etyczne związane z interwencją Potrafi analizować i wyciągać wnioski na temat skuteczności interwencji [po studiach] INNE Wnioski Grupy kompetencji: • po (na) studiach • • • • • • racjonalne podstawy usługi psychologicznej (ok. 39%) ocena efektów interwencji, elastyczność działania (ok. 26%) specjalistyczne poradnictwo i rehabilitacja, prowadzenie usług (ok. 14,5%) psychoterapia, poradnictwo (ok. 10%) kompetencje „akademickie” (naukowe) (ok. 6%) psychometria (ok. 5%) • doświadczony praktyk • • • • • inne (ok. 67%) psychoterapia, poradnictwo (ok. 13%) racjonalne podstawy usługi psychologicznej (ok. 10%) kompetencje „akademickie” (naukowe) (ok. 5%) psychometria, podejście ilościowe (ok. 5%) Wnioski • • kompetencje diagnostyczne nie stanowią oddzielnej grupy kompetencji w efekcie doświadczenia kompetencje są trochę mniej ustrukturowane Elementy wprowadzenia do dyskusji Czym jest kompetencja? • klasyczna definicja: „Kompetencja to taka dyspozycja danej osoby, która prowadzi do zachowań zgodnych z wymogami stanowiska pracy określonymi przez parametry środowiska organizacyjnego, co z kolei przynosi poŜądane wyniki” (Richard Eleftherios Boyatzis ) • mniej klasyczna definicja: „wiedza, sprawność i gotowość do wykonywania zadań na rzecz pracodawcy na określonym poziomie jakościowym” Kształcenie ustawiczne – nie jest dobrze! • Średni poziom uczestnictwa w róŜnych formach edukacji i szkolenia w 15 krajach Unii Europejskiej wynosi 8.5%. • W Polsce jest to 4,7% dla kobiet i 3,9% dla męŜczyzn. • Zgodnie z dostępnymi szacunkami, w Polsce kaŜdy zatrudniony poświęca na szkolenie w formach zorganizowanych średnio ok. 2 godz. rocznie, w krajach rozwiniętych pracownicy kształcą się średnio 50-70 godz. rocznie. Problemy do dyskusji 1) kogo szkolić: 2) w jakim zakresie, kiedy i w jakiej formie edukować, a w jakim szkolić 3) jak zmotywować do kształcenia: 4) rola PTP w kształceniu ustawicznym psychologów (oraz pozytywy i negatywy poniŜszych rozwiązań) 5) rola e-learningu i cyfrowej infrastruktury dla podnoszenia kwalifikacji, jakości usług oraz wymiany doświadczeń Kogo szkolić? • psychologów: • • • licencjat, SUM? pedagogów, lekarzy itp. ? wszystkich chętnych? Czy przyjąć klasyfikację Komisji do spraw Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego? Jeśli nie, to jaki rodzaj kwalifikacji zawodowych przyjąć jako poziom brzegowy, niezbędny do rozpoczęcia dokształcania? W jakim zakresie, kiedy i w jakiej formie edukować, a w jakim szkolić • edukować czyli dostarczać wiedzy podczas szkoleń/studiów podyplomowych; w tych obszarach, w których sprawność zdobywana jest w praktycznych działaniach – np. poradnictwo, psychoterapia czy generalnie interwencja • szkolić czyli doskonalić umiejętności zawodowe podczas warsztatów/kursów; tam, gdzie jest odpowiedni poziom wiedzy akademickiej, ale brak umiejętności • łączyć czy rozdzielać te formy? jeśli łączyć, to w jakiej proporcji? • czas sensownego szkolenia? jeden/dwa dni? 10/15/20 godzin? Formy kształcenia • Szkolenia to najczęściej werbalne (wykładowe) formy doskonalenia umiejętności, podnoszenia wiedzy i kwalifikacji zawodowych w wielu obszarach, prowadzone w określonym miejscu i czasie, wg określonej metodyki i zgodnie z przyjętym programem, którego celem jest dostarczenie wiedzy i/lub kształtowanie / zmiana postaw, czyli zwiększenie poziomu/zakresu kompetencji uczestników • Kurs/warsztat to nabycie nowych umiejętności lub rozwijanie i ulepszanie juŜ istniejących; powinien być zaplanowany i organizowany z zamysłem nauczania; forma doskonalenia się w pewnej dziedzinie w formie praktycznych ćwiczeń Jak zmotywować do kształcenia? MoŜna mówić o strategii kształcenia pull i push. Strategia pull zakłada oddziaływanie na odbiorcę działań edukacyjnych (np. pracodawcę). To w efekcie on wymusza kształcenie się pracownika. Strategia push polega na wzbudzeniu w jednostce potrzeby lub chęci do dobrowolnego kształcenia się. Większy jest tu udział motywacji wewnętrznej i nastawieniu na osiąganie standardów mistrzostwa. MoŜliwości: • przez wymóg punktów edukacyjnych • kształcenie odbiorców pracy diagnostów (tych, których działania są legitymizowane przez orzeczenia psychologów) • wprowadzenie kursów kwalifikacyjnych (dających certyfikat do kupna/stosowania testu) • tworzenie kultury uczenia się (nadanie wysokiej rangi uczeniu się; obraz eksperta) Zasady przyznawania punktów edukacyjnych w medycynie Punkty przyznaje się za (przykładowo): • udział w szkoleniu/warsztatach wewnętrznym/zewnętrznym • bierny/czynny udział w konferencji naukowej • bierny/czynny udział w zjeździe towarzystwa naukowego • członkostwo w towarzystwach naukowych (korporacjach zawodowych) • publikowanie w krajowych/zagranicznych czasopismach naukowych • publikację monografii/rozdziału • indywidualną prenumeratę czasopism naukowych Rola PTP w kształceniu ustawicznym psychologów jako: • • • • twórcy programów (efektów kształcenia) i np. systemu punktów (akredytacja ośrodków, certyfikowanie szkoleń) organizatora szkoleń (np. szkolenia nadające uprawnienia do nabywania w PTP PTP wybranych testów psychologicznych) organu wydającego certyfikaty (zawodowe) na podstawie szkoleń wydawcy czasopisma „Nowiny psychologiczne” (o profilu diagnostycznym) NB – EBD: ile jest polskich tekstów naukowych dotyczących diagnozowania? Pozytywy i negatywy powyŜszych rozwiązań. Rola e-learningu i cyfrowej infrastruktury dla: • • • podnoszenia kwalifikacji, podnoszenia jakości usług, wymiany doświadczeń Forum - propozycja zaczynamy panel • Szkolenia e-learningowe • E-learning rozumiany jest jako wykorzystanie technik multimedialnych i internetu do • ulepszenia jakości nauczania. • E-learning umoŜliwia współpracę i wymianę informacji na odległość, a co za tym idzie uczący • się ma dostęp do naukowców i zasobów wiedzy z całego świata. Wyrównuje takŜe szanse • edukacyjne umoŜliwiając szeroki, publiczny dostęp do treści.