Praca socjalna_egzamin lic. rok 2013

Uniwersytet Mikołaja Kopernika
w Toruniu
Wydział Nauk Pedagogicznych
Kierunek studiów: Praca socjalna
Egzamin dyplomowy
– zagadnienia egzaminacyjne i wykaz obowiązującej literatury
Rok akademicki 2013-2014
Biernat T., Karwacki A., Aktywna polityka społeczna i profesjonalna praca socjalna
w województwie kujawsko-pomorskim, Toruń 2011, rozdział:
I. Aktywna polityka społeczna jako wyzwanie dla służb społecznych
Zagadnienia:
1. Cechy profesjonalnej pracy socjalnej
2. Główne wskaźniki profesjonalnej pracy socjalnej
Biernat T., Malinowski J. A. (red.), Edukacja a włączenie społeczne. Konteksty socjalne
i pedagogiczne, Toruń 2013, rozdziały:
- J. A. Malinowski, Aktywność pozalekcyjna i pozaszkolna a włączenie społeczne dzieci
i młodzieży
- Cz. Kustra, Oratoria we włączaniu trudnej młodzieży do społeczeństwa
Zagadnienia:
1. Wykluczenie społeczne oraz możliwości włączenia społecznego dzieci i młodzieży
2. Podstawowe metody oddziaływania resocjalizacyjnego w pracy z młodzieżą trudną
Dubois B., Miley K. K., Praca socjalna, t. 1. „Zawód, który dodaje sił”, Warszawa 1996.
Zagadnienia:
1. Główne zasady pracy socjalnej.
2. Wzmocnienie i zmiana w pracy socjalnej.
3. Zarządzanie zasobami i związane z tym role pracownika socjalnego.
4. Główne zadania pracy socjalnej realizowanej na rzecz rodziny.
Kaźmierczak T., Łuczyńska Marta, Wprowadzenie do pomocy społecznej. Wybrane
zagadnienia, Warszawa 1996, (lub) Katowice 1998.
Zagadnienia:
1. Deprywacja społeczna i jej podstawowe cechy .
2. Deprywacja społeczna a ekskluzja.
3. Podkultura biedy i jej cechy.
4. Trzy podstawowe systemy normatywne stanowiące podstawę dla tworzenia koncepcji pomocy społecznej
(dominujący etos).
1
5. Koncepcja rezydualna a koncepcja instytucjonalna pomocy społecznej.
6. Role zawodowe pracownika socjalnego.
7. Pracownik socjalny jako człowiek odpowiedzialny (wymienić i omówić podstawowe cechy).
8. Odpowiedzialność etyczna pracownika socjalnego wobec klienta.
9. Stygmatyzujący efekt pomocy społecznej.
Mielczarek A., Człowiek stary w domu pomocy społecznej. Z perspektywy polityki
społecznej i pracy socjalnej, Toruń 2010, rozdziały:
II. Instytucjonalne i półinstytucjonalne formy pomocy społecznej.
III. Determinanty jakości życia seniorów w domu pomocy społecznej.
IV. Czynniki oddziaływujące na determinanty jakości życia seniorów w placówkach
stacjonarnej opieki.
Zagadnienia:
1. Geneza domu pomocy społecznej i charakter ich pracy
2. Dom pomocy społecznej – jego charakterystyka i podstawy prawne jego działania.
3. Typy domów pomocy społecznej – i ich charakterystyka.
4. Zadania domu pomocy społecznej.
5. Integracja mieszkańców domu pomocy społecznej z lokalna społecznością.
6. Alternatywne rozwiązania w stosunku do domów pomocy społecznej.
7. Wyznaczniki jakości życia ludzi starszych (m.in. za: E. Trafiałek)
8. Czynniki obniżające jakość życia seniorów.
9. Adaptacja człowieka starego do domu pomocy społecznej.
10. Aktywizacja mieszkańców domu pomocy społecznej – jej zadania oraz formy.
11. Wartości duchowe w procesie opieki i wsparcia mieszkańców w domu pomocy społecznej.
12. Samotność i osamotnienie jako problem mieszkańców domu pomocy społecznej – przyczyny
i możliwości przeciwdziałania.
13. Agresja jako problem występujący w domu pomocy społecznej – przyczyny i możliwości
przeciwdziałania.
Pawlas-Czyż S. (red.), Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych,
Toruń 2007.
Zagadnienia:
1. Istota konfliktu i sposoby jego rozwiązywania.
2. Superwizja i jej przydatność w pracy socjalnej.
3. Podstawowe modele superwizji.
4. Etapy sesji superwizyjnej oraz metody działań superwizyjnych.
5. Zjawisko wypalenia zawodowego – jego istota, modele oraz czynniki sprzyjające wypaleniu zawodowemu
wśród pracowników socjalnych.
6. Sytuacje traumatyczne i sytuacje kryzysowe w pracy socjalnej – zasady interwencji kryzysowej.
7. Projekt socjalny i jego struktura.
2
8. Typy i etapy animacji społecznej i ich charakterystyka.
9. Przemoc w rodzinie – istota zjawiska, jego źródła oraz cykl przemocy.
10. Strategie radzenia sobie z przemocą oraz formy pracy socjalnej z osoba doznająca przemocy.
11. Uzależnieni a współuzależnienie jako problem pracy socjalnej.
12. Analiza SWOT – jej zastosowanie na przykładzie pracy z osobą niepełnosprawna fizycznie.
Rymsza M. (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służba społeczną
a urzędem, Warszawa 2012 (praca dostępna na stronie internetowej Instytutu Spraw
Publicznych), rozdział:
- M. Mendel, M. Rymsza, Po co nam pracownicy socjalni – organizatorzy społeczności?
Zagadnienia:
Po co są potrzebni pracownicy socjalni – organizatorzy społeczności?
Skidmore R. A., Thackeray M. G., Wprowadzenie do pracy socjalnej, Warszawa 1996
(lub) Katowice 1998.
Zagadnienia:
1. Cechy charakterystyczne pracy socjalnej.
2. Rozpoznanie jako etap procesu pracy z przypadkiem.
3. Interwencja jako etap procesu pracy z przypadkiem.
4. Zasady pracy z grupą.
Szczepkowski J., Praca socjalna – Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach, Toruń
2010.
Zagadnienia:
1. Praca z klientem uzależnionym od narkotyków/alkoholu z perspektywy Podejścia Skoncentrowanego na
Rozwiązaniach.
2. Działania socjalne podejmowane w sytuacji występowania przemocy w rodzinie.
3. Podstawowe metody pracy socjalnej – podejście tradycyjne.
Trawkowska D. (red.), Pomoc społeczna wobec rodzin. Interdyscyplinarne rozważania
o publicznej trosce o dziecko i rodzinę, Toruń 2011, rozdziały:
- A. Kotlarska-Michalska, Dysfunkcje rodziny jako efekt przemian makrostrukturalnych
- M. Andrzejewski, Rozważania o tożsamości zastępczego rodzicielstwa (i kilku
drobniejszych sprawach)
- E. Wysocka, Warsztat diagnostyczny pracownika socjalnego w obszarze pracy
z rodzina oraz przedmiotowe i podmiotowe uwarunkowania procesu diagnozy
środowiska rodzinnego
Zagadnienia:
1. Czynniki wywołujące dysfunkcje rodziny.
2. Rodzina zastępcza a przysposobienie.
3. Globalna a fragmentaryczna ocena środowiska rodzinnego.
3
Żukiewicz A. (red.), Asystent rodziny. Nowy zawód i nowa usługa w systemie wspierania
rodzin. Od opieki do pomocy do wsparcia, Kraków 2011 (książka dostępna w całości na
stronie internetowej MOPS w Krakowie).
Zagadnienia:
1. Funkcje przypisane asystentowi rodziny.
2. Zadania przypisywane asystentowi rodziny w świetle aktów normatywnych.
3. Zadania asystenta rodziny.
Żukiewicz A. (red.), Praca socjalna w służbie ludziom, Toruń 2012, rozdziały:
- A. Kotlarska-Michalska, Modele pracy z rodziną
- J. A. Malinowski, Profilaktyka zadaniem pomocy społecznej
Zagadnienia:
- Model pracy z rodziną – model oparty na zasobach a model skoncentrowany na rozwiązaniach.
- Modele pracy z rodziną dysfunkcjonalną – analiza porównawcza.
- Profilaktyka społeczna jako zadanie pomocy społecznej.
- Bariery ograniczające wykorzystanie profilaktyki w pracy socjalnej.
4