Ocena stanu realizacji celów Programu Operacyjnego Pomoc

Transkrypt

Ocena stanu realizacji celów Programu Operacyjnego Pomoc
Ocena stanu realizacji celów
Programu Operacyjnego
Pomoc Techniczna 2007-2013
w 2011 r.
raport końcowy
Strona
1
Warszawa 2012
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Spis treści
Streszczenie ............................................................................................................................................. 4
Cel i metodologia badania....................................................................................................................... 7
Wyniki oceny dla Działania 1.1 Wsparcie zatrudnienia......................................................................... 11
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu ................................................................................. 11
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 12
Wyniki oceny dla Działania 1.2 Podnoszenie kwalifikacji...................................................................... 14
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu ................................................................................. 14
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu............................................................................... 15
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 21
Wyniki oceny dla Działania 2.1 Funkcjonowanie i rozwój systemu informatycznego .......................... 23
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu ................................................................................. 23
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu............................................................................... 23
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 25
Wyniki oceny dla Działania 2.2 Infrastruktura informatyczna .............................................................. 26
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu .............................................................................. 26
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 27
Wyniki oceny dla Działania 3.1 Funkcjonowanie instytucji zaangażowanych w realizację NSRO......... 29
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu .............................................................................. 29
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu............................................................................... 33
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 35
Wyniki oceny dla Działania 3.2 Ocena (ewaluacja) NSRO ..................................................................... 36
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu .............................................................................. 36
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 37
Wyniki oceny dla Działania 4.1 Promocja i informacja.......................................................................... 38
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu .............................................................................. 38
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu............................................................................... 40
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 40
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu............................................................................... 42
Ocena postępu finansowego............................................................................................................. 43
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu .............................................................................. 41
2
Wyniki oceny dla Działania 4.2 Wymiana doświadczeń pomiędzy uczestnikami procesu realizacji
NSRO...................................................................................................................................................... 41
Podsumowanie...................................................................................................................................... 45
Rekomendacje....................................................................................................................................... 48
Załączniki ............................................................................................................................................... 52
Załącznik 1 Kwestionariusz CAWI ...................................................................................................... 52
Strona
3
Załącznik 2 Scenariusz IDI.................................................................................................................. 60
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Streszczenie
Głównym celem niniejszego badania była ocena stanu realizacji celów Programu Operacyjnego
Pomoc Techniczna 2007-2013 (POPT 2007-2013) według stanu na koniec 2011 r. Badanie zostało
przeprowadzone głównie w oparciu o przegląd i analizę danych zastanych, ankietowanie CAWI
oraz jeden pogłębiony wywiad indywidualny z przedstawicielem IZ POPT.
W ramach badania dokonano pomiaru wskaźników produktu i rezultatu oraz wydatkowania.
Podsumowanie pomiarów znajduje się w tabeli na następnej stronie.
Analiza tej tabeli oraz danych jakościowych zebranych w toku badania wskazuje, że w przypadku
większości Działań nie występuje obecnie zagrożenie nieosiągnięcia wartości docelowych wskaźników
ani niewykorzystania alokacji.
Sytuacja taka jest skutkiem podjętych przez IZ POPT w 2011 r. działań korekcyjnych polegających
m.in. na: zmianie zakresu Działań POPT 2007-2013, zmianie wartości docelowych wskaźników
oraz alokacji.
Wyjątek stanowi Działanie 1.2, w przypadku którego obecny poziom wykorzystania alokacji wynosi
28 %, podczas gdy stopień osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika produktu
Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz innych
form kształcenia, w których wzięli udział pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT 2007-2013
wynosi 57 %. Niski stopień wykorzystania alokacji wskazuje na możliwe ryzyko jej niewykorzystania,
zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę ograniczanie wydatków na administrację.
Strona
4
Z kolei w Działaniu 4.1 występuje zagrożenie nieosiągnięcia wartości docelowej wskaźnika
Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów (w ramach działań informacyjno-promocyjnych). Obecny
poziom jego realizacji wynosi zaledwie 17 % i nie wydaje się możliwe jego osiągnięcie bez zwiększenia
zasobów kadrowych departamentu odpowiedzialnego za realizację działań informacyjnopromocyjnych.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Tabela 1 Zbiorcze wyniki pomiaru wskaźników i postępu finansowego w 2011 r.
Działanie POPT
Wskaźnik
1.2
2.1
2.2
3.1
3.2
3.3.
1
Liczba miejsc pracy finansowanych ze środków POPT 2007-2013
Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów,
wizyt studyjnych oraz innych form kształcenia, w których wzięli udział
pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT 2007-2013
Odsetek pracowników, którzy uczestniczyli w przynajmniej jednej formie
doskonalenia zawodowego w ciągu roku w stosunku do ogólnej liczby
pracowników podmiotów objętych działaniem IZ POPT
Ocena jakości szkoleń oraz innych form kształcenia (w skali od 0 do 5)
Liczba stanowisk użytkowników systemu
Ocena użyteczności systemu informatycznego monitoringu i kontroli
(w skali od 1 do 5)
Liczba zakupionych urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych
Liczba zakupionych zestawów komputerowych (laptopy, serwery,
komputery)
Liczba posiedzeń komitetów i podkomitetów
Liczba opracowanych ekspertyz, ocen, analiz, koncepcji, studiów
Liczba spotkań, konferencji, seminariów
Liczba zakupionych pozostałych urządzeń i przedmiotów wyposażania
biurowego
Średni czas wypłaty środków na podstawie wniosków o płatność w PO
Ocena dostosowania stanowisk pracy do wykonywania zadań związanych
z programowaniem, wdrażaniem, monitorowaniem, informowaniem,
oceną i kontrolą NSRO (w skali od 1 do 5)
Liczba projektów kluczowych objętych wsparciem
Liczba ocen, analiz, studiów i koncepcji wykonanych przez ewaluatorów
Wartość
wskaźnika
osiągnięta w
2011 r. (z
korektami)
Wartość
kumulatywna
wskaźnika na
koniec 2011
(z korektami)
% osiągnięcia
wartości
docelowej
wskaźnika (po
zmianie z
2011)
Wydatkowanie
jako %
wykorzystania
alokacji
28 499
1 288
22 740
1 286
97 567,390
5 155
48,78 %
57 %
45,58 %
80,2%
nd
nd
84 %
26,28 %
3,73
6 875
3,68
1
nd
nd
nd
nd
nd
nd
82 %
98 %
92 %
19,91 %
392
188
191
386
2 651
1 531
66 %
61%
43,29 %
6
55
257
1 344
6
50
247
867
21
185
1 381
21 324
42 %
23 %
47 %%
nd
13,9
4,23
nd
nd
nd
nd
288 %
94 %
38
74
38
72
268
153
89 %
61 %
34,67 %
5
1.1
Wartość
wskaźnika
osiągnięta w
2011 r. (bez
korekt)
21,56 %
21,82 %
Strona
Wartość wskaźnika jest zaniżona w stosunku do lat poprzednich oraz wartości docelowej ze względu na przyjętą metodologię ich obliczania. W ramach niniejszego badania
sześciostopniową skalę od 0 do 5 bez opisu zastąpioną sześciostopniową skalą szkolną od 1 do 6, gdzie 1 – niedostateczna, 2 – mierna, 3 –- dostateczna, 4 – dobra, 5 –
bardzo dobra, 6 – celująca. Zgodnie z tą skalą (szkolną, od 1 do 6) respondenci przyznali szkoleniom średnią ocenę 4,73, czyli bardzo dobrą minus. Jednak w celu
umożliwienia porównania wskaźnika z latami ubiegłymi zmieniono wynik ze skali od 1 do 6 na skalę od 0 do 5. Kwestie te są dokładniej opisane w części raportu
poświęconej Działaniu 1.2.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Działanie POPT
Wskaźnik
3.4
3.5
4.1
4.2
zewnętrznych
Liczba spotkań, seminariów, konferencji związanych z ewaluacją
Liczba ekspertyz, analiz, studiów przygotowanych na potrzeby koordynacji
polityk Wspólnoty
Liczba ekspertyz, analiz, studiów z zakresu polityki przestrzennej
Wolumen egzemplarzy wszystkich publikacji, broszur, ulotek
Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów
Wolumen wydanych materiałów informacyjnych, publikacji, raportów
Liczba spotkań, seminariów i konferencji
Wartość
wskaźnika
osiągnięta w
2011 r. (bez
korekt)
Wartość
wskaźnika
osiągnięta w
2011 r. (z
korektami)
Wartość
kumulatywna
wskaźnika na
koniec 2011
(z korektami)
% osiągnięcia
wartości
docelowej
wskaźnika (po
zmianie z
2011)
4
30
2
30
24
43
nd
86 %
52
5 860 671
8
344 400
99
48
5 976 364
11
144 400
98
132
9 180 735
17
351 160
272
155 %
nd
13 %
nd
58 %
Strona
6
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność, wyników badania CAWI oraz danych otrzymanych od IZ POPT.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wydatkowanie
jako %
wykorzystania
alokacji
31,91 %
61,31 %
34,49 %
26,33 %
W związku z zagrożeniami zidentyfikowanymi w Działaniach 1.2 oraz 4.1 zaproponowano następujące
rekomendacje – tabela poniżej.
Tabela 2 Skrócony opis wniosków z badania i rekomendacji.
Stopień
Adresat
ważności
rekomendacji
rekomendacji
Działanie 1.2 – ryzyko
Działania w zakresie zwiększenia efektywności działań Wysoki
IZ POPT
niewykorzystania alokacji. szkoleniowych oraz zwiększenia
prawdopodobieństwa efektywnego wykorzystania
alokacji w ramach Działania 1.2: optymalizacja
sposobu analizy potrzeb szkoleniowych; zwiększenie
elastyczności w zakresie definiowania potrzeb
szkoleniowych; intensyfikacja działań dotyczących
organizowania bardziej zindywidualizowanych/
zawężonych form doskonalenia zawodowego;
intensyfikacja działań dotyczących organizowania
szkoleń pod potrzeby nowej perspektywy finansowej
2014-2020; rozważenie możliwości cyklicznego
organizowania warsztatów/seminariów
prowadzonych przez trenerów wewnętrznych;
intensyfikacja działań promujących staże i praktyki
międzyinstytucjonalne; rozważenie przeznaczenia
części alokacji z Działania 1.2 na opracowywanie
bazy/ baz wiedzy w poszczególnych zakresach
tematycznych.
Działanie 4.1 – zagrożenie Zmniejszenie wartości docelowej wskaźnika, np. do
Średni
IZ POPT
nieosiągnięcia wartości
wymagającej zlecania około 12 badań rocznie.
docelowej wskaźnika
Liczba analiz, ekspertyz,
badań i studiów.
Wniosek
Rekomendacja
Źródło: opracowanie własne.
Dokładny opis działań zaradczych znajduje się w treści raportu.
Cel i metodologia badania
Głównym celem badania była ocena stanu realizacji celów POPT 2007-2013 według stanu na koniec
2011 r. Został on osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:
•
•
•
pomiar i analiza poziomu realizacji wskaźników produktu za 2011 r.,
pomiar i analiza osiągniętych w 2011 r. wartości wskaźników rezultatu,
analiza postępu finansowego POPT 2007-2013 dla całego 2011 r.
•
•
•
przegląd i analiza danych zastanych (w tym dotychczasowych ewaluacji);
ankietowanie CAWI (kwestionariusz – Załącznik 1);
1 pogłębiony wywiad indywidualny z przedstawicielem IZ POPT (scenariusz – Załącznik 2);
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o następujące metody:
7
Badaniem objęto wszystkie projekty realizowane w ramach POPT 2007-2013, które, zgodnie
z zatwierdzonymi przez IZ POPT i wprowadzonymi do Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK
2007-2013 (KSI SIMIK 2007-2013) wnioskami o płatność, były w trakcie realizacji lub zakończyły
się w 2011 r.
•
•
prognozowanie wskaźników;
analiza SWOT/TOWS.
W ramach przeglądu i analizy danych zastanych przeanalizowano następujące dokumenty:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
dokumenty programowe POPT 2007-2013;
sprawozdania z realizacji POPT 2007-2013;
dane z Lokalnego Systemu Informatycznego LESSI;
wnioski o płatność;
Definicje wskaźników oraz metodologia obliczania wartości wskaźników zdefiniowanych dla
Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013, Departament Programów
Pomocowych i Pomocy Technicznej, Warszawa, lipiec 2008;
raporty z badań dotyczących działań informacyjno-promocyjnych na poziomie NSRO;
Ewaluacja mid-term Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013, Agrotec Polska
Sp. z o.o., wrzesień 2011;
Ocena stanu realizacji celów Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
w 2010 r., Pracownia Badań i Doradztwa „Re-Source”, Poznań, kwiecień 2011;
Badanie opinii uczestników szkoleń realizowanych na zlecenie IZ POPT w 2009 r., Warszawa,
kwiecień 2010;
Ocena stanu realizacji oraz efektów wdrażania Działania 1.1 Programu Operacyjnego Pomoc
Techniczna 2007-2013, PSDB Sp. z o.o.;
„Ministerstwa Uczące Się” - http://mus.edu.pl;
Zdiagnozowanie potencjału administracji samorządowej, ocena potrzeb szkoleniowych kadr
urzędów administracji samorządowej oraz przygotowanie profili kompetencyjnych kadr
urzędów administracji samorządowej, MSWiA, 2009;
Analiza stanu realizacji celów project pipeline, PSDB Sp. z o.o.;
Strategia zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej na lata 2011-2020
(z dnia 12.07.2011 r. – projekt), KPRM;
Strategia Sprawne Państwo 2011-2020 (projekt przeznaczony do konsultacji), Warszawa,
6 kwietnia 2011.
Badanie CAWI zostało przeprowadzone w dniach 7-9 marca 2012 r. Obejmowało ono trzy moduły
oceniające kolejno:
W przypadku modułów A i B badaniem objęto jednostki (departamenty/wydziały w urzędach), które
były beneficjentami POPT 2007-2013 w 2011 r. (przykładowo w przypadku MRR nie badano
departamentów pełniących funkcje Instytucji Zarządzających pozostałymi programami operacyjnymi
ze względu na demarkację działań pomiędzy POPT 2007-2013 a pomoc techniczną poszczególnych
programów operacyjnych). W przypadku modułu C badaniem objęto użytkowników systemu
KSI SIMIK 2007-2013.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
8
•
A – jakość szkoleń i innych form kształcenia (Działanie 1.2),
B – dostosowanie stanowisk pracy do wykonywania zadań związanych z programowaniem,
wdrażaniem, monitorowaniem, informowaniem, oceną i kontrolą NSRO (Działanie 3.1),
C – użyteczność systemu informatycznego monitoringu i kontroli (system KSI SIMIK 20072013) (Działanie 2.1).
Strona
•
•
W wyniku badania CAWI uzyskano stopę zwrotów ankiet na poziomie 29,6 %2 (2 1733 wypełnione
ankiety na 7 341 wysłanych). Najwyższą stopę zwrotu uzyskano dla modułu B, tj. 35,84 %
(343 wypełnione ankiety), kolejną dla modułu A – 30,15 % (202 ankiety). Dla modułu C wyniosła ona
29,54 % (1 990 ankiet).
Wywiad indywidualny został przeprowadzony dnia 21 marca 2012 r.
W związku z faktem, że w 2011 r. dokonano znacznych zmian w zakresie POPT 2007-2013 (likwidacja
i przesunięcia Działań w III osi, zmiany wartości alokacji) oraz systemie wskaźników (zmiany wartości
docelowych, połączenie wskaźników, dodanie oraz usunięcie wskaźników) w niniejszym raporcie
przyjęto następujące założenia:
•
•
•
•
•
w tabeli na początku raportu zaprezentowano osiągnięte w 2011 r. wartości wskaźników,
które obowiązywały w 2011 r., czyli przed zmianą Programu;
w tej samej tabeli skumulowane na koniec 2011 r. wartości wskaźników odniesiono do
wartości docelowych po zmianie Programu;
również stopień wydatkowania przedstawiony w tabeli uwzględnia zmiany w zakresie
alokacji;
natomiast w treści raportu Działania prezentowane są w układzie po zmianie, uwzględniono
również zmiany w alokacji oraz wartości docelowych wskaźników, tak, aby prezentować jak
najbardziej aktualną ocenę stopnia osiągnięcia założonych wartości;
nie uwzględniono jednak nowych wartości wskaźników, ze względu na fakt, że nie były one
jeszcze prezentowane w 2011 r. we wnioskach o płatność.
Podczas analizy niniejszego raportu należy mieć na uwadze również kwestię pojawiających się korekt
w odniesieniu do prezentowanych wartości wskaźników. Przyjęto następujące założenia w tym
zakresie:
•
•
•
wartości wskaźników (bez korekt oraz je uwzględniające) osiągnięte w 2011 r. zostały
zaprezentowane w zbiorczej tabeli na początku raportu,
w treści raportu wartości za 2011 r. zostały przedstawione bez korekt,
w wykresach prezentujących dynamikę realizacji poszczególnych wskaźników korekty zostały
rozłożone równomiernie na wszystkie lata realizacji.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Z próby ostatecznie wyłączono Urzędy Kontroli Skarbowej objęte szkoleniami z POPT 2007-2013 ze względu
na specyfikę pracy tych urzędów, tj. częsty brak adresów mailowych pracowników oraz ich przebywanie na
kontrolach poza miejscem pracy (często bez dostępu do poczty elektronicznej).
3
W nawiasach podawane są liczby wypełnionych ankiet. Poprzez liczbę wypełnionych ankiet należy rozumieć
liczbę respondentów. Liczby dla poszczególnych modułów nie sumują się do liczby podanej ogółem, ze względu
na fakt, że niektórzy respondenci wypełniali kilka modułów ankiety.
9
2
Wyniki oceny dla Działania 1.1 Wsparcie zatrudnienia
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu
Liczba miejsc pracy finansowanych ze środków POPT 2007-2013
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 1.1.
Wykres 1 Dynamika osiągania wartości wskaźnika produktu Liczba miejsc pracy finansowanych ze środków POPT 20072013.
48,78 %
wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wartość wskaźnika na koniec 2011 r. wyniosła 97 567,390 etatomiesięcy, co stanowi 48,78 %
wartości docelowej po zmianie POPT 2007-2013.
Analiza poziomu realizacji wskaźnika w poprzednich latach dowodzi, że dynamika przyrostu
początkowo nie była zgodna z założeniami przyjętymi podczas programowania. Biorąc pod uwagę
rzeczywistą realizację wskaźnika do 2010 r. dokonano jego ponownego oszacowania i zmniejszono
jego wartość docelową z 231 tys. na 200 tys. etatomiesięcy. Podczas zmiany wartości docelowej
IZ POPT założyła, że 2014 r. będzie ostatnim rokiem finansowania z POPT 2007-2013, bo w roku tym
badaniu przyjęto niezmienne wartości na wszystkie pozostałe lata do 2014 r. Zmieniona wartość
10
docelowa wskaźnika wymaga, aby średniorocznie jego wartość w kolejnych latach przekraczała
Strona
wejdą w życie nowe programy. W związku z powyższym, na potrzeby prognozowania, w niniejszym
34 tys. etatomiesięcy, co wydaje się być wartością zbyt wysoką, biorąc pod uwagę fakt, że w latach
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
2010- 2011 wskaźnik uzyskał wartość nieco ponad 27 tys. Obecnie natomiast obserwuje się stały
poziom zatrudnienia, instytucje zaangażowane w realizację polityki spójności składają coraz mniejszą
liczbę wniosków o dofinansowanie nowych etatów, stan ten powinien utrzymać się, z lekką tendencją
do wzrostu z powodu nakładania się perspektywy finansowej 2007-2013 z programowaniem nowej
perspektywy finansowej 2014-2020. Nawet biorąc pod uwagę fakt, że rozszerzono katalog
beneficjentów POPT 2007-2013, zaplanowana do osiągnięcia wartość wskaźnika może okazać się zbyt
wysoka, również ze względu na politykę oszczędności w administracji, która blokuje zwiększanie
zatrudnienia.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 1.1 po zmianie wynosi 324 700 000 euro (1 326 844 055,00 zł). W 2011 r.
w ramach Działania 1.1 rozliczono 132 wnioski o płatność.
Tabela 3. Wartość wydatków kwalifikowalnych zatwierdzonych dla Działania 1.1 w 2011 r.
Wartość wydatków kwalifikowalnych
z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji z EFRR
(po zmianie)
2011
187 892 051,81
14,16 %
kumulatywnie
633 337 646,54
47,73 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
W 2011 r. zatwierdzona na podstawie wniosków o płatność wartość wydatków kwalifikowanych
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) dla Działania 1.1 wyniosła 187 892 051,81 zł,
co stanowi 14,16 % alokacji z EFRR przewidzianej po zmianie na ww. Działanie. Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR poniesionych przez beneficjentów od początku realizacji POPT 2007-2013 do
końca 2011 r. wyniosła 633 337 646,54 zł, co stanowi 47,73 % dostępnej po zmianie alokacji.
Aby w pełni wykorzystać dostępną na Działanie 1.1 alokację w kolejnych latach obecny poziom jej
wykorzystania powinien zostać utrzymany, co wydaje się prawdopodobne, biorąc pod uwagę fakt, że
wskaźnik produktu dla Działania 1.1, został osiągnięty w około 49 % wartości docelowej, a obecny
poziom wykorzystania dostępnej alokacji jest nieznacznie niższy niż poziom realizacji wskaźnika
produktu i wynosi ponad 47 %.
Prognoza wydatkowania w działaniu 1.1 jest bezpośrednio związana z realizacją wskaźnika produktu,
nie należy spodziewać się, by znacząco wzrósł poziom zatrudnienia oraz zarobki w tej sferze. Dlatego,
Strona
incydentalny bądź mogą wynikać z uwarunkowań politycznych.
11
ewentualne zakłócenia w wydatkowaniu środków w ramach działania mogą mieć charakter bądź
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 1.2 Podnoszenie kwalifikacji
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu
Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz
innych form kształcenia, w których wzięli udział pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT
2007-2013
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 1.2.
Wykres 2 Dynamika osiągania wartości wskaźnika produktu Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów,
seminariów, wizyt studyjnych oraz innych form kształcenia, w których wzięli udział pracownicy instytucji objętych wsparciem
POPT 2007-2013.
wartość docelowa przed i po zmianie = 9100
57 %
wartości
docelowej
po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Stopień realizacji Działania 1.2, mierzony jest za pomocą wskaźnika produktu Liczba
przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz innych form
kształcenia, w których udział wzięli pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT 2007-2013.
Postęp rzeczowy w Działaniu 1.2 w 2011 r. osiągnął wartość 1 288 sztuk przeprowadzonych form
kształcenia i jest o 403 sztuki (45 %) wyższy, niż w 2010 r., kiedy to osiągnął wartość 885 sztuk.
Biorąc pod uwagę założenia dotyczące wytyczonego poziomu realizacji wskaźnika do osiągnięcia
W związku z faktem, że pełna realizacja ww. wskaźnika, określona docelowo na 9 100 sztuk.
(średniorocznie około 1 300 sztuk), wzrosła znacząco dopiero w 2008 r. Uwzględniając okresy niskiej
jego realizacji, tj. lata nie osiągania średniorocznej wartości wskaźnika (dla przykładu: w 2007 r.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
wskaźnika, osiągniętą w 2011 r. dla ww. Działania, określić należy jako jedynie zadowalającą.
12
w perspektywie finansowej 2007-2013 tj. średniorocznie około 1 300 sztuk, wartość realizacji
wskaźnik został zrealizowany na poziomie 60 sztuk w 2010 r. natomiast na poziomie 885 sztuk),
pojawiają się obawy o nieosiągnięcie wartości docelowej określonej w dokumentach programowych.
Do zwiększenia poziomu realizacji wskaźnika, powinny się przyczynić zmiany wprowadzone przez
IZ POPT w dokumentach programowych, polegające na rozszerzeniu katalogu beneficjentów
korzystających z tej formy wsparcia.
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu
Odsetek pracowników, którzy uczestniczyli w przynajmniej jednej formie doskonalenia
zawodowego w ciągu roku w stosunku do ogólnej liczby pracowników podmiotów objętych
działaniem IZ POPT
Wartość wskaźnika została oszacowana w toku badania CAWI. Odsetek ten wyniósł 80,2 %
respondentów. Wartość ta nieznacznie wzrosła w porównaniu do badania z 2010 r., gdy odsetek
wynosił 78,8 %. Wcześniej notowano tendencję spadkową4.
Przyjęta wartość docelowa wskaźnika wynosi 95 %, co oznacza, że w 2011 r. osiągnięto 84 %
założonej wartości. Nieosiągnięcie planowanej wartości nie powinno być traktowane jako problem,
który powinien być w określony sposób rozwiązany, ale jako naturalna sytuacja, w której
zapotrzebowanie na szkolenia maleje pod koniec realizacji danej perspektywy finansowej.
Respondenci wskazali na następujące główne przyczyny nie uczestniczenia w 2011 r. w szkoleniach
finansowanych z POPT 2007-2013:
polityka szkoleniowa instytucji – 38,2 %,
•
oszczędności w administracji publicznej – 29 %,
•
brak wiedzy o szkoleniach finansowanych z POPT 2007-2013 – 27 %.
4
W 2010 r. przyjęto inną metodologię doboru próby badawczej. W MRR ankietę rozesłano do wszystkich
pracowników, również IZ poszczególnych PO, podczas gdy demarkacja pomiędzy POPT a PT poszczególnymi PO
zakłada finansowanie szkoleń dla instytucji związanych z konkretnym PO ze środków PT tegoż Programu.
W związku z powyższym należy założyć, że wartość wskaźnika za 2010 r. jest nieco zaniżona.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
13
•
Wykres 3 Przyczyny braku uczestnictwa w przynajmniej jednej formie szkoleniowej finansowanej z POPT 2007-2013
w 2011 r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
Polityka szkoleniowa instytucji macierzystej może stanowić ograniczenie w korzystaniu z oferty
szkoleniowej. Przykładowo, polityka szkoleniowa w MRR (którego pracownicy stanowią 75 % próby
badawczej) zakłada coroczne analizowanie potrzeb szkoleniowych (kadra kierownicza poszczególnych
departamentów w porozumieniu z poszczególnymi pracownikami). Warunkiem uznania danej
potrzeby szkoleniowej jest jej uzasadnienie w kontekście zakresu obowiązków danego pracownika.
W toku wywiadu indywidualnego, stwierdzono, że IZ POPT uznaje kwalifikowalność szkoleń
w zależności od planów szkoleniowych danej instytucji, przez co proces szkoleniowy jest bardziej
uregulowany i zracjonalizowany.
Strona
Z jednej strony takie podejście jest racjonalne, ponieważ na pierwszym miejscu stawia potrzeby
szkoleniowe instytucji. Z drugiej jednak zachodzi obawa, że w ten sposób marginalizowana będzie
kwestia ścieżek kariery poszczególnych pracowników. Z badania pomocy technicznej Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wynika, że w przypadku MRR sztywne trzymanie się polityki
szkoleniowej nadzorowanej przez Biuro Zarządzania Zasobami Ludzkimi często ogranicza możliwość
rozwoju indywidualnego pracowników i przygotowywania ich do rozszerzania kompetencji lub listy
zadań5. Jak wskazano w badaniu ewaluacyjnym poświęconym systemowi wdrażania polityki spójności
w latach 2004-2006 - wielu pracowników posiada już duże doświadczenie, a pionowa ścieżka kariery
jest dostępna dla ograniczonej liczby osób (ze względu na ograniczoną liczbę stanowisk kierowniczych
14
„Szkolimy ludzi w tym co jest potrzebne, a nie dlatego, że są na to pieniądze.”
5
Ocena stanu realizacji 9. osi priorytetowej Pomoc techniczna Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, EGO s.c.
na zlecenie MRR, Warszawa 2011.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
oraz predyspozycje osobowościowe)6. Blokowanie poszerzania kompetencji pracowników mających
ambicje niezwiązane z zarządzaniem, a raczej z dalszą specjalizacją lub poszerzaniem pola działania,
powoduje spadek ich motywacji.
W związku z powyższym, konieczne jest znalezienie takiego sposobu prowadzenia polityki
szkoleniowej, aby z jednej strony odpowiadała ona potrzebom instytucji, ale z drugiej dawała
możliwość rozwoju zawodowego pracownikom posiadającym większe doświadczenie.
Jako drugą z przyczyn (29 %) nie uczestniczenia w szkoleniach respondenci wskazali „ogólny klimat
polegający na oszczędzaniu w administracji publicznej”. Kwestia ta jednak wykracza poza
kompetencje IZ POPT.
Natomiast jako trzecia z wymienionych głównych przyczyn braku uczestnictwa w doskonaleniu
zawodowym finansowanym z POPT 2007-2013 w 2011 r. został wskazany „brak wiedzy o szkoleniach
organizowanych w ramach POPT”. Przyczyna ta jednak jest zapewne pochodną pierwszej, czyli
polityki szkoleniowej danej instytucji. Bowiem informacje o szkoleniach są dystrybuowane zgodnie
z planami szkoleń.
Ocena jakości szkoleń oraz innych form kształcenia
Wskaźnik ten składa się z oceny przydatności szkoleń oraz ich jakości merytorycznej. Jego wartość
osiągnięta w 2011 r. została oszacowana na podstawie badania CAWI. W sześciostopniowej skali
szkolnej (1 – ocena niedostateczna, 2 – ocena mierna, 3 – ocena dostateczna, 4 – ocena dobra, 5 –
ocena bardzo dobra, 6 - ocena celująca) respondenci przyznali szkoleniom skumulowaną średnią
ocenę 4,73, czyli „bardzo dobrą minus”.
W celu porównania tego wyniku z poprzednimi latami należy zamienić zastosowaną w niniejszym
badaniu skalę szkolną na sześciostopniową skalę, ale w przedziale od 0 do 5 i bez opisu skali. Taka
zamiana daje wynik 3,73. W 2010 r. wskaźnik ten wyniósł 4,43. Taki spadek wartości wskaźnika byłby
niepokojący. Należy jednak założyć, że jego główną przyczyną jest zmiana opisu skali. Czym innym
bowiem jest zaznaczenie w ankiecie przedostatniego punktu na skali (przypadek skali od 0 do 5 bez
opisu), a czym innym przyznanie ocen szkolnych. Z doświadczenia wynika, że respondenci
w pytaniach ze skalą bez opisu składającą się z więcej niż 3 punktów, zaznaczają najczęściej
przedostatni punkt. Natomiast w przypadku skali szkolnej od 1 do 6, najczęstszymi ocenami są te
oscylujące wokół 4 oraz 5, czyli oceny dobrej i bardzo dobrej. Ocenę celującą przyznaje się tylko
w wyjątkowych sytuacjach. To wyjaśnia pozorny spadek wartości omawianego wskaźnika.
W związku z powyższym w analizie należy przyjąć, że wskaźnik w 2011 r. osiągnął wartość zbliżoną do
wartości osiągniętej w 2010 r., bo respondenci wybierali najczęściej oceny „bardzo dobry minus”, co
w przełożeniu na skalę 0-5 oscylowałoby właśnie pomiędzy 4 a 5. Taka wartość jest zadowalająca
w kontekście wartości docelowej ustalonej na poziomie 4,5.
przydatności szkoleń,
ich jakości merytorycznej.
Strona
•
•
15
Możliwe są jednak usprawnienia w tym zakresie, o czym świadczą choćby wyniki badania CAWI.
Skumulowana ocena jakości szkoleń jest średnią z ocen cząstkowych, tj. ocen:
6
Ocena systemu realizacji polityki spójności w Polsce w ramach perspektywy 2004-2006, EGO s.c. na zlecenie MRR,
Warszawa 2011.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Średnia ocena przydatności szkoleń w 2011 r. wyniosła 4,71 (w skali szkolnej od 1 do 6), natomiast
ocena ich jakości – 4,76. Rozbicie tych wartości na zagadnienia szkoleniowe zaprezentowano poniżej.
Tabela 4 Oceny przydatności i jakości szkoleń w podziale na tematykę.
Tematyka szkoleń
Ocena
przydatności
Ocena
jakości
analiza kosztów i korzyści
ewaluacja
informacja i promocja
kompetencje miękkie (np. negocjacje, zarządzanie
czasem, autoprezentacja, komunikacja)
kompetencje zarządcze
kontrola i/lub audyt
korzystanie z KSI SIMIK 2007-2013
monitorowanie
nauka języków obcych
obsługa programów informatycznych
ocena oddziaływania na środowisko
pomoc publiczna
prawo zamówień publicznych
problematyka rozwoju
przygotowanie instrumentów strukturalnych
rachunkowość i finanse
rozliczanie
zarządzanie projektem
4,60
4,80
5,40
4,39
5,40
5,00
4,40
4,56
4,70
4,73
5,36
4,80
4,82
5,09
4,43
4,75
4,65
3,50
4,29
4,46
4,83
5,20
4,30
4,80
5,00
5,00
5,06
4,83
5,29
4,00
4,78
4,00
4,43
4,85
4,82
5,20
Średnia
4,71
4,76
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
Analiza danych z powyższej tabeli wskazuje na stosunkowo wysokie oceny przydatności szkoleń
powiązanych z poszczególnymi procesami, tj. monitorowaniem oraz informacją i promocją. Drugą
grupą szkoleń ocenianych wysoko pod względem przydatności są szkolenia obejmujące tzw.
kompetencje ogólne w zakresie obsługi programów informatycznych oraz zarządzania projektami.
Natomiast w zakresie oceny jakości najwyżej oceniane są szkolenia z kompetencji miękkich
(co wskazuje na wysokie oceny jakości szkoleń prowadzonych formami warsztatowymi) oraz
specjalistyczne szkolenia z analizy kosztów i korzyści czy ocen oddziaływania na środowisko
(co wskazuje na wysokie oceny jakości szkoleń o specjalistycznej tematyce). Wysoko oceniana jest też
jakość szkoleń z zarządzania projektem oraz nauki języków obcych (co wskazuje na wyższe oceny
jakości szkoleń, które mogą być prowadzone w sposób warsztatowy).
Niską oceną przydatności charakteryzują się natomiast szkolenia z zakresu problematyki rozwoju
(ocena 3,50 przy średniej 4,71), czyli tzw. szkolenia ogólne.
Na wykresie poniżej przedstawiona została ocena zapotrzebowania na szkolenia z poszczególnych
obszarów tematycznych.
Strona
16
Wykres 4 Zapotrzebowanie na szkolenia z poszczególnych obszarów tematycznych.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
Z analizy powyższego wykresu wynika, że nadal konieczne jest szkolenie pracowników z zakresu
języków obcych, co nie dziwi, gdyż ten obszar wymaga ciągłości procesu nauczania. Konieczne są
również cykliczne szkolenia z prawa zamówień publicznych, prawdopodobnie ze względu na
zmieniające się przepisy prawa oraz problemy z jego stosowaniem. Wysoką pozycję uzyskała również
tematyka zarządzania projektem, co może wskazywać na pewien niedobór dotychczasowej podaży
tego typu szkoleń. Dalsze wysokie wskazania wiążą się z etapem cyklu życia programu, na którym
znajduje się obecna perspektywa finansowa 2007-2013. Powinna nastąpić intensyfikacja szkoleń
związanych z rozliczaniem projektów.
Z drugiej strony zauważalne jest zmniejszające się zapotrzebowanie na szkolenia z oceny
oddziaływania na środowisko, najprawdopodobniej ze względu na obecny etap implementacji
projektów i programów, które w większości przypadków mają już za sobą procedury uzyskiwania
decyzji środowiskowych. Zwiększone zapotrzebowanie na szkolenia z tego zakresu powróci wraz
z początkiem implementacji nowego okresu programowania.
W badaniu CAWI respondenci zostali również poproszeni o wskazanie najbardziej optymalnych form
szkoleń. Rozkład odpowiedzi przedstawia się następująco.
Tabela 5 Wskazanie optymalnych form doskonalenia zawodowego.
(0 - dana forma nie została wskazana, 1
- dana forma jest pożądana w trzeciej
kolejności, …, 3 - dana forma jest
pożądana w pierwszej kolejności)
szkolenie, kurs, seminarium z dużym udziałem form warsztatowych
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie wykładu
staż, praktyka
1,50
0,67
0,63
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
17
Średnia ocena w skali od 0 do 3
Strona
Forma doskonalenia zawodowego
Forma doskonalenia zawodowego
Średnia ocena w skali od 0 do 3
(0 - dana forma nie została wskazana, 1
- dana forma jest pożądana w trzeciej
kolejności, …, 3 - dana forma jest
pożądana w pierwszej kolejności)
zagraniczny wyjazd studyjny
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie e- lub blended-learningu
studia
0,62
0,49
0,46
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
Najbardziej optymalną formą doskonalenia zawodowego jest, w opinii respondentów, forma
szkolenia z dużym udziałem elementów warsztatowych. Na drugim miejscu znajdują się tradycyjne
szkolenia, na kolejnych zaś staże i praktyki oraz zagraniczne wyjazdy studyjne.
Zestawienie tych preferencji z sytuacją z 2011 r. (deklarowany w CAWI udział w 2011 r. w danej
formie szkoleniowej) wskazuje na zbieżność dwóch pierwszych miejsc.
Tabela 6 Uczestnictwo respondentów w 2011 r. w danych formach doskonalenia zawodowego.
Forma doskonalenia zawodowego
szkolenie, kurs, seminarium z dużym udziałem form warsztatowych
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie wykładu
zagraniczny wyjazd studyjny
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie e- lub blendedlearningu
studia
staż, praktyka
% respondentów, którzy
uczestniczyli w 2011 r. w danej
formie doskonalenia
zawodowego
54 %
50 %
8%
7%
4%
0%
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
Najwięcej osób uczestniczyło w szkoleniach z dużym udziałem form warsztatowych oraz
w szkoleniach tradycyjnych. Jest to zgodne z ich preferencjami w tym zakresie. Rozbieżności
pojawiają się w przypadku stażów i praktyk, w których w 2011 r. nie uczestniczył żaden respondent,
a które są wskazywane jako trzecie w kolejności najbardziej optymalne formy doskonalenia
zawodowego. Przyczyn należy upatrywać w trudności zorganizowania tego typu staży. Jak wynika
z wywiadu indywidualnego, IZ POPT dopuściła możliwość tego typu działań, jednak praktycznie widzi
możliwość ich zastosowania tylko w przypadku administracji szczebla samorządowego (gdzie zakresy
niektórych zadań są analogiczne).
W przypadkach, w których respondenci uczestniczyli w innych formach doskonalenia zawodowego,
a inne wskazali jako optymalne, zostali oni poproszeni o podanie ich opinii na temat przyczyn.
Strona
18
Wykres 5 Opinie respondentów nt. przyczyn rozbieżności w proponowanych formach doskonalenia zawodowego
a formach ich zdaniem optymalnych
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI.
W opinii respondentów główną przyczyną tego stanu jest polityka oszczędzania w administracji
publicznej, w wyniku której inne niż tradycyjne formy doskonalenia zawodowego, często droższe, są
ograniczane.
Dalsze usprawnienia w zakresie podniesienia oceny stopnia przydatności i jakości szkoleń są możliwe,
co zostało opisane w części podsumowującej ocenę postępu finansowego.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 1.2 nie uległa zmianie i wynosi 17 000 000 euro (69 965 404,00 zł). W 2011 r.
Strona
19
w ramach Działania 1.2 rozliczono 52 wnioski o płatność.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Tabela 7 Wartość wydatków kwalifikowalnych zatwierdzonych dla Działania 1.2 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
4 571 246,58
6,53 %
kumulatywnie
18 388 695,76
26,28 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR, zatwierdzonych w 2011 r. dla Działania 1.2, wyniosła
4 571 246,58 zł, co stanowi 6,53 % alokacji z EFRR przewidzianej na ww. Działanie. Wartość
wydatków kwalifikowanych poniesionych przez beneficjentów od początku realizacji POPT 2007-2013
do końca 2011 r. wyniosła 18 388 695,76 zł, co stanowi 26,28 % dostępnej w Działaniu alokacji.
W kolejnych latach poziom wykorzystania alokacji powinien zostać zdecydowanie zwiększony,
szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że wskaźnik produktu dla Działania 1.2, został osiągnięty na
poziomie około 57 % wartości docelowej. Biorąc pod uwagę, że w chwili obecnej poziom
wykorzystania dostępnej alokacji pozostaje niższy niż poziom realizacji zadań, to mamy
w omawianym Działaniu do czynienia z sytuacją, w której dofinansowywane są przede wszystkim
przedsięwzięcia o ograniczonej skali i budżecie.
W rezultacie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje podaż środków na podnoszenie
kwalifikacji, zapotrzebowanie na korzystanie z wyspecjalizowanych, a tym samym kosztowniejszych,
form doskonalenia zawodowego, jak również ostrożność wynikająca z obaw o pojawienie się
zarzutów dotyczących niegospodarnego wydatkowania środków publicznych. W ramach działań
zaradczych, IZ POPT umożliwiła realizację „twinningów” w ramach administracji, tj. wymiany
pracowników pomiędzy poszczególnymi urzędami (w opinii respondenta wywiadu indywidualnego,
możliwość ta dotyczy raczej administracji samorządowej, w administracji rządowej jest to raczej
niewykonalne). Rozważana jest także zmiana formy szkoleń, z tradycyjnych jedno lub dwudniowych
na formy szkoleń indywidualnych dla każdego pracownika w formie coachingu czy mentoringu (czyli
podnoszenie kwalifikacji pracowników w formie face-to-face). Powinno to zwiększyć poziom
wydatkowania (ze względu na wyższe koszty tego typu szkoleń), i, przede wszystkim, zaspokoić
zapotrzebowanie na niestandardowe szkolenia, podnieść ich efektywność i atrakcyjność dla
pracowników oraz zapewnić najbardziej doświadczonym pracownikom możliwości dalszego rozwoju
Strona
problem. Dalsze usprawnienia są jednak możliwe, co zostało opisane w rekomendacjach.
20
zawodowego, co na obecnym etapie wdrażania (i doświadczenia pracowników) stanowiło już pewien
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 2.1 Funkcjonowanie i rozwój systemu
informatycznego
Ocena poziomu realizacji wskaźnika produktu
Liczba stanowisk użytkowników systemu
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 2.1.
Wykres 6 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba stanowisk użytkowników systemu.
Wartość docelowa
po zmianie = 7 000
Wartość docelowa przed
zmianą = 3 500
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych otrzymanych do IZ POPT.
Docelowa wartość tego wskaźnika została w 2011 r. zwiększona z poziomu 3 500 do 7 000
użytkowników. Wartość wskaźnika zaczęła się stabilizować w 2009 r. i od 2010 r., wraz
z ukonstytuowaniem się całego systemu wdrażania polityki spójności, osiąga wartości oscylujące
wokół 7 000. Taka wartość powinna zostać utrzymana do końca okresu programowania, gdyż
użytkownicy systemu KSI SIMIK 2007-2013 to najczęściej osoby, które będą uczestniczyły
w rozliczaniu programów i projektów realizowanych w ramach perspektywy finansowej 2007-2013,
więc ich uprawnienia do użytkowania KSI SIMIK 2007-2013 zostaną utrzymane.
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu
Ocena użyteczności systemu informatycznego monitoringu i kontroli
Ocena użyteczności systemu informatycznego monitoringu i kontroli składa się z trzech ocen, tj.:
Wartość wskaźnika w 2011 r. osiągnęła poziom 3,68 w skali od 1 do 5 i jest zbliżona do wartości
w latach 2008-2010.
Tabela 8 Dynamika realizacji wskaźnika rezultatu Ocena użyteczności systemu informatycznego monitoringu i kontroli
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
21
funkcjonalności systemu, czyli sprawności jego działania,
przydatności systemu w kontekście zadań wykonywanych przez jego użytkowników,
użyteczności systemu, czyli prostoty i intuicyjności jego obsługi.
Strona
•
•
•
Rok
Wartość wskaźnika osiągnięta
w danym roku
2008
2009
2010
2011
3,67
3,42
3,65
3,68
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania CAWI oraz raportu ewaluacyjnego Ocena stanu realizacji celów
Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 w 2010 r., Pracownia Badań i Doradztwa „Re-Source”, Poznań,
kwiecień 2011.
Od 2009 r. wartość wskaźnika stale rośnie, co oznacza, że istnieje duże prawdopodobieństwo
osiągnięcia założonej wartości docelowej (ocena 4). Sprzyja temu proces oswajania się z systemem
oraz jego ciągłe dopracowywanie.
Niemniej jednak, może okazać się, że próg oceny dobrej (4) będzie trudny do osiągnięcia w przypadku
systemu informatycznego obejmującego duży zakres danych (co wpływa bezpośrednio na sprawność
działania systemu i pośrednio na prostotę jego obsługi) i obsługiwanego przez wiele różnych
podmiotów, z których każdy ma inne potrzeby informacyjne. System zaspokaja głównie potrzeby
informacyjne instytucji nadrzędnych (potencjalną lukę informacyjną w instytucjach podrzędnych
mają wypełniać Lokalne Systemy Informatyczne(LSI)), stąd założyć należy, że zawsze będzie istniało
grono osób niezadowolonych z jego kształtu.
Analiza ocen pokazuje, że najwyżej oceniana jest przydatność systemu (ocena 3,79 w skali od 1 do 5),
średnio - sprawność jego działania (3,65), najniżej zaś prostota i intuicyjność obsługi (3,59).
Strona
22
Porównanie wyników osiągniętych dla poszczególnych składowych z wynikami otrzymanymi
w 2011 r. wskazuje na wzrost oceny przydatności (z 3,74 w 2010 r. na 3,79), co nie powinno dziwić,
gdyż wraz z postępem w implementacji PO, wzrasta zapotrzebowanie na zbiorcze dane
monitoringowe, które niejednokrotnie (w przypadku braku LSI) może zapewnić KSI SIMIK 2007-2013.
Można prognozować, że ocena tego czynnika składowego dalej będzie rosnąć i wpływać pozytywnie
na ocenę skumulowaną. Ocena sprawności KSI SIMIK 2007-2013 utrzymała się na poziomie 3,65,
co oznacza, że w tym zakresie możliwe są dalsze ewentualne usprawnienia. Natomiast ocena
intuicyjności użytkowania wzrosła w stosunku do poprzedniego roku z 3,57 do 3,59. Wzrost ten
wynika z oswajania się użytkowników z systemem. Można wobec tego założyć, że ta składowa
wskaźnika rezultatu również będzie wzrastać przy założeniu braku znaczących zmian w systemie.
Podsumowując, wartość skumulowana wskaźnika prawdopodobnie będzie zależna od samoczynnego
wzrostu oceny przydatności i prostoty obsługi systemu, natomiast ocena jego sprawności będzie
zależała od prowadzonych działań ulepszających.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 2.1 nie uległa zmianie i wynosi 8 500 000 euro (34 780 698,00 zł). W 2011 r.
w ramach Działania 2.1 rozliczono 10 wniosków o płatność.
Tabela 9 Wartość wydatków kwalifikowalnych zatwierdzonych dla Działania 2.1 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
2 177 748,00
6,26 %
kumulatywnie
6 924 645,00
19,91 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR zatwierdzonych w 2011 r. dla Działania 2.1, wyniosła
2 177 748,00 zł, co stanowi 6,26 % alokacji z EFRR przewidzianej na ww. Działanie. Wartość
wydatków kwalifikowanych z EFRR poniesionych przez beneficjentów od początku realizacji
Programu do końca 2011 r. wyniosła 6 924 645,00 zł, co stanowi 19,91 % dostępnej w Działaniu
Strona
23
alokacji. Obecny poziom wykorzystania alokacji może wskazywać na konieczność korekty (obniżenia).
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 2.2 Infrastruktura informatyczna
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu
Liczba zakupionych urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 2.2.
Wykres 7 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba zakupionych urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych
Wartość docelowa (netto) po zmianie = 4 000
Wartość docelowa (netto)
przed zmianą
Programu = 1 000
66 % wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o dofinansowanie.
7
Na koniec 2011 r. osiągnięto wartość 66 %. W przypadku tego wskaźnika od wartości docelowej należy odjąć
wartość bazową wskaźnika, która wynosi 1 500 sztuk
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
24
Stopień realizacji wskaźnika (66 %7) jest zadowalający, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę
konieczność wymiany sprzętu zakupionego na początku okresu programowania. Zgodnie
z informacjami przekazanymi podczas wywiadu indywidualnego, dla sprzętu informatycznego
przyjęto trzyletni okres amortyzacji, a większość sprzętu została zakupiona na początku obecnej
perspektywy finansowej 2007-2013, dlatego obecnie zbliża się czas jego wymiany.
Liczba zakupionych zestawów komputerowych
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 2.2.
Wykres 8 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba zakupionych zestawów komputerowych (laptopy, serwery, komputery)
wartość docelowa (netto) przed zmianą Programu = 4 220
wartość docelowa (netto) po zmianie Programu = 2 500
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o dofinansowanie.
Stopień realizacji wskaźnika (61 %8) jest zadowalający, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę
konieczność wymiany sprzętu zakupionego na początku okresu programowania.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 2.2 nie uległa zmianie i wynosi 10 200 000 euro (42 131 696,00 zł). W 2011 r.
w ramach Działania 2.2 rozliczono 11 wniosków o płatność.
Tabela 10 Wartość wydatków kwalifikowanych zatwierdzonych dla Działania 2.2 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
3 909 257,01
9,28 %
kumulatywnie
18 237 307,52
43,29 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR zatwierdzonych w 2011 r. dla Działania 2.2 wyniosła
Programu do końca 2011 r. wyniosła 18 237 307,52 zł, co stanowi 43,29 % dostępnej w Działaniu
8
Na koniec 2011 r. osiągnięto wartość 61 %. W przypadku tego wskaźnika od wartości docelowej należy odjąć
wartość bazową wskaźnika, która wynosi 800 sztuk.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
wydatków kwalifikowanych z EFRR poniesionych przez beneficjentów od początku realizacji
25
33 909 257,01 zł, co stanowi 9,28 % alokacji z EFRR przewidzianej na ww. Działanie. Wartość
alokacji. Taki stopień wykorzystania alokacji wskazuje na prawdopodobieństwo jej wykorzystania
w całości, bez konieczności zmian, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę planowaną wymianę
Strona
26
sprzętu.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 3.1 Funkcjonowanie instytucji zaangażowanych
w realizację NSRO
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu
Liczba posiedzeń komitetów i podkomitetów
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.1.
Wykres 9 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba posiedzeń komitetów i podkomitetów
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wskaźnik ten osiągnął w 2011 r. wartość 6 sztuk Obecny stopień realizacji stanowi 42 %. Jest on
zadowalający, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że do końca perspektywy, oprócz
regularnych posiedzeń komitetów, będą odbywać się jeszcze np. podsumowujące posiedzenia
podkomitetów.
Liczba opracowanych ekspertyz, ocen, analiz, koncepcji, studiów
Wskaźnik ten obejmuje po zmianach swym zakresem również wskaźniki z Działań 3.4 oraz 3.5.
Strona
27
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.1.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wykres 10 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba opracowanych ekspertyz, ocen, analiz, koncepcji, studiów
Wartość docelowa po zmianie Programu= 800
Wartość docelowa przed zmianą Programu= 500
45 % wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wskaźnik ten (obejmujący swym zakresem również wskaźniki z dotychczasowych Działań 3.4 oraz
3.5) uzyskał na koniec 2011 r. wartość 360 sztuk, co stanowi 45 % zmienionej wartości docelowej.
Taki poziom osiągnięcia jest zadowalający, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę wzrost
zapotrzebowania na ekspertyzy związany z:
•
•
•
nowymi gremiami, jak Krajowe Forum Terytorialne, Krajowe Obserwatorium Terytorialne,
opracowaniem Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK),
nową perspektywą finansową (ewaluacje ex-ante i inne ekspertyzy związane
z programowaniem).
Liczba spotkań, konferencji, seminariów
Strona
28
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.1.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wykres 11 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba spotkań, konferencji, seminariów
Wartość docelowa (netto) po zmianie Programu = 2 955
Wartość docelowa (netto) przed zmianą Programu= 225
48 % wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wskaźnik ten (obejmujący również wskaźnik z dotychczasowego Działania 3.3) osiągnął do końca
2011 r. wartość 1 405 sztuk, czyli 48 %9 wartości docelowej po zmianie Programu.
Obecny stopień jego realizacji wskazuje, że nie powinny wystąpić problemy z osiągnięciem wartości
docelowej. W toku wywiadu indywidualnego z przedstawicielem IZ POPT uzyskano informacje, że
rośnie liczba spotkań, m. in. ze względu na:
• fakt powstania różnych nowych gremiów, jak np. Krajowe Forum Terytorialne, Krajowe
Obserwatorium Terytorialne,
• konieczność dyskusji nt. Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego czy Koncepcji
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju,
• konieczność dyskusji nt. nowej perspektywy finansowej 2014-2020, np. z samorządami.
Wartość docelowa wskaźnika została zwiększona również ze względu na fakt, że wliczane jest do
niego każde spotkanie organizowane przez Biuro Administracyjne w Ministerstwie Rozwoju
Regionalnego.
9
W przypadku tego wskaźnika od wartości docelowej należy odjąć wartość bazową, stąd wartości na wykresie
są podawane jako wartości netto.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
29
W związku z powyższym, nie istnieje zagrożenie niezrealizowania wartości docelowej ww. wskaźnika.
Liczba zakupionych pozostałych urządzeń i przedmiotów wyposażenia biurowego
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.1.
Wykres 12 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba zakupionych pozostałych urządzeń i przedmiotów wyposażenia
biurowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wskaźnik ten osiągnął w 2011 r. wartość 1 344 sztuk. Dla wskaźnika nie została określona wartość
docelowa. Jest on monitorowany corocznie. Dynamika jego realizacji zmniejszyła się ze względu na
fakt, że znaczne działania w zakresie doposażenia w urządzenia i przedmioty wyposażenia biurowego
zostały wykonane w 2009 r., a ich okres amortyzacji jest dłuższy niż w przypadku sprzętu
informatycznego, stąd nie ma jeszcze potrzeby wymiany zakupionego sprzętu.
Liczba projektów kluczowych objętym wsparciem
Strona
30
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.1
(dotychczasowego Działania 3.2).
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wykres 13 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba projektów kluczowych objętym wsparciem
Wartość docelowa przed zmianą Programu= 800
Wartość docelowa po zmianie Programu = 300
89 % wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Wskaźnik ten na koniec 2011 r. osiągnął wartość 268 sztuk, czyli 89 % wartości docelowej po zmianie.
Obecny stopień jego realizacji wskazuje, że nie powinny wystąpić problemy z osiągnięciem wartości
docelowej. Nie istnieje również zagrożenie przekroczenia zmienionej wartości docelowej ze względu
na fakt, że każdy projekt liczony jest tylko raz, nawet jeśli otrzymał wsparcie zarówno w zakresie
weryfikacji dokumentacji, jak i doradztwa dla różnych dokumentów.
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu
Średni czas wypłaty środków na podstawie wniosków o płatność w PO
Średni czas wypłaty środków w PO na podstawie wniosków o płatność wyniósł w 2011 r. 13,9 dni.
Tabela 11 Dynamika realizacji wskaźnika rezultatu Średni czas wypłaty środków na podstawie wniosków o płatność w PO.
Rok
2008
2009
2010
2011
Wartość wskaźnika osiągnięta
w danym roku
Zmiana rocznych wartości
wskaźnika
26,50
25,40
10,80
13,90
nd
4,08 %
57,44 %
-28,47 %
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Do 2010 r. średni czas wypłaty środków na podstawie wniosków o płatność skracał się, natomiast
w 2011 r. ponownie się wydłużył do prawie 14 dni. Przyczyny tego stanu rzeczy nie należy jednak
upatrywać w pogarszającej się jakości wniosków o płatność czy potencjału IZ POPT do ich oceny.
Ze wskaźnika rezultatu dotyczącego jakości wniosków o dofinansowanie, który notuje stały wzrost,
można wnioskować bowiem, że jakość wniosków o płatność składanych przez beneficjentów również
się polepsza. W związku z powyższym, można założyć, że spadek był chwilowy i wynikał ze spiętrzenia
31
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT oraz raportu Ocena stanu realizacji celów
Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 w 2010 r., Pracownia Badań i Doradztwa „Re-Source”
zadań lub aktualizacji dokumentów programowych POPT 2007-2013. Co więcej, wartość docelowa
wskaźnika została w znacznym stopniu przekroczona - została określona na 40 dni.
Ocena dostosowania stanowisk pracy do wykonywania zadań związanych z programowaniem,
wdrażaniem, monitorowaniem, informowaniem, oceną i kontrolą NSRO
Średnia ocena dostosowania stanowisk pracy do wykonywania zadań została oceniona w 2011 r. na
4,23 w skali od 1 do 5. W 2010 r. wartość ta wyniosła 4,29. Zanotowano więc jej niewielki spadek.
Wynika on z faktu, że stanowiska pracy, które zostały dostosowane na początku okresu
programowania, już się zamortyzowały. Dotyczy to zwłaszcza komputerów, które nie są finansowane
w ramach tego działania, jednak konstrukcja ww. wskaźnika je zawiera. Sprzęt zakupiony na początku
okresu programowania wymaga już wymiany. Potwierdzają to oceny cząstkowe (w oddzielnych
tabelach zaprezentowano składniki wchodzące bezpośrednio lub pośrednio w zakres zadań
finansowanych w ramach Działania 3.1 oraz składniki wchodzące w zakres zadań finansowanych
w ramach Działania 2.2, ale wchodzące w zakres samego wskaźnika dla Działania 3.1).
Tabela 12 Oceny cząstkowe składników wskaźnika wchodzących bezpośrednio lub pośrednio w zakres zadań
finansowanych w ramach Działania 3.1
Składowe wskaźnika
Średnia ocena w skali od 1
do 5
dostęp do materiałów eksploatacyjnych (tonery, tusze, papier)
4,27
dostęp do wyposaŜenia biurowego
4,25
4,03
wielkość powierzchni zajmowanej przez Pana/i stanowisko
pracy
stan techniczny i eksploatacyjny pomieszczeń w Pana/i
miejscu pracy
3,86
komfort stanowiska pracy (np. hałas, odwiedziny innych osób,
etc.)
3,69
Strona
32
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań CAWI.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Tabela 13 Oceny cząstkowe składników wskaźnika rezultatu dla Działania 3.1, a wchodzących w zakres zadań
finansowanych w ramach Działania 2.2
Składowe wskaźnika
Średnia ocena w skali od 1
do 5
dostęp do urządzeń takich jak: kopiarki, skanery, faksy,
projektory, ekrany projekcyjne w Pana/i miejscu pracy
4,17
dostęp do oprogramowania komputerowego na Pana/i
stanowisku pracy
3,94
jakość zestawu komputerowego na Pana/i stanowisku pracy
3,89
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań CAWI.
Z analizy tabeli 12 wynika, że niższe oceny uzyskują elementy, na które wpływ projektów
realizowanych w ramach POPT 2007-2013 jest mniejszy (np. warunki lokalowe). Zakup lub budowa
budynku na potrzeby MRR, nie jest raczej możliwy w obecnej sytuacji, w której wydatki publiczne są
ograniczane.
Tabela 13 potwierdza natomiast tezę, że na nieznaczny spadek skumulowanej wartości wskaźnika
może mieć wpływ zużycie sprzętu komputerowego, który otrzymuje oceny niższe niż 4.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 3.1 została zwiększona z 34 000 000 euro do 51 850 000 (213 113 357,00 zł).
Tabela 14 Wartość wydatków kwalifikowanych zatwierdzonych dla Działań 3.1, 3.2, 3.4 i 3.5 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
22 133 851,86
10,39 %
kumulatywnie
76 374 845,60
35,84 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR zatwierdzonych w 2011 r. dla Działań 3.1, 3.2, 3.4 oraz
3.5 wyniosła 22 133 851,86 zł, co stanowi 10,39 % alokacji z EFRR przewidzianej na ww. Działanie.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR poniesionych przez beneficjentów Działań 3.1, 3.2, 3.4
oraz 3.5 od początku realizacji POPT 2007-2013 do końca 2011 r. wyniosła 76 374 845,66 zł, co
stanowi 35,84 % dostępnej w Działaniu alokacji. Taki stopień wykorzystania alokacji na koniec 2011 r.
Strona
33
wskazuje na możliwość wystąpienia konieczności korekty wartości docelowej.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 3.2 Ocena (ewaluacja) NSRO
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu
Liczba ocen, analiz, studiów i koncepcji wykonanych przez ewaluatorów zewnętrznych
Przed zmianami z 2011 r. analizowane poniżej Działanie miało numer 3.3, obecnie jest to
Działanie 3.2.
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 3.2.
Wykres 14 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba ocen, analiz, studiów i koncepcji wykonanych przez ewaluatorów
zewnętrznych
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Postęp rzeczowy w działaniu (mierzony wskaźnikiem produktu) w 2011 r. osiągnął 79 % wartości
docelowej10.
Realizacja wskaźnika cechuje się, począwszy od 2009 r., dużą dynamiką wzrostu, co pozwala uznać, że
utrzymanie tempa wzrostu pozwoli na pełną realizację założeń. Oczekiwanie utrzymania wysokiego
stopnia realizacji wskaźnika jest w pełni zasadne, gdyż zapotrzebowanie na oceny i analizy dotyczące
zarówno realizacji perspektywy finansowej 2007-2013, jak i 2014-2020 będzie wysokie.
euro (52 297 663,00 zł). W 2011 r. w ramach tego Działania rozliczono 11 wniosków o płatność.
10
W przypadku tego wskaźnika od wartości docelowej należy odjąć wartość bazową (56 sztuk), stąd wartości na
wykresie są podawane jako wartości netto.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Alokacja ze środków unijnych na Działanie 3.2 (dawne 3.3) nie uległa zmianie i wynosi 12 750 000
34
Ocena postępu finansowego
Tabela 15 Wartość wydatków kwalifikowanych zatwierdzonych dla Działania 3.2 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
4 342 087,55
8,3 %
kumulatywnie
11 412 304,80
21,82 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Wartość wydatków kwalifikowanych z EFRR zatwierdzonych w 2011 r. dla Działania 3.2, wyniosła
4 342 087,55 zł, co stanowi 8,3 % alokacji z EFRR przewidzianej na ww. Działanie. Natomiast wartość
wydatków kwalifikowanych z EFRR poniesionych przez beneficjentów od początku realizacji
Programu do końca 2011 r. wyniosła 11 412 304,88 zł, co stanowi 21,82 % dostępnej w Działaniu
alokacji.
Dotychczasowy poziom wykorzystania alokacji wskazuje na możliwość wystąpienia zagrożenia nie
wykonania planu, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że stopień osiągnięcia wartości
docelowej wskaźnika produktu Liczba ocen, analiz, studiów i koncepcji wykonanych przez
ewaluatorów zewnętrznych wynosi 61 %. Oznacza to, że zlecane od 2012 r. ewaluacje musiałyby być
znacznie większej wartości niż dotychczas. Taka sytuacja będzie miała miejsce w przypadku ewaluacji
ex-ante, które, ze względu na zakres, będą znacznie droższe niż standardowe ewaluacje, niemniej
jednak nie wydaje się, aby ten wzrost pokrył różnicę pomiędzy zaawansowaniem rzeczowym
i finansowym. Co więcej, zakres działania ograniczono do finansowania samych ewaluacji,
Strona
35
a finansowanie spotkań z nimi związanych przesunięto do Działania 3.1.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 4.1 Promocja i informacja
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu
Wolumen egzemplarzy wszystkich publikacji, broszur, ulotek
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 4.1.
Wykres 15 Dynamika realizacji wskaźnika Wolumen egzemplarzy wszystkich publikacji, broszur i ulotek
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Postęp rzeczowy w działaniu mierzony ww. wskaźnikiem produktu osiągnął na koniec 2011 r.
9 180 735 sztuk.
Ponieważ nie określono wartości docelowej realizacji ww. wskaźnika w dokumentach programowych
POPT 2007-2013, wskaźnik monitorowany jest na bieżąco i podlega ocenie jedynie w zakresie
dynamiki jego wdrażania, którą należy ocenić pozytywnie - wartości osiągane w kolejnych latach
znacznie wzrastają. Przykładowo w 2011 r. wskaźnik osiągnął wartość 5 860 671 sztuk i jest o 139 %
wyższy niż w 2010 r. Można prognozować dalszy wysoki przyrost wartości ww. wskaźnika ze względu
na fakt, że wraz ze zbliżaniem się do końca realizacji perspektywy finansowej 2007-2013 instytucje
Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 4.1.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
oraz ulotek.
36
będą mogły prezentować efekty realizowanych programów i projektów w formie publikacji, broszur
Wykres 16 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów.
Wartość docelowa (netto) przed zmianą Programu=
Programu =133
133
Wartość docelowa (netto) po zmianie Programu = 101
17 % wartości
docelowej po
zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Postęp rzeczowy w działaniu na koniec 2011 r. mierzony tym wskaźnikiem osiągnął wartość 17 sztuk,
co stanowi 17 % wartości docelowej (netto11) po zmianie POPT 2007-2013.
Dynamika realizacji wskaźnika i niski stopień jego realizacji spowodowały obniżenie jego wartości
docelowej w 2011 r. z 165 do 133 sztuk (netto ze 133 do 101 sztuk). Oznacza to, że aby zrealizować
założoną wartość, w pozostałych latach wskaźnik musi osiągać wartość 21 sztuk rocznie.
Jak wynika z wyjaśnień przedstawionych w wywiadzie indywidualnym z przedstawicielem IZ POPT,
tak nieznaczne obniżenie wartości docelowej wskaźnika wynikało z uzgodnień z jednostką
odpowiedzialną za działania informacyjno-promocyjne. Jednak dotychczasowa dynamika realizacji
wskaźnika, na którą miały wpływ nie tylko popyt na tego rodzaju badania, ale również stan
zatrudnienia w jednostce odpowiedzialnej za działania informacyjno-promocyjne oraz zasady zlecania
analiz (postępowania w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych lub rozeznania rynku) w MRR,
wskazują, że mogą wystąpić problemy z osiągnięciem nawet tej zmniejszonej wartości.
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu
Zgodnie z założeniami badania, które zostały uzgodnione z Zamawiającym, wskaźnik rezultatu
11
Wartość docelowa po zmianie wynosi 133 sztuk jednak wartość docelowa netto po zmianie wynosi 101 sztuk
ze względu na fakt, że wartość bazowa wskaźnika wynosi 32 sztuki.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
objęty zakresem analizy, gdyż jego wartość jest uzyskiwana jako wynik badania opinii Znajomość
37
Odsetek respondentów wyrażających pozytywne opinie nt. interwencji strukturalnych nie został
funduszy europejskich oraz opinie na temat skuteczności ich wdrażania, które zlecane jest cyklicznie
przez IZ POPT.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie 4.1 nie została zmieniona i wynosi 54 130 000 euro (222 924 973,00 zł).
W ramach Działania 4.1 rozliczono w 2011 r. 18 wniosków o płatność.
Tabela 16 Wartość wydatków kwalifikowanych zatwierdzonych dla Działania 4.1 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR
2011
29 785 334,17
10,25 %
kumulatywnie
76 894 511,91
34,49 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Kwota wydatków kwalifikowanych z EFRR zatwierdzona we wnioskach o płatność w Działaniu 4.1
w 2011 r. wyniosła 29 785 334,17 zł i stanowi 10,25 % dostępnej alokacji z EFRR. Zatwierdzone
wydatki kwalifikowane z EFRR od początku okresu programowania wyniosły na koniec 2011 r.
76 894 511,91 zł, co stanowi 34,49 % alokacji z EFRR przewidzianej w Działaniu.
Wobec wysokiego poziomu kontraktacji środków, przewidzianych na realizację Działania 4.1 oraz
poziomu wydatkowania osiągniętego w 2011 r., można założyć, że możliwe jest wykorzystanie
Strona
38
środków na poziomie określonym w dokumentach programowych POPT 2007-2013.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Wyniki oceny dla Działania 4.2 Wymiana doświadczeń pomiędzy uczestnikami
procesu realizacji NSRO
Ocena poziomu realizacji wskaźników produktu
Wolumen wydanych materiałów informacyjnych, publikacji, raportów
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 4.2.
Wykres 17 Dynamika realizacji wskaźnika Wolumen wydanych materiałów informacyjnych, publikacji, raportów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Postęp rzeczowy w działaniu, który jest mierzony wskaźnikiem produktu w 2011 r. osiągnął wartość
344 400 sztuk i jest o 343 800 sztuk wyższy niż w 2010 r., w którym osiągnął on wartość 600 sztuk.
Ponieważ nie określono wartości docelowej realizacji ww. wskaźnika w dokumentach programowych
POPT 2007-2013, wskaźnik monitorowany jest na bieżąco i podlega ocenie jedynie w zakresie
dynamiki jego wdrażania, którą należy ocenić pozytywnie. Można prognozować dalszy wysoki
przyrost wartości ww. wskaźnika ze względu na fakt, że wraz ze zbliżaniem się do końca realizacji
perspektywy finansowej 2007-2013 instytucje będą mogły informować o efektach realizowanych
Strona
39
programów i projektów i dzielić się dobrymi praktykami w tym zakresie.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Liczba spotkań, seminariów i konferencji
Poniższy wykres obrazuje dynamikę osiągania wartości wskaźnika produktu dla Działania 4.2.
Wykres 18 Dynamika realizacji wskaźnika Liczba spotkań, seminariów i konferencji.
Wartość docelowa (netto) po zmianie = 470
Wartość docelowa (netto) przed zmianą = 280
58 %
wartości
docelowej
po zmianie
Programu
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy wniosków o płatność.
Postęp rzeczowy w działaniu mierzony wskaźnikiem produktu osiągnął na koniec 2011 r. 272 sztuk
co stanowi 58 % wartości docelowej po zmianie POPT 2007-2013.
W oparciu o dotychczasowe badania, dotyczące realizacji ww. wskaźnika w kolejnych latach,
zweryfikowano jego wartość docelową określoną w dokumentach programowych POPT 2007-2013,
tj. podwyższono do 500 sztuk (netto do 470 sztuk).
Dynamika realizacji wskaźnika jest stosunkowo wysoka, co oznacza, że zwiększona wartość docelowa
zostanie prawdopodobnie osiągnięta, gdyż w końcowym okresie programowania zapotrzebowanie na
spotkania podsumowujące wzrośnie.
Ocena poziomu realizacji wskaźników rezultatu
Tabela 17 Dynamika realizacji wartości wskaźnika Odsetek złożonych projektów poprawnych pod względem formalnym
i merytorycznym
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
W 2011 r. do IZ POPT wpłynęło w sumie 65 wniosków o dofinansowanie, z czego 46 było poprawnych
pod względem formalnym i merytorycznym, to znaczy nie wymagały one wprowadzania żadnych
poprawek. W związku z powyższym, wartość wskaźnika w 2011 r. wyniosła 70,77 %.
40
Odsetek złożonych projektów poprawnych pod względem formalnym i merytorycznym
Rok
Wartość wskaźnika osiągnięta
w danym roku
Dynamika wzrostu
wskaźnika (pp)
38,71 %
56,06 %
70,59 %
70,77 %
nd
17,35 %
14,53 %
0,18 %
2008
2009
2010
2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania Ocena stanu realizacji Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 20072013 w 2010 r., Pracownia Badań i Doradztwa „Re-Source, Poznań 2011.
Z analizy dynamiki wzrostu wartości wskaźnika wynika, że od 2008 r. jakość składanych wniosków
o dofinansowanie poprawiała się z każdym rokiem. Niemniej jednak, w 2011 r. nie zanotowano już
tak dużego wzrostu wartości wskaźnika, co może oznaczać, że osiągnął on już swój docelowy poziom.
Należy założyć, że w procesie składania wniosków o dofinansowanie zawsze będą zdarzały się błędy,
nawet w przypadku cyklicznego szkolenia beneficjentów(błędy ludzkie, nieznajomość zmieniających
się dokumentów programowych).
W związku z powyższym, spadek tempa wzrostu wartości wskaźnika nie jest problemem, sygnałem
do niepokoju byłby tylko spadek wartości wskaźnika.
Ocena postępu finansowego
Alokacja na Działanie uległa zwiększeniu z 12 070 000 do 37 570 000 euro (154 329 471,00 zł).
W 2011 r. zatwierdzono i rozliczono 20 wniosków o płatność.
Tabela 18 Wartość wydatków kwalifikowanych zatwierdzonych dla Działania 4.2 w 2011 r.
Wartość wydatków
kwalifikowalnych z EFRR (PLN)
Poziom wykorzystania alokacji
z EFRR (po zmianie)
2011
5 098 876,98
10,25 %
kumulatywnie
13 098 118,36
26,33 %
Źródło: na podstawie danych otrzymanych od IZ POPT.
Kwota wydatków kwalifikowanych finansowanych z EFRR, zatwierdzona we wnioskach o płatność
w Działaniu 4.2 w 2011 r. wyniosła 5 098 876,98 zł i stanowi 10,25 % dostępnej alokacji z EFRR.
Wydatki kwalifikowane z EFRR, zatwierdzone od początku okresu programowania do końca 2011 r.,
wyniosły 13 098 118,36 zł, co stanowi 26,33 % alokacji z EFRR przewidzianej w Działaniu 4.2.
Zauważyć należy również, że pomimo faktu, że poziom kompetencji i wiedzy pracowników instytucji
2020 wpłyną na jego zwiększenie. Dodatkowo, wraz z końcem okresu programowania będzie
wzrastać możliwość prezentacji najlepszych praktyk. Jednak pomimo wzrostu zapotrzebowania na
poszczególne typy projektów dofinansowane w ramach Działania 4.2, może okazać się, że alokacja
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
wymianę doświadczeń będzie spadać, jednakże przygotowania do perspektywy finansowej 2014-
41
zajmujących się realizacją NSRO oraz beneficjentów jest już na tyle wysoki, że zapotrzebowanie na
nie zostanie wykorzystana ze względu na potencjał absorpcyjny beneficjentów, który w zakresie
liczebności kadr obsługujących wnioski o dofinansowanie w ramach POPT 2007-2013, raczej się nie
Strona
42
zwiększy.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Podsumowanie
Analiza i ocena stanu realizacji założonych celów rzeczowych i finansowych wskazuje, że podjęte
w 2011 r. działania zarówno dostosowujące (np. rozszerzenie katalogu beneficjentów czy
realizowanych działań), jak i działania zaradcze (zmiany wartości docelowych wskaźników oraz
alokacji na poszczególne Działania) przyniosły oczekiwane skutki.
Wyjątek stanowi Działanie 1.2, w przypadku którego obecny poziom wykorzystania alokacji wynosi
28 %, podczas gdy stopień osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika produktu
Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz innych
form kształcenia, w których wzięli udział pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT 2007-2013
wynosi 57 %. W konsekwencji mamy do czynienia z sytuacją, na którą składają się: podaż środków na
podnoszenie kwalifikacji, zapotrzebowanie na korzystanie z wyspecjalizowanych, a tym samym
kosztowniejszych form doskonalenia zawodowego i ostrożność wynikająca z obaw o pojawienie się
zarzutów dotyczących niegospodarnego wydatkowania środków publicznych.
Wyjątek stanowi również Działanie 4.1, w którym wydaje się, że zmniejszenie wartości docelowej
wskaźnika Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów (w ramach działań informacyjno-promocyjnych)
z 165 na 133 sztuki (po uwzględnieniu wartości bazowej z 133 na 101 sztuk) było zbyt małe, bowiem
obecny poziom jego osiągnięcia wynosi zaledwie 17 %. Pomimo że tak nieduża obniżka wartości
docelowej wskaźnika wynikała ze stanowiska Departamentu Informacji i Promocji MRR, który uznał,
że zrealizuje ten wskaźnik, w opinii ewaluatora jest to niemożliwe. Wymagałoby to zlecania corocznie
21 badań, co wydaje się niemożliwe bez znacznego zwiększenia zasobu kadrowego Departamentu
Informacji, Promocji i Szkoleń.
Strona
43
Dla pogłębienia posumowania wyników niniejszego badania przygotowano analizę SWOT dla
POPT 2007-2013 skupiającą się na elementach analizowanych w niniejszym badaniu, czyli stopniu
osiągania założonych celów wyrażonych wskaźnikami produktu i rezultatu.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Tabela 19 Matryca SWOT dla POPT 2007-2013 (w zakresie analizy stopnia osiągania wskaźników)
Mocne strony POPT 2007-2013
Otwartość IZ POPT na zmiany
DuŜe doświadczenie IZ POPT
Razem:
Szanse:
otoczenia
%12
Słabe strony POPT 2007-2013
%13
80
Stosunkowo niska elastyczność
niektórych działań, ze względu
na
ich
silne
powiązanie
z ogólnymi
politykami
wewnętrznymi danych instytucji
(np.
polityki
kadrowe,
szkoleniowe, etc.)
50
20
PrzedłuŜające się procedury
PZP (których przyczyną są
często wewnętrzne jednostki
zajmujące się zamówieniami)
50
100
pozytywne
strony
DuŜe doświadczenie pozostałych
instytucji systemu
Razem
100
ZagroŜenia: negatywne strony
otoczenia
100
Oszczędności
w
sferze
budŜetowej
(racjonalizacja
zatrudnienia w administracji
publicznej i samoograniczenie
w wydatkach na działania
promocyjne, szkoleniowe, etc.)
100
100
100
Źródło: opracowanie własne.
Z analizy powyższej matrycy SWOT, wynika, że zidentyfikowano poważne zagrożenie dla realizacji
celów POPT 2007-2013, jakim są oszczędności w sferze budżetowej, które mogą wpłynąć na mniejsze
wykorzystanie dostępnej alokacji oraz nieosiągnięcie założonych wskaźników.
12
13
Strona
44
Na podstawie analizy SWOT wykonano następnie analizę TOWS. Polegała ona na zbadaniu, które
z czterech pól analizy SWOT (słabe i mocne strony oraz szanse i zagrożenia) mają na siebie nawzajem
największy wpływ. Na tej podstawie powstała tabela krzyżowa, która pokazała zależność między
elementami analizy SWOT. W przypadku niniejszego badania liczba interakcji była największa, a ich
siła najmocniejsza na przecięciu mocnych stron i zagrożeń. W związku z powyższym, strategia działań
naprawczych powinna być strategią „konserwatywną” – tabela poniżej.
W % wyrażono wagę danego czynnika w ocenie poszczególnych elementów analizy SWOT.
Jw.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Tabela 20 Wybór strategii działania na podstawie analizy TOWS.
Mocne strony
Szanse
Zagrożenia
Strategia „agresywna”
Strategia
„konserwatywna”
Słabe strony
Strategia „konkurencyjna”
Strategia „defensywna”
Źródło: opracowanie własne.
Strona
45
Strategia „konserwatywna” oznacza wdrożenie działań, polegających na osłabianiu zagrożeń przy
jednoczesnym wzmacnianiu i wykorzystaniu mocnych stron. W odniesieniu do POPT 2007-2013
oznacza to konieczność podejmowania działań w kierunku zmniejszenia wpływu oszczędności
w administracji poprzez elastyczne działania IZ POPT. Strategia ta została odzwierciedlona
w rekomendacjach.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Rekomendacje
Rekomendacja 1 - Działania w zakresie zwiększenia efektywności działań szkoleniowych oraz
zwiększenia prawdopodobieństwa efektywnego wykorzystania alokacji w ramach Działania 1.2
Zidentyfikowane problemy
W Działaniu 1.2 obecny poziom wykorzystania alokacji wynosi 26,28 %, podczas gdy stopień
osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika produktu Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów,
treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz innych form kształcenia, w których wzięli udział
pracownicy instytucji objętych wsparciem POPT 2007-2013 wynosi 57 %. W konsekwencji mamy do
czynienia z sytuacją, w której występuje:
•
•
•
podaż środków na podnoszenie kwalifikacji,
zapotrzebowanie na korzystanie z wyspecjalizowanych, a tym samym kosztowniejszych, form
doskonalenia zawodowego
ostrożność wynikająca z obaw o pojawienie się zarzutów dotyczących niegospodarnego
wydatkowania środków publicznych.
Sposób wdrożenia
1. Optymalizacja sposobu analizy potrzeb szkoleniowych
Wskazane jest położenie większego nacisku na dofinansowanie innych form doskonalenia
zawodowego niż najbardziej popularne szkolenia krajowe o charakterze ogólnym, którymi instytucje
na obecnym etapie realizacji polityki spójności, są już wyraźnie „nasycone”. Właściwym jest dążenie
do zintensyfikowania działań zmierzających do zindywidualizowania ścieżek kariery dla pracowników
zatrudnionych w różnych instytucjach, pełniących określone funkcje w systemie wdrażania pomocy
ze środków Unii Europejskiej. Ważne jest, aby sposób oceny zapotrzebowania na szkolenia
(najczęściej odbywający się poprzez ocenę przełożonego, który po rozmowie z pracownikami lub na
podstawie własnych obserwacji wypowiada się na temat obszarów wymagających doskonalenia
u swoich pracowników), zastąpić formą „z zaangażowaniem” doradców zawodowych.
2. Zwiększenie elastyczności w zakresie definiowania potrzeb szkoleniowych
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Zatem cykliczne warsztaty, organizowane dla pracowników zajmujących kierownicze stanowiska
w administracji publicznej, z zaangażowaniem profesjonalnych doradców zawodowych,
pozwoliłyby na doskonalenie umiejętności w zakresie właściwego zarządzania personelem
i odpowiedniego identyfikowania jego potrzeb, co przełożyłoby się na lepszy dobór odpowiednich
czynników motywacji pracowników (do których bez wątpienia zaliczyć należy też szkolenia).
46
Przełożony, zarządzający dużą liczebnie grupą ludzi, często nie ma czasu i nie jest w stanie ocenić
faktycznych umiejętności i tzw. luk kompetencyjnych poszczególnych pracowników całej instytucji.
Dodatkowo, wiedza merytoryczna przełożonego, nie musi być połączona (często zdarza się to
w praktyce), z umiejętnościami w zakresie zarządzania i odpowiedniego motywowania kierowaną
grupą ludzi.
Należy rozważyć zwiększenie elastyczności w zakresie akceptowania potrzeb szkoleniowych
wykraczających poza obecny zakres obowiązków pracownika, ale tylko pod warunkiem określenia dla
niego ścieżki kariery uwzględniającej następujące możliwości, np.:
•
•
•
•
rozszerzenie zakresu zadań,
przygotowanie do zmiany zakresu zadań,
wzmocnienie/stworzenie systemu zastępstw dla zadań unikalnych),
stworzenie wewnątrzinstytucjonalnego systemu mentoringu
skomplikowanych, multidyscyplinarnych czy unikatowych.
w
zakresie
zadań
Działania takie można podejmować w porozumieniu z posiadającymi największe doświadczenie
pracownikami, dla których nie ma możliwości pionowej ścieżki rozwoju zawodowego i istnieje
potrzeba poziomych ścieżek rozwoju.
3. Intensyfikacja działań dotyczących organizowania bardziej zindywidualizowanych/ zawężonych
form doskonalenia zawodowego
Szkolenia grupowe, często o charakterze ogólnym, spełniały swoje funkcje jedynie w początkowym
okresie wdrażania perspektywy finansowej 2007-2013, gdy celem było jak najszybsze wyposażenie
pracowników w wiedzę niezbędną do sprawnej realizacji NSRO. Na obecnym etapie warto
zorganizować szkolenia zindywidualizowane, np. w formie coachingu (co IZ POPT już planuje).
4. Intensyfikacja działań dotyczących organizowania szkoleń pod potrzeby nowej perspektywy
finansowej 2014-2020
W związku z faktem, że w projektach rozporządzeń na nową perspektywę finansową 2014-2020
zidentyfikowano nowe obszary tematyczne, jak i kwestie systemowe), warto rozpocząć organizację
szkoleń w możliwie szerokim zakresie, np.:
•
•
•
•
•
warunkowości ex-ante (w tym m. in. analizy danych makroekonomicznych),
polityki rozwoju obszarów miejskich,
działań adaptacyjnych do zmian klimatycznych,
earmarkingu działań w zakresie dotyczącym zmian klimatycznych, zmiany klimatyczne jako
polityka horyzontalna,
podejścia zintegrowanego w prowadzeniu polityki rozwoju, etc.
5. Rozważenie możliwości cyklicznego organizowania warsztatów/seminariów prowadzonych przez
trenerów wewnętrznych
Warsztaty te prowadzone przez trenerów wewnętrznych (będących jednocześnie praktykami
w zakresie dotyczącym realizacji pomocy ze środków Unii Europejskiej) mogą przybrać formę
międzyinstytucjonalnych warsztatów, służących wymianie doświadczeń i „dobrych praktyk”,
pomiędzy pracownikami odpowiedzialnymi za realizację polityki spójności na różnych etapach jej
wdrażania.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Staże i praktyki międzyinstytucjonalne są wymieniane przez pracowników jako trzecia z najbardziej
optymalnych form doskonalenia zawodowego. Należy promować ten sposób doskonalenia
zawodowego, zwłaszcza w formie staży między instytucjami równorzędnymi (o analogicznym zakresie
47
6. Intensyfikacja działań promujących staże i praktyki międzyinstytucjonalne
obowiązków), co przyczyni się do rozprzestrzeniania dobrych praktyk i ujednolicania stosowanych
rozwiązań.
7. Rozważenie przeznaczenia części alokacji z Działania 1.2 na opracowywanie bazy/ baz wiedzy
w poszczególnych zakresach tematycznych
Instytucje systemu polityki spójności zlecają dużą liczbę opracowań, ekspertyz czy analiz. Brakuje
jednak bazy gromadzącej powstającą w ten sposób wiedzę. Sfinansowanie z Działania 1.2 jednej
spójnej bazy wiedzy (w pierwszym kroku może to być po prostu baza ekspertyz stworzona na wzór
bazy badań ewaluacyjnych, w kolejnych próby kumulowania oraz porządkowania informacji/
wniosków) z jednej strony przyczyni się do podniesienia kwalifikacji pracowników i ułatwi im
możliwość samodoskonalenia, z drugiej natomiast zwiększy wykorzystanie wiedzy już wytworzonej.
Pozwoli też zwiększyć efektywne wykorzystanie alokacji na Działanie.
Adresaci rekomendacji i postulowany okres jej wdrożenia
IZ POPT, stopniowo od II połowy 2012 r.
Analiza możliwości wdrożenia rekomendacji
Wdrożenie proponowanych rozwiązań wymagać będzie dużego nakładu pracy merytorycznej
i logistycznej pracowników IZ POPT oraz współpracy innych jednostek potencjalnie zainteresowanych
zmianami. Dla części postulatów problemem może okazać się polityka oszczędności w administracji.
Rekomendacja dla Działania 4.1 Zmniejszenie wartości docelowej wskaźnika produktu Liczba
analiz, ekspertyz, badań i studiów
Zidentyfikowane problemy
Występuje zagrożenie nieosiągnięcia wartości docelowej wskaźnika. Realizacja założonej wartości
docelowej wymagałaby zlecania 21 badań rocznie do 2015 r., co przy ograniczonych zasobach
ludzkich Departamentu Informacji, Promocji i Szkoleń (DIP), nie wydaje się być możliwe do
osiągnięcia.
Sposób wdrożenia
Zmniejszenie wartości docelowej wskaźnika Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów, np. do
wymagającej zlecania ok. 12 badań rocznie.
Adresaci rekomendacji i postulowany okres jej wdrożenia
IZ POPT, lata 2012-2013
Analiza możliwości wdrożenia rekomendacji
Strona
48
Rekomendacja do wdrożenia po weryfikacji wartości wskaźnika za 2012 r.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Załączniki
Załącznik 1 Kwestionariusz CAWI
A. Moduł dla pracowników uprawnionych do korzystania ze szkoleń oraz innych form
kształcenia w ramach działania 1.2 POPT
A.1. Czy w 2011 r. uczestniczył(a) Pan(i) w jakiejś formie doskonalenia zawodowego
finansowanego (częściowo lub w całości) z PO PT?
a) tak – przejście do pytania A.3
b) nie
A.2. Jakie były przyczyny nieuczestniczenia w żadnej formie doskonalenia zawodowego
finansowego (częściowo lub w całości) z PO PT (proszę zaznaczyć 3 najważniejsze przyczyny)?
a) zbyt ogólny poziom szkoleń finansowanych z PO PT
b) tematyka szkoleń nie dostosowana do moich potrzeb
c) dostateczna liczba szkoleń z innych środków (np. PT innego PO)
d) brak wiedzy o szkoleniach organizowanych w ramach POPT
e) brak zgody Dyrekcji na udział w tych szkoleniach
f) polityka szkoleniowa obowiązująca w instytucji (pozwalająca wyłącznie na udział w
szkoleniach bezpośrednio związanych z wykonywanymi zadaniami)
g) posiadam duże doświadczenie i wiedzę – nie potrzebuję już szkoleń związanych z
wykonywanymi obowiązkami
h) nie potrzebuję już szkoleń organizowanych/zamawianych dla większej liczby osób,
potrzebuję szkoleń wysokospecjalistycznych
i) nie mam czasu na szkolenia
j) ograniczona pula miejsc na szkoleniu
k) ogólny klimat polegający na „oszczędzaniu” w administracji publicznej
l) inne, jakie? ………………………………………….
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
A.3. Czy w 2011 r. uczestniczył(a) Pan(i) w następujących formach doskonalenia zawodowego
dofinansowanych (częściowo lub w całości) z PO PT (można zaznaczyć kilka odpowiedzi):
a) szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie wykładu
b) szkolenie, kurs, seminarium z dużym udziałem form warsztatowych
c) szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w formie e-learningu lub blended-learningu
e) studia
f) zagraniczny wyjazd studyjny
g) staż, praktyka
h) inna forma, jaka?..............................................................................................
49
zakończenie modułu
A.4. Jakie formy doskonalenia zawodowego są Pana/i zdaniem optymalne (najbardziej
skuteczne, użyteczne, efektywne czasowo i kosztowo) (proszę wskazać maks. trzy, podając
priorytetowość w skali od 1 do 3, gdzie 1 to najbardziej optymalne)?
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w
formie wykładu
szkolenie, kurs, seminarium z dużym udziałem
form warsztatowych
szkolenie, kurs, seminarium prowadzone w
formie e-learningu lub blended-learningu
studia
zagraniczny wyjazd studyjny
staż, praktyka
…
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
A.6. Jaka była tematyka szkoleń (i innych form doskonalenia zawodowego) w których Pan(i)
uczestniczył(a) w 2011 roku, a które były finansowane z POPT (można zaznaczyć kilka
odpowiedzi)?
a) przygotowanie instrumentów strukturalnych
b) monitorowanie
c) kontrola i/lub audyt
d) ewaluacja
e) rozliczanie
f) informacja i promocja
g) ocena oddziaływania na środowisko
h) prawo zamówień publicznych
i) rachunkowość i finanse
j) problematyka rozwoju
50
A.5. Jeśli uczestniczył(a) Pan(i) w formach doskonalenia zawodowego innych niż wskazane
przez Pana/ią jako optymalne, proszę wskazać (prawdopodobne) przyczyny (proszę zaznaczyć
2 najważniejsze przyczyny):
a) polityka szkoleniowa obowiązująca w instytucji (brak pozwolenia na „droższe” formy
doskonalenia zawodowego)
b) ogólny klimat polegający na „oszczędzaniu” w administracji publicznej
c) brak dobrej jakościowo oferty z danego rodzaju formami doskonalenia zawodowego
d) „łatwość” organizowania tradycyjnych szkoleń w stosunku do zapewniania możliwości
uczestnictwa w innych formach doskonalenia
e) brak środków na „droższe” formy doskonalenia zawodowego
l) inne, jakie? ………………………………………….
k) pomoc publiczna
l) analiza kosztów i korzyści
m) obsługa programów informatycznych
n) korzystanie z KSI SIMIK 2007-2013
o) nauka języków obcych
p) kompetencje miękkie (np. negocjacje, zarządzanie czasem, autoprezentacja, komunikacja)
r) kompetencje zarządcze
s) zarządzanie projektem
t) inne, jakie? ……………………………………………….
A.7. W jakim stopniu szkolenia (i inne formy doskonalenia zawodowego) finansowane z
POPT, w których Pan(i) uczestniczył(a) w 2011 roku były przydatne w pracy na zajmowanym
przez Panią/Pana stanowisku? Proszę przyznać ocenę w skali szkolnej od 1 do 6, gdzie 1
oznacza ocenę niedostateczną, 2 – mierną, 3 – dostateczną, 4 – dobrą, 5 – bardzo dobrą, a 6
–celującą.
Pojawiają się tematy zaznaczone w pytaniu A.6.
A.8. Jak ocena Pan(i) poziom merytoryczny szkoleń (i innych form doskonalenia
zawodowego) finansowanych z POPT, w których Pan(i) uczestniczył(a) w 2011? Proszę
przyznać ocenę w skali szkolnej od 1 do 6, gdzie 1 oznacza ocenę niedostateczną, 2 – mierną,
3 – dostateczną, 4 – dobrą, 5 – bardzo dobrą, a 6 –celującą.
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
A.9. Z jakiego zakresu tematycznego powinny być finansowane szkolenia (i inne formy
doskonalenia zawodowego) z POPT?
a) przygotowanie instrumentów strukturalnych
b) monitorowanie
c) kontrola i/lub audyt
d) ewaluacja
e) rozliczanie
f) informacja i promocja
g) ocena oddziaływania na środowisko
h) prawo zamówień publicznych
i) rachunkowość i finanse
j) problematyka rozwoju
k) pomoc publiczna
l) analiza kosztów i korzyści
m) obsługa programów informatycznych
n) korzystanie z KSI SIMIK 2007-2013
o) nauka języków obcych
p) kompetencje miękkie (np. negocjacje, zarządzanie czasem, autoprezentacja, komunikacja)
r) kompetencje zarządcze
51
Pojawiają się tematy zaznaczone w pytaniu A.6.
s) zarządzanie projektem
t) inne, jakie? ……………………………………………….
B. Moduł dla wszystkich pracowników instytucji objętych wsparciem w ramach POPT
B.1. Jak Pan(i) ocenia dostosowanie swojego stanowiska pracy do wykonywanych zadań?
Proszę przyznać ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza ocenę najniższą, a 5 – najwyższą.
B.2. Jak Pan(i) ocenia…? Proszę przyznać ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza ocenę
najniższą, a 5 – najwyższą.
a) wielkość powierzchni zajmowanej przez Pana/i stanowisko pracy
b) komfort stanowiska pracy (np. hałas, odwiedziny innych osób, etc.)
c) stan techniczny i eksploatacyjny pomieszczeń w Pana/i miejscu pracy
d) dostęp do wyposażenia biurowego
e) dostęp do materiałów eksploatacyjnych (tonery, tusze, papier)
f) jakość zestawu komputerowego na Pana/i stanowisku pracy
g) dostęp do oprogramowania komputerowego na Pana/i stanowisku pracy
h) dostęp do urządzeń takich jak: kopiarki, skanery, faksy, projektory, ekrany projekcyjne w
Pana/i miejscu pracy
C. Moduł dla użytkowników KSI SIMIK 2007-2013
C.1. Jak Pan(i) ocenia funkcjonalność Krajowego Systemu Informatycznego (KSI SIMIK 20072013), czyli sprawność jego działania? Proszę przyznać ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1
oznacza ocenę najniższą, a 5 – najwyższą.
C.2. Jak Pan(i) ocenia przydatność Krajowego Systemu Informatycznego (KSI SIMIK 20072013) w kontekście wykonywanych przez Pana/Panią zdań? Proszę przyznać ocenę w skali od
1 do 5, gdzie 1 oznacza ocenę najniższą, a 5 – najwyższą.
C.3. Jak Pan(i) ocenia użyteczność Krajowego Systemu Informatycznego (KSI SIMIK 20072013), czyli prostotę i intuicyjność KSI? Proszę przyznać ocenę w skali od 1 do 5, gdzie 1
oznacza ocenę najniższą, a 5 – najwyższą.
ARP
Bank Gospodarstwa Krajowego
CKPŚ
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Z jakiej jest Pan(i) instytucji (lista jest ułożona alfabetycznie)?
52
D. Metryczka
COP
CRZL
CSIOZ
CUPT
DIP
Dolnośląski UW
GDOŚ
INiG
KPRM
Kujawsko-Pomorski UW
LAWP
Lubelski UW
Lubuski UW
Łódzki UW
MAiC
Małopolski UW
Mazowiecki UW
MCP
MEN
MF (Departament Polityki
Regionalnej i Rolnictwa)
MF IA
MF Instytucja Audytowa
MF Instytucja Płatnicza
MF IP
MF SIMIK (Departament Informatyki)
MF (Departament Ochrony
Interesów Finansowych UE)
MG DFE
MG DPO
MI
MJWPU
MKiDN
MRR BZL
MRR DI
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
MPiPS
MRiRW
MRR
53
MKiDN
MNiSW
MNiSW DFS
MNiSW DIN
MNiSW DWI
MPiPS
MRR DI
MRR DIC
MRR DIC
MRR DIN
MRR DIN
MRR DIP
MRR DKF
MRR DKF
MRR DKI
MRR DKR
MRR DKR
MRR DKS
MRR DKS
MRR DPI
MRR DPP
MRR DPP
MRR DPT
MRR DPT
MRR DUE
MRR DWT
MRR DZF
MŚ
MZ
NFOŚiGW
OCRG
OPI
Opolski UW
PARP
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Śląski UW
Świętokrzyski UW
UMW Dolnośląskie
UMW Kujawsko-Pomorskie
UMW Lubelskie
UMW Lubuskie
UMW Łódzkie
UMW Małopolskie
UMW Mazowieckie
54
Podkarpacki UW
Podlaski UW
Pomorski UW
POT
ROPST
ŚBRR
ŚCP
UMW Opolskie
UMW Podkarpackie
UMW Podlaskie
UMW Pomorskie
UMW Śląskie
UMW Świętokrzyskie
UMW Warmińsko-Mazurskie
UMW Wielkopolskie
UMW Zachodniopomorskie
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
Wielkopolski UW
WMARR
WUP Białystok
WUP Gdańsk
WUP Katowice
WUP Kielce
WUP Kraków
WUP Lublin
WUP Łódź
WUP Olsztyn
WUP Opole
WUP Poznań
WUP Rzeszów
WUP Szczecin
WUP Toruń
WUP Wałbrzych
WUP Warszawa
WUP Zielona Góra
55
Warmińsko-Mazurski UW
WFOŚiGW Białystok
WFOŚiGW Gdańsk
WFOŚiGW Katowice
WFOŚiGW Kielce
WFOŚiGW Kraków
WFOŚiGW Lublin
WFOŚiGW Łódź
WFOŚiGW Olsztyn
WFOŚiGW Opole
WFOŚiGW Poznań
WFOŚiGW Rzeszów
WFOŚiGW Szczecin
WFOŚiGW Toruń
WFOŚiGW Warszawa
WFOŚiGW Wrocław
WFOŚiGW Zielona Góra
WWPE
Strona
56
Zachodniopomorski UW
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Strona
1. Działanie 1.1. Wskaźnik Liczba miejsc pracy finansowanych ze środków POPT 2007-2013
a) Czy dotychczasowa liczebność kadr zostanie utrzymana, zmniejszona czy zwiększona?
b) Poziom osiągnięcia -– 52 %. Ostatnie 2 lata wartość wynosiła ok. 28 tys. Wartość
docelowa to 200 tys. Aby ją osiągnąć konieczne jest osiągnięcie minimum. 21,5 tys.
w następnych latach do 2015. Czy w obecnej sytuacji (cięcia budżetowe w administracji)
jest to do osiągnięcia?
2. Działanie 1.2. Poziom wykorzystania alokacji – 28 %. Stopień osiągnięcia wartości wskaźnika
Liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, treningów, seminariów, wizyt studyjnych oraz
innych form kształcenia, w których wzięli udział pracownicy instytucji objętych wsparciem
POPT 2007-2013 -– 57 %. Mamy do czynienia z paradoksalną sytuacją, na którą składają się:
podaż środków na podnoszenie kwalifikacji, zapotrzebowanie na korzystanie
z wyspecjalizowanych, a tym samym kosztowniejszych, form doskonalenia zawodowego
i ostrożność wynikająca z obaw o pojawienie się zarzutów dotyczących niegospodarnego
wydatkowania środków publicznych. Czy podjęli/podejmą Państwo jakieś działania
zmieniające tę sytuację?
3. Z badania CAWI wynika ponadto, że główną barierą uczestnictwa w szkoleniach w
Ministerstwie Rozwoju Regionalnego jest polityka szkoleniowa MRR. Jak Państwo
współpracują z Biurem Zarządzania Zasobami Ludzkimi (BZL) w tym zakresie? Czy występują
jakieś problemy w tym zakresie? Jak są przygotowywane projekty szkoleniowe?
4. Z badania CAWI wynika również, że najbardziej pożądaną formą doskonalenia zawodowego
jest szkolenie z dużym udziałem form warsztatowych. Taka forma dominowała też
w szkoleniach realizowanych w 2011 r. Jednak na drugim miejscu jako optymalna forma
zostały wymieniane staże i praktyki, które w rzeczywistości nie były realizowane. Rozumiem,
że sytuacja taka wynika z niechęci kierownictwa do „pozbywania się” na jakiś czas
pracowników i niejako blokowania etatu, podczas gdy jest dużo zadań do wykonania. Jednak
czy istnieje jakaś możliwość propagowania tej formy doskonalenia zawodowego? Może np.
staże międzyinstytucjonalne polegające na wymianie pracowników byłyby korzystne? Czy
myśleli Państwo o takiej formie?
5. Z badania CAWI wynika również, że występuje zapotrzebowanie na szkolenia z pewnych
zakresów tematycznych, które nie są zaspokajane z POPT 2007-2013. Dotyczy to takich
dziedzin jak: problematyka rozwoju (indeks 23 % - oznacza to, że 23 razy więcej
respondentów chętnie uczestniczyłoby w danym typie szkolenia, niż respondentów, którzy
rzeczywiście w nim uczestniczyli; jest organizowana Akademia Rozwoju, ale tam jest
ograniczona liczba miejsc), pomoc publiczna (indeks 16 %), zarządzanie projektem (indeks
14 %), analiza kosztów i korzyści (10 %), przygotowanie instrumentów strukturalnych,
monitorowanie, ewaluacja, informacja i promocja (po ok. 8 %). Z czego to wynika?
6. Działanie 2.2.
a) Wskaźnik Liczba zakupionych urządzeń informatycznych i telekomunikacyjnych – 48 %.
Dlaczego zwiększono wartość docelową z 2 500 do 5 500? Czy zakup urządzeń
informatycznych i telekomunikacyjnych nie powinien być raczej „wygaszany” (niż
utrzymany na w miarę stałym poziomie) wraz z końcem okresu programowania?
b) Wskaźnik Liczba zakupionych zestawów komputerowych – 46 %
57
Załącznik 2 Scenariusz IDI
Strona
58
Czy zakup zestawów komputerowych nie powinien być dokonywany na początku okresu
programowania, a później stopniowo wygaszany? Jeśli tak, to dlaczego w praktyce jest
inaczej?
7. Działanie 3.1
a) Wskaźnik Liczba opracowanych ekspertyz, ocen analiz, koncepcji, studiów – 23 %
Dlaczego wartość docelowa została zwiększona z 500 na 800 sztuk (czy ze względu na
założenie, że zapotrzebowanie na ekspertyzy jest większe ze względu na nowy okres
programowania 2014-2020)? Czy jest ona do osiągnięcia?
b) Wskaźnik Liczba spotkań, konferencji, seminariów – 51 %
Czy istnieje szansa na osiągnięcie zwiększonej wartości docelowej. W 2010 r. wartość
wskaźnika była stosunkowo wysoka, natomiast w 2011 r. ponownie spadła – czy taki
trend się utrzyma?
8. Działanie 4.1. Wskaźnik Liczba analiz, ekspertyz, badań i studiów (w ramach działań
informacyjno-promocyjnych) – 8 %. Dlaczego tak nieznacznie (z 165 na 133) zmniejszono
wartość docelową tego wskaźnika? Czy jest szansa na osiągnięcie jego zamierzonej wartości?
9. Czy (jeśli tak, to w jaki sposób) zostały już wdrożone następujące rekomendacje z ewaluacji
mid-term:
a) objęcie wsparciem podmiotów: Związek Powiatów Polskich, Związek Gmin Polskich,
Związek Miast Polskich w ramach Działania 1.1.; 1.2., 3.1. i 4.2;
b) objęcie wsparciem jednostek administracji publicznej samorządowej wydających
kluczowe decyzje odnośnie projektów realizujących cele NSRO – w zakresie procedury
wydawania zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, decyzji o zabudowie, zgodności
z planami zagospodarowania przestrzennego, przyłączeniu do sieci, itp.;
c) zmiany w systemie wskaźników POPT 2007-2013?
Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013