maria konopnicka patron szkoły podstawowej nr 1 w złotoryi

UNIWERSYTET OPOLSKI
Mi dzywydziałowe Centrum Kształcenia
I Doskonalenia Pedagogicznego
Studia Podyplomowe
Specjalizacji – Nauczyciel bibliotekarz
Regina Mazur
MARIA KONOPNICKA PATRON
SZKOŁY PODSTAWOWEJ
NR 1 W ZŁOTORYI
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW
DNI PATRONKI SZKOŁY
Praca dyplomowa
pod kierunkiem
dr Wandy Matwiejczuk
Opole 2003
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
SPIS TRE CI
Wst p ........................................................................................... 2
Rozdział I
Zarys historyczny Szkoły Podstawowa nr 1
im. M. Konopnickiej w Złotoryi ......................................... 4
Rozdział II
Sylwetka Marii Konopnickiej ............................................. 9
Rozdział III
wi to Patronki Szkoły ..................................................... 12
- Dzie Pierwszy ......................................................... 13
- Dzie Drugi .............................................................. 17
- Dzie Trzeci ............................................................. 22
- Dzie Czwarty .......................................................... 24
Zako czenie .............................................................................. 39
Bibliografia ............................................................................... 40
1
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
1
WST P
W niniejszej pracy przedstawiono propozycj
obchodów
zorganizowania
wi ta Patrona Szkoły. W zamierzony sposób wybrałam
przykład patrona placówki, w której pracuj – osob Marii Konopnickiej.
Autorka jest wybitn
postaci
w polskiej literaturze, zwłaszcza tej
adresowanej do dzieci, jednak cz sto zapominan i niezbyt „atrakcyjn ”
dla współczesnych młodych czytelników.
Dlatego te głównym celem
proponowanego przeze mnie przedsi wzi cia jest przybli enie twórczo ci
wielkiej poetki uczniom szkoły, a przede wszystkim dzieciom klas
nauczania zintegrowanego.
Chciałam, aby po obchodach wi ta szkoły uczniowie zauwa yli, e
opowie
„O krasnoludkach i sierotce Marysi” oraz inne piosenki, liryki,
opowie ci poetyckie dla dzieci „ostały si
nietkni te czasem”
1)
– s
ponadczasowe, i e Konopnicka w swych utworach „nie przychodzi ani
uczy dzieci, ani tez ich bawi . Przychodzi piewa z nimi” 2).
Przygotowuj c program starałam si tak uło y plan poszczególnych
imprez, aby ukaza
ich wieloaspektowo .
Zdaj c sobie spraw
ró norodnych preferencji uczniów, bior c pod uwag
z
ró ne formy
eksponowania wiedzy i aktywno ci, zaproponowałam im udział w
nast puj cych przedsi wzi ciach:
1
2
J. Baculewski, Maria Konopnicka, Warszawa 1969, s.28.
Tam e, s. 32.
2
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
- zorganizowanie
wystawy
ksi ek
po wi conych
Marii
Konopnickiej oraz pozycji autorstwa samej poetki,
- przeprowadzenie
Szkolnego
Konkursu
Poezji
Marii
Konopnickiej,
- zorganizowanie konkursu czytelniczego pt. „Czy znasz Stefka
Burczymuch ? ”
- zaprezentowanie inscenizacji opartej o teksty M. Konopnickiej
Pa dziernikowe wi to szkoły zaplanowałam na 4 dni, w ka dym dniu
miała miejsce inna forma prezentacji, tak, aby ka dy z uczniów mógł
aktywnie wł czy si w uroczysto ci szkolne zwi zane z patronk .
3
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
ROZDZIAŁ I
4
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Zarys historyczny Szkoły Podstawowej nr 1
im. Marii Konopnickiej w Złotoryi
W strukturze szkolnictwa podstawowego w Złotoryi bardzo wa n
perspektywiczn funkcj reprezentuje Szkoła Podstawowa nr 1, kształc ca
najwi ksz
liczb
uczniów w mie cie.
Placówka rozpocz ła sw
działalno
22 wrze nia 1945 roku w budynku nr 13 przy ulicy Marii
Konopnickiej i w tym wła nie roku nadano jej imi wielkiej poetki Marii
Konopnickiej. Tymczasowa lokalizacja szkoły przy wspomnianej ulicy
trwała tylko dwa lata, po czym w roku 1947 Szkoła Podstawowa nr 1 zaj ła
budynek przy Placu Zwyci zców 7, dzi Plac Niepodległo ci 7, gdzie
nauk rozpocz to dnia 1 wrze nia.
Spo ród
wa niejszych
wydarze
szkoły
nale y
wymieni
potwierdzenie w 1960 roku nadania placówce imienia Marii Konopnickiej i
otrzymania w 1965 roku sztandaru. Istotnym momentem w yciu szkoły
było te wybudowanie w latach 1966-67 sali gimnastycznej, a w 1968 roku
rozpocz cie kapitalnego remontu budynku szkolnego.
Miar za sukcesów dydaktycznych szkoły było powierzenie jej w latach
1972-75 funkcji powiatowej szkoły
wicze
dla kadry kierowniczej i
nauczycieli powiatu. Podobnie jak w innych dziedzinach, tak i tu, efekty
zale ały i zale
kierowników,
głównie od ludzi. Była i jest to rzetelna praca licznych
a
pó niej
dyrektorów
szkoły
oraz
całego
grona
pedagogicznego.
5
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Obecnie w Szkole Podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej w
Złotoryi, kierowanej przez pani Dyrektor Danut Balsk , uczy si 768
uczniów w 24 oddziałach. Dzieci kształc si pod fachow opiek 45
pedagogów. Doskonałe przygotowanie zawodowe nauczycieli pozwala im
na
wszechstronno
działa
dydaktycznych
nastawionych na sukces ucznia. To oni ucz
i
wychowawczych
twórczego, aktywnego
my lenia, operatywno ci i skutecznego działania.
Wiedz , e powodzenie wszelkich poczyna zale y od tego, czy potrafimy
wyposa y dzieci w wiedz i umiej tno ci wykorzystywane w praktyce.
Dobra organizacja pracy, aktywne metody nauczania oraz doskonała
współpraca pomi dzy uczniami, rodzicami, nauczycielami i rodowiskiem
lokalnym s
ródłem wielu sukcesów szkoły. Uczniowie bior udział w
licznych konkursach na szczeblu wojewódzkim, a nawet ogólnopolskim,
zajmuj c w nich czołowe miejsca.
Du ym wsparciem dla działa dyrekcji i nauczycieli placówki s oddani jej
rodzice. To oni stoj w „cieniu” dziecka, ale zawsze s obecni. Uczestnicz
w yciu szkoły i czuj si współodpowiedzialni za jej działanie.
Wa ne miejsce w wieloletnim
yciu placówki zajmuje posta
patronki Marii Konopnickiej. 21 listopada 1964 roku z inicjatywy
ówczesnego kierownika szkoły powstało Szkolne Koło Towarzystwa im.
Marii Konopnickiej, które utrzymuje sw działalno
do dzi . Zarz d koła
nawi zał kontakt z Zarz dem Głównym Towarzystwa w Warszawie, gdzie
w 1966 roku delegacja szkoły uczestniczyła w uroczysto ciach odsłoni cia
pomnika Marii Konopnickiej. Dnia 5 pa dziernika 1973 roku w budynku
szkoły nast piło otwarcie „Izby pami ci szkoły”, w której umieszczone
zostały eksponaty i podarunki od załogi statku M/S „Konopnicka”, portrety
Marii Konopnickiej i rekwizyty z czasów II wojny wiatowej.
6
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Przedstawiciele Szkoły Podstawowej nr 1 uczestniczyli w sesjach
popularnonaukowych po wi conych wielkiej poetce, które odbyły si w
Warszawie, w Suwałkach – miejscu jej narodzin.
Przez szereg lat brali udział w Ogólnopolskich Zlotach Szkół
Podstawowych im. Marii Konopnickiej, które odbyły si w Blachowni, w
Łodzi, we Wrocławiu, w
arnowcu, w Katowicach, w Warszawie i w
innych miastach Polski.
Delegacje Szkoły Podstawowej nr 1 uczestniczyły w uroczysto ciach
nadania Szkole Podstawowej w Rzeszotarach i Szkole Podstawowej nr 3 w
Chojnowie imienia Marii Konopnickiej.
W 1990 roku grupa nauczycieli złotoryjskiej szkoły, przebywaj ca na
wycieczce we Lwowie, odwiedziła grób patronki znajduj cy si
na
cmentarzu Łyczakowskim.
Tradycja czczenia pami ci patronki jest w szkole ci gle
ywa.
Wieloletnie działania nauczycieli i uczniów propaguj ce posta i twórczo
poetki s wci
kontynuowane. W szkole odbywaj si ró ne konkursy
zwi zane z osob Marii Konopnickiej. Uczniowie Szkoły Podstawowej nr
1
s
wierni
corocznemu
Szkolnemu
Konopnickiej, którego laureaci bior
Konkursowi
Poezji
Marii
udział ( cz sto z sukcesami) w
Ogólnopolskich Spotkaniach z Poezj Marii Konopnickiej w Przedborzu.
Jedn z form okazania sympatii dla poetki było tworzenie przez uczniów
wierszy o patronce. Oto jeden z nich, który wyra a szczere dzieci ce
uczucia do „Miłej Pani Marii”.
7
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
„Miła Pani Mario”
Patrzysz na nas z góry,
Wiersze Twe wyniosły Ci ponad chmury ...
Nie walczyła z broni w dłoni
Lecz zrobiła wi cej
Ni sławni generałowie
Wiecznie z szabl w r ce.
Twoje pi kne wiersze zagrzewały serce,
Które długo trwało w bólu i rozterce ...
Gardziła tymi co o siebie dbaj ,
A biednym ludziom nic nie pomagaj .
Głosiła na wiat cały o przemocy
Nad polskim narodem,
Pomagała dzieciom we Wrze ni
I wszystkim ludziom ubogim.
Twoja „Rota” była hymnem l skich powsta ców,
Gdy bronili l skich-polskich sza ców.
Dzi my o tym wszystkim pami tamy
I za to Ci Patronko – cenimy i kochamy.
Dorota Dutka klasa IV
8
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
ROZDZIAŁ II
9
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Sylwetka Marii Konopnickiej
Maria Stanisława Wasiłowska Konopnicka urodziła si 23 maja 1842
roku w Suwałkach, jako córka Józefa Wasiłowskiego (prawnika, patrona
trybunału cywilnego) i Scholastyki z Turskich. We wrze niu 1849 roku
rodzina sprowadziła si
do Kalisza, gdzie przyszła poetka sp dziła
dzieci stwo i młodo .
W latach 1855-1856 Maria uczyła si na pensji sakramentek w
Warszawie, gdzie zetkn ła si z Liz Pawłowsk , pó niejsz Orzeszkow .
Przyja
ich scementowana wspólnymi zainteresowaniami literackimi
przetrwała całe ycie.
W 1862 roku Maria wyszła za m
zubo ałego ziemianina, dzier awc
za Jarosława Konopnickiego –
okolicznych maj tków: Bronowa i
Gusina. Po latach zajmowania si liczn gromadk dzieci i uczestniczenia
w yciu towarzyskim Konopnicka postanowiła po wi ci si pisarstwu.
Debiutowała w 1875 roku wierszem w „Koszalinie”. Cykl liryczny wierszy
„W górach” zamie cił rok pó niej „Tygodnik Ilustrowany”. Konopnicka
zach cona dobrym przyj ciem wierszy przez rodaków i znajomych ju
pisarzy, m.in. Henryka Sienkiewicza, przeniosła si do Warszawy. Bardzo
szybko jej twórczo
poetycka przepełniona patriotyzmem i szczerym
liryzmem, stylizowana „na swojsk nut ” zdobyła powszechne uznanie.
Ju w latach 1881, 1883 i 1886 ukazały si trzy kolejne serie poezji. Ten
rodzaj twórczo ci kontynuowała pisarka przez całe ycie. Była jednak nie
tylko wybitn poetk , ale wietn nowelistk . Zajmowała si tak e krytyk
literack .
10
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
W dowód uznania Maria Konopnicka z okazji jubileuszu 25-lecia
twórczo ci otrzymała w darze od narodu dworek arnowcu koło Krosna. 8
pa dziernika 1910 roku umarła we Lwowie i tam została pochowana na
cmentarzu Łyczakowskim.
Wieloletni pobyt Konopnickiej na wsi wpłyn ł na jej gł bokie z ycie
z prostymi lud mi, przyrod , kultur ludow . Umiłowanie do tradycyjnych
opowie ci i pie ni zaprowadziło j
na drog
utrzymanej w zupełnie innym stylu ni
twórczo ci dla dzieci,
dotychczasowe filantropijne i
moralizatorskie opowiadania, wierszyki i bajki. Umiała w sposób ywy i
pełen humoru ukaza codzienne ycie dzieci, budzi ich wra liwo
na
przyrod i pi kno kraju rodzinnego.
Do najbardziej znanych utworów dla dzieci nale : „O Janku
W drowniczku”, ba
„Na jagody”, opowie
„O krasnoludkach i sierotce Marysi”, poetycka ba
ba niowa „Jak to ze lnem było” i obszerny wiersz
pt. „Co słonko widziało”. Ta cz
pisarskiego dorobku poetki ci gle
cieszy si trwałym uznaniem.
11
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
ROZDZIAŁ III
wi to Patronki Szkoły
12
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Dzie Pierwszy
Pierwszego dnia obchodów
wi ta Patrona Szkoły zaproponuj
uczniom i nauczycielom obejrzenie wystawy ksi ek autorstwa Marii
Konopnickiej i tych, które dotycz
jej twórczo ci i biografii. Do
zorganizowania tego przedsi wzi cia wykorzystam pozycje dost pne w
bibliotece szkolnej i wyeksponuj je w czytelni.
Celem tej wystawy b dzie:
- poszerzenie i utrwalenie wiadomo ci o yciu Marii Konopnickiej,
- poznanie rodowiska, które znacz co wpłyn ło na jej twórczo ,
- poznanie wybranych biografii i literatury po wi conej poetce,
- poznanie wa niejszych tytułów dzieł M. Konopnickiej,
- kształcenie umiej tno ci
wiadomego i aktywnego odbierania
wystawy i prezentacji,
- pogł bianie nawyku kulturalnego zachowania si
podczas
zwiedzania wystawy.
Ekspozycja materiałów bibliotecznych podzielona zostanie na III działy:
I.
Portrety poetki
Na planszy zostan umieszczone wizerunki poetki (czarno-białe i
kolorowe portrety ukazuj ce Konopnick od czasów młodo ci do
ostatnich lat ycia).
13
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
II.
Literatura biograficzna.
Egzemplarze popularnych biografii i antologii poezji o Marii
Konopnickiej.
III.
Dzieła Marii Konopnickiej.
Dział ten to wystawa utworów poetki, tych które uczniowie ju
poznali oraz tych które poznaj w nast pnych klasach.
Proponowane pozycje:
Biograficzne:
- Baculewski J., Maria Konopnicka, Wydawnictwo Szkolne i
Pedagogiczne, Warszawa 1988
- Brodzka
A.,
Maria
Konopnicka,
Ludowa
Spółdzielnia
Wydawnicza 1956
- Dubis W., Łopatkiewicz Z., Dworek Marii Konopnickiej w
arnowcu, Sport i Turystyka, Warszawa 1980
- Filipowicz Z., Suwalskie lata Marii Konopnickiej, Sport i
Turystyka, Warszawa 1976
- Konopnicka w ród jej współczesnych, Pod redakcj
Teresy
Achmatowicz, Czytelnik, Warszawa 1976
- Leopold W., Maria Konopnicka, Wiedza Powszechna 1988
- Sławi ska H., Maria Konopnicka poetka i turystka, Sport i
Turystyka, Warszawa 1977
- Sławi ska H., Maria Konopnicka w Bronowie i Gusinie, Sport i
Turystyka, Warszawa 1981
- Szypowska M., Konopnicka jakiej nie znamy, Pa stwowy
Instytut Wydawniczy
- Warne ska M.,
ladami Konopnickiej, Sport i Turystyka,
Warszawa 1969
14
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
-
ladami
ycia i twórczo ci M. Konopnickiej pod red. Jana
Baculewskiego, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa
1966
Autorskie:
- Konopnicka M., Głupi Franek, Dym, Wydawnictwo Pozna skie
- Konopnicka M.,
Franek,
Krajowa Agencja
Wydawnicza,
Białystok 1987
- Konopnicka M., Jak to ze lnem było, Nasza Ksi garnia,
Warszawa 1973
- Konopnicka M., Na jagody, Wydawnictwa Res Polona, Łód
1990
- Konopnicka M., Nowele i obrazki, Ksi ka i Wiedza, Warszawa
1951
- Konopnicka M., Nowele wybrane, Wydawnictwo Spółdzielcze,
Warszawa 1985
- Konopnicka M., O Janku W drowniczku, Nasza Ksi garnia,
Warszawa 1983
- Konopnicka M., O krasnoludkach i sierotce Marysi, Krajowa
Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1981
- Konopnicka M., Opowiadania, Czytelnik, Warszawa 1963
- Konopnicka M., Poezje, Czytelnik, Warszawa 1985
- Konopnicka M., Poezje i nowele, Czytelnik, Warszawa 1956
- Konopnicka M., Podró
na bocianie, Ksi ka i Wiedza,
Warszawa 1987
- Konopnicka M., Stary zegar od pradziadka, Ksi ka i Wiedza,
Warszawa 1988
15
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
- Konopnicka M., Stefek Burczymucha, Nasza Ksi garnia,
Warszawa 1982
- Konopnicka M., Szkolne przygody Pimpusia Sadełko, Nasza
Ksi garnia, Warszawa 1982
- Konopnicka M., U
ródła i inne nowele, Nasza Ksi garnia,
Warszawa 1984
- Konopnicka M., Utwory dla dzieci, Wybrał i opracował Józef
Zbigniew Białek, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa
1988
- Konopnicka
M.,
Wiersze
wybrane,
Pa stwowy
Instytut
Wydawniczy, Warszawa 1965
- Konopnicka M., Z ł k i pól, Czytelnik, Warszawa 1953
Wystaw
mo na uatrakcyjni uło eniem obok prezentowanych ksi ek
karteczek z cytatami pochodz cymi z eksponowanych pozycji.
zadba
o warstw
estetyczn
wystawy – opatrzy
j
Warto
plakatem
zach caj cym do jej odbioru.
16
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Dzie Drugi
W tym dniu zaproponuj uczniom klas II i III wzi cie udziału w
afiszowym konkursie czytelniczym pt. „Czy znasz Stefka Burczymuch ?”
– bohatera popularnego wiersza Marii Konopnickiej pt. „Stefek
Burczymucha”.
Realizacja konkursu wymaga wykonania kolorowych rysunków, z których
ka dy odzwierciedla inny fragment utworu.
Karta pracy ucznia
Zadania do wykonania
1. Przyjrzyj si ilustracjom. Przeczytaj tekst pod rysunkami w takiej
kolejno ci, w jakiej zostały uło one ilustracje.
2. Pomy l, jakie wyrazy zostały zakryte i przypomnij sobie, kto napisał
ten wiersz.
3. Je li ju wiesz, to napisz na kartce imi i nazwisko autora/autorki, a
nast pnie wypisz w kolejno ci brakuj ce wyrazy oznaczaj c je
numerkami ilustracji
( np. 12 – ptaszek ).
4. Wypisz teraz kolejno:
- pierwsz liter z pierwszego odgadni tego wyrazu,
- drug liter z trzeciego odgadni tego wyrazu,
17
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
- szóst liter z czwartego odgadni tego wyrazu,
- czwart liter z jedenastego odgadni tego wyrazu,
- drug liter z trzeciego odgadni tego wyrazu,
- szóst liter z czwartego odgadni tego wyrazu,
- czwart liter z jedenastego odgadni tego wyrazu,
- czwart liter z drugiego odgadni tego wyrazu,
- drug liter z trzeciego odgadni tego wyrazu,
- czwart liter z trzeciego odgadni tego wyrazu,
- drug liter z trzeciego odgadni tego wyrazu.
W ten sposób powstał tytuł lektury, któr poznasz w klasie pi tej.
Ksi ka ta została napisana przez t sam autork .
Napisz ten tytuł na kartce z odpowiedziami.
5. Sprawd w katalogu, jakie jeszcze ksi ki tej samej autorki znajduj
si w szkolnej bibliotece, wypisz na kartce trzy tytuły (je li masz
trudno ci – popro bibliotekarza ).
6. Kartk z odpowiedziami podpisz ( imi , nazwisko, klasa ) i oddaj w
bibliotece do .......................................................
Nie zwlekaj ! - na zwyci zców czekaj nagrody ksi kowe !
18
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
19
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
20
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Rozwi zania:
Zakryte wyrazy: 1. nied wied , 2. wilki, 3. lamparty, 4. tygrysy, 5. kociak, 6. psina,
7. Brysia, 8. wieloryba, 9. chart, 10. lew, 11. myszka.
Tytuł lektury kl. V: Nasza szkapa.
Tytuły ksi ek M. Konopnickiej.
21
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Dzie Trzeci
Kolejny dzie
obchodów
wi ta Patrona Szkoły przeznaczony
b dzie dla tych spo ród uczniów, którzy lubi recytowa i prezentowa
swoje umiej tno ci sceniczne bior c udział w Szkolnym Konkursie
Recytatorskim Poezji Marii Konopnickiej.
Cel Konkursu:
- popularyzacja twórczo ci M. Konopnickiej,
- doskonalenie sztuki recytatorskiej,
- konfrontacja ró norodnych interpretacji tekstu,
- ukazanie pi kna j zyka polskiego.
Uczniom 2 tygodnie wcze niej zostanie udost pniony regulamin konkursu.
REGULAMIN KONKURSU
1. W konkursie mog wzi
udział wszyscy uczniowie naszej szkoły w
poszczególnych grupach wiekowych:
- dzieci klas 0 – I
- dzieci klas II – III
- dzieci klas IV – VI
22
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
2. Ka dy uczestnik powinien wybra i przygotowa jeden wiersz autorstwa
Marii
Konopnickiej.
3. Uczestnicy mog wykorzysta rekwizyty oraz strój sceniczny.
4. Zgłoszenia uczestników konkursu przyjmowane s u wychowawców
klas i przekazane opiekunce Szkolnego Towarzystwa Marii Konopnickiej.
5. Termin zgłosze upływa w przeddzie konkursu.
6. Dla zwyci zców konkursu przewidziane s atrakcyjne nagrody.
ZAPRASZAMY DO WZI CIA UDZIAŁU
W skład jury wejd
przedstawiciele grona pedagogicznego: poloni ci,
nauczyciel bibliotekarz oraz pracownik Złotoryjskiego O rodka Kultury.
23
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Dzie Czwarty
Tego dnia uczniowie naszej szkoły zostan zaproszeni do obejrzenia
barwnej inscenizacji, opartej na tekstach Marii Konopnickiej.
W przedstawieniu wyst pi dzieci klas młodszych, które na chwil zmieni
si w Praczki, Julci maj c kłopoty z laleczk , Adelci i inne postacie z
utworów naszej patronki. Mali aktorzy, chocia
pochodz ce sprzed wielu lat, wykorzystaj
b d
mówi
teksty
współczesne rekwizyty,
melodie i stroje.
Celem inscenizacji jest ukazanie, jak pi kne, zawsze ywe, wesołe i
bliskie ka demu dziecku s wiersze wielkiej poetki – Marii Konopnickiej.
Do realizacji tego projektu mog wł czy si nauczyciele plastyki
(scenografia), muzyki (oprawa muzyczna) i j zyka polskiego (zaproszenia),
dzi ki czemu mo e on sta
si
okazj
integracji przedmiotowej. W
przygotowaniu strojów dla małych aktorów mog tak e pomóc rodzice,
staj c si w ten sposób współtwórcami sukcesu swoich dzieci.
24
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
„W wiecie poezji Marii Konopnickiej
czyli obrazki z tamtych lat”.
Osoby bior ce udział w przedstawieniu.
- Dziewczynki I, II, III, IV
- Mała dziewczynka z lalk
- Chłopcy I, II, III, IV
Postacie z czasów Marii Konopnickiej:
ZOSIA
HELCIA
WANDZIA
JULCIA
ADELCIA
STEFCIA
MARYLA
SZE
( Na scen
PRACZEK
wchodzi Dziewczynka I, trzyma w r ku grub
ksi k
zawieraj c wiersze Marii Konopnickiej. Siada na krzesełku postawionym
na rodku sceny, otwiera ksi k i zaczyna ogl da obrazki. Po chwili
wbiega grupa chłopców i dziewczynek, w ród których znajduje si mała
Dziewczynka z lalk . Dzieci z zainteresowaniem obserwuj
czytaj c
dziewczynk .)
Dziewczynka I:
Zobaczcie, mam tu pi kn ksi k z poezj Marii
Konopnickiej. Czy kto z Was zna jaki wiersz tej
poetki ?
25
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Chłopiec I:
(Podnosz c palce jak na lekcji) „O Janku
W drowniczku”!
Chłopiec II:
„Szkolne przygody Pimpusia Sadełko”.
Chłopiec III:
„Co Sta pisze”!
Chłopiec IV:
„Stefek Burczymucha”!
Dziewczynka z lalk :
No dobrze, dobrze, ale czy Maria Konopnicka
pisała tylko o chłopcach?
Dziewczynka I:
Ale
nie, napisała równie
wiele pi knych
wierszy o dziewczynach, a nawet (bierze z jej r k
lalk ) o ich ulubionych lalkach. (oddaje lalk
małej)
Dziewczynka z lalk :
To przeczytaj nam taki wiersz o Dziewczynkach...
Dziewczynka I:
Dobrze. (bierze mał za r k i prowadzi do grupy
dzieci) Słuchajcie uwa nie. (Dzieci sadowi si
półkolem w gł bi, przytulone do siebie tworz tło
dla postaci z czasów Konopnickiej, które uka
si
za chwil . Słycha
muzyk . Dziewczynka I
mówi wolno i uroczy cie) Wyobra cie sobie, e
otwiera si stary album z fotografiami (otwiera
trzyman w r ku ksi k ), a z kart tego albumu
wychodz
dziewczynki sprzed wielu lat, z
czasów, kiedy yła i pisała Maria Konopnicka.
(Dziewczynka I podchodzi do grupy dzieci. Siada
mi dzy nimi, maj c przy sobie mał Dziewczynk
z lalk
i otwart
ksi k
na kolanach. Czyta
zwracaj c si do dzieci)
(do widowni)
A co wam piewa , laleczki?
26
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Bo umiem ró ne piosneczki:
Takie piosneczki i pie ni,
O jakich lalkom si nie ni!
Umiem piosneczki znad ł ki,
Tak jak je nuc skowronki...
Umiem piosenki jaskółki,
Gdy lata koło rzeczułki.
Umiem piosenk
niwiarzy,
Gdy pot im cieka po twarzy.
(do dzieci)
A chcecie piosnek wieczoru:
Gdy id owce z ugoru?
(do widowni)
O, u nas piosnek bez liku,
Tyle co kropel w strumyku!
Tyle, co li ci na drzewie...
Chór dzieci (melodyjnie, przyciszonymi głosami)
A sk d si bior , nikt nie wie...
Dziewczynka I:
A co wam piewa , laleczki?
Bo umiem ró ne piosneczki Takie piosneczki i pie ni,
O jakich lalkom si nie ni!...
(Słycha muzyk z piosenki pt. „Z popielnika na Wojtusia”. Podczas tej
melodii dzieci jeszcze bardziej skupiaj
si
wokół Dziewczynki I,
przygotowuj c si do słuchania.)
27
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Obrazek l
Dziewczynka I (odwraca kart ksi ki)
Zosia wybiera si na wie
( W rytm melodii piosenki pt. „Jedzie poci g z daleka” wchodzi Zosia. Jest
w szkolnym ubranku, z tornistrem i lalk w r ku. Staje naprzeciwko grupy
słuchaczy.)
Zosia:
Słowik cudnie w gaju piewa,
Owce id w pasz .
Odziały si kwieciem drzewa,
Trawk - ł ki nasze.
I ja pójd , hen, daleko;
Gdzie wiat pachnie majem,
Kwietnym błoniem, modr rzek ,
licznym, polnym krajem!...
W mie cie ksi ki si zostan
(figlarnie)
Dla wa pana mola,
(rzuca teczk na ziemi , a do lalki z czuło ci )
Tylko lalk m kochan
Wezm z sob w pola.
(przytula lalk do siebie) Poka
jej, co to kłosów
Z ziarenka powstało,
Naucz j kocha wiosk
I t ziemi - cał .
(zabiera porzucon teczk , odchodzi w rytm melodii)
28
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Obrazek 2
Dziewczynka I (odwraca kart ksi ki)
W ogrodzie
(Melodia z piosenki pt. „Jestem sobie ogrodniczka”. W rytm tej melodii
wchodzi Helcia z lalk . Ubrana w strój ogrodowy, w r ku konewka, w
której zatkni ty jest bukiecik polnych kwiatów)
Helcia:
(stawia konewk na ziemi i zwraca si do lalki)
Pójd , laleczko, do ogrodu,
Słonko cudnie dzi przygrzewa!
Zna i kocha trzeba z młodu
Nasze kwiaty, nasze drzewa!
To jest, widzisz, liczna ró a;
Masz, pow chaj! (podnosi w gór lalk )
Hop do góry!
Jak uro niesz, b dziesz du a,
To dostaniesz kwiatek który,
Tutaj pod ni stokro
wieci
I fiołki patrz z trawki;
(do widowni)
Bardzo brzydko, kiedy dzieci
Depc kwiaty dla zabawki!
One wszystkie czuj , yj ,
A ten zapach - to ich dusza.
(do lalki)
Tak łapk zaraz bij ,
29
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
(daje jej klapsa)
Co to ka dy kwiatek rusza.
(gro c lalce palcem)
Zapami taj dobrze sobie,
Na co patrzysz, lalko miła,
eby mi te potem w mie cie
wstydu kiedy nie zrobiła!
(w stron widowni)
A co te tam na wsi ro nie?
Za powrotem kto zapyta;
A tu panna palec w buzi
(zawstydzona opuszcza głow )
I nic nie wie...
(energicznie tupn wszy nog )
Wstyd i kwita!
(Zabiera konewk , odchodzi w rytm muzyki.)
Obrazek 3
Dziewczynka I (odwracaj c kart )
Na jagody
( W rytm melodii z piosenki pt. „Jeste my jagódki”,
powoli wchodzi
Wandzia, w letniej sukience, w du ym słomkowym kapeluszu, z dzbankiem
na jagody i lalk . Idzie rozgl daj c si , jakby wchodziła do lasu;
zatrzymuje si na rodku i stawia na ziemi dzbanek. )
30
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Wandzia (do lalki)
Spiesz si , piesz, laleczko,
Bo nie mamy czasu!
(do widowni)
Idziem na jagody
Do boru, do lasu!
Idziem na jagody
Dla mamy, dla taty,
( artobliwie)
B dzie nam pomagał
Ten wilczek kudłaty!
B dzie nam pomagał
Ten dzi cioł, co puka,
Co w boru robaczków
Po drzewinach szuka!
Chór dzieci:
(wolno, melodyjnie)
A w boru, a w lesie
Szumi wielkie sosny,
A si głos ich niesie
Jako płacz ałosny!
WANDZIA:
(wpatruj c si niby w gł b lasu)
A tu Baby Jagi
Wyskocz dwa koty,
Na so nie si onej
Hu taj , niecnoty!
I wiec im lepia,
W ród mroku zielone...
(udaj c przestrach, tuli lalk do siebie)
31
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Niech Pan Bóg zachowa
I
(pauza)
kiedy w t stron !...
Boisz si , laleczko?
Nie dr yj, moja miła!
(z u miechem)
To tylko - tak sobie,
Taka bajka była!
(zabiera dzbanek, odchodzi w rytm melodii)
Obrazek 4
Dziewczynka I (odwraca kartk )
Sposób na laleczk
(Przy d wi kach melodii z piosenki pt. „Zuzia, lalka nie du a” tanecznym
krokiem wbiega Julcia, w strojnej, balowej sukience z szarf , głow w
lokach, w r kach ogromna lala, równie strojnie ubrana, w kapeluszu z
piórem)
Julcia (do widowni)
Moja mamo, z t laleczk
Nie wytrzymam chyba dłu ej!
Ci gle stoi przed lusterkiem,
Ci gle tylko oczki mru y.
(kryguje si jak przed lustrem)
To si muska, to si puszy,
To sukienki wci
odmienia,
32
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
(poufnym tonem)
A co zniszczy kapeluszy!
Same, same utrapienia.
Ni do ksi ki, ni do igły,
Tylko ró ne stroi miny,
( ało nie)
Ju doprawdy, prosz mamy,
Nie wytrzymam i godziny!
Klapsów chyba dam jej kilka
(daje lalce po łapach)
Albo - w k cie j postawi ;
(z niewinnym u mieszkiem)
Dzie jest przecie do roboty,
A ta (wskazuje lalk ) my li o zabawie!
Chór dzieci
Chcesz poprawi sw laleczk ,
(Julcia zwraca si w stron dzieci; chwil oczekuje na dalsze słowa:)
Pracuj pilnie, pracuj szczerze,,,
(Julcia, szybko odwraca si tyłem od dzieci, opuszcza nisko głow .)
Bo posłuchaj, droga Julciu,
Ona
(wskazuj c na Julci palcami, mówi dobitnie)
- z ciebie przykład bierze!
(Julcia na d wi k melodii, trzymaj c si jedn r k za spódniczk , w
drugiej unosz c lalk , wybiega tanecznym krokiem)
33
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Obrazek 5
Dziewczynka I (odwraca kart )
Oj, kłopoty to nie arty!
(Słycha muzyk do piosenki „Nie ma jak u mamy”. Adelcia wje d a w
rytm melodii wózkiem, w którym siedzi lalka, W nogach wózka zatkni ta
parasolka.)
Adelcia
Ach, mój Bo e! To nie arty
Przeprowadza si raz czwarty,
Z parasolem,
(wyjmuje z wózka otwart parasolk i stawia j na ziemi poprawia w
wózku lalk )
z dzieckiem małym
Z gospodarstwem swoim całym!
W jednym k cie szafa stoi,
W drugim szczotka do pokoi,
W trzecim dzieci maik stroj ...
( ało nie, załamuj c r ce)
Gdzie ja pójd z dziatw moj ?
(pauza)
Do ogrodu?... Lecz w ogrodzie
Jest baranek!
(spogl da niby w stron ogrodu)
Mo e bodzie?
I Sta na mnie wod pryskana...
(tupn wszy nog )
Ach, niezno ne te chłopczyska!
(nachyla si troskliwie nad wózkiem)
Jeszcze lalka mi, bro Bo e,
34
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Zazi bi si z tego mo e!
(wykr caj c wózek)
Zawracaj e, miły Janku!
(do widowni)
B dziem chyba mieszka w ganku
Z parasolem,
(podnosi parasolk i zatyka j z powrotem w nogach wózka)
z dzieckiem małym,
Z gospodarstwem naszym całym.
(odje d a w rytm melodii)
Obrazek 6
Dziewczynka I (odwraca kart )
Wielkie pranie
(Melodia do piosenki „Cho mam r czki małe...” powtarza si w cało ci
kilka razy, dopóki chłopcy nie ustawi krzeseł; a wszystkie Praczki nie
znajd si na swoich miejscach. Dwóch chłopców z grupy znajduj cej si
na scenie wnosi dwa krzesła, które ustawiaj
w pewnej odległo ci od
siebie, dwaj inni wnosz dwa taborety pod miski. Chłopcy wracaj na
swoje miejsca. W rytu melodii wbiega sze
Praczek w fartuszkach i
czepkach lub chusteczkach na głowie. W r kach trzymaj miski, przybory
do prania i lalki. Ustawiaj
miski na taboretach, rozbieraj
lalki i
zabieraj si do prania ich ubranek)
35
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Chór praczek
Przepraszamy bardzo panie,
Lecz dzi u nas du e pranie,
Cały sznur si w słonku suszy,
W domu nie ma ywej duszy!
Praczka I
Od soboty do soboty
Do
nazbiera si roboty.
(do Praczki II)
To na ł ce zmacza rosa,
Praczka II (do III)
To znów plama z ółtonosa,
Praczka III (do IV)
T mietana z garnka pry nie,
Praczka IV (do V)
To sok z siebie puszcz wi nie...
Praczka V (do VI)
Albo przy pieczeniu chleba,
Czy to mówi nawet trzeba,
Praczka VI (do V)
Ile wsz dzie m ki, ciasta?
Na nic ka dy si zachlasta!
Nie dałabym nigdy rady,
Gdyby nie to, ze s siady
Pomagaj jak kto mo e...
Chór praczek
Niech im Pan Bóg dopomo e!
Praczka. I
Wody da mi modra struga,
Praczka III
Gał
jedna, gał
druga
Sznur mi trzyma w cieniu drzewa,
Praczka VI (rozgl daj c si po „niebie”)
Słonko wiecie wiatr powiewa,
Praczka I
Jaskółeczki mi nad głow
Szczebiotaj piosnk now ,
Praczka IV (wskazuje) Kasia mydli wi ksze plamy.
Chór praczek
I tak sobie pomagamy.
36
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
Praczka II
(tr c bielizn w misce)
Pucu! Pucu! chlastu! chlastu!
Nie mam r czek jedenastu,
Tylko dwie mam r czki małe,
Lecz do prania doskonałe.
Umiem w cebrzyk wody nala ,
(nalewa „na niby” wod z koneweczki)
Umiem wypra ... no... i zwala
(zawstydzona opuszcza główk )
Z mydła zrobi tyle piany,
Co nasz kucharz ze mietany.
I wypłucz , i wykr c ,
(pokazuje)
Cho mnie dobrze bol r ce.
Umiem tak e i krochmali ,
Tylko nie chc si ju chwali !
(do Praczki IV)
A u pani? Jak e dziatki?
Czy te brudz swe manatki?
Praczka IV:
(bior c si pod boki)
U mnie? Ach! To jeszcze gorzej,
Zaraz zdejmuj, co si wło y!
Ja i praczki ju nie bior ,
Tylko co dzie sama pior !
Chór praczek
Przepraszamy bardzo panie,
Lecz dzi u nas du e pranie...
Tak to praca zawsze nowa,
Gdy kto lalek si dochowa!
37
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
(Praczki schodz ze sceny przy d wi kach muzyki. Chłopcy wynosz miski,
krzesła i taborety. Chłopiec I przynosi i rozstawia staro wiecki aparat
fotograficzny. Słycha melodi z piosenki „To był wiat w zupełnie starym
stylu...”, w rytm której wchodz
dziewczynki: Zosia, Helcia z Wandzi ,
Julcia, Adelcia z parasolk nad głow , Stefcia z Maryl - i pozuj kolejno
przed aparatem. Chłopiec I markuje „robienie” zdj . Dziewczynki
powolutku, w takt melodii, cofaj si w gł b i ustawiaj jedna przy drugiej.
Nast pnie wchodz szeregiem Praczki i, kl kaj przed dziewczynkami. Na
samym przedzie siadaj
po turecku” na ziemi najmniejsze: Stefcia z
Maryl . Dziewczynka I ustawia z lewej strony chłopców, z prawej
dziewczynki, sama trzyma za r k mał
Dziewczynk z lalk . Wszyscy
patrz na postacie z albumu. Chłopiec I robi zdj cie całej grupie.)
38
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
ZAKO CZENIE
Obchody Dni Patronki Szkoły stały si okazj do przeprowadzenia
projektu ogólnoszkolnego, w realizacj którego wł czyli si nauczyciele
ró nych przedmiotów, nauczyciele bibliotekarze oraz rodzice. Dzi ki
dobremu
zaplanowaniu
pracy,
wykonanie
całego
przedsi wzi cia
przebiegało sprawnie i przyniosło oczekiwane efekty.
Poezja
Marii
Konopnickiej,
pojawiaj ca
si
w ka dym z
zaproponowanych przedsi wzi , wzbudziła ywe zainteresowanie dzieci i
stała si swoistym dialogiem pokole .
39
PROGRAM AUTORSKI OBCHODÓW „DNI PATRONKI SZKOŁY”
BIBLIOGRAFIA:
- Akta archiwalne Szkoły Podstawowej nr 1 w Złotoryi
- Baculewski J., Maria Konopnicka, Warszawa 1978
- Brodzka A., Maria Konopnicka, Warszawa 1965
- Dzieje Złotoryi, pod red. Ryszarda Gładkowicza, ZłotoryjaWrocław 1997
- Konopnicka M., Co słonko widziało, Warszawa 1975
- Kronika Szkoły Podstawowej nr 1 w Złotoryi
- Kronika Szkolnego Towarzystwa im. M. Konopnickiej przy
Szkole Podstawowej nr 1 w Złotoryi
- Warne ska M. ladami Konopnickiej, Warszawa 1969
40