Praktyki zawodowe na studiach licencjackich

ZAŁĄCZNIK NR 5
Aplikacja z grupy konkursowej typu „b”:
Praktyki zawodowe na studiach licencjackich
Nazwa pola
Ośrodek Akademicki
Osoba składająca wniosek
Komentarz
Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UMCS
pl. Marii Curie- Skłodowskiej 4
20-031 Lublin
tel./fax: (081) 5375377
dr Renata Malesa
Opiekun praktyk (jeżeli
inny niż osoba składająca
wniosek)
Dane kontaktowe Osoby
składającej wniosek
Dane kontaktowe
Opiekuna praktyk
Skrócona prezentacja
ogólnej koncepcji praktyk
Praktyka w małej bibliotece gminnej, realizowana w trakcie studiów
licencjackich, ma na celu przede wszystkim zainteresowanie studentów
problematyką tych placówek. W trakcie odbywania praktyki student będzie
miał możliwość praktycznego zastosowania wiedzy i umiejętności zdobytych
w toku realizacji procesu dydaktycznego, m.in. w ramach przedmiotu ”Małe
biblioteki gminne – wprowadzenie do problematyki”. Istotą praktyki jest
również poszerzenie tej wiedzy. Student zetknie się z wszelkimi procedurami
bibliotecznymi i pozna w praktyce funkcje pełnione przez te placówki.
Praktyka pozwoli na poznanie zasad organizacji i toku pracy gminnej
biblioteki publicznej. W szczególności będą to zagadnienia budowania
kolekcji, jej opracowania, przechowywania, informowania oraz udostępniania
społecznościom lokalnym. Praktyka będzie realizowana w ciągu 22 dni
roboczych w okresie wakacji letnich (lipiec-wrzesień). Student pozna kolejno
wszelkie etapy pracy z dokumentem oraz użytkownikiem. Zetknie się
również z problemami organizacji i zarządzania w bibliotece. Będzie miał
możliwość zobaczenia potencjalnego miejsca pracy. Po ogólnym zapoznaniu
się ze środowiskiem, w którym działa biblioteka i specyfiką pracy danej
placówki, praktykant kolejno będzie zajmował się:
- gromadzeniem i ewidencją zbiorów (poznanie sposobów i źródeł
gromadzenia zbiorów, źródeł informacji o nowościach, ksiąg ewidencyjnych)
- opracowaniem dokumentów (tworzenie opisów bibliograficznych do
katalogów tradycyjnych, rekordów bibliograficznych do katalogu
komputerowego, wykorzystywanie dostępnych baz danych (Bazy BN,
NUKAT) jako źródła rekordów bibliograficznych, tworzenie charakterystyk
wyszukiwawczych dokumentów w przyjętym języku informacyjno –
wyszukiwawczym)
- udostępnianiem zbiorów
- pracą z użytkownikiem
Każdy etap praktyki zakończy się omówieniem go w ramach trójstronnego
spotkania pomiędzy praktykantem, bibliotecznym i akademickim opiekunem
praktyki. Celem tego spotkania będzie wzajemna wymiana doświadczeń, co
pozwoli na bardziej optymalne dostosowanie programu kształcenia do
praktyki zawodowej.
1
Praktyka realizowana w małej bibliotece gminnej ma na celu przede
wszystkim zwrócenie uwagi studentów na ten rodzaj placówek, jako
potencjalnego miejsca przyszłej pracy zawodowej. Poprzez zetknięcie się z
biblioteką gminną student ma możliwość zapoznania się w praktyce z
podstawowymi procedurami pracy w bibliotece, z uwzględnieniem specyfiki
małej biblioteki publicznej, często działającej w środowisku wiejskim. Poza
promocją bibliotekarstwa gminnego wśród studentów, jej istotą jest
nawiązanie trwałej współpracy pomiędzy tymi placówkami oraz
środowiskiem akademickim. Jej efektem będzie wzajemna wymiana
doświadczeń oraz możliwość lepszego dostosowania teorii do praktyki
bibliotecznej. Działania studenta na etapie pracy z użytkownikiem
ukierunkowane są na upowszechnianie i rozwijanie potrzeb czytelniczych,
kulturalnych, edukacyjnych oraz informacyjnych środowiska lokalnego
biblioteki. Poprzez wdrażanie różnorodnych form pracy z książką i
multimediami studenci rozbudzają zainteresowania czytelnicze i kulturalne
jednostki, rozwijają i umacniają nawyki czytelnicze wśród najmłodszych
użytkowników biblioteki, zaspokajają potrzeby środowiska w zakresie
wykształcenia oraz twórczego rozwoju jednostki, kształtują osobowości i
postawy społeczne.
Pełny prezentacja
proponowanego przebiegu
praktyk
Prace przygotowawcze do realizacji praktyki:
1. Rekrutacja kandydatów:
Pierwszym etapem przygotowania praktyki jest rozpropagowanie możliwości
jej odbywania w bibliotece gminnej wśród studentów – spotkanie z
akademickim opiekunem praktyk, przedstawienie harmonogramu praktyk,
warunków zaliczenia oraz potencjalnych placówek odbywania praktyki.
W przypadku zgłoszenia większej liczby chętnych do odbycia praktyki
zastosowane zostaną dodatkowe kryteria, celem wyłonienia dwóch
kandydatów. Kryterium decydującym będzie średnia ocen ze studiów, ocena
pisemnych wniosków studentów, uzasadniających chęć odbycia praktyki w
małej bibliotece gminnej oraz rozmowa z kandydatami dotycząca ich
wyobrażenia o pracy w tego typu placówce.
2. Nawiązanie kontaktów z bibliotekami:
Prośba do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej o wskazanie placówek w
regionie, gotowych do przyjęcia praktykantów. Po wstępnych rozmowach
telefonicznych, wytypowane zostanie kilka bibliotek, celem nawiązania
dalszej współpracy. Kolejnym etapem będą spotkania z kierownikami
wybranych placówek, których efektem będzie ocena możliwości organizacji
praktyki. Po przedstawieniu oczekiwań ośrodka akademickiego wobec
biblioteki oraz oczekiwań biblioteki wobec praktykantów zostaną ostatecznie
wyłonione jedna lub dwie placówki, w których praktyka będzie realizowana.
Ostatnim etapem prac przygotowawczych będzie ostateczne zatwierdzenie
programu praktyk przez akademickiego i bibliotecznego opiekuna praktyk.
Ma to na celu optymalne wykorzystanie potencjału zarówno biblioteki jak i
praktykanta.
Harmonogram praktyk zawodowych:
Miejsce i czas trwania praktyki:
Praktyka musi odbyć się w bibliotece gminnej na terenie województwa
lubelskiego i obejmować 22 dni robocze. Praktyka będzie zrealizowana w
trakcie wakacji letnich pomiędzy 1 lipca a 30 września 2010 r.
Etapy praktyki:
Etap 1. (2 dni) – zapoznanie ze środowiskiem pracy
- poznanie historii i organizacji biblioteki, zapoznanie praktykanta z
2
pracownikami, historią, statutem, wielkością i strukturą kolekcji, ilością i
strukturą użytkowników
- poznanie specyfiki środowiska lokalnego, w którym działa biblioteka,
struktury społeczno – demograficznej gminy i użytkowników biblioteki
(płeć, wiek, wykształcenie, dochód, źródła dochodu – działalność rolnicza,
pozarolnicza, inna)
- zapoznanie z władzami gminy, samorządem lokalnym, poznanie instytucji
kultury, stowarzyszeń, organizacji i fundacji działających na terenie gminy
i współpracujących z biblioteką – wizyta w urzędzie gminy, spotkanie z
przedstawicielami instytucji współpracujących
Etap 2. (4 dni) – gromadzenie i ewidencja zbiorów
- poznanie źródeł i zasad gromadzenia zbiorów biblioteki (zakup,
darowizny, wymiana, inne) – zapoznanie ze strukturą wpływów, dowodami
wpływów
-zapoznanie ze źródłami informacji o dokumentach wykorzystywanymi w
pracy biblioteki (bibliografie, czasopisma, katalogi wydawnicze,
informatory o książkach, serwisy internetowe)
- poznanie zasad selekcji stosowanych w bibliotece i dowodów ubytków
- ewidencja zbiorów – zapoznanie ze sposobami ewidencji, księgami
ewidencyjnymi – praktyczna ewidencja dokumentów
Etap 3 (7 dni) – opracowanie dokumentów
- zapoznanie z tradycyjnymi i komputerowymi katalogami bibliotecznymi
- poznanie systemu komputerowego wykorzystywanego w pracy biblioteki
- sporządzanie rekordów bibliograficznych dla książek, książek
wielotomowych, czasopism, zbiorów specjalnych, jak dokumenty
dźwiękowe, elektroniczne
- dobieranie haseł związanych z opracowaniem formalnym i rzeczowym
dokumentu – wykorzystanie baz danych BN, NUKAT
- wyszukiwanie w katalogu zautomatyzowanym, stosowanie różnorodnych
kryteriów wyszukiwawczych
- poznanie tradycyjnego sposobu opracowania materiałów bibliotecznych –
tworzenie opisów bibliograficznych, rodzaje kart katalogowych,
wyszukiwanie informacji w katalogach
- analiza rzeczowa dokumentów, tworzenie charakterystyk słownych i
informacyjno – wyszukiwawczych w wybranych językach informacyjno –
wyszukiwawczych ( jhp, UKD)
Etap 4 (2 dni) – udostępnianie zbiorów
- obsługa użytkowników biblioteki, poznanie sposobów udostępniania
(wypożyczanie miejscowe, międzybiblioteczne, dostarczanie książek do
domu)
- prowadzenie statystyki udostępniania
- pomoc w wyborach czytelniczych – umiejętne doradztwo, dobór
odpowiedniego sposobu komunikacji w zależności od rodzaju użytkownika
Etap 5 (6 dni) – praca z użytkownikiem
- środowiskowa praca z użytkownikiem uwzględniająca ich
zainteresowania, potrzeby i upodobania w zakresie literatury poprzez
organizację różnorodnych form imprezowych, realizację programów
edukacyjno-wychowawczych oraz ekologicznych
- opracowanie i realizacja ofert imprezowej skierowanej do różnych grup
wiekowych użytkowników:
a. dzieci w wieku przedszkolnym: organizacją miejsca zabaw i
pierwszej edukacji tj. Kącika Malucha, poranki literackie, głośne
czytanie bajek, storytelling, teatrzyki kukiełkowe, okolicznościowe
inscenizacje teatralne, bajkoterapia, zabawy z książką, warsztaty
3
plastyczne, konkursy czytelnicze
b. dzieci w wieku szkolnym: lekcje biblioteczne, konkursy
recytatorskie i czytelnicze, plebiscyty literackie, wieczory poezji,
spotkania z autorami, projekcje filmowe, kawiarenka internetowa,
zorganizowanie Klubu Miłośników Filmu);
c. młodzież starsza: lekcje biblioteczne w ramach stałych sesji
edukacyjnych, prelekcje z zakresu psychologii stosowanej –
asertywność, porozumienie z rodzicami, osiąganie sukcesu itp.,
spotkanie z psychologiem nt. narkomanii, przemocy seksualnej,
niebezpiecznych działań sekt, poradnictwo w zakresie literatury;
d. dorośli: spotkania autorskie i/lub z ciekawymi ludźmi, prelekcja na
temat preferowanej w środowisku tematyki społecznej (literatury,
geografii, historii, psychologii, gospodarki, profilaktyki zdrowotnej
itp.), literackie wystawy tematyczne, wernisaż, pokazy filmowe,
wieczory literackie, koncert
- obsługa biblioteczna osób niepełnosprawnych, chorych i w podeszłym
wieku poprzez dostarczanie lektur do domu, organizacja spotkań
integracyjnych i zajęć biblioterapeutycznych
- promowanie książki i czytelnictwa poprzez organizację wystaw ujętych w
tematycznych cyklach oraz popularyzujących sylwetki twórców
- zaktualizowanie oferty bibliotecznej pod katem rozpoznanych potrzeb
czytelniczych i informacyjnych różnych kategorii użytkowników biblioteki
(np. stworzenie kolekcji książek użytecznych w zakresie zajęć biblio- i
bajkoterapetycznych)
- angażowanie przedstawicieli lokalnych władz samorządowych do udziału
w imprezach bibliotecznych promujących książkę i czytelnictwo (np.
głośne czytanie i storytelling dla dzieci oraz prelekcje młodzieży pokazy
filmowe dla młodzieży)
Etap 6 (1 dzień) – podsumowanie praktyki
- spotkanie praktykanta, i bibliotecznego opiekuna praktyki, omówienie
przebiegu praktyki, mocnych i słabych stron praktykanta, ocena praktyki ze
strony praktykanta i biblioteki
Działania ewaluacyjne
Po zakończeniu praktyki odbędzie się spotkanie trójstronne (praktykant,
akademicki i biblioteczny opiekun praktyk). Jego głównym celem jest
omówienie praktyki i wzajemna wymiana doświadczeń. Dla ośrodka
akademickiego szczególne znaczenia ma uzyskanie informacji, czy
praktykant był należycie przygotowany teoretycznie do odbycia praktyki
zawodowej, które obszary należy zmodyfikować i poświęcić im więcej
miejsca w programach kształcenia. Dla biblioteki wydaje się być istotna
możliwość uzyskania doradztwa ze strony ośrodka akademickiego oraz
zainteresowanie studentów małą biblioteką gminną jako ciekawym i
atrakcyjnym miejscem do odbycia praktyki lub w przyszłości pracy.
Opiniowanie praktyki
Praktykant po zakończeniu praktyki, na podstawie doświadczeń oraz
prowadzonej na bieżąco dokumentacji sporządza raport dotyczący
przebiegu praktyki, jej programu, oraz korzyści wyniesionych z odbycia
praktyki.
Biblioteczny opiekun praktyk wydaje opinię dotyczącą przebiegu
praktyki, przygotowania praktykanta oraz jego zaangażowania. Podstawą
wydania opinii jest przede wszystkim obserwacja praktykanta w trakcie
wykonywanych zadań, ocena tych zadań, rozmowy z innymi pracownikami
biblioteki oraz opinie użytkowników.
4
Akademicki opiekun praktyk sporządza raport po rozmowie z
bibliotecznym opiekunem praktyk, praktykantem i na podstawie
dzienniczka praktyk. Ważnym elementem monitorującym przebieg
praktyki są wizyty w bibliotece w czasie trwania praktyki, bezpośrednia
obserwacja oraz rozmowy z pracownikami biblioteki.
Oczekiwane efekty uczenia
się
Osiągnięta wiedza:
Student zna podstawowe procedury pracy bibliotecznej z uwzględnieniem
specyfiki małej biblioteki gminnej. Zna strukturę środowiska, w którym
pracuje biblioteka i rozumie zależności pomiędzy społecznością lokalną a
programem pracy biblioteki. Zna uwarunkowania funkcjonowania biblioteki
w zależności od władz gminy. Zna źródła i zasady gromadzenia zbiorów,
zasady selekcji oraz sposoby ewidencji. Rozumie różnice pomiędzy
opracowaniem formalnym i rzeczowym zbiorów, katalogiem tradycyjnym i
zautomatyzowanym. Zna zasady doboru i formułowania haseł do opisów
bibliograficznych i rzeczowych dokumentów. Zna sposoby opisu różnych
typów dokumentów. Rozumie konieczność doboru odpowiednich sposobów
udostępniania zbiorów do kategorii użytkownika i konkretnej sytuacji.
Rozumie rolę bibliotekarza w doradztwie dla użytkowników. Zna formy
pracy z różnymi kategoriami użytkowników. Rozumie konieczność
odmiennego podejścia do osób niepełnosprawnych. Rozumie konieczność
współpracy pomiędzy biblioteką i ośrodkiem akademickim przy realizacji
praktyki zawodowej.
Opanowane umiejętności:
Student potrafi korzystać z różnych źródeł informacji o dokumentach w
procesie gromadzenia zbiorów. Potrafi prowadzić ewidencję różnych typów
dokumentów, przeprowadzić selekcję zbiorów oraz sporządzić dowody
ubytków. Umie sporządzić opis bibliograficzny i rzeczowy różnych rodzajów
dokumentów. Potrafi wykorzystać dostępne bazy danych w katalogowaniu
dokumentów oraz wyszukiwać informacje w katalogu tradycyjnym i
zautomatyzowanym. Potrafi komunikować się z różnymi kategoriami
użytkowników, umiejętnie doradzać im przy wyborach czytelniczych. Umie
prowadzić statystykę biblioteczną. Potrafi prowadzić prace z użytkownikiem,
opracować i zrealizować ofertę imprezową dla odbiorców w różnym wieku.
Potrafi promować książkę i czytelnictwo poprzez organizację wystaw, Umie
rozpoznawać potrzeby czytelnicze i informacyjne i potrafi zaktualizować
ofertę biblioteczną pod kątem tych potrzeb. Potrafi zaktywizować
przedstawicieli środowiska lokalnego i zaangażować ich w działania na rzecz
biblioteki.
Punkty ECTS
Liczba punktów -2
Warunkiem zaliczenia praktyki jest uzyskanie pozytywnej opinii Autora i
Metody i kryteria oceniania Opiekuna Bibliotecznego oraz prowadzona przez Praktykanta dokumentacjadzienniczek praktyk
Sposób zaliczenia
Zaliczenie
Uwagi
Data/Miejsce/Podpis
Osoby składającej wniosek
06. 10. 2010 r., Lublin
5
Data/Miejsce/ Podpis i
pieczęć
Dyrektora/Kierownika
Jednostki pod podaną
deklaracją
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia niniejszej aplikacji praktyki, które
stanowią jej przedmiot, zostaną skierowane do realizacji w semestrze letnim
roku akademickiego 2010/2011.
06.10.2010 r., Lublin
6