krajowa agencja poszanowania energii sa

Transkrypt

Ministerstwo
Gospodarki
KRAJOWA AGENCJA POSZANOWANIA ENERGII S.A.
ul. Mokotowska 35, 00-560 Warszawa
tel. +48 22 626-09-10
fax: +48 22 626-09-11
Opracowanie propozycji kryteriów środowiskowych dla produktów
zuŜywających energię moŜliwych do wykorzystania przy
formułowaniu specyfikacji na potrzeby zamówień publicznych
Umowa nr DBF-II-114/P/2006
pomiędzy: Ministerstwem Gospodarki oraz
Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A.
Wykonawca wykorzystał w części opracowania wyniki projektu:
GREEN LABELS PURCHASE – Making a Greener procurement with energy labels
Projekt jest realizowany w ramach programu Inteligentna Energia – Europa
(kontrakt nr EIE/05/038/SI2.419627)
www.greenlabelspurchase.net
Warszawa, grudzień 2006
Opracowanie propozycji kryteriów środowiskowych dla produktów zuŜywających energię moŜliwych do
wykorzystania przy formułowaniu specyfikacji na potrzeby zamówień publicznych
Autorzy:
mgr inŜ. Dariusz Koc
Współpraca:
mgr inŜ. Antonina Kaniszewska
mgr Marta Mazurkiewicz
Oskar Mikucki
2
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Spis treści
1.
WSTĘP ............................................................................................................................................................... 5
1.1.
1.2.
2.
PRZEDMIOT PRACY ..................................................................................................................................... 5
UZASADNIENIE REALIZACJI PRACY ............................................................................................................. 7
ZAGADNIENIA EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ. WYMAGANIA KRAJOWE I UE............... 8
2.1.
GŁÓWNE DYREKTYWY ENERGETYCZNE UE................................................................................................ 8
2.1.1. Urządzenia AGD i oświetlenie.............................................................................................................. 9
2.1.2. Sprzęt biurowy/IT ............................................................................................................................... 15
2.1.3. Zielona energia elektryczna................................................................................................................. 15
2.1.4. Pojazdy samochodowe ........................................................................................................................ 16
2.1.5. Budownictwo ...................................................................................................................................... 16
2.1.6. Wspólne zasady rynku gazu i energii elektrycznej ............................................................................. 18
2.1.7. Kogeneracja......................................................................................................................................... 18
2.1.8. Efektywność końcowego zuŜycia energii ........................................................................................... 19
2.2.
ZIELONA KSIĘGA UE NA TEMAT EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ .......................................................... 19
2.3.
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE .......................................................................................................................... 21
3.
KRYTERIA ŚRODOWISKOWE.................................................................................................................. 24
3.1.
WSTĘP ...................................................................................................................................................... 24
3.2.
URZĄDZENIA AGD ................................................................................................................................... 25
3.2.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 25
3.2.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla urządzeń AGD................................................................ 25
3.2.2.1
3.2.2.2
3.2.2.3
3.2.2.4
3.2.2.5
3.2.2.6
3.2.3.
Chłodziarki, zamraŜarki i chłodziarko zamraŜarki .....................................................................................25
Suszarki bębnowe.......................................................................................................................................26
Pralki bębnowe ...........................................................................................................................................27
Pralko-suszarki ...........................................................................................................................................28
Zmywarki do naczyń ..................................................................................................................................29
Piekarniki elektryczne ................................................................................................................................30
Propozycja arkuszy ocen ofert przetargowych dla urządzeń AGD ..................................................... 30
3.2.3.1
3.2.3.2
3.2.3.3
3.2.3.4
3.2.3.5
3.2.3.6
Chłodziarki, zamraŜarki i chłodziarko zamraŜarki .....................................................................................31
Suszarki bębnowe.......................................................................................................................................33
Pralki bębnowe ...........................................................................................................................................35
Pralko-suszarki ...........................................................................................................................................37
Zmywarki do naczyń ..................................................................................................................................39
Piekarniki elektryczne ................................................................................................................................41
3.3.
OŚWIETLENIE ............................................................................................................................................ 42
3.3.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 42
3.3.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla źródeł światła ................................................................. 43
3.3.2.1
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o świetlówki liniowe ...........................43
3.3.2.2
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o niezintergowane świetlówki
jednotrzonkowe ...............................................................................................................................................................44
3.3.2.3
Oświetlenie drogowe oparte o wysokopręŜne lampy wyładowcze.............................................................45
3.3.2.4
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o zintegrowane świetlówki kompaktowe
będące bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych Ŝarówek na trzonkach E14 i E27 .....................................................46
3.3.3.
Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla źródeł światła .................................... 47
3.3.3.1
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o świetlówki liniowe ...........................47
3.3.3.2
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o niezintergowane świetlówki
jednotrzonkowe ...............................................................................................................................................................48
3.3.3.3
Oświetlenie drogowe oparte o wysokopręŜne lampy wyładowcze.............................................................49
3.3.3.4
będące bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych Ŝarówek na trzonkach E14 i E27. Świetlówki z odkrytym jarznikiem.
50
3.3.3.5
będące bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych Ŝarówek na trzonkach E14 i E27. Świetlówki z osłoniętym
jarznikiem. 51
3.4.
SPRZĘT BIUROWY/IT................................................................................................................................. 52
3.4.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 52
3.4.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla sprzętu biurowego/IT ..................................................... 52
3.4.2.1
3.4.2.2
3.4.2.3
Komputery stacjonarne...............................................................................................................................52
Komputery przenośne.................................................................................................................................54
Monitory CRT ............................................................................................................................................55
3
3.4.2.4
3.4.2.5
3.4.2.6
3.4.2.7
3.4.2.8
3.4.2.9
3.4.2.10
3.4.3.
Monitory TFT.............................................................................................................................................56
Kserokopiarki .............................................................................................................................................57
Drukarki .....................................................................................................................................................59
Urządzenia wielofunkcyjne ........................................................................................................................61
Urządzenia faksowe ...................................................................................................................................63
Powielacze cyfrowe....................................................................................................................................64
Skanery.......................................................................................................................................................65
Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla sprzętu biurowego/IT ........................ 66
3.4.3.1
3.4.3.2
3.4.3.3
3.4.3.4
3.4.3.5
3.4.3.6
3.4.3.7
3.4.3.8
3.4.3.9
3.4.3.10
Komputery stacjonarne...............................................................................................................................66
Komputery przenośne.................................................................................................................................68
Monitory CRT ............................................................................................................................................70
Monitory TFT.............................................................................................................................................71
Kserokopiarki .............................................................................................................................................72
Drukarki .....................................................................................................................................................74
Urządzenia wielofunkcyjne ........................................................................................................................77
Urządzenia faksowe ...................................................................................................................................80
Powielacze cyfrowe....................................................................................................................................82
Skanery.......................................................................................................................................................84
3.5.
ZIELONA ENERGIA ELEKTRYCZNA ............................................................................................................ 86
3.5.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 86
3.5.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla energii elektrycznej ........................................................ 86
3.5.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla energii elektrycznej ........................... 87
3.6.
POJAZDY SAMOCHODOWE......................................................................................................................... 95
3.6.1. Wprowadzenie..................................................................................................................................... 95
3.6.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla pojazdów samochodowych ............................................ 95
3.6.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla pojazdów samochodowych ............... 98
3.6.3.1
3.6.3.2
3.6.3.3
Samochody osobowe ..................................................................................................................................98
Mikrobusy, furgonetki................................................................................................................................99
Autobusy ..................................................................................................................................................100
3.7.
SYSTEMY I KOMPONENTY BUDYNKÓW.................................................................................................... 101
3.7.1. Wprowadzenie................................................................................................................................... 101
3.7.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla systemów i komponentów budynków .......................... 102
3.7.2.1
3.7.2.2
3.7.2.3
3.7.2.4
3.7.2.5
3.7.2.6
3.7.2.7
3.7.2.7.1
3.7.2.7.2
3.7.3.
Okna i drzwi zewnętrzne ..........................................................................................................................102
Elementy obudów budynków (przegrody zewnętrzne).............................................................................104
Pompy obiegowe i cyrkulacyjne...............................................................................................................107
Systemy grzewcze w budynkach ..............................................................................................................109
Systemy zaopatrzenia w ciepła wodę .......................................................................................................112
Systemy wentylacyjne ..............................................................................................................................114
Ogólny wskaźnik zapotrzebowania na energię budynku ..........................................................................116
Budynki mieszkalne .................................................................................................................................116
Budynki uŜyteczności publicznej .............................................................................................................119
Propozycja arkuszy ocen ofert przetargowych dla systemów i komponentów budynków................ 120
3.7.3.1
3.7.3.2
3.7.3.3
3.7.3.4
Okna i drzwi zewnętrzne ..........................................................................................................................120
Elementy obudów budynków (przegród zewnętrznych)...........................................................................121
Systemy zaopatrzenia w ciepła wodę .......................................................................................................122
Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne...................................................................................................124
3.8.
SILNIKI ELEKTRYCZNE ............................................................................................................................ 125
3.8.1. Wprowadzenie................................................................................................................................... 125
3.8.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla silników elektrycznych................................................. 128
4
1. Wstęp
1.1.
Przedmiot pracy
Przedmiotem pracy jest opracowanie propozycji kryteriów środowiskowych moŜliwych do
wykorzystania przy formułowaniu specyfikacji na potrzeby zamówień publicznych dla poniŜej
wymienionych grup produktów zuŜywających energię.
Wykonawca wykorzystał w części opracowania wyniki projektu GREEN LABELS
PURCHASE – Making a Greener procurement with energy labels, realizowanego w ramach
programu Inteligentna Energia – Europa (kontrakt nr EIE/05/038/SI2.419627)1.
W pracy uwzględniono następujące grupy produktów:
1. Urządzenia AGD
•
Chłodziarki, zamraŜarki i kombinacje,
•
Pralki i pralko-suszarki,
•
Suszarki bębnowe,
•
Zmywarki do naczyń,
•
Piekarniki elektryczne.
Takie urządzenia, jak: kawiarki i ekspresy do kawy, czajniki elektryczne, tostery, odkurzacze,
ręczne miksery, wagi kuchenne zostały w analizie pominięte, z uwagi na to, Ŝe nie są
przedmiotem zamówień publicznych lub występują w nich rzadko i incydentalnie. Ponadto,
produkty te nie są objęte wymaganiami w zakresie obowiązkowego etykietowania
energetycznego na podstawie dyrektyw UE, ani systemami dobrowolnego etykietowania
ekologicznego. Propozycję kryteriów środowiskowych dla części z tych urządzeń podano w
innym opracowaniu2
2. Źródła światła (oświetlenie)
3. Sprzęt biurowy/IT
•
Kopiarki,
•
Powielacze cyfrowe,
•
Urządzenia faksowe,
•
Urządzenia wielofunkcyjne (np. kopiarka-faks-skaner),
1
Realizacja projektu jest w 47% finansowana ze środków Komisji Europejskiej. Całkowity budŜet części polskiej
projektu realizowanej przez KAPE S.A. wynosi: 99 376 €. Dofinansowanie ze środków EIE wynosi 46 706 € (47%).
Projekt wygrał konkurs ogłoszony przez IEEA w roku 2005 i realizowany jest i będzie w okresie 01.01.2006 –
30.06.2008 (30 miesięcy). Więcej informacji www.greenlabelspurchase.net
2
Zobacz: „Kryteria środowiskowe do stosowania przy przetargach finansowanych ze środków publicznych”.
Katalog opracowany na zlecenie Ministerstwa Gospodarki. EKONET.PL, 2006
5
•
Drukarki,
•
Skanery,
•
Komputery stacjonarne,
•
Komputery przenośne,
•
Monitory,
W pracy nie uwzględniono produktów Audio-TV, ładowarek i telefonów komórkowych.
Wymagania odnoszące się do tych produktów uwzględniono w innym opracowaniu3.
4. Zielona energia elektryczna
5. Pojazdy samochodowe
•
Samochody osobowe,
•
Minibusy i samochody dostawcze,
•
Autobusy.
W analizie nie uwzględnia się: samochodów cięŜarowych, traktorów oraz innych pojazdów, w
tym motorów i motorowerów, które nie są przedmiotem zamówień publicznych lub występują w
nich bardzo rzadko i incydentalnie.
6. Systemy i komponenty budynków
•
Okna i drzwi zewnętrzne,
•
Elementy obudów budynków (ściany zewnętrzne, podłogi na gruncie, dachy
i stropodachy),
•
Pompy,
•
Systemy grzewcze w budynkach,
•
Systemy zaopatrzenia w ciepłą wodę,
•
Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne,
•
Ogólny wskaźnik zapotrzebowania na energię budynku.
W opracowaniu nie uwzględnia się: materiałów konstrukcyjnych (cegła, beton itp.), materiałów
izolacyjnych oraz systemów magazynowania ciepłej wody. Opracowanie kryteriów
środowiskowych dla materiałów pominiętych nie jest obecnie moŜliwe z uwagi na brak
metodyki i wiedzy dotyczącej tych zagadnień, które są obecnie przedmiotem wielu programów
badawczych i być moŜe będą moŜliwe do uwzględnienia w przyszłości.
Praca obejmie równieŜ opracowane propozycji kryteriów i arkuszy oceny ofert przetargowych z
uwzględnieniem, takich aspektów jak:
•
Dla urządzeń AGD, IT i oświetlenia:
3
Zobacz: „Kryteria środowiskowe do stosowania przy przetargach finansowanych ze środków publicznych”.
Katalog opracowany na zlecenie Ministerstwa Gospodarki. EKONET.PL, 2006.
6
o wydajność energetyczna,
o parametry jakościowe,
o Ŝywotność urządzeń,
o emisja hałasu,
o recykling,
o zawartość substancji szkodliwych i niepoŜądanych w produkcie i opakowaniach,
o itp.
•
Dla „zielonej energii” – udział energii odnawialnych
•
Dla pojazdów samochodowych – zuŜycie paliwa i emisja substancji szkodliwych;
•
Dla komponentów budynków:
o parametry wydajności energetycznej i izolacyjności cieplnej;
o kryteria ekologiczne, w tym wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
1.2.
Uzasadnienie realizacji pracy
Administracja publiczna jest w Europie głównym konsumentem, wydającym 16% produktu
globalnego całej Unii Europejskiej4. W Polsce, wielkość rynku zamówień publicznych
w stosunku do PKB wyniosła w 2005 r. 68 mld PLN, co stanowi ok. 7% PKB5, w porównaniu
do 48 mld PLN, tj. 5,4% PKB6 w 2004 r.
Uwzględnianie kryteriów środowiskowych przy przetargach finansowanych ze środków
publicznych moŜe w sposób istotny wpływać na poszerzenie rynku produktów i usług
środowiskowych.
Ze względu na interes społeczny oraz poprawę stanu środowiska poŜądane i celowe jest,
aby w zamówieniach publicznych aspekty środowiskowe były uwzględnianie jak najszerzej.
Według przeprowadzonej na zlecenie Ministerstwa Środowiska analizy, rynek produktów
i usług przyjaznych środowisku jest rozwinięty w stopniu wystarczającym dla wdroŜenia
instrumentu zielonych zakupów sektora publicznego w Polsce.
Zestaw kryteriów środowiskowych moŜliwych do wykorzystania przy formułowaniu
specyfikacji na potrzeby zamówień publicznych dla produktów zuŜywających energię
wykorzystany zostanie w katalogu kryteriów środowiskowych, co jest zgodne z Krajowym
Planem Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-20097.
4
por. Podręcznik KE dotyczący zazieleniania zamówień publicznych, 2005
na podstawie „Sprawozdania z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2005 r.”
6
obliczono na podstawie danych GUS (PKB wartość nominalna).
7
Na podstawie projektu dokumentu z dnia 12.12.2006, Ministerstwo Gospodarki
5
7
2. Zagadnienia efektywności energetycznej. Wymagania krajowe i UE
2.1.
Główne dyrektywy energetyczne UE
Problemy związane z potrzebą wzrostu efektywności wykorzystania energii w UE, doprowadziły
w ostatnich latach, w atmosferze kluczowych problemów związanych z bezpieczeństwem
energetycznym, efektami emisji gazów cieplarnianych oraz konsekwencjami cen energii dla
rozwoju gospodarczego Europy, do opracowania szerokiej strategii energetycznej. Strategia ta
obejmuje zarówno działania po stronie wytwarzanie energii, z silnym naciskiem na preferowania
alternatywnych i odnawialnych źródeł energii, jak równieŜ działania po stronie wzrostu
efektywności wykorzystania energii w praktycznie wszystkich sektorach gospodarki. W ciągu
ostatnich 10 lat państwa członkowskie przedyskutowały i przyjęły co najmniej 8 głównych
dyrektyw z branŜy energetycznej, które obejmują zarówno sektor wytwarzania i dostaw energii,
jak równieŜ zarządzanie zapotrzebowaniem na energię i oddziaływanie na ograniczanie jej
zuŜycia.
Efektywność wykorzystania energii w gospodarstwach domowych jest od dłuŜszego czasu
kwestią kluczową dla strategii oszczędzania energii w Unii Europejskiej. Rozszerzenie
przepisów prawnych, regulujących te zagadnienia umoŜliwiło rozpoczęcie procesu ograniczania
zuŜycia i kosztów energii w europejskich gospodarstwach domowych.
Strategia energetyczna UE kieruje się trzema głównymi dąŜeniami:
• Zwiększenie konkurencyjności
Europa jest światowym liderem w branŜy sprzętu i usług związanych z wydajnością
energetyczną. Niezbędne są zawsze jednak pewne inwestycje, które umoŜliwią
wykorzystanie potencjału oszczędności energetycznych. Oznacza to utworzenie w
Europie wielu nowych, atrakcyjnych miejsc pracy, stworzenie lepszych warunków Ŝycia
dla obywateli UE oraz zwiększenie konkurencyjności. Ocenia się, Ŝe inwestując w
wydajne energetycznie urządzenia, przeciętne gospodarstwo domowe w UE mogłoby
zaoszczędzić 200-1000 € rocznie w zaleŜności od stopnia jego wyposaŜenia w
urządzenia.
• Ochrona środowiska i wypełnienie zobowiązań wynikających z Protokołu z Kioto
ZuŜycie energii wiąŜe się ze znaczną emisją gazów cieplarnianych. Zwiększenie
efektywności energetycznej w sektorze gospodarstw domowych postrzegane jest zatem
istotna metoda ograniczenia tej emisji. UmoŜliwi ono wypełnienie zobowiązań ujętych w
Protokole z Kioto i zapobiegnie wzrostowi temperatury na Ziemi.
• Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego
Obecne trendy pozwalają przewidzieć, Ŝe do roku 2030 import będzie pokrywał 90%
zapotrzebowania UE na ropę i 80% na gaz ziemny. Nie sposób przewidzieć, jak będą się
kształtować ceny energii w kolejnych dziesięcioleciach, szczególnie jeśli popyt na
8
energię w krajach rozwijających się gospodarczo będzie rósł tak szybko jak teraz.
Poczynienie zdecydowanych kroków w kierunku redukcji zapotrzebowania na energię,
bądź teŜ utrzymania tempa jego wzrostu na obecnym poziomie stanowiłoby istotny wkład
w zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Unii.
2.1.1. Urządzenia AGD i oświetlenie
Dyrektywy oraz zobowiązania dotyczące efektywności energetycznej urządzeń AGD
Obecna sytuacja krajów Europy Środkowej i Wschodniej (kraje EŚW) - państw nowo przyjętych
oraz tych, które aktualnie przygotowują się do wejścia do Unii - jest motorem procesu
zharmonizowania krajowych przepisów prawnych dotyczących produktów z rozporządzeniami i
strategią wewnętrznego rynku Unii. Zasady polityki unijnej na polu efektywności energetycznej
urządzeń są wdraŜane poprzez połączenie dwóch elementów: dorobku prawnego UE oraz
zobowiązań dobrowolnych.
Acquis Unii Europejskiej
Kraje EŚW koncentrują się na dorobku prawnym Wspólnoty, który zawiera się w następujących
formach:
Rozporządzenia - wiąŜące i mające bezpośrednie zastosowanie
Rozporządzenia, które są wiąŜące prawnie i mają bezpośrednie zastosowanie we wszystkich
państwach członkowskich od daty wejścia w Ŝycie. W branŜy efektywności energetycznej
urządzeń gospodarstwa domowego odnosi się to do rozporządzenia (EC) nr 2422/2001
Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego programu wspólnotowego etykietowania
efektywności energetycznej sprzętu biurowego.
Dyrektywy
Dyrektywy są wiąŜące co do uzyskania zamierzonego rezultatu, ale pozostawiają administracji
państwowej decyzję o sposobie jego osiągnięcia. Kraje członkowskie są zobowiązane
wprowadzić niezbędne zmiany w swoim prawodawstwie i administracji, aby spełnić wymagania
dyrektywy w określonym przez nią terminie. Pod względem celu dyrektyw moŜna wyróŜnić dwa
główne obszary:
Decyzje
Chodzi tu o decyzje, które są wiąŜące dla podmiotów, do których się odnoszą. Mogą dotyczyć
państw członkowskich, ale zwykle odwołują się do konkretnych przedsięwzięć bądź osób, jak w
przypadku decyzji Komisji 2003/367/EC o koordynacji programów etykietowania
energetycznego urządzeń biurowych, prowadzonych przez UE oraz Stany Zjednoczone („Energy
Star”, program etykietowania, w którym producenci uczestniczą dobrowolnie). Ma to
bezpośredni wpływ na wszystkie firmy działające w UE, chociaŜ oznaczenie „Energy Star” ma
być wprowadzane przez administrację państwową.
Implementacja porządku prawnego UE jest uzaleŜniona od administracji państwowych, które
decydują o przekształceniu go w prawo krajowe. Komisja, która sprawuje nadzór nad
9
stosowaniem prawa unijnego w krajach członkowskich ogólnie w obrębie Unii, bada działania
podejmowane przez daną administrację państwową. Niestosowanie się do przepisów unijnych
moŜe doprowadzić do zastosowania sankcji, nakładanych na poszczególne firmy lub na
odpowiedzialne państwo (państwa) członkowskie. Z tego względu niezwykle istotne jest, by
dorobek prawny Unii uwzględniał okoliczności i priorytety narodowe.
Wraz z przyjęciem nowych państw do Unii rola wielu krajów EŚW w polityce unijnej zmieniła
się. Stopniowo odchodzą one od samego wprowadzania u siebie istniejącego dorobku prawnego
UE, zaczynając angaŜować się w jego tworzenie. MoŜliwość wpływu na rozwój acquis otwiera
nowe wyzwania i stwarza nowe moŜliwości.
Zobowiązania dobrowolne
Drugi obszar unijnej strategii efektywności energetycznej obejmuje umowy negocjowane.
Opierają się one na negocjacjach między Komisją Europejską a producentami urządzeń lub
stowarzyszeniami wytwórców, którzy godzą się zwiększyć efektywność energetyczną swoich
produktów w zamian za odstąpienie od przyjęcia obowiązkowych przepisów prawnych.
Producenci zyskują nie tylko potencjalną przewagę konkurencyjną dzięki lepszemu wizerunkowi
przedsiębiorstwa. Korzyść dla nich stanowi takŜe to, Ŝe decydują według własnego uznania,
kiedy i jak wypełnić zobowiązanie wynikające z umowy, co pozwala na zminimalizowanie
kosztów. Do dnia dzisiejszego Unia Europejska zawarła umowy negocjowane dotyczące:
•
pralek (zawarta 24.07.1997; obowiązująca w okresie od 22.10.1997 do 31.12.2001), po
której podpisano drugie zobowiązanie jednostronne CECED, dotyczące ograniczenia
zuŜycia energii w pralkach domowych (2002-2008) (zawarte 31.10.2001)
•
zmywarek (19.09.2000)
•
domowych elektrycznych akumulacyjnych ogrzewaczy wody (DESWH) (19.09.2000)
•
ograniczenia zuŜycia energii przez urządzenia telewizyjne i wideo w trybie gotowości
(30.04.1997), zastąpiona przez „Dobrowolne zobowiązanie przemysłu do zwiększenia
efektywności energetycznej domowych produktów elektroniki uŜytkowej
sprzedawanych w Unii Europejskiej” (obowiązuje od 1.07.2003)
•
silników elektrycznych (15.06.2000)
•
dobrowolnego zobowiązania do ograniczenia zuŜycia energii przez chłodziarki,
zamraŜarki oraz ich kombinacje (2002-2010) (zawarta 31.10.2002)
•
zasad postępowania związanych z efektywnością energetyczną systemów telewizji
cyfrowej (wersja 2; 26.05.2004)
•
zasad postępowania związanych z efektywnością zewnętrznych źródeł zasilania (wersja
2; 25.03.2004).
MoŜna się spodziewać, Ŝe na skutek zmian wprowadzonych przez producentów urządzeń,
niektóre z krajów EŚW wyspecjalizują się jako rynki produkcyjne. Oczywiście zwiększy to
znaczenie zaangaŜowania administracji państwowych w tworzenie dobrowolnych zobowiązań.
10
Etykietowanie energetyczne:
Zagadnienie to opiera się na dyrektywie ramowej 92/75/EEC, która daje podstawy prawne dla
etykietowania energetycznego urządzeń AGD. Nakłada ona na wytwórców oraz dystrybutorów
obowiązek dołączenia etykiety informującej o parametrach energetycznych urządzeń
wystawianych na sprzedaŜ. Dyrektywy wykonawcze z kolei precyzują, jakie parametry powinny
być spełniane przez określone urządzenia (lampy domowe, urządzenia klimatyzacyjne,
piekarniki elektryczne itp.), w oparciu o zuŜycie energii zmierzone według europejskiej normy
testowej. Dyrektywa 92/75/EEC, dotycząca etykietowania energetycznego urządzeń
gospodarstwa domowego oraz środków implementacyjnych dotyczy urządzeń:
-
chłodziarki, zamraŜarki oraz ich kombinacje,
-
pralki,
-
suszarki bębnowe,
-
zmywarki,
-
oświetlenie domowe,
-
piekarniki,
-
domowe urządzenia klimatyzacyjne.
Dyrektywa Rady 92/75/EWG z dnia 22 września 1992 r. w sprawie wskazania poprzez
etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zuŜycia energii oraz innych
zasobów przez urządzenia gospodarstwa domowego: Celem dyrektywy jest zharmonizowanie
krajowych działań na rzecz publicznego udostępnienia (w szczególności poprzez etykietowanie i
dostarczanie informacji o produkcie) danych na temat zuŜycia energii i innych waŜnych zasobów
oraz dodatkowych informacji dotyczących niektórych rodzajów urządzeń AGD. Daje to
konsumentom moŜliwość wyboru produktu bardziej wydajnego energetycznie. Dyrektywa ta
dotyczy następujących typów urządzeń (takŜe w przypadku, gdy nie są one przeznaczone do
uŜytku w domu): chłodziarki, zamraŜarki oraz chłodziarko-zamraŜarki, pralki, suszarki oraz
pralko-suszarki, zmywarki, piekarniki, podgrzewacze wody i zbiorniki przechowujące ciepłą
wodę, źródła oświetlenia i urządzenia klimatyzacyjne.
Zobowiązania prawne państw członkowskich związane z dyrektywą ramową dotyczącą
etykietowania energetycznego 92/75/WE:
•
państwa członkowskie przyjmą przepisy prawne niezbędne do zastosowania się do
dyrektywy (art. 14 (1))
•
państwa członkowskie podejmą wszelkie środki mające zapewnić, aby wszyscy dostawcy
i sprzedawcy o ugruntowanej pozycji na rynku wypełnili zobowiązania zawarte w
dyrektywie (art. 7 (a))
•
państwa członkowskie podejmą wszystkie niezbędne środki gwarantujące zakaz
umieszczania innych oznaczeń, symboli lub napisów związanych z zuŜyciem energii,
11
które mogą wprowadzać w błąd kupującego, i które nie stosują się do wymagań tej
dyrektywy bądź odpowiednich dyrektyw wykonawczych (art. 7 (b))
•
państwa członkowskie podejmą wszystkie niezbędne środki gwarantujące, Ŝe
wprowadzenie programu etykietowania będzie szło w parze z edukacyjnymi i
promocyjnymi kampaniami informacyjnymi mającymi na celu zachęcenie konsumentów
prywatnych do bardziej odpowiedzialnego uŜytkowania energii (art. 7 (c)).
Tab. 1 Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące etykietowania energetycznego
Dyrektywa Rady 92/75/EWG z dnia 22 września 1992 r. – w sprawie wskazania poprzez etykietowanie
oraz standardowe informacje o produkcie, zuŜycia energii oraz innych zasobów przez urządzenia
gospodarstwa domowego.
Dyrektywa Komisji 94/2/WE z dnia 21 stycznia 1994 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w zakresie etykiet efektywności energetycznej chłodziarek, chłodziarko-zamraŜarek i zamraŜarek typu
domowego.
Dyrektywa Komisji 95/12/WE z dnia 23 maja 1995 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralek bębnowych typu domowego
w zakresie etykiet efektywności energetycznej suszarek bębnowych typu domowego
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 96/57/WE z dnia 3 września 1996 r. w sprawie wymagań
efektywności energetycznej chłodziarek, chłodziarko-zamraŜarek i zamraŜarek typu domowego.
Dyrektywa Komisji 96/60/WE z dnia 19 września 1996 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralko-suszarek bębnowych typu domowego..
Dyrektywa Komisji 96/89/WE z dnia 17 grudnia 1996 r. zmieniająca dyrektywę 95/12/WE wykonująca
dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej pralek bębnowych typu
domowego.
Dyrektywa Komisji 97/17/WE z dnia 16 kwietnia 1997 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w zakresie etykiet efektywności energetycznej zmywarek bębnowych typu domowego.
Dyrektywa Komisji 98/11/WE z dnia 27 stycznia 1998 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w zakresie etykietowania energii lamp gospodarstwa domowego.
Dyrektywa Komisji 1999/9/WE z dnia 26 lutego 1999 r. zmieniająca dyrektywę 97/17/WE wykonującą
dyrektywę Rady 92/75/EWG w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej zmywarek
bębnowych typu domowego
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/55/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie
wymogów efektywności energetycznej stateczników do oświetlenia fluorescencyjnego.
Dyrektywa Komisji 2002/31/WE z dnia 22 marca 2002 r. wykonująca dyrektywę Rady 92/75/EWG
w sprawie etykiet efektywności energetycznej urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego.
w sprawie etykiet efektywności energetycznej piekarników elektrycznych typu domowego.
Dyrektywa Komisji 2003/66/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. zmieniająca dyrektywę 94/2/WE wykonującą
dyrektywę Rady 92/75/EWG w zakresie etykiet efektywności energetycznej chłodziarek, chłodziarkozamraŜarek i zamraŜarek typu domowego.
12
Prawo polskie dotyczące etykietowania urządzeń AGD:
W Polsce dyrektywy te zostały zaimplementowane poprzez Rozporządzenie Ministra
Gospodarki z dnia 2 kwietnia 2003 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań
w zakresie efektywności energetycznej (Dz.U. 2003 nr 79 poz. 714). Rozporządzenie to zostało
uchylone. Obecnie obowiązującym rozporządzeniem (od 7 lipca 2005 r.) jest Rozporządzenie
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 maja 2005 r. w sprawie wymagań dotyczących
dokumentacji technicznej, stosowania etykiet i charakterystyk technicznych oraz wzorów etykiet
dla urządzeń (Dz.U. 2005 nr 98 poz. 825). Rozporządzenie to wprowadziło dodatkowo klasę
efektywności energetycznej A+ oraz A++. Rozporządzenie dotyczy następujących urządzeń:
- chłodziarek domowych,
-
chłodziarko-zamraŜarek domowych,
-
zamraŜarek domowych,
-
pralek domowych,
-
pralko-suszarek domowych,
-
suszarek domowych bębnowych,
-
zmywarek domowych,
-
piekarników elektrycznych domowych,
-
lamp do uŜytku domowego,
-
klimatyzatorów domowych.
Dyrektywa 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r.
ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów
wykorzystujących energię oraz zmieniająca dyrektywę Rady 92/42/EWG, oraz dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 96/57/WE i 2000/55/WE: Dyrektywa ta dostarcza jasnych i
szczegółowych podstaw prawnych dla ekoprojektowania. Jej celem jest zapewnienie wolnego
przepływu produktów zuŜywających energię w obrębie UE oraz podwyŜszenie parametrów
wydajności urządzeń nieobojętnych dla środowiska. Tym samym stanowi ona wkład w ochronę
środowiska, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego oraz zwiększenie konkurencyjności
gospodarki, przy poszanowaniu interesów przedstawicieli róŜnych gałęzi przemysłu, jak i
konsumentów.
Poza postępowaniem uŜytkownika istnieją dwa uzupełniające się sposoby ograniczenia energii
zuŜywanej przez urządzenia. Pierwszy to etykietowanie, mające na celu podniesienie
świadomości konsumenta co do rzeczywistego zuŜycia energii przez urządzenie i mogące
wpłynąć na zakup produktu (np. systemy etykietowania urządzeń gospodarstwa domowego).
Drugim jest wprowadzenie wymagań efektywności energetycznej juŜ na wczesnym etapie
produkcji - podczas projektowania.
Produkcja, dystrybucja, uŜytkowanie oraz zarządzanie odpadami produktów zuŜywających
energię wiąŜą się z silnym oddziaływaniem na środowisko. Na to oddziaływanie składają się:
13
konsekwencje zuŜycia energii, zuŜycie innych materiałów lub zasobów, wytwarzanie odpadów
oraz uwalnianie substancji niebezpiecznych do środowiska. Szacuje się, Ŝe ponad 80%
wszystkich oddziaływań środowiskowych determinowanych jest na etapie projektowania
urządzenia. Zaradzić temu moŜe ekoprojektowanie, mające na celu podwyŜszenie tych
parametrów pracy urządzeń, które mają wpływ na środowisko, poprzez uwzględnienie aspektów
środowiskowych na wczesnym etapie ich projektowania.
Rada oraz Parlament Europejski przyjęły zatem wysunięty przez Komisję wniosek opracowania
dyrektywy określającej zasady wyznaczania wymogów dla ekoprojektowania (równieŜ
wymagań związanych z efektywnością energetyczną), mających zastosowanie dla wszystkich
produktów zuŜywających energię w sektorze gospodarstw domowych, usługowym oraz
przemysłowym. (Dyrektywa 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, wytyczająca zasady
określania wymagań związanych z ekoprojektowaniem wobec urządzeń zuŜywających energię).
Przejrzyste, obowiązujące w całej Unii zasady ekoprojektowania pozwolą zapobiec temu, by
rozbieŜności między rozporządzeniami róŜnych państw nie stały się przeszkodami w handlu
wewnątrzunijnym. Wspomniana dyrektywa nie wprowadza bezpośrednio wiąŜących wymogów
dla konkretnych produktów, ale definiuje warunki i kryteria dla wyznaczenia wymagań
dotyczących cech produktu istotnych dla środowiska (takich jak zuŜycie energii), jak równieŜ
daje moŜliwość ulepszenia ich w sposób szybki i skuteczny. Pociągnie za sobą środki
wykonawcze, które określą wymagania dla ekoprojektowania. Dyrektywa ta ma w zasadzie
zastosowanie do wszystkich produktów zuŜywających energię (poza pojazdami
transportującymi) i obejmuje wszystkie źródła energii.
Produkty, dla których obecnie (2006 r.) przygotowuje się działania wykonawcze, to: bojlery oraz
kotły dwufunkcyjne, komputery osobiste (stacjonarne i laptopy) i monitory komputerowe, sprzęt
obrazujący: kopiarki, faksy, drukarki, skanery, urządzenia wielofunkcyjne, elektronika
uŜytkowa: telewizory, produkty zuŜywające energię w trybie stand-by oraz off-mode, ładowarki
i zewnętrzne źródła zasilania energią, oświetlenie uliczne, silniki elektryczne (1-150 kW)
urządzeń klimatyzacyjnych stosowanych w pomieszczeniach mieszkalnych, pompy wodne
(uŜywane w budynkach publicznych, do wody pitnej, Ŝywności, w rolnictwie), cyrkulatory
powietrza w budynkach, wywietrzniki (nie w budynkach mieszkalnych, chłodziarki i zamraŜarki
uŜytkowe, w tym schładzarki, witryny chłodnicze oraz automaty sprzedające, zmywarki domowe
i pralki.
Normy efektywności:
Normy efektywności stanowią obecnie środki wykonawcze dyrektywy o ekoprojektowaniu.
Prawo zabrania sprzedaŜy urządzeń, które nie spełniają pewnych limitów energetycznych. Do
dnia dzisiejszego ukazały się dyrektywy dotyczące chłodziarek, zamraŜarek oraz chłodziarkozamraŜarek (96/57/EWG), bojlerów (92/42/EWG) oraz stateczników lamp fluorescencyjnych
(2000/55/WE).
Dyrektywa 96/57/EWG ustala, Ŝe na rynek mogą być wprowadzone tylko chłodziarki i
zamraŜarki o zuŜyciu energii równym bądź niŜszym od określonych limitów efektywności
energetycznej (patrz tab. 3.1). Zgodność z tymi limitami musi być potwierdzona oznaczeniem
14
„CE”. Zadaniem dostawców jest dopilnowanie, by kaŜde urządzenie, które znajdzie się na rynku,
spełniało wymagania stawiane przez dyrektywę.
2.1.2. Sprzęt biurowy/IT
Urządzenia IT etykietowane są w UE dobrowolnie np. etykietą Energy Star. Energy Star to
wspólna inicjatywa Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki, mająca na celu
promowanie energooszczędnych urządzeń biurowych, co ma prowadzić do ograniczenia ilości
gazów cieplarnianych w atmosferze. Jest to program, w którym mogą dobrowolnie uczestniczyć
wytwórcy, eksporterzy, importerzy oraz sprzedawcy urządzeń, pragnący promować
energooszczędne urządzenia spełniające wyszczególnione w programie wymogi techniczne.
Program został zainicjowany w 1992 r. przez Environmental Ptotection Agency, która
wprowadziła pierwszą etykietę Energy Star w celu identyfikowania energooszczędnych
komputerów.
W Unii Europejskiej wprowadzono ów program za pomocą dwóch aktów prawnych:
Umowa między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Wspólnotą Europejską
w sprawie koordynacji programów etykietowania w odniesieniu do efektywności
energetycznej urządzeń biurowych (2001/469/EC z 14 maja 2001 r.)
Rozporządzenie (WE) nr 2422/2001 Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 6
listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego programu znakowania efektywności
energetycznej urządzeń biurowych
W USA etykieta Energy Star stosowana jest do oznaczania sprzętu biurowego, urządzeń
domowych, a takŜe energooszczędnych domów. W Unii Europejskiej oznacza się tylko
urządzenia biurowe, takie jak: komputery, monitory, faxy, skanery, fotokopiarki i drukarki.
2.1.3. Zielona energia elektryczna
Dyrektywa 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w
sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na wewnętrznym rynku
energii elektrycznej: Celem tej dyrektywy jest wspieranie zwiększenia udziału odnawialnych
źródeł energii w produkcji energii elektrycznej na rynku wewnętrznym, a takŜe stworzenie
podstaw dla wyznaczenia zasad postępowania Wspólnoty w tym zakresie.
Polskie prawo dotyczące promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005. w sprawie szczegółowego zakresu
obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia
opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonego w odnawialnych
źródłach energii. (Dz.U. 2005 nr 261 poz. 2187)
15
2.1.4. Pojazdy samochodowe
Etykiety dla samochodów są etykietami dobrowolnymi. W niektórych krajach Unii Europejskiej
wprowadzono etykietowanie samochodów etykietami podobnymi do tych, jakimi oznacza się
urządzenia gospodarstwa domowego. Kolorowa etykieta pokazuje zuŜycie paliwa w klasyfikacji
od A do G oraz poziom emisji CO2. Ułatwia to klientom wybór auta, które spala najmniej paliwa
i powoduje najniŜsze zanieczyszczenie. Oznaczenie takie wprowadziły juŜ: Belgia, Holandia
oraz Wielka Brytania.
2.1.5. Budownictwo
Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w
sprawie charakterystyki energetycznej budynków: Celem tej dyrektywy jest wspieranie
zwiększenia efektywności energetycznej w budownictwie krajów Wspólnoty, z uwzględnieniem
klimatu, warunków lokalnych, wymagań temperaturowych we wnętrzach oraz opłacalności
wprowadzanych zmian. Dyrektywa wymaga, aby kaŜdy z krajów członkowskich podjął
niezbędne działania dla ustanowienia wymogów w zakresie efektywności energetycznej
budynków w celu egzekwowania minimalnych standardów energetycznych. Ustanawiając
standardy, kraje członkowskie dokonają podziału budynków na budynki nowe i budynki
istniejące, jednocześnie róŜnicując wymagania dla poszczególnych kategorii i wieku budynków.
Uregulowania w poszczególnych krajach będą aktualizowane regularnie, nie rzadziej niŜ co pięć
lat. Aktualizacja ta ma na celu uwzględnianie rozwoju i postępu technologicznego w
budownictwie.
Zgodnie z Dyrektywą kraje członkowskie zostają zobowiązane do podjęcia stosownych działań
w celu usankcjonowania wymogu, Ŝe nowe budynki będą spełniały minimalne kryteria w
zakresie efektywności energetycznej, obliczanej zgodnie z wymogami Dyrektywy.
Istotnym nowum przy projektowaniu budynków o powierzchni uŜytkowej powyŜej 1000 m2 jest
wprowadzenie przez odpowiednie organa w krajach członkowskich obowiązku przeprowadzenia
studium wykonalności inwestycji budowlanej pod kątem zastosowania zdecentralizowanego
systemu energetycznego z moŜliwością wykorzystania energii odnawialnych, sieciowego lub
blokowego systemu cieplnego lub chłodzenia, pomp cieplnych jako alternatywnych źródeł
energii.
Dyrektywa wymaga takŜe, aby wyŜej wymienione moŜliwości były analizowane we wstępnej
fazie projektu, jeszcze przed rozpoczęciem budowy.
W celu ograniczenia emisji CO2 z sektora budownictwa, Dyrektywa szczególną uwagę zwraca
na istniejące budynki o powierzchni uŜytkowej powyŜej 1000 m2. Wprowadza bowiem wymóg
obniŜenia energochłonności do minimalnych wymagań dla wszystkich budynków poddawanych
generalnej renowacji z uwzględnieniem technicznych moŜliwości, funkcjonalności oraz
opłacalności ekonomicznej podejmowanej modernizacji. Kraje członkowskie zobowiązane są
zatem do wyznaczenia minimalnych wymagań i zapewnienia egzekwowania ich wypełniania.
Dyrektywa wprowadza takŜe obowiązek certyfikacji energetycznej, mający zapewnić, aby kaŜdy
16
właściciel lub uŜytkownik budynku miał pełen dostęp do informacji o standardzie
energetycznym budynku, a w przypadku budynków mieszkalnych równieŜ informacji o
pojedynczym mieszkaniu.
Dyrektywa 2002/91/WE wprowadza obowiązek udostępniania w chwili budowy, sprzedaŜy lub
wynajmu mieszkania świadectwa energetycznego budynku przyszłym nabywcom, najemcom lub
lokatorom. Świadectwo energetyczne jest waŜny przez 10 lat, a po upływie tego okresu musi
zostać uaktualnione.
Państwa Członkowskie są odpowiedzialne za ułatwienie dostępu do finansowania niezbędnego
przy wdraŜaniu wymienionych zaleceń.
Dyrektywa Nr 92/42/EWG w sprawie wymagań dotyczących efektywności energetycznej
nowych wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi
Dyrektywa określa:
a. zasadnicze wymagania dotyczące efektywności energetycznej nowych wodnych kotłów
grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi, których moc nominalna jest
nie mniejsza niŜ 4 kW i nie większa niŜ 400 kW;
b. warunki i tryb dokonywania oceny zgodności nowych wodnych kotłów grzewczych,
opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi z wymaganiami efektywności
energetycznej;
c. procedury oceny zgodności;
d. sposób oznakowania nowych wodnych kotłów grzewczych, o których mowa w pkt 1,
i oznaczania znakiem efektywności energetycznej;
e. wzór oznakowania CE i znaku efektywności energetycznej.
Dyrektywa oddziaływuje na wzrost efektywności wytwarzania energii w źródłach ciepła
i powodować będzie zmniejszenia zapotrzebowania a energię pierwotną w paliwach w tych
źródłach i dotyczyć będzie zarówno budynków nowych, jak i poddawanych termomodernizacji.
Nowelizacja dyrektywy przewidziana jest w ramach działań związanych z przyjęciem dyrektywy
o eko-projektowaniu [COM/2003/0453 final].
Dyrektywa ta została w Polsce wdroŜona rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 12 maja 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dotyczących efektywności
energetycznej nowych wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi
(Dz. U. 03.97.881 z dnia 30 maja 2003 r.).
Nowelizację tej dyrektywy uwzględniono w dyrektywie o eko-projektiwaniu (2005/32/WE
EcoDesign) .
Z dostępnych informacji wynika, Ŝe dokonano zmiany sposobu określania efektywności
kotłów i ich etykietowania oraz zmianę dotychczasowego systemu oznakowania
efektywności kotłów w sposób umoŜliwiający jasne określenie wymogów i umoŜliwienie
realizacji lokalnych (krajowych) inicjatyw w zakresie ich udoskonalania. Zmiany te
uwzględniają równieŜ załoŜenia i wymagania określone w dyrektywnie o jakości
17
energetycznej budynków w zakresie zintegrowanego projektowania i kontroli instalacji
grzewczych.
Wprowadzenie wymogów znowelizowanej dyrektywy wymagać będzie prawdopodobnie jedynie
nowelizacji w/w rozporządzenia.
Prawo polskie dotyczące efektywności energetycznej w budownictwie
Podstawowe wymagania w zakresie efektywności energetycznej budynków w Polsce określone
są na podstawie delegacji ustawy Prawo Budowlane w rozporządzeniu w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z dnia
12.04.2002 z późniejszymi zmianami).
Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U.
1998 nr 162 poz. 1121 z późniejszymi zmianami) określa warunki, na jakich udzielane jest ze
środków Funduszu Termomodernizacji dofinansowanie do inwestycji w zakresie wzrostu
efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania i
uŜyteczności publicznej, lokalnych sieciach i źródłach ciepła.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy audytu energetycznego (Dz.U. 2002 nr 12 poz. 114) jest rozporządzeniem do
w/w ustawy i w sposób szczegółowy określa zasady wykonywania audytu energetycznego.
Ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych dotyczy równieŜ rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 15 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad weryfikacji
audytu energetycznego. (Dz. U. z 2002 r. Nr 12, poz. 115).
2.1.6. Wspólne zasady rynku gazu i energii elektrycznej
Dyrektywa 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r.
dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę
98/30/WE oraz Dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26
czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej
i uchylająca dyrektywę 96/92/WE. Dyrektywy wytyczające wspólne zasady wytwarzania,
przesyłania oraz dystrybucji energii elektrycznej i gazu ziemnego.
Polskie prawo dotyczące zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i energii elektrycznej
Zasady dotyczące niniejszego zagadnienia zawarte są w Ustawie Prawo Energetyczne. (Dz.U.
1997 nr 54 poz. 348 ze zmianami)
2.1.7. Kogeneracja
Dyrektywa 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w
sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło uŜytkowe na rynku
wewnętrznym energii oraz zmieniająca dyrektywę 92/42/EWG: Dyrektywa ta ma na celu
18
zwiększenie efektywności energetycznej oraz bezpieczeństwa energetycznego poprzez
stworzenie zasad promocji i rozwoju metody wydajnej kogeneracji ciepła i energii.
Polskie prawo dotyczące promocji kogeneracji
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 9 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego
zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem
ciepła (Dz.U. 2004 nr 267 poz. 2657)
2.1.8. Efektywność końcowego zuŜycia energii
Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w
sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz
uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG: NajwaŜniejszym celem tej dyrektywy jest poprawa
efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych w państwach członkowskich
UE, przy załoŜeniu, Ŝe poprawa ta będzie opłacalna ekonomicznie. Przewidywane przez
dyrektywę środki słuŜące do osiągnięcia tego celu obejmują określenie krajowych celów
indykatywnych oraz stworzenie finansowych i prawnych instrumentów, zachęt i ram
instytucjonalnych, które słuŜyłyby usunięciu występujących barier utrudniających efektywne
wykorzystanie końcowe energii. Ponadto dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do
tworzenia sprzyjających warunków dla rozwoju rynku usług energetycznych oraz zapewnienia
stosowania innych środków, które zachęcałyby odbiorców końcowych do efektywniejszego
wykorzystywania energii.
Potrzeba poprawy efektywności wykorzystania energii przez odbiorców końcowych oraz
zarządzania popytem na energię wynika z faktu, Ŝe w perspektywie krótko- i średnioterminowej
istnieją stosunkowo niewielkie moŜliwości wywierania wpływu w inny sposób na warunki
dostaw i dystrybucji energii, zarówno drogą tworzenia nowych mocy, czy teŜ usprawnienia
przesyłu i dystrybucji energii. Dodatkowo zakłada się, Ŝe poprawa efektywności wykorzystania
energii przez odbiorców końcowych przyczyni się do zmniejszenia zuŜycia energii pierwotnej
oraz do zmniejszenia emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych i tym samym do zapobiegania
niekorzystnym zmianom klimatycznym. Ponadto uwaŜa się, Ŝe poprawa efektywności
energetycznej zmniejszy uzaleŜnienie Unii Europejskiej od importu paliw kopalnych i wpłynie
na rozwój innowacyjności.
2.2.
Zielona Księga UE na temat efektywności energetycznej
Pierwsza europejska zielona księga pt:. „W kierunku europejskiej strategii bezpieczeństwa
energetycznego” została przyjęta przez Komisję w listopadzie 2000 r. Ukazała się w okresie,
kiedy Europejczycy wydawali się nie zainteresowani tym, skąd pochodzi energia uŜywana do
produkcji paliw samochodowych czy oświetlenia domowego. Cena energii była niska i nie
budziła obaw. Komisja zwróciła jednak uwagę na prognozy zmian zaleŜności od energii
importowanej, która w 2030 r. ma kształtować się na poziomie ponad 70% (dla porównania
19
dzisiejsza zaleŜność od energii importowanej wynosi 50%), oraz na dodatkowe ograniczenia
wynikające ze zmian klimatu.
Później nastąpił jednak długofalowy kryzys cen oraz bezpieczeństwa energetycznego. Komisja
zorganizowała zatem drugą debatę generalną: „Zielona Księga na temat efektywności
energetycznej: zrobić więcej, mając mniej”. Jej celem było wskazanie najlepszych metod
zwiększenia efektywności energetycznej w Europie oraz zaproponowanie połączenia wysiłków
krajów członkowskich i opracowania wspólnej polityki energetycznej.
Zielona Księga, opublikowana w 2005, stara się rozpoznać przeszkody, które utrudniają
wykorzystanie potencjału efektywności energetycznej - na przykład brak odpowiednich
inicjatyw, informacji czy dostępnych mechanizmów finansowania. Celem Księgi jest więc
określenie sposobów pokonania tych utrudnień. UmoŜliwić to moŜe między innymi:
• Stworzenie krajowych rocznych planów działań związanych z efektywnością energetyczną.
Takie wytyczne mają wskazywać czynności, które naleŜy podjąć na poziomie krajowym,
regionalnym oraz lokalnym, oraz określać sposób monitorowania powodzenia tych
przedsięwzięć pod kątem zwiększenia efektywności energetycznej oraz opłacalności;
•
Skuteczniejsze informowanie nabywców, na przykład poprzez trafniej ukierunkowane
kampanie reklamowe oraz udoskonalenie systemu etykietowania urządzeń;
•
Usprawnienie systemu podatkowego tak, by instytucje zanieczyszczające środowisko
rzeczywiście za to płaciły, ale bez podwyŜszenia ogólnej stopy podatkowej;
•
Lepsze ukierunkowanie pomocy państwa na sytuacje, w których pomoc publiczna jest
uzasadniona, proporcjonalna i niezbędna dla dostarczenia motywacji do efektywnego
zuŜycia energii;
•
Wykonywanie zamówień publicznych promujących rozwój nowych technologii efektywnych
energetycznie (np. wydajniejsze energetycznie samochody i sprzęt IT);
•
Zastosowanie nowych lub ulepszonych instrumentów finansowych (na szczeblu unijnym, jak
i krajowym), które stanowiłyby nie pomoc, a zachętę dla firm oraz właścicieli gospodarstw
domowych do wprowadzania opłacalnych udoskonaleń energetycznych.
Zielona Księga jest waŜnym dokumentem nie tylko ze względu na swoje znaczenie
ekonomiczne. Koncentrując się na potrzebie rzeczywistego zwiększenia konkurencyjności oraz
na dbałości o zrównowaŜony rozwój i bezpieczeństwo energetyczne, wyznacza ona początek
starań o unowocześnienie polityki energetycznej w Europie.
Europejska Rada Energii zaleca, by państwa członkowskie stworzyły wspólne podstawy
europejskiej polityki energetycznej w oparciu o „wspólne zasoby energetyczne i prognozy
zapotrzebowania na energię”, a takŜe obiektywną i przejrzystą ocenę korzyści oraz strat
wiąŜących się z róŜnymi źródłami energii.
Pod koniec 2006 r. Komisja ma przedstawić plan działań związanych z efektywnością
energetyczną. Do roku 2020 ma on obniŜyć koszty energetyczne o 20% względem obecnego
zuŜycia energii w UE.
20
Na koniec naleŜy wspomnieć, Ŝe Komisja ma zamiar nadać wysoki priorytet badaniom
energetycznym w 7 Programie Ramowym badań UE.
2.3.
Zamówienia publiczne
Podstawy prawne dla regulacji krajowych w zakresie zamówień publicznych w poszczególnych
krajach członkowskich stanowią Dyrektywy Unii Europejskiej 2004/18/EC i 2004/17/EC.
Dyrektywy te były modyfikowane w roku 2004 i w obecnej postaci stwarzają bardzo duŜe
moŜliwości dla uwzględnienia zarówno aspektów środowiskowych, jak i zagadnień
efektywności energetycznej w zamówieniach publicznych. Wykorzystanie tych moŜliwości
wymaga, ciągle niestety w Polsce brakujących świadomości tych moŜliwości i przede wszystkim
umiejętności odpowiedniego sporządzenia dokumentacji przetargowej. Dokumentacja taka
zawierać powinna odpowiednie, prawidłowo sporządzone zapisy dotyczące wymagań i
kryteriów środowiskowych oraz energetycznych dla urządzeń oraz kryteria oceny ofert
przetargowych zapisane w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), jak równieŜ
odpowiednie zapisy i gwarancje w umowach na realizację zamówień.
Dyrektywy odnoszą się oczywiście do przetargów publicznych i zapisy dotyczące moŜliwości
uwzględnienia kryteriów środowiskowych i energetycznych zostały w nich zawarte z myślą o
wspomoŜeniu procesu zwiększenia udziału produktów, urządzeń i usług spełniających warunki
bycia przyjaznymi środowisku i efektywnymi energetycznie w zamówieniach publicznych (tzw.
"Zielone zakupy"). Dyrektywy te jednak wymagają jednoczenie, aby w zamówieniach
publicznych zachowane zostały zasady równego traktowania podmiotów, transparentności
procesu, jak równieŜ swobodnego przepływu towarów i usług na obszarze Unii Europejskiej.
Biorąc pod uwagę, Ŝe w przypadku większości urządzeń, produktów i usług spełniających
wyśrubowane kryteria środowiskowe i kryteria efektywności energetycznej, łatwo wykazać, Ŝe
ich stosowanie jest równieŜ uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia. Ze wszech miar
uzasadnione jest równieŜ, aby poza obszarem zamówień publicznych, wymagania te stosowane
były takŜe przez podmioty prywatne i komercyjne.
Potrzeba intensyfikacji i promocji podejścia zgodnego z ideą "Zielonych zakupów" (tzn.
zwiększania udziału urządzeń spełniających wysokie wymagania w zakresie oddziaływania na
środowisko naturalne i w zakresie efektywności energetycznej w zamówieniach publicznych)
znajduje odzwierciedlenie równieŜ w wielu dokumentach polskich. Zapisy te wynikają z
konieczności i obowiązku adaptacji do warunków polskich regulacji prawnych i polityk Unii
Europejskiej. PoniŜej zaprezentowano niektóre dokumenty.
"Krajowy Plan Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009",
Projekt dokumentu zawiera omówienie przepisów prawnych regulujących kwestię zielonych
zamówień na poziomie Polski i Unii Europejskiej oraz ocenę stanu aktualnego w zakresie
wykorzystania kryteriów środowiskowych w praktyce. W dokumencie omówiono równieŜ cele
ogólne i cele szczegółowe związane z rozwojem podejścia środowiskowego w zamówieniach
publicznych, jak równieŜ planowane działania i narzędzia wdraŜania procedur zielonych
zamówień. W dokumencie omówiono równieŜ plan działań w tym zakresie oraz przedstawiono
21
propozycję szczegółowego harmonogramu ich wdraŜania. Dokument stanowi równieŜ, Ŝe
instytucją odpowiedzialną za koordynację zadań realizowanych w ramach Planu Działań będzie
Urząd Zamówień Publicznych. Ponadto planuje się utworzenie międzyresortowego zespołu
roboczego ds. wdraŜania zielonych zamówień z udziałem przedstawicieli innych instytucji i
resortów zaangaŜowanych w realizację Planu (m.in. MŚ, MG, UKiE, PCBC).
"Mapa Drogowa" WdraŜania Planu Działań na Rzecz Technologii Środowiskowych w Polsce
Dokument opracowany i opublikowany przez Ministerstwo Środowiska w roku 2006. Określa
stan istniejący w zakresie wykorzystania technologii środowiskowych w Polsce oraz główne,
kierunkowe elementy niezbędnych do pojęcia w Polsce działań w zakresie upowszechniania
technologii środowiskowych i innowacyjności, jak równieŜ wskazanie sposobów koordynowania
działań i ułatwianie przepływu informacji w tej dziedzinie.
Zamówienia publiczne oraz działania w zakresie podnoszenia świadomości w kontekście
stosowania podejścia zgodnego z zasadami "Zielonych zakupów" są w tym dokumencie bardzo
eksponowane i uznawane jako potencjalnie jedne z najistotniejszych, prowadzących do
osiągnięcia bezpośredniego, znaczącego efektu środowiskowego, energetycznego i równieŜ
ekonomicznego.
Dokument ten stwierdza, Ŝe "W Polsce upowszechnienie stosowania kryteriów środowiskowych
w zamówieniach publicznych jest wciąŜ niedostateczne i wymaga podjęcia działań, których
szczegółowy zakres i harmonogram zostanie określony w Planie Działań w zakresie zielonych
zamówień publicznych8. Badania wskazują, Ŝe w tym obszarze występuje efekt ciągniony i w
przypadku szerokiego wprowadzenia kryteriów środowiskowych prywatni zamawiający
zachowują się podobnie jak zamawiający z sektora publicznego". Zgodnie z tym dokumentem
planowanych jest podjęcie, uznanych jako niezbędne, szeregu działań "w płaszczyźnie
świadomościowej poszerzającej umiejętności i wiedzę zamawiających oraz udostępniających im
informację. Dotyczy to zwłaszcza poprawy umiejętności zamawiających w zakresie
przygotowywania „zielonych”, czyli uwzględniających kryteria środowiskowe, specyfikacji
zamówień. Opracowanie zostaną odpowiednie zalecenia, przewodniki, katalog „zielonych”
produktów i usług oraz uruchomiona zostanie strona WWW dotycząca wyŜej wymienionych
zagadnień. Przewiduje się prowadzenie w sposób trwały i systematyczny szkoleń oraz kampanii
promocyjno-informacyjnej".
Zakłada się, Ŝe podstawowymi celami tych działań będą:
• zachęcanie do udzielania zamówień publicznych, w których stosowane będą kryteria
środowiskowe oraz będą wykorzystywane nowe technologie środowiskowe,
•
promocja stosowania kosztowej analizy cyklu Ŝycia produktów i usług.
Działania wspierające ze strony Ministerstwa Środowiska, czy ogólnie administracji centralnej
będą następujące:
• Opracowanie i upowszechnienie przewodnika zielonych zakupów publicznych
(do 2007 r.)
8
Projekt dokumentu został opracowany przez Ministerstwo Gospodarki i nosi datę 12.12.2006
22
•
Opracowanie i upowszechnienie katalogu zielonych zakupów publicznych (do 2007 r.)
•
Zorganizowanie kampanii promocyjno-edukacyjnej na temat włączania aspektów
środowiskowych do zamówień publicznych (w latach 2007-2009)
"Analiza i ocena moŜliwości stosowania w polskich warunkach kryteriów środowiskowych w
zamówieniach publicznych". Jest to inny waŜny dokument opracowany na zamówienie
Ministerstwa Środowiska przez IETU, Katowice w roku 2005.
Dokument ten stanowi dogłębną analizę moŜliwości zastosowania przez podmioty publiczne
kryteriów z zakresu ochrony środowiska i efektywności energetycznej w zamówieniach
publicznych oraz diagnozę stanu istniejącego w tym zakresie. Z dokumentu tego jasno wynika,
Ŝe pomimo braku jakichkolwiek przeszkód natury prawnej, podejście takie nie jest praktycznie w
Polsce stosowane. Mało tego, dokument stwierdza nawet, Ŝe wszystkie niezbędne po temu akty
prawne zostały w Polsce obecnie przyjęte (równieŜ w ramach adopcji przez Polskę regulacji
unijnych po przystąpieniu do Unii Europejskiej). Jedyne, czego ciągle brakuje, to odpowiedni
poziom świadomości i wiedzy po stronie podmiotów, które takich zakupów dokonują oraz brak
pewnych narzędzi analitycznych ułatwiających podejmowanie takich decyzji. Dokument ten
zawiera równieŜ plan i harmonogram działań, jakie Ministerstwo Środowiska powinno
zrealizować w celu większego upowszechnienia "zielonych zakupów" oraz oszacowanie
kosztów ich realizacji. Oczywiście główny nacisk w dokumencie połoŜony jest na konieczność
realizacji działań w zakresie:
• opracowanie katalogu zielonych zamówień publicznych
•
opracowanie przewodnika zielonych zakupów publicznych
•
kampanii informacyjno-edukacyjnych
23
3. Kryteria środowiskowe
3.1.
Wstęp
W przypadku urządzeń zuŜywających energię oraz komponentów budynków załoŜono, Ŝe
podstawowymi czynnikami generującymi oddziaływanie na środowisko są:
•
zuŜycie energii elektrycznej,
•
zuŜycie energii cieplnej i nośników energii,
•
zuŜycie wody,
•
zuŜycie środków piorących i czyszczących (detergentów),
•
sposób pakowania urządzeń,
•
proces produkcji urządzeń i materiałów budowlanych i instalacyjnych,
•
utylizacja i recykling urządzeń i materiałów po zakończeniu okresu ich uŜytkowania.
Ostatnie dwa z w/w elementów są obecnie niemoŜliwe do uwzględnienie w procedurach
zielonych zamówień dla grup produktów będących przedmiotem niniejszego opracowania z
uwagi na zbyt mały stan wiedzy w tym zakresie, jak równieŜ niemoŜliwy do uniknięcia znaczący
wzrost stopnia skomplikowania ewentualnej metodyki ich oceny i procedur przetargowych.
W związku w wejściem w Ŝycie dyrektywy WEEE nakładającej na producentów i dostawców
urządzeń obowiązek zapewnienia moŜliwości utylizacji zuŜytych urządzeń w propozycji
kryteriów pominięto równieŜ tę problematykę.
W większości przypadków, na potrzeby realizacji zamówień publicznych określono dwa rodzaje
kryteriów, istotnych z punktu widzenia oceny ofert przetargowych, uwzględniających równieŜ
kryteria środowiskowe. Są to kryteria minimalne, związane z wymogiem spełnienia pewnego
minimalnego zakresu wymagań, w dalszej części nazywane kryteriami obowiązkowymi oraz
kryteria dodatkowe związane z moŜliwością spełnienia zestawu kryteriów dodatkowych, które są
równieŜ dodatkowo punktowane w procedurze przetargowej i zawierają większość kryteriów
środowiskowych moŜliwych do uwzględnienia w tych procedurach.
W analizie moŜliwych do zastosowania kryteriów środowiskowych pominięto równieŜ
moŜliwość wymagania od dostawców urządzeń dokumentów potwierdzających posiadanie przez
producentów certyfikatów zodnie z normą ISO 14001 i/lub EMAS (Eco Management and Audit
Scheme). Postawienie takiego wymagania wprost w procedurach o zamówienia publiczne nie
jest dopuszczalne w obecnych warunkach prawnych9. Certyfikaty te mogłyby być wykorzystane
do potwierdzenia spełnienia pewnych warunków w tym zakresie określonych w dokumentach
przetargowych. Certyfikaty te są najczęściej wykorzystywane w postępowaniach o zamówienia
publiczne dotyczące np. robót budowlanych (istotnie ingerujących w środowisko naturalne) i
niektórych innych usług.
9
Porównaj „Ekologiczne Zakupy! Podręcznik dotyczący ekologicznych zakupów publicznych”. Komisja
Europejska, 2005 (par. 4.3.3.).
24
3.2.
Urządzenia AGD
3.2.1. Wprowadzenie
Kryteria środowiskowe dla urządzeń AGD oparto na systemie etykietowania energetycznego
urządzeń EU Energy Label. System ten jest obowiązkowy we wszystkich krajach UE i podlegają
mu wszystkie analizowane urządzenia AGD. Praktycznie wszystkie kraje UE posiadają równieŜ
instytucje certyfikujące urządzenia w tym zakresie, a w przypadku Polski jest to Polskie
Centrum Badań i Certyfikacji PCPB. Ponadto, występowanie etykiet energetycznych jest
powszechne i prawnie uregulowane, co znacznie ułatwia ich wykorzystanie w procedurach
zamówień publicznych.
Szczególny nacisk w opracowaniu kryteriów środowiskowych połoŜono na zagadnienia
związane z zuŜyciem energii, wody oraz w przypadku urządzeń piorących i zmywających,
związane z zuŜyciem środków piorących lub czyszczących (detergentów).
Kryteria wykorzystywane w funkcjonujących w UE systemach etykietowania ekologicznego
(środowiskowego) wykorzystano tylko częściowo, po sprawdzeniu, Ŝe nie miałoby to
negatywnego wpływu na przebieg procesu zamówienia publicznego.
Sposób punktowania ofert, zawarty w arkuszach oceny ofert, jest jedynie propozycją i moŜe być
dowolnie zmieniony, w zaleŜności od preferencji zamawiającego.
NaleŜy równieŜ pamiętać, Ŝe wszystkie elementy i parametry pracy oraz wydajności urządzeń
podlegające ocenie wg kryteriów środowiskowych (dodatkowych) powinny być szczegółowo
wyspecyfikowane w sposób zgodny z wymaganiami określonymi w ustawie Prawo Zamówień
Publicznych w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia SIWZ, a oceny powinno się
dokonywać na podstawie danych dostarczonych przez dostawcę urządzenia (oferenta) w
odpowiedni sposób poświadczonych za zgodność ze stanem rzeczywistym.
3.2.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla urządzeń AGD
3.2.2.1
Chłodziarki, zamraŜarki i chłodziarko zamraŜarki
Ogólnie wśród urządzeń chłodniczych wyróŜnia się trzy grupy urządzeń: chłodziarki,
chłodziarko-zamraŜarki i zamraŜarki. W celu uproszczenia procedur nie proponuje się
rozróŜniania kryteriów środowiskowych dla tych grup na potrzeby opracowania kryteriów
środowiskowych.
Propozycję kryteriów środowiskowych dla urządzeń chłodniczych przedstawiono w Tab. 2.
25
Tab. 2 Propozycja kryteriów dla urządzeń chłodniczych
l.p.
Kryteria
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Klasa efektywności energetycznej (z wyłączeniem zamraŜarek)
Klasa efektywności energetycznej dla zamraŜarek
Trwałość produktu – okres gwarancji bez dodatkowych opłat
• min. 2 lata
• więcej niŜ 2 lata
Trwałość produktu - gwarancja dostępności serwisu i części zamiennych
• min. 8 lat
• min. 12 lat
Poziom hałasu
• LWAd ≤ 40 dB(A)
Dodatkowe kryteria ekologiczne
• Gwarancja bezpłatnego odbioru zuŜytego urządzenia
• Jasne wskazanie rodzaju czynnika chłodniczego i izolacyjnego, celem
ułatwienia jego odzysku
• Opakowanie urządzenia: uŜycie co najmniej 65% materiałów
pochodzących z recyklingu
• Dołączona instrukcja uŜytkownika w zakresie efektywnego
energetycznie uŜytkowania urządzenia
14.
15.
3.2.2.2
Obowiązkowe
A+
A
Dodatkowe
(środowisk.)
A++
A+ lub A++
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Suszarki bębnowe
Propozycję kryteriów środowiskowych dla suszarek bębnowych przedstawiono w Tab. 3.
Suszarki dzielą się na odprowadzające powietrze i suszarki skraplające (kondensujące). PoniŜej
nie rozróŜniono tych dwóch typów urządzeń.
Tab. 3 Propozycja kryteriów dla suszarek bębnowych
l.p.
Kryteria
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Klasa efektywności energetycznej
Pobór mocy
• w trybie czuwania („Left on” mode) ≤ 5W
• w trybie wyłączony („Off” mode) ≤ 1W
• min. 2 lata
• min. 8 lat
• min. 12 lat
Poziom hałasu
• LWAd ≤ 62 dB(A) (praca w trybie suszenie – suszarki odprowadzające
powietrze)
• LWAd ≤ 66 dB(A) (praca w trybie suszenie – suszarki skraplające)
13.
14.
15.
16.
17.
Obowiązkowe
C
Dodatkowe
(Środowisk.)
A lub B
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
W rozdziale 0 przedstawiono dwa arkusze oceny oferty przetargowej uwzględniające róŜnice
pomiędzy tymi urządzeniami.
26
3.2.2.3
Pralki bębnowe
Propozycję kryteriów środowiskowych dla pralek bębnowych przedstawiono w Tab. 4. W
rozdziale 3.2.3.3 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
Tab. 4 Propozycja kryteriów dla automatów pralniczych typu domowego
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
Kryteria
ZuŜycie wody
Pobór mocy
• min. 2 lata
• min. 8 lat
• min. 12 lat
Poziom hałasu
• LWAd ≤ 56 dB(A) (pranie)
• LWAd ≤ 52 dB(A) (pranie)
• LWAd ≤ 76 dB(A) (wirowanie)
• LWAd ≤ 73 dB(A) (wirowanie)
Efektywność prania
• Klasa B: 1,03 ≥ P > 1,00
• Klasa A: P > 1,03
Efektywność wirowania
• Klasa D: resztkowa wilgoć D < 75 % po programie standard.
• Klasa B: resztkowa wilgoć D < 54 % po programie standard.
• MoŜliwość podłączenia urządzenia do instalacji ciepłej wody
• WyposaŜenie urządzenia w programy oszczędzania optymalizujące
sposób uŜywania urządzenia, w tym w programy energooszczędne oraz
wyraźne ich oznaczenie na urządzeniu
• Zaprojektowanie urządzenia w sposób umoŜliwiający zapobieganie
nadmiernemu zuŜyciu środków piorących (n.p. oznaczenia dotyczące
objętości i/lub wagi na dozowniku detergentu)
Obowiązkowe
A
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
27
3.2.2.4
Pralko-suszarki
Propozycję kryteriów środowiskowych dla pralko-suszarek bębnowych przedstawiono w Tab. 5.
W rozdziale 3.2.3.4 przedstawiono propozycję arkusza oceny oferty przetargowej.
Tab. 5 Propozycja kryteriów dla pralko-suszarek typu domowego
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Kryteria
ZuŜycie wody
Pobór mocy
• min. 2 lata
• min. 8 lat
• min. 12 lat
• Klasa B: 1,03 ≥ P > 1,00
• Klasa A: P > 1,03
• Klasa C: resztkowa wilgoć D < 63 % po programie standard.
• Klasa B: resztkowa wilgoć D < 54 % po programie standard.
Obowiązkowe
A
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
28
3.2.2.5
Zmywarki do naczyń
Propozycję kryteriów środowiskowych dla zmywarek do naczyń przedstawiono w Tab. 6. W
Tab. 6 Propozycja kryteriów dla zmywarek do naczyń
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Kryteria
• Dla urządzeń wielkości ≥ 10 kompletów naczyń
• Dla urządzeń wielkości < 10 kompletów naczyń
ZuŜycie wody
Pobór mocy
• min. 2 lata
• min. 8 lat
• min. 12 lat
Poziom hałasu
• LWAd ≤ 50 dB(A)
Efektywność zmywania
• Klasa B: 1,12 ≥ PC > 1,00
• Klasa A: PC > 1,12
Efektywność suszenia
• Klasa B: 1,08 ≥ PD > 0,93
• Klasa A: PD > 1,08
nadmiernemu zuŜyciu środków do zmywania (n.p. oznaczenia
dotyczące objętości i/lub wagi na dozowniku detergentu)
Obowiązkowe
A
B
Dodatkowe
A
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
29
3.2.2.6
Piekarniki elektryczne
Propozycję kryteriów środowiskowych dla zmywarek do naczyń przedstawiono w Tab. 7. W
Tab. 7 Propozycja kryteriów dla piekarników elektrycznych
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Kryteria
• Dla urządzeń 12 l ≤ pojemność < 35 l (< 0,60 kWh przy
standardowym obciąŜeniu)
• Dla urządzeń 35 l ≤ pojemność < 65 l (< 0,80 kWh przy
• Dla urządzeń o pojemności ≥ 65 l (< 1,00 kWh przy
Pobór mocy
• min. 2 lata
Obowiązkowe
Dodatkowe
A
A
A
X
X
X
X
X
• min. 8 lat
• min. 12 lat
•
•
•
Gwarancja bezpłatnego odbioru zuŜytego urządzenia
Opakowanie urządzenia: uŜycie co najmniej 65% materiałów
Dołączona instrukcja uŜytkownika w zakresie efektywnego
X
X
X
X
X
3.2.3. Propozycja arkuszy ocen ofert przetargowych dla urządzeń AGD
W opracowaniu zawarto propozycję punktacji poszczególnych kryteriów. Jest to propozycja
przyjęta w sposób arbitralny i nie powinna być wiąŜąca dla instytucji i osób przeprowadzających
postępowanie przetargowe.
30
3.2.3.1
Chłodziarki, zamraŜarki i chłodziarko zamraŜarki
Chłodziarki i chłodziarko-zamraŜarki
Dostawca: _________________________________
1.
Dane dotyczące produktu
Kryteria
Obowiązkowe Dodatkowe
1.1
Producent, nazwa i symbol produktu:
1.2
Wielkość:
Przestrzeń chłodziarki _______ litrów
Przestrzeń zamraŜarki _______ litrów
1.3. Klasa klimatyczna:
2.
ZuŜycie energii
2.1
Roczne zuŜycie energii: _____ kWh/rok (warunki standardowe)
2.2
Efektywność energetyczna
40
Klasa A+: EEI < 42 %
Klasa A++ : EEI < 30 %
3.
Trwałość produktu
3.1
Okres gwarancji bez dodatkowych opłat
40
30
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
15
Gwarancja dostępności serwisu i części zamiennych
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
15
10
LWAd ≤ 42 dB(A)
10
5.
5.1
5
5.2
Jasne wskazanie rodzaju czynnika chłodniczego lub izolacyjnego,
celem ułatwienia jego odzysku
5
5.3
5
5.4
5
20
Wypełnienie wszystkich kryteriów obowiązkowych? TAK/NIE?
Ilość punktów przyznanych za spełnienie kryteriów dodatkowych
Maksymalna ilość punktów
100
31
ZamraŜarki
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
Pojemność zamraŜarki: _______ litrów
1.3. Klasa klimatyczna:
2.
ZuŜycie energii
2.1
Roczne zuŜycie energii: _____ kWh/rok (warunki standardowe)
2.2
40
Klasa A: EEI < 55 %
Klasa A+ lub A++ : EEI < 42 %
3.
3.1
40
30
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
15
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
15
10
LWAd ≤ 42 dB(A)
10
5.
5.1
5
5.2
Jasne wskazanie rodzaju czynnika chłodniczego lub izolacyjnego,
celem ułatwienia jego odzysku
5
5.3
5
5.4
5
20
100
32
3.2.3.2
Suszarki bębnowe
Suszarki odprowadzające powietrze
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
Typ urządzenia (odprowadzająca powietrze / skraplające)
1.3
Standardowa (nominalna) ładowność [kg]:
2.
ZuŜycie energii
55
10
2.1
ZuŜycie energii w programie standardowym: _____ kWh
2.2
Klasa C (< 0,67 kWh/kg ładunku)
Klasa B (< 0,59 kWh/kg ładunku)
2.3
35
Pobór mocy
→
≤5W
10
______ W →
≤1W
10
w trybie czuwania („Left on” mode) ______ W
w trybie wyłączony („Off” mode)
3.
3.1
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
10
Co najmniej 10 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
10
10
LWAd ≤ 62 dB(A)
10
5.
5.1
5
5.2
5
5.3
5
15
10
100
Standardowy program suszenia „bawełna na półkę”.
33
Suszarki skraplające (kondensujące)
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
Typ urządzenia (odprowadzająca powietrze / skraplające)
1.3
Standardowa (nominalna) ładowność [kg]:
2.
ZuŜycie energii
2.1
ZuŜycie energii w programie standardowym: _____ kWh
2.2
55
Klasa C (< 0,73 kWh pro kg capacity)
Klasa B (< 0,64 kWh pro kg capacity)
2.3
35
Pobór mocy
→
≤5W
10
______ W →
≤1W
10
3.
3.1
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
10
Co najmniej 10 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
10
10
LWAd ≤ 66 dB(A)
10
5.
5.1
5
5.2
5
5.3
5
15
100
34
3.2.3.3
Pralki bębnowe
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
ZuŜycie wody - program standardowy (bawełna 60 C) ___ [l]
1.3
Standardowa ładowność (bawełna) ≥ _____[kg]
2.
ZuŜycie energii i wody
o
20
o
2.1
ZuŜycie energii (program standard. 60 C bawełna) ___ kWh/cykl
2.2
Klasa efektywności energetycznej A (≤ 0,19 kWh/kg załadunku)
2.3
Pobór mocy
→
≤5W
5
______ W →
≤1W
5
2.3
ZuŜycie wody
≤ 12 l/kg załadunku
3.
3.1
10
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
10
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
10
10
LWAd ≤ 56 dB(A) (pranie)
LWAd ≤ 52 dB(A) (pranie)
5
LWAd ≤ 76 dB(A) (wirowanie)
LWAd ≤ 73 dB(A) (wirowanie)
5.
5
10
Klasa B: 1,03 ≥ P > 1,00
Klasa A: P > 1,03
6.
10
10
Klasa D: resztkowa wilgoć D < 75 % po programie standard.
Klasa B: resztkowa wilgoć D < 54 % po programie standard.
10
7.
7.1
MoŜliwość podłączenia urządzenia do instalacji ciepłej wody
5
7.2
WyposaŜenie urządzenia w programy oszczędzania optymalizujące
sposób uŜywania urządzenia, w tym w programy energooszczędne
5
30
35
oraz wyraźne ich oznaczenie na urządzeniu
Zaprojektowanie urządzenia w sposób umoŜliwiający zapobieganie
5
7.3
7.4
5
7.5
5
7.6
5
100
36
3.2.3.4
Pralko-suszarki
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
ZuŜycie wody - program standardowy (bawełna 60 C) ___ [l]
1.3
Standardowa ładowność (bawełna) ≥ _____[kg]
2.
o
30
o
2.1
ZuŜycie energii (program standard. 60 C bawełna) ___ kWh/cykl
2.2
Klasa efektywności energetycznej A (≤ 0,68 kWh/kg załadunku)
2.3
Pobór mocy
→
≤5W
10
______ W →
≤1W
10
2.3
ZuŜycie wody
≤ 12 l/kg załadunku
3.
3.1
10
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
10
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
10
10
Klasa B: 1,03 ≥ P > 1,00
Klasa A: P > 1,03
5.
10
10
Klasa C: resztkowa wilgoć D < 63 % po programie standard.
Klasa B: resztkowa wilgoć D < 54 % po programie standard.
10
6.
6.1
5
5
6.2
5
6.3
6.4
5
6.5
5
30
37
6.6
5
100
38
3.2.3.5
Zmywarki do naczyń
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
ZuŜycie wody - program standardowy ___ [l]
1.3
Standardowa ładowność ≥ _____[kompl. naczyń]
2.
2.1
ZuŜycie energii (program standard.) _____ kWh/cykl
2.2
30
Klasa A (C < 1,024 kWh/cykl) dla urządzenia ≥ 10 kompl. naczyń
Klasa A (C < 0,807 kWh/cykl) dla urządzenia < 10 kompl naczyń
2.3
Pobór mocy
→
≤5W
10
______ W →
≤1W
10
2.3
ZuŜycie wody
≤ 0,625 x PS + 9,25 (PS = nominalna liczba kompl. Naczyń)
3.
3.1
10
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
10
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
4.
Poziom hałasu
10
5
LWAd ≤ 53 dB(A) wolnostojących i ≤ 50 dB(A) dla wbudowanych
5.
Efektywność zmywania
5
5
Klasa B: 1,12 ≥ PC > 1,00
Klasa A: PC > 1,12
6.
Efektywność suszenia
5
10
Klasa B: 1,08 ≥ PD > 0,93
Klasa A: PD > 1,08
10
7.
7.1
5
5
7.2
5
7.3
30
39
dotyczące objętości i/lub wagi na dozowniku detergentu)
7.4
5
7.5
5
7.6
5
100
40
3.2.3.6
Piekarniki elektryczne
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
1.1
1.2
Standardowa pojemność ≥ _____[l]
2.
ZuŜycie energii
2.1
ZuŜycie energii (program standard.) _____ kWh/cykl
2.2
Efektywność energetyczna (przy standardowym obciąŜeniu)
45
Dla urządzeń 12 l ≤ pojemność < 35 l - Klasa A (E < 0,60 kWh)
Dla urządzeń 35 l ≤ pojemność < 65 l - Klasa A (E< 0,80 kWh)
Dla urządzeń o pojemności ≥ 65 l – Klasa A (E < 1,00 kWh)
2.3
Pobór mocy
→
≤5W
25
______ W →
≤1W
20
3.
3.1
40
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
3.2
20
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 12 lat
20
4.
4.1
5
4.2
5
4.3
5
15
100
41
3.3.
Oświetlenie
3.3.1. Wprowadzenie
Kryteria środowiskowe dla sprzętu oświetleniowego zostały opracowane w oparciu o istniejące
normy europejskie IEC/EN oraz dodatkowo wykorzystano uregulowania zawarte w
Dyrektywach Europejskich w szczególności Dyrektywie 2000/55/EC o wymaganiach
dotyczących efektywności energetycznej dla urządzeń stabilizacyjno-zapłonowych do
świetlówek liniowych i świetlówek jednotrzonkowych, oraz Dyrektywie 2002/95/WE w sprawie
ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i
elektronicznym.
Mając na uwadze, Ŝe oświetlenie na potrzeby zamówień publicznych znajduje zastosowanie w
ogólnym oświetleniu biurowym w budynkach uŜyteczności publicznej oraz w oświetleniu
drogowym, kryteria zostały opracowane z uwzględnieniem istniejących rozwiązań na bazie
systemów oświetleniowych na świetlówki liniowe, niezintergowane świetlówki jednotrzonkowe
oraz wysokopręŜne lampy wyładowcze. Z uwagi na fakt, iŜ w oświetleniu biurowym spotykane
są równieŜ zintegrowane świetlówki kompaktowe będące bezpośrednim zamiennikiem Ŝarówek
na trzonkach E14 i E27, w ostatnim rozdziale przedstawiono równieŜ propozycje kryteriów
środowiskowych dla zintegrowanych świetlówek kompaktowych.
42
3.3.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla źródeł światła
3.3.2.1
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o świetlówki
liniowe
Propozycję kryteriów środowiskowych dla oświetlenia ogólnego w budynkach uŜyteczności
publicznej oparte o świetlówki liniowe przestawiono w Tab. 8. W rozdziale 3.3.3.1
przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
Tab. 8 Propozycja kryteriów środowiskowych dla oświetlenia ogólnego w budynkach
uŜyteczności publicznej oparte o świetlówki liniowe
l.p.
1.
Kryteria
Efektywność energetyczna – minimalna skuteczność świetlna Lm/W
Świetlówki liniowe T8 (śr.26 mm) zgodnie z IEC 60081
Świetlówki liniowe T5 (śr.16 mm) zgodnie z IEC 60081
• Skuteczność świetlna świetlówki liniowej
• ≥ 60 lm/W
•
•
2.
3.
4.
5.
6.
Obowiązkowe
X
X
X
X
X
≥ 80 lm/W dla świetlówek liniowych o mocach powyŜej 40W
≥ 70 lm/W dla świetlówek liniowych o mocach poniŜej 40W
Trwałość średnia świetlówki liniowej
• Nie mniej niŜ 10.000 godzin
• Spadek strumienia świetlnego nie więcej niŜ 10% wartości
znamionowej po10.000h świecenia
Układy stabilizująco-zapłonowe do świetlówek liniowych
• Elektroniczne zgodne z IEC/EN 60929
• Elektroniczne z moŜliwością regulacji strumienia świetlnego
zgodne z IEC/EN 60929
Wskaźnik oddawania barw (Ra8): powyŜej 80
• Spełnienie wymagań Dyrektywy 2002/95/WE w sprawie
ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w
sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Zawartość rtęci :
• ≤ 8 mg dla świetlówek liniowych o wydłuŜonej trwałości
• ≤ 5 mg dla świetlówek liniowych o wydłuŜonej trwałości
• ≤ 5 mg dla świetlówek liniowych
• ≤ 3 mg dla świetlówek liniowych
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
43
3.3.2.2
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o
niezintergowane świetlówki jednotrzonkowe
publicznej oparte o o niezintergowane świetlówki jednotrzonkowe przedstawiono w Tab. 9.
W rozdziale 3.3.3.2 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
uŜyteczności publicznej oparte o o niezintergowane świetlówki jednotrzonkowe
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kryteria
Efektywność energetyczna– minimalna skuteczność świetlna Lm/W
• Niezintergowane swietlówki jednotrzonkowe zgodnie z IEC/EN
60901 i wymaganiami bezpieczeństwa IEC/EN 61199
Trwałość średnia niezintegrowanej świetlówki jednotrzonkowej
• Nie mniej niŜ 8.000 godzin
• Spadek strumienia świetlnego nie więcej niŜ 20% wartości
znamionowej po 8.000h świecenia
Układy stabilizująco-zapłonowe do niezintegrowanych świetlówek
jednotrzonkowych
• Elektroniczne zgodne z IEC/EN 61347 i IEC/EN 60929
• Elektroniczne z moŜliwością regulacji strumienia świetlnego
zgodne z IEC/EN 61347 i IEC/EN 60929
ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w
sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Zawartość rtęci w niezintegrowanej świetlówce jednotrzonkowej:
• ≤ 5 mg
• ≤ 3 mg
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
44
3.3.2.3
Oświetlenie drogowe oparte o wysokopręŜne lampy wyładowcze
Propozycję kryteriów środowiskowych dla oświetlenia drogowego opartego o wysokopręŜne
lampy wyładowcze przedstawiono w Tab. 10. W rozdziale 3.3.3.3 przedstawiono arkusz oceny
oferty przetargowej.
Dodatkowo zaleca się stosować źródła światła o wskaźniku oddawania barw Ra >60 w
przypadku oświetlenie obszarów zurbanizowanych, ciągów pieszych, parków, innych miejsc z
przewaŜającym ruchem pieszych.
W przypadku oświetlenia zewnętrznego preferowane powinny być oprawy o duŜej szczelności,
których główne elementy konstrukcyjne podlegają recyklingowi.
Tab. 10 Propozycja kryteriów środowiskowych dla oświetlenia drogowego opartego o
wysokopręŜne lampy wyładowcze
l.p.
1.
2.
4.
5.
6.
7.
8.
Kryteria
• WysokopręŜne lampy wyładowcze zgodne z IEC/EN 62035 i
kryteriami z aneksu 3
• Czujnik zmierzchowy lub zegar astronomiczny
Wydajność energetyczna systemu związana z metodą obliczeń
parametrów oświetleniowych
• Kryterium natęŜenia oświetlenia ≤ 0,06 W/lux/m²
• Kryterium luminancji ≤ 0,9 W/cd.m-²/m²
Trwałość średnia produktu
• Nie mniej niŜ 10.000 godzin dla lamp metalohalogenkowych
• Nie mniej niŜ 16.000 godzin dla wysokopręŜnych lamp
sodowych
Układy stabilizująco-zapłonowe
• Elektromagnetyczne zgodne z IEC/EN 60923 dla stateczników i
IEC/EN 60927 dla zapłonników
• Elektroniczne zgodne z IEC/EN 60923
Minimalna szczelność komory optycznej:
• IP≥_55
• IP≥_65
ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji
w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
45
3.3.2.4
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o zintegrowane
świetlówki kompaktowe będące bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych
Ŝarówek na trzonkach E14 i E27
publicznej opartego o zintegrowane świetlówki kompaktowe będące bezpośrednim
zamiennikiem tradycyjnych Ŝarówek na trzonkach E14 i E27 przedstawiono w Tab. 11.
Arkusze oceny i kwalifikacji ofert przetargowych podzielono na dwa przypadki:
- świetlówki z odkrytym jarznikiem
- świetlówki z osłoniętym jarznikiem
W rozdziale 3.3.3.4 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej dla świetlówek z odkrytym
jarznikiem..
W rozdziale 3.3.3.5 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej dla świetlówek z
osłoniętym jarznikiem..
uŜyteczności publicznej opartego o zintegrowane świetlówki kompaktowe będące
bezpośrednim zamiennikiem tradycyjnych Ŝarówek na trzonkach E14 i E27
l.p.
1.
2.
4.
5.
6.
Kryteria
• Klasa B: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
kompaktowych z odkrytym jarznikiem
• Klasa A: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
• Klasa B: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
kompaktowych z osłoniętym jarznikiem
Trwałość średnia zintegrowanej świetlówki kompaktowej
• ≥ 6.000 godzin
• ≥ 10.000 godzin
ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji
w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
• Zawartość rtęci w zintegrowanej świetlówce kompaktowej:
• ≤ 5 mg
• ≤ 3 mg
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
46
3.3.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla źródeł światła
3.3.3.1
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o świetlówki
liniowe
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Obowiązkowe
1.1
Producent, nazwa i symbol produktu: _________________________
1.2
Wskaźnik oddawania barw (Ra8): ___________________________
1.3
Strumień świetlny Φ [lm]: ______________________________
1.4
Skuteczność świetlna [lm/W]: ______________________________
1.5
Trwałość [h]: ______________________________
2.
ZuŜycie energii
2.1
Pobór mocy: ______ W
2.2
Skuteczność świetlna świetlówki liniowej
Dodatkowe
25
≥ 60 lm/W
≥ 80 lm/W dla świetlówek liniowych o mocach powyŜej 40W
25
≥ 70 lm/W dla świetlówek liniowych o mocach poniŜej 40W
2.3
Wskaźnik oddawania barw (Ra8) powyŜej 80
3.
3.1
Elektroniczne zgodne z IEC/EN 60929
3.2
Elektroniczne z moŜliwością regulacji strumienia zgodne z IEC/EN
60929
4.
4.1
Nie mniej niŜ 10.000 godzin
4.2
Spadek strumienia świetlnego nie
znamionowej po10.000h świecenia
5.
5.1
Zawartość rtęci: …….. mg ≤ 5 mg lub ≤ 8 mg dla świetlówek o
wydłuŜonej trwałości
5.2
Zawartość rtęci: …….. mg ≤ 3 mg lub ≤ 5 mg dla świetlówek o
wydłuŜonej trwałości
15
5.3
10
25
25
25
więcej
niŜ
10%
wartości
25
25
100
47
3.3.3.2
Oświetlenie ogólne w budynkach uŜyteczności publicznej oparte o
niezintergowane świetlówki jednotrzonkowe
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Obowiązkowe
1.1
Producent, nazwa i symbol produktu: ________________________
1.2
Wskaźnik oddawania barw (Ra8): ___________________________
1.3
Strumień świetlny Φ [lm]: ______________________________
1.4
Skuteczność świetlna [lm/W]: ______________________________
1.5
Trwałość [h]:
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
Skuteczność świetlna świetlówki jednotrzonkowej
Dodatkowe
25
≥ 50 lm/W
≥ 60 lm/W
25
2.3
3.
3.1
Elektroniczne zgodne z IEC/EN 61347 i IEC/EN 60929
3.2
Elektroniczne z moŜliwością regulacji strumienia zgodne z IEC/EN
61347 i IEC/EN 60929
4.
4.1
Nie mniej niŜ 8.000 godzin
4.2
Spadek strumienia świetlnego nie
znamionowej po 8.000h świecenia
5.
5.1
≤ 5 mg
5.2
≤ 3 mg
5.3
25
25
25
więcej
niŜ
20%
wartości
25
25
15
10
100
48
3.3.3.3
Oświetlenie drogowe oparte o wysokopręŜne lampy wyładowcze
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Obowiązkowe
1.1
1.2
Wskaźnik oddawania barw (Ra8):
1.3
Strumień światła Φ [lm]:
1.4
Skuteczność świetlna [lm/W]:
1.5
Trwałość [h]:
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
Skuteczność świetlna wysokopręŜnej lampy wyładowczej
Dodatkowe
10
≥ 50 lm/W
≥ 65 lm/W
10
2.3
Czujnik zmierzchowy lub zegar astronomiczny (dla całej instalacji)
3.
3.1
Elektromagnetyczne zgodne z IEC/EN 60923 dla stateczników i
IEC/EN 60927 dla zapłonników
3.2
Elektroniczne zgodne z IEC/EN 60923
4.
Wydajność energetyczna systemu związana z metodą obliczeń
parametrów oświetleniowych (jedno z dwóch)
4.1
Kryterium natęŜenia oświetlenia ≤ 0,06 W/lux/m²
15
15
25
25
-
4.2
Kryterium luminancji ≤ 0,9 W/cd.m ²/m²
5.
Minimalna szczelność komory optycznej:
5.1
IP≥_55
5.2
IP≥_65
6.
6.1
Nie mniej niŜ 10.000 godzin dla lamp metalohalogenkowych
6.2
Nie mniej niŜ 16.000 godzin dla wysokopręŜnych lamp sodowych
6.3
Spadek strumienia świetlnego dla lamp nie więcej niŜ 15% wartości
po16.000h świecenia
7.
7.1
Spełnienie wymagań Dyrektywy 2002/95/WE w sprawie ograniczenia
stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym
7.2
25
20
20
15
15
15
15
49
100
3.3.3.4
Ŝarówek na trzonkach E14 i E27. Świetlówki z odkrytym jarznikiem.
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Obowiązkowe
1.1
1.2
1.3
Strumień świetlny Φ [lm]:
1.4
1.5
Trwałość [h]:
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
Efektywność energetyczna zintegrowanej świetlówki kompaktowej
Dodatkowe
50
Klasa B: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
Klasa A: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
kompaktowych z odkrytym jarznikiem (jedno z dwóch)
2.3
25
Skuteczność świetlna zintegrowanej świetlówki kompaktowej z
odkrytym jarznikiem (jedno z dwóch)
Moc lampy < 15W:
Moc lampy ≥ 15W:
≥ 45 lm/W
≥ 60 lm/W
2.4
3.
25
25
≥ 6.000 godzin
≥ 10.000 godzin
4.
4.1
Zawartość rtęci:
25
25
≤ 5 mg
4.2
≤ 3 mg
15
10
100
50
3.3.3.5
Ŝarówek na trzonkach E14 i E27. Świetlówki z osłoniętym jarznikiem.
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Obowiązkowe
1.1
1.2
1.3
Strumień świetlny Φ [lm]:
1.4
1.5
Trwałość [h]:
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
Efektywność energetyczna zintegrowanej świetlówki kompaktowej
Dodatkowe
50
Klasa C: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
kompaktowych z osłoniętym jarznikiem
Klasa B: zgodnie z dyrektywą EC98/11EC dla świetlówek
kompaktowych z osłoniętym jarznikiem (jedno z dwóch)
2.3
25
Skuteczność świetlna zintegrowanej świetlówki kompaktowej z
osłoniętym jarznikiem (jedno z dwóch)
Moc lampy < 15W:
Moc lampy ≥ 15W i <19W:
Moc lampy ≥ 19W i <25W:
Moc lampy ≥ 25W:
≥ 40 lm/W
≥ 48 lm/W
≥ 50 lm/W
≥ 55 lm/W
2.4
3.
25
25
≥ 6.000 godzin
≥ 10.000 godzin
4.
4.1
Zawartość rtęci:
25
25
≤ 5 mg
4.2
≤ 3 mg
15
10
100
51
3.4.
Sprzęt biurowy/IT
3.4.1. Wprowadzenie
W opracowaniu podano propozycję kryteriów środowiskowych dla urządzeń biurowych, z
określeniem wymagań dla typowego, standardowego sposobu uŜytkowania na potrzeby
funkcjonowania typowych biur.
Pewne odstępstwa, w przypadku których wymagania te naleŜałoby uszczegółowić lub
zmodyfikować z uwzględnieniem specyficznych wymagań określonych w odrębnych przepisach
pojawiają się w przypadku obiektów szpitalnych i szkolnych.
W odniesieniu do zamówień publicznych na dostawy sprzętu elektronicznego zuŜywającego
energię dla słuŜby zdrowia, istotnym uzupełnieniem kryteriów środowiskowych byłoby
postawienie obowiązkowego wymogu przedstawienia certyfikatów wydanych w oparciu o
Dyrektywę UE 93/42/EWG o wyrobach medycznych, potwierdzającego m.in. zgodność z
normami DIN serii 60000, 61000, 55000.
Ponadto w odniesieniu do komputerów klasy PC dostarczanych dla słuŜby zdrowia, naleŜałoby
obniŜyć dopuszczalny maksymalny poziom hałasu emitowanego przy pracy z pełnym
obciąŜeniem do 25 dB.
W odniesieniu zaś do komputerów klasy PC dostarczanych do szkół i placówek edukacyjnych
dopuszczalny maksymalny poziom hałasu emitowanego przy pracy z pełnym obciąŜeniem
powinien wynosić 28 dB.
3.4.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla sprzętu biurowego/IT
3.4.2.1
Komputery stacjonarne
Propozycję kryteriów środowiskowych dla komputerów stacjonarnych przedstawiono w Tab. 12.
W rozdziale 3.4.3.1 przedstawiono propozycję arkusza oceny oferty przetargowej.
Tab. 12 Propozycja kryteriów środowiskowych dla komputerów stacjonarnych
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Kryteria
Komputery z wewnętrznym zasilaniem charakteryzują się min. 80 %
sprawności przy 20 %, 50 % i 100 % wydajności znamionowej
Współczynnik mocy ≥ 0,9 przy 100% wydajności znamionowej
Komputer z zewnętrznym zasilaczem spełnia wymagania EnergyStar dla
podłączeń do źródeł zasilania typu prąd zmienny/prąd zmienny i prąd
zmienny/prąd stały (www.energystar.org/powersupplies )
Pobór mocy:
• w trybie bezczynności:
• Klasa A: P ≤ 50 W
• Klasa B: P ≤ 65 W
• Klasa C: P ≤ 90 W
• w trybie uśpienia:
• P≤4W
• P ≤ 4,7 W - jeśli dostępna jest funkcja budzenia w sieci
• w trybie czuwania:
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
52
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
• P≤2W
Indywidualnie regulowany czas reakcji
Tryb czuwania dostępny takŜe w pracy sieciowej
Dostarczenie wstępnych ustawień systemu zarządzania energią
Zastosowanie Zaawansowanego Interfejsu Zarządzania Konfiguracją i Energią
(ACPI) lub innego równowaŜnego systemu
Całkowity pobór mocy ≤ 0.35 * [Pmax + (#HDD * 5)] W
#HDD = liczba napędów twardych dysków
Występowanie łatwo dostępnego wyłącznika zasilania do całkowitego
odłączenia sprzętu
Kryteria środowiskowe
Wymagania odnośnie części wykonanych z tworzyw sztucznych:
• nie zawierają ołowiu i kadmu
• są zbudowane z jednego polimeru lub wielu kompatybilnych
• nie zawierają elementów z metalu, których nie dałoby się wydzielić przy
uŜyciu prostych narzędzi
• są nie zawierają polibromowanego bifenylu ani polibromowanych środków
zmniejszających palność wymienionych artykule 4 Dyrektywy 2002/95/EC
• nie zawierają chloroparafinowych środków zmniejszających palność
zbudowanych z substancji zawierających 10-17 atomów węgla i o
zawartości chloru przekraczającej 50% masowych.
• elementy cięŜsze niŜ 25 g, nie zawierają substancji zmniejszających
palność
• nie zawierają ołowiu i kadmu zawierają substancji niebezpiecznych dla
zdrowia I środowiska zdefiniowanych w Dyrektywie 67/548/EEC
• posiadają trwałe oznakowanie umoŜliwiające identyfikację składu, zgodną
z normą ISO 11469; 2000
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Emisja hałasu:
•
≤ 4.0 B(A) w trybie pracy i bezczynności
•
≤ 4.5 B(A) przy uruchamianiu napędu twardego dysku
24.
X
25.
Spełnienie wymagań zawartych w normie EN50279, klasa A
X
26.
Łatwość demontaŜu urządzenia uwzględniona na etapie projektowania
X
27.
Substancje niebezpieczne są łatwe do wydzielenia.
Baterie zawierają nie więcej niŜ 0.0001 % rtęci, 0.001 % kadmu lub 0.01 %
ołowiu (% masowe).
Dodatkowe kryteria jakościowe
Łatwa wymiana takich elementów systemu jak pamięć, twardy dysk, karta
graficzna, napędy CD-ROM I DVD
Standartowe i łatwo dostępne połączenia podzespołów
X
28.
29.
30.
31.
X
X
X
X
53
3.4.2.2
Komputery przenośne
Propozycję kryteriów środowiskowych dla komputerów przenośnych przedstawiono w Tab. 13.
Tab. 13 Propozycja kryteriów środowiskowych dla komputerów przenośnych
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Kryteria
Pobór mocy w trybie bezczynności:
• Klasa A: P ≤ 14 W
• Klasa B: P ≤ 22 W
Pobór mocy w trybie uśpienia:
• P ≤ 1,7 W
Pobór mocy w trybie czuwania:
• P ≤ 1,0 W
Monitor przechodzi w stan uśpienia po 15 minutach braku aktywności
uŜytkownika
Komputer przechodzi w stan uśpienia po 30 minutach braku aktywności
uŜytkownika
Funkcja budzenia w sieci (WOL) dostępna równieŜ w stanie uśpienia
• nie zawierają ołowiu i kadmu
• są zbudowane z jednego polimeru lub wielu kompatybilnych
• nie zawierają elementów z metalu, których nie dałoby się wydzielić przy
uŜyciu prostych narzędzi
• są nie zawierają polibromowanego bifenylu ani polibromowanych środków
zmniejszających palność wymienionych artykule 4 Dyrektywy 2002/95/EC
• nie zawierają chloroparafinowych środków zmniejszających palność
zbudowanych z substancji zawierających 10-17 atomów węgla i o
zawartości chloru przekraczającej 50% masowych.
• elementy cięŜsze niŜ 25 g, nie zawierają substancji zmniejszających
palność
• nie zawierają ołowiu i kadmu zawierają substancji niebezpiecznych dla
zdrowia I środowiska zdefiniowanych w Dyrektywie 67/548/EEC
• posiadają trwałe oznakowanie umoŜliwiające identyfikację składu, zgodną
z normą ISO 11469; 2000
Emisja hałasu:
• ≤ 3,5 B(A) w trybie bezczynności
• ≤ 4,0 B(A) przy uruchamianiu napędu twardego dysku
Komputer spełnia wymagania zawarte w normie EN50279, klasa A
Łatwość demontaŜu urządzenia uwzględniona na etapie projektowania
Baterie zawierają nie więcej niŜ 0.0001 % rtęci, 0.001 % kadmu lub 0.01 %
ołowiu (% masowe).
• Łatwa wymiana takich elementów systemu jak pamięć, twardy dysk, karta
graficzna, napędy CD-ROM I DVD
• Standartowe i łatwo dostępne połączenia podzespołów
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
54
3.4.2.3
Monitory CRT
Propozycję kryteriów środowiskowych dla monitorów CRT przedstawiono w Tab. 14. W
rozdziale 3.4.3.3 przedstawiono propozycję arkusza oceny oferty przetargowej.
Tab. 14 Propozycja kryteriów środowiskowych dla monitorów CRT
L.p.
Kryteria
1.
Pobór mocy (P):
• P ≤ 38X + 30 W
• P ≤ 23 W dla X ≤ 1, gdzie X to liczba megapixeli w matrycy
• P ≤ 28X W dla X > 1
• P ≤ 4 W (w trybie uśpienia)
• P ≤ 2 W (w trybie wyłączony)
System sygnalizowania przejścia monitora w energooszczędny tryb
pracy VESA DPMS lub inny równowaŜny
Przejście monitora w stan uśpienia po 30 min braku aktywności
uŜytkownika.
Oświetlenie własne monitora zawiera nie więcej niŜ 3 mg rtęci (w
pojedynczej lampie)
Lampy stanowiące własne oświetlenie monitora LCD są łatwe do
demontaŜu.
• Jasność L ≥ 120 cd/m²
• Zmienność jasności Lmax : Lmin ≤ 1.5 : 1
• Modulacja kontrastu jasności ≥ 0.5
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
55
3.4.2.4
Monitory TFT
Propozycję kryteriów środowiskowych dla monitorów TFT przedstawiono w Tab. 15. W
rozdziale 3.4.3.4 przedstawiono propozycję arkusza oceny oferty przetargowej.
Tab. 15 Propozycja kryteriów środowiskowych dla monitorów TFT
L.p.
Kryteria
1.
Pobór mocy:
• P ≤ 38X + 30 W
• P ≤ 23 W dla X ≤ 1, gdzie X to liczba megapixeli w matrycy
• P ≤ 28X W dla X > 1
pracy VESA DPMS lub inny równowaŜny
Przejście monitora w stan uśpienia (sleep mode) po 30 min braku
aktywności uŜytkownika.
pojedynczej lampie)
usunięcia.
• Jasność L ≥ 120 cd/m²
• Zmienność jasności Lmax : Lmin ≤ 1.5 : 1
• Modulacja kontrastu jasności ≥ 0.5
Emisja hałasu:
• ≤ 5,5 B w trybie pracy
• ≤ 4,8 B w trybie bezczynności
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
56
3.4.2.5
Kserokopiarki
Propozycję kryteriów środowiskowych dla kserokopiarek przedstawiono w Tab. 16. W rozdziale
3.4.3.5. przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
Tab. 16 Propozycja kryteriów środowiskowych dla kserokopiarek
L.p.
Kryteria
1.
Pobór mocy:
Maksymalny pobór mocy (P) w trybie uśpienia:
• P ≤ 58 W dla kopiarek laserowych obsługujących duŜe formaty
Domyślne ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia, dla urządzenia
obsługującego standardowe formaty w zaleŜności od wydajności
drukarki ipm (prędkości drukowania w obrazach na minutę):
• ipm ≤ 10
t ≤ 5 min
• 10 < ipm ≤ 20
t ≤ 15 min
• 20 < ipm ≤ 30
t ≤ 30 min
• ipm > 30
t ≤ 60 min
Domyślne ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia, dla urządzeń
obsługujących duŜe formaty:
• ipm ≤ 30
t ≤ 30 min
• ipm > 30
t ≤ 60 min
Maksymalny pobór mocy w trybie czuwania:
• P ≤ 1 W, dla kopiarki bez funkcji faksu
• P ≤ 2 W, dla kopiarki z funkcją faksu
Całkowite tygodniowe zuŜycie energii (TEC) w kWh dla róŜnych
prędkości kopiowania:
Kopiarka czarno biała:
• ipm ≤ 12 TEC ≤ 1.5 kWh
• 12 < ipm ≤ 50
TEC ≤ [(0.8 kWh/ipm)*x – 1 kWh]
• ipm > 50 TEC ≤ [(0.8 kWh/ipm)*x – 31 kWh]
Kopiarka kolorowa:
• ipm ≤ 50 TEC ≤ [(0.2 kWh/ipm)*x + 2 kWh
• ipm > 50 TEC ≤ [(0.8 kWh/ipm)*x – 28 kWh]
Dostępność energooszczędnego trybu pracy, nastawianego podczas
dostawy urządzenia.
Części wykonane z tworzyw sztucznych:
• o masie powyŜej 25 gram, nie zawierają środków zmniejszających
palność, w skład których wchodzą chlorki lub bromki i muszą
posiadać etykiety ISO 11469, ISO 1043-1, ISO 1043-2, ISO 1043-3
oraz ISO 1043-4
• bez względu na masę, nie zawierają chlorowanych ani
bromowanych polimerów np. PCW
Produkt i współpracujące z nim urządzenia zewnętrzne:
• nie zawierają PBB i PBDE
• zawarte w nich środki zmniejszające palność stanowią nie więcej niŜ
0,1 % masy materiałów jednorodnych
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
57
• zawierają nie więcej niŜ 0,1 % chromu i nie więcej niŜ 0,01 %
kadmu (zawartość określana masowo)
15.
Baterie zasilające urządzenie nie zawierają rtęci, kadmu ani ołowiu.
W procesie produkcji nie wykorzystuje się substancji wymienionych w
załącznikach A, B i C do “Protokołu montrealskiego w sprawie
16.
substancji zubaŜających warstwę ozonową” oraz chlorowanych
rozpuszczalników.
17.
Kopiarka kolorowa:
• 19 > ipm ≤ 40 dwustronne drukowanie dostępne w standardzie lub
jako dodatkowa funkcja
• 40 ≤ ipm dwustronne drukowanie dostępne w standardzie
18.
ipm – wydajność drukarki - prędkości drukowania w obrazach na minutę
X
X
X
X
58
3.4.2.6
Drukarki
Propozycję kryteriów środowiskowych dla drukarek przedstawiono w Tab. 17. W rozdziale
3.4.3.6 przedstawiono propozycję arkusza oceny oferty przetargowej.
Tab. 17 Propozycja kryteriów środowiskowych dla drukarek
L.p.
Kryteria
1.
2.
Drukarki atramentowe:
• standardowy format P ≤ 3 W
• duŜy format P ≤ 13 W
Drukarki laserowe:
Mały format dla drukarek atramentowych i laserowych:
• P≤3W
obsługującego standardowe formaty:
• ipm ≤ 10;
t ≤ 5 min
• 10 < ipm ≤ 20;
t ≤ 15 min
• 20 < ipm ≤ 30 ;
t ≤ 30 min
• ipm > 30 ;
t ≤ 60 min
• ipm ≤ 30;
t ≤ 30 min
• ipm > 30;
t ≤ 60 min
• P ≤ 1 W, dla drukarki bez funkcji faksu
• P ≤ 2 W, dla drukarki z funkcją faksu
prędkości drukowania:
Drukarka czarno biała:
• ipm ≤ 12 TEC ≤ 1.5 kWh
• 12 < ipm ≤ 50
TEC ≤ [(0.8kWh/ipm)*x – 1 kWh]
• ipm > 50 TEC ≤ [(0.8kWh/ipm)*x – 31 kWh]
Kopiarka kolorowa
• ipm ≤ 50, TEC ≤ [(0.2kWh/ipm)*x + 2 kWh
• ipm > 50, TEC ≤ [(0.8kWh/ipm)*x – 28 kWh]
Drukarka uzyskała certyfikację zgodnie z normą EN 60 950.
Drukarka spełnia europejskie wymagania odnośnie zakłóceń radiowych
ujęte normą EN 55 022, klasa B.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
59
24.
oraz ISO 1043-4
25.
26.
27.
28.
rozpuszczalników.
29.
30.
Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego (S):
31.
Drukarka atramentowa:
• S ≤ 40 dB (w trybie czuwania)
32.
• S ≤ 50 dB (w trybie pracy)
33.
Drukarka laserowa:
• ipm ≤ 7 S ≤ 48 dB w trybie pracy
• 7> ipm ≤ 14 S ≤ 50 dB w trybie pracy
• 14> ipm ≤ 20 S ≤ 55 dB w trybie pracy
• ipm> 20 S ≤ 72 dB w trybie pracy
34.
• ipm≤ 7 S ≤ 40 dB w trybie czuwania
• 7> ipm ≤ 14 S ≤ 40 dB w trybie czuwania
• 14> ipm ≤ 20 S ≤ 52 dB w trybie czuwania
• ipm> 20 S ≤ 75 dB w trybie czuwania
35.
Drukarka kolorowa:
36.
37.
38.
X
X
X
X
X
X
X
X
60
3.4.2.7
Urządzenia wielofunkcyjne
Propozycję kryteriów środowiskowych dla urządzeń wielofunkcyjnych przedstawiono
w Tab. 18. W rozdziale 3.4.3.7 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
Tab. 18 Propozycja kryteriów środowiskowych dla urządzeń wielofunkcyjnych
L.p.
Kryteria
1.
2.
Atramentowe urządzenia wielofunkcyjne:
Laserowe urządzenia wielofunkcyjne:
obsługującego standardowe formaty:
• ipm ≤ 10;
t ≤ 15 min
• 10 < ipm ≤ 20;
t ≤ 30 min
• 20 < ipm ≤ 30 ;
t ≤ 60 min
• ipm ≤ 30;
t ≤ 30 min
• ipm > 30;
t ≤ 60 min
• P ≤ 1 W, dla urządzenia wielofunkcyjnego bez funkcji faksu
• P ≤ 2 W, dla urządzenia wielofunkcyjnego z funkcją faksu
prędkości pracy:
Czarno białe urządzenie wielofunkcyjne:
• ipm ≤ 20 TEC ≤ [(0,2 kWh/ipm)*x – 2 kWh]
• 20 < ipm ≤ 69
TEC ≤ [(0,44 kWh/ipm)*x – 2,8 kWh]
• ipm > 69 TEC ≤ [(0,8 kWh/ipm)*x – 28 kWh]
Kolorowe urządzenie wielofunkcyjne:
• ipm ≤ 32 TEC ≤ [(0,2kWh/ipm)*x + 5 kWh
• 32 < ipm ≤ 61
TEC ≤ [(0,44kWh/ipm)*x – 2,8 kWh]
• ipm > 61 TEC ≤ [(0,8kWh/ipm)*x – 25 kWh]
oraz ISO 1043-4
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
61
26.
27.
28.
rozpuszczalników.
S = 0,35 * ipm + 5,9 B
29.
24.
25.
19 > ipm ≤ 40 dwustronne drukowanie dostępne w standardzie lub jako
dodatkowa funkcja
40 ≤ ipm dwustronne drukowanie dostępne w standardzie
31.
24 > ipm ≤ 40 dwustronne drukowanie dostępne w standardzie lub jako
32.
dodatkowa funkcja
30.
X
X
X
X
X
62
3.4.2.8
Urządzenia faksowe
Propozycję kryteriów środowiskowych dla urządzeń faksowych przedstawiono w Tab. 19.
Tab. 19 Propozycja kryteriów środowiskowych dla urządzeń faksowych
L.p.
Kryteria
1.
2.
3.
4.
Maksymalny pobór mocy w trybie uśpienia:
• P ≤ 3 W dla atremantowych urządzeń faksowych
• P≤2W
5.
prędkości pracy:
6.
Czarno białe urządzenie faksowe:
• ipm ≤ 12 TEC ≤ 1,5 kWh
7.
• 12 < ipm ≤ 50
TEC ≤ [(0,8 kWh/ipm)*x – 1 kWh]
8.
Kolorowe urządzenie faksowe:
9.
10.
System zarządzania energią aktywowany przy dostawie urządzenia
11.
12.
13.
14.
oraz ISO 1043-4
15.
16.
17.
18.
rozpuszczalników.
.ipm – wydajność drukarki - prędkości drukowania w obrazach na minutę
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
63
3.4.2.9
Powielacze cyfrowe
Propozycję kryteriów środowiskowych dla powielaczy cyfrowych przedstawiono w Tab. 20.
Tab. 20 Propozycja kryteriów środowiskowych dla urządzeń faksowych
L.p.
Kryteria
1.
• P ≤ 1 W dla powielaczy cyfrowych bez funkcji faksu
• P ≤ 2 W dla powielaczy cyfrowych z funkcja faksu
prędkości pracy:
Czarno białe powielacze cyfrowe:
• ipm ≤ 12 TEC ≤ 1,5 kWh
• 12 < ipm ≤ 50
Kolorowe powielacze cyfrowe:
oraz ISO 1043-4
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
x
X
• nie zawierają PBB i PBDE;
14.
15.
16.
rozpuszczalników.
X
X
X
64
3.4.2.10 Skanery
Propozycję kryteriów środowiskowych dla skanerów przedstawiono w Tab. 21. W rozdziale
3.4.3.10 przedstawiono arkusz oceny oferty przetargowej.
Tab. 21 Propozycja kryteriów środowiskowych dla skanerów
L.p.
Kryteria
1.
2.
3.
4.
5.
P≤5W
Domyślne ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia:
t ≤ 15 min
• P ≤ 1 W dla skanerów bez funkcji faksu
• P ≤ 2 W dla skanerów z funkcją faksu
oraz ISO 1043-4
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
13.
14.
15.
rozpuszczalników.
X
X
X
65
3.4.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla sprzętu biurowego/IT
3.4.3.1
Komputery stacjonarne
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Dane dotyczące urządzenia
Zintegrowany ekran monitora:
Tak
Nie
2.
ZuŜycie energii
2.1
Komputery z wewnętrznym zasilaczem
20
Minimum 80 % sprawności przy 20 %, 50 % i 100 % wydajności
znamionowej
Współczynnik mocy ≥ 0.9 przy 100% wydajności znamionowej
2.2
Komputery z zewnętrznym zasilaczem
Komputer spełnia wymagania EnergyStar dla podłączeń do
zewnętrznych źródeł zasilania typu prąd zmienny/prąd zmienny i
prąd zmienny/prąd stały ( www.energystar.org/powersupplies )
2.3
Komputery stacjonarne, komputery zintegrowane, serwery
2.3.1 Pobór mocy w trybie bezczynności (idle mode): P: _______ W
Klasa A: P ≤ 50 W /*
Klasa B: P ≤ 65 W /*
Klasa C: P ≤ 90 W /*
2.3.2 Pobór mocy w trybie uśpienia (sleep mode): P:_______W
P≤4W
P ≤ 4,7 W, jeśli dostępna jest funkcja budzenia w sieci
2.3.3 Pobór mocy w trybie czuwania (stand-by mode): P:_________W
P≤2W
P ≤ 2,7 W, jeśli dostępna jest funkcja budzenia w sieci (WOL)
2.3.4 Indywidualnie regulowany czas reakcji
2.3.5 Tryb czuwania dostępny takŜe w pracy sieciowej
2.3.6 Dostarczenie wstępnych ustawień systemu zarządzania energią
2.3.7
2.4
Zastosowanie Zaawansowanego Interfejsu Zarządzania
Konfiguracją i Energią (ACPI) lub innego równowaŜnego systemu
10
Stacje robocze
2.4.1 Pobór mocy P____ W
66
2.4.2 PTEC = 0.1 Pstandby + 0.2 Psleep +0.7 Pidle
2.4.3
2.5
2.5.1
3
___ W
PTEC ≤ 0.35 * [Pmax + (#HDD * 5)] W
#HDD = liczba napędów twardych dysków
Główny wyłącznik zasilania
Występowanie łatwo dostępnego wyłącznika zasilania do
całkowitego odłączenia sprzętu
10
60
10
nie zawierają ołowiu i kadmu
są zbudowane z jednego polimeru lub wielu kompatybilnych
nie zawierają elementów z metalu, których nie dałoby się
wydzielić przy uŜyciu prostych narzędzi
nie zawierają polibromowanego bifenylu ani polibromowanych
środków zmniejszających palność wymienionych artykule 4
Dyrektywy 2002/95/EC
3.1
nie zawierają chloroparafinowych środków zmniejszających
palność zbudowanych z substancji zawierających 10-17 atomów
węgla i o zawartości chloru przekraczającej 50% masowych.
elementy cięŜsze niŜ 25 g, nie zawierają substancji
zmniejszających palność
nie zawierają ołowiu i kadmu zawierają substancji
niebezpiecznych dla zdrowia I środowiska zdefiniowanych w
Dyrektywie 67/548/EEC
posiadają trwałe oznakowanie umoŜliwiające identyfikację
składu, zgodną z normą ISO 11469; 2000
Emisja hałasu:
3.2
10
≤ 4,0 B(A) w trybie pracy i bezczynności
≤ 4,5 B(A) przy uruchamianiu napędu twardego dysku
3.3
Komputer spełnia wymagania zawarte w normie EN50279,
klasa A
10
3.4
Łatwość demontaŜu urządzenia uwzględniona na etapie
projektowania
10
3.5
10
3.6
Baterie zawierają nie więcej niŜ 0.0001 % rtęci, 0.001 % kadmu lub
0.01 % ołowiu (% masowe).
10
4.
20
4.1
Łatwa wymiana takich elementów systemu jak pamięć, twardy dysk,
karta graficzna, napędy CD-ROM I DVD
10
4.2
10
100
67
/* - naleŜy wybrać jedną z opcji (najkorzystniejsza Klasa A: P ≤ 50 W).
3.4.3.2
Komputery przenośne
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Zintegrowany ekran monitora:
Tak
Nie
2.
ZuŜycie energii
2.1
Pobór mocy w trybie bezczynności (idle mode): P: _______ W
20
Klasa A: P ≤ 14 W /*
Klasa B: P ≤ 22 W /*
2.2
Pobór mocy w trybie uśpienia (sleep mode): P:_______W
P ≤ 1,7 W
2.3
Pobór mocy w trybie czuwania (stand-by mode): P:_________W
P ≤ 1,0 W
2.4
2.5
2.6
2.7
Monitor przechodzi w stan uśpienia po max. 15 minutach braku
aktywności uŜytkownika
2.8
Komputer przechodzi w stan uśpienia po max. 30 minutach braku
aktywności uŜytkownika
20
Funkcja budzenia w sieci (WOL) dostępna równieŜ w stanie uśpienia
2.9
3
3.1
60
10
nie zawierają ołowiu i kadmu
są zbudowane z jednego polimeru lub wielu kompatybilnych
nie zawierają elementów z metalu, których nie dałoby się
wydzielić przy uŜyciu prostych narzędzi
są nie zawierają polibromowanego bifenylu ani
polibromowanych środków zmniejszających palność wymienionych
artykule 4 Dyrektywy 2002/95/EC
68
nie zawierają chloroparafinowych środków zmniejszających
palność zbudowanych z substancji zawierających 10-17 atomów
węgla i o zawartości chloru przekraczającej 50% masowych.
elementy cięŜsze niŜ 25 g, nie zawierają substancji
zmniejszających palność
nie zawierają ołowiu i kadmu zawierają substancji
niebezpiecznych dla zdrowia I środowiska zdefiniowanych w
Dyrektywie 67/548/EEC
posiadają trwałe oznakowanie umoŜliwiające identyfikację
składu, zgodną z normą ISO 11469; 2000
Emisja hałasu:
3.2
10
≤ 3,5 B(A) w trybie bezczynności
≤ 4,0 B(A) przy uruchamianiu napędu twardego dysku
3.3
Komputer spełnia wymagania zawarte w normie EN50279, klasa A
10
3.4
Łatwość demontaŜu urządzenia uwzględniona na etapie
projektowania
10
3.5
10
3.6
Baterie zawierają nie więcej niŜ 0.0001 % rtęci, 0.001 % kadmu lub
0.01 % ołowiu (% masowe).
10
4.
20
4.1
Łatwa wymiana takich elementów systemu jak pamięć, twardy dysk,
karta graficzna, napędy CD-ROM I DVD
10
4.2
10
100
/* - naleŜy wybrać jedną z opcji (najkorzystniejsza Klasa A: P ≤ 14 W).
69
3.4.3.3
Monitory CRT
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
X = liczba megapikseli w matrycy
2.
ZuŜycie energii
2.1
Maksymalny pobór mocy w trybie pracy P:_____ W
60
Pobór mocy P:
P ≤ 38 X + 30 W
P ≤ 23 W dla X ≤ 1
30
P ≤ 28 X W dla X > 1
2.2
Maksymalny pobór mocy (P) w trybie uśpienia (sleep): P:______ W
Pobór mocy ≤ 4 W (w trybie uśpienia)
Pobór mocy ≤ 2 W (w trybie uśpienia)
2.3
10
Maksymalny pobór mocy w trybie wyłączony: P:_____ W
Pobór mocy ≤ 2 W (w trybie wyłączony)
Pobór mocy ≤ 1 W (w trybie wyłączony)
10
2.3
pracy VESA DPMS lub inny równowaŜny: __________________
2.4
Monitor przechodzi w stan uśpienia (sleep mode) po 30 min braku
2.5
10
20
3.1
pojedynczej lampie)
10
3.2
usunięcia/wymiany.
10
4.
10
Jasność L ≥ 120 cd/m²
10
3
4.1
Zmienność jasności Lmax : Lmin ≤ 1.5 : 1
Modulacja kontrastu jasności ≥ 0.5
100
70
3.4.3.4
Monitory TFT
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
X = liczba megapikseli w matrycy
2.
ZuŜycie energii
2.1
60
Pobór mocy P:
P ≤ 38X + 30 W
P ≤ 23 W dla X ≤ 1
30
P ≤ 28 X W dla X > 1
2.2
P ≤ 4 W (w trybie uśpienia)
P ≤ 2 W (w trybie uśpienia)
2.3
10
Maksymalny pobór mocy w trybie wyłączony: P:_____ W
P ≤ 2 W (w trybie wyłączony)
P ≤ 1 W (w trybie wyłączony)
10
2.3
System sygnalizowania przejścia monitora w energooszczędny tryb pracy
VESA DPMS lub inny równowaŜny: __________________
2.4
Monitor przechodzi w stan uśpienia (sleep mode) po 30 min braku
2.5
10
20
3.1
Oświetlenie własne monitora zawiera nie więcej niŜ 3 mg rtęci
(w pojedynczej lampie)
10
3.2
usunięcia/wymiany.
10
4.
10
Jasność L ≥ 120 cd/m²
10
3
4.1
Zmienność jasności Lmax : Lmin ≤ 1.5 : 1
Modulacja kontrastu jasności ≥ 0.5
Emisja hałasu:
4.2
10
≤ 5,5 B w trybie pracy
≤ 4,8 B w trybie bezczynności
100
71
3.4.3.5
Kserokopiarki
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Prędkość kopiowania wyraŜona w stronach/min (ipm): _____
Dostępne formaty kopiowania:
standardowe: A3, A4 itp.
małe: mniejsze od standardowych
duŜe: A2 i większe
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
20
P ≤ 58 W dla kopiarek laserowych obsługujących duŜe formaty
Domyślne ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia, dla
urządzenia obsługującego standardowe formaty:
2.3
ipm ≤ 10;
t ≤ 5 min
10 < ipm ≤ 20;
t ≤ 15 min
20 < ipm ≤ 30 ;
t ≤ 30 min
ipm > 30 ;
t ≤ 60 min
ipm ≤ 30;
t ≤ 30 min
ipm > 30;
t ≤ 60 min
Maksymalny pobór mocy w trybie czuwania (stand-by) : P:_____ W
2.4
P ≤ 1 W, dla kopiarki bez funkcji faksu
P ≤ 2 W, dla kopiarki z funkcją faksu
2.5
Całkowite tygodniowe zuŜycie energii:
_____ kWh
prędkości kopiowania:
Kopiarka czarno biała
ipm ≤ 12
TEC ≤ 1.5 kWh
12 < ipm ≤ 50 TEC ≤ [(0.8kWh/ipm)*x – 1 kWh]
ipm > 50
Kopiarka kolorowa
ipm ≤ 50,
TEC ≤ [(0.2kWh/ipm)*x + 2 kWh
72
ipm > 50,
2.6
3
3.1
Występowanie łatwo dostępnego
wyłącznika
zasilania
do
Dostępność energooszczędnego
podczas dostawy urządzenia.
60
trybu
pracy,
nastawianego
3.2
20
20
o masie powyŜej 25 gram, nie zawierają środków
zmniejszających palność, w skład których wchodzą chlorki lub
bromki i muszą posiadać etykiety ISO 11469, ISO 1043-1, ISO
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
bez względu na masę, nie zawierają chlorowanych ani
20
nie zawierają PBB i PBDE
3.3
zawarte w nich środki zmniejszające palność stanowią nie
więcej niŜ 0,1 % masy materiałów jednorodnych
zawierają nie więcej niŜ 0,1 % chromu i nie więcej niŜ 0,01 %
3.4
10
10
3.5
W procesie produkcji nie wykorzystuje się substancji wymienionych
w załącznikach A, B i C do “Protokołu montrealskiego w sprawie
rozpuszczalników.
4.
20
Kopiarka kolorowa:
20
19 > ipm ≤ 40 dwustronne drukowanie dostępne w standardzie
lub jako dodatkowa funkcja
4.1
100
73
3.4.3.6
Drukarki
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Typ urządzenia (atramentowa, laserowa itp. ): _______________
Prędkość drukowania wyraŜona w stronach/min (ipm): _____
2.
ZuŜycie energii
2.1
20
Drukarki atramentowe:
standardowy format P ≤ 3 W
duŜy format P ≤ 13 W
2.2
Drukarki laserowe:
Mały format dla drukarek atramentowych i laserowych:
P≤3W
2.3
ipm ≤ 10;
t ≤ 5 min
10 < ipm ≤ 20;
t ≤ 15 min
20 < ipm ≤ 30 ;
t ≤ 30 min
ipm > 30 ;
t ≤ 60 min
ipm ≤ 30;
t ≤ 30 min
ipm > 30;
t ≤ 60 min
2.4
P ≤ 1 W, dla drukarki bez funkcji faksu
P ≤ 2 W, dla drukarki z funkcją faksu
2.5
_____ kWh
74
prędkości drukowania:
ipm ≤ 12
TEC ≤ 1.5 kWh
12 < ipm ≤ 50 TEC ≤ [(0.8kWh/ipm)*x – 1 kWh]
ipm > 50
Kopiarka kolorowa
ipm ≤ 50,
TEC ≤ [(0.2kWh/ipm)*x + 2 kWh
ipm > 50,
2.6
2.7
3
wyłącznika
trybu
pracy,
zasilania
do
20
nastawianego
60
3.1
Drukarka uzyskała certyfikację zgodnie z normą EN 60 950.
10
3.2
Drukarka spełnia europejskie wymagania odnośnie zakłóceń
radiowych ujęte normą EN 55 022, klasa B.
10
10
3.3
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
10
3.4
3.5
10
10
3.6
rozpuszczalników.
4.
10
4.1
10
Drukarka atramentowa:
S ≤ 40 dB (w trybie czuwania)
S ≤ 50 dB (w trybie pracy)
75
Drukarka laserowa:
ipm ≤ 7 S ≤ 48 dB w trybie pracy
7> ipm ≤ 14 S ≤ 50 dB w trybie pracy
14> ipm ≤ 20 S ≤ 55 dB w trybie pracy
ipm> 20 S ≤ 72 dB w trybie pracy
ipm≤ 7 S ≤ 40 dB w trybie czuwania
7> ipm ≤ 14 S ≤ 40 dB w trybie czuwania
14> ipm ≤ 20 S ≤ 52 dB w trybie czuwania
ipm> 20 S ≤ 75 dB w trybie czuwania
Drukarka kolorowa:
10
4.2
100
76
3.4.3.7
Urządzenia wielofunkcyjne
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Typ urządzenia (atramentowe/laserowe, kolorowe/czarno białe itp.)
_______________
Prędkość pracy wyraŜona w stronach/min (ipm): _____
Dostępne formaty:
2.
ZuŜycie energii
2.1
20
Atramentowe urządzenia wielofunkcyjne:
2.2
Laserowe urządzenia wielofunkcyjne:
2.3
ipm ≤ 10;
t ≤ 15 min
10 < ipm ≤ 20;
t ≤ 30 min
20 < ipm ≤ 30 ;
t ≤ 60 min
ipm ≤ 30;
t ≤ 30 min
ipm > 30;
t ≤ 60 min
2.4
P ≤ 1 W, dla urządzenia wielofunkcyjnego bez funkcji faksu
P ≤ 2 W, dla urządzenia wielofunkcyjnego z funkcją faksu
2.5
_____ kWh
prędkości pracy:
77
ipm ≤ 20
20 < ipm ≤ 69 TEC ≤ [(0,44 kWh/ipm)*x – 2,8 kWh]
ipm > 69
ipm ≤ 32
TEC ≤ [(0,2kWh/ipm)*x + 5 kWh
32 < ipm ≤ 61 TEC ≤ [(0,44kWh/ipm)*x – 2,8 kWh]
ipm > 61
TEC ≤ [(0,8kWh/ipm)*x – 25 kWh]
2.6
2.7
3
3.1
wyłącznika
trybu
pracy,
zasilania
do
20
nastawianego
60
20
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
20
3.2
3.3
10
10
3.4
rozpuszczalników.
4.
20
20
4.1
4.2
S = 0,35 * ipm + 5,9 B
78
100
79
3.4.3.8
Urządzenia faksowe
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Prędkość pracy wyraŜona w stronach/min (ipm): _____
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
20
Atramentowe urządzenia faksujące:
2.4
P≤2W
_____ kWh
prędkości pracy:
Czarno białe urządzenie faksowe:
ipm ≤ 12
2.5
TEC ≤ 1,5 kWh
12 < ipm ≤ 50 TEC ≤ [(0,8 kWh/ipm)*x – 1 kWh]
ipm > 50
Kolorowe urządzenie faksowe:
ipm ≤ 50
ipm > 50
2.6
2.7
3
3.1
wyłącznika
zasilania
do
20
80
20
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
3.2
20
80
3.3
20
20
3.4
rozpuszczalników.
100
81
3.4.3.9
Powielacze cyfrowe
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
20
2.4
P ≤ 1 W dla powielaczy cyfrowych bez funkcji faksu
P ≤ 2 W dla powielaczy cyfrowych z funkcja faksu
_____ kWh
prędkości pracy:
Czarno białe powielacze cyfrowe:
ipm ≤ 12
2.5
TEC ≤ 1,5 kWh
12 < ipm ≤ 50 TEC ≤ [(0,8 kWh/ipm)*x – 1 kWh]
ipm > 50
Kolorowe powielacze cyfrowe:
ipm ≤ 50
ipm > 50
2.6
2.7
3
3.1
wyłącznika
zasilania
do
20
80
20
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
20
3.2
82
3.3
20
20
3.4
rozpuszczalników.
100
83
3.4.3.10 Skanery
Dostawca: _________________________________
Kryteria
1.
Prędkość drukowania wyraŜona w stronach/min (ipm): _____
2.
ZuŜycie energii
2.1
2.2
20
P≤5W
Domyślne ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia, dla skanera
standardowych formatów:
2.3
t ≤ 15 min
Domyślene ustawienie czasu przejścia w stan uśpienia, dla skanera
duzych formatów:
t ≤ 15 min
Maksymalny pobór mocy (P) w trybie czuwania (stand-by): P:______
W
2.4
P ≤ 1 W dla skanerów bez funkcji faksu
P ≤ 2 W dla skanerów z funkcją faksu
2.5
2.6
3
3.1
wyłącznika
zasilania
do
20
80
20
1043-2, ISO 1043-3 oraz ISO 1043-4
3.2
20
84
3.3
20
20
3.4
rozpuszczalników.
100
85
3.5.
Zielona energia elektryczna
3.5.1. Wprowadzenie
Kryteria środowiskowe dla zakupu energii elektrycznej oparto na ilości energii pochodzącej
z OŹE w wolumenie dostarczanej energii do podmiotów zamawiających. Dodatkowymi
kryteriami jest przeznaczenie części zysku ze sprzedaŜy energii elektrycznej na inwestycje
w OŹE oraz wyznaczenie do wsparcia finansowego określonej grupy nowych instalacji.
W wyniku wejścia w Ŝycie przyjętej 2 kwietnia 2004 r. nowelizacji ustawy – Prawo
energetyczne (Dz.U. 2004 nr 91 poz. 875) wszedł w Ŝycie system „świadectw pochodzenia dla
energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych” zwanych powszechnie „zielonymi
certyfikatami”. System świadectw pochodzenia jest prawnie uregulowany, co znacznie ułatwia
jego wykorzystanie w procedurach zamówień publicznych.
Przedsiębiorstwa energetyczne na terenie Polski, mogą wykazać się więc dokładną ilością
energii jaką zakupiły od producentów OŹE. Zielone certyfikaty funkcjonujące na podstawie
ustawy Prawo energetyczne nie trafiają jednak do odbiorców końcowych jako dowód zakupu
zielonej energii elektrycznej. Istotne jest, by przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie
zielonych certyfikatów, jakimi dysponuje – wystawiło (na potrzeby postępowania
przetargowego) tzw. „certyfikaty pochodzenia” jako gwarancję określonego udziału energii z
OŹE w wolumenie energii zamawianej przez odbiorcę w procedurze przetargowej. NaleŜy
jednak zaznaczyć Ŝe w 2006 r system taki jeszcze nie funkcjonował.
Dbałość o racjonalne zuŜycie surowców energetycznych i wzrost udziału odnawialnych źródeł
energii (OŹE) w produkcji energii jest uzasadnionym ogólnoświatowym dąŜeniem w dobie
prowadzenia polityki zrównowaŜonego rozwoju. Wzrost cen konwencjonalnych źródeł energii
wynikający z rosnących kosztów wydobycia nośników energii, kosztownych technologii
oczyszczania spalin i unieszkodliwiania odpadów, szerszego niŜ dotychczas uwzględniania
kosztów zewnętrznych w kosztach produkcji, spowodował wzrost zainteresowania racjonalizacją
zuŜycia energii jak równieŜ odnawialnymi źródłami energii, które są pozbawione wymienionych
obciąŜeń.
Trwałe
wdroŜenie
zrównowaŜonego
rozwoju
wymaga
długofalowej
i konsekwentnej polityki, stosowania mechanizmów wsparcia OŹE takŜe na szczeblu zamówień
publicznych. Im szybciej władze (równieŜ lokalne) uświadomią sobie, Ŝe efektywne
wykorzystanie energii i inwestowanie w rozwój odnawialnych źródeł niesie za sobą wymierne
korzyści rozwoju gospodarczego, tym szybciej rozwiązania wspierające rozwój tych procesów
będą mogły być wdraŜane.
3.5.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla energii elektrycznej
W specyfikacji technicznej nabywca określa, jaki towar zamawia. Wymagania techniczne
powinny odwoływać się ogólnie do wykorzystania energii odnawialnej, a nie konkretnych jej
źródeł (np. energii wiatrowej). Takie ograniczenie dyskryminowałby dostawców energii
pochodzącej z innych OŹE. Charakterystyka dotycząca zielonej energii musi być jasno
86
określona w specyfikacji technicznej. Jeśli energia z OŹE nie stanowi 100% zamawianej energii,
moŜliwe jest np. wykluczenie energii jądrowej z pozostałej części.
W specyfikacji technicznej najistotniejsze jest ustalenie udziału zielonej energii względem
całkowitego zuŜycia energii elektrycznej, z uwzględnieniem:
• DąŜenia danej instytucji do redukcji emisji CO2 - proporcja energii przyjaznej
środowisku zwykle powinna być uzaleŜniona od docelowego ograniczenia ilości
uwalnianego CO2
•
MoŜliwości pokrycia ewentualnych wyŜszych kosztów zielonej energii w ramach
budŜetu instytucji zamawiającej.
3.5.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla energii elektrycznej
Metoda A (procedura uproszczona)
W procedurze A stosowany jest tylko zamieszczony poniŜej formularz specyfikacyjny.
Formularz specyfikacyjny składa się jedynie z kryteriów obowiązkowych, przedstawionych w
dwóch wersjach:
•
Wersja dla zamówień publicznych pomijająca określenie dodatkowych korzyści
ekologicznych wykorzystujących oferty dofinansowania, co zapewnia procedurę
bezpieczną z prawnego punktu widzenia
•
Wersja dla zamówień niepublicznych, obejmujących równieŜ dodatkowe korzyści
ekologiczne, wykorzystujące oferty dofinansowania, co umoŜliwia zwiększenie zakresu
potencjalnych ofert.
W procedurze tej formularz specyfikacyjny jest integralnym elementem ogłoszenia o przetargu
lub konkursu ofert i dostawca jest zobowiązany do jego wypełnienia i spełnienia wszystkich
zawartych w nim kryteriów, Oferta, która nie spełni kryteriów, zostaje wykluczana z przetargu.
Dostawca musi podać wszystkie wymagane informacje, aby potwierdzić zgodność z kryteriami
obowiązkowymi.
Metoda B (procedura pełna)
Procedura B przewiduje zastosowanie następujących rozwiązań:
Formularz specyfikacyjny dla procedury B, z dodatkowymi wobec procedury A kryteriami,
przedstawionymi w dwóch wersjach:
o Wersja dla zamówień publicznych, w której pominięto określenie dodatkowych
korzyści ekologicznych, co zapewnia bezpieczeństwo prawne procedury.
o Wersja dla zamówień niepublicznych, uwzględniająca dodatkowe korzyści
ekologiczne, wykorzystujące oferty dofinansowania, co umoŜliwia zwiększenie
liczby potencjalnych ofert.
87
Formularz oceny, słuŜący selekcji najlepszej ekonomicznie oferty poprzez uwzględnienie
zarówno kosztów, jak i korzyści środowiskowych.
W procedurze B formularz specyfikacyjny składa się z kryteriów koniecznych do spełnienia, jak
równieŜ kryteriów dodatkowych i jest integralnym elementem ogłoszenia o przetargu lub
konkursu ofert i dostawca jest zobowiązany do wypełnienia całego formularza i spełnienia
wszystkich zawartych w nim kryteriów obowiązkowych. Oferta, która nie spełni kryteriów
obowiązkowych, zostaje wykluczana z przetargu.
Dostawca musi podać wszystkie wymagane informacje, aby potwierdzić zgodność z kryteriami
obowiązkowymi.
Wybór najkorzystniejszej oferty następuje na podstawie oceny wg zadanych kryteriów części
ekonomicznej związanych z kosztami zapewnienia dostaw energii z uwzględnieniem wg
kryteriów i metody określonych przez zamawiającego dodatkowych punktów za spełnienie
dodatkowych kryteriów ekologicznych.
88
Formularz specyfikacyjny dla metody A (procedura uproszczona), wersja dla zamówień
publicznych
Przedsiębiorstwo: _________________________________
1.
Opis produktu
1.1
Nazwa produktu ______________________________________
1.2
Roczny udział energii z OŹE w dostarczanej energii elektrycznej powinien być
większy o przynajmniej 10% od wymagań przyjętych w odnośnym rozporządzeniu
(Dz.U. 2005 nr 261 poz. 2187 z późniejszymi zmianami).
Wszystkie specyfikacje podane w punktach 2 i 3 odnoszą się do tej proporcji.
1.3
śadna część dostarczanej energii nie będzie wytwarzana w elektrowniach
jądrowych. Dostawa zamówionej energii elektrycznej nie będzie powodować
powstania odpadów nuklearnych.
2.
Certyfikat pochodzenia
Wymogi
obowiązkowe
2.1
Certyfikaty pochodzenia tej części energii z OŹE, o której mowa w punkcie 1.2:
Będą wystawiane przez sprzedawcę energii elektrycznej
Wykorzystuje się system zbywalnych świadectw pochodzenia energii
elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych – zgodnie z zapisami
ustawy Prawo energetyczne
Będą weryfikowane przez niezaleŜnego audytora.
2.2
Weryfikacja określona w punkcie 2.1 musi gwarantować, Ŝe:
Dostawca energii nabywa ilość i rodzaj energii elektrycznej wystarczające
dla pokrycia zapotrzebowania klienta przez wszystkie lata, w których
obowiązują warunki przetargu.
Jest zachowany udział energii elektrycznej z OŹE zakupionej w celu
wypełnienia zobowiązań rządowych
Dostarczana energia zawiera wystarczająco duŜo zielonej energii
elektrycznej, by spełnić wymagania związane z dodatkowymi korzyściami
ekologicznymi.
Dodatkowe wymagania środowiskowe muszą być spełnione niezaleŜnie
od rządowego prawodawstwa dotyczącego energii odnawialnej, w tym
przepisów dotyczących źródeł odnawialnych, programów taryf
motywacyjnych oraz wymagań (ponownego) uzyskania licencji przez
elektrownie.
Certyfikaty pochodzenia energii elektrycznej z OŹE nie będą
przekazywane stronie trzeciej
3.
3.1
Dodatkowe korzyści ekologiczne
Dla ofert dostawy:
Co najmniej 30% oferowanej zielonej energii wytwarzane jest w elektrowniach,
których rozpoczęcie działalności nastąpiło nie później niŜ 6 lat od roku
kalendarzowego dostawy.
Czy wszystkie kryteria konieczne są spełnione? TAK/NIE?
89
Formularz specyfikacyjny dla metody A (procedura uproszczona), wersja dla zamówień
niepublicznych
1.
Opis produktu
1.1
Nazwa produktu ______________________________________
1.2
Roczny udział energii z OŹE w dostarczanej energii elektrycznej powinien być
większy o przynajmniej 10% od wymagań przyjętych w odnośnym rozporządzeniu
(Dz.U. 2005 nr 261 poz. 2187 z późniejszymi zmianami).
Wszystkie specyfikacje podane w punktach 2 i 3 odnoszą się do tej proporcji.
1.3
śadna część dostarczanej energii nie będzie wytwarzana w elektrowniach
jądrowych. Dostawa zamówionej energii elektrycznej nie będzie powodować
powstania odpadów nuklearnych.
2.
2.1
Certyfikaty pochodzenia tej części energii z OŹE, o której mowa w punkcie 1.2:
Będą wystawiane przez sprzedawcę energii elektrycznej
Wymogi
obowiązkowe
Wykorzystuje się system zbywalnych świadectw pochodzenia energii
elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych – zgodnie z zapisami
ustawy Prawo energetyczne
2.2
Weryfikacja określona w punkcie 2.1 musi gwarantować, Ŝe:
Dostawca energii nabywa ilość i rodzaj energii elektrycznej wystarczające
dla pokrycia zapotrzebowania klienta przez wszystkie lata, w których
Jest zachowany udział energii elektrycznej z OŹE zakupionej w celu
wypełnienia zobowiązań rządowych
Dostarczana energia zawiera wystarczająco duŜo zielonej energii
elektrycznej, by spełnić wymagania związane z dodatkowymi korzyściami
ekologicznymi.
Dodatkowe wymagania środowiskowe muszą być spełnione niezaleŜnie
od rządowego prawodawstwa dotyczącego energii odnawialnej, w tym
przepisów dotyczących źródeł odnawialnych, programów taryf
motywacyjnych oraz wymagań (ponownego) uzyskania licencji przez
elektrownie.
Certyfikaty pochodzenia energii elektrycznej z OŹE nie będą
przekazywane stronie trzeciej
3.
3.1
Dla ofert dostawy:
Co najmniej 30% oferowanej zielonej energii wytwarzane jest w elektrowniach,
których rozpoczęcie działalności nastąpiło nie później niŜ 6 lat od roku
Dla ofert dofinansowania:
Na kaŜdą sprzedaną jednostkę energii (kWh), co najmniej 0,01 PLN będzie
przeznaczone na finansowanie elektrowni wykorzystujących źródła odnawialne,
których rozpoczęcie działalności nastąpiło najwyŜej 6 lat wcześniej od roku
3.2
Czy wszystkie kryteria konieczne są spełnione? TAK/NIE?
90
Formularz specyfikacyjny dla metody B (procedura pełna), wersja dla zamówień
publicznych
1.
Opis produktu
1.1
Nazwa produktu
______________________________________
wymóg
wymóg
konieczny dodatkowy.
Roczny udział energii z OŹE w dostarczanej energii
elektrycznej powinien być większy o przynajmniej 10% od
wymagań przyjętych w odnośnym rozporządzeniu (Dz.U. 2005
1.2 nr 261 poz. 2187 z późniejszymi zmianami).
Wszystkie specyfikacje podane w punktach 2 i 3 odnoszą się
do tej proporcji.
śadna część dostarczanej energii nie będzie wytwarzana w
elektrowniach jądrowych. Dostawa zamówionej energii
1.3
elektrycznej nie będzie powodować powstania odpadów
nuklearnych.
2.
2.1 Certyfikaty pochodzenia tej części energii z OŹE, o której
mowa w punkcie 1.2:
Będą wystawiane przez sprzedawcę energii
elektrycznej
Wykorzystuje się system zbywalnych świadectw
pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w
źródłach odnawialnych – zgodnie z zapisami ustawy
Prawo energetyczne
2.2 Weryfikacja określona w punkcie 2.1 musi gwarantować, Ŝe:
Dostawca energii nabywa ilość i rodzaj energii
elektrycznej wystarczające dla pokrycia
zapotrzebowania klienta przez wszystkie lata, w których
Jest zachowany udział energii elektrycznej z OŹE
zakupionej w celu wypełnienia zobowiązań rządowych
Dostarczana energia zawiera wystarczająco duŜo
zielonej energii elektrycznej, by spełnić wymagania
związane z dodatkowymi korzyściami ekologicznymi.
Dodatkowe wymagania środowiskowe muszą być
spełnione niezaleŜnie od rządowego prawodawstwa
dotyczącego energii odnawialnej, w tym przepisów
dotyczących źródeł odnawialnych, programów taryf
motywacyjnych oraz wymagań (ponownego) uzyskania
licencji przez elektrownie.
91
Certyfikaty pochodzenia energii elektrycznej z OŹE nie
będą przekazywane stronie trzeciej
3.
100
Dotyczy wyłącznie ofert dostawy (nie dotyczy ofert
dofinansowania):
Co najmniej 30% oferowanej zielonej energii wytwarzane jest
w elektrowniach, których rozpoczęcie działalności nastąpiło
najwyŜej 6 lat wcześniej od roku kalendarzowego dostawy.
Dotyczy tylko ofert dostawy (nie dotyczy ofert
dofinansowania):
Udział zielonej energii pochodzącej z elektrowni, które
rozpoczęły działalność:
od 12 do 7 lat przed rokiem kalendarzowym, w którym
następuje dostawa zielonej energii:
____ % x 25 punktów = ____ punktów
od 6 lat do 1 roku przed rokiem kalendarzowym, w
którym następuje dostawa zielonej energii:
w ciągu roku kalendarzowego w którym następuje
dostawa zielonej energii:
____ % x 100 punktów = ___ punktów
Suma: ___ punktów
___
Czy wszystkie kryteria konieczne są spełnione?
Uzyskana liczba punktów za kryteria związane z celem
___
Maksymalna liczba punktów moŜliwa do uzyskania
100
Jesteśmy świadomi, Ŝe podanie niewłaściwych informacji bądź ich brak moŜe prowadzić do
wyłączenia z procedury przetargowej.
__________________________________
data / podpis(y) / pieczątka /
92
Formularz specyfikacyjny dla metody B (procedura pełna), wersja dla zamówień
niepublicznych
1.
Opis produktu
1.1
Nazwa produktu
______________________________________
wymóg
wymóg
konieczny dodatkowy.
Roczny udział energii z OŹE w dostarczanej energii
elektrycznej powinien być większy o przynajmniej 10% od
wymagań przyjętych w odnośnym rozporządzeniu (Dz.U. 2005
1.2 nr 261 poz. 2187 z późniejszymi zmianami).
Wszystkie specyfikacje podane w punktach 2 i 3 odnoszą się
do tej proporcji.
śadna część dostarczanej energii nie będzie wytwarzana w
elektrowniach jądrowych. Dostawa zamówionej energii
1.3
elektrycznej nie będzie powodować powstania odpadów
nuklearnych.
2.
2.1 Certyfikaty pochodzenia tej części energii z OŹE, o której
mowa w punkcie 1.2:
Będą wystawiane przez sprzedawcę energii
elektrycznej
Wykorzystuje się system zbywalnych świadectw
pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w
źródłach odnawialnych – zgodnie z zapisami ustawy
Prawo energetyczne
2.2 Weryfikacja określona w punkcie 2.1 musi gwarantować, Ŝe:
Dostawca energii nabywa ilość i rodzaj energii
elektrycznej wystarczające dla pokrycia
zapotrzebowania klienta przez wszystkie lata, w których
Jest zachowany udział energii elektrycznej z OŹE
zakupionej w celu wypełnienia zobowiązań rządowych
Dostarczana energia zawiera wystarczająco duŜo
zielonej energii elektrycznej, by spełnić wymagania
związane z dodatkowymi korzyściami ekologicznymi.
Dodatkowe wymagania środowiskowe muszą być
spełnione niezaleŜnie od rządowego prawodawstwa
dotyczącego energii odnawialnej, w tym przepisów
dotyczących źródeł odnawialnych, programów taryf
motywacyjnych oraz wymagań (ponownego) uzyskania
licencji przez elektrownie.
93
Certyfikaty pochodzenia energii elektrycznej z OŹE nie
będą przekazywane stronie trzeciej
3.
100
3.1 Dla ofert dostawy:
Co najmniej 30% oferowanej zielonej energii wytwarzane jest
w elektrowniach, których rozpoczęcie działalności nie
przekracza 6 lat przed rokiem kalendarzowym, w którym
następuje jej dostawa.
3.2 Dla ofert dostawy:
Udział zielonej energii pochodzącej z elektrowni, które
rozpoczęły działalność:
____ % x 70 punktów = ___ punktów
Suma: ___ punktów
___
3.3 Dla ofert dofinansowania:
Na kaŜdą sprzedaną jednostkę energii (kWh), co najmniej 0,01
PLN będzie przeznaczone na finansowanie elektrowni
wykorzystujących źródła odnawialne, których rozpoczęcie
działalności nastąpiło najwyŜej 6 lat wcześniej od roku
3.4 Dla ofert dofinansowania:
Wkład finansowy dla elektrowni, które rozpoczęły działalność:
0,_____ PLN / 0,01 PLN x 7.5 punktów = ___
punktów
0,_____PLN / 0,01 PLN x 15 punktów = ___
punktów
0,_____PLN / 0,01 PLN x 30 punktów = ___
punktów
Suma: ___ punktów
____
Czy wszystkie kryteria konieczne są spełnione?
Uzyskana liczba punktów za kryteria związane z celem
___
Maksymalna liczba punktów moŜliwa do uzyskania
100
94
3.6.
Pojazdy samochodowe
3.6.1. Wprowadzenie
Kryteria środowiskowe dla pojazdów oparto na porównaniu współczynników emisji
zanieczyszczeń oraz wskaźników zuŜycia paliwa. Są to kryteria efektywności energetycznej,
które są obiektywnymi parametrami słuŜącymi do porównania pojazdów tej samej klasy.
Systemy etykietowania pojazdów są juŜ wprowadzone w części krajów Unii Europejskiej,
co oznacza, Ŝe juŜ wkrótce będzie moŜliwe korzystania z tego mechanizmu w celu ułatwienia
procesu wyboru pojazdów spełniających określone kryteria środowiskowe.
Kryteria wykorzystywane w funkcjonujących w Unii Europejskiej systemach etykietowania
ekologicznego pojazdów naleŜy wykorzystywać tylko częściowo, pod warunkiem, Ŝe nie będzie
miało to negatywnego wpływu na przebieg procesu zamówienia publicznego.
3.6.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla pojazdów samochodowych
Podstawowymi kryteriami środowiskowymi, jakimi powinno się kierować przy wyborze
pojazdów w ramach przetargów publicznych jest emisja zanieczyszczeń, której poziom zaleŜy
bezpośrednio od rodzaju i ilości zuŜywanego paliwa. Szereg rozwiązań technicznych takich jak
np. filtry, moŜe zmniejszyć ilość zanieczyszczeń wydostających się z pojazdu na zewnątrz, do
środowiska.
Dla pojazdów obsługujących komunikację publiczną naleŜy przy definiowaniu powyŜszych
kryteriów uwzględniać równieŜ zaleŜności powyŜszych parametrów od stopnia załadowania
pojazdu i natęŜenia ruchu w czasie jazdy. NatęŜenie ruchu naleŜy przeanalizować w 3
wariantach wskaźnika: w cyklu miejskim, w cyklu pozamiejskim oraz w cyklu mieszanym.
NaleŜy przy tym nadać odpowiednią wagę wskaźnikowi, który obrazuje główne przeznaczenie
pojazdu (czy jest to pojazd wykorzystywany w mieście, czy częściej porusza się w cyklu
pozamiejskim). Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której średnia wartość zuŜycia paliwa nie
pozwala dostatecznie wyróŜnić pojazdu o bardziej ekonomicznych parametrach zuŜycia paliwa.
Warto równieŜ zwrócić uwagę na moŜliwość poprawienia standardu redukcji emisji do
atmosfery stawiając wymaganie spełnienia przez pojazd normy emisji lub posiadania etykiety
efektywności energetycznej pojazdu.
Jako wymaganie minimalne naleŜy przyjąć EURO IV, a dodatkowo premiować pojazdy
spełniające jeszcze bardziej restrykcyjne normy emisji spalin.
Euro IV i Euro V są to normy redukcji emisji zanieczyszczeń, ustanowione dla pojazdów przez
Unię Europejską. Objęte regulacjami zostały substancje takie jak: tlenki azotu (Nox), cząsteczki
stałe (PM), węglowodór (HC) oraz tlenki węgla (CO).
W wielu krajach Unii Europejskiej, poza normami EURO, obowiązują równieŜ inne normy a
takŜe systemy etykietowania efektywności energetycznej pojazdów. Wśród nich moŜna
wymienić Wielką Brytanię, Holandię czy Belgię, Słowenię.
95
Europejskie agencje energetyczne prowadzące analizy w zakresie tych systemów sugerują ich
ujednolicenie na skalę UE. Pozwoli to między innymi, by etykiety energetyczne dla pojazdów
mogły stanowić jednolite kryterium oceny we wszystkich krajach wspólnoty, co przyczyni się do
wykorzystania tego instrumentu w procesie przeprowadzania przetargów publicznych.
NaleŜy równieŜ zwrócić uwagę na moŜliwość wykorzystania przez pojazdy paliw o zwiększonej
zawartości biokomponentów. Chodzi tu o przystosowanie jednostek napędowych do
wykorzystania paliw o zawartości biokomponentów dochodzącej do 100%. Pozwala to na
diametralną redukcję emisji CO2 do atmosfery, w całym cyklu poczynając od wydobycia ropy
poprzez jej przeróbkę aŜ do zuŜycia paliwa przez pojazd (ang. „well to wheel”), a co za tym
idzie ograniczenie efektu cieplarnianego. Działanie to moŜe mieć równieŜ efekt edukacyjny
przez wypromowanie szerokiego wykorzystania takich nośników energii przez pojazdy
publiczne.
Niebagatelnym elementem jest równieŜ wysoka trwałość pojazdu oraz dostępność serwisu i
części zamiennych. Prowadzi to do pełnego wykorzystania samochodu – równieŜ po jego
ewentualnej sprzedaŜy. Zmniejsza się tym samym presję na środowisko związaną z procesami
produkcji nowego pojazdu, a takŜe z zagospodarowaniem/utylizacją samochodu po okresie
eksploatacji.
Propozycję kryteriów środowiskowych dla pojazdów samochodowych przedstawiono w Tab. 22.
W rozdziale 3.6.3 przedstawiono arkusze ocen ofert przetargowych.
Tab. 22 Propozycja kryteriów dla pojazdów samochodowych
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Kryteria
Średnie zuŜycie paliwa na 100 km
• Dla samochodów osobowych
• Klasa B wg European fuel consumption labelling
• Klasa A wg European fuel consumption labelling
• Dla mikrobusów, furgonetek
• Dla autobusów
Emisja zanieczyszczeń
• Dla samochodów osobowych
• Dla mikrobusów, furgonetek
• Dla autobusów
• min. 2 lata
Trwałość produktu - dostępność serwisu i części zamiennych
• min. 8 lat
• min. 10 lat
• Silnik przystosowany do wykorzystania paliw alternatywnych
• Etanol
• METAN (CNG, LNG)
• LPG
• Energia elektryczna
• Wodór
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
Euro IV
Euro IV
Euro IV
> Euro IV
> Euro IV
> Euro IV
X
X
X
X
X
X
X
X
X
96
28.
29.
30.
•
•
•
WyposaŜenie w rozwiązania umoŜliwiają optymalizację zuŜycie energii
Czujniki ciśnienia powietrza w oponach
Bezpłatny odbiór zuŜytego pojazdu lub odkupienie przez dostawcę
X
X
X
97
3.6.3. Propozycja kryteriów i arkuszy ocen ofert przetargowych dla pojazdów
samochodowych
3.6.3.1
Samochody osobowe
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
Producent, nazwa i symbol pojazdu:
2.
30
Klasa B wg European fuel consumption labelling
Klasa A wg European fuel consumption labelling
3.
20
EUROIV
> EURO IV
4.
4.1
Okres gwarancji na kompletny pojazd bez dodatkowych opłat
10
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
4.2
5
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 8 lat
5.
5
20
Silnik przystosowany do wykorzystania paliw alternatywnych
•
Etanol
/*
•
METAN (CNG, LNG)
/*
•
LPG
/*
•
Energia elektryczna
/*
•
Wodór
/*
6.
WyposaŜenie dodatkowe
6.1
7.
Odbiór pojazdu
7.1
10
10
10
10
100
/* - w zakresie moŜliwości wykorzystania paliw alternatywnych do napędu pojazdów moŜna, w zaleŜności
od preferencji zamawiającego, ustanowić kryteria obowiązkowe.
98
3.6.3.2
Mikrobusy, furgonetki
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
2.
30
3.
20
EUROIV
> EURO IV
4.
4.1
10
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
4.2
5
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 8 lat
5.
5
20
•
Etanol
/*
•
METAN (CNG, LNG)
/*
•
LPG
/*
•
Energia elektryczna
/*
•
Wodór
/*
6.
6.1
5
6.2
5
7.
Odbiór pojazdu
7.1
10
10
10
100
99
3.6.3.3
Autobusy
Dostawca: _________________________________
1.
Kryteria
2.
30
3.
20
EUROIV
> EURO IV
4.
4.1
10
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
4.2
5
Co najmniej 8 lat
Więcej niŜ 8 lat
5.
5
20
•
Etanol
/*
•
METAN (CNG, LNG)
/*
•
LPG
/*
•
Energia elektryczna
/*
•
Wodór
/*
6.
6.1
5
6.2
5
7.
Odbiór pojazdu
7.1
10
10
10
100
100
3.7.
Systemy i komponenty budynków
3.7.1. Wprowadzenie
Propozycję kryteriów środowiskowych dla komponentów budynków ograniczono do kryteriów
związanych z ograniczaniem lub wpływem na zuŜycie energii w cyklu eksploatacji po ich
umieszczeniu (zamontowaniu) w strukturze budynku. Jak juŜ wspomniano we wstępie,
uwzględnienie kryteriów związanych z oddziaływaniem środowiskowym w procesie produkcji
urządzeń i materiałów oraz kosztów i oddziaływań środowiskowych związane z ich utylizacją po
zakończeniu okresu uŜytkowania jest obecnie niemoŜliwe do uwzględnienie w procedurach
zielonych zamówień. Spowodowane jest to zbyt małym stanem wiedzy w tym zakresie, jak
równieŜ niemoŜliwym do uniknięcia znaczącym wzrostem stopnia skomplikowania ewentualnej
metodyki ich oceny i procedur przetargowych.
Propozycje kryteriów zostały opracowane z uwzględnieniem dostępności technologii i
produktów na rynku polskim.
Przy opracowaniu propozycji uwzględniono ponadto:
•
wyniki projektu „GREEN CATALOGUE” (www.greencatalogue.com)
•
opracowania i analizy studialne w tym zakresie dostępne w Polsce
•
wyniki realizacji programu termomodernizacji oraz wymagania w tym zakresie określone
w ramach ustawy o wspieraniu przedsięwzięć (Dz.U162, poz. 1121 z dnia 18.12.1998 z
późniejszymi zmianami)
•
wymogi rozporządzenia w sprawie zakresu i formy audytu energetycznego (Dz.U. 12,
poz.114 i 115 z dnia 15.02.2002)
ZałoŜono równieŜ, Ŝe wszystkie elementy i komponenty budynków podlegające ocenie w
procedurach przetargowych posiadają, z mocy obowiązującego prawa, odpowiednie
dopuszczenia do stosowania i obrotu handlowego w budownictwie na podstawie przepisów
ustawy Prawo Budowlane (Dz.U. 89, poz. 414 z dnia 07.07.1994 wraz z późniejszymi
zmianami). Spełnienie tego warunku pozwala uniknąć definiowania szczegółowych wymogów
w zakresie jakości i bezpieczeństwa uŜytkowania oraz na uproszczenie procedur przetargowych.
Oceny spełnienia kryteriów dokonuje się na podstawie dostarczanej przez dostawców
dokumentacji technicznej, w tym na podstawie stosownych certyfikatów i deklaracji zgodności.
Zakłada się ponadto, Ŝe wszystkie roboty budowlane związane z proponowanymi kryteriami
realizowane będą zgodnie z wymogami prawa budowlanego, w tym w szczególności w
aspektach związanych z kierowaniem tymi robotami i nadzorem nad ich realizacją oraz
procedurami odbioru i przekazania do uŜytkowania.
Procedury oceny i kwalifikacji ofert przetargowych zostały zaproponowane w sposób
następujący:
101
1. Ustalenie wag znaczenia kryteriów w zakresie efektywności energetycznej i kryterium
ceny za realizację zamówienia lub dostawy
2. Dokonanie oceny spełnienia warunków w zakresie efektywności energetycznej
3. Przyznanie załoŜonej liczby punktów za spełnienie kryteriów w zakresie efektywności
energetycznej
4. Obliczenie liczby punktów przyznanych kaŜdej ofercie na podstawie analizy ceny
realizacji zamówienia
5. Na podstawie zdefiniowanych wag znaczenia kryteriów w zakresie efektywności
energetycznej i kryterium ceny obliczenie ostatecznej liczby punktów w odniesieniu do
kaŜdej z ofert i na tej podstawie wyłonienie oferty najkorzystniejszej przy zadanych
kryteriach oceny i kwalifikacji ofert przetargowych.
W przypadku komponentów budynków podejście takie wydaje się być najbardziej racjonalne.
Sporządzenie arkuszy oceny ofert jedynie na podstawie spełnienia kryteriów ekologicznych
(efektywności energetycznej) byłoby utrudnione z uwagi na małą ilość kryteriów i
niejednokrotnie brak moŜliwości zapewnienia porównywalności i obiektywności ocen.
3.7.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla systemów i komponentów budynków
3.7.2.1
Okna i drzwi zewnętrzne
Przy definiowaniu kryteriów środowiskowych nie rozróŜniano okien i drzwi zewnętrznych.
Przyjęto, Ŝe ocenie wg kryteriów środowiskowych podlegać będą drzwi szklone, wykonane w
podobnych technologiach jak okna. W analizie uwzględniono następujące parametry:
Współczynnik przenikania ciepła „U” - charakteryzujący izolacyjność cieplną, determinuje
wielkość strat ciepła na drodze przenikania. Wartość współczynnika U wyraŜonego w W/m²K
jest ilością ciepła, które w jednostce czasu przenika przez element budowlany o powierzchni 1m²
przy róŜnicy temperatury zewnętrznej i wewnętrznej 1 K. Im mniejsza wartość „U” tym lepsza
izolacja cieplna przegrody, a co za tym idzie mniejsze straty ciepła i niŜsze koszty ogrzewania.
Współczynnik zacienienia „b” – (shading coefficient) - jest to stosunek ilości ciepła
przenikającego do wnętrza obiektu przez daną osłonę, do ilości ciepła przenikającego przez
pojedynczą szybę ze szkła bezbarwnego o grubości 4mm. Niska wartość tego parametru
świadczy o wysokiej ochronie przed nagrzewaniem pomieszczeń przez słońce. W przypadku
Polski, z uwagi na specyfikę klimatu załoŜono, Ŝe wyŜsze wartości tego współczynnika będą
korzystniejsze z uwagi na zwiększone zyski słoneczne w trakcie sezonu grzewczego.
Stopień całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego „g” wyraŜony w
[%], na którą składają się bezpośrednia transmisja energii oraz oddawana energia wtórna
zaabsorbowanego przez szkło promieniowania słonecznego, przekazywanego do wewnątrz
pomieszczenia. Wartość tego parametru jest szczególnie istotna dla szyb zwróconych na
południe oraz ścian o duŜej powierzchni przeszkleń, gdyŜ pomieszczenia znajdujące się za
takimi szybami latem naraŜone są na przegrzanie. Im jego wartość jest większa, tym większe
nasłonecznienie pomieszczenia. W przypadku Polski, z uwagi na specyfikę klimatu załoŜono, Ŝe
102
wyŜsze wartości tego współczynnika będą korzystniejsze z uwagi na zwiększone zyski słoneczne
w trakcie sezonu grzewczego.
Współczynnik dźwiękochłonności Rw - mierzony w [dB]. Im większa wartość tego
współczynnika tym przegroda jest bardziej dźwiękochłonna.
Stopień przepuszczalności promieniowania UV wyraŜony w [%] określa przepuszczalność
promieniowania słonecznego o długości fali od 280nm do 380nm. Im stopień przepuszczalności
promieniowania UV jest mniejszy tym przegroda ma mniejszą przepuszczalność UV.
Kryteria ekologiczne dotyczące uŜytych do produkcji okien materiałów określono jak dotąd
tylko dla systemu etykietowania SWAN Label (www.svanen.nu ). System ten nie spotkał się
jednak z duŜym zainteresowaniem wśród producentów okien i w bazie danych produktów
opatrzonych tym znakiem ekologicznym okna praktycznie nie występują. W dalszej analizie
pominięto zatem moŜliwość wykorzystania tych kryteriów.
W Tab. 23 przedstawiono podstawowe wielkości parametrów obecnie dostępnych okien oraz
prognozę ich zmian na podstawie wyników realizacji projektu Green Catalogue
(www.greencatalogue.com).
Tab. 23 Podstawowe wielkości i prognoza zmian parametrów okien
Odnośne wskaźniki
Wymagania
Obecnie
(powszechny
standard)
II: 1,1-1,8
BAT (najlepsze
dostępne techniki)
2006 (prognoza w
związku z BEPD)
Przyszłość
(2010)
II: 0,6-1,2
II: 0,8-1,5
II: 0,5-1,2
Szklenie:
II: 0,9-1,4
II: 0,5-1,1
II: 0,5-1,2
II: 0,4-1,1
Rama:
II: 1,1-1,65
II: 0,64-1,07
II: 0,85-1,5
II: 0,75-1,3
Wartość g [%]
II: 60-72
II: 50-58
II: 60-71
II: 25-67
Wskaźnik mostków
cieplnych dla szklenia:
ψ [W/m K]
II: 0,8-1,1
II: 0,017-0,022
II: 0,06
II: 0,034
Współczynnik U
[W/m²K] całkowity:
II: oznacza strefę klimatyczną dla takich krajów, jak: Niemcy, Dania, Austria, Polska
Propozycję kryteriów środowiskowych dla okien opracowano z uwzględnieniem powyŜszych
danych i przedstawiono w Tab. 24.
103
Tab. 24 Propozycja kryteriów środowiskowych dla okien
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Kryteria
Współczynnik przewodności cieplnej U
(całkowity, z uwzględnieniem mostków cieplnych oraz ram
okiennych i ościeŜnic)
• ≤ 1,80 W/(m²K)
• ≤ 1,30 W/(m²K)
Wskaźnik zacienienia „b” ≥ 75% (…)
(nie dotyczy drzwi zewnętrznych pełnych)
Stopień całkowitej przepuszczalności energii promieniowania
słonecznego „g” ≥ 60% (…)(nie dotyczy drzwi zewnętrznych
pełnych)
Współczynnik dźwiękochłonności Rw (tłumienie hałasu)
• ≥ 38 dB
• ≥ 45 dB
Stopień tłumienia promieniowania UV
• ≥ 30 %
• ≥ 85 %
• min. 5 lat
• więcej niŜ 5 lat
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
X
3.7.2.2
Elementy obudów budynków (przegrody zewnętrzne)
Podstawowe elementy obudów budynków stanowią przegrody zewnętrzne. Przy definiowaniu
kryteriów środowiskowych dla przegród zewnętrznych uwzględniono jedynie parametry
izolacyjności cieplnej.
Współczynnik przenikania ciepła „U” - charakteryzujący izolacyjność cieplną, determinuje
wielkość strat ciepła na drodze przenikania. Wartość współczynnika U wyraŜonego w W/m²K
jest ilością ciepła, które w jednostce czasu przenika przez element budowlany o powierzchni 1m²
przy róŜnicy temperatury zewnętrznej i wewnętrznej 1 K. Im mniejsza wartość „U” tym lepsza
izolacja cieplna przegrody, a co za tym idzie mniejsze straty ciepła i niŜsze koszty ogrzewania.
104
Tab. 25 Podstawowe wielkości i prognoza zmian parametrów przegród zewnętrznych
budynków
Odnośne
wskaźniki
Wymagania
Obecnie
(powszechny
standard)
BAT (najlepsze
dostępne techniki)
2006 (prognoza w
związku z BEPD)
Przyszłość
(2010)
II: 0,25-0,45
II: 0,1-0,3
II: 0,25-0,45
II: 0,2-0,4
II: 0,2-0,3
II:0,1-0,2
II: 0,2-0,25
II: 0,15-0,2
II: 0,35-0,45
II: 0,1-0,3
II: 0,35-0,45
II: 0,3-0,4
Współczynnik U
[W/m²K] całkowity
Ściany zewnętrzne
(pomieszczeń
ogrzewanych):
Dachy i
stropodachy:
Podłogi na gruncie
II: oznacza strefę klimatyczną dla takich krajów, jak: Niemcy, Dania, Austria, Polska
W Tab. 26 przedstawiono propozycję wartości referencyjnych współczynników przenikania
ciepła dla poszczególnych rodzajów przegród zewnętrznych na podstawie projektu „ustawy o
systemie oceny energetycznej budynków oraz kontroli niektórych urządzeń w zakresie
efektywności energetycznej”11. Wielkości te powinny być brane pod uwagę, jako zgodne z
obowiązującymi wymaganiami w zakresie ochrony cieplnej do obliczania wskaźnika
zapotrzebowania na ciepło budynku referencyjnego. Wielkości z tej tabeli przyjęto jako kryteria
obowiązkowe.
Tab. 26 Propozycja wartości referencyjnych współczynników przenikania ciepła U
Współczynnik przenikania ciepła [W/(m2K)]
Rodzaj przegrody
Budynek referencyjny
Ściany zewnętrzne piwnic nieogrzewanych
0,3
Ściany zewnętrzne piwnic ogrzewanych
0,3
Ściany wewnętrzne w piwnicach
1,0
Ściany zewnętrzne podłuŜne
0,3
Ściany zewnętrzne szczytowe
0,3
Stropodach wentylowany
0,3
Propozycję kryteriów środowiskowych dla przegród zewnętrznych
uwzględnieniem powyŜszych danych i przedstawiono w Tab. 27.
opracowano
z
11
Projekt z 8 sierpnia 2006 roku.
105
Tab. 27 Propozycja kryteriów środowiskowych dla przegród zewnętrznych budynków
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Kryteria
Współczynnik przewodności cieplnej U dla ścian zewnętrznych
• ≤ 0,30 W/(m²K)
• ≤ 0,20 W/(m²K)
Współczynnik przewodności cieplnej U dla dachów i stropodachów
• ≤ 0,25 W/(m²K)
• ≤ 0,18 W/(m²K)
Współczynnik przewodności cieplnej U dla podłóg na gruncie i
stropów na piwnicami nieogrzewanymi
• ≤ 0,30 W/(m²K)
• ≤ 0,20 W/(m²K)
Trwałość produktu – okres gwarancji na wykonane prace
ociepleniowe bez dodatkowych opłat
• min. 10 lat
• więcej niŜ 10 lat
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
106
3.7.2.3
Pompy obiegowe i cyrkulacyjne
Analiza moŜliwości zdefiniowania kryteriów środowiskowych została wykonana dla pomp
cyrkulacyjne i obiegowych wykorzystywanych powszechnie w systemach i instalacjach
grzewczych w budynkach. (np. w fazie projektowania)
W styczniu 2005, na podstawie wcześniejszych analiz (EU SAVE II Project Promotion of
Energy Efficiency in Circulation Pumps, especially in Domestic Heating Systems 1999 -2001,
Classification of Circulators – Raport Grupy Roboczej nr 13 (WG13) Europump luty 2003)
EUROPOMP - EUROPEAN ASSOCIATION OF PUMP MANUFACTURERS (Europejskie
Stowarzyszenie Producentów Pomp) w uzgodnieniu z Komisją Europejską zaproponowało
dobrowolne porozumienie producentów pomp dotyczące wprowadzenia klasyfikacji pomp
obiegowych w celu poprawy sprawności urządzeń oferowanych na rynku.
W Załączniku 2 do dokumentu tego porozumienia (Industry Commitment To improve the energy
performance of Stand-Alone Circulators Through the setting-up of a Classification Scheme In
relation to Energy Labelling) został opublikowany w styczniu 2005 roku i opisano w nim w
sposób szczegółowu procedurę wyznaczania wskaźnika efektywności energetycznej pompy dla
zadanego profilu obciąŜenia, typowego dla systemów grzewczych i ciepłowniczych
przedstawionego w Rys. 1.
Stowarzyszenie skupia 18 członków reprezentujących krajowe stowarzyszenia producentów i
sprzedawców pomp. Liczba producentów pomp skupionych wokół inicjatywy przekracza 45 80% rynku Unii Europejskiej w poszczególnych krajach członkowskich.
Rys. 1 Profil obciąŜenia dla wyznaczenia wskaźnika efektywności energetycznej.
W zaleŜności od wyznaczonego wskaźnika efektywności energetycznej pompy klasyfikowane są
do kategorii sprawności od A (najlepsze) do G (najgorsze) w sposób przedstawiony w Tab. 28.
107
Tab. 28 Klasy sprawności w zaleŜności od wskaźnika efektywności energetycznej pompy
Wskaźnik Efektywności Energetycznej
(EEI)
A
EEI < 0,40
B
0,40 ≤ EEI < 0,60
C
0,60 ≤ EEI < 0,80
D
0,80 ≤ EEI < 1,00
E
1,00 ≤ EEI < 1,20
F
1,20 ≤ EEI < 1,40
G
1,40 ≤ EEI
Na podstawie oceny klas sprawności pomp tworzona jest etykieta energetyczna przedstawiona
na Rys. 2, która powinna być zamieszczona w widocznym miejscu na pompie i/lub opakowaniu.
Za treść etykiety i zgodność z rzeczywistością zamieszczonych na niej danych z odpowiada
producent.
Rys. 2 Etykieta - klasy efektywności energetycznej pomp obiegowych
Obecnie, w końcu roku 2006, na rynku dostępna jest szeroka gama pomp róŜnych producentów
spełniające kryteria dla klasy efektywności energetycznej A wg klasyfikacji Europump (np.
marki WILO i GRUNDFOS).
Pompy klasy A są juŜ stosowane w praktyce w ciepłownictwie w Polsce. Przykładowe
wdroŜenia to:
•
projekt demonstracyjny PEMP w Ciepłowni Rydułtowy - warunkiem udzielenia wsparcia
z PEMP było między innymi zastosowanie pomp klasy A w modernizowanych węzłach
ciepłowniczych.
•
PEC Tychy, w ramach którego modernizowano szereg węzłów ciepłowniczych w oparciu
o pompy klasy A,
108
W związku z powyŜszym dla pomp obiegowych i cyrkulacyjnych monoblokowych o mocach do
2,5 kW proponuje się następujące kryteria środowiskowe:
Kryterium obowiązkowe: zastosowanie pomp obiegowych i cyrkulacyjnych o klasie
efektywności energetycznej B
Kryterium dodatkowe: - zastosowanie pomp obiegowych i cyrkulacyjnych o klasie
efektywności energetycznej A
Proponuje się, aby wagę spełnienia kryterium dodatkowego w kryteriach oceny oferty
przyjmować w wysokości co najmniej 50%.
Dla tego przypadku pomp nie sporządzono propozycji arkusza oceny oferty przetargowej, z
uwagi na to, Ŝe poza w/w kryterium, kryterium ceny oraz gwarancji na produkt inne kryteria nie
będą występowały.
NaleŜy równieŜ zwrócić uwagę, Ŝe podstawowym warunkiem wykorzystania walorów
energooszczędnej pompy obiegowej jest prawidłowe określenie jej rzeczywistych parametrów
pracy oraz prawidłowy dobór (właściwe zaprojektowanie).
3.7.2.4
Systemy grzewcze w budynkach
Podstawowym parametrem oceny wewnętrznych systemów i instalacji grzewczych w budynkach
jest ich sprawność. Całkowita sprawność instalacji rozprowadzającej ciepło w obiektach
budowlanych składa się z:
•
sprawności przesyłu ciepła – uwzględniających straty ciepła wynikające z przesyłu
czynnika grzewczego rurociągami rozprowadzającymi ciepło
•
sprawności regulacji systemu grzewczego– uwzględniającej jakość reakcji automatyki
sterującej pracą instalacji na zmieniające się warunki cieplne w pomieszczeniach
•
sprawność wykorzystania ciepła – uwzględniająca sposób i prawidłowość usytuowania
elementów grzejnych w budynkach.
Całkowitą sprawność systemów grzewczych stanowi iloczyn poszczególnych wartości
składowych sprawności instalacji.
Wymagania minimalne w zakresie wielkości poszczególnych wartości składowych sprawności
instalacji grzewczych określono na podstawie projektu propozycji metodyki określania tych
sprawności dla obiektu referencyjnego na potrzeby określania charakterystyki energetycznej
budynku w związku z wdroŜeniem Dyrektywy o efektywności energetycznej budynków12.
Proponowane wartości składowych sprawności instalacji grzewczych, stanowiących wymagania
minimalne i obowiązkowe do spełnienia zaprezentowano w Tab. 29. Proponuje się równieŜ, aby
w tym przypadku nie określać wymagań dodatkowych z uwagi na określenie wymagań
minimalnych na dosyć wysokim poziomie.
12
Na podstawie „Metoda określania charakterystyki energetycznej budynków”, Materiały Budowlane 1/2006,
autorzy: dr inŜ. Aleksander Panek, dr inŜ. Maciej Robakiewicz, Joanna Jędrzejuk
109
Tab. 29 Propozycja kryteriów środowiskowych w zakresie składowych sprawności
instalacji grzewczych w budynkach
Sprawność instalacji grzewczej
Składowe sprawności instalacji grzewczej
(wymagania obowiązkowe)
Sprawność przesyłania ciepła ηp
≥ 0,95
Sprawność regulacji systemu grzewczego ηr
≥ 0,97
Sprawność wykorzystania ciepła ηe
≥ 0,95
Ustawienie wymagań na powyŜej określonym poziomie wymagać będzie od projektantów
(zarówno w przypadku projektowania nowych, jak i modernizacji istniejących systemów
grzewczych) uwzględnienia wielu elementów mających wpływ na sprawności składowe
systemów grzewczych, takich jak: dobór elementów grzejnych o odpowiedniej wielkości i małej
bezwładności cieplnej oraz odpowiedniego ich usytuowania w pomieszczeniach, zastosowania
odpowiednich układów automatyki pogodowej i zaworów termostatycznych, zapewnienia
odpowiedniej izolacji rurociągów w instalacji grzewczej itp.
W propozycji kryteriów pominięto sprawności wytwarzania ciepła w źródłach. Uwzględnienie
tej sprawności w systemach grzewczych spowodowałoby generowanie duŜej liczby wariantów i
kombinacji, co znacznie utrudniłoby i skomplikowało proces określania wymagań na etapie
sporządzania dokumentacji przetargowej oraz oceny spełnienia tych kryteriów na etapie oceny i
kwalifikacji ofert przetargowych.
Wymagania w zakresie sprawności wytwarzania ciepła w źródłach proponuje się oddzielić od
sprawności systemów grzewczych i rozpatrywać oddzielnie. Propozycję kryteriów w tym
przypadku proponuje się ustalić na podstawie propozycji wymagań dla budynku referencyjnego,
tak jak w przypadku instalacji i systemów grzewczych. Proponowane wielkości graniczne
przedstawiono w Tab. 30. i dotyczą one sprawności nominalnych określanych w sposób
zestandaryzowany zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.
110
Tab. 30 Propozycja kryteriów środowiskowych w zakresie sprawności wytwarzania ciepła
Sprawność
wytwarzania ciepła
Rodzaj źródła ciepła
ηw
(wymagania
obowiązkowe)
Kotły na paliwo gazowe lub płynne z palnikami atmosferycznymi i
≥ 0,86
regulacją włącz/wyłącz
Kotły na paliwo gazowe lub płynne z palnikami wentylatorowymi i
≥ 0,88
ciągłą regulacją procesu spalania
Kotły gazowe kondensacyjne
≥ 0,95 (0,92*)
Kotły węglowe – tylko z automatyczną regulacją procesu spalania i z
≥ 0,80
automatycznym załadunkiem paliwa
Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100
≥ 0,63
kW
Kotły na biomasę (polana, brykiety drewniane, pelety, zrębki
≥ 0,72
drewniane) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100 kW
Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługa ręczną o mocy
≥ 0,70
powyŜej 100 kW
Kotły na biomasę (słoma) automatyczne o mocy powyŜej 100 kW do
≥ 0,75
600 kW
Kotły na biomasę (polana, brykiety drewniane, pelety, zrębki
≥ 0,85
drewniane) automatyczne o mocy powyŜej 100 kW do 600 kW
Kotły na paliwo stałe (węgiel) z paleniskiem retortowym
≥ 0,85
Kotły na paliwo stałe (słoma, drewno, pelety) automatyczne z
≥ 0,85
mechanicznym podawaniem paliwa o mocy powyŜej 500 kW
Ogrzewanie elektryczne bezpośrednie (przepływowe)
≥ 1,00
Ogrzewanie elektryczne akumulacyjne (pojemnościowe)
≥ 0,93
*
Dotyczy źródła ciepła pracującego równieŜ na potrzeby przygotowania ciepłej wody uŜytkowej
111
3.7.2.5
Systemy zaopatrzenia w ciepła wodę
W przypadku instalacji i systemów zaopatrzenia w ciepłą wodę uŜytkową w budynkach, jako
podstawowe kryterium środowiskowe uznano sprawność dystrybucji wody ciepłej.
Zaproponowane kryteria zakładają, Ŝe na etapie projektowania instalacji zapewnione zostanie
spełnienie pozostałych wymagań dotyczących takich instalacji (np. ciśnienia i wydajność na
wylewkach, funkcje zapobiegające mnoŜeniu bakterii legionella itp.).
Dodatkowym, wartym poświęcenia odpowiedniej uwagi wydaje się równieŜ być uwzględnienie
w kryteriach środowiskowych moŜliwości wykorzystania energii słonecznej (kolektorów
słonecznych) do podgrzewania c.w.u. (wykorzystanie innych źródeł energii odnawialnych moŜe
być uwzględnione na etapie wyboru rodzaju źródła ciepła obiekcie).
Kryterium, czy kryteria związane z wykorzystaniem energii słonecznej są trudne do
ostatecznego i obiektywnego uzgodnienia, poniewaŜ w wielu przypadkach zaleŜeć mogą od
konieczności wykonania wstępnych analiz (np. dostępność miejsca i techniczne moŜliwości
zastosowania i instalacji kolektorów, opinia konserwatora zabytków, itp.).
ZałoŜono zatem, Ŝe w przypadku modernizacji istniejących instalacji grzewczych, oferenci
zobowiązani będą do wykonania co najmniej niezbędnych analiz technicznych na etapie
przygotowania oferty przetargowej. Zakładając równieŜ, Ŝe modernizacja taka będzie zwykle
elementem większej modernizacji budynku, inwestor często będzie zobowiązany do wykonania
projektu budowlanego związanego z modernizacją i analizy takie mogłyby być jednym z
elementów przygotowania inwestycji uwzględnionym na etapie projektowania.
Wymagania minimalne w zakresie wielkości poszczególnych wartości składowych sprawności
instalacji grzewczych określono na podstawie projektu propozycji metodyki określania tych
sprawności dla obiektu referencyjnego na potrzeby określania charakterystyki energetycznej
budynku w związku z wdroŜeniem Dyrektywy o efektywności energetycznej budynków13.
Propozycję kryteriów w zakresie sprawności przesyłu ciepłe wody zaprezentowano w Tab. 31
13
Na podstawie „Ocena energetyczna instalacji ciepłej wody ”, Materiały Budowlane 1/2006, autor: dr inŜ. Jarosław
Chudzicki., Politechnika Warszawska.
112
Tab. 31 Propozycja kryteriów środowiskowych w zakresie sprawności przesyłu ciepłej
wody
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Kryteria
Miejscowe przygotowanie wody ciepłej, instalacje c.w. bez obiegów
cyrkulacyjnych (miejscowe przygotowanie c.w.u. i mieszkaniowe
węzły cieplne) (ηp – sprawność przesyłu)
• ηp ≥ 0,80
• ηp ≥ 0,85
Centralne przygotowanie wody ciepłej, instalacje z obiegami
cyrkulacyjnymi, piony instalacji i przewody rozprowadzające
izolowane
• Instalacje małe, do 30 punktów poboru c.w.
•
•
• ηp ≥ 0,70
• ηp ≥ 0,75
Instalacje średnie, 30 – 100 punków poboru c.w.
• ηp ≥ 0,60
• ηp ≥ 0,66
Instalacje duŜe, powyŜej 100 punktów poboru c.w.
• ηp ≥ 0,50
• ηp ≥ 0,58
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
cyrkulacyjnymi z ograniczeniem czasu pracy, piony instalacji i
przewody rozprowadzające izolowane
•
•
• ηp ≥ 0,80
• ηp ≥ 0,83
• ηp ≥ 0,70
• ηp ≥ 0,75
• ηp ≥ 0,60
• ηp ≥ 0,66
X
X
X
X
X
X
Udział energii słonecznej w całkowitym rocznym zapotrzebowaniu
na energię niezbędną do przygotowania c.w.
•
≥ 15 %
X
• Instalacje średnie, 30 – 100 punków poboru c.w.
•
• ≥ 10 %
• ≥5%
Trwałość produktu – okres gwarancji na funkcjonowanie całości
systemu bez dodatkowych opłat
• min. 2 lata
X
X
X
X
113
3.7.2.6
Systemy wentylacyjne
Przy definiowaniu kryteriów środowiskowych systemów wentylacyjnych uwzględniono
następujące parametry:
ZuŜycie energii elektrycznej do napędów systemów wentylacyjnych - parametr ten związany
jest z właściwym projektowaniem (doborem) systemu kanałów rozprowadzających powietrze po
budynku oraz prawidłowym doborem wymienników ciepła i wszelkiej niezbędnej armatury i
wyposaŜenia (tłumiki, skrzynki rozpręŜne itp.)
Sprawność odzysku ciepła – zaleŜy od zastosowania odpowiedniej jakości i doboru jednostki
wymiennika ciepła (wielkości w zaleŜności od strumienia powietrza wentylacyjnego). Jednostki
o większej sprawności generują większy efekt w postaci zwiększenia ilości ciepła odzyskanego
ze strumienia usuwanego na zewnątrz powietrza wentylacyjnego.
114
Tab. 32 Podstawowe wielkości i prognoza zmian parametrów wydajności systemów
wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
Odnośne wskaźniki
Wymagania
Obecnie
(powszechny
standard)
2006 (prognoza w
związku z BEPD)
Zapotrzebowanie na
moc elektryczną:
2.000-3.000 W/(m3/s)
800-2000 W/(m3/s)
Zapotrzebowanie na
en. elektr. [Wh/m³]:
0,40-0,43
0,41
0,39
0,26
60-90 %
80-92 %
85-95 %
85-99 %,
30-35 dB(A)
25-28 dB(A)
25 dB(A)
25 dB(A)
100-600 W/(m3/s))
100-600 W/(m3/s))
25 dB(A)
25 dB(A)
Sprawność odzysku
ciepła:
Poziom hałasu:
Instalacje
wyciągowe
Zapotrzebowanie na
energię:
Poziom hałasu:
1000-1.500 W/(m3/s)) 400-1000 W/(m3/s))
30-35 dB(A)
28 dB(A)
Przyszłość
(2010)
200-1.200 W/(m3/s)
BAT (najlepsze
dostępne techniki)
200-1.200 W/(m3/s)
W opracowaniu kryteriów środowiskowych, z uwagi na ich charakter, pominięto systemy bez
odzysku ciepła. Propozycję kryteriów środowiskowych dla systemów wentylacji mechanicznej z
odzyskiem ciepła opracowano z uwzględnieniem powyŜszych danych i przedstawiono
w Tab. 33.
Tab. 33 Propozycja kryteriów środowiskowych dla systemów wentylacji mechanicznej z
odzyskiem ciepła
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Kryteria
Sprawność (średnioroczna) odzysku ciepła z powietrza usuwanego
• ≥ 60 %
• ≥ 85 %
Zapotrzebowanie na energię elektryczną w odniesieniu do
strumienia powietrza wentylowanego
• ≤ 0,42 Wh/m³
• ≤ 0,30 Wh/m³
Poziom hałasu
• ≤ 35 dB(A)
• ≤ 30 dB(A)
Trwałość produktu – okres gwarancji na kompletny system bez
dodatkowych opłat
• min. 3 lata
Obowiązkowe
Dodatkowe
X
X
X
X
X
X
X
X
115
3.7.2.7
Ogólny wskaźnik zapotrzebowania na energię budynku
Kryteria środowiskowe w zakresie ogólnego wskaźnika zapotrzebowania na ciepło budynków
mieszkalnych określono na podstawie symulacji sezonowego zapotrzebowania na ciepło do
celów grzewczych z uwzględnieniem standardowych warunków klimatycznych dla Warszawy
określonych w PN-B-02025 dla serii budynków o zróŜnicowanym współczynniku
kształtu A/V14.
W propozycji nie róŜnicuje się (z uwagi na charakter kryteriów) wielkości analizowanego
parametru w zaleŜności od usytuowania budynku w Polsce i związanych z tym zmian warunków
klimatycznych.
Propozycje kryteriów podzielono na:
•
Budynki niemieszkalne
•
Budynki uŜyteczności publicznej obejmujące budynki biurowe (lub o podobnym
charakterze) oraz budynki szkolne.
W kryteriach nie uwzględniono budynków o specyficznym i nietypowym sposobie uŜytkowania
(np., szpitale), z uwagi na komplikacje związane z prawidłowym i obiektywnym sporządzeniem
bilansu energetycznego dla tego typu obiektów.
Kryteria dla budynków niemieszkalnych określono na podstawie symulacji przeprowadzonych
dla budynków mieszkalnych. Rzeczywiste róŜnice w zapotrzebowaniu na energię (standardzie
energetycznym) wystąpią w takich przypadkach po uwzględnieniu sprawności systemów
grzewczych, w przypadku których wybór ich rodzaju jest często zaleŜny od warunków
lokalnych.
Dla wymienionych rodzajów budynków uŜyteczności publicznej, kryteria środowiskowe
ustalono arbitralnie na podstawie informacji uzyskanych w wyniku realizacji kilkuset audytów
energetycznych oraz po uwzględnieniu specyfiki uŜytkowania tych budynków związanej z
moŜliwością występowania w tych budynkach znaczących przerw w ogrzewaniu w okresie doby
i w okresie tygodnia oraz występowaniu w nich zjawisk związanych z rozpraszaniem
znaczących ilości ciepła w trakcie uŜytkowania, jak równieŜ potrzeb związanych z
koniecznością chłodzenia w okresie letnim.
3.7.2.7.1 Budynki mieszkalne
Wspomniane powyŜej symulacje w przypadku budynków mieszkalnych przeprowadzone były
dla budynków: niepodpiwniczonych, z piwnicą nieogrzewaną oraz z piwnicą ogrzewaną.
14
Praca Magisterska "Weryfikacja wymagań energetycznych dla budynków mieszkalnych w Polsce” napisana
przez Jerzego Kwiatkowskiego pod kierunkiem dr. inŜ. Aleksandra Panka, Wydział InŜynierii Środowiska PW,
Instytut Ogrzewnictwa i Wentylacji, Warszawa 2005 rok.
116
RóŜnice we wskaźnikach zapotrzebowania na ciepło do celów grzewczych dla poszczególnych
w/w wariantów budynków są niewielkie i wynoszą w przypadku największej róŜnicy zaledwie
2,1%. W związku z powyŜszym, w celu maksymalnego uproszczenia kryteriów załoŜono, Ŝe
wymagania określone zostaną na podstawie budynku niepodpiwniczonego.
Analizy i symulacje wykonane zostały na podstawie propozycji nowych wymagań w zakresie
ochrony cieplnej dla budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego w Polsce, które po
okresie przejściowym w roku 2007 najprawdopodobniej wejdą w Ŝycie w roku 200815.
Do obliczania zapotrzebowania na energię do ogrzewania oraz wskaźnika sezonowego
zapotrzebowania na energię do ogrzewania E uŜyto metodyki zawartej w EN 13790 z
uwzględnieniem współczynników korekcyjnych zawartych w pracy prof. dr hab. inŜ. Jerzego A.
Pogorzelskiego „Fizyka budowli część IX” w miesięczniku „Materiały budowlane” z lutego
2005 r. (nr 390) dotyczących róŜnic temperatur pomiędzy powietrzem ogrzewanym i
zewnętrznym. Metoda obliczeniowa zawarta w EN 13790 jest nowa i nie została w Polsce
zweryfikowana doświadczalnie. Nowe wymagania izolacyjności przegród budowlanych
przedstawiono w Tab. 34.
Tab. 34 Propozycje nowych wymagań izolacyjności przegród budowlanych
Lp.
Rodzaj przegrody
Maksymalna wartość
współczynnika przenikania ciepła
U [W/m2K]
1
2
3
1
Ściana zewnętrzna
0,25
2
Stropodach
0,25
3
Strop nad nieogrzewaną piwnicą
0,50
4
Podłoga na gruncie
0,67
5
Podłoga w piwnicy
0,67
6
Ściana z gruntem
1,00
7
Okna zewnętrzne
2,00
Źródło: Opracowanie własne
Tab. 35 Wskaźnik zapotrzebowania na energię E [kWh/m3rok] obliczony
obowiązujących i proponowanych wymagań. Budynki niepodpiwniczone.
A/V
Wymagania
Wymagania
Lp.
Obiekt
[1/m]
proponowane
obowiązujące
1
2
3
4
5
1
Budynek 1
0,38
22,52
27,47
15
2
Budynek 2
0,42
22,88
27,96
3
Budynek 3
0,52
24,63
29,82
dla
Ocena własna autora opracowania
117
4
5
Budynek 4
Budynek 5
6
Budynek 6
7
Budynek 7
Źródło: Opracowanie własne
0,56
0,81
24,99
28,03
30,31
33,97
0,88
1,00
28,85
30,01
35,02
36,64
Propozycja wymagań zamieszczona w Tab. 34 jest znacznie ostrzejsza niŜ wymagania aktualnie
obowiązujące w Polsce. W Tab. 35 przedstawiono porównanie wskaźników sezonowego
zapotrzebowania energii do ogrzewania obliczonych z wykorzystaniem obowiązujących
wymagań z propozycjami wymagań nowych.
Na podstawie zamieszczonych powyŜej wyników symulacji określono zaleŜności pomiędzy
wielkością sezonowego zapotrzebowania na ciepło a współczynnikiem kształtu budynku A/V dla
wymagań minimalnych (określonych obowiązujących wymagań w zakresie ochrony cieplnej)
oraz dla wymagań proponowanych, które stanowić mogłoby podstawowe kryterium
środowiskowe z uwzględnieniem efektywności wykorzystania energii w budownictwie.
Równania stanowiące odpowiednie kryteria są następujące:
Emax = 14,8 · A/V + 22,0 [kWh/m3rok] - kryterium obowiązkowe
Eśrod = 12,2 · A/V + 18,0 [kWh/m3rok]- kryterium dodatkowe (środowiskowe)
gdzie:
Emax – jest maksymalną dopuszczalną wielkością sezonowego zapotrzebowania na ciepło
budynku do celów ogrzewania bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego
Eśrod – jest maksymalną dopuszczalną wielkością sezonowego zapotrzebowania na ciepło
budynku do celów ogrzewania bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego spełniającą
kryterium środowiskowe (premiowane przyznaniem dodatkowych punktów w procedurze
przetargowej)
A — jest sumą pól powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych (wraz z oknami i drzwiami
balkonowymi), dachów i stropodachów, podłóg na gruncie lub stropów nad piwnicą
nieogrzewaną, stropów nad przejazdami, oddzielających część ogrzewaną budynku od powietrza
zewnętrznego, gruntu i przyległych nieogrzewanych pomieszczeń, liczoną po obrysie
zewnętrznym.
V — jest kubaturą netto ogrzewanej części budynku obliczaną jako kubatura brutto budynku
pomniejszona o kubaturę wydzielonych klatek schodowych, szybów dźwigowych, a takŜe
zewnętrznych, niezamkniętych ze wszystkich stron części budynku, takich jak: podcienia,
balkony, tarasy, loggie i galerie.
118
3.7.2.7.2 Budynki uŜyteczności publicznej
Dla budynków uŜyteczności publicznej proponuje się przyjąć jako kryterium podstawowe
wielkość sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania bez uwzględnienia sprawności
systemu grzewczego wyraŜone w kWh/(m2 rok) niezaleŜnie od współczynnika kształtu A/V.
Proponuje się wielkości graniczne określić w następujący sposób:
Emax = 70,00 [kWh/m2 rok] - kryterium obowiązkowe
Eśrod = 50,00 [kWh/m2 rok]- kryterium dodatkowe (środowiskowe)
gdzie:
Emax – jest maksymalną dopuszczalną wielkością sezonowego zapotrzebowania na ciepło
budynku do celów ogrzewania bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego
Eśrod – jest maksymalną dopuszczalną wielkością sezonowego zapotrzebowania na ciepło
budynku do celów ogrzewania bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego spełniającą
kryterium środowiskowe (premiowane przyznaniem dodatkowych punktów w procedurze
przetargowej)
W procedurach o zamówienie publiczne kryterium związane ze spełnieniem warunku E ≤ Emax
mogłoby stanowić warunek decydujący o odrzuceniu bądź nie oferty, natomiast E ≤ Eśrod
stanowiłoby warunek decydujący o przyznaniu ofercie dodatkowych punktów za spełnienie
kryterium środowiskowego.
Proponuje się równieŜ wykluczyć moŜliwość wykonywania obliczeń wskaźnika sezonowego
zapotrzebowania na ciepło E (będącego przedmiotem oceny) metodami uproszczonymi.
Jako dopuszczalne metody obliczeń proponuje się przyjąć metodę pełną wg PN-B-02025
lub metodę określoną EN 13790 na podstawie danych klimatycznych wg PN-B-02025.
Dla kryterium niniejszego nie sporządzono propozycji arkusza oceny i kwalifikacji oferty
przetargowej, z uwagi na to, Ŝe wymóg ten towarzyszył będzie w większości przypadków
większej grupie kryteriów dotyczących innych zagadnień związanych z organizacją procesu
inwestycyjnego.
119
3.7.3. Propozycja arkuszy ocen ofert przetargowych dla systemów i komponentów
budynków
3.7.3.1
Okna i drzwi zewnętrzne
Oferent: _________________________________
1.
Kryteria
1.1 Producent, nazwa i symbol produktu:
1.2 Wykonawca robót montazowych:
2.
ZuŜycie energii
60 (90/*)
2.1 Współczynnik przewodności cieplnej U (całkowity)
≤ 1,80 W/(m² K)
≤ 1,30 W/(m² K)
2.2
60 (90/*)
Wskaźnik zacienienia „b” ≥ 75%
Stopień całkowitej przepuszczalności energii promieniowania
2.3 słonecznego „g” ≥ 60%
3.
Inne parametry eksploatacyjne
3.1
Współczynnik dźwiękochłonności Rw
30
≥ 38 dB
≥ 45 dB
3.2
15
Stopień przepuszczalności promieniowania UV
≥ 30 %
≥ 85 %
4.
15
10
4.1 Okres gwarancji bez dodatkowych opłat
Co najmniej 5 lat
Więcej niŜ 5 lat
10
/* - dotyczy drzwi zewnętrznych pełnych
100
120
3.7.3.2
Elementy obudów budynków (przegród zewnętrznych)
W przypadku przegród zewnętrznych nie proponuje się punktacji ofert w zaleŜności od
spełnienia kryteriów ekologicznych. Punktację taką naleŜy ustalić w powiązaniu z innymi
elementami zamówienia. Proponuje się, aby waga spełnienia kryteriów ekologicznych nie była
mniejsza niŜ 50% w całkowitej ocenie ofert.
Oferent: _________________________________
1.
Kryteria
1.1 Producent, nazwa/symbol systemu ocieplenia:
1.2 Wykonawca:
2.
ZuŜycie energii
2.1 Współczynnik przewodności cieplnej U dla ścian zewnętrznych
≤ 0,30 W/(m² K)
≤ 0,20 W/(m² K)
2.2
Współczynnik przewodności cieplnej U dla dachów i
stropodachów
2.3 ≤ 0,25 W/(m²K)
≤ 0,18 W/(m²K)
Współczynnik przewodności cieplnej U dla podłóg na gruncie i
stropów na piwnicami nieogrzewanymi
≤ 0,30 W/(m²K)
≤ 0,20 W/(m²K)
4.
4.1 Okres gwarancji na wykonane prace
Co najmniej 10 lat
Więcej niŜ 10 lat
(100)
121
3.7.3.3
1.
Systemy zaopatrzenia w ciepła wodę
Kryteria
1.1 Oferent:
1.2 Wykonawca:
2.
ZuŜycie energii
50
2.1 Sprawność przesyłu ciepła w instalacji ηp
Miejscowe przygotowanie wody ciepłej, instalacje c.w. bez
obiegów cyrkulacyjnych (miejscowe przygotowanie c.w.u. i
mieszkaniowe węzły cieplne)
ηp ≥ 0,80
ηp ≥ 0,85
50
cyrkulacyjnymi, piony instalacji i przewody rozprowadzające
izolowane
•
Instalacje małe, do 30 punktów poboru c.w.
ηp ≥ 0,70
ηp ≥ 0,75
•
50
ηp ≥ 0,60
ηp ≥ 0,66
•
50
ηp ≥ 0,50
ηp ≥ 0,58
50
cyrkulacyjnymi z ograniczeniem czasu pracy, piony instalacji i
przewody rozprowadzające izolowane
•
ηp ≥ 0,80
ηp ≥ 0,83
•
50
ηp ≥ 0,70
ηp ≥ 0,75
•
50
ηp ≥ 0,60
ηp ≥ 0,66
50
122
3.
Kryteria ekologiczne
30
Udział energii słonecznej w całkowitym rocznym
zapotrzebowaniu na energię niezbędną do przygotowania c.w.
•
≥ 15 %
•
30
≥ 10 %
•
30
≥5%
4.
4.1
Trwałość produktu – okres gwarancji na funkcjonowanie całości
systemu bez dodatkowych opłat
30
20
Co najmniej 2 lata
Więcej niŜ 2 lata
20
100
123
3.7.3.4
Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne
Oferent: _________________________________
1.
Kryteria
1.1 Wykonawca:
2.
Energia
2.1
Sprawność (średnioroczna) odzysku ciepła z powietrza
usuwanego
70
≥ 60 %
≥ 85 %
2.2
40
Zapotrzebowanie na energię elektryczną w odniesieniu do
strumienia powietrza wentylowanego
2.3 ≤ 0,42 Wh/m³
≤ 0,30 Wh/m³
3.
Poziom hałasu
30
20
≤ 35 dB(A)
≤ 30 dB(A)
4.
4.1
Trwałość produktu – okres gwarancji na kompletny system bez
dodatkowych opłat
20
10
min. 3 lata
więcej niŜ 3 lata
10
100
124
3.8.
Silniki elektryczne
3.8.1. Wprowadzenie
Propozycja kryteriów środowiskowych omówiona w niniejszym opracowaniu dotyczy silników
elektrycznych silników trójfazowych indukcyjnych klatkowych niskiego napięcia o mocach
znamionowych od 0,75 kW do 160 kW i liczbie biegunów 2 lub 4.
Silniki elektryczne są powszechnie stosowanymi urządzeniami odpowiadającymi za 40-50%
całkowitego zuŜycia energii elektrycznej.
Na rynku europejskim dominują obecnie silniki prądu zmiennego - 96,2%, wśród których 87%
stanowią silniki trójfazowe indukcyjne, z czego silniki 2 biegunowe obejmują 15-35 %,
a 4 biegunowe 50-70 %.
W wielu państwach na świecie stosuje się wymagania dotyczące minimalnych poziomów
sprawności dla tych urządzeń. W U.S.A, Kanadzie i Meksyku obowiązują standardy minimalne
EPAct – High Efficiency (w USA od1997) odpowiadające silnikom klasy eff1 wg standardów
europejskich. Dodatkowo jako standard dobrowolny od roku 2001 zaleca się stosowanie
silników NEMA Premium o sprawności wyŜszej niŜ eff1.
Podobnie standardy minimalne (na poziomie europejskiej klasy eff1) obowiązują lub w
najbliŜszym czasie będą obowiązywać w Australii i Nowej Zelandii, Brazylii, Chinach i Korei
Południowej.
W UE w 1998 roku zostało zawarte porozumienie dobrowolne pomiędzy stowarzyszeniem
producentów CEMEP (European Committee of Manufacturers of Electrical Machines and Power
Electronics) i Komisją Europejską w zakresie upowszechnienia na rynku silników o wyŜszych
sprawnościach. Na potrzeby tego porozumienia wprowadzono system klasyfikacji silników
dotyczący silników trójfazowych indukcyjnych klatkowych niskiego napięcia o mocach
znamionowych od 1,1 kW do 90 kW i liczbie biegunów 2 oraz 4 obejmujący trzy klasy eff1silniki wysokosprawne, eff2 – silniki o średniej sprawności oraz eff3 – silniki niskosprawne.
W wyniku porozumienia CEMEP i podejmowanych działań zarówno przez producentów, jak i
Komisję Europejską oraz rządy poszczególnych państw członkowskich sytuacja na europejskim
rynku silników zmieniała się w sposób następujący: udział niskosprawnych silników klasy eff3
zmalał z 68% w roku 1998 do 4% w 2005 na rzecz silników klasy eff2, które obecnie stanowią
87% rynku. Równocześnie w latach 1998 – 2005 systematycznie wzrastał udział w rynku
silników klasy eff1 z 2% do 9% (Rys. 3).
125
Rys. 3 Struktura sprzedaŜy silników elektrycznych na rynku europejskim w zaleŜności od
klasy efektywności
Przewiduje się, Ŝe w wyniku obecnie prowadzonych prac nad wymaganiami na potrzeby
dyrektywy dot. ekoprojektowania urządzeń zuŜywających energię, silniki klasy eff1 będą
stanowić przedmiot intensywnej promocji. Obecnie w propozycji BAT w zakresie efektywności
energetycznej zaleca się jednoznacznie stosowanie silników klasy eff1.
W Polsce, do momentu wejścia do UE, sprawności minimalne silników były regulowane przez
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań w
zakresie efektywności energetycznej (Dz. U. 2003 nr 79 poz. 714). W 1999 stworzono równieŜ
polską normę dotyczącą silników energooszczędnych PN-E-06741 „Silniki indukcyjne
trójfazowe klatkowe o wysokiej sprawności. Wymagania i metody badań”. Obecnie wymagałaby
ona aktualizacji, która ze względów proceduralnych i uwzględniając fakt, Ŝe trwają obecnie
intensywne prace nad normą światową w tym zakresie (IEC 60034-30 Efficiency classes of
single speed three-phases cage induction motors) jest niecelowa.
Natomiast w 2006 roku Stowarzyszenie Elektryków Polskich wydało normę dobrowolną:
N SEP-E-006 „Silniki energooszczędne (silniki o wysokiej sprawności) - Wymagania –
Wytyczne doboru – Komentarz”, która moŜe stanowić podstawę do wyboru urządzeń
wysokosprawnych. Norma ta oprócz szczegółowych wymagań w zakresie parametrów silników
energooszczędnych zawiera wytyczne doboru tych silników do urządzeń napędzanych.
Obecnie producenci krajowi oferują pełna gamę silników zarówno standardowych jak i
energooszczędnych na Rys. 4 przedstawiono poziomy sprawności krajowych silników
serii Sg oraz energooszczędnych serii SEE na tle wymaganych poziomów sprawności dla klas
eff1 i eff2
Na szczególną uwagę zasługuje fakt, Ŝe w ramach Polskiego Programu Efektywnego
Wykorzystanie Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) finansowanego przez GEF,
realizowanego przez KAPE oraz FEWE. Producenci wprowadzający na rynek silniki
126
energooszczędne mogą korzystać z dopłat, które pokrywają obecnie prawie w całości koszty
inkrementalne związane z produkcją silników energooszczędnych (dopłaty planowane są jeszcze
na lata 2007 i 2008) w związku z tym klienci obecnie mogą kupować silniki energooszczędne w
cenach zbliŜonych do cen silników standardowych
Rys. 4 Sprawność wybranych silników produkcji krajowej na tle wymaganych poziomów
sprawności dla klas eff1 i eff2
Niewątpliwe zalety silników energooszczędnych (niŜsze koszy eksploatacji, dłuŜszy czas Ŝycia,
większa niezawodność) obarczone są wyŜszą ceną spowodowaną w znacznej mierze
zwiększonym zapotrzebowaniem na miedź i stal elektrotechniczną. Przeciętnie cena silnika
energooszczędnego jest o 20%, a dla małych jednostek nawet o 30% wyŜsza niŜ silnika
standardowego (w Polsce obecnie ta róŜnica w znacznej części jest pokrywana przez projekt
PEMP).
Szczegółowe koszty i korzyści stosowania silników energooszczędnych w miejsce
standardowych mogą być oceniane przy pomocy programu komputerowego EFEmotor,
dostępnego bezpłatnie poprzez strony internetowe projektu PEMP (www.pemp.pl) lub
bezpośrednio pod adresem: www.efemotor.pemp.pl.
127
3.8.2. Propozycja kryteriów środowiskowych dla silników elektrycznych
W związku z powyŜej opisaną sytuacją proponuje się postawić wymagania minimalne dla
silników elektrycznych o mocach od 1,1 kW do 90 kW zgodnie z wymogami dla klasy eff1 w
zakresie silników, które objęte są tą klasyfikacją.
Natomiast dla pozostałych silników z przedziału od 0,75 kW do 160 kW i liczbie biegunów 2 lub
4 proponuje się zalecić wykonywanie analiz efektywności ekonomicznej stosowania silników
energooszczędnych zgodnie z procedurą opisaną w N SEP-E-006 i dobór silników zaleŜny od
preferencji inwestora, z uwzględnieniem faktu, Ŝe obecnie dopłaty PEMP są dostępne dla
silników w całym zakresie mocy (0,75- 160 kW).
Proponowany zapis dotyczący wymagań:
W urządzeniach napędowych napędzanych silnikami trójfazowymi indukcyjnymi
klatkowymi niskiego napięcia (do 690V) o mocach znamionowych od 1,1 kW do 90 kW i
liczbie biegunów 2 lub 4 do pracy ciągłej S1 (lub S3 i czasem pracy powyŜej 80 % naleŜy
zastosować silniki klasy eff1. Dotyczy to równieŜ napędów regulowanych za pomocą
przemienników częstotliwości.
Szczegółowe wymagania sprawności minimalnych dla klasy eff1 dla typów silników 2 i 4
biegunowych przedstawiono w Tab. 36.
Zastosowania takich silników nie naleŜy wymagać tylko w uzasadnionych przypadkach, jeŜeli
nie pozwalają na to warunki rozruchu, gabaryty lub analiza kosztów w cyklu Ŝycia LCC (efekt
energooszczędnościowy wyznaczony na podstawie normy SEP-E-006) wykaŜe nieopłacalność
takiego rozwiązania.
Tab. 36 Sprawności minimalne dla silników 2 i 4 biegunowych
kW
1,1
1,5
2,2
3
4
5,5
7,5
11
15
18,5
22
30
37
45
55
75
90
Silniki 4 biegunowe
eff1-motors ηN
≥ 83,8
≥ 85,0
≥ 86,4
≥ 87,4
≥ 88,3
≥ 89,2
≥ 90,1
≥ 91,0
≥ 91,8
≥ 92,2
≥ 92,6
≥ 93,2
≥ 93,6
≥ 93,9
≥ 94,2
≥ 94,7
≥ 95,0
Silniki 2 biegunowe
eff1-motors ηN
≥ 82,8
≥ 84,1
≥ 85,6
≥ 86,7
≥ 87,6
≥ 88,6
≥ 89,5
≥ 90,5
≥ 91,3
≥ 91,8
≥ 92,2
≥ 92,9
≥ 93,3
≥ 93,7
≥ 94,0
≥ 94,6
≥ 95,0
128
Na Rys. 5 i Rys. 6 przedstawiono wzory oznaczenia klasy efektywności energetycznej eff1
silników oraz wzór oznakowania silników energooszczędnych objętych dopłatami w ramach
projektu PEMP.
Rys. 5 Wzór oznaczenia klasy eff1
Rys. 6 Oznakowanie silników energooszczędnych objętych dopłatami projektu PEMP
129

krajowa agencja poszanowania energii sa

Transkrypt

Podobne dokumenty

THE INTERNATIONAL PLANNING MEETING

mgr Izabela Ratman-Kłosińska, Kierownik Działu Współpracy z

Proszek do HP LaserJet 2100, 2200 (96A) 300 gram - Semi-Art

Stoisko WPHI Kolonia na Targach IPM w Essen

Zmiana treści Specyfikacji istotnych warunków zamówienia

R 10 1,5 1,5 2 2 1,5 R2 5,3 2 3 1,5 2 2 1,5 5,5 R3 R3 1,5

Ochrona Środowiska, specjalność: Zarządzanie Środowiskiem

Proszek do HP LaserJet 4000, 4100 (27A, 61A) 350 gram - Semi-Art