POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

Załącznik Nr 1 do
Zarządzenia Nr 9H/2010/2011
Dyrektora Zespołu Szkół w Otocznej
z dnia 31.12.2010 r.
POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
w Zespole Szkół w Otocznej
ROZDZIAŁ I.
POSTANOWIENIA OGÓLNE
§ 1.
Słownik terminów.
1. Apetyt na ryzyko – wielkość, poziom ryzyka, jaką Szkoła jest gotowa w dowolnym
czasie zaakceptować , tolerować istnienie ryzyka i jego skutki.
2. Czynnik ryzyka - okoliczności, stan prawny, stan faktyczny, które mogą ale nie muszą
wywołać ryzyko wystąpienia nieprawidłowości.
3. Mechanizm kontrolny – element systemu zarządzania, zasady określone przez przepisy
prawa lub zarządzenia kadry zarządzającej, (w formie pisemnej) mające ograniczyć
prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka lub zniwelować skutki zaistniałego ryzyka
4. Obszar działania - definiowany na poziomie strategicznym, obejmujący najczęściej kilka
procesów tworzących logiczną całość i rządzący się podobnymi regułami.
5. Obszar ryzyka - to obszar, w którym występują istotne z punktu widzenia Szkoły
czynniki ryzyka.
6. Ocena ryzyka - ewaluacja ryzyka w odniesieniu do jego oddziaływania, jeśli ryzyko
wystąpi, oraz prawdopodobieństwa wystąpienia tego ryzyka.
7. Prawdopodobieństwo zaistnienia ryzyka - oszacowanie w oparciu o przeszłe zdarzenia
przy założeniu, że w przyszłości nie zaistnieją w danym obszarze znaczne zmiany.
8. Proces - uporządkowany logicznie ciąg czynności, działań, decyzji i uzgodnień, których
efektem jest powstanie pewnej wartości dodanej w postaci, dającej się określić zmiany
w środowisku zewnętrznym, jako efekt pracy.
9. Rejestr ryzyk – dokument odzwierciedlający przeprowadzoną identyfikację i analizę
ryzyk, a także przyjętą reakcję na ryzyko.
10. Ryzyko - prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń (pozytywnych i negatywnych), które
mogą mieć wpływ na osiągnięcie zamierzonych celów Szkoły lub powodują odchylenia
od oczekiwanych stanów. Jest to kombinacja prawdopodobieństwa i oddziaływania
(skutku), przy uwzględnieniu postrzeganego znaczenia. Ryzyko odnosi się zawsze do
przyszłych zdarzeń, a oszacowanie jego rozmiarów jest projekcją w przyszłość.
W procesie identyfikacji ryzyka uwzględnia się także ryzyko utracenia korzyści
związanych z pojawiającymi się szansami, których Szkoła może nie wykorzystać.
11. System kontroli – ogół zasad zaprojektowanych i wdrożonych przez kierownictwo,
obejmujących całą organizację, stanowiących spójną i logiczną całość funkcjonującą
w określonym środowisku na wszystkich poziomach zarządzania, służy zwiększeniu
prawdopodobieństwa zrealizowania wytyczonych celów oraz zarządzaniu ryzykiem,
w tym zmniejszenia skutków jeśli ryzyko wystąpi.
12. System zarządzania – obejmuje planowanie strategiczne, w tym określenie celów,
zaplanowanie metod realizacji, analizę potrzeb, wdrożenie systemu zarządzania i kontroli,
przegląd zarządzania, czyli monitoring i ocena, w tym ocena ryzyka, działania korygujące.
13. Właściciel ryzyka - osoba odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem, mająca kompetencje
do podjęcia działań zaradczych w stosunku do obszaru, którym zarządza.
14. Zarządzanie ryzykiem – realizowany przez Dyrektora szkoły proces, którego celem jest
identyfikacja potencjalnych ryzyk, które mogą mieć wpływ na realizację celów i zadań
Polityka zarządzania ryzykiem w Zespole Szkół w Otocznej
jednostki. Proces zarządzania ryzykiem obejmuje ryzyko występujące we wszystkich
procesach decyzyjnych i każdy szczebel zarządzania.
15. Dyrektor szkoły –należy przez to rozumieć dyrektora Zespołu Szkół w Otocznej.
16. Samodzielne stanowisko (jednostka organizacyjna) – należy przez to rozumieć
głównego księgowego, sekretarza szkoły, referenta.
17. Jednostka – Zespół Szkół w Otocznej.
§ 2.
Polityka zarządzania ryzykiem obejmuje:
1)zakres zadań i obowiązków podmiotów uczestniczących w procesie zarządzania
ryzykiem,
2)zasady i tryb identyfikacji ryzyka,
3)zasady i tryb dokonywania analizy ryzyka,
4)zasady określania właściwej reakcji na ryzyko.
§ 3.
Polityka zarządzania ryzykiem ma zastosowanie dla wszystkich samodzielnych stanowisk
(do wszystkich komórek organizacyjnych).
§ 4.
Zarządzanie ryzykiem jest procesem ciągłym i nie ogranicza się do działań określonych
w § 2 ust.1.
§ 5.
Celem zarządzania ryzykiem jest zwiększenie prawdopodobieństwa osiągnięcia
wyznaczonych celów i zadań, poprzez ograniczenie prawdopodobieństwa wystąpienia
ryzyka oraz zabezpieczanie się przed jego skutkami. Następuje to poprzez:
1)rozpoznanie – czyli identyfikowanie ryzyka, określenie rodzajów ryzyk, które wiążą
się z działalnością placówki i dokonywanie ich pomiaru,
2)ocenę ryzyka i jego istotności,
3)zarządzanie ryzykiem, które polega na badaniu efektywności i skuteczności
podejmowanych działań, poprzez system kontroli instytucjonalnej i zewnętrznej,
4)kontrolę zarządzania ryzykiem, której istotą podjętych działań jest ocena
zastosowanych metod redukcji ryzyka, prowadząca do skutecznego i efektywnego
realizowania celów i nałożonych zadań.
§ 6.
Niezbędnymi warunkami wdrożenia polityki zarządzania ryzykiem są:
1)określenie jasnych, spójnych i zgodnych z misją jednostki celów i zadań,
2)ustalenie mierzalnych wskaźników realizacji wyznaczonych celów i zadań,
3)określenie poziomu ryzyka akceptowalnego dla wyznaczonych celów i zadań,
4)prowadzenie bieżącego monitoringu realizacji celów i zadań,
5)prowadzenie analizy poprawności i stosowania mechanizmów kontroli zarządczej.
Polityka zarządzania ryzykiem w Zespole Szkół w Otocznej
Rozdział II.
GŁÓWNE CELE SZKOŁY
§ 7.
Zespół Szkół w Otocznej jest szkołą publiczną, mającą osobowość prawną.
§ 8.
Podstawowymi zadaniami Szkoły, wg Statutu Szkoły, są:
1. Szkoła realizuje cele i zadania określone w Ustawie o systemie oświaty oraz przepisach
wydanych na jej podstawie, koncentrując się na prowadzeniu działalności dydaktycznej,
wychowawczej oraz opiekuńczej.
2. Szkoła stwarza warunki do komplementarnego rozwoju uczniów, uwzględniając ich
indywidualne zainteresowania i potrzeby, a także ich możliwości psychofizyczne.
3. W zakresie działalności dydaktycznej Szkoła w szczególności:
a. umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa
ukończenia Szkoły,
b. działa w kierunku rozwijania zainteresowań uczniów poprzez organizowanie kół
zainteresowań , imprez sportowych, olimpiad i konkursów,
c. zapewnia wszechstronną pomoc uczniom mającym trudności z opanowaniem
treści programu nauczania.
4. W zakresie działalności wychowawczej Szkoła w szczególności:
a. kształtuje środowisko wychowawcze sprzyjające realizacji celów i zasad
określonych
w ustawie o systemie oświaty i przepisów do niej wykonawczych, stosownie do
warunków Szkoły i wieku uczniów,
b. upowszechnia zasady tolerancji, wolności sumienia i poczucia sprawiedliwości,
c. kształtuje postawy patriotyczne (także w wymiarze lokalnym),
d. sprzyja zachowaniom proekologicznym,
e. umożliwia uczniom podtrzymanie tożsamości narodowej, etnicznej, językowej
i religijnej,
f. szanuje indywidualność uczniów i ich prawo do własnej oceny rzeczywistości,
g. budzi szacunek do pracy poprzez dobrze zorganizowaną pracę na rzecz Szkoły
i środowiska,
h. wdraża do dyscypliny i punktualności.
ROZDZIAŁ III.
ZAKRESY ZADAŃ I OBOWIĄZKÓW
§ 9.
1. Za realizację polityki zarządzania ryzykiem odpowiada Dyrektor szkoły poprzez:
1)kształtowanie i wdrażanie polityki zarządzania ryzykiem,
2)nadzór i monitorowanie skuteczności procesu zarządzania ryzykiem,
3)wyznaczanie poziomu akceptowalnego dla każdego ryzyka,
4)podejmowanie decyzji dotyczących sposobu reakcji na poszczególne ryzyka.
2. Pracownicy na samodzielnych stanowiskach (kierownicy komórek organizacyjnych)
odpowiadają za zarządzanie ryzykiem poprzez:
1) identyfikację ryzyk związanych z realizacją przydzielonych zadań,
2) wskazywanie właścicieli zidentyfikowanych ryzyk,
3) przeprowadzanie analizy zidentyfikowanego ryzyka,
4) proponowanie sposobu postępowania w odniesieniu do poszczególnych ryzyk,
5) wdrażanie działań zaradczych w stosunku do zidentyfikowanego ryzyka.
3. Pracownicy wymienieni w ust.2 są zobowiązani do współpracy z dyrektorem szkoły.
Polityka zarządzania ryzykiem w Zespole Szkół w Otocznej
ROZDZIAŁ IV.
IDENTYFIKACJA RYZYKA
§ 10.
1. Identyfikacja ryzyk prowadzona jest na poziomie jednostki i na poziomie
poszczególnych samodzielnych stanowiska pracy (komórek organizacyjnych).
2. Proces identyfikacji i analizy czynników ryzyka odbywa się, przynajmniej raz do roku.
3. W procesie identyfikacji ryzyka uwzględnia się czynniki sprzyjające wystąpieniu ryzyk
według obszarów wrażliwych, określonych w Załączniku Nr 1 do Polityki zarządzania
ryzykiem.
4. W procesie identyfikacji ryzyka uwzględnia się czynniki je kształtujące. Ze względu na
ich źródło ryzyka dzielą się na :
1) zewnętrzne – rodzaj ryzyka determinowanego przez czynniki zewnętrzne,
2) wewnętrzne – ryzyko to obejmuje działania wewnętrzne placówki i może być
zarządzane wewnątrz jednostki.
5. Każde zidentyfikowane ryzyko ujmuje się w rejestrze.
6. Dla każdego zidentyfikowanego ryzyka ustala się jego właściciela.
7. Każdy pracownik ma prawo i obowiązek zgłaszania swojemu bezpośredniemu
przełożonemu ryzyk zidentyfikowanych podczas wykonywania przydzielonych zadań.
ROZDZIAŁ V.
ANALIZA RYZYKA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
§ 11.
Każdy czynnik ryzyka podlega analizie pod kątem jego wpływu na osiąganie przez Szkołę
założonych celów.
W ramach analizy ryzyka oceniana jest istotność czynnika ryzyka, który według
oceniającego ma znaczenie dla funkcjonowania Szkoły jako całości i osiągania
wytyczonych celów, nadając każdemu czynnikowi w ramach obszaru punktacje od 1 do 4,
gdzie:
1 - oznacza małą istotność,
2 - oznacza średnią istotność,
3 – oznacza dużą istotność,
4 – bardzo dużą istotność czynnika.
Każde ryzyko jest oceniane pod względem przynależności do kategorii określonych
w Załączniku Nr 2 do Polityki zarządzania ryzykiem.
Czynniki ryzyka zdefiniowane na poziomie strategicznym i nieistotne z punktu widzenia
oceniającego nie podlegają ocenie.
Przy ocenie istotności czynnika ryzyka należy wziąć pod uwagę ryzyka jakie są
generowane przez dany czynnik, prawdopodobieństwo ich ziszczenia się oraz skutki
zaistnienia ryzyka – określone w Załączniku Nr 3 do Polityki zarządzania ryzykiem.
Przy ocenie prawdopodobieństwa zdarzenia należy wziąć pod uwagę istniejące
mechanizmy kontrolne, ich skuteczność i poziom wdrożenia.
Przy ocenie skutków należy wziąć pod uwagę zarówno skutki finansowe, jak
i niefinansowe, tj. utrata reputacji, konsekwencje prawne, w tym karno-skarbowe, utrata
szansy, opóźnienia, obniżenie jakości pracy i inne.
Dyrektor szkoły oznacza poziom akceptowalny dla danego ryzyka.
Polityka zarządzania ryzykiem w Zespole Szkół w Otocznej
ROZDZIAŁ VI.
REAKCJA NA RYZYKO
§ 12.
1. Dla każdego istotnego zidentyfikowanego ryzyka właściciel ryzyka wskazuje optymalną
reakcję. Przyjmuje się niżej wymienione reakcje na ryzyko:
1) tolerowanie – będzie to miało miejsce w przypadkach, kiedy koszty skutecznego
przeciwdziałania ryzyku mogą przekraczać jego potencjalne korzyści, z zdolności do
skutecznego przeciwdziałania są ograniczone
lub wykraczające poza decyzje
i działania wewnętrzne,
2) przeniesienie – dotyczyć to będzie kategorii ryzyk w odniesieniu do których nastąpi
przeniesienie ich na inna instytucję, między innymi poprzez ubezpieczenie lub zlecenie
usług na zewnątrz,
3) wycofanie się – dotyczyć to będzie grupy ryzyk dla których mimo podejmowanych
działań nie udało się zmniejszyć ich istotności do akceptowanego poziomu,
4) przeciwdziałanie – dotyczyć to będzie kategorii ryzyk, które wymagać będą podjęcia
zdecydowanych, przemyślanych i zaplanowanych działań prowadzących do ich
likwidacji, lub znacznego ograniczenia.
Rozdział VII.
MONITOROWANIE RYZYKA I NADZÓR
§ 13.
1. W Szkole proces monitorowania ryzyka jest procesem ciągłym realizowanym na każdym
szczeblu zarządzania, który pozwala na podejmowanie decyzji w odpowiednim czasie.
2. Dyrekcja Szkoły wspiera wszelkie działania pracowników Szkoły przyjmujących
odpowiedzialność za ryzyko.
3. Pracownicy Szkoły przyjmujący odpowiedzialność za ryzyko prowadzą monitoring
funkcjonowania mechanizmów kontrolnych pod kątem ich adekwatności i skuteczności.
4. Pracownicy Szkoły obowiązani są do systematycznej analizy wystąpienia ryzyk na
stanowiskach pracy i zgłaszania ich Dyrektorowi szkoły.
5. Wprowadza się system wdrażana procesu zarządzania ryzykiem, poprzez zapoznanie
wszystkich pracowników z niniejszą procedurą.
ROZDZIAŁ VIII.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE.
§ 14.
Pracownicy zobowiązani są do przestrzegania zasad i procedur określonych w Polityce
zarządzania ryzykiem.
§ 15.
Ocenę procesu zarządzania ryzykiem mogą przeprowadzić audytorzy zewnętrzni.
§ 16.
Polityka zarządzania ryzykiem obowiązuje od 1 stycznia 2010 roku.
Polityka zarządzania ryzykiem w Zespole Szkół w Otocznej