Nauka o języku
Transkrypt
Nauka o języku
Tematy na ustną /wewnętrzną/ część egzaminu maturalnego z języka polskiego MATURA 2014 NAUKA O JĘZYKU 1. Słowa - klucze i ich funkcja w dziele literackim. Omów na wybranych przykładach. 2. Bohatera literackiego charakteryzuje jego język. Udowodnij to, odwołując się do wybranych przykładów. 3. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcję „skrzydlatych słów” w tekstach mówionych i pisanych. 4. Język Twoich rówieśników- scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 5. Analizując celowo zgromadzony materiał, wskaż najważniejsze funkcje językowe wykorzystywane przez twórców reklamy. 6. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 7. Wybierz dziedzinę nauki i zbierz słownictwo z nią związane. Sformułuj logiczne kategorie, w myśl których pogrupujesz zebrany materiał 8. Frazeologizmy biblijne i mitologiczne. Omów ich genezę i wpływ na poezję współczesną. 9. Ekonomia języka czy niechlujstwo językowe? Scharakteryzuj i oceń zjawisko dotyczące internautów i nadawców SMSów. 10. Na podstawie zebranego przez siebie materiału oceń sprawność i poprawność językową współczesnych dziennikarzy i publicystów telewizyjnych i radiowych. 11. Na podstawie zgromadzonego przez siebie materiału scharakteryzuj i oceń słownictwo i frazeologię współczesnych polityków występujących w mediach. 12. Jak w polszczyźnie odzwierciedla się kultura naszych przodków? Zanalizuj zgromadzony materiał językowy. 13. Jak zmienia się język? Na wybranych przykładach utworów średniowiecznych omów wybrane zjawiska językowe. 14. Scharakteryzuj język środowiska szkolnego. Wskaż typowe dla niego wyróżniki językowe. 15. Zaprezentuj rozwój polskiej wersyfikacji, odwołując się do wybranych przykładów. 16. Zaprezentuj funkcjonowanie w różnych utworach literackich stylizacji językowych. Dokonaj ich charakterystyki i określ funkcje w wybranym utworze. 17. Język groteski. Omów zagadnienie na wybranych przykładach 18. Oceń, na samodzielnie zgromadzonych przykładach, jaki wpływ na rozwój języka ma szkoła? 19. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 20. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 21. Omów język wybranego autora literatury fantasy, wskazując na specyficzne cechy tego kodu, w odniesieniu do różnych poziomów języka. 22. Język specjalny a specjalistyczny? Wskaż różnice, analizując wybrane przykłady z różnych dziedzin. 1 23. Język fanów Harry’ego Pottera. Spróbuj ustalić, czy elementy języka bohatera przeniknęły do słownictwa jego zwolenników. 24. Choroba wulgarności w języku polskim. Oceń ilość wulgaryzmów występujących współcześnie w języku polskim, analizując wybrane przez siebie przykłady. 25. Przydomki i imioniska. Zanalizuj ich funkcje w kodzie językowym współczesnej polszczyzny. 26. Kod nauczycieli a kod uczniów. Przedstaw problem, analizując i porównując celowo zgromadzony materiał językowy. 27. Charakterystyczne cechy języka dzieci młodszych. Przedstaw ich występowanie na rozmaitych poziomach porozumiewania się. 28. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 29. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 30. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 31. Ekspresja i impresja- analizując celowo zgromadzony materiał językowy, określ właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy. 32. Na przykładzie wybranych tekstów reklamowych scharakteryzuj różnorodność stylów tych wypowiedzi. 33. O czym się nie mówi. Omów charakterystyczne dla naszej kultury obszary tabu językowego. 34. Na przykładzie wybranych przez siebie tekstów autorów obcych omów problematykę przekładu literackiego w zakresie struktury językowej. 35. Analizując wybrane teksty literackie, omów funkcjonowanie słowotwórczych środków wyrazu. 36. Na zgromadzonym przez siebie materiale, omów funkcjonowanie fonetycznych środków wyrazu. 37. Język reklam i bilbordów- omów środki językowe stosowane w reklamie do celów perswazyjnych. 38. Analizując zgromadzony materiał językowy scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość. 39. Przedstaw język wyznań miłosnych i jego funkcjonowanie w utworze. 40. Neologizmy we współczesnej polszczyźnie. Oceń ich poprawność na wybranych przykładach. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 41. Język w służbie propagandy. Wykorzystując celowo zgromadzony materiał, zanalizuj teksty publicystyczne PRL-u. 42. Czy Polacy umieją dyskutować? Wykorzystując programy telewizyjne, radiowe, publicystykę, zanalizuj język trudnej sztuki dyskusji. 43. Graffiti jako forma ekspresji i wypowiedź językowa. Omów, odwołując się do zgromadzonych przez siebie materiałów. 44. Zapożyczenia językowe – zjawisko pożyteczne czy zagrażające językowi? Ustosunkuj się do problemu, analizując zapożyczenia językowe we współczesnej polszczyźnie. 45. Omów znane zjawiska językowe w piśmiennictwie średniowiecza. 46. Scharakteryzuj na wybranych przykładach, systemy wersyfikacyjne w literaturze polskiej. 47. Przedstaw na wybranych przykładach kunsztowność języka poetów barokowych. 48. Omów sarmackie nawyki językowe, analizując celowo zgromadzony materiał. 49. Nazwy własne – osobowe i miejscowe, ich geneza i związek z przeszłością narodu. Omów na wybranych przykładach. 50. „Memento Mori!” – scharakteryzuj językowy obraz świata na podstawie analizy napisów nagrobnych z cmentarzy skawińskich i powiatu krakowskiego. 2 51. Na podstawie analizy zebranego materiału, przedstaw cechy charakterystyczne dla języka SMS-ów. 52. W oparciu o zebrany materiał, przedstaw cechy charakterystyczne dla języka kibica piłkarskiego. 53. Specyfika języka komentatora sportowego – przedstaw ją analizując wybrane przykłady. 54. W oparciu o analizę wybranych przykładów przedstaw zjawisko przenikania języka reklamy do mowy codziennej. 55. Gwara a stylizacja gwarowa. Omów, odwołując się do wybranych przykładów. 56. Archaizmy w powieściach historycznych Sienkiewicza. Scharakteryzuj ich rolę. 57. Oceń rolę chrystianizacji w dziejach języka polskiego, odwołując się do wybranych zjawisk językowych i właściwych tekstów. 58. Oceń rolę mass mediów w kształtowaniu języka współczesnej polszczyzny. Zaprezentuj i zinterpretuj zgromadzone przez siebie przykłady z różnych dziedzin, np. języka kultury, obyczajowości i innych. 59. Analizując wybrane teksty literackie, omów funkcjonowanie semantycznych środków wyrazu. 60. Zanalizuj pod względem językowym i kulturowym przysłowia polskie, o określonej tematyce. 61. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych utworów. 62. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa- porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 63. Dokonaj analizy języka wykorzystywanego we współczesnych grach komputerowych na podstawie wybranych tytułów polskojęzycznych. 64.Gry komputerowe a literatura, czyli jak to jest napisać książkę na podstawie gry. Przeanalizuj temat, odwołując się do wybranych przykładów. 3