Prawo restrukturyzacyjne cz. II

Prawo europejskie
Prawo restrukturyzacyjne cz. II
Restrukturyzacja przez układ
Wojciech Piłat
Prawo restrukturyzacyjne wraz z prawem
upadłościowym mają tworzyć spójny
system regulacji. Dłużnik potencjalnie zagrożony upadłością, a chcący jej uniknąć
może z własnej inicjatywy podjąć próbę
restrukturyzacji. Trzeba jednak pamiętać,
że w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego nie można ogłosić upadłości
firmy.
Wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego (wniosek restrukturyzacyjny) mogą składać jedynie dłużnicy
będący w stanie tzw. niewypłacalności oraz
zagrożeni niewypłacalnością. Postępowania restrukturyzacyjnego nie może
wszcząć wierzyciel dłużnika; pozostaje
on jednak uprawniony do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika. Wniosek ten jest tożsamy z obecnym wnioskiem
o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej. Cały
czas w mocy pozostaje zasada, że upadłość likwidacyjna może zostać ogłoszona
także na wniosek dłużnika. W przypadku
zbiegu wniosków o ogłoszenie upadłości
oraz o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności rozpatrzeniu podlega wniosek o wszczęcie
restrukturyzacji.
W trakcie postępowania
restrukturyzacyjnego
nie można ogłosić
upadłości firmy.
Za naczelne zasady prawa restrukturyzacyjnego przyjmuje się:
1)zasadę ochrony słusznych praw dłużnika – przy czym interes dłużnika jest
rozumiany jako restrukturyzacja przedsiębiorstwa i zapobieżenie jego likwidacji;
2)zasadę dominacji grupowego (zbiorowego) interesu wierzycieli – przy
zachowaniu konieczności wyważenia
różnorakich interesów poszczególnych
wierzycieli.
4
Biuletyn euro info (02)
Jednocześnie każde postępowanie restrukturyzacyjne mają cechować następujące zasady:
1) szybkość,
2) równość uczestników,
3) jawność.
Jak wspomniano powyżej, wniosek
o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego może złożyć przedsiębiorca będący w stanie tzw. niewypłacalności lub
zagrożony popadnięciem w ten stan. Jego
definicja znajdująca się w ustawie Prawo
upadłościowe i naprawcze ulegnie istotnej
zmianie. Najogólniej rzecz ujmując, dłużnik
będzie uznany za niewypłacalnego, jeżeli
utracił zdolność do wykonywania swoich
wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Ustawa wprowadza jednak domniemanie
stanu niewypłacalności, jeżeli opóźnienie
w wykonaniu zobowiązań pieniężnych
przekracza trzy miesiące.
Ponadto dłużnik będący spółką kapitałową jest niewypłacalny także wtedy, kiedy:
1)jego zobowiązania pieniężne przekroczą wartość jego majątku, a stan ten
utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące;
2)zgodnie z bilansem jego zobowiązania przekroczą wartość jego aktywów,
a stan ten utrzymuje się przez okres
przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Ustawodawca zrywa zatem z obowiązującą obecnie zasadą, że upadłość może
zostać ogłoszona wskutek niezapłacenia dwóch faktur.
Zgodnie z założeniami ustawy do wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych
będą miały zastosowanie podobne regulacje dotyczące zakresu wierzytelności objętych układem, propozycji układowych,
zawarcia i zatwierdzenia układu i jego
skutków, a także zasady zmian i uchylenia układu. Zmiany przewidują także
m.in. wprowadzenie instytucji zwiększających wpływ wierzycieli na prze-
bieg postępowania przy jednoczesnym
ograniczeniu roli sądu i sędziego-komisarza. Wierzyciele będą mogli skutecznie
domagać się powołania rady wierzycieli,
a ich wniosek będzie obligował sędziegokomisarza do jej powołania. W toku postępowania restrukturyzacyjnego kompetencje rady wierzycieli zostaną zwiększone, uproszczona będzie także procedura
zmiany jej składu.
Dłużnik będzie uznany
za niewypłacalnego,
jeżeli utracił zdolność
do wykonywania swoich
wymagalnych zobowiązań
pieniężnych.
Przewidywane zmiany obejmują także
rozwiązania, które mają zapobiec możliwości wykorzystywania postępowania
restrukturyzacyjnego w celu pokrzywdzenia wierzycieli. Sąd odmówi otwarcia
postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli
mogłoby to prowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli, względnie gdy działania
dłużnika, jego sposób zarządzania przedsiębiorstwem i prowadzenia negocjacji
z wierzycielami wskazuje, że jego jedynym
celem jest uniemożliwienie wierzycielom
prowadzenia skutecznej egzekucji (np. poprzez pozbywanie się majątku lub pozornie nieudolne prowadzenie przedsiębiorstwa) lub przegłosowanie układu przez
wierzycieli, wobec których zaciągnięte
zostały fikcyjne zobowiązania (np. na rzecz
podmiotów powiązanych faktycznie, ale
nie formalnie).
Wprowadzenie przepisów dotyczących
procedur restrukturyzacyjnych pozostaje
w ścisłym związku ze zmianami planowanymi w stosunku do ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Pomimo obszerności
tych ostatnich ustawodawca nie planuje
jednak modyfikacji podstawowych zało-
Prawo europejskie
żeń i zasad, na których opiera się obecna
struktura postępowania upadłościowego
z opcją likwidacyjną. Cele postępowania
upadłościowego, jego główne instytucje oraz zasadnicze elementy procedury pozostaną niezmienione.
Doradca restrukturyzacyjny
Należy także odnotować, że od 1 stycznia
2016 r. ma powstać nowy zawód: doradca restrukturyzacyjny. Podobnie jak
w przypadku syndyka masy upadłości, ma
on mieć charakter licencjonowany. Wydaje się, że przy tworzeniu zawodu doradcy
ustawodawcy przyświecały poniższe cele.
Drugi cel ustawodawcy to stworzenie zawodu, który, w odróżnieniu od syndyka,
miałby charakter komercyjny. Syndycy,
zarządcy i nadzorcy sądowi funkcjonują
w zasadzie tylko w zakresie postępowań
sądowych. Natomiast doradca restrukturyzacyjny ma funkcjonować zarówno
w ramach postępowania sądowego, jak
i pozasądowo.
Podstawowym zadaniem doradcy ma być
wykonywanie tzw. czynności doradztwa
restrukturyzacyjnego. W ich zakres ma
wchodzić udzielanie porad, opinii i wyjaśnień oraz świadczenie innych usług
z zakresu restrukturyzacji i upadłości1.
Definicja czynności doradztwa restrukturyzacyjnego ma zatem charakter otwarty.
W istocie w ich zakres wchodzi doradzanie
przedsiębiorcom:
● jak zrestrukturyzować firmę,
● jak pozyskać nowe finansowanie,
● jak obniżać koszty działalności,
oraz prowadzenie negocjacji z wierzycielami itp.
Kompetencje doradców będą zatem
znacznie szersze niż syndyków. Docelowo
ma powstać rynek usług restrukturyzacyjnych, w którym będą funkcjonować licen-
Fot. Bartosz Bartosiński
Pierwszym z nich jest intencja, by doradca restrukturyzacyjny nie był kojarzony
z syndykiem masy upadłości. Ścisły podział na osoby przeprowadzające likwidację przedsiębiorstwa w postępowaniu
upadłościowym (czyli syndyków) oraz
osoby przeprowadzające czynności związane z restrukturyzacją firmy (czyli doradców restrukturyzacyjnych) jest powiązany
z rozwiązaniem systemowym obejmującym dwie odrębne ustawy, zdejmującym
z restrukturyzacji negatywne odium związane z terminem „upadłości”.
cjonowani doradcy. Z przyczyn oczywistych będą nimi przede wszystkim ci, którzy najszybciej zdobędą doświadczenie
i uznanie swoich klientów wskutek udanie
przeprowadzonych restrukturyzacji.
Osoby mające uprawnienia syndyka od
1 stycznia 2016 r. automatycznie otrzymają
uprawnienia doradcy restrukturyzacyjnego. To ostatnie budzi niemałe wątpliwości,
ponieważ komercyjny charakter zawodu
doradcy niewątpliwie niesie pewne zagrożenia. Doradca, który nawet dysponuje
wiedzą i doświadczeniem syndyka masy
upadłości, będzie musiał przyswoić sobie nowe obszary wiedzy. Przede wszystkim chodzi tutaj o zagadnienia z zakresu
pomocy publicznej, pomocy de minimis
i programów pomocowych sensu largo.
Odpowiedzią na zgłaszane wątpliwości
wydaje się m.in. dobranie właściwej formy
prawnej świadczenia usług przez danego
doradcę bądź zespół osób posiadających
łącznie odpowiednią wiedzę i uprawnie-
nia. Ustawa dopuszcza bowiem wykonywanie czynności nadzorcy albo zarządcy
w postępowaniach restrukturyzacyjnych
nie tylko przez osobę fizyczną posiadającą
licencję doradcy, ale też przez spółkę prawa handlowego.
Trzecim i najważniejszym celem wprowadzenia instytucji doradców jest przekonanie przedsiębiorców, że problemy
biznesowe warto rozwiązywać poprzez
postępowania prowadzone pod nadzorem sądu i przy wsparciu fachowo
do tego przygotowanych specjalistów,
a nie wyłącznie pozasądowo i na własną
rękę. Konieczność namawiania polskich
przedsiębiorców do wszczynania sądowych postępowań restrukturyzacyjnych
jest niestety pokłosiem dotychczasowego
stanu prawnego, ale także ogólnej niechęci krajowych podmiotów gospodarczych do wszczynania wszelkich procedur
sądowych, w tym również postępowań
upadłościowych. Według stanu dzisiejsze-
Biuletyn euro info (02)
5
Prawo europejskie
go postępowania naprawcze w zasadzie
w ogóle nie mają miejsca, natomiast spośród prowadzonych postępowań upadłościowych ponad 80% stanowią upadłości
likwidacyjne, a nie układowe. To ostatnie
wynika z faktu, że w momencie, w którym
przedsiębiorca zdecyduje się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, jest
już zbyt późno na ogłoszenie upadłości
z możliwością zawarcia układu z wierzycielami. W efekcie zdecydowana większość
postępowań kończy się likwidacją firmy
dłużnika. Czy uda się przedsiębiorców
przekonać do restrukturyzacji sądowej?
W zasadniczej mierze będzie to zależało od
tego, czy ustawa Prawo restrukturyzacyjne
w ogóle zacznie funkcjonować w praktyce, czy też jej przepisy pozostaną martwe.
Istotnym elementem przyczyniającym się
do popularyzacji nowych instytucji pośród
krajowych podmiotów gospodarczych
mogłaby być także odpowiednia polityka
informacyjna Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Ministerstwa Gospodarki, nagłaśniająca i edukująca krajowych przedsiębiorców w zakresie nowych prawnych
instrumentów restrukturyzacyjnych.
Cztery tryby postępowania
restrukturyzacyjnego
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje
wprowadzenie czterech nowych procedur restrukturyzacyjnych wdrażanych
w formie postępowania sądowego:
1)postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu,
2)przyspieszonego postępowania układowego,
3) postępowania układowego,
4) postępowania sanacyjnego.
Ich wspólną cechą będzie dokonywana
restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika. W pierwszej kolejności restrukturyzacji
mają podlegać jego zobowiązania, a ponadto, w różnym stopniu, jego majątek,
sposób zarządzania przedsiębiorstwem
oraz stan zatrudnienia w firmie. Przewidziane postępowania mają zapewnić
możliwość wyboru formy restrukturyzacji
dostosowanej do potrzeb poszczególnych
przedsiębiorstw znajdujących się w konkretnej sytuacji finansowej.
Postępowanie w przedmiocie
zatwierdzenia układu
Pierwszy z przewidzianych w ustawie trybów restrukturyzacyjnych, czyli postępowanie w przedmiocie zatwierdzenia
układu, cechuje maksymalne uproszcze-
6
Biuletyn euro info (02)
nie procedury. Umożliwia ono zawarcie
układu w wyniku samodzielnego zbierania przez dłużnika głosów wierzycieli
opowiadających się za zawarciem układu.
Zbieranie głosów odbywa się bez udziału
sądu, zaś same głosy zbierane są w formie
oświadczeń na piśmie. Postępowanie o zatwierdzenie układu może być prowadzone
jedynie w przypadkach, w których suma
wierzytelności spornych uprawniających
do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Jako przykład można przywołać sytuację,
w której łączna kwota zobowiązań dochodzonych od dłużnika i wchodzących
w zakres układu wynosi 1 000 000 PLN,
z czego dłużnik kwestionuje – np. w toku
procesów sądowych – zasadność długów,
których wartość nie przekracza łącznie
150 000 PLN. Jeżeli łączna wartość długów
kwestionowanych przez dłużnika przekroczy kwotę 150 000 PLN, będzie konieczny
wybór innej, bardziej sformalizowanej
procedury restrukturyzacyjnej.
Osoby mające
uprawnienia syndyka
od 1 stycznia 2016 r.
automatycznie otrzymają
uprawnienia doradcy
restrukturyzacyjnego.
Wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu dłużnik powinien złożyć tzw. plan restrukturyzacyjny. Dotyczącym go uregulowaniom warto przyjrzeć się bliżej z uwagi na istotny charakter tego dokumentu
w postępowaniach restrukturyzacyjnych
wszystkich rodzajów.
Niewątpliwie powodzenie każdej restrukturyzacji zależy od właściwego doboru
i zaplanowania działań naprawczych. Sytuacja każdego przedsiębiorcy jest unikalna
nie tylko z racji odmiennej specyfiki branży działalności, ale także z racji aktualnej
sytuacji finansowej, źródeł finansowania
działalności, wdrożonych rozwiązań logistycznych (względnie braku tychże), struktury zatrudnienia, aktywności wierzycieli
oraz wielu innych czynników, które składają się na ogólną kondycję firmy. Przed
rozpoczęciem restrukturyzacji jest zatem
konieczne zdefiniowanie celu, który ma
zostać osiągnięty, oraz zaplanowanie całokształtu działań, które mają do niego doprowadzić. Podejmowanie ich w sposób
chaotyczny, przypadkowy i doraźny mogą
wyrządzić więcej szkody niż pożytku samej
firmie, a w konsekwencji pośrednio również jej wierzycielom. Sporządzenie planu
restrukturyzacyjnego umożliwia ocenę
celowości i prognozowanej skuteczności
działań przez sąd oraz wierzycieli, a także
pozwala na późniejsze monitorowanie
wdrażania czynności restrukturyzacyjnych
w przypadku akceptacji planu. Będzie
on jednocześnie stanowił naturalne uzasadnienie propozycji układowych, które,
zgodnie z nowymi przepisami, nie będą
wymagać odrębnego uzasadniania.
W postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu plan powinien zostać sporządzony przez tzw. nadzorcę układu.
Może nim zostać wyłącznie osoba mająca
licencję doradcy restrukturyzacyjnego.
Nadzorca układu jest samodzielnie wybierany przez dłużnika i współpracuje z nim
na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej (umowa-zlecenie lub umowa
o dzieło). Koszty wynagrodzenia i działalności nadzorcy ponosi dłużnik.
Plan restrukturyzacyjny powinien być sporządzony w oparciu o wiarygodne informacje i realne założenia co do możliwości
jego wykonania oraz zawierać co najmniej
następujące informacje:
● opis stanu przedsiębiorstwa wraz z informacją na temat sektora rynku, na
którym przedsiębiorstwo działa;
● analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
● prezentację proponowanej przyszłej
strategii prowadzenia przedsiębiorstwa
oraz informację na temat poziomu i rodzaju ryzyka;
● pełny opis i przegląd różnych planowanych środków restrukturyzacyjnych
i związanych z nimi kosztów;
● harmonogram wdrożenia różnych środków oraz ostateczny termin wdrożenia
planu restrukturyzacyjnego w pełni;
● informację o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa, w szczególności o ich wykorzystaniu i ich redukcji;
● opis metod i źródeł finansowania,
w tym wykorzystanie wciąż dostępnego kapitału; sprzedaż aktywów w celu
finansowania restrukturyzacji, finansowe zobowiązania udziałowców i osób
trzecich (jak kredytodawcy, banki),
Prawo europejskie
wielkość pomocy publicznej i wykazanie zapotrzebowania na nią;
● projektowane zyski i straty na kolejne
trzy lata oparte na co najmniej dwóch
scenariuszach2.
Co istotne, jeżeli w postępowaniu restrukturyzacyjnym może dojść do udzielenia
pomocy publicznej w jakiejkolwiek formie3, plan restrukturyzacyjny musi dodatkowo zawierać także ocenę dokonaną na
podstawie testu prywatnego wierzyciela
lub prywatnego inwestora, czy wsparcie
udzielone w postępowaniu restrukturyzacyjnym i w trakcie wykonywania układu
będzie stanowiło pomoc publiczną, a jeżeli tak – także ocenę, czy pomoc spełnia
kryteria uznania jej za pomoc de minimis4.
Należy zauważyć, że doradca restrukturyzacyjny jest bezwzględnie odpowiedzialny
za udzielenie dłużnikowi informacji o dostępnych źródłach finansowania czynności
restrukturyzacyjnych oraz możliwości uzyskiwania pomocy innego rodzaju, w tym
pomocy publicznej na restrukturyzację5.
Musi on zatem posiadać niezbędną wiedzę z tego zakresu.
Jeżeli z uwagi na wielkość i charakter
przedsiębiorstwa ustalenie wszystkich informacji wymienionych powyżej nie jest
niezbędne dla dokonania oceny możliwości wykonania układu, nadzorca albo zarządca mogą ograniczyć plan restrukturyzacyjny. Wymaga to jednak uzasadnienia.
Ustawa wprowadza
także rozróżnienie
pomiędzy planem
restrukturyzacyjnym
a tzw. wstępnym planem
restrukturyzacyjnym.
Ustawa wprowadza także rozróżnienie pomiędzy planem restrukturyzacyjnym a tzw.
wstępnym planem restrukturyzacyjnym.
Ten ostatni nie występuje w przypadku
postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu (zostanie on omówiony w następnej części niniejszego artykułu).
Po wszczęciu postępowania dłużnik wraz
z nadzorcą układu przygotowuje i przekazuje wierzycielom oraz sądowi propozycje układowe oraz ustala datę tzw.
Powiązanie
międzynarodowego
doświadczenia
ze znajomością
lokalnych rynków
dnia układowego. Musi on przypadać nie
wcześniej niż trzy miesiące po tej dacie
i nie później niż jeden dzień przed dniem
złożenia wniosku o zatwierdzenie układu.
Według stanu z dnia układowego określa
się uprawnienie wierzycieli do głosowania
nad układem oraz skutki zawartego układu. Propozycje układowe mogą zawierać
kilka wariantów układu, przy czym mogą
się one wzajemnie wykluczać. Propozycje
układowe powinny określać sposób restrukturyzacji zobowiązań dłużnika. Może
ona obejmować w szczególności:
● odroczenie spłaty,
● rozłożenie spłaty na raty,
● zmniejszenie wysokości wierzytelności,
● konwersję wierzytelności na udziały
lub akcje,
● zmianę, zamianę lub uchylenie prawa
zabezpieczającego określoną wierzytelność.
Propozycje układowe mogą przewidywać
podział wierzycieli na grupy obejmujące
poszczególne kategorie interesów. Restrukturyzacja powinna w równym stopniu dotyczyć zobowiązań pieniężnych
i niepieniężnych. Warunki restrukturyzacji
zobowiązań dłużnika powinny być jednakowe dla wszystkich wierzycieli, a jeżeli głosowanie nad układem odbywa się
w grupach wierzycieli, warunki powinny
być jednakowe dla wierzycieli zaliczonych
do tej samej grupy, chyba że dany wierzyciel wyraźnie zgodzi się na warunki mniej
korzystne. Propozycje układowe mogą
przewidywać również zaspokojenie wierzycieli poprzez likwidację majątku dłużnika (tzw. układ likwidacyjny).
Układem nie są objęte wierzytelności powstałe po dniu układowym. Nie obejmuje
on także:
● wierzytelności alimentacyjnych;
● wierzytelności z tytułu rent;
● roszczeń o wydanie mienia i zaniechanie naruszania praw;
● wierzytelności, za które dłużnik odpowiada w związku z nabyciem spadku
po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego;
● wierzytelności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego, których
płatnikiem jest dłużnik.
Układ nie obejmuje także wierzytelności
ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską,
w części znajdującej pokrycie w wartości
przedmiotu zabezpieczenia, chyba że wierzyciel zabezpieczony rzeczowo wyraził
zgodę na objęcie wierzytelności układem.
Po przygotowaniu propozycji układowych,
kolejnym zadaniem dłużnika jest zebranie
od wierzycieli oświadczeń o zgodzie na zawarcie układu bądź jej braku. Oświadczenia zbiera się w formie kart do głosowania
sporządzonych według ściśle określonych
w ustawie wymogów. Układ zostaje przyjęty, jeżeli za jego przyjęciem wypowie się
większość wierzycieli uprawnionych do
głosowania, mających łącznie co najmniej
dwie trzecie sumy wierzytelności. Jeżeli
natomiast głosowanie nad układem odbywa się w grupach wierzycieli obejmu-
Biuletyn euro info (02)
7
Prawo europejskie
jących poszczególne kategorie interesów,
układ jest przyjęty, jeżeli w każdej grupie
wypowie się za nim większość uprawnionych do głosowania nad układem wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co
najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności
w danej grupie.
Po zebraniu głosów – o ile wynik głosowania wierzycieli jest korzystny – dłużnik
składa do sądu wniosek o zatwierdzenie
układu. Co istotne, sąd nie zatwierdzi układu, jeżeli suma spornych wierzytelności
uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności
uprawniających do głosowania nad układem. W takim przypadku sąd wyda postanowienie o zmianie trybu postępowania
restrukturyzacyjnego na pełnowymiarowe
postępowanie układowe.
Układ wiąże wszystkich wierzycieli, których wierzytelności według ustawy są objęte układem, choćby nie zostały umieszczone w spisie wierzytelności. Układ nie
wiąże jednak wierzycieli, których dłużnik
nie ujawnił i którzy nie byli uczestnikami
postępowania.
Działania dłużnika
w okresie wykonywania
układu pozostają pod
kontrolą nadzorcy.
Interesującą propozycją ustawodawcy jest
możliwość zawarcia tzw. układu częściowego6. Może on być przyjęty i zatwierdzony wyłącznie w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo w przyspieszonym
postępowaniu układowym. Dłużnik może
złożyć propozycje układowe dotyczące
jedynie niektórych swoich zobowiązań, jeżeli restrukturyzacja tych właśnie długów
ma zasadniczy wpływ na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa dłużnika. Wyodrębnienie wierzycieli objętych układem
częściowym powinno się odbyć w oparciu
o obiektywne, jednoznaczne i uzasadnione ekonomicznie kryteria dotyczące stosunków prawnych wiążących wierzycieli
z dłużnikiem, z których wynikają zobowiązania objęte propozycjami układowymi.
Niedopuszczalne jest takie sformułowanie
kryteriów uczestników układu częściowego, które ma na celu pominięcie wierzyciela przeciwnego zawarciu układu.
8
Biuletyn euro info (02)
Propozycje układowe nie mogą przewidywać dla wierzycieli objętych układem
częściowym korzyści, które zmniejszają
możliwość zaspokojenia wierzytelności
nieobjętych układem.
Układ częściowy jest przyjęty, jeżeli za
jego przyjęciem głosowała większość
wierzycieli mających łącznie dwie trzecie
sumy wierzytelności przysługującej wierzycielom objętym układem częściowym
i uprawnionym do głosowania.
Sąd może umorzyć
postępowanie
restrukturyzacyjne, jeżeli
z okoliczności sprawy
wynika, że układ nie
będzie wykonany.
Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu postępowanie restrukturyzacyjne zostaje formalnie zakończone. Do pełnego przejścia procedury restrukturyzacyjnej dłużnikowi pozostaje wywiązać się z ustaleń zawartych
w układzie. Działania dłużnika w okresie
wykonywania układu pozostają pod kontrolą nadzorcy. Po wykonaniu układu sąd
wydaje o tym postanowienie. Oznacza to
faktyczny koniec procedury restrukturyzacyjnej. W przypadku niewywiązywania się
przez dłużnika z określonych w układzie
zobowiązań układ może zostać zmieniony
bądź uchylony. To ostatnie oznacza w istocie umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego.
Postępowanie ulega zakończeniu także
w przypadku uprawomocnienia się postanowienia o odmowie zatwierdzenia
układu. Sąd może odmówić zatwierdzenia
układu, jeżeli narusza on prawo albo jeżeli
jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Domniemywa się przy tym, że jest
oczywiste, iż układ nie będzie wykonany,
jeżeli dłużnik nie wykonuje zobowiązań
powstałych po otwarciu postępowania.
Sąd może także odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli jego warunki są rażąco
krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi i zgłosili zastrzeżenia. Wreszcie sąd odmawia zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo w przyspieszonym
postępowaniu układowym, gdy suma
spornych wierzytelności uprawniających
do głosowania nad układem przekracza
15% sumy wierzytelności uprawniających
do głosowania nad układem.
Postępowanie będzie z kolei przez sąd
umorzone, jeżeli prowadzenie postępowania zmierzałoby do pokrzywdzenia
wierzycieli, dłużnik wniósł o umorzenie
postępowania i wyraziła na to zgodę rada
wierzycieli bądź gdy układ nie został przyjęty. Sąd może umorzyć postępowanie
restrukturyzacyjne, jeżeli z okoliczności
sprawy wynika, że układ nie będzie wykonany, bądź gdy dłużnik nie wykonuje
poleceń sędziego-komisarza, a zgodę na
umorzenie wyraziła rada wierzycieli.
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego pozwala wierzycielom złożyć
uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, którego restrukturyzacja
się nie powiodła7. Uproszczony wniosek
o ogłoszenie upadłości jest kolejną nową
instytucją nieznaną dotychczasowym regulacjom ustawy Prawo upadłościowe
i naprawcze.
Cechą szczególną postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu jest zatem
okoliczność, że znaczna część działań
dłużnika ma charakter całkowicie pozasądowy i polega na przekonaniu wierzycieli
do akceptacji przygotowanych propozycji
układowych. n
Wojciech Piłat
adwokat, partner w Kancelarii
Adwokatów i Radców Prawnych „Piłat
i Partnerzy”
www.pilatipartnerzy.pl
www.prawo-upadłościowe.pl
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 2 ust. 3
ustawy o licencji syndyka.
2
Art. 10 pr. rest.
3
Przez pomoc publiczną należy rozumieć pomoc przyznaną przez państwo lub przy użyciu
zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie,
o której mowa w art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
4
Art. 11 pr. rest.
5
Art. 30 pr. rest.
6
Art. 174 i nast. pr. rest.
7
Art. 201 pr. rest.
1