niezbędnik - multi

NIEZBĘDNIK
Światło
LED
TEKST I OPRACOWANIE: Michał Majchrowicz (Multimoto), KONSULTACJA: Maciej Parvi, ZDJĘCIA: autor
Nasze pojazdy opuszczając fabrykę zostają wyposażone w marnej jakości
reflektory. Takie są prawa rynku – dostajemy oświetlenie bazowe, które
często nie nadaje się do komfortowej jazdy po zmierzchu.
46
8/2009
Jedni z nas potrzebują dobrych,
dalekosiężnych ref lek torów
do szybkiej jazdy, inni mocnego
światła rozproszonego do doświetlania tego, co znajduje się
bezpośrednio przed pojazdem.
Wszystkie słabości ujawniają się
w trakcie jazdy terenowej, gdzie
brak dobrego oświetlenia nie
pozostaje bez wpływu na nasze
bezpieczeństwo, o dobrym wyniku w klasyfikacji rajdowej nie
wspominając.
Do konserwacji styków używamy
chemii rozpuszczającej tlenki
i smarującej je. Warto zastosować
dodatkowo smar dielektryczny
do wypełniania wtyczek, nawet
tych z pozoru hermetycznych…
W przyszłości unikniemy korozji
nianie zabezpieczeń na mocniejsze, a nie eliminowanie przyczyn
przeciążenia instalacji. Efektem
są niedziałające urządzenia, popalone kable lub…spalony cały
pojazd (!)
W wielu przypadkach nale-
OPCJE
PRZYGOTOWANIE
Możliwości tuningu oświetlenia jest wiele. Rynek oferuje
szereg ciekawych rozwiązań
i jedynym ograniczeniem jest
budżet, jaki posiadamy. Pierwszą
czynnością przed rozpoczęciem
zmiany oświetlenia powinno
być sprawdzenie, w jakim stanie
znajduje się nasza instalacja
elektryczna. Sprawdzamy stan
akumulatora, alternatora, regulatora napięcia, przekaźników,
bezpieczników. Następnie czyścimy i zabezpieczamy wszystkie
newralgiczne połączenia i kostki.
instalacji pracuje pod sporym
obciążeniem. Na koniec musimy
policzyć, czy nasza instalacja
jest gotowa przyjąć obciążenie
dodatkowymi amperami prądu,
czy alternator nie musi zostać
zmieniony na mocniejszy i czy
w ogóle jest taka możliwość i nie
ma ograniczeń konstrukcyjnych.
styków i ich penetracji przez wodę. Ważnym punktem jest sprawdzenie, czy bezpieczniki mają
fabryczny amperaż. Częstym
problemem w pojazdach kupowanych z drugiej ręki jest zmie-
ży rozważyć wymianę całego
okablowania na nowe o większej powierzchni przekroju,
a przekaźników na mocniejsze.
Nie rozczarujemy się później
w terenie, gdzie każdy element
W klasycznym, najczęściej spotykanym rozwiązaniu źródłem
światła jest żarówka halogenowa, która zastąpiła żarówki wypełnione argonem. Wynalazek
stary i mało wydajny, zużywający
większość pobieranej mocy
na wytworzenie ciepła zamiast
na emisję światła. Żarówki takie są nieodporne na wibracje
i szybko się zużywają. W oświetleniu ksenonowym źródłem
światła jest palnik/żarnik, czyli
wypełniona szlachetnym gazem
– ksenonem, lampa wyładowcza.
Kiedy przyłożymy do elektrod
żarnika napięcie, emituje on bardzo silne światło. Jego natężenie
jest ok. 3 razy większe od światła
8/2009
47
emitowanego przez klasyczne
żarówki, a pobór mocy potrzebny
do jego wytworzenia jest o jedną trzecią mniejszy. Znacznie
mniejsza jest także emisja ciepła.
Do rozpalenia łuku elektrycznego pomiędzy elektrodami
potrzebne jest bardzo wysokie
napięcie rzędu kilkunastu tysięcy
woltów, a do jego podtrzymania
około 85 V. Do przygotowania
właściwego napięcia służą dedykowane przetwornice. Dobierając zestaw tzw. „xenonów”
sprawdzamy, czy na pewno da
się bezpiecznie zamontować
je w miejsce naszych reflektorów. Oprawki muszą pasować
do żarówek. W razie problemów
zlecamy przerobienie wkładów
lamp, tak by wszystko pracowało
bez problemu oraz nie oślepiało
innych kierowców!
Pamiętajmy, że, w przeciwieństwie do dwuwłóknowych żarówek halogenowych, xenon
świeci światłem pojedynczym.
Są oczywiście tzw. bixenony,
gdzie specjalna mechaniczna
48
8/2009
przysłona redukuje snop światła
rozdzielając jego źródło na tzw.
światła mijania i drogowe. Niestety, w tej wersji palnik żarówki
i przysłona mają już spore gabaryty i mogą się nie zmieścić
do małego wkładu.
PRZETWORNICE
Oddzielny temat to przetwornice. Powinny być dobrej jakości i być umieszczone w takim
miejscu, żeby nie były narażone
na uszkodzenia mechaniczne
i bezpośredni kontakt z wodą.
Częsta ich przypadłość to nieszczelność obudow y i przebicia prądu na kablach, które
doprowadzają do irytacji nawet najtwardszych maniaków
off-roadu. Trzeba koniecznie
zwrócić uwagę na długość kabli
wysokiego napięcia, gdyż są
dostępne różne zestawy. Jeśli
uda się nam powyższa operacja,
mamy do dyspozycji komplet
w miarę skutecznych świateł.
Do szczęścia brakuje nam tylko
dodatkowych reflektorów doświetlających pobocze, bardzo
pomocnych w jeździe typowo
przeprawowej. Do montażu
nowego oświetlenia stosujemy
obwód z oddzielnym przekaźnikiem i bezpiecznikiem. Dobrym
i bezpiecznym rozwiązaniem jest
wykorzystanie obwodu stacyjki,
żeby mieć możliwość natychmiastowego odcięcia instalacji, jeśli
zajdzie taka potrzeba. Większość
gniazd zapalniczki jest odłączanych za pomocą kluczyka.
gają solidnych zaczepów i miejsc
mocowania na samym pojeździe.
Konstrukcyjnie są znacznie mocniejsze niż plastikowe produkty
halogenowo-xenonowe. Wytrzymała obudowa jest wykonana
ze stopu aluminium 6061 w klasie
panelu wykonana jest z odpornego Lexanu (poliwęglan).
szczelności IPX 67. Oznacza to, że
topienie, brud, kurz, wibracje czy
urazy mechaniczne spowodowane uderzeniami małych gałęzi
czy kamieni nie wywrą na nich
większego wrażenia. Sama szyba
zań jest fakt, że nawet uszkodzenie jednej z diod nie spowoduje
przerwania świecenia całego
panelu. Wszystkie przewody i obwody są szczelnie umieszczone
w środku obudowy. Tym, co szo-
KORZYŚCI
Zaletą paneli LED-owych w porównaniu do klasycznych rozwią-
LED
Nowością ostatnich miesięcy
są reflektory, do których zaprzęgnięto technologię diod
elektroluminescencyjnych (LED).
Dzięki ultrajasnym i trwałym
diodom powstał zupełnie nowy
segment oświetlenia odpornego
na warunki zewnętrzne (norma
IPX67 i IPX68), wydajnego i bardzo energooszczędnego. Listwy
oferowane w tej technologii są
solidnie zbudowane i posiadają
z tyłu masywne radiatory odprowadzające ciepło. Lampy wyma-
kuje przy pierwszym kontakcie
z panelami, jest niewątpliwie
znacznie intensywniejsza moc
światła w porównaniu z xenonami.
Chwilami jasność jest tak duża,
że przypomina łuk spawalniczy.
Żywotność lampy też nie jest bez
znaczenia. Przeciętna żarówka
halogenowa jest w stanie pracować około 250 godzin, xenonowa
– 2 500 godzin, a wspomniany Led
aż 50 000 godzin. To daje do myślenia. 12-calowy, 20-diodowy
panel o mocy 60 W pobiera tylko
5 A prądu przy 12 V, w zamian
generując 3 600 lumenów światła.
Gwałtowny rozwój technologii
LED-owej w ostatnich latach
zaowocował powstaniem całej
gamy urządzeń oświetleniowych
dla wielu gałęzi przemysłu i turystyki. Powstają panele diodowe
do zastosowań tuningowych,
do oświetlenia przemysłowego,
oświetlania stoków narciarskich,
terenu budów, stadionów, maszyn
przemysłowych i pojazdów kosmicznych (!). LED-y wykorzystuje
się też do reflektorów samochodowych czy – co nas cieszy najbardziej – do off-roadu. 
Interstate
dla wszystkich
48 miesięcy
gwarancji
infolinia: 0 801 305 500
8/2009
49