Należy podkreślić, iż nawet najhtiłjsża zmiana wydłużąjąca okres

Warszawa,
„źJ
stycznia 2014 roku
RZECZPOSPOLITA POLSKA
Rzecznik Praw Dziecka
Marek M/cha/ak
ZSRJO23/1/20 14/MM
Pan
Marek Biernacki
Minister Sprawiedliwości
w odpowiedzi na pismo z 16 grudnia 2013 toku, nr DPK-1-400-12/13155 w sprawie
opinii do projektu ustawy o zmianie
ustawy
—
kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
chciałbym ponownie zwrócić uwagę Pana Ministra na proponowane brzmienie art. 104
kodeksu karnego. W przedłożonym projekcie
WW.
przepis ma brzmienie:
4
4 W przypadku
gdy pokrzn”ydzonym jest małoletni albo gdy treści pornograjiczne, o których mowa w art.
202-202f obejmują udział mało/etn/ego, przedawnienie karalności przestępstwa określonego
w rozdziale X(V nie może
nastąpić
przed upływem 10 lat od ukończenia przez tego
mało/etn/ego 18 lat.”
Należy podkreślić, iż nawet najhtiłjsża zmiana wydłużąjąca okres przedawnienia
będzie korzystna z punktu widzenia ocbtoh”
praw najmłodszych ofiar przestępstw. Często
ofiara, z uwagi na sytuację ekonomiczną, pozostaje ha utrzymaniu rodziców, (co stwierdzam
z ubolewaniem) również mogą być sprawcami dozhatiej krzywdy, a zatem pokrzywdzony taki
psychicznie, fizycznie oraz ekonomicznie jest od hich zależny, co może skutecznie utrudnić
decyzję o ujawnieniu przestępstwa. Dlatego tak ważne jest, aby dać ofiarom szansę
dochodzenia swych praw, poprzez wydłużenie w maksymalny sposób okres przedawnienia
karalności przestępstw. Co wyrażałem Wcześhiej
Ministra (dwukrotnie w 2010 roku, następnie
W
W
wystąpieniach generalnych do Pana
2012 r. i ostatnio w 2013 r.)
Jako Rzecznik Praw Dziecka stoję ii stahowisku, iż najkorzystniejsze byłyby zmiany,
które wprowadziłyby najcięższe przestępstwa przeciwko dzieciom
-
—
takie jak: art. 197 (gwałt
3 tego przepisu penalizuje gwałt na niałoletnim), art. 200 (obcowanie płciowe z
małoletnim poniżej 15 roku życia), art. 200a („child grooming”
—
uwodzenie przez Internet)
oraz art. 201 (kazirodztwo) do katalogu przestępstw nie podlegaj ących przedawnieniu
karalności ujętym w art. 105 kodeksu karliego, Taka koncepcja najszerzej i najpełniej
broniłaby interesów i praw najmłodszych ofiar najcięższych przestępstw, zasługujących na
nasze największe potępienie.
Dotychczasowa
regulacja
niedostatecznie
zabezpiecza
prawa
ofiar
nadużyć
seksualnych. Każda z ofiar inaczej przeżywa Swoją krzywdę. Niektóre zapamiętują fakt
wykorzystania seksualnego w brutalnych szczegółach na długie lata, innym pozostaje jedynie
mgliste odczucie doznanej krzywdy. Jeszcze Ilihe hiogą wyprzeć te wspomnienia na wiele lat.
Podkreślić z całą mocą należy, iż wiele ofiar ptzehiocy seksualnej jest gotowych na podjęcie
walki o ukaranie sprawcy tych straszliwych i okrutnych czynów dopiero w dorosłym życiu,
czasami nawet po kilkudziesięciu latach od doznanej krzywdy. Nie należy się temu dziwić,
gdyż psychologiczne mechanizmy obronne ofiar tego rodzaju przemocy mogą doprowadzić
do wyparcia bolesnych wspomnień. Proces odzyskiwania tak traumatycznych wspomnień jest
bardzo złożony. Czasami dopiero czasochłohha wieloletnia terapia psychologiczna pozwala
na odzyskanie pamięci o wypartych zclatzniach. iako Rzecznik Praw Dziecka stoję na
stanowisku, iż należy dążyć do stworzenia hwżlłWości każdej pokrzywdzonej w dzieciństwie
przestępstwem seksualnym osobie, ujawhłtiłe popełnienia tego przestępstwa bez obawy, że
upłynął termin do złożenia stosownego zawladotriieiiia, a sprawca przestępstwa nie zostanie
ukarany. Pragnę przypomnieć i jeszcze raz zaakcentować, iż dzieci winny otoczone być
specjalnym standardem ochrony, który odnosić się powinien również do ich praw. Wyrażono
3 w której wskazano, iż „dziecko z uwagi na
go w preambule do Konwencji o prawach dzieka
swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową wymaga szczególnej opieki i troski, w tym
właściwej ochrony prawnej”. Z tego tź względu na państwie spoczywa szczególny
obowiązek udzielenia dziecku wsparcia I cb.toy, nie tylko w trakcie korzystania
z przynależnych mu praw, ale również w procesie stanowienia prawa pozytywnego.
Wymienione projekty konkretyzują, ten obowłzek państwa i dążą do urealnienia ochrony
prawnej dziecka.
Reasumując, pragnę podkreślić iż tiaj korzystniej szym rozwiązaniem, najpełniej
chroniącym interesy naszych najmłodszych obywateli byłoby uzupełnienie art. 105 kodeksu
karnego o szeroki katalog przestępstw ujętych
w rozdziale XXV kodeksu karnego. Jednakże
na aprobatę zasługuje każde wydłużenie okresu przedawnienia karalności czynów, ujęte w art.
101
4 kodeksu karnego. Jednocześnie wtiosźę o ttiożliwe wydłużenie tego okresu na czas
dłuższy niż proponowane w projekcie 10 lat ze względów przedstawionych powyżej.
2