Sebastian Knaga

Sebastian Knaga
[email protected]
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Wydział Biologii i Nauk o Ziemi
Tytuł pracy doktorskiej:
Identyfikacja loci wybranych cech ilościowych o wartości użytkowej
u przepiórki japońskiej
Ważne z ekonomicznego punktu widzenia cechy produkcyjne drobiu (masa ciała,
masa jaja, nieśność, cechy reprodukcyjne) należą do cech ilościowych. Wartość danej cechy
(fenotyp) zależy zarówno od warunków środowiska, w jakich bytuje zwierzę oraz od znacznej
liczby genów kumulatywnych często o nieznanym efekcie działania. Najczęściej
wykorzystywane programy hodowlane oceniają wartości hodowlanej danego zwierzęcia na
podstawie wartości użytkowej (wartości selekcjonowanej cechy) samego osobnika oraz jego
bliższych i dalszych krewnych, a przede wszystkim na podstawie wartości użytkowej jego
potomstwa. Wydłuża się przez to czas konieczny do uzyskania wiarygodnych wyników oceny
wartości hodowlanej spowalniając w ten sposób postęp hodowlany. Rozwój nowych, wysoko
przepustowych technik biologii molekularnej umożliwia wykorzystanie informacji na temat
polimorfizmów genów danego osobnika i jego krewnych do szacowania ich wartości
hodowlanej. W ten sposób mając do dyspozycji zarówno dane fenotypowe (wartość
selekcjonowanej cechy), jak i genotypowe (polimorfizm w obrębie wybranych genów
mających wpływ na daną cechę) wzrasta dokładność oceny wartości hodowlanej.
Wykorzystanie informacji płynących z danych genotypowych i fenotypowych osobników
znalazło zastosowanie w selekcji genomowej. W tej metodzie, przy wyborze najlepszych
osobników na reproduktorów poza użytkowością osobnika, jego rodzeństwa i potomstwa
uwzględnia się również dane dotyczące polimorfizmów SNP. Zastosowanie selekcji
genomowej w hodowli bydła mlecznego pozwoliło na: ograniczenie kosztów testowania
buhajów z 50000$ do 500$, zmniejszenie odstępu pomiędzy pokoleniami, zwiększenie
dokładności szacowania wartości hodowlanej.
Obecnie wiele uwagi poświęca się identyfikacji regionów QTL (loci cech
ilościowych), w których mogą być obecne geny o znacznym efekcie działania na daną cechę
produkcyjną. Poszukiwanie QTL odbywa się w oparciu o odpowiednio utworzoną populację
referencyjną (najczęściej rasy lub linie znacznie różniące się pod względem danych cech)
oraz odpowiednio wysyconą mapę markerową (markery mikrosatelitarne, SNP). Identyfikacja
regionów QTL umożliwi wytypowanie genów głównych, których polimorfizm może w
istotny sposób wpływać na wartość selekcjonowanej cechy. Dlatego celem podjętych badań
będzie identyfikacja w chromosomie 2 regionów QTL mogących mieć wpływ na cechy
jakości skorupy i treści jaja (np. masa jaja, jakość białka, wytrzymałość skorupy jaja), cechy
nieśności (np. wiek osiągnięcia dojrzałości płciowej, tempo nieśności początkowej) oraz
koncentrację cholesterolu ogólnego, triacylogliceroli i frakcji HDL w osoczu krwi i żółtkach
jaj u przepiórki japońskiej, jako gatunku modelowego dla drobiu. Badania obejmą również
identyfikację polimorfizmów SNP w obrębie 2 genów (IGF1R i PON2) oraz ich powiązanie
z poziomem analizowanych cech.
Badania objęte tematem pracy doktorskiej powinny przyczynić się do lepszego
zrozumienia genetycznej determinacji cech jakości skorupy i treści jaj, cech nieśności i
koncentracji cholesterolu i jego frakcji w osoczu krwi i żółtkach jaj przepiórek japońskich.
Poznanie regionów chromosomowych, a w przyszłości genów odpowiedzialnych za
wymienione cechy umożliwi prowadzenie selekcji na podstawie markerów genetycznych.
Konsekwencją tego procesu powinna być redukcja kosztów szacowania wartości hodowlanej
na podstawie użytkowości najbliższych krewnych osobnika oraz uzyskanie jaj o najwyższej
jakości oraz cechach preferowanych przez konsumenta.