Praca licencjacka – jak ją napisać, żeby się obronić? 1. Objętość 2
Transkrypt
Praca licencjacka – jak ją napisać, żeby się obronić? 1. Objętość 2
Praca licencjacka – jak ją napisać, żeby się obronić? 1. Objętość Praca licencjacka powinna liczyć przynajmniej 40 stron (licząc wstęp, wszystkie rozdziały oraz zakończenie), napisanych czcionką Times New Roman, p.12, 13 lub 14, z odstępem 1,5 wiersza. Należy pamiętać o tym, że z lewej strony ustawiamy margines 3,5 cm (w ustawieniach strony, w sekcji marginesy), aby praca mogła być oprawiona. Praca licencjacka zwykle składa się z trzech rozdziałów, choć oczywiście może składać się z 4 czy 5. wszystko zależy od podjętego tematu i ustalenia struktury pracy. 2. Tematyka Przygotowanie pracy licencjackiej trwa 1 rok akademicki, dlatego też wymaga dość intensywnego wysiłku. W związku z tym na temat pracy licencjackiej należy wybrać sobie takie zagadnienie, które jest szczególnie interesujące dla osoby piszącej, do którego „ma się serce”. Nie warto poświęcać swojego wysiłku dla tematu, który w ogóle nas nie pociąga, mówiąc kolokwialnie „nie kręci”, a wybieramy go tylko dlatego, że jest modny lub wiele osób o tym pisze. Poza tym wybierając temat pracy należy wziąć pod uwagę dostępność terenu czyli np. jeśli ktoś będzie chciał przeprowadzić badania w szkole podstawowej w swojej miejscowości, to należy się udać do tej szkoły na rozmowę z dyrekcją i upewnić, że władze szkoły nie mają nic przeciwko tym badaniom i udostępnią potrzebne materiały oraz informacje. Obowiązuje również zasad, że temat pracy licencjackiej wybiera się samodzielnie i uzgadnia jego dokładne brzmienie z promotorem. W przypadku kompletnego braku pomysłu na temat, promotor służy pomocą w jego znalezieniu. 3. Struktura pracy Strukturę ustala się po konsultacji z promotorem. Typowa struktura pracy to: strona tytułowa (przygotowana według wzoru obowiązujące na Wydziale Pedagogicznym SWPW w Płocku), spis treści, wstęp, rozdział pierwszy (zwykle przegląd i analiza literatury naukowej poświęconej badanemu zagadnieniu), rozdział drugi (zwykle metodologia badań własnych) i rozdział trzeci (zwykle analiza wyników badań własnych), zakończenie, bibliografia (w układzie alfabetycznym), aneks. Istotne jest, aby we wstępie uzasadnić wybór tematu pracy, wagę badanego i analizowanego zagadnienia dla współczesnej pedagogiki, jak też w skrócie nakreślić strukturę pracy (o czym traktuje rozdział pierwszy, drugi itd.). Dlatego też wstęp piszemy, gdy praca jest już gotowa. Bardzo ważne jest to, aby nie mylić podsumowania wyników przeprowadzonych samodzielnie badań z zakończeniem pracy. Na końcu rozdziału poświęconego analizie wyników badań własnych musi znaleźć się punkt Podsumowanie i wnioski, gdzie dokonujemy podsumowania, komentarzy i wyciągamy wnioski z przeprowadzonych badań własnych. Zakończenie natomiast dotyczy całości pracy, łącznie z jej częścią teoretyczną. Zarówno wstęp, jak i zakończenie powinny być objętości 1,5 do 2-3 stron. 4. Rozdział metodologiczny Struktura rozdziału metodologicznego będzie się różnić, w zależności od przyjętego podejścia badawczego i wybranych metod oraz technik badawczych. W przypadku badań ilościowych konieczne będzie sformułowanie hipotez, wyszczególnienie zmiennych i wskaźników. Elementów tych nie ma w przypadku wyboru opcji badań jakościowych. Natomiast niezależnie od wybranego podejścia badawczego w rozdziale metodologicznym należy napisać jaki jest cel i przedmiot naszych badań, przedstawić główny problem badań oraz problemy szczegółowe, jak też scharakteryzować zastosowane w badaniach własnych metody, techniki i narzędzia badań oraz opisać teren i organizację badań. 1 Do napisania rozdziału metodologicznego przydadzą się Państwu przede wszystkim książki autorstwa Tadeusza Pilcha, Władysława P. Zaczyńskiego, Mieczysława Łobockiego. Warto skorzystać też z publikacji przygotowanej specjalnie dla Państwa: Zbigniew P. Kruszewski (red.), Vademecum metodologiczne studentów Wydziału Pedagogicznego Włodkowica, Płock 2008. 5. Język pracy i sposób zapisu Pamiętajmy o tym, że język pracy będzie inny, w zależności od tego czy badania przez nas prowadzone należą do nurtu badań ilościowych czy jakościowych. W przypadku wyboru badań ilościowych pamiętamy, aby pisać bezosobowo np. ...sformułowane zostały następujące problemy badawcze..., ....przebadanych zostało 65 uczniów klas VI szkoły podstawowej..., ...na podstawie przeprowadzonych badań można wyciągnąć następujące wnioski... Z kolei wybierając opcję jakościową możemy pisać w pierwszej osobie np. ...do badań wybrałam/em ucznia, który..., badania przeprowadziłam/em w kwietniu 2009 roku..., ...po analizie wywiadu mogę przedstawić końcowe wnioski... Pisząc tekst pracy należy unikać błędów językowych, jak też literówek, ponieważ błędy te wpływają również na ostateczną ocenę pracy. Literówek dość łatwo uniknąć, gdyż wyrazy z literówkami są podkreślane przez program komputerowy na czerwono. Warto zadbać także o estetykę pracy czyli wygląd tekstu. Poniżej znajdują się najczęściej spotykane w pracach nieprawidłowości w zapisie, a obok zapis prawidłowy: Zapis Przecinki Kropki i średniki Nawiasy Cudzysłów Procenty Źle tekst , tekst tekst . ( tekst ) lub ( tekst ) „ tekst ” 24, 5 % Dobrze tekst, tekst tekst. (tekst) „tekst” 24,5% Uważamy zatem przy stosowaniu klawisza spacji, żeby nie popsuł wyglądu tekstu. Ponadto przy analizie danych ilościowych nie zaczynamy zdań od liczb czy procentów np.: Źle 68% badanych uczniów stwierdziło, że... Dobrze Wśród badanych uczniów 68% stwierdziło, że 6. Przypisy Przypisy robimy według następującego wzorca: E.M. Skibińska, Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, s. 178. J. Kargul, Aplikacje teorii całożyciowej edukacji w badaniach biograficznych [w:] E. Dubas, O. Czerniawska (red.), Drogi edukacyjne i ich biograficzny wymiar, Biblioteka Edukacji Dorosłych t. 27, Warszawa 2002, s. 80. E. Dubas, Biograficzność w oświacie dorosłych – wybrane stanowiska, Edukacja Dorosłych 3/1998. Jeśli powołujemy się na artykuł zamieszczony na stronie internetowej, musimy koniecznie podać datę dostępu czyli dzień, w którym korzystaliśmy z cytowanego artykułu: 2 J. Mellibruda, Psycho – bio - społeczna koncepcja uzależnienia od alkoholu, Alkoholizm i Narkomania 3 (28)/1997, http://www.psychologia.edu.pl/index.php?dz=strony&op=spis&id=2699 [18.02.2008] Jeżeli cytujemy tę samą pozycję, tego samego autora, to możemy zastosować skróty: a) jeśli pozycja tego samego autora występuje jedna pod drugą: E.M. Skibińska, Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, s. 178. Tamże, s. 179. (lub) Ibidem, s. 179. (nie mieszamy wersji polskiej z łacińską) b) jeśli pozycja tego samego autora jest przedzielona jedną lub kilkoma innymi: E.M. Skibińska, Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006, s. 178. E. Dubas, Biograficzność w oświacie dorosłych – wybrane stanowiska, Edukacja Dorosłych 3/1998. O. Czerniawska, Andragogika z perspektywy badań biograficznych [w:] O. Czerniawska, Szkice z andragogiki i gerontologii, Wyd. WSHE, Łódź 2007, s. 40. E.M. Skibińska, dz. cyt., s. 179. (lub) E.M. Skibińska, op.cit., s. 179. (co znaczy dzieło cytowane; nie mieszamy wersji polskiej z łacińską). Pamiętamy o tym, że zawsze na końcu przypisów stawiamy kropki. 7. Numeracja W spisie treści, jak też w poszczególnych punktach w treści pracy stosujemy zapisy jak w poniższym przykładzie: Rozdział II. Charakterystyka Toruńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.................24 1. Ogólna charakterystyka terenu działalności.......................................................................24 1.1. Miasto Toruń...................................................................................................................24 1.2. Usytuowanie TUTW w mieście i jego baza lokalowa....................................................24 2. Działalność Toruńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.................................................25 2.1. Historia – powody powstania i założyciele TUTW........................................................25 2.2. Statut TUTW – podstawy prawne funkcjonowania Uniwersytetu..................................25 2.2.1. Kwestie ogólne.............................................................................................................25 2.2.2. Zasady członkostwa w TUTW.....................................................................................26 2.2.3. Struktura TUTW...........................................................................................................27 Na końcu tytułu całej pracy, jak też tytułów poszczególnych rozdziałów i podpunktów nie stawiamy kropek! Jak w poniższym przykładzie: 2.1. Historia – powody powstania i założyciele TUTW 3 Pamiętajmy o tym, że tylko kolejny rozdział zaczynamy pisać na nowej stronie. Poszczególne podpunkty jednego rozdziału muszą znajdować się jeden pod drugim na stronie, by tworzyły całość. Numerację poszczególnych stron umieszczamy na dole (w prawym dolnym rogu lub pośrodku strony), jednak numery stron uwidaczniamy dopiero od wstępu, od numeru 3 lub 4 (w zależności od długości spisu treści). 8. Analiza wyników badań W rozdziale, który przedstawia analizę wyników badań własnych nie możemy pozostać przy samej prezentacji „gołych” danych uzyskanych w badaniach. Każda odpowiedź na postawione w ankiecie czy wywiadzie pytanie, musi być skomentowana przez autora pracy licencjakiej. Większość pytań ankietowych (lub wszystkie) muszą być również zilustrowane w tabeli lub na wykresie. Tabela 9. Źródło informacji o działalności TUTW Źródło informacji Znajomi Prasa Radio Ostatnie miejsce pracy Klub Emeryta Telewizja Razem Ankieta Liczba badanych 18 15 2 2 2 1 40 % 45 37,5 5 5 5 2,5 100% Źródło: badania własne Stosujemy ciągłą numerację tabel i wykresów, tzn., że wszystkim tabelom zamieszczonym w pracy nadajemy kolejne numery, podobnie robimy z wykresami, z tym że tabele i wykresy mają swoje oddzielne numeracje. Zwróćmy uwagę na to, że pod każdym zamieszczonym wykresem czy tabelą, musi być podane źródło – jeśli tabela czy wykres przedstawiają odpowiedzi na pytanie kwestionariusza ankiety lub wywiadu, to piszemy: Źródło: badania własne a jeśli tabela czy wykres zamieszczone zostały w przeczytanej publikacji, to podajemy informacje o tej publikacji np.: Źródło: M.W. Poznańska, Nałóg [w:] Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku pod red. T. Pilcha, Warszawa 2004, s. 480. Po przedstawieniu odpowiedzi na wszystkie pytania wywiadu czy ankiety, przechodzimy do udzielenia odpowiedzi na pytania badawcze postawione w rozdziale metodologicznym oraz weryfikujemy hipotezy. Bardzo ważna uwaga dotycząca weryfikacji postawionych wcześniej hipotez badawczych! Pamiętajmy o tym, że wynik negatywny, to też wynik. Zatem uczciwie piszemy o tym, że wyniki uzyskanych badań, potwierdziły tylko częściowo lub wcale nie potwierdziły jednej czy kilku z postawionych przez nas hipotez. To, że jakaś hipoteza nie została potwierdzona, to wcale nie jest błąd! To jest bardzo ważny wynik badań, wiele wnoszący do naszego dotychczasowego stanu wiedzy, mogący wykazać, że pewne nasze sądy są stereotypami, nie 4 mającymi potwierdzenia w rzeczywistości. W ten sposób „odczarowujemy” praktykę edukacyjną. Ważnym było również pytanie o to, jakie korzyści osobiste wynoszą słuchacze z zajęć w TUTW. W ankiecie podanych było siedem możliwych odpowiedzi oraz opcja „inne”. Słuchacze w większości dokonywali trzech lub czterech wyborów (60% osób), co świadczy o tym, iż Uniwersytet ten pełni dużą rolę w ich życiu i przynosi im konkretne wartości. Najwięcej osób wskazywało na takie korzyści jak: pogłębienie wiedzy, poszerzanie i realizacja zainteresowań, spełnienie niezrealizowanych dotąd marzeń edukacyjnych i możliwość kontaktu z innymi ludźmi, a jako „inne” została podana profilaktyka zdrowotna. Natomiast w wywiadzie pytanie to nie zostało skategoryzowane i badani udzielali odpowiedzi według własnych przemyśleń. Odpowiedzi są znacznie zróżnicowane, ale jako powtarzające się w różnej formie można wymienić: samorealizację, nabycie nowej wiedzy, możliwość wymiany myśli i doświadczeń, relaks, mobilizację do pracy, ciekawe spędzenie wolnego czasu z ciekawymi ludźmi itp. W ten sposób hipoteza H4 mówiąca, iż główną wartością, jaką wynoszą z zajęć słuchacze jest spełnianie ich niezrealizowanych marzeń i planów edukacyjnych nie została w pełni potwierdzona. Faktycznie odpowiedź ta została wymieniona w 7 z 21 wszystkich podanych przez badanych kombinacjach wyborów. Tak więc wartość ta jest dla słuchaczy ważna, jednak nie aż w tak dużym stopniu, jak to założono. Po przeprowadzonych analizach należy oczywiście wyciągnąć wnioski i spisać je w postaci listy. Pamiętajmy o tym, że w przypadku prac monograficznych koniecznie trzeba podać również rekomendacje własne zawierające nasze propozycje dotyczące rozwoju badanej instytucji w perspektywie kilku najbliższych lat. 9. Dodatki Pamiętajmy o tym, że na końcu pracy możemy zamieścić załączniki, którymi mogą być dokumenty (np. statuty, regulaminy lub ważne dla naszego tematu pracy ich fragmenty, artykuły prasowe), zdjęcia, rysunki uczniów, mapki itp. Jeśli piszemy pracę badawczą, obowiązkowo musimy zamieścić w postaci załącznika wzór kwestionariusza ankiety, wywiadu czy obserwacji, którym posłużyliśmy się w badaniach. Aneks z materiałami dodatkowymi zamieszczamy na samym końcu pracy, po bibliografii. Bibliografia do pracy licencjackiej powinna liczyć około 20 pozycji, ale nie mniej niż 15 (książki, artykuły, strony internetowe). W bibliografii zamieszczamy nie tylko publikacje cytowane bezpośrednio w tekście pracy, ale i inne, przeczytane na potrzeby zapoznania się z opracowywanym przez nas zagadnieniem i napisania pracy. Uwaga! Przed wyruszeniem na badania należy obowiązkowo przedstawić promotorce przygotowany kwestionariusz wywiadu, ankiety czy obserwacji do akceptacji! 5