Sprawozdanie ze spotkania Grupy Roboczej ds - Eko

Sprawozdanie ze spotkania Grupy Roboczej ds. zrównoważonej
konsumpcji i produkcji w dniu 19 czerwca 2015 roku.
W spotkaniu grupy roboczej uczestniczyło 28 osób – przedstawicieli biznesu, administracji publicznej,
przedstawicieli nauki oraz związków zawodowych. Celem spotkania było omówienie propozycji
zachęt na rzecz wdrażania systemu zarządzania ekologicznego EMAS.
Spotkanie składało się z dwóch części – prezentacji dotyczącej systemu EMAS oraz warsztatów.
W trakcie prezentacji przedstawiciel GDOŚ, główny specjalista ds. ekozarządzania, Pan Maciej
Krzyczkowski zaprezentował informacje wprowadzające dotyczące systemu EMAS oraz robocze
propozycje działań systemowych, których celem jest upowszechnienie systemu wśród
przedsiębiorców. Zachęty zostały uporządkowane i przedstawione w formie 8 priorytetów:
Priorytet 1 – Abolicja w zakresie zaległych opłat środowiskowych i produktowych;
Priorytet 2 – Mniejsza liczba kontroli
Priorytet 3 – Kryteria zrównoważonego rozwoju w programach operacyjnych 2014-2020
Priorytet 4 – Nowy rejestr dotyczący odpadów – zwolnienie z opłat rocznych
Priorytet 5 – Informacje na temat wymagań prawnych ochrony środowiska
Priorytet 6 – Zielone zamówienie publiczne uwzględniające EMAS
Priorytet 7 – EMAS jako element strategii społecznej odpowiedzialności biznesu
Priorytet 8 – Audyty EMAS w branży gospodarki odpadami
W trakcie warsztatów omawiano mocne i słabe strony każdego z proponowanych rozwiązań.
Priorytet 1
Do mocnych stron proponowanego rozwiązania zaliczono możliwość ujawnienia się firm, które
działały dotychczas w szarej strefie. Niemniej jednak wskazano również wątpliwości dotyczące
takiego rozwiązania:
 Abolicja dla przedsiębiorców powinna być odpowiednio przedstawiona i trafić do firm, które
mogą być zainteresowane abolicją;
 Zwolnienie z zaległych opłat w opinii uczestników jednej z grup może być może być
niezgodne założeniem EMAS dotyczącym spełnienia wszystkich wymagań prawnych przez
organizacje ubiegającą się o wpis do rejestru EMAS – wobec tego należałoby wprowadzić
odpowiednie regulacje w tym zakresie;
 Ewentualne skutki mogą być odwrotne od zamierzonych i sprzyjać nadużyciom;
 Wprowadzenie abolicji wiązałoby się z koniecznością wprowadzenia zmian w systemie
informatycznym dotyczącym rejestracji opłat środowiskowych;
 Proponowane rozwiązanie w opinii uczestników jednej z grup może być niezgodne z
obowiązującym prawem i w sposób krzywdzący traktować tych, którzy dotychczas
wywiązywali się z obowiązków.
 Abolicja powinna być ograniczona w czasie;
 System EMAS powinien służyć raczej do obniżania opłat niż anulowania zaległych.
Priorytet 2
W trakcie warsztatów zwrócono uwagę przede wszystkim na konieczność zintegrowania wielu,
niezależnych obecnie kontroli, tak, aby przedsiębiorcy mogli być skontrolowani „za jednym razem”.
Wskazano przy tym, że mniejsza liczba kontroli wcale nie musi być zachęcająca dla niektórych
podmiotów, a dodatkowo prowadzić do nagromadzenia negatywnych zjawisk. Wśród elementów
usprawniających system kontroli zaproponowano m.in.
 Wprowadzenie kontroli zdalnych (odpowiadanie na pytania zamiast kontroli na miejscu);
 Wydłużenia interwałów pomiędzy kontrolami z 3 do 5 lat;

Zwolnienie z obowiązku corocznych audytów w branży recyklingu opakowań pod warunkiem
zamieszczania w deklaracji danych określonych przez MŚ dla branży.
Priorytet 3
W trakcie warsztatów zgodzono się, że posiadanie systemu EMAS powinno wiązać się z
przyznawaniem dodatkowych punktów dla przedsiębiorstw starających się o uzyskanie pomocy
publicznej. Zwrócono jednak uwagę na fakt istnienia innych systemów zarządzania środowiskowego.
Do dodatkowych wątpliwości zaliczono m.in. fakt, że zostały już uruchomione niektóre programy
finansowania w związku z czym może być utrudnione zdobycie przez przedsiębiorców certyfikatu
EMAS w wystarczająco szybkim czasie.
Priorytet 4
Generalnie zgodzono się z przydatnością zachęty – zwrócono jednak uwagę, że koszt uzyskania EMAS
jest niewspółmiernie wyższy od kosztów opłaty rejestracyjnej za rejestrację w rejestrze odpadach
(Baza Danych o Odpadach) planowanym do utworzenia w związku z ustawą z 14 grudnia 2012 r. o
odpadach.
Priorytet 5
Zachęta spotkała się z aprobatą członków grupy roboczej – zwrócono uwagę na potrzebę zwiększenia
świadomości społecznej w zakresie ochrony środowiska. Do wątpliwości zaliczono kwestie związane
z czasem uzyskania koniecznej porady, jej adekwatność w sytuacji braku dostępu do wszystkich
informacji. Do istotnych potrzeb zaliczono możliwość uzyskania wiążącej interpretacji prawa w
zakresie prawa ochrony środowiska.
Priorytet 6
Zgodzono się, że przedsiębiorcy posiadający EMAS powinni być promowani w ramach zamówień
publicznych, niemniej jednak zwrócono na następujące wątpliwości:
 Skomplikowanie prawa powoduje, że wielu zamawiających przeprowadza procedury
zamówień publicznych nie stosując kryteriów zielonych zamówień publicznych;
 Istnieją trudności w opracowaniu oraz stosowaniu zielonych zamówień publicznych;
 Nie mogą być dyskryminowane inne systemy zarządzania środowiskowego;
 Istnieje konieczność wprowadzenia kryteriów, dzięki którym wspierane będą produkty
„zielone” w całym łańcuchu dostaw.
Priorytet 7
EMAS jest istotnym elementem dla CSR – niemniej jednak CSR jest znacznie szerszym zagadnieniem.
Popularyzacja EMAS powinna być połączona z promocją społecznej odpowiedzialności biznesu
w obszarze środowiskowym społecznych i ładu korporacyjnego ESG (and. E - environment; S – social;
G – governance). Oferta kierowana do dużych przedsiębiorców (począwszy od notowanych na
giełdzie), którzy odczuwając korzyści płynące z połączenia promocji koncepcji społecznej
odpowiedzialności biznesu i rejestracji w EMAS, zdecydują się dokumentować dane pozafinansowe
ESG przez coroczne obowiązkowe raportowanie. Dzięki raportowaniu, duże przedsiębiorstwa będą
miały możliwość ukazania pozytywnych działań wewnątrz organizacji nieznanych dotychczas
interesariuszom.
W znaczący sposób może się to przyczynić do podwyższenia notować Spółek, jako wyniku
utożsamiania się z koncepcją zielonej gospodarki. W tym zakresie należy podjąć długofalową
współpracę z Zespołem ds. Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw działającym w
Ministerstwie Gospodarki, Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości oraz organizacjami
pozarządowymi zajmującymi się promocją CSR oraz Stowarzyszeniem Emitentów Giełdowych.”
W końcowej części spotkania zaproponowano odbycie serii spotkań poświęconych poszczególnym
priorytetom – pierwsze z nich zaplanowano na jesieni. Ich odbycie będzie uzależnione od
zainteresowania potencjalnych uczestników.