Adobe PDF - Instytut Mechaniki i Poligrafii

Adobe PDF - Instytut Mechaniki i Poligrafii

KSZTA£CENIE PRO-INNOWACYJNE
W jednym z opracowañ Komitetu Doradczego
Wspólnoty Europejskiej do spraw Badañ i Rozwoju Przemys³u (IRDAC- Industrial Research and Development
Advisory Committee) zawarte jest nastêpuj¹ce stwierdzenie: „Nie ma w¹tpliwoœci, ¿e w œwiecie intensywnej rywalizacji, gdzie wytwarzanie, us³ugi i zarz¹dzanie s¹ coraz bardziej nasycone nauk¹, zwyciêzcami zostan¹ ci, których si³a robocza bêdzie posiadaæ najlepsze wykszta³cenie i najlepsze przygotowanie zawodowe na wszystkich
poziomach edukacji”. Bior¹c to pod uwagê, kszta³cenie
kadr o najwy¿szym poziomie kompetencji jest traktowane jako podstawowy czynnik rozwoju gospodarczego
Wspólnoty Europejskiej. W dokumentach instytucji europejskich czêsto pojawiaj¹ siê sformu³owania odnosz¹ce siê do problemu rywalizacji ekonomicznej i zagro¿eñ
wynikaj¹cych z braku skutecznego przeciwdzia³ania tym
zagro¿eniom. Sta³ym elementem tych opracowañ s¹ sugestie odnoœnie polityki kszta³cenia kadr. Panuje zgoda
co do tego, ¿e przemys³ europejski podobnie jak i jego
konkurenci staje siê w ostatnich latach przemys³em o coraz wiêkszym udziale czynnika intelektualnego (knowledge-intensive). Istotn¹ spraw¹ zatem jest zapewnienie
sta³ego dop³ywu kadr o wysokich i adekwatnych do potrzeb kwalifikacjach. Rywalizacja powoduje, szybkie
wprowadzanie nowych rozwi¹zañ i technologii, czego
konsekwencj¹ jest czêsto dezaktualizacja wiedzy i kwalifikacji. IRDAC przyjmuje stosunkowo d³ugi, bo dziesiêcioletni okres dezaktualizacji po³owy nabytej wiedzy specjalistycznej, co jest równowa¿ne siedmioprocentowemu
ubytkowi kapita³u intelektualnego rocznie. Czêœciej jednak spotyka siê sugestie, ¿e dezaktualizacja po³owy nabytej wiedzy specjalistycznej wynosi od 3 do 5 lat. Tak
du¿ego ubytku nie mo¿na uzupe³niæ drog¹ wprowadzenia na rynek pracy samych tylko nowych absolwentów.
Rozwi¹zanie problemu tkwi w kszta³ceniu podyplomowym i ustawicznym uzupe³nianiu wiedzy specjalistycznej. Istotny zatem jest ca³kowity kapita³ intelektualny, którego Ÿród³em jest odpowiedni system edukacyjny: “mo¿liwoœci systemów edukacyjnych na wszystkich poziomach
(w szczególnoœci na poziomie wy¿szego wykszta³cenia)
tak w zakresie iloœciowym, jak i jakoœciowym s¹ podstawowym czynnikiem okreœlaj¹cym poziom efektywnoœci
przemys³u i jego zdolnoœci do rywalizacji”. Istniej¹ dowody na to, ¿e tylko firmy, które maj¹ wysoki poziom
umiejêtnoœci technicznych, znaj¹ i potrafi¹ wyraziæ swoje potrzeby w jêzyku problematyki badawczej, s¹ zdolne
do wytworzenia skutecznych powi¹zañ z instytucjami takimi jak uniwersytety oraz jednostki badawcze. Koncepcja przemys³u opartego na potencjale intelektualnym
(science based industry) musi odwo³ywaæ siê do odpowiedniego kszta³cenia kadr charakteryzuj¹cych siê wysokim stopniem specjalizacji przy jednoczesnej zdolnoœci do zmian i umiejêtnoœci myœlenia systemowego. Instytucje Wspólnoty Europejskiej w znacznym ju¿ stopniu uzna³y koniecznoœæ tworzenia systemów kszta³cenia
opartych na jednolitej koncepcji edukacji na wszystkich
poziomach nauczania. Osi¹gniêcie stanu, w którym powstanie wspólna dla wszystkich partnerów koncepcja
edukacyjna jest zapewne spraw¹ niedalekiej przysz³oœci. Istot¹ rzeczy nie jest stworzenie jednolitego dla
wszystkich partnerów modelu edukacyjnego, lecz wypracowanie wspólnego uk³adu odniesienia i wzajemnej przek³adalnoœci zró¿nicowanych systemów edukacyjnych.
Funkcjonuj¹cy w Polsce system szkolnictwa wy¿szego
bazuje na zuniwersalizowanych programach i zunifikowanych metodach nauczania. Panuj¹ca w naszych uczelniach dydaktyka przypomina znormalizowane zastrzyki
wiedzy, a nadmierny werbalizm przyczynia siê do nierozumienia interdyscyplinarnych rozwi¹zañ. Nauczanie
takie przypomina stenografowanie przekazywanej wiedzy
z elementami zapamiêtywania, nie zaœ kszta³cenie zdolnoœci twórczego rozwi¹zywania problemów. Absolwent
wspó³czesnej uczelni musi byæ przygotowany do kilkakrotnej zmiany zawodu w ci¹gu swego doros³ego ¿ycia,
do czego potrzebna mu jest szeroka wiedza podstawowa
i ogólnotechniczna. Niezwykle istotnym kierunkiem
zmian w szkolnictwie wy¿szym, stwarzaj¹cym warunki
kszta³cenia in¿ynierów-innowatorów jest uelastycznienie
wewnêtrznych struktur uczelni tak, aby mo¿liwe by³o
kszta³cenie na wielu poziomach. Wraz z wielopoziomowoœci¹ kszta³cenia wprowadzona musi byæ zasada indywidualnego formowania programu studiów (przy dobrze
zorganizowanym doradztwie). Uczelnia powinna zapewniæ bogata ofertê przedmiotów do wyboru tzw. kredytów
(jednostek zaliczeniowych). Elastycznoœæ formowania takiego indywidualnego programu studiów powinna dzia³aæ nie tylko w okresie studiów, ale równie¿ podczas ³¹czenia ich z prac¹. Dla pracuj¹cych zdobywanie czêœci kredytów powinno byæ mo¿liwe po godzinach pracy i w okresie wakacji.
Pierwszym poziomem kszta³cenia z udzia³em kadry akademickiej powinny byæ studia in¿ynierskie realizowane wy³¹cznie w szko³ach wy¿szych zawodowych i
szko³ach akademickich. S¹ one wa¿nym elementem nowoczesnego przygotowania kadr technicznych. Drugim
poziomem powinny byæ studia magisterskie realizowane
w szko³ach akademickich i wyodrêbnionych szko³ach
wy¿szych zawodowych. Trzecim najwy¿szym poziomem
s¹ studia doktoranckie realizowane w uczelniach akademickich. Dodatkow¹ mo¿liwoœci¹ powinno byæ szkolenie ustawiczne, pozwalaj¹ce na sta³e uzupe³nianie wiedzy, w szerokim zakresie potrzeb. Nale¿a³oby przy tej
okazji pomyœleæ o wprowadzeniu dyplomu szkolenia
ustawicznego, do zdobycia którego upowa¿nia³oby uzyskanie odpowiedniej liczby kredytów w okreœlonym czasie. Kszta³cenie wed³ug powy¿szego modelu nie tylko
stwarza lepsze warunki do selekcji studentów wed³ug ich
uzdolnieñ, ale pozwala równie¿ na bezpoœrednie adresowanie przygotowania do przysz³ego lub wykonywanego
zawodu, stwarza tak¿e mo¿liwoœæ pracy, szkolenia i powracania na uczelnie.
Maciej Bossak
Instytut Mechaniki i Konstrukcji PW
2
WIEDZA I TECHNOLOGIA SI£¥ NAPÊDOW¥ ROZWOJU
Wiedza i technologia coraz wyraŸniej staj¹ siê si³¹
napêdow¹ wzrostu ekonomicznego, socjalnego i ostatnio
przyczyniaj¹ siê tak¿e do konkurencyjnoœci w handlu
œwiatowym. Zasada ta dotyczy nie tylko Polski, ale wszystkich krajów ekonomicznie rozwiniêtych. W krajach zgrupowanych w OECD trwa proces wspierania dalszego rozwoju ekonomicznego opartego na wykorzystywaniu wiedzy technologicznej. Obecnie stawiamy sobie pytanie jak
najskuteczniej wykorzystaæ zasoby wiedzy dla unowoczeœnienia produkcji. Ju¿ w latach 80-tych w krajach ekonomicznie rozwiniêtych zwrócono uwagê na tzw. problem
dyfuzji technologicznej, który polega na ³atwym przep³ywie informacji nie tylko z placówek badawczych (uniwersytetu i instytutu) do przemys³u, ale równie¿ pomiêdzy uniwersytetami a tak¿e z nowoczesnego przemys³u
do placówek naukowych. Ta koncepcja jako innowacyjny model interakcyjny rozwija siê coraz bardziej, a niekiedy jest wa¿n¹ czêœci¹ narodowych systemów innowacji. Dla organizacji sprawnego systemu transferu wiedzy
i technologii z uczelni do przemys³u konieczne s¹ m.in.:
- potencja³ naukowy uczelni (kadra, aparatura oraz opracowane tematy, które mog¹ byæ wykorzystywane w
przemyœle),
- potrzeba i zdolnoœæ przemys³u do wdra¿ania
innowacji,
- odpowiedni system informacyjno-organizacyjny
umo¿liwiaj¹cy przep³yw wiedzy i technologii
- istnienie odpowiedniego systemu techniczno-finansowego umo¿liwiaj¹cego komercjalizacjê przekazywanych problemów.
System ten winien stwarzaæ mo¿liwoœci korzyœci
ekonomicznych zarówno dla autorów jak i producentów.
Po zdobytych doœwiadczeniach i po gwa³townie zmieniaj¹cym siê paradygmacie ekonomicznym naszego otoczenia obecnie jest ju¿ czas aby zintensyfikowaæ nasze
prace nad opracowaniem systemu przep³ywu wyników
naszych badañ do przemys³u.
Politechnika Warszawska ustanowi³a cztery programy priorytetowe: Bioin¿ynieria, Automatyka, Techniki Informacyjne i Automatyzacja, Nowe Materia³y, Nowe
Technologie. Powo³ano Uczelniane Centrum Badawcze
Energetyki i Ochrony Œrodowiska oraz powo³ano trzy
Oœrodki Promocji: Oœrodek Promocji Badañ w zakresie
energoelektroniki, Oœrodek Promocji Technologii i Produktywnoœci oraz Oœrodek Promocji Badañ w zakresie
urbanistyki i gospodarki przestrzennej. Zarówno Uczelniane Centrum Badawcze jak i trzy Oœrodki Promocji za
g³ówny cel swojej dzia³alnoœci obra³y promocje wyników
badañ i uczestnictwo w procesie ich wdra¿ania w przemyœle. Do sprawdzonych form promocji nale¿¹ m.in. rozsy³anie informacji o zakoñczonych pracach badawczych,
krótkoterminowe szkolenia in¿ynierów z przemys³u, prezentacja na terenie Uczelni wybranych firm przemys³owych, promocja absolwentów Uczelni. Z przyjemnoœci¹
nale¿y odnotowaæ fakt, ¿e ju¿ po niespe³na rocznej dzia³alnoœci zarówno Centrum jak i Oœrodki przynios³y Uczelni spore korzyœci finansowe. Z wyników naszych badañ
mog¹ i powinny korzystaæ ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa, dla których wybrany temat mo¿e stanowiæ w przysz³oœci podstawê wa¿nego produktu. Zachêcam równie¿
du¿e zak³ady przemys³owe, które po wprowadzeniu wybranego tematu mog¹ znacznie polepszyæ proces produkcyjny lub produkowane przez siebie wyroby. Zachêcam
do korzystania z naszych wyników zarówno publiczne jak
i prywatne zak³ady , gdy¿ prace wykonywane przez pracowników Politechniki Warszawskiej charakteryzuj¹ siê
nowoczesnoœci¹, a ich autorzy solidnoœci¹.
W³adys³aw W³osiñski
Politechnika Warszawska
MISJA AGENCJI TECHNIKI I TECHNOLOGII
Zapoznanie siê z ustawowymi zadaniami Agencji
Techniki i Technologii (Dz.U. z 19966r. nr 74poz.352 )
przekonuje, ¿e zosta³a powo³ana instytucja o szczególnej
misji. Mo¿na j¹ przedstawiæ nastêpuj¹co:
1. Zapewnienie dro¿noœci przep³ywów wiedzy od tych
co wiedz¹ ”co i jak?” do tych co “chc¹ i mog¹”. W
praktyce oznacza to poszukiwanie, promocjê i wspomaganie wszelkich dzia³añ innowacyjnych, ze szczególnym uwzglêdnieniem zagadnieñ technicznych i
zwi¹zanych z nimi problemów organizacyjno-menad¿erskich, przy pe³nym poszanowaniu zasad etyki.
2. Identyfikacja ró¿norodnych przeszkód i utrudnieñ na
drodze pomiêdzy tymi “co wiedz¹”, a tymi “co chc¹”,
oraz poszukiwanie i wskazywanie metod ich usuwania (rozwi¹zywania). Jest to aktywne uczestnictwo
ATT w realizacji polityki innowacyjnej Pañstwa w
zakresie celów i zadañ ustawowych oraz wykonywanie s³u¿ebnej roli Agencji wobec uczestników ¿ycia
gospodarczego i spo³ecznego.
3. Rozwój metodologii i skutecznych sposobów postêpowania przy wykorzystaniu zasad jakoœci i produktywnoœci zastosowanych wewnêtrznie i zewnêtrznie.
Ich celem ma byæ równie¿ wzrost satysfakcji w³asnej
pracowników oraz ich zdolnoœci intelektualnych.
Oznacza to tak¿e rozwijanie dobrej i partnerskiej
wspó³pracy z organizacjami gospodarczymi i spo³ecznymi.
W œwietle powy¿szego wydaje siê uzasadniony
wniosek, ¿e ATT powinna byæ przede wszystkim zorganizowanym potencja³em intelektualnym ludzi dzia³aj¹cych
na rzecz dobra wspólnego w obszarze przekszta³cania i
transferu idei technicznych i technologicznych w skutecznoœæ gospodarcz¹.
Powstaje te¿ przekonanie, i¿ przepisy oraz organizacyjne ramy i formy dzia³ania Agencji powinny mieæ
charakter innowacyjny.
Antoni Rusinek
ATT
3
TRANSFER TECHNOLOGII W BERLINIE
Berlin jest jednym z najbardziej rozwiniêtych badawczo regionów Europy. Nigdzie indziej w Niemczech
nie mo¿na znaleŸæ takiego zagêszczenia instytucji naukowych. Mamy tu 3 uniwersytety, 2 kliniki uniwersyteckie,
7 wy¿szych szkó³ zawodowych i oko³o 70 pozauniwersyteckich jednostek badawczych pocz¹wszy od rolnictwa
a¿ do biologii molekularnych. W roku 1995 oko³o 3.8
mld DM czyli ponad 9% bud¿etu miasta przeznaczone
by³o na sektor nauki. Znaczenie nauki w sensie politycznym przejawia siê równie¿ poprzez ci¹g³y wzrost bud¿etu. Po po³¹czeniu Berlina utworzono we wschodniej czêœci miasta 16 nowych instytutów badawczych i przy³¹czono do nich 13 istniej¹cych ju¿ placówek i grup badawczych. W ten sposób prawie 37% potencja³u by³ej
Akademii Nauk NRD zosta³o przez Radê Nauki pozytywnie ocenionych i zgrupowanych w Berlinie. W sumie
Berlin ma 21 instytutów badawczych i 14 przedstawicielstw terenowych finansowanych wspólnie ze œrodków
krajowych i regionalnych (Blaue Liste, Maxa Plancka,
Fraunhofera). Pozauczelniane instytuty badawcze s¹ zwi¹zane z uczelniami umowami kooperacyjnymi. Specjalne
obszary badawcze i kolegia dyplomowe wykraczaj¹ daleko poza obszary uniwersyteckie. 16 tzw. “An-Institute“ stanowi wyj¹tkowo skuteczn¹ formê transferu technologii miêdzy szko³¹ wy¿sz¹ a gospodark¹. Wielu cz³onków berliñsko-brandenburgskiej Akademii Nauk jest profesorami berliñskich uniwersytetów. Interdyscyplinarne
Zrzeszenie Badawcze tworzy synergetyczn¹ wi¹zankê potencja³u badawczego. W Berlinie Adlershof powstaje krajobraz integruj¹cy ze sob¹ naukê i gospodarkê – park technologiczny i inkubator przedsiêbiorczoœci oraz tworzony
jest kampus nauk przyrodniczych Uniwersytetu Humbolta. Jednym z najwa¿niejszych elementów badañ w obszarach nowoczesnych technologii jest zbudowany w Adlershofie synchrotron BESSY II. W otoczeniu centrum medycyny molekularnej (Max-Delbruck) w Berlin-Buch
otworzono park nauki specjalizuj¹cy siê w biomedycynie
i technologiach medycznych. Punkt ciê¿koœci badañ w
szko³ach wy¿szych i wielu instytutach badawczych le¿y
w badaniach podstawowych. Wyniki i ich zastosowania
s¹ jednak bardzo istotne w zabezpieczeniu sprawnoœci gospodarki i utrzymaniu wysokiego poziomu ¿ycia. Dlatego te¿ wspó³praca miêdzy przemys³em i nauk¹, o bardzo
wysokim priorytecie, musi podlegaæ ci¹g³ej intensyfikacji i wsparciu. Politechnika Berliñska (TU), jako pierwsza uczelnia w Niemczech w 1979 roku powo³uje przy
Rektorze niezale¿n¹ komórkê do spraw transferu technologii. Celem tej komórki jest pomoc szczególnie dla MŒP
w prze³amaniu barier i u³atwieniu kontaktów. Nasze
pierwsze doœwiadczenia wykaza³y, ¿e przedstawicielom
MŒP jest niezwykle ciê¿ko wyt³umaczyæ swoje problemy wysoko wykwalifikowanym akademikom.
Transfer informacji polega na poszukiwaniach
w bazach danych oraz drukowaniu i rozpowszechnianiu
informacji. Ju¿ w 1983 wydrukowaliœmy podrêcznik “Rynek badañ naukowych w Berlinie“, badacze (wtedy tylko
z Berlina Zachodniego) mogli w tym podrêczniku umie-
œciæ swoje oferty kooperacyjne adresowane do przemys³u. Ostatnio we wspó³pracy z Izb¹ Hadlowo-Przemys³ow¹
Berlina i finansowym wsparciu ze strony Fundacji Technologicznej ponownie wydaliœmy taki podrêcznik dla
miasta Berlina. Zawiera on prawie 570 ofert kooperacyjnych dla 31 obszarów nauki.
Transfer technologii polega na akwizycji zamówieñ na prace badawcze dla uczelni, a co za tym idzie
pozyskiwaniu pochodz¹cych z zewn¹trz œrodków finansowych dla uniwersytetu. Transfer technologii rozgrywa
siê w dwu kierunkach, które przy u¿yciu terminologii amerykañskiej mo¿na opisaæ jako technology-push i marketpull. Tak wiêc szko³a wy¿sza zajmuje siê rozwi¹zywaniem problemów dla przemys³u, a z drugiej strony próbujemy sprzedaæ (wprowadziæ na rynek) wyniki badañ
naukowych otrzymanych na uniwersytecie. Podczas gdy
w latach 80-tych popyt z przemys³u wyraŸnie przewa¿a³,
w ostatnich latach daje siê zauwa¿yæ zmianê trendu.
Transfer personelu zosta³ wsparty przez program
Senatora Gospodarki i Transportu, do dzisiaj ten program
dzia³a uzupe³niaj¹co do programu transferu innowacji. Celem programu jest, poprzez œwiadome poœrednictwo w
zatrudnianiu absolwentów szkó³ wy¿szych w sektorze
MŒP, zagwarantowanie dop³ywu do nich nowoczesnego
know-how. Jednoczeœnie poprzez organizowanie seminariów na temat firm spin-off uczelnia wspiera tworzenie nowych przedsiêbiorstw przez studentów, absolwentów i pracowników szkó³ wy¿szych. Utworzony w 1983
roku w Berlinie Wedding BIG sta³ siê dla wielu niemieckich szkó³ wy¿szych, pionierem i wzorem do naœladowania. Do dyspozycji absolwentów szkó³ wy¿szych stoi dotowana przez Berliñski Senat powierzchnia biurowa, mog¹
te¿ oni korzystaæ z infrastruktury macierzystych uczelni.
Dla zainteresowanych studentów i firm stworzono równie¿ specjalny bank danych, którego celem jest zaspokojenie potrzeb przemys³u poprzez celowe wykorzystanie
praktyk studenckich oraz prac przejœciowych i dyplomowych.
¯aden region w Niemczech nie ma takiej koncentracji liczby badañ, czyli wiedzy na tak ma³ej przestrzeni.
Doœwiadczenia ponad 15 lat aktywnoœci w transferze technologii na jednej z najwiêkszych uczelni niemieckich
pokaza³y, ¿e tylko poprzez agresywny transfer jest mo¿liwe szybkie wdro¿enie wyników badañ, a co za tym idzie
zwiêkszenie konkurencyjnoœci przemys³u.
Przyk³ad z techniki medycznej: punkt wyjœcia:
zbudowany w Instytucie Elektro i Energetycznym mikrosilnik - przedstawienie tego silnika w klinice uniwersyteckiej - rozmowy miêdzy technikami i medykami - innowacja produktu - zastosowanie silnika do usuwania zwapnienia w ¿y³ach - budowa prototypu - testowanie w klinice - stworzenie nowej firmy. Agresywne dzia³ania naszego Oœrodka w Berlinie pozwalaj¹ rozwin¹æ w regionie
nowe obszary dzia³alnoœci przemys³owej, tworzyæ nowe
i stabilizowaæ konkurencyjne miejsca pracy
Helga Foerster
Technologiestiftung Innovationtszentrum Berlin
4
FABRYKAT 2000
FABRYKAT2000 jest programem Amerykañskiej
Agencji Pomocy Miêdzynarodowej (USAID) wykonywanym przez firmê konsultingow¹ Mendez England & Associates. Jest to ju¿ ostatni program USAID w Polsce.
Jest przewidziany na dwa lata, tj. do paŸdziernika 2000r.
Program ma na celu restrukturyzacjê i wzmocnienie transferu technologii produkcyjnych w Polsce. Bêdzie wspiera³ wprowadzanie innowacji technologicznych i nowych
idei od stadium pomys³u do komercjalizacji, a tak¿e pomaga³ ma³ym i œrednim przedsiêbiorstwom (MŒP) podnosiæ ich produktywnoœæ i zyskownoœæ. W ten sposób
program wzmocni polskie MŒP i lepiej przygotuje je do
bezpoœredniej konkurencji, z jak¹ bêd¹ mia³y do czynienia po przyjêciu Polski do Unii Europejskiej.
Program FABRYKAT2000 obejmie istniej¹ce lub
wy³aniaj¹ce siê polskie centra transferu technologii (CTT).
Ma na celu przekazanie im wzorców dzia³ania z odpowiednich oœrodków z USA, zarówno zajmuj¹cych siê
wdra¿aniem i komercjalizacja osi¹gniêæ naukowych, jak
i pomoc¹ dla prywatnych MŒP pragn¹cych podnieœæ poziom technologiczny swojej produkcji. Pierwsza forma
transferu technologii realizowana jest poprzez wspó³pracê oœrodków naukowych z przemys³em np. wspólne lub
zamawiane badania, czy programy dla uczestników. Druga zawiera wdra¿anie technologii produkcyjnych, podnoszenie wydajnoœci i inn¹ pomoc, która prowadzi do
rozwoju firmy. W jej ramach oœrodki transferu technologii korzystaj¹ z us³ug szeregu specjalistów z ro¿nych dziedzin w³¹czaj¹c: audyt technologii, opracowywanie planów marketingowych i biznes planów, modernizacje wyposa¿enia, wprowadzanie systemów zarz¹dzania poprzez
jakoœæ, standardów miêdzynarodowych, szkolenia, itd.
Polskie przedsiêbiorstwa wymagaj¹ obydwu form transferu technologii.
FABRYKAT2000 zapewni intensywne szkolenia
i wizytacje w czo³owych oœrodkach w USA dla wybranych polskich centrów CTT, przedstawicieli MŒP, instytucji badawczych i finansowych oraz innych osób zaan-
ga¿owanych w transfer technologii. Ich celem bêdzie nie
tylko zapoznanie siê z dokonaniami amerykañskimi, ale
tak¿e nawi¹zanie bezpoœredniej wspó³pracy. Rezultaty
szkoleñ bêd¹ upowszechniane we wszystkich zainteresowanych instytucjach w Polsce. Pierwszy wyjazd szkoleniowy do USA odby³ siê w drugiej po³owie stycznia 1999r.
Wziê³o w nim udzia³ 20 osób.
Jednym z d³ugofalowych ¿¹dañ programu jest
przygotowanie jednorocznego kursu szkoleniowego na
temat zarz¹dzania technologi¹ na poziomie MBA, który
bêdzie wprowadzony w trzech szko³ach biznesu przyczyniaj¹c siê w ten sposób do podnoszenia poziomu polskich
mened¿erów.
W ramach programu bêdzie tak¿e udzielana bezpoœrednia pomoc ma³ym i œrednim przedsiêbiorstwom.
Poœredniczyæ bêdzie w niej 5 wybranych CTT, które w
ten sposób zdobêd¹ doœwiadczenie w praktycznym wdra¿aniu transferu technologii. Specjalna rola przypadnie
Stowarzyszeniu Organizatorów Oœrodków Innowacji i
Przedsiêbiorczoœci (SOOIP), poprzez które FABRYKAT2000 bêdzie stara³ siê dotrzeæ do jak najwiêkszej liczby przedsiêbiorców i instytucji. Zatrudnieni przez program polscy konsultanci bêd¹ zdobywaæ doœwiadczenia
w transferze technologii i przenosiæ doœwiadczenia amerykañskie – zanalizuj¹ prace centrów, do których bêd¹
przypisani, pomog¹ rozszerzyæ ich bazê klientów i podnieœæ na wy¿szy poziom œwiadczone przez CTT us³ugi
dla przedsiêbiorstw.
Wsparcie uzyskaj¹ inicjatywy polegaj¹ce na tworzeniu regionalnych struktur transferu technologii, np.
grupuj¹ce CTT razem z jednostkami naukowymi, instytucjami wspierania biznesu, instytucjami finansuj¹cymi
MŒP, itp. Zasadniczym celem programu jest przetrwanie
centrów i zawi¹zanych struktur poza czas trwania programu FABRYKAT2000, a wiêc w XXI wieku.
Jacek Kosiec
Fabrykat 2000
KLIENT - RYNEK – NOWE TECHNOLOGIE
Ka¿dy wytwórca , producent w pewnym momencie staje przed wyborem okreœlenia lub rozszerzenia swojej dzia³alnoœci. Jaki rodzaj dzia³alnoœci ? Czy bêdzie to
op³acalne ? Czy istnieje i czy bêdzie istnia³o zapotrzebowanie na tego typu dzia³alnoœæ ? S¹ to pytania nurtuj¹ce
ka¿dego z nas.
Moja firma dzia³a w bran¿y metalowej ju¿ ponad
20 lat. W tym okresie metody wytwarzania detali nieznacznie siê zmieni³y a technologie i postêp techniczny na œwiecie w tej i innych dziedzinach zrobi³y olbrzymi “krok do
przodu”. Moim zdaniem przyczyn¹ tego stanu jest brak
na naszym rynku powszechnego dostêpu do nowych technologii i ich reklamy, do wyników badañ i analiz zapotrzebowañ rynku. Brakuje informacji na temat firm, ich
dzia³anoœci mo¿liwoœciach kooperacji, wynikach finansowych itp.
Posiadaj¹c te wszystkie informacje du¿o ³atwiej i
pewniej by³oby inwestowaæ kapita³ w rozwój ka¿dej firmy, której sukcesy zale¿¹ dzisiaj od trafnej promocji danego wyrobu i znajomoœci popytu !
Jak rozwi¹zaæ ten „powa¿ny” problem, poniewa¿
istnieje „powa¿ny” kapita³ i „powa¿ne” inwestycje a brakuje kontaktu pomiêdzy nimi.
„TOMTECH” Tomasz G³ogowski
05-092 £omianki k/W-wy ul.Olszynowa 1A
tel/fax +048 022 751-19-13, 501 020 444
email: [email protected]
5
PROGRAM SOCRATES
SOCRATES, program edukacyjny Unii Europejskiej, zosta³ wstêpnie wprowadzony w ¿ycie w roku 1996
w ramach projektów pilota¿owych. Jego pe³na realizacja
rozpoczê³a siê natomiast w 1997roku w wyniku selekcji
wniosków z³o¿onych przez poszczególne uczelnie europejskie. Program ten po³¹czy³ liczne cz¹stkowe programy edukacyjne Unii Europejskiej w jedno w miarê logicznie zorganizowane i zintegrowane przedsiêwziêcie.
W pierwszym roku istnienia SOCRATESA Polska
nie by³a uprawniona do uczestnictwa w poszczególnych
akcjach programu. Obecnie sytuacja zmieni³a siê na nasz¹ korzyœæ, poniewa¿ Rada Ministrów RP przyjê³a
uchwa³ê ratyfikuj¹c¹ decyzjê Rady Stowarzyszenia o przyst¹pieniu Polski do programów Unii Europejskiej z dn.27
lutego 1998r.
Bud¿et SOCRATESA na lata 1995-1999 wynosi
850 MECU, przy czym jego wysokoϾ stanowi przedmiot
negocjacji Komisji i poszczególnych krajów cz³onkowskich Unii Europejskiej. Polski wk³ad do Programu SOCRATES zosta³ w 80 % sfinansowany z Funduszu PHARE, a pozosta³e 20 % pochodzi z bud¿etu Rzeczypospolitej Polskiej.
W 1998 r. w SOCRATESie wzie³o udzia³ 200 000 studentów z 1600 uczelni w 24 krajach europejskich, w tym
równie¿ z Polski (40 szkó³ wy¿szych).
Program SOCRATES sk³ada siê z 7 komponentów:
1.ERASMUS (studia uniwersyteckie)
2.COMENIUS (szko³y od przedszkola do œredniej)
3.LINGUA (nauka jêzyków)
4.OPEN AND DISTANCE LEARNING (ODL)
5.ADULT EDUCATION (AE)
6.EXCHANGE OF INFORMATION (EURYDICE,
ARION, NARIC)
7.COMPLEMENTARY MEASURES (dzia³ania pomocnicze).
W chwili obecnej najistotniejszy dla polskich
uczelni jest komponent ERASMUS bêd¹cy kontynuacj¹
programu europejskiego pod t¹ sam¹ nazw¹, który mia³
na celu przede wszystkim wymianê studentów. Jako czêœæ
SOCRATESA komponent ten jest znacznie szerszy. Dla
naszego kraju jest to sukcesor TEMPUSA, jednak o zupe³nie odmiennej filozofii i zasadach.
SOCRATES nie jest programem pomocowym jak
TEMPUS, lecz programem wspó³pracy. W³¹czenie nas
do SOCRATESA wynika z faktu, ¿e Polska coraz lepiej
spe³nia warunki wejœcia do Unii Europejskiej i nie powinna ju¿ oczekiwaæ bezzwrotnej pomocy, lecz partnerskiej wspó³pracy w dziedzinie edukacji. Bud¿et komponentu ERASMUS dla naszego kraju wyniesie ok. 5,5 mln
ECU rocznie wobec ok. 10 mln ECU w TEMPUSIE.
ERASMUS finansuje jedynie 50% kosztów projektu,
pozosta³e fundusze uczelnia musi zapewniæ z innych Ÿróde³.
W³¹czenie siê uczelni do ERASMUSA, lub ogólniej do SOCRATESA, nie wynika wiêc wy³¹cznie z chêci
uzyskania dodatkowych wp³ywów finansowych, lecz z koniecznoœci wejœcia w europejskie struktury edukacyjne.
Jest to konieczne ze wzglêdu na presti¿ uczelni, poniewa¿ uwa¿a siê, ¿e udzia³ w SOCRATESIE jest warunkiem spe³nienia przez uczelniê wymogów „poprawnoœci
politycznej” (political correctness).
ERASMUS dzieli siê na 2 Akcje:
„Action I - Support to universities to enhance the European Dimension of Studies”
„Action II - Students Mobility Grants.
Akcja 1 obejmuje nastêpuj¹ce dzia³ania objête Kontraktem Instytucjonalnym:
· OMS - fundusz wspieraj¹cy wymianê studenck¹,
· TS - fundusz wspieraj¹cy wymianê nauczycieli akademickich,
· ETF - stypendia dla wybitnych nauczycieli akademickich,
· ECTS - w³¹czenie siê uczelni do sytemu punktowego
European Credit Transfer System
· CDI i CDA - opracowanie wspólnych programów nauczania dla pierwszych lat studiów i studiów in¿ynierskich i magisterskich,
· EM - opracowywanie programów w zakresie nauk humanistycznych i spo³ecznych rozwijaj¹cych wymiar
europejski,
· ILC - kursy dla studentów rozwijaj¹ce znajomoœæ jêzyka niezbêdn¹ dla danej dyscypliny studiów,
· IP - kursy dla studentów z przynajmniej 3 ró¿nych
krajów, trwaj¹ce od 10 dni do 3 miesiêcy.
W ramach Akcji II przyznawane s¹ stypendia dla
studentów ERASMUSA przez Agencje Narodowe SOCRATESA. Stypendium s³u¿y pokryciu ró¿nic kosztów
utrzymania miêdzy krajem macierzystym i przyjmuj¹cym danego studenta. Wysokoœæ stypendium dla polskich
studentów wynosi 365 ECU miesiêcznie (dla studenta niepe³nosprawnego 500 ECU). Studenci SOCRATESA s¹ z
za³o¿enia zwolnieni z p³acenia czesnego. Czas trwania
stypendium: od 3 miesiêcy do pe³nego roku akademickiego, przy czym nadal nale¿¹ siê studentom ewentualne
stypendia krajowe. Bud¿et przyznany na wyjazdy studentów polskich wynosi 3.264.560 ECU. W bud¿ecie ustalono tak¿e kwotê ok.9000 ECU na dodatkowe granty dla
studentów niepe³nosprawnych i 10 000 ECU na zorganizowanie kursu jêzyka polskiego dla studentów zagranicznych przyje¿d¿aj¹cych na studia do Polski. 20 polskich
studentów otrzyma³o granty na udzia³ w intensywnych
kursach jêzykowych w zakresie mniej znanych jêzyków
europejskich.
Politechnika Warszawska zamierza w ramach SOCRATESA ERASMUSA wys³aæ na studia za granicê 114
studentów (w ramach 1524 zatwierdzonych wyjazdów polskich studentów) na ³¹czny okres 563 studento-miesiêcy,
na co przeznaczono kwotê 20 495 ECU.
Ponadto zaplanowano wyjazdy 84 nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajêæ i wyk³adów na uczelniach europejskich, z którymi podpisano porozumienia o
wspó³pracy dwustronnej w ramach SOCRATESA ERASMUSA. Fundusze uzyskane na ten cel wynosz¹ 47 863
ECU i bêd¹ wymaga³y znacznego wsparcia finansowego
ze strony jednostek PW uczestnicz¹cych w tych dzia³aniach. Politechnika Warszawska przyst¹pi³a równie¿ do
dzia³añ zmierzaj¹cych do wprowadzenie ECTS, na co
uzyska³a fundusz w wysokoœci ok. 6 500 ECU.
Na wizyty przygotowawcze w celu rozszerzenia
istniej¹cej sieci europejskiej wspó³pracy miêdzyuczelnianej mo¿na przeznaczyæ kwotê stanowi¹c¹ 5 % ogólnej
wysokoœci œrodków przyznanych w ramach Kontraktu
Instytucjonalnego.
Politechnika Warszawska przygotowa³a w listopadzie ubieg³ego roku propozycjê nowego Kontraktu Instytucjonalnego na rok akademicki 1999/2000, w którym
oprócz wymiany studenckiej (196 studentów wyje¿d¿aj¹cych na ogó³em na 856 miesiêcy i 137 studentów przyje¿d¿aj¹cych na PW na 631 miesiêcy) oraz nauczycieli
akademickich (109 pracowników naukowo-dydaktycznych wyje¿d¿aj¹cych na zajêcia ze studentami ³¹cznie na
158 tygodni) w³¹czy³a siê równie¿ w dzia³ania zwi¹zane
z opracowywaniem Modu³u Europejskiego w zakresie
in¿ynierii œrodowiska.
El¿bieta Snopiñska
Politechnika Warszawska
6
TEKOMA
SZKOLENIE USTAWICZNE
Oœrodek Badawczo-Rozwojowy Podstaw Technologii i Konstrukcji Maszyn TEKOMA za³o¿ony w 1972
roku jest podstawow¹ w kraju jednostk¹ badawczo-rozwojow¹ specjalizuj¹c¹ siê w tematyce mechanizacji i automatyzacji procesów produkcyjnych ze szczególnym
uwzglêdnieniem procesów monta¿owych. Dzia³alnoœæ
oœrodka jest ukierunkowana g³ównie na potrzeby ma³ych
i œrednich przedsiêbiorstw. Projektowanie i wykonywanie maszyn i stanowisk monta¿owych dla przemys³u, odbywa siê g³ównie na bazie modu³ów wytwarzanych w
TEKOMIE, uzupe³nianych podzespo³ami importowanymi. Oœrodek specjalizuje siê g³ównie w projektowaniu i
wykonawstwie nowoczesnych automatycznych urz¹dzeñ
monta¿owo-kontrolnych w zakresie:
- podawania i przemieszczenia przedmiotów, ich
orientacji oraz ³¹czenia (na bazie w³asnej produkcji typoszeregu nitownic radialnych),
- znakowania, wciskania, wykrawania, prasowania, ciêcia, zagniatania oraz podobnych operacji technologicznych (na bazie w³asnej produkcji prasek pneumohydraulicznych o zakresie nacisku od 16 do 160 kN),
- nierutynowych, nietypowych prac projektowych
wymagaj¹cych znajomoœci tematyki badawczej z zakresu automatyzacji oraz podbudowy laboratoryjnej (w³asnego laboratorium) do optymalnego z punktu techniczno-ekonomicznego wdro¿enia rozwi¹zania pod szczegó³owo okreœlone potrzeby Zamawiaj¹cego.
Oœrodek udziela równie¿ doradztwa, ekspertyz w
zakresie rozwi¹zywania monta¿owych problemów konstrukcyjnych, technologicznych i jakoœciowych. Wa¿niejsze efekty i doœwiadczenia z zakresu automatyzacji monta¿u publikowane s¹ w kwartalniku naukowo-technicznym Oœrodka “TECHNOLOGIA I AUTOMATYZACJA
MONTA¯U”. S¹ one równie¿ przedmiotem organizowanych przez Oœrodek sympozjów naukowych z udzia³em
jednostek zagranicznych.
TEKOMA oferuje dla przemys³u nastêpuj¹ce modu³y stanowi¹ce wyroby gotowe, b¹dŸ podzespo³y do stanowisk monta¿owych: nitownice radialne, podajniki wibracyjne cylindryczne, podajniki wibracyjne liniowe, sto³y
podzia³owo-obrotowe z napêdem pneumatycznym i elektrycznym, si³owniki pneumo-hydrauliczne, si³owniki z
³o¿yskowanym t³oczyskiem, pneumatyczne prasy monta¿owe, g³owice wkrêcaj¹ce, wkrêtaki pneumatyczne, odci¹¿niki sprê¿ynowe, manipulatory, modu³y liniowe ruchu regionalnego i lokalnego, modu³y k¹towe regionalne
i lokalne, chwytaki szczêkowe, zawory ss¹co-d³awi¹ce,
elastomerowe i hydrauliczne poch³aniacze energii.
Obecnie uruchomiliœmy serie informacyjn¹ urz¹dzenia do pomiaru t³ocznoœci blach oraz szlifierki k¹towej do cyklinowania parkietów w miejscach trudnodostêpnych. Oœrodek dysponuje nowowybudowanymi obiektami, doœæ dobrze wyposa¿onymi w infrastrukturê badawcz¹ i techniczn¹. Od 1996 roku zdecydowanie koncentruje swoja dzia³alnoœæ na realizacji prac b+r wdro¿onych w przemyœle i przez ten przemys³ finansowanych.
Rocznie wdra¿amy do przemys³u oko³o 50 zautomatyzowanych stanowisk monta¿owych
Ryszard Œwierkowski
TEKOMA
Eurodirect Us³ugi Szkoleniowe jest Oœrodkiem Kszta³cenia Ustawicznego Doros³ych wpisanym do rejestru Kuratorium Oœwiaty.
Od 1993 roku organizujemy kursy i szkolenia dla firm i przedsiêbiorstw z zakresu finansów, zarz¹dzania, marketingu, prawa gospodarczego. W naszym dorobku mamy:
· Najlepszych wyk³adowców-praktyków, reprezentuj¹cych najwy¿szy poziom wiedzy merytorycznej i umiejêtnoœci dydaktycznych,
· Opracowanie cyklu programów autorskich na konkretne zapotrzebowanie firm i przedsiêbiorstw,
· Opracowanie autorskich narzêdzi analizy procesu
dydaktycznego,
· Przygotowanie programów szkoleñ na stanowisku pracy,
· Przeszkolenie do tej pory ok. 15.000 osób reprezentuj¹cych
ok. 5.000 firm i przedsiêbiorstw.
Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty
Eurodirect, Us³ugi szkoleniowe s.c.
31-010 Kraków, Rynek G³.30, tel./fax (012) 4225274
ENDOPROTEZY ANATOMICZNE
W przypadkach schorzeñ wywo³anych stanami zapalnymi , wadami wrodzonymi czy te¿ rozwojowymi mo¿liwoœæ doboru typowej endoprotezy jest ograniczona. W
takich przypadkach nale¿y stosowaæ endoprotezy anatomiczne tj. projektowane z uwzglêdnieniem indywidualnej budowy anatomicznej uk³adu kostnego pacjenta. Podjecie prac zwi¹zanych z projektowaniem oraz wytwarzaniem takich endoprotez jest celem nowoutworzonego
Laboratorium Komputerowego Wspomagania Projektowania i Wytwarzania Endoprotez Anatomicznych w Instytucie Mechaniki i Konstrukcji Politechniki Warszawskiej.
7
Wystawa INNOWACJE’99 oraz Dni Transferu Technologii na Miêdzynarodowych Targach Poznañskich 14 – 18.06.1999 r.
móc w poszukiwaniu ich odbiorców, zarówno krajowych jak i zagranicznych.
Wystawcy technologii mog¹ liczyæ na ró¿norodne formy
promocji:
- efektown¹ prezentacjê umo¿liwion¹ przez MTP poprzez atrakcyjnie skalkulowan¹ op³atê uczestnictwa
i fachow¹ obs³ugê techniczn¹ stoisk w pawilonie 17.
- katalog INNOWACJE – wydany przez Poznañski Park
Naukowo Technologiczny przed imprez¹, który bêdzie zawiera³ prezentowane i zg³oszone przez Pañstwa technologie ; katalog ten bêdzie rozpowszechniany wœród przedsiêbiorstw i zrzeszeñ gospodarczych
w Polsce i w Europie
- Oœrodek FEMIRC bêdzie aktywnie poszukiwa³ odbiorców przemys³owych oraz zaaran¿uje spotkania
biznesowe na terenie pawilonu INNOWACJE’99.
- wystawcy mog¹ liczyæ równie¿ na promocje w mediach zwi¹zanych z imprez¹; najciekawsze technologie bêd¹ bra³y udzia³ w specjalnym programie Prezentacji
- oferty Pañstwa umieszczone zostan¹ w odpowiednich
bazach danych w kraju i za granic¹.
Imprezy te skierowane s¹ do:
- twórców technologii – którzy prezentuj¹ swoj¹ ofertê
na stoiskach wystawy INNOWACJE w 17 pawilonie
MTP i poprzez udzia³ w Dniach Transferu Technologii,
- odbiorców technologii – przedsiêbiorstwa, do których
dotr¹ organizatorzy poprzez ró¿norakie formy promocji. Udzia³ odbiorców w Dniach Transferu Technologii jest bezp³atny,
- instytucji poœrednicz¹cych, dzia³aj¹cych w dziedzinie
transferu technologii równie¿ instytucji finansowych
oraz izb gospodarczych, dla których przewidziano
równie¿ specjalny sektor w pawilonie wystawy.
Organizatorzy maj¹ nadziejê, ¿e Dni Transferu Technologii w wymiarze miêdzynarodowym stan¹ siê sta³ym
elementem czerwcowych targów w Poznaniu oraz, ¿e
wzorem wielu zagranicznych imprez targowych podobne
Dni bêd¹ towarzyszyæ innym targom organizowanym
w Polsce.
Odbywaj¹ce siê co roku w czerwcu Miêdzynarodowe Targi Poznañskie sta³y siê od lat uznan¹ miêdzynarodow¹ imprez¹ specjalizuj¹c¹ siê w dziedzinie “dóbr
inwestycyjnych” oraz nowoczesnych technik i technologii. Co roku te¿ w jednym z pawilonów MTP prezentowana jest OFERTA NAUKI POLSKIEJ, której ekspozycja jest sponsorowana przez Komitet Badañ Naukowych.
W tym roku postanowiono wprowadziæ now¹ formu³ê
prezentacji nowych technologii aby zintensyfikowaæ przep³yw myœli z laboratorium badawczego do przedsiêbiorstw. Na tê now¹ formu³ê sk³adaæ siê bêd¹:
- wystawa pt.: INNOWACJE’99 – na któr¹ przeznaczono 17 pawilon MTP
- oraz towarzysz¹ce jej Dni Transferu Technologii
(15-16.06.1999)
- uzupe³nieniem tych imprez bêd¹ jednodniowe seminaria: „Finansowanie wdra¿ania innowacji i transferu technologii w Polsce” (17.06) oraz „Parki naukowe i technologiczne w kraju - bariery, zagro¿enia,
nadzieje” (18.06).
Patronat nad ca³ym zespo³em imprez objêli: KOMITET
BADAÑ NAUKOWYCH, AGENCJA TECHNIKI I
TECHNOLOGII, MINISTERSTWO GOSPODARKI.
Organizatorzy - Miêdzynarodowe Targi Poznañskie
Sp. z o.o. (MTP), Oœrodek Przetwarzania Informacji
(OPI), Warszawa oraz Poznañski Park Naukowo-Technologiczny Fundacji UAM – Oœrodek FEMIRC pragn¹
zebraæ oferty technologii z nastêpuj¹cych dziedzin (mieszcz¹cych siê w zakresie tematycznym Miêdzynarodowych
Targów Poznañskich :
- Maszyny, urz¹dzenia i procesy metalurgiczne, odlewnicze i hutnicze
- Przemys³ maszynowy
- Maszyny, urz¹dzenia i procesy energetyczne i elektroenergetyczne
- Ch³odnictwo,
ogrzewnictwo,
wentylacja,
klimatyzacja
- Elektrotechnika, elektronika i automatyka
- Chemia i technologia chemiczna, wyroby i pó³wyroby metalowe, hutnicze i z metali nie¿elaznych i po-
Czytajcie biuletyn Poznañskiego Parku Naukowo-Technicznego
http://www.amu.edu.pl/fundacja/granty
CO TO JEST KONSORCJUM?
W zwi¹zku z uczestnictwem w europejskich projektach badawczych pojawia siê nowa forma organizacyjna tzw.konsorcjum. Umowa o konsorcjum rozszerza i
uzupe³nia tzw. Terms of Reference projektu. Musi byæ
podpisana przez wszystkich partnerów. Reguluje funkcjonowanie Konsorcjum, zw³aszcza odnoœnie:
- Odpowiedzialnoœci koordynatora Konsorcjum
- Odpowiedzialnoœci ka¿dego partnera Konsorcjum
- Struktury zarz¹dzania Konsorcjum
- Procedur podejmowania decyzji
- Spraw finansowych, zawieraj¹cych procedury rozliczania kosztów i przydzielania funduszy
- Poufnoœci
- Publikacji i oœwiadczeñ prasowych
- Praw w³asnoœci, eksploatacji i rozpowszechniania wyników
- Niedotrzymania umów i poprawy
- Rozstrzygania sporów
- Obowi¹zuj¹cego prawa
- Wymiany informacji
8
POLSKIE TOWARZYSTWO ENERGETYKI WIATROWEJ
W maju 1997r zosta³o zarejestrowane przez S¹d
Wojewódzki w Gdañsku i uzyska³o osobowoœæ prawn¹
Polskie Towarzystwo Energetyki Wiatrowej - PTEW,
którego g³ównymi zadaniami s¹:
- upowszechnianie wiedzy na temat wykorzystania energii wiatru,
- zbieranie i publikowanie informacji o doœwiadczeniach eksploatacyjnych elektrowni wiatrowych,
- promocja i lobbing na rzecz odnawialnych Ÿróde³ energii a w szczególnoœci energetyki wiatrowej
w krêgach w³adzy ustawodawczej i wykonawczej,
- inicjowanie i wspó³udzia³ w budowie i badaniach demonstracyjnych instalacji wiatrakowych,
- wspó³praca z krajowymi i zagranicznymi oœrodkami
naukowymi, badowczo-projektowymi i instytucjami
zajmuj¹cymi siê promocj¹ odnawialnych Ÿróde³ energii a w szczególnoœci energetyki wiatrowej. W towarzystwie naszym zrzeszeni s¹ specjaliœci z oœrodków
naukowo-badawczych, producenci oraz eksperci zajmuj¹cy siê od wielu lat problematyk¹ wykorzystania
energii wiatru.
Si³ownie wiatrowe w Polsce
Aktualnie w Polsce pracuje 11 profesjonalnych
elektrowni wiatrowych pod³¹czonych do sieci i sprzedaj¹cych energiê zak³adom energetycznym. Ponadto funkcjonuje tak¿e kilkadziesi¹t mniejszych elektrowni pracuj¹cych na sieæ wydzielon¹. S¹ to albo konstrukcje rzemieœlnicze albo konstrukcje IBMER-u (Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie). W przysz³ym roku planowana jest budowa kilku
farm (zgrupowañ) elektrowni wiatrowych: w Dar³owie
i na œrodkowym wybrze¿u. Jak widaæ jest to dynamicznie
rozwijaj¹ca siê dziedzina gospodarki energetycznej. Wed³ug prognoz opracowanych przez EWEA (European
Wind Energy Association) do roku 2030 energetyka wiatrowa zaspokoi w 10% zapotrzebowanie energetyczne
krajów Wspólnoty Europejskiej (inne Ÿród³a energii
odnawialnej mog¹ zaspokoiæ ³¹cznie 20% potrzeb energetycznych Europy). Zaœ wg prognozy (opracowanej
w 1996r przez Komisjê Wspólnoty Europejskiej ds. Energetyki) na temat rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce - do roku 2005 ³¹czna moc zainstalowana si³owni
wiatrowych osi¹gnie wartoœæ 600 MW
Potencja³ produkcyjny w Polsce
Przede wszystkim Polska ma bardzo dobre
warunki wiatrowe umo¿liwiaj¹ce postawienie kilku tysiêcy elektrowni wiatrowych. Pani prof. Halina Lorenc
z IMiGW udowodni³a, ¿e w Polsce zasoby wiatru nie
s¹ gorsze ni¿ w Niemczech - a tam pracuje ju¿ kilka
tysiêcy elektrowni o ³¹cznej mocy ponad 1 700 MW.
Mamy równie¿ dobry potencja³ techniczny i intelektualny umo¿liwiaj¹cy produkcjê w Polsce elektrowni wiatrowych. Produkowane s¹ ju¿ elektrownie, w³asnej konstrukcji o mocy 160 kW, przez Nowomag z Nowego S¹cza oraz ma³e elektrownie o mocy 30 - 50 kW przez
dr Z. Z¹bera z Nowego S¹cza, s¹ firmy w Polsce produkuj¹ce podzespo³y elektrowni dla znanych producentów zachodnich - przyk³adowo MARINE-METAL
z Gdañska produkuje gondole i wie¿e dla firmy NEG
Micon z Danii.
Maciej Bartmañski
email: [email protected]
PROMOCJA INNOWACJI I WSPIERANIE UDZIA£U MŒP
cji, mechanizmy ³¹czenia polityk innowacyjnych.
- Wspieranie klastrów projektów innowacyjnych
Celem tych dzia³añ jest wspomaganie projektów innowacyjnych w wymianie doœwiadczeñ “nietechnicznych” w procesie innowacji, wspieraæ zatem mo¿na
zarz¹dzanie, strategie, kwestie przepisów, wykorzystanie, dyfuzjê innowacji, kwestie finansowe, ochronê w³asnoœci intelektualnej. Ponadto mo¿na wesprzeæ
analizy barier w procesie innowacji, opracowaæ rozwi¹zania itd.
- Pojedyncza, wspólna struktura promocji Przewiduje siê stworzenie jednej, wspólnej struktury promocji celem koordynowania dzia³ania klastrów projektów.
- Mechanizmy ³¹czenia polityk innowacyjnych Jest
to równie¿ pojedynczy projekt (jeden kontrakt) umo¿liwiaj¹cy wykorzystanie doœwiadczeñ z dzia³alnoœci
klastrów projektów w zakresie polityki innowacyjnej,
oddzia³ywanie priorytetów polityki innowacyjnej w
procesie tworzenia klastrów projektów innowacyjnych.
Renata Burak
Biuro Wspó³pracy Europejskiej FNP
tel: (22) 628 33 35; fax: (22) 621 96 73
e-mail: [email protected]
http://www.ippt.gov.pl/oti
Komisja Europejska og³osi³a w dniu 23 marca
1999 r. konkurs w ramach II Programu Horyzontalnego
5PR ” Promocja innowacji i wspieranie udzia³u MŒP”.
WartoϾ konkursu wynosi 30 mln EURO.
Dzia³ania “poœrednie” w ramach tego konkursu s¹
niezmiernie wa¿ne dla polskich przedsiêbiorstw i instytucji naukowych zainteresowanych wsparciem procesów
innowacyjnych, ale jednoczeœnie s¹ bardzo z³o¿one. Dodatkowo sytuacjê komplikuje fakt, ¿e termin konkursu
up³ywa w dniu 24 czerwca 1999 r. Konkurs przewiduje:
1. “Projekty innowacyjne” – stanowi¹ kombinacjê projektów B/R i projektów demonstracyjnych i skierowane s¹ do miêdzynarodowych konsorcjów, które
identyfikuj¹ potrzeby innowacyjne, a transfer technologii stanowi ich rozwi¹zanie. Program przewiduje
wspó³finansowanie miêdzynarodowego transferu technologii, ale zawieraæ one mog¹ komponenty naukowo-badawcze, nietechniczne, zwi¹zane z metodologi¹ procesu innowacyjnego (ekonomiczne, spo³eczne
i organizacyjne) oraz zawieraj¹ element prezentacyjny. Element prezentacyjny polega na zidentyfikowaniu, adaptacji, sprawdzeniu i udokumentowaniu transferu technologii, co pozwala na wdra¿anie innowacji
w danym sektorze przemys³owym.
2. “Dzia³ania towarzysz¹ce” – Wspieranie klastrów
projektów innowacyjnych, wspólna struktura promo-
9
BIUROKRACJA WSPIERA NAUKÊ
Wielu zra¿onych potyczkami z krajowymi urzêdnikami z nadziej¹ wypatruje nowych mo¿liwoœci w Unii
Europejskiej. Ci zaœ, co próbowali przebiæ siê przez zaporê niezrozumia³ego dla zwyk³ego œmiertelnika ¿argonu, ju¿ na wstêpie wyrobili sobie pojêcie o “ca³ej tej Brukseli”. Gdy porzuci siê jednak wszystkie uprzedzenia
i zauwa¿y ogrom chêtnych - przygotowuj¹cych wnioski,
tych co pracuj¹ w projektach i radz¹ sobie z t¹ biurokracj¹, coœ ka¿e zastanowiæ siê nad motywacj¹ tych ludzi.
Mo¿e warto przys³uchaæ siê opinii naszych rodaków, którzy ju¿ próbowali swoich si³ w poprzednich programach. Potwierdzaj¹ oni obawy o przewlek³ych procedurach, z drugiej jednak strony wysoce ceni¹ sobie doœwiadczenia wyniesione z projektów europejskich. Dzia³anie podporz¹dkowane celowi, orientacja na efektywnoœæ, presti¿ pracy w europejskim gronie i europejskie
pieni¹dze, które, choæ to nie to wymarzone Eldorado, jednak nie s¹ do pogardzenia.
D³ugie procedury i formalizmy wynikaj¹ ze z³o¿onoœci ca³ej tej Wspólnej Europy, gdzie swoje interesy
chroni¹ poszczególne pañstwa (reprezentowane w decyduj¹cej Radzie Ministrów Europy, a na szczeblu programu - Komisji Zarz¹dzaj¹cej Programem), podatnicy, których interesu broni Parlament Europejski (je¿eli ju¿ podatnik ma ³o¿yæ na naukê to niech ona spróbuje rozwi¹zywaæ jego codzienne problemy); jeszcze cia³a doradcze
reprezentuj¹ce ró¿ne bran¿e, Komisja Europejska, która
wszystkim administruje. I na sam koniec ambicje wszystkich ka¿¹ce publikowaæ wszelkie wi¹¿¹ce prawnie dokumenty (np. call for proposals) we wszystkich 11 oficjalnych jêzykach Unii Europejskiej.
Nie dziwi wiêc, ¿e samo przygotowanie za³o¿eñ
i bud¿etu 5 Programu, rozpoczête w 1996 roku, po kolejnych posiedzeniach wszystkich wymienionych wy¿ej cia³,
korektach i negocjacjach w ogromnym poœpiechu zatwierdzono oficjalnie 22 grudnia 1998 roku. Dziêki temu uda³o siê ocaliæ dopisek w nazwie programu (1998-2002).
Zawi³oœæ procedur nie jest obojêtna dla uczestnika projektu. Komisja zrobi wszystko aby do koñca grudnia ruszy³y projekty z³o¿one w odpowiedzi na konkursy
og³oszone w marcu. Tylko jednak dlatego, ¿e jak ka¿da
„bud¿etówka” musi wydaæ (zaplanowane w bud¿ecie na
dany rok) pieni¹dze i uchroniæ siê przed ciêciami finansów w roku nastêpnym. Notabene to te¿ jest powód, dla
którego Komisja bardzo niechêtnie przyjmuje zwrot niewykorzystanych (a przecie¿ ju¿ wydanych przez ni¹) œrodków.
S¹ te¿ pewne zalety ca³ych tych procedur - to nie
urzêdnik z Komisji zdecyduje, który projekt bêdzie finansowany. W najwiêkszej mierze zale¿y to od oceny niezale¿nych ekspertów. Je¿eli ktoœ nie wierzy niech zapyta
tych uczonych, którzy ju¿ byli ekspertami lub sam spróbuje swoich si³ na tym polu (zg³oszenia s¹ ca³y czas
przyjmowane).
Tylko najwy¿sze noty we wszystkich kategoriach
daj¹ przepustkê do „short listy” zakwalifikowanych projektów. Ostateczn¹ decyzjê o finansowaniu (lub nie) podejmuje Komisja zarz¹dzaj¹ca Programem reprezentuj¹ca wszystkie pañstwa (cz³onkowie UE i jako obserwatorzy pañstwa stowarzyszone w tym Polska) a której cz³onkowie s¹ zazwyczaj bardzo dociekliwi czy projekty z ich
krajów nie by³y pokrzywdzone i uwa¿nie patrz¹ na rêce
urzêdnikom. I maj¹ racjê.
El¿bieta Ksi¹¿ek
Poznañski Park Naukowo-Technologiczny
Partner FEMIRC i OTI
NOTATKA Z FRANCJI INICJATYWY REGIONALNE : MONTPELLIER
Jestem Czlonkiem Gdañskiego Centrum Transferu Technologii , lecz dzia³am we Francji gdzie mieszkam
ju¿ od 10 lat. Z du¿¹ uwag¹ œledzê niezwyk³y i dynamiczny postêp w Polsce, tak¿e za pomoc¹ kwartalnika INNOWACJE, otwartego dla wszystkich. O dynamice tego postêpu œwiadczy chocia¿by rozwój komunikacji; jeszcze
parê lat temu nie by³o nawet mowy o Internecie; aktualnie 95% moich informacji „p³ynie” do Polski poprzez email.
Wspieram wszelkie inicjatywy gospodarcze, transfer technologii i innowacji w kooperacji polsko-francuskiej, w takich dziedzinach jak : przemys³ spo¿ywczy,
ochrona œrodowiska, uzdatnianie wody, technika filtracji
membranowej, tak¿e przemys³ farmaceutyczno-medyczny.
10
W tym roku powstaje w Montpellier „zarodek”
Centrum Badañ Technologicznych Projektów Innowacyjnych, w którym bêdê pe³niæ rolê koordynatora projektów
francusko-polskich. Wszystkich zainteresowanych promocj¹ technologii innowacyjnych w kraju i zagranic¹,
a szczególnie we Francji zapraszamy do kontaktu z naszym biurem.
Pragnê podziêkowaæ wszystkim, którzy dot¹d
ze mn¹ wspó³pracowali (CTT -Gdañsk, Hi-Tech Warszawa, IMIK-Warszawa, CTT-Wroclaw, CUT-Krakow,
INKUBATOR-£ódŸ) i jednoczeœnie zaprosiæ do dalszej
wspó³pracy.
Miros³aw Jerzewski - Severac
E-mail : [email protected]
[email protected]
NIEKONWENCJONALNA ŒCIERNICA SEGMENTOWA
Wzrost efektywnoœci szlifowania w ostatnim pó³wieczu by³ stymulowany g³ównie przez wprowadzanie nowych materia³ów œciernych, poprawê technologii wytwarzania konwencjonalnych œciernic, produkcjê ziaren agregatowych, w tym mikrokrystalicznych oraz zwiêkszenie prêdkoœci szlifowania. Obecnie prowadzone s¹ równie¿ intensywne prace badawcze nad wytwarzaniem œciernic z ziarnami o za³o¿onej geometrii i okreœlonym ich uporz¹dkowaniu w masie spoiwa. Najnowszy kierunek rozwoju techniki szlifowania zwi¹zany jest z propozycj¹ zmian kinematyki
szlifowania segmentowego.
Patent PW nr 157746 B24D 5/06, 1992 r.
Podstaw¹ idei niekonwencjonalnego szlifowania segmentowego jest d¹¿enie do ograniczenia procesu utraty
zdolnoœci skrawnych œciernicy wskutek zu¿ycia œciernego ostrych krawêdzi i naro¿y ziaren œciernych oraz zalepiania
siê czynnej powierzchni œciernicy uplastycznionym materia³em szlifowanym. Ze schematu konstrukcyjnego niekonwencjonalnej œciernicy segmentowej wynika, ¿e segmenty œcierne wprawiane s¹ w ruch obrotowy wzglêdem w³asnych osi niezale¿nie od prêdkoœci obrotowej samej œciernicy. Na zdjêciu pokazano wrzeciono szlifierki wyposa¿one
w podwójny napêd: œciernicy segmentowej i segmentów œciernych.
Zmiana po³o¿enia k¹towego segmentów œciernych wzglêdem g³ównego kierunku wektora prêdkoœci szlifowania jest korzystna zarówno ze wzglêdu na samooczyszczanie siê ziaren z zalepieñ i z punktu widzenia samoostrzenia.
To ostatnie nastêpuje wskutek zmian chwilowego po³o¿enia p³aszczyzn zu¿ycia powstaj¹cych na ziarnach.Badania
niekonwencjonalnego szlifowania segmentowego przeprowadzone w Instytucie Technologii Maszyn PW wykaza³y,
¿e w stosunku do szlifowania z nieobrotowymi segmentami uzyskuje siê o ok. 50% zmniejszenie si³ i o ok. 30%
zmniejszenie temperatur szlifowania. Przeprowadzono tak¿e symulacjê komputerow¹ rozk³adu trajektorii ziaren na
powierzchni szlifowanej i wykazano mo¿liwoœæ takiego doboru stosunku prêdkoœci obrotowej segmentów do prêdkoœci obrotowej g³owicy i prêdkoœci posuwu, który zapewnia najmniejsz¹ chropowatoœæ powierzchni szlifowanej.
L. D¹browski, M. Marciniak
Instytut Technologii Maszyn PW
ADINA – CIEKAWE NOWE ZASTOSOWANIA
System Metody Elementów Skoñczonych ADINA jest jednym zintegrowanym systemem dla mechaniki p³ynów, cia³a sta³ego i wymiany ciep³a. Nowe obszary zastosowañ elementów skoñczonych np. bioin¿ynieria wymagaj¹
po³¹czenia przep³ywów z mechanik¹ cia³ odkszta³calnych. Przyk³adem mo¿e byæ przep³yw krwi przez arterie zatkane
cholesterolem oraz symulacja pracy serca a tak¿e problemy z p³ynem uciskaj¹cym korê mózgow¹ czy modelowanie
p³ynu w kolanie i chrz¹stki.. Mo¿na ju¿ bardzo dok³adnie analizowaæ te problemy Zastosowania symulacji komputerowych dla medycyny s¹ pewn¹ nowoœci¹, g³ównie narzêdzia te stosuje siê do uk³adów mechanicznych. Modelowanie
hamulców z systemem ABS wymaga po³¹czenia przep³ywu z mechanik¹ cia³a sta³ego. Jeden z g³ównych producentów
hamulców projektuj¹c nowy typ robi wiele prototypów, co jest bardzo kosztowne, a teraz sprawdza ka¿dy nowy
projekt systemem ADINA. Zyski z tej symulacji komputerowej siêgaj¹ setek tysiêcy dolarów, know-how tej firmy
polega równie¿ na tym, ¿e mo¿na symulowaæ komputerowo zachowanie siê uk³adów hamulcowych. Nastêpnym problemem rozwi¹zywanym przez u¿ytkowników systemu ADINA jest tzw. aqua planning czyli wspó³praca opony z
wod¹ oraz g³oœnoœæ opony, mo¿na analizowaæ jak opona odkszta³ca siê, jaka jest jej przyczepnoœæ w momencie
zetkniêcia z warstw¹ wody i jak g³oœna jest przy po³¹czeniu z wod¹. Zapraszam do Instytutu Mechaniki i Konstrukcji
Politechniki Warszawskiej w celu obejrzenia nowej wersji ADINA 7.3 na komputerze SGI 320 Visual Workstation.
Jan Walczak
ADINA R&D
11
BIT- twoim austriackim partnerem w europejskiej wspó³pracy badawczej
Czym jest BIT? BIT- Biuro Miêdzynarodowej Wspó³pracy Badawczej i Technologicznej jest austriackim oœrodkiem oferuj¹cym us³ugi w zakresie udzia³u w europejskich i miêdzynarodowych programach, akcjach i inicjatywach wspó³pracy w badaniach, postêpie technologicznym i prezentacji (BPT). BIT dostarcza informacji oraz
pomocy zwi¹zanej z szerokim zakresem dzia³alnoœci
BPT, szczególnie Programy Ramowe Unii Europejskiej,
EUREKA, COST i INTAS. BIT wspiera firmy, uczelnie,
niezale¿ne instytuty i inne organizacje zainteresowane ponadnarodow¹ wspó³prac¹. Ponadto, jako koordynator Innovation Relay Centre Austria, BIT jest aktywnie zaanga¿owany w transfer nowych technologii i innych dzia³añ wspieraj¹cych innowacje.
Cele: Podstawowymi celami BIT-u jest wzmocnienie i u³atwienie dostêpu Austrii do Programów Ramowych Unii
Europejskiej oraz innych, miêdzynarodowych dzia³añ
BPT, zwiêkszenie udzia³u Austrii w tych dzia³aniach, jak
równie¿ wspieranie koordynacji transnarodowych dzia³alnoœci BPT z krajow¹ polityk¹ i dzia³alnoœci¹ BPT.
Organizacja: BIT powsta³ w 1993 roku jako organizacja non-profit ze wspólnej inicjatywy Rz¹du Austriackiego i Austriackiej Federalnej Izby Gospodarczej. G³ównymi cz³onkami za³o¿ycielami s¹ ministerstwa zwi¹zane
z technologiami, na czele z Federalnym Ministerstwem
Nauki i Transportu, Federalnym Ministerstwem Gospodarki i Austriack¹ Federaln¹ Izb¹ Gospodarcz¹. Inni udzia³owcy to Landy Austriackie, Izba Pracy, Przemys³owy Promocyjny Fundusz Badawczy, Austriacka Akademia Nauk,
Austriacka Konferencja Rektorów, Austriacka Fundacja
Naukowa. BIT jest wspierany przez g³ówne si³y, odpowiedzialne za politykê badawczo-technologiczn¹.
Zintegrowane podejœcie: Austriackie podejœcie do informowania i pomocy dla wspó³pracy europejskiej i miêdzynarodowej w dzia³alnoœci BTP jest scharakteryzowane przez integracjê ró¿nych dzia³alnoœci i koncentracjê
na strategicznych priorytetach. Tak wiêc BIT goœci u siebie Krajowy Punkt Kontaktowy dla wszystkich europejskich programów tematycznych i horyzontalnych jak równie¿ austriackie sekretariaty EUREKA i COST. Obecne
priorytety nadane przez Uniê Europejsk¹ na lepsze wykorzystanie synergii pomiêdzy ró¿nymi miêdzynarodowymi oœrodkami BTP s¹ odzwierciedlone w strukturze
organizacyjnej BIT-u. Sekretariat BIT-u do spraw Europy Centralnej i Wschodniej skupia siê na wzmocnieniu
kontaktów BTP pomiêdzy Austri¹ i krajami Europy Centralnej i Wschodniej z uwzglêdnieniem priorytetów dla
krajów, które bêd¹ stowarzyszone z programami ramowymi Unii Europejskiej. BIT pe³ni rolê Austriackiej Krajowej Agencji, która wspiera rozwój szerokopasmowych
technologii komunikacyjnych w kontekœcie projektów
BTP Unii Europejskiej. BIT jest partnerem Austriackiej
Organizacji do Promocji Technologii Energetycznych
(OPET), jest równie¿ oddzia³em BTP Centrum EuroInfo
w Austriackiej Federalnej Izbie Gospodarczej.
12
G³ówne zadania i us³ugi: Eksperci BIT-u kieruj¹ i wykonuj¹ szeroki zakres zadañ i us³ug takich jak:
· identyfikacja potencjalnych partnerów zainteresowanych we wspó³pracy transnarodowej;
· uœwiadamianie i informowanie o dzia³alnoœciach europejskich i transnarodowych BTP;
· doradztwo w proceduralnych, administracyjnych i
prawnych aspektach programów Unii Europejskiej;
· pomoc w poszukiwaniu partnerów w Austrii i innych
odpowiednich krajach;
· pomoc w przygotowaniu wniosków;
· wspieranie w upowszechnianiu wyników prac badawczych i transferze nowych technologii;
· oferowanie kursów szkoleniowych na temat programów BTP UE;
· przygotowywanie wniosków i zarz¹dzanie transnarodowymi projektami BTP
· doradztwo innym krajom w pozyskiwaniu informacji
i systemach wspomagania wspó³pracy transnarodowej
· monitorowanie udzia³u Austrii w europejskich i miêdzynarodowych dzia³aniach BTP dla odpowiednich
ministerstw Austrii
Instrumenty: BIT stosuje dobrze zaprojektowany pakiet
instrumentów do upowszechniania informacji i towarzyszy swoim klientom poprzez:
· konferencje, warsztaty, seminaria, dni informacyjne i
pokazy, imprezy brokerskie, kursy szkoleniowe,
· InFoTeKo- dwumiesiêcznik poœwiêcony Miêdzynarodowej Wspó³pracy Badawczej i Technologicznej
· ulotki informacyjne poœwiêcone tematycznym i horyzontalnym programom UE oraz akcjom kluczowym
i dzia³aniom specjalnym
· ulotki i broszury informacyjne poœwiêcone specjalnym dzia³alnoœciom BTP UE oraz EUREKA,COST i
INTAS
· wskazówki i ulotki instrukcyjne poœwiêcone zasadom
uczestnictwa, proceduralnym i administracyjnym
aspektom, prawnym aspektom, kryteriom oceny, itd.
Praca w sieci: Istnieje ci¹g³a wspó³praca dotycz¹ca informacji i pomocy w Programach UE pomiêdzy BIT-em i
biurami regionalnymi w federalnych prowincjach (Landach) APS, ATTAC, CATT, DANUBE. BIT utrzymuje
robocze kontakty z partnerskimi organizacjami w UE w
krajach EFTA, w Europie Centralnej i Œrodkowej i w innych krajach mog¹cych uczestniczyæ w Programie Ramowym UE, EUREKA i COST. Bliski kontakt i wspó³praca z austriackimi przedstawicielami w Komitecie Programowym UE, Krajowym Koordynatorem Programu
EUREKA i COST zapewnia komunikowanie siê pomiêdzy strategicznym i operacyjnym szczeblem. Na szczeblu operacyjnym BIT wspó³pracuje z odpowiednimi s³u¿bami w Dyrektoriatach Komisji Europejskiej. BIT jest
partnerem bliŸniaczym FEMIRC - Polska.
Manfred Horvat
Tel./fax +43 1 5811616
e-mail: [email protected]; http://www.bit.ac.at/bit
VENTURE CAPITAL W BERLINIE ADLERSHOF - WISTA
SYTUACJA PRZEDSIÊBIORCÓW W WISTA
• nigdy przedtem nie by³o tak ³atwo za³o¿yæ now¹ firmê, ale nigdy tak trudno pozostaæ niezale¿nym (potrzebne zamówienia, s³aba sytuacja finansowa, pusty
bud¿et)
• brak w³asnego kapita³u na utrzymanie w pocz¹tkowym
okresie
• niedobór wsparcia publicznego zorientowanego na
problem i sektora bankowego o otwartych umys³ach
• bariery ”w³asnych banków”
• banki skoncentrowane na finansowaniu i kredytowaniu ale nie na us³ugach konsultacyjnych i towarzysz¹cych
• MŒP relatywnie ma³e, m³ode, nieznane (gwarancje,
kontynuacja ofert, us³ugi d³ugoterminowe)
• dobra B+R, ale ma³y potencja³ produkcyjny
• ma³a liczba klientów i podstawowych produktów
• s³aby system dostawców
• niedokapitalizowane, ale bardziej zainteresowane
dzia³aniem
• malej¹ce fundusze i liczba bezrobotnych
ZMIANY DLA MŒP w WISTA
• nowe wymagania w zakresie czasu wejœcia na rynek
• zbyt wyspecjalizowane dla du¿ych ofert
• jako poddostawcy, du¿a zale¿noœæ od koñcowych producentów
• dominuj¹ce trendy dla kooperacji pomiêdzy MŒP na
terenie parku i w ca³ym regionie
• zwiêkszaj¹ce siê zainteresowanie wspó³prac¹ na poziomie miêdzynarodowym
• zsieciowanie dla zwiêkszenia zasadniczych kompetencji
• ustalenie strategicznych aliansów
• trendy w kierunku systemowych ³añcuchów poddostawców
• instalacje sieci opartych na informatyce
• sieci takie jak TRANSTECH, ETTN, CLUSTERY
MŒP A VENTURE CAPITAL
• wzrastaj¹ca liczba MŒP potrzebuj¹cych VC
• co najmniej 4 MŒP wprost z WISTY otrzyma³y VC
• co najmniej 4 nastêpne s¹ w trakcie negocjacji
• portfel zamówieñ 2 najbardziej znanych dostarczycieli
VC w Berlinie (IBB) pokazuje 25 MŒP, z których 10
jest zwi¹zanych z Miêdzynarodowym Biurem w WISTA.
DZIESIÊÆ PRZYKAZAÑ DLA SUKCESU
• sprawdŸ kwalifikacje zewnêtrznego inwestora, czy
jest on najlepszy
• wybierz paru odpowiednich inwestorów
• przeprowadŸ syntezê i biznes plan, kompletnie i dok³adnie
• unikaj faksa i e-maila , aby przesy³aæ dokumenty
• próbuj byæ wprowadzonym (mediator)
• przygotuj oko³o 15 transparencji oraz kompletn¹ argumentacjê na pierwsze spotkanie
• uzyskaj informacjê o metodach inwestowania i kompetencjach ( z zamówieñ innych przedsiêbiorców)
• nie wahaj siê wnioskowaæ do innych inwestorów, aby
mieæ maksymalne finansowanie i kilka ró¿nych Ÿróde³
• wystrzegaj siê dzielenia wp³ywami i bycia transparentnym
• b¹dŸ cierpliwy; podpisywanie kontraktu mo¿e trwaæ
od 6 miesiêcy do roku
BIZNES PLAN
• wizytówka biznesowa MŒP: lokalizacja, obrót, liczba zatrudnionych, ¿yciorys prezesa
• oferowane produkty us³ugi, know-how przedsiêbiorstwa
• klienci, rynek docelowy i trendy rynkowe
• benchmarking (przewaga nad konkurencj¹)
• misja przedsiêbiorstwa: cele, B+R, strategie rozwoju, potencja³ ludzki, produkcja, marketing
• analiza ryzyka: (przemys³owa, komercyjna), rozwi¹zania
• plan rozwoju
• przewidywania finansowe (sprzeda¿, ceny)
• plan finansowy potrzebne zasoby
• syntezy zarz¹dcze (2-3) strony
Helge Neumann, Francois Renault
WISTA
KOMPOZYTY
Na dorocznych targach kompozytów JEC’99 w Pary¿u grupa polskich wizytuj¹cych przedsiêbiorstw wyst¹pi³a z inicjatyw¹ zademonstrowania w przysz³ym roku polskich osi¹gniêæ na tej¿e wystawie. Utworzono klaster
kompozytowy otwarty na przyjêcie nowych cz³onków. W sk³ad klastera wchodz¹ miêdzy innymi: Instytut Mechaniki i Konstrukcji Politechniki Warszawskiej, Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, Daniel Technologie.
Zapraszamy wszystkich badaczy i producentów wyrobów kompozytowych zainteresowanych promocj¹ osi¹gniêæ
na rynkach zagranicznych. (Kontakt Redakcja)
NIEKONWENCJONALNE RÓD£A ENERGII
W dniach 1-3 lipca na terenach targowych w Berlinie odbêd¹ siê œwiatowe targi w dziedzinie
energii s³onecznej, wiatrowej i biologicznej. (Szczegó³y w Redakcji)
13
5 Program Ramowy UE: 2 Program Tematyczny Przyjazne Spo³eczeñstwo
Informacyjne (Technologie Spo³eczeñstwa Informacyjnego - IST)
Polska przystêpuje do 5 Programu Ramowego
Badañ, Rozwoju Techniki i Wdro¿eñ Unii Europejskiej
(1999-2002). Bêdziemy wp³acaæ sk³adkê do bud¿etu 5PR,
a w zamian nasze instytuty badawcze, uniwersytety i jednostki przemys³owe bêd¹ mog³y uczestniczyæ w programie na takich samych prawach jak ich zachodni partnerzy. 5PR jest ukierunkowany na realizacjê kilku strategicznych celów UE. Jednym z nich jest rozbudowa Technologii Spo³eczeñstwa Informacyjnego. Program nosi
nazwê Przyjaznego Spo³eczeñstwa Informacyjnego. Bud¿et programu wynosi 3.6 mld euro.
Zadania badawcze 2 Programu Tematycznego w
bie¿¹cym roku s¹ skoncentrowane na podniesieniu przyjaznoœci spo³eczeñstwa informacyjnego. Badania maj¹
dotyczyæ poprawy dostêpnoœci, dopasowania i jakoœci
us³ug publicznych (szczególnie dla osób niepe³nosprawnych i starszych), wsparcia obywateli jako pracowników,
przedsiêbiorców i klientów, u³atwienia kreatywnoœci i
dostêpu do nauczania, rozwiniêcia wielojêzykowego i
wielokulturowego spo³eczeñstwa informacyjnego, zapewnienia uniwersalnego dostêpu i intuicyjnoœci interfejsów
nastêpnej generacji, zachêcenia do podejœcia „design-forall”. Wszystkie te problemy s¹ uwzglêdnione w skoncentrowanych, komplementarnych akcjach kluczowych. Drugim g³ównym celem prac bêdzie integracja i konwergencja przetwarzania informacji, komunikacji i mediów.
Dotyczyæ to bêdzie np. nowych modeli dla s³u¿b publicznych, nowych narzêdzi pracy, systemów handlu, ³¹czenie
interaktywnego publikowania z dziedzictwem kulturowym
oraz konwergentnym rozwojem infrastruktury. Trzecim
celem prac bêdzie globalizacja wspó³pracy badawczej.
Jest to szczególnie istotne z uwagi na przyst¹pienie Polski i innych krajów œrodkowej Europy do 5PR.
2 Program Tematyczny dzieli siê na cztery akcje kluczowe (Key Actions):
II.1. Systemy i us³ugi dla ludnoœci
II.2. Nowe metody pracy i elektronicznego handlu
II.3. Multimedia
II.4. Zasadnicze technologie i infrastruktura
Akcje kluczowe podzielone s¹ na kilkadziesi¹t kierunków dzia³añ (Action Lines).
Dodatkowo wprowadzono akcjê ogóln¹: “przysz³e
i powstaj¹ce technologie”, która dotyczy badañ o naturze
d³ugoterminowej i poci¹gaj¹cej za sob¹ wysokie ryzyko,
kompensowane wielkimi mo¿liwoœciami nowych technologii. Akcja ogólna bêdzie realizowana przez ca³y rok
1999 (open call). Dzieli siê na dwie czêœci: obszar otwarty i pewn¹ liczbê kierunków dzia³añ dotycz¹cych m.in.
kwantowych komputerów i komunikacji, globalnych systemów informatycznych dla ekosystemów i nanotechniki.
Aby sprecyzowaæ plan pracy, ka¿d¹ akcjê kluczow¹ lub ogóln¹ podzielono na kilka kierunków dzia³añ
(Action Lines). Wniosek projektowy mo¿e nale¿eæ do
kilku kierunku dzia³añ, jednak musi mieæ wyraŸny œrodek ciê¿koœci w jednym z nich. Z uwagi na postulowan¹
integracjê projektów wprowadzono dodatkowo akcje poprzeczne ³¹cz¹ce kilka kierunków dzia³añ. Aby zharmonizowaæ realizowane ju¿ projekty, wzmocniæ ich komplementarnoœæ i uzyskaæ masê krytyczn¹ konieczn¹ dla podjêcia strategicznych problemów badawczych, wprowadzono tak¿e akcje integracyjne (clustering and concertation).
Poza projektami badawczymi mamy jeszcze do
dyspozycji sieci naukowe i akcje towarzysz¹ce. Sieci naukowe maj¹ za cel budowê trans-europejskich szerokopasmowych ³¹czy pomiêdzy badaniami narodowymi, sieciami edukacyjnymi i szkoleniowymi oraz integracji laboratoriów doœwiadczalnych. Akcje towarzysz¹ce dotycz¹
prac wdro¿eniowych „take-up” (testy, najlepsza praktyka, pierwsze u¿ycie), standaryzacji, upowszechniania,
szkoleñ, wsparcia ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw na
etapie zarówno przygotowañ, jak i transferu technologii
(granty eksploracyjne oraz œrodki CRAFT), wsparcie dla
sieci doskona³oœci (networks of excellence) oraz grup
roboczych (working groups)
Komisja Europejska opublikuje wezwanie do sk³adania wniosków (Calls for Proposals), które bêd¹ bezpoœrednio siê odnosiæ do poszczególnych kierunków dzia³añ. Ka¿dy konkurs bêdzie siê skupia³ na wybranym zbiorze kierunków dzia³añ. Przed przyst¹pieniem do pisania
wniosku trzeba siê upewniæ, ¿e nasz temat jest objêty
konkursem. Przy pisaniu wniosku projektowego nale¿y
postêpowaæ zgodnie z Guides for Proposers.
Zamkniêcie konkursu (deadline) nast¹pi 16 czerwca 1999r.
Szczegó³owy opis wszystkich akcji i kierunków
dzia³añ mo¿na znaleŸæ w internetowym „Biuletynie Informacyjnym o Programach Badawczych Komisji Europejskiej” - wydanie 2/99, adres: http://www.ippt.gov.pl/
oti/b2-99/
Andrzej Siemaszko
CTI IPPT PAN
OŒRODEK PRZETWARZANIA INFORMACJI
http://www.opi.org.pl
Proponujemy bazy danych: Badania Naukowe w Polsce, Doktoraty i Habilitacje, Instytucje Naukowe, Ludzie
Nauki, Spo³eczny Ruch Naukowy, Instytucje Decyzyjne i Doradcze w Sferze Nauki, Placówki Informacji Naukowo-techniczej w Polsce, Komputerowe Bazy Danych Dostêpne w Polsce, Baza Cytowañ Autorów Polskich, Uczeni Polscy Zagranic¹. Ju¿ w sprzeda¿y znajduje siê ksi¹¿ka „Wspó³czeœni Uczeni Polscy”
OPI, al. Niepodleg³oœci 188B
00-950 Warszawa, skr. pocztowa 335
email: [email protected]
tel. +48 22 8251240 - 43
14
PROJEKTOWANIE UK£ADÓW SCALONYCH ASIC
Uk³ady scalone projektowane dla okreœlonego,
specyficznego zastosowania, nazywane s¹ uk³adami ASIC
(Application Specific Integrated Cicuits)
Firmy sprzêtowe stosuj¹ uk³ady ASIC z wielu powodów. Oczywistym jest brak w ofercie katalogowej producentów uk³adów scalonych spe³niaj¹cych specyficzne
wymagania funkcjonalne lub parametryczne (zakres napiêæ zasilania, mocy, czêstotliwoœci). Czêsto wymagan¹
funkcjê mo¿na zaimplementowaæ wykorzystuj¹c kilka
uk³adów katalogowych, lecz z powodów zwi¹zanych z
ograniczeniem powierzchni p³ytki drukowanej, lub pobieranej mocy, scalenie funkcji w jednym uk³adzie jest
jedynym rozwi¹zaniem. Wreszcie niema³¹ rolê w podejmowaniu decyzji o zaprojektowaniu uk³adu ASIC dla produktu gra mo¿liwoœæ znacznie lepszego zabezpieczenia
w³asnoœci intelektualnej zwi¹zanej z projektowanym urz¹dzeniem, ni¿ w przypadku, gdyby urz¹dzenie zaprojektowano w oparciu o uk³ady katalogowe.
Instytut Technologii Elektronowej oferuje us³ugi projektowania uk³adów ASIC dla polskich przedsiêbiorstw. W ci¹gu ostatnich 3 lat w Instytucie zaprojektowano ok. 20 uk³adów ASIC, w ramach prowadzonych prac
badawczych w³asnych i na zamówienie polskich firm.
Poprzez Europractice, Instytut dysponuje dostêpem do
nowoczesnych technologii CMOS o wymiarze krytycznym do 0.35 mm, pozwalaj¹cych na projektowanie uk³adów ASIC z zegarem powy¿ej 100 MHz. S¹ to technologie pozwalaj¹ce na projektowanie uk³adów cyfrowych i
analogowo-cyfrowych, w zakresie napiêæ zasilania od 3V
do 20V. ITE dysponuje równie¿ w³asn¹, doœwiadczaln¹
lini¹ technologiczn¹, umo¿liwiaj¹c¹ wytwarzanie uk³adów
CMOS o regu³ach projektowania do 3mm i napiêciach
zasilania w zakresie 5V do 15V. Linia ta daje nie tylko
mo¿liwoœci prototypowania uk³adów ASIC, ale równie¿
ich produkcji. Instytut dysponuje nastêpuj¹cym oprogramowaniem:
· SYNOPSYS - do symulacji projektów uk³adów ASIC
opisanych jêzykiem VHDL oraz do syntezy logicznej
i generacji testów.
· CADENCE - do projektowania na poziomie schematów uk³adów analogowych i cyfrowych oraz symulacji ich funkcjonowania (symulatory analogowe i logiczne) oprogramowanie do projektowania layoutu
uk³adów ASIC oraz do weryfikacji poprawnoœci projektu.
· MENTOR GRAPHICS - do projektowania i symulacji na poziomie opisu VHDL i poziomie schematu
uk³adów cyfrowych, analogowych i analogowo-cyfrowych, projektowanie layoutu uk³adów ASIC, weryfikacja poprawnoœci projektu, opracowywanie i generacja testów pomiarowych.
Przyk³adowe technologie dostêpne dla uk³adów ASIC:
· 3mm CMOS, nap. zasilania 5V, uk³ady cyfrowe, ITE , Polska,
· 0.6 mm CMOS/BICMOS, nap. zasilania 3-5V, uk³ady cyfrowe i analogowe, - AMS , Austria,
15
· 1.2 mm HBICMOS, nap. zasilania do 18V, uk³ady
cyfrowe i analogowe -AMS, Austria,
· 0.35 mm CMOS, nap. zasilania 3-5V, uk³ady cyfrowe powy¿ej 100 MHz, Alcatel-Mietec, USA
Przyk³adowe projekty uk³adów ASIC wykonane w
ITE
1. Uk³ad dekodera szerokoœci impulsów. Jest to uk³ad
scalony wykonany na zamówienie producenta systemów domofonowych, do komunikacji pomiêdzy aparatem u¿ytkownika i central¹ domofonu. Istotn¹ rolê
w zleceniu opracowania uk³adu ASIC mia³o dla firmy
zabezpieczenie w³asnych rozwi¹zañ projektowych
przed nieuczciw¹ konkurencj¹. Uk³ad zosta³ wykonany w technologii CMOS o wymiarze krytycznym 1.2
mm w firmie AMS. Uk³ad jest analogowo-cyfrowy,
przy czym czêœæ cyfrow¹ zaprojektowano w jêzyku
VHDL. Z³o¿onoœæ uk³adu ok. 2000 bramek logicznych.
2. Uk³ad procesora szyfru DES. Uk³ad ten zaprojektowano dla wspólnie realizowanego z firm¹ prywatn¹
systemu do szyfrowania danych na dyskach twardych
komputerów. Uk³ad realizuje wersjê algorytmu
DES3PASS z kluczem o d³ugoœci 168 bitów. Uk³ad
zosta³ wykonany w technologii CMOS o wymiarze 0.8
mm w firmie AMS. Projekt uk³adu wykonano pos³uguj¹c siê jêzykiem VHDL i narzêdziami syntezy logicznej w systemie Mentor Graphics. Z³o¿onoœæ uk³adu - 25000 bramek logicznych.
3. Uk³ad timera do przekaŸników czasowych. ASIC
zaprojektowany na zlecenie du¿ej firmy produkuj¹cej przekaŸniki czasowe dla energetyki. Jest to niezbyt z³o¿ony uk³ad scalony cyfrowy, ale wykonany w
technologii CMOS wysokonapiêciowej. Z³o¿onoœæ ok.
800 bramek logicznych. Uk³ad wytwarzany jest na doœwiadczalnej linii technologicznej Instytutu.
4. Uk³ad procesora kompatybilnego z 80C31 o podwy¿szonej odpornoœci na zak³ócenia. Jest to ASIC
zaprojektowany w ramach w³asnych prac badawczych
ITE. Uk³ad zawiera dwa równolegle pracuj¹ce mikrokontrolery 80C31 i pamiêæ RAM z detekcj¹ i korekcj¹
b³êdów. Uk³ad jest zaprojektowany do zastosowañ,
gdzie przewidywalne zachowanie siê mikrokontrolera w œrodowisku o du¿ym poziomie zak³óceñ jest istotnym wymaganiem
W ITE dzia³a Oœrodek Wspierania Zastosowañ Mikroelektroniki, który doradza i poœredniczy w projektowaniu uk³adów ASIC.
Instytut Technologii Elektronowej
Al. Lotników 32/46, 02-668 Warszawa
tel. +48 22 847 17 61; fax. +48 22 847 15 51
Zbigniew Poznañski, [email protected].
Andrzej Kobus, [email protected]
JEŒLI W JAPONII POTRAFI¥, TO CZY MY POTRAFIMY TE¯ ?
MITI: Ministerstwo Miêdzynarodowego Handlu i Przemys³u, HOKTAC: Transfer Technologii w Berlinie Centrum Technologii Zaawansowanej w Hokkaido, JICA: Japoñska Agencja Wspó³pracy Miêdzynarodowej.
Wprawdzie w ostatnim okresie ci¹gle s³yszymy o to troska o rozwój œwiadomoœci i wiedzy pracowników w
powa¿nym kryzysie ekonomicznym w Japonii i ¿e kurs praktycznym dzia³aniu. St¹d te¿ nacisk na stosowanie tzw.
jena-waluty japoñskiej ulega du¿ym wahaniom z tendencj¹ Ko³a DEMINGA czyli PDCA: Plan-Do-Check-Act (Zaspadkow¹. Tak, to prawda, bo przecie¿ nie tylko gie³dy planuj-Wykonaj-SprawdŸ-Zadzia³aj), realizacjê Praktyk
to pokazuj¹, ale i w prasie oraz w œrodkach masowego 5S (Selekcja-Systematyka-Sprz¹tanie-Schludnoœæ i Samoprzekazu ukazuj¹ siê informacje o trudnoœciach Japonii. dyscyplina) i DMG-Dzia³alnoœæ Ma³ych Grup (zwanych
Trzeba oczywiœcie znaæ Ÿród³o tej sytuacji, by móc j¹ rze- te¿ SGA - Small Groups Activities). S¹ one skierowane
czowo oceniæ, bo pañstwo to w dalszym ci¹gu nale¿y do zarówno do ka¿dego pracownika jak i na rzecz zak³adu.
najbogatszych krajów œwiata.
Chodzi o ci¹g³¹ poprawê warunków pracy i jej otoczenia
A to nie przysz³o samo z siebie czy te¿ z posiada- oraz nieustann¹ d¹¿noœæ do obni¿ki kosztów bez uszczerbnia jakiœ nadzwyczajnych surowców czy bogactw natu- ku na jakoœci i terminach dostawy, we wspólnym i harralnych. Ka¿dy kraj notuje co pewien czas okreœlone trud- monijnym dzia³aniu.
noœci gospodarcze ze wzglêdu na cyklicznoœæ rozwoju Filozofiê tê wrêcz formu³owano niekiedy na bazie nastêekonomicznego.
puj¹cych okreœleñ:
Przyczyn¹ tych trudnoœci jest rzeczywisty kryzys Q: Quality-Jakoœæ
panuj¹cy w sektorze finansowo-bankowym Japonii co
P: Productivity-ProduktywnoϾ
niestety przenosi siê do ca³ej gospodarki ze wzglêdu na
C: Competitiveness-KonkurencyjnoϾ
zasadê tzw. naczyñ po³¹czonych. Trzeba jednak sobie w
D: Delivery-Czas dostawy
pe³ni zdawaæ sprawê z tego, ¿e japoñski sektor przemyS: Speed (i Safety)- Szybkoœæ dzia³ania (i
s³owy czy w ogóle produkcyjny nie notuje kryzysu a wrêcz Bezpieczeñstwo) oraz
w dalszym ci¹gu nale¿y do przoduj¹cych na ca³ym œwieM: Morale - Morale Za³ogi czyli Kultura
cie, a nawet tak jakby przyspiesza³.
Wewnêtrzna Firmy.
Warto o tym pamiêtaæ, rozumieæ i oczywiœcie wy- Przy czym M - Morale Ludzi stanowi bazê i podstawê
ci¹gaæ praktyczne wnioski. Dlatego nie nale¿y zapomi- ca³ej struktury, dlatego umieszczone jest na dole zestawu
naæ o wartoœciach japoñskich szkoleñ w zakresie Jako- jako jego fundament.
œci, Produktywnoœci i Zarz¹dzania Produkcj¹, które po- Oczywiœcie w ka¿dym zak³adzie programy wzrostu prokazuj¹ nie tylko Ÿród³a osi¹gniêæ Japonii na poziomie duktywnoœci by³y i s¹ prowadzone nieco inaczej. Tak wiêc
œwiatowym ale i sposoby ich dalszego rozwoju.
dobrze zbudowany w³asny program mo¿e byæ jednym z
Gwoli wyjaœnienia nale¿y stwierdziæ, ¿e kurs do- nich. Wartoœci¹ wszystkich programów tego typu jest
tyczy³ 13 osób pochodz¹cych z Estonii (3), Wêgier (4), RZETELNOŒÆ w postêpowaniu i KONSEKWENCJA
S³owenii (3) i Polski (3), zajmuj¹cych naczelne pozycje w realizacji. Celem jest zawsze ca³oœciowa efektywnoœæ
w swoich przedsiêbiorstwach, g³ównie prywatnych lub ekonomiczna zak³adu (przedsiêbiorstwa) na rynku, a wiêc
sprywatyzowanych w ostatnich latach.
tak¿e konkurencyjnoœæ wobec bie¿¹cych i potencjalnych
Siedzib¹ kursu by³o miasto SAPPORO na wyspie konkurentów. A to w dalszej kolejnoœci prowadzi do lepHokkaido (tak, to samo Sapporo znane ze “z³otego sko- szych zarobków i w rezultacie – do wzrostu dobrobytu
ku” W. Fortuny na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w pracowników. Mo¿e s¹ to wielkie s³owa, ale w rozmowie
1972 r). Program kursu opiera³ siê na wyk³adach, æwi- z robotnikami i mened¿erami odwiedzanych przedsiêczeniach oraz praktycznych wizytach w przedsiêbior- biorstw tak w³aœnie przedstawiano te problemy, traktuj¹c
stwach japoñskich. I w³aœnie ten ostatni element by³ naj- je jako zwyczajne, oczywiste i naturalne.
bardziej fascynuj¹cy z zawodowego punktu widzenia.
Dawa³o to ogromn¹ satysfakcjê. I chocia¿ przy
Wœród ró¿nych firm i organizacji mieliœmy mo¿liwoœæ rozmowach trzeba by³o korzystaæ z t³umaczenia, to na
zobaczyæ i zaobserwowaæ pracê w tak znanych organiza- ogó³ nie by³o ¿adnych problemów, by takie dyskusje mocjach jak TOYOTA, ISUZU, MATSUSHITA (znane z g³y byæ prowadzone zupe³nie swobodnie. Z drugiej stroproduktów Panasonic i Technics), Nichinoki SEIKO, ny nie wszêdzie by³o tak idealnie. Te¿ by³y narzekania, i
SHIMADZU (aparatura badawcza i pomiarowa) oraz w to równie¿ na niskie zarobki, które z naszego punktu wiinnych. Wszystkie zak³ady prezentowa³y wysok¹ efektyw- dzenia nie by³y tak niskie (œrednio ok. 3 tys. USD mienoœæ i produktywnoœæ w oparciu o harmonijn¹ wspó³pra- siêcznie). Ale pewne ceny bywa³y te¿ szokuj¹ce. Np. jecê pracowników, zwi¹zków zawodowych, kadry mene- den przejazd metrem lub autobusem w mieœcie kosztowa³ po przeliczeniu ok. 2 USD (czyli 7 z³) lub dro¿ej, w
d¿erskiej i udzia³owców.
Nie oznacza³o to, ¿e nie by³o i ¿e nie ma proble- zale¿noœci od odleg³oœci. Tak wiêc dobrze jest zestawiaæ
mów wewnêtrznych. One s¹ ci¹gle, bo œwiat dooko³a te warunki ³¹cznie, by uzyskiwaæ rzetelny obraz wspó³zmienia siê szybko, zaœ wymagania i oczekiwania klien- zale¿noœci z jednoczesnym uwzglêdnieniem produktywtów, decyduj¹cych o postêpie i rozwoju firmy, nieustan- noœci i wydajnoœci ka¿dego pracownika (np. w wartoœci
nie wzrastaj¹. Niemniej w niektórych przedsiêbiorstwach sprzeda¿y na jednego zatrudnionego).
St¹d te¿ w zak³adach pracy, i to w ka¿dym z nich,
by³o lepiej, zaœ w innych nieco gorzej. Dlatego z ca³¹ stanowczoœci¹ mogê stwierdziæ, ¿e ju¿ pewne zak³ady w widaæ by³o ogromne nastawienie na pracê Zespo³owa (gruPolsce nie maj¹ siê czego wstydziæ w zakresie w³asnych pow¹) oraz sk³adanie wielu wniosków usprawniaj¹cych,
osi¹gniêæ i wyników. Koniecznoœci¹ staje siê tylko dal- premiowanych bardzo ró¿norodnie ale z regu³y po ich
szy rozwój d³ugofalowych programów rozwoju efektyw- realizacji (jednak najczêœciej w formie dyplomów wrênoœci traktowanych jako “narzêdzia” prowadz¹ce do czanych rzeczywiœcie w uroczystej, autentycznej i prawzwiêkszania i szybszej poprawy w³asnej Produktywno- dziwej atmosferze, co nierzadko wspierano nagrodami
rzeczowymi, tak¿e w formie atrakcyjnych wycieczek).
œci, Jakoœci i Konkurencyjnoœci.
To co by³o najbardziej widoczne w firmach japoñskich, Sami, wspólnie z uczestnikami naszego kursu i wyk³a-
16
dowcami, wykorzystuj¹c ju¿ poprzednio posiadan¹ wiedzê, sformu³owaliœmy to w formie zabawy w j.angielskim
w nastêpuj¹cy sposób (TEAMWORK = PRACA GRUPOWA lub zespo³owa):
T ogether,
E veryone
A chieves
M ore
We
O btain
R esults
K nowledge
czyli Razem,
(z nas)
Mo¿na
to te¿
opracowaæ
po polsku
P ostêpowanie
R azem
A nga¿uje
Wiêcej
C a³¹
My (wspólnie)
A ktywnoϾ
Uzyskamy
G ³ówny
Wyniki
R ozwój
(wzrost) Wiedzy
U zyskujemy
P rzez
Gdyby Ktoœ z Pañstwa wymyœli³ Coœ ciekawszego O kreœlenie
(a mo¿e Razem w firmie wykonano by to du¿o
W ³asnych
lepiej), to chyba Wszyscy mieliby wielk¹ satysfakcjê A spiracji
Wa¿ne by potem wype³niono to autentyczn¹ treœci¹ !
Fascynuj¹ca spraw¹ podczas wizyt w niektórych zak³adach by³a obserwacja o powszechnym i natychmiastowym
korzystaniu przez zwyk³ych pracowników z takich “narzêdzi metodycznych” jak Wykres ISHIKAWY (poszukiwanie powi¹zañ odnoœnie przyczyn i skutków problemów), Diagram PARETO lub Analiza Pareto-Lorentza
(ustalanie wa¿noœci problemów z powodów kosztowych
lub iloœciowych, czêsto zwane zasad¹ 80:20 lub ABC),
BURZA MÓZGÓW (stosowana we wszystkich sytuacjach) czy te¿ szybkie, efektywne dyskusje, odpowiednio prowadzone, jeœli taka potrzeba zachodzi³a.
Myœlê, ¿e u nas jest to te¿ mo¿liwe. Potrzeba nam tylko
nieco wiêcej odwagi i konsekwencji, chocia¿ jak zwykle
najtrudniej jest zacz¹æ. S¹ to ogromnie proste metody,
tylko wymagaj¹ powszechnego stosowania. Takimi metodami mo¿na rozwi¹zywaæ oko³o 85% - 90% problemów
produkcyjnych i innych.
We w³asnym gronie uczestników zapyta³em, kto w praktyce zastosowa³ np. burzê mózgów. Wszyscy potwierdzili znajomoœæ zasad tej metody i ³atwoœæ jej u¿ycia, ale
nikt, podkreœlam nikt tego praktycznie nie zastosowa³, bo
to przecie¿ takie ³atwe!?! Dlaczego, no w³aœnie, dlaczego?!
Jest oczywistoœci¹, ¿e na pocz¹tku mo¿e siê to parê
razy nie udaæ, wtedy nale¿y wspólnie przeanalizowaæ
przyczyny, wykorzystaæ pomoc konsultacyjn¹ i zacz¹æ
stosowaæ, by zebraæ wiêcej doœwiadczeñ w celu osi¹gania faktycznych efektów. Bo to jest najbardziej potrzebne do realizacji dalszego postêpu, i to nie tylko w zakresie wybranych obszarów produkcyjnych ale tak¿e wobec
innych dzia³añ wykonawczych a nawet prac projektowych.
Np. w Zak³adach SHIMADZU zatrudniaj¹cych 3
tys. pracowników by³o 540 ma³ych grup rozwi¹zuj¹cych
ró¿ne problemy. Ich sk³ad i liczba by³y regulowane skal¹
potrzeb proponowanych przez samych pracowników.
Trzeba parê razy samemu przejœæ przez tak¹ “pracê” by
j¹ zrozumieæ, bez k³opotu stosowaæ i rozpowszechniaæ.
Przyznajê, ¿e nie widzê w tym ¿adnych problemów dla
jakiegokolwiek Zak³adu Produkcyjnego w Polsce przy ju¿
istniej¹cym zrozumieniu, pozytywnej atmosferze i posiadanej wiedzy. Potkniêcia bêd¹ zawsze, trzeba je tylko z
uœmiechem i z ¿yczliwoœci¹ korygowaæ.
Samoistnie wymyœlony Program DIO (Do It Ourselves),
co mo¿na przet³umaczyæ jako Program ZTOS (Zróbmy
TO Sami), wyzwala³ niesamowit¹ inicjatywê pracowników wobec zewnêtrznych zagro¿eñ i nik³ych œrodków
w³asnych. A przecie¿ kreatywnoœæ Polaków jest znana
wszêdzie, wymaga tylko pozytywnego ukierunkowania i
rzetelnego, uczciwego potraktowania, co przecie¿ jest
oczywistoœci¹ nie wymagaj¹c¹ powtarzania. Zreszt¹ to
samo postêpowanie by³o widoczne w ISUZU, w TOYOCIE, MATSUSHITA i w innych firmach, które posiada³y w³asn¹ tzw. Kulturê Wewnêtrzn¹.
Czêsto w pierwszym i wstêpnym etapie rozwoju
17
produktywnoœci przyk³adano du¿¹ wagê do skupienia siê
na tzw. 3S, co by³o obserwowalne tak¿e w niektórych
zak³adach japoñskich dopiero co startuj¹cych w bardziej
powszechn¹ produktywnoœæ (szczególnie w tych mniejszych, zatrudniaj¹cych od kilkudziesiêciu do kilkuset pracowników).
Przy czym to 3S jest stosowane w dwojaki sposób. Z jednej strony okreœla siê je jako uzyskanie zadowalaj¹cego
poziomu z zakresu Praktyk 5S, tzn. dotyczy to wtedy
pierwszych 3S nazwanych “Selekcja, Systematyka i Sprz¹tanie”, by dopiero w nieco póŸniejszej fazie przechodziæ
do utrzymywania ju¿ uzyskanych i wielokrotnie skorygowanych wyników (co okreœlamy przez Schludnoœæ i Samodyscyplinê).
Przyznajê, ¿e ten sposób analizy i dzia³ania wyda³
mi siê interesuj¹cy, chocia¿ wiele naszych Zak³adów jest
ju¿ chyba ca³oœciowo na wy¿szym etapie rozwoju i postêpowania, bo w rzeczywistoœci jest bardzo trudno oddzieliæ niektóre formy zmian i zrezygnowaæ z wzajemnego przenikania siê dzia³añ. Wa¿ne jest jednak zrozumia³e
i pozytywne nastawienie, skierowane poprzez ludzi na
efekty, co bardzo podkreœlano w dyskusjach na ten temat
w Japonii.
Drugie podejœcie do 3S zwi¹zane jest obecnie g³ównie z
upraszczaniem, bezpieczeñstwem i standaryzacj¹ procesów (procedurami). Poniewa¿ po angielsku brzmi to Simplification, Safety & Standarization, st¹d te¿ ta nazwa. I
chocia¿ to podejœcie mia³o kiedyœ ju¿ swoj¹ historiê, to
obecnie zaczyna powracaæ w nieco zmienionej formie (ale
zintegrowanej) pod wp³ywem tak¿e norm ISO serii 9000,
14000 i dalszych (dotycz¹cych jakoœci, œrodowiska naturalnego i bezpieczeñstwa).
Dlatego ostatecznie mogê stwierdziæ, ¿e nie zauwa¿y³em
¿adnych zasadniczych ró¿nic umiejêtnoœciowych, psychologicznych i mentalnoœciowych miêdzy zdolnoœciami pracowników japoñskich i polskich. Po prostu na obecnym
poziomie rozwoju poszczególnych przedsiêbiorstw, w
Japonii widaæ wiêksz¹ tzw. ogóln¹ dojrza³oœæ, co nabywa siê z czasem i jest najzwyklejsz¹ oczywistoœci¹.
My sami mo¿emy przyspieszyæ nasze postêpowanie korzystaj¹c z ju¿ uzyskanych doœwiadczeñ japoñskich, amerykañskich lub innych (a tak¿e w³asnych) oraz rozwijaj¹c
swoje pomys³y prowadz¹ce do skutecznoœci rynkowej.
Dlatego z pe³n¹ odpowiedzialnoœci¹ mogê stwierdziæ, ¿e
my potrafimy te¿, ale zechciejmy to czyniæ konkretnie, w
ka¿dym przedsiêbiorstwie, niezale¿nie od jego wielkoœci, formy w³asnoœci i obecnej sytuacji. Oczekiwanie, ¿e
ktoœ przyjdzie i zrobi to za nas, jest tylko drog¹ biernego
wyczekiwania prowadz¹cego czêsto do powolnej upad³oœci firmy.
Zaniechanie tego typu dzia³añ jest tak¿e strat¹, zaœ czas
ma równie¿ wartoœæ ekonomiczn¹ i to coraz wiêksz¹,
szczególnie wobec wyzwañ wynikaj¹cych z przysz³ej
przynale¿noœci Polski do Unii Europejskiej oraz wzrastaj¹cej globalizacji gospodarki (konkurencyjnoœci).
Mo¿e wiêc warto zakoñczyæ to takim stwierdzeniem:
W przesz³oœci du¿e firmy “po¿era³y” ma³e,
W przysz³oœci - szybkie firmy, nastawione na jakoœæ i
produktywnoœæ, bêd¹ “po¿eraæ” powolne.
P r z e m y œ l , co to oznacza dla CIEBIE
I D Z I A £ A J !!!
W³adys³aw Roman PAWLAK
ATT
Krajowy Punkt Kontaktowy 5 Programu Ramowego Unii Europejskiej
wraz z Hi-Tech sp. z o.o.
oraz organizatorami II Miêdzynarodowych Targów Intertechnology’99
zapraszaj¹ do udzia³u w szkoleniu pt.:
„Jak uzyskaæ finansowanie innowacji i prac rozwojowych z funduszy Komisji Europejskiej”
Szkolenie odbêdzie siê w £odzi, w sali Centrum Kszta³cenia Miêdzynarodowego, w dniu 9.06.99. Uczestnicy szkolenia bêd¹ mieli mo¿liwoœæ nieodp³atnego przedstawienia na targach Intertechnology’99 w³asnej propozycji projektu i udzia³u w Forum Partnerów do 5Programu Ramowego.
Cel:
Przedstawienie praktycznych zasad pozyskiwania œrodków na finansowanie badañ rozwojowych w ramach 5-tego
Programu Ramowego Badañ i Rozwoju Techniki i Prezentacji Unii Europejskiej.
Termin i miejsce:
Szkolenie-œroda, 09.06.99 godz.11:00-17:00
Centrum Kszta³cenia Miêdzynarodowego, £ódŸ, ul Stefanowskiego 10/12
Seminarium-czwartek 10.06.99 godz.9:00-11:00
Hala EXPO, £ódŸ, ul. Stefanowskiego 30
Organizatorzy:
Krajowy Punkt Kontaktowy 5 PR, FEMIRC Polska, BIT (Austria), Hi-Tech (Polska)
Prowadz¹cy:
Specjaliœci z ogólnopolskiej sieci Punktów Kontaktowych 5PR oraz eksperci Unii Europejskiej.
Uczestnicy:
Ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa oraz oœrodki naukowo-badawcze i uczelnie.
Koszt uczestnictwa:
Koszt uczestnictwa wynosi 250 z³ + 22% VAT od osoby i obejmuje:
•
Szkolenie oraz udzia³ w seminariach Intertechnology’99
•
Materia³y szkoleniowe
•
Lunch
•
Prezentacjê propozycji projektu na targach
•
Udzia³ w Forum Partnerów do 5PR UE
•
Zamieszczenie oferty w biuletynie ofert do 5PR UE
Kontakt:
Aldona Brokowska, Hi-Tech sp.z o.o., Akademicka 3, 02-038 Warszawa.
Tel/fax: 022 668 83 90, e-mail: [email protected]
Program Szkolenia
Szkolenie: Œroda 9.06.99 godz. 11:00-17:00, Centrum Kszta³cenia Miêdzynarodowego
§ Zakres tematyczny 5 Programu Ramowego (dr Andrzej Siemaszko)
§ Procedury przygotowywania, oceny i realizacji projektów (dr Andrzej Siemaszko)
§ Poszukiwanie partnerów, tworzenie konsorcjum realizuj¹cego projekt (dr Aleksander B¹kowski)
Przerwa na obiad
§ Sporz¹dzanie wniosku do Komisji Europejskiej (opis merytoryczny, finanse, zarz¹dzanie projektem) (dr Andrzej Siemaszko)
§ Kryteria oceny wniosków i rady praktyczne wynikaj¹ce z dotychczasowych doœwiadczeñ uczestnictwa w projektach (Manfred Horvat, BIT, Austria)
Przerwa na kawê
§ Rola ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw (MŒP) w 5PR i korzyœci jakie mog¹ osi¹gn¹æ z udzia³u w konsorcjum
(dr hab. Tadeusz ¯ó³towski, FNP)
§ Wykorzystanie rezultatów projektów przez MŒP (Manfred Horvat, BIT, Austria)
§ Wykorzystanie narzêdzi elektronicznej komunikacji i europejskiego serwisu CORDIS (dr Jerzy Supel)
Nieformalna dyskusja z ekspertami.
Seminarium: Czwartek 10.06.99, godz. 9:00-11:00, Hala EXPO w £odzi.
Integraln¹ czêœci¹ szkolenia jest seminarium poœwiêcone dzia³alnoœci organizacji, których zadaniem jest
wspieranie udzia³u polskich instytucji w 5 PR UE. Seminarium zorganizowane w ramach targów Intertechnology’99 obejmie nastêpuj¹ce prezentacje :
§ 5 Program Ramowy Badañ i Rozwoju UE: informacje podstawowe, struktura programu, cele, mo¿liwoœci
uczestnictwa. (Manfred Horvat, BIT, Austria)
§ Program Tematyczny Quality of Life (dr Mary Kavanagh, Komisja Europejska, DGXII)
§ Dzia³ania podejmowane przez Komitet Badañ Naukowych na rzecz wspierania udzia³u instytucji z Polski w
5 PR (Marek Kêpka, Komitet Badañ Naukowych)
§ Programy adresowane do MŒP w ramach 5PR (Tadeusz ¯ó³towski, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej)
§ Ogólnopolska Sieæ Punktów Kontaktowych do 5PR (Andrzej Siemaszko, Krajowy Punkt Kontaktowy 5 PR)
18
TRANSFER TECHNOLOGII - POLSKA 1999
Pojêcie transferu innowacji wesz³o na sta³e do
praktyki ¿ycia codziennego. Sama definicja innowacji
bywa przy tym ró¿nie okreœlana. Spotyka siê to okreœlenie w odniesieniu zarówno do epokowych wynalazków
jak i w odniesieniu do rutynowego ulepszania wyrobów
od lat seryjnie produkowanych.
Nie ma w tym momencie potrzeby dok³adnego
okreœlenia pojêcia innowacji. Ograniczymy siê do zdefiniowania cech projektu, niezbêdnych do tego aby jednoznacznie okreœliæ co mamy na myœli u¿ywaj¹c okreœlenia
„projekt innowacyjny”. Przyjmijmy, ¿e do takiej klasyfikacji wystarczy stwierdzenie, ¿e w projekcie dokonano
ulepszenia, które merytorycznie pozwala sformu³owaæ
zastrze¿enie patentowe. Nie bêdzie przy tym wa¿ne czy
projekt zosta³ faktycznie opatentowany.
Transfer technologii, czyli proces przemieszczenia wyników badañ naukowych lub opracowania in¿ynierskiego od twórcy do przedsiêbiorcy, w warunkach wspó³czesnej Polski, bywa kojarzony z przezwyciê¿aniem zapaœci technologicznej, jaka sta³a siê naszym udzia³em po
okresie tzw. gospodarki planowej. Pod wzglêdem liczby
zg³aszanych patentów, Polska zajmuje 68 miejsce w œwiecie. £atwo zauwa¿yæ, ¿e w liczbie krajów nas wyprzedzaj¹cych oprócz potêg przemys³owych znajduj¹ siê równie¿ kraje zaliczane tradycyjnie do trzeciego œwiata.
Pojêcie transferu technologii powsta³o jednak w
krajach, które trudno by³oby zaliczyæ do zapóŸnionych
technologicznie. Transfer technologii zosta³ wymuszony
narastaj¹c¹ nierównomiernoœci¹ koncentracji technologii.
W niewielkim odsetku wielkich firm, ³o¿¹cych na badania naukowe ogromne kwoty, zgromadzono wyniki badañ naukowych decyduj¹ce o stanie technologii na najbli¿sze dziesiêciolecia. W Stanach Zjednoczonych rz¹dowa agencja NASA, w ci¹gu pó³wiecza swojego istnienia, sta³a siê w³aœcicielem ogromnego zasobu najnowszych technologii.
Ma³e firmy, stanowi¹ce 98 % wszystkich przedsiêbiorstw, zatrudniaj¹ce oko³o po³owy populacji krajów
rozwiniêtych i wytwarzaj¹ce oko³o po³owy PKB tych krajów, nie dysponuj¹ œrodkami, które pozwoli³yby na technologiczn¹ konkurencjê z gigantami. We wszystkich rozwiniêtych krajach funkcjonuj¹ zatem programy wspieraj¹ce transfer nowoczesnych technologii do ma³ych firm.
Programy te s¹ finansowane przez rz¹dy i organizacje
zwi¹zane z samorz¹dami. Pozostawienie po³owy gospodarki w technologicznym cieniu by³oby niewybaczalnym
b³êdem. Nowoczesne technologie powstaj¹ równie¿ na
wy¿szych uczelniach, ale zgodnie z wynikami badañ prowadzonych w ostatnich latach, ponad 60 % innowacji jest
dzie³em zaplecza badawczego przemys³u.
Polska jest krajem, w którym zaplecze badawcze
przemys³u zorganizowano w wydzielonych jednostkach
organizacyjnych - Oœrodkach Badawczo Rozwojowych
czy Instytutach Bran¿owych. Pracowa³y one na potrzeby
bran¿ przemys³u reprezentowanych przez Zjednoczenia
Przemys³u. Anga¿owa³y powa¿ny potencja³ w ludziach i
sprzêcie ale ich oderwanie od codziennych, bie¿¹cych
problemów technologicznych przedsiêbiorstw oraz dominuj¹cy trend poszukiwania tzw. rozwi¹zañ antyimportowych, prowadzi³ zazwyczaj do prac wtórnych i naœladownictwa. Bywa³y równie¿ rozwi¹zania oryginalne ale by³y
one rzadkie i wzbudza³y niewielkie zainteresowanie “zak³adów pracy”. Wejœcie na drogê gospodarki rynkowej
spowodowa³o gwa³towny upadek wiêkszoœci tych placówek, rozproszenie cennej kadry, dekapitalizacjê sprzêtu
badawczego i praktyczn¹ utratê znaczenia dla gospodarki.
Efektywnoœæ dzia³añ wspieraj¹cych transfer tech-
19
nologii w Polsce jest w znacznej mierze uwarunkowana
stanem polskiej gospodarki, polskiego szkolnictwa zawodowego, przede wszystkim wy¿szego, wzajemnymi relacjami pomiêdzy szkolnictwem i gospodark¹ oraz sytuacj¹
w jakiej dzia³aj¹ w Polsce ma³e i œrednie firmy.
Jest bana³em stwierdzenie, ¿e innowacyjnoœæ gospodarki zale¿y od jakoœci wykszta³cenia zatrudnionych
w niej ludzi. Pracownik przygotowany przez uczelniê
powinien byæ zdolny do natychmiastowego wype³niania
obowi¹zków na stanowisku dla niego przewidzianym. Po
zaakceptowaniu takiego za³o¿enia staje siê jasnym, ¿e
proces kszta³cenia staje siê zadaniem wspólnym szko³y i
przedsiêbiorstwa. Wspólnym w ka¿dym aspekcie. Przedsiêbiorstwo planuj¹c swój rozwój oczekuje na pracowników, zdolnych podo³aæ nowym zadaniom, przygotowanymch przez szko³ê do pracy w konkretnej dziedzinie.
Dokszta³canie pracownika po objêciu przez niego obowi¹zków jest, z punktu widzenia przedsiêbiorstwa z³em
koniecznym, tote¿ staraj¹ siê one skutecznie zapobiegaæ
temu zjawisku. Metod¹ jest system szkolnictwa, w którym przedsiêbiorstwa wype³niaj¹ wa¿ne funkcje we
wszystkich newralgicznych punktach. Przedsiêbiorcy lub
ich organizacje s¹ wspó³w³aœcicielami szkó³, decyduj¹
zatem o inwestycjach, wyposa¿eniu w sprzêt badawczy,
uposa¿eniu kadry itd. Przedstawiciele przemys³u pe³ni¹
wa¿ne funkcje w radach programowych decyduj¹c o proporcjach w planowaniu specjalnoœci zawodowych, programach nauczania, praktykach przemys³owych, programach i metodyce egzaminów oraz wszystkich zamierzeniach perspektywicznych z programem naboru kandydatów i stypendiach fundowanych w³¹cznie. Rola pañstwa
sprowadza siê do zachêt realizowanych przez politykê podatkow¹. Polski system kszta³cenia zawodowego na poziomie wy¿szym dzia³a wed³ug zasad niezmienionych od
dziesiêcioleci. W kilku znanych przypadkach liczna i zas³u¿ona kadra profesorska ignoruje fakt, ¿e kszta³cenie
specjalistów niektórych dziedzin straci³o znaczenie a m³odzie¿ studiuje je wy³¹cznie dla odwleczenia momentu
rejestracji w charakterze bezrobotnego lub unikniêcia s³u¿by wojskowej. Modyfikacja takich wydzia³ów nie jest
mo¿liwa bowiem kadra takich wydzia³ów bywa licznie
reprezentowana w gremiach decyzyjnych uczelni.
Praktyki zawodowe studentów by³y tematem dowcipów ale kiedy zorganizowano je m¹drze, a by³y takie
przypadki, studenci odnosili z nich pewne korzyœci. Aktualnie zorganizowanie praktyk studenckich, poza wyj¹tkami, przekracza mo¿liwoœci osób odpowiedzialnych za
ich organizacjê. Czêsto zaliczenie praktyk odbywa siê na
podstawie kilku wycieczek do przedsiêbiorstw. Praktyki
specjalizacyjne s¹ jeszcze trudniejsze do zrealizowania.
Studenci specjalizacji “Aparatura medyczna” jednej z
Politechnik praktykuj¹ w manufakturze wytwarzaj¹cej
protezy koñczyn. Wydaje siê, ¿e separacja szkolnictwa
wy¿szego, zawodowego od gospodarki jest skuteczniejsza ni¿ przed reform¹ ustrojow¹.
Na wyniki dzia³añ wspieraj¹cych transfer technologii przemo¿ny wp³yw bêd¹ mia³y zasoby wyników prac
badawczych w dziedzinach daj¹cych siê zastosowaæ w
gospodarce. Niejakim zaskoczeniem mo¿e tu byæ konfrontacja danych uczelni o posiadanych, gotowych technologiach z liczb¹ praktycznie zastosowanych projektów
innowacyjnych. Wartoœæ opracowañ naukowych jest niezmiernie trudno okreœliæ, jeœli abstrahowaæ od liczb obrazuj¹cych ich udzia³ w modernizacji gospodarki. Nie wolno tu stosowaæ ani kryteriów czysto rynkowych ani naukowych. Z ca³a pewnoœci¹ mo¿na jedynie stwierdziæ, ¿e
gospodarka jest miernie zainteresowana akurat tym ze-
stawem tematów, jakie sk³adaj¹ siê na aktualn¹ ofertê
uczelni. Nie oznacza to w ¿adnym wypadku sugestii, ¿e
tematyka prac uczelni powinna byæ kontrolowana. Obserwujemy w³aœnie wyniki tej metody.
Jeœli za miernik zainteresowania transferem technologii w Polsce przyj¹æ liczbê instytucji deklaruj¹cych
swój udzia³ w nim, to mo¿na s¹dziæ, ¿e sprawa jest odbierana entuzjastycznie. Lista takich oœrodków liczy oko³o
90 pozycji. Przeró¿ne oœrodki wspierania innowacji, czasem kilkuosobowe s¹ zlokalizowane w uczelniach, czêsto jednoosobowe, dzia³aj¹ przy oœrodkach wspieraj¹cych
przedsiêbiorczoœæ lub rozwój regionalny. Wszystkie dzia³aj¹ na styku uczelni i ma³ych firm staraj¹c siê doprowadziæ do komercjalizacji projektów innowacyjnych. Komercjalizacja, to w praktyce znalezienie œrodków na uruchomienie nowego procesu technologicznego, produkcji
nowego wyrobu w firmie istniej¹cej lub te¿ powo³anie
zupe³nie nowej firmy, ze wszystkimi konsekwencjami tych
dzia³añ.
Projekt innowacyjny niesie z sob¹ ³adunek nadziei,
ryzyka, wa¿nego dla powodzenia sprawy entuzjazmu, które musz¹ spotkaæ siê z ch³odn¹ kalkulacj¹, ostro¿noœci¹,
niekiedy uprzedzeniem lub z³ym przyk³adem w podobnej sprawie a przede wszystkim z brakiem doœwiadczenia. Liczba rozwa¿anych projektów jest na tyle ma³a, ¿e
nie mo¿na zastosowaæ tu ¿adnych uœrednieñ i badañ statystycznych.
Dopiero od czterech lat funkcjonuje w Polsce, jedyny jak siê zdawa³o, przemyœlany w szczegó³ach, program INCOME. Program uruchomi³a Fundacja na Rzecz
Nauki Polskiej. Zasady funkcjonowania programu s¹ powszechnie znane dlatego wystarczy tu wymieniæ tylko
kolejne kroki na drodze od powstania pomys³u do sfinalizowania projektu inwestycyjnego:
1. Sformu³owanie tematu nadaj¹cego siê do komercjalizacji
2. Nadanie projektowi formy wymaganej przez program
INCOME
3. Zgromadzenie dokumentów zaœwiadczaj¹cych o prawach osoby przedk³adaj¹cej projekt do eksploatacji
pomys³u wynalazczego, prawach do prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej itp.
4. Sporz¹dzenie biznes planu pozwalaj¹cego oceniæ
wartoœæ projektu i ryzyko inwestycji w jego komercjalizacjê.
5. Sprawdzenie walorów ekonomicznych projektu za
pomoc¹ specjalnego programu komputerowego “tool
news”
6. Wype³nienie wniosku o dofinansowanie projektu przez
FNP i z³o¿enie go w siedzibie Fundacji w Warszawie.
7. Ponowna ocena merytoryczna projektu dokonana
przez zespó³ ekspertów FNP.
8. Ponowna ocena walorów ekonomicznych projektu i
ryzyka inwestycji.
9. Podjêcie decyzji o przyst¹pieniu do inwestowaniu w
komercjalizacjê projektu.
Pierwsze szeœæ kroków tego procesu wykonuje
jedno z szeœciu akredytowanych przy Fundacji na Rzecz
Nauki Polskiej, Centrów Transferu Technologii.
Centrum Transferu Technologii jest instytucj¹, która okreœla siê sama. Nie s¹ tu wymagane ¿adne wstêpne
warunki do spe³nienia. Mo¿e byæ komórk¹ utworzon¹ przy
uczelni, agencji, fundacji i ka¿dej instytucji. która jest
gotowa pokrywaæ koszty jej istnienia. Jedn¹ ze s³aboœci
systemu jest w³aœnie problem finansowania CTT. Ograniczenie personelu do np. dwóch osób powoduje, ¿e dzia³alnoœæ takiego CTT musi ograniczyæ siê do podtrzymywania stanu istnienia.
Funkcjonowanie CTT na warunkach czysto rynkowych jest teoretycznie mo¿liwe ale nie napotkano na
20
taki przypadek. W ka¿dym znanym przyk³adzie korzyœci z funkcjonowania CTT znacznie przekracza³y ponoszone na jego utrzymanie koszty ale korzyœci te by³y mierzone w innej skali ni¿ realnie ponoszone wydatki. W
znanym w Stanach Zjednoczonych, Narodowym Centrum
Transferu Technologii (NTTC)w Weeling przychody z
tytu³u wdro¿onych technologii w roku 1997 wynios³y 200
tys. $. Koszty poniesione na te dzia³ania przekroczy³y 500
tys. $, ale skutkiem wdro¿enia tych technologii by³y tysi¹ce miejsc pracy w nowych firmach i intensywny rozwój przemys³u farmaceutycznego w regionie Pittsburga.
Musi jednak istnieæ pañstwowy system wspierania transferu technologii aby tego typu ocena mia³a racjê
bytu. W Unii Europejskiej nie ukrywa siê tego, ¿e bud¿et
pañstw cz³onkowskich finansuje programy narodowe, niezale¿nie od programów unijnych ³o¿¹cych ogromne œrodki
na programy wspieraj¹ce innowacyjnoœæ regionów, poziom nauczania i uczenia siê czy wspieraj¹ce przedsiêbiorczoœæ kobiet. Formy uczestnictwa w programach, do
których zostaliœmy dopuszczeni w ostatnich latach nie
wp³ynê³y zasadniczo na poziom transferu technologii w
Polsce. Szczytnym wyj¹tkiem jest tu program Femirc.
Uczestniczy w nim ³¹cznie jedenaœcie oœrodków krajowych i uczestnictwo to owocuje realnym wsparciem finansowym dla CTT. Œrodki s¹ symboliczne ale dziêki nim
kilka oœrodków jeszcze w ogóle istnieje. Dzia³alnoœæ z
prawdziwego zdarzenia wymaga jednak zupe³nie innego
poziomu pomocy. Centrum Transferu Technologii dzia³aj¹ce w programie INCOME a ponadto wykonuj¹ce us³ugi dla ma³ych, œrednich i zupe³nie du¿ych przedsiêbiorstw
musi zatrudniaæ co najmniej 6-8 osób. Musz¹ to byæ doœwiadczeni ludzie, znaj¹cy technologie, ekonomiê przedsiêbiorstwa, funkcjonowanie funduszów inwestycyjnych,
banków i maj¹cy rozleg³e kontakty w œwiecie nauki i gospodarki. Zgromadzenie takiego personelu i zaistnienie
na rynku us³ug technologicznych to problem kilku lat.
Dane te pochodz¹ z naszych doœwiadczeñ zebranych w
ci¹gu ostatnich dwóch lat i dotycz¹ roku bie¿¹cego. Oœrodek w Weeling zatrudnia 150 osób w czternastym roku
dzia³alnoœci ale jego zadaniem jest upowszechnianie dorobku agencji NASA. ¯adne porównania nie by³yby zatem uzasadnione.
Ocena funkcjonowania programu INCOME nie
jest prosta. Powodem do zadumy jest ma³a poda¿ nadaj¹cych siê do komercjalizacji projektów innowacyjnych.
Program nastawiony na dzia³alnoœæ jedynie nie przynosz¹c¹ strat, obci¹¿ony niewielkimi kosztami w³asnymi,
nie mo¿e pokonaæ bariery zerowego bilansu. Gdyby t¹
miar¹ mierzyæ jego efekty nale¿a³oby uznaæ program
INCOME za pomy³kê. Takie podejœcie jest jednak nieuprawnione.
Konsekwencje funkcjonowania programu INCOME przekraczaj¹ znacznie korzyœci jakie wynika³yby z
wykreowania kilku firm innowacyjnych. Dziêki programowi UNCOME:
• powsta³ w Polsce zespó³ Centrów Transferu Technologii tworz¹cych sieæ wspó³pracuj¹c¹ na styku uczelni i ma³ych firm, wykszta³ci³a siê kadra, powsta³y nowe
mo¿liwoœci dzia³ania,
• zosta³y ujednolicone wymagania formalne przygotowania projektu innowacyjnego. Jeœli opracowany
zgodnie z wymogami INCOME wniosek nie zostanie
zaakceptowany przez FNP, to jest on dokumentem
spe³niaj¹cym wymagania innych organizacji finansowych mog¹cych s³u¿yæ pomoc¹ w realizacji projektu,
• zosta³ zapewniony wysoki poziom merytoryczny projektów poprzez wymóg innowacyjnoœci w sensie naukowym, projekt jest dwukrotnie weryfikowany z
udzia³em niezale¿nych ekspertów,
• kwota dofinansowania zapewnia praktyczn¹ realiza-
cjê projektu, nawet w przypadku tworzenia od podstaw nowej firmy,
• forma wycofania aportu FNP zapewnia bezpieczeñstwo nowo powsta³ej firmy przy zapewnieniu Fundacji korzyœci niezbêdnych do kontynuacji jej trwania
• program INCOME pozwoli³ na ocenê gotowoœci nauki polskiej do wyst¹pienia w roli dostawcy innowacji technologicznych dla polskiej gospodarki. W ci¹gu pierwszych czterech lat dzia³alnoœci to w³aœnie
nauka polska nie wypad³a najlepiej w tej roli. Wiele
znakomitych opracowañ nie jest w stanie obroniæ siê
w praktyce gospodarczej, a wiêc poza laboratoriami,
w których powsta³y.
Program INCOME dzia³a przy za³o¿eniu, ¿e wszelkie problemy zostan¹ rozwi¹zane kiedy firma realizuj¹ca
projekt innowacyjny przejmie kapita³ na jego realizacjê.
Dalszy bieg spraw jest przewidziany jako sprawne dzia³anie kompetentnych ludzi. Zak³ada siê milcz¹co, ¿e postêpowanie ludzi kieruj¹cych przedsiêwziêciem bêdzie
optymalne a co najmniej poprawne. Praktyka odbiega jednak od idea³u znacznie i czêsto. Oszczêdnoœæ w planowaniu wydatków jest cnot¹ bankowców ale zmor¹ przedsiêbiorców. Planowane wydatki na promocjê s¹ nara¿one
najbardziej. W rezultacie firma dysponuj¹ca znakomit¹
technologi¹ nie ma si³y na start rynkowy. Rozmowy z prezesami funduszów inwestycyjnych na temat problemów
startu nowej firmy wykazuj¹, ¿e s¹ oni ca³kowicie zaskoczeni pytaniem. Zazwyczaj prezentowany jest pogl¹d, ¿e
przygotowany w³aœciwie projekt inwestycyjny nie mo¿e
natrafiæ na trudnoœci realizacyjne a metod¹ rozwi¹zania
ewentualnych trudnoœci jest wycofanie aportu lub kwoty
kredytu. Program INCOME nale¿a³oby zapewne uzupe³niæ o procedurê monitorowania firmy a nawet konsultowania w przypadkach koniecznych. Mniejszoœciowy
udzia³ FNP i pozostawienie ca³oœci zarz¹dzania operacyjnego zarz¹dowi firmy jest zrozumia³y ale udzia³ w posiedzeniach rady nadzorczej to zbyt ma³o aby sprawowaæ
skuteczny nadzór nie tylko z pozycji udzia³owca ale równie¿ z pozycji obserwatora zewnêtrznego.
Jeœli monitorowanie firmy i ewentualny program
naprawczy bêd¹ uznane za konieczne to nale¿y przewidzieæ œrodki na ich przeprowadzenie.
Program INCOME odegra³ jeszcze jedn¹ rolê w
pojmowaniu transferu technologii w Polsce. Za jedynych
twórców i dawców pomys³ów dla projektów innowacyjnych przyjmuje siê odruchowo naukowców. Za jedyne
warte rozpatrywania projekty uznawano innowacyjne projekty naukowe. By³a to regu³a obowi¹zuj¹ca przez minione pierwsze trzy lata funkcjonowania programu. Praktyka wskaza³a, ¿e 70 % (ma³e liczby) projektów poprawnych ekonomicznie i technicznie zg³aszaj¹ in¿ynierowie
nie pracuj¹cy naukowo. Ich projekty rokuj¹ nadzieje na
powa¿ne profity ale nie przynios¹ chwa³y nauce polskiej.
I tu w³aœnie zaczynaj¹ siê schody.
Program INCOME nie interesuje siê projektami
zg³aszanymi przez praktyków. Jest nastawiony na wspieranie nauki. Taka jest jego misja. Pozosta³e projekty trzeba finansowaæ z innych Ÿróde³. Istniej¹ przecie¿ inne
mo¿liwoœci.
Typowe fundusze Venture Capitals, które niekiedy wymienia siê jako potencjalne Ÿród³o finansowania
projektów innowacyjnych reprezentuj¹ kapita³ spekulacyjny. Taki kapita³ jest nastawiony na maksymalizacjê
zysków i w praktyce raczej eliminuje z rynku s³absze firmy ni¿ przyczynia siê do powstawania nowych. We wspó³pracy z tymi funduszami obroni¹ siê jedynie projekty
zdolne w krótkim czasie wygenerowaæ krociowe zyski.
Takie projekty siê zdarzaj¹ ale wystêpuj¹ w charakterze
21
wyj¹tków od regu³y i bardzo odbiegaj¹ od polskiej œredniej krajowej. W warunkach kiedy mo¿na kupiæ upadaj¹ce przedsiêbiorstwo pañstwowe i sprzedawaæ je po kawa³ku nikt nie namówi prezesów funduszów wysokiego
ryzyka na inwestowanie w innowacje.
W Polsce funkcjonuj¹ ponadto fundusze inwestycyjne nastawione na rozwój regionu w którym dzia³aj¹,
fundusze niezale¿ne w tym równie¿ prywatne. Aktualnie
s¹ zbierane doœwiadczenia z negocjacji z tymi funduszami. Brak jeszcze konkretnych wyników ale jest powszechnie wiadome, ¿e najskuteczniej ubiegaj¹ siê o pieni¹dze
na rozwój firmy silne, zdrowe, bogate i nie zawracaj¹ce
sobie g³owy innowacjami.
Banki, z którymi negocjowano problem finansowania projektów innowacyjnych odnosz¹ siê do propozycji z rezerw¹. Zyski banków pochodz¹ g³ównie z op³at
za mikrooperacje okienkowe i obs³ugê kont, kredytowania sprzeda¿y ratalnej i kredytów krótkoterminowych.
Zainteresowanie inwestowaniem przejawiaj¹ jedynie te
banki, które wydzieli³y fundusze inwestycyjne. Jest to
zainteresowanie rosn¹ce.
Ostatnim problemem o którym warto tu wspomnieæ
to œrodowisko dzia³ania ma³ych firm jako czynnika wp³ywaj¹cego na ich innowacyjnoœæ a zatem konkurencyjnoœæ.
Polskie ma³e firmy dzia³aj¹ w nieprzyjaznym œrodowisku
totalnej konkurencji i nie zdradzaj¹ tendencji do agregowania swej dzia³alnoœci. Obci¹¿enia fiskalne - op³ata na
ZUS to te¿ podatek - powoduj¹, ¿e choæby czêœciowe
unikniêcie ich p³acenia daje firmie du¿¹ przewagê nad
konkurencj¹. Obserwowana od dziesiêcioleci, i ci¹gle
obecna, nadgorliwoœæ urzêdników skarbowych czyni dzia³alnoœæ na w³asny rachunek zajêciem stresuj¹cym i ryzykownym. Obserwacja zachowañ ma³ych firm w krajach
Unii Europejskiej wskazuje na zupe³nie odmienne pojmowanie konkurencji. Obserwuje siê tu wspó³pracê w
wielu aspektach na etapach poprzedzaj¹cych ostateczn¹
prezentacjê na rynku. Przyk³ad takiego zachowania jest
brany z wielkich firm, które konkuruj¹ na rynku wed³ug
przyjêtych zasad ale zgodnie wspó³pracuj¹ poza rynkiem.
Wystarczy zajrzeæ do wnêtrza dowolnego telewizora ¿eby
przekonaæ siê o tym, ¿e konkurenci zaopatruj¹ siê wzajemnie w podzespo³y do ich produkcji.
Transfer Technologii jest przedmiotem programu
Fabrykat 2000. Jest to program finansowany przez rz¹d
USA za poœrednictwem organizacji USAID. Przetarg na
administrowanie programem wygra³a firma Mendez-England z Waszyngtonu. W przeci¹gu dwóch lat niektóre
Centra Transferu Technologii uzyskaj¹ pomoc w postaci
wiedzy doradców z USA, pomocy w rozwi¹zaniu kilku
konkretnych zadañ, nawi¹zanie kontaktów z podobnymi
oœrodkami w USA. Ju¿ pierwsze dzia³ania w ramach programu zaowocowa³y zmian¹ podejœcia do zasad dzia³ania CTT. Na wzór centrów amerykañskich pojawi³a siê
praktyka us³ug odp³atnych. CTT w £odzi nawi¹za³o
pierwsze kontakty, które zaowocuj¹ umowami o us³ugach
odp³atnych. Nie wchodz¹ tu w grê kwoty licz¹ce siê w
kosztach funkcjonowania CTT ale powsta³y nowe relacje
pomiêdzy klientem a Centrum. Nie œwiadczy siê ju¿ pomocy dobroczynnej, która nikogo do niczego nie zobowi¹zywa³a. Umowy s¹ terminowe, obowi¹zki wyraŸnie
okreœlone a p³atnoœci choæ niewysokie to jednak dyscyplinuj¹ partnerów. Jeœli doprowadzi to po dwóch latach
do samodzielnoœci finansowej Centrum Transferu Technologii to za³o¿enia programu Fabrykat 2000 zostan¹ spe³nione z nawi¹zk¹.
Jerzy Wojtas
Centrum Transferu Technologii
Fundacji INKUBATOR w £odzi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
Jeœli któraœ z poni¿szych ofert sieci Innovation Relay Center dotyczy twojej
dzia³alnoœci, o szczegó³y pytaj w sieci OTI
Search and application of clean gases for an advanced portable fire protection system
Extended performance for small loud speakers
Heat sensitive bath plug
Berriewood Kennelmaid
AUTOMATIC SYSTEM FOR VEHICLE LIFTING
Bikesafe
IMAGE PROCESSING IN TELECOMMUNICATIONS AND COMPUTER SCIENCES
Automation of re-design process
Development project of ecological housing
Impurity Emission by Hard Coal Mines
Coal Qualitative/Quanitative Monitoring System
PHIDIAS - a revolutionary 3D modelling system
Collapsible House
Self-Erecting Tent
Antibody Anti-hTid
Oral Contrast Agent
Compression Cuff
Methods and alternative materials in the safeguarding of altarpieces and
baroque images.
Software for industrial design and production of embroidery.
Rotating and positioning device.
FUNCTIONAL NON-WOVEN BINDING AND TEXTILE FINISHING
AGENT
IgE binding regions of the „Parietaria Judaica” major allergen
Investigation of «Self-reported Electromagnetic Hypersensitivity»: Characterization and Validation
Use of seaweed compounds in the treatment of HIV infection
Logistics Analysis and Planning for Smaller Enterprises - SAVE II
Energy Efficiency in Local Authority Buildings - SAVE II
Screen Printed Silicon Solar Cells with low base thickness
Autonomous Wind Powered Desalination Unit
Innovative power inverter / charger applicable to renewable energy sources plants
RUBBER VULCANIZATION
Documentation of Passive energy houses
The technology of making the waste paper mass obtained from municipal
waste and used for covering the landfills
HEATING WITH CARBON FABRIC
Combination instrument for road vehicles
Development of obesity prevention programmes for children and adoloscents
ALU - Assisting Tool-Kit for Multimedia Learning Units
Regeneration of industrial oils
Gas-detection method based on infrared absorption using solid-state Fabry-Perot filters
Short residual fibre/gypsum brick from excess waste materials for indoor
use
Obtaining of metal matrix composites reinforced with intermetallics from
recycling of aluminum swarfs
Development of a decision supporting-model to optimize communal water management systems and utilities
Converting waste depository to economic bio-gas plant.
Elimination with bacteria of styrene pollution from air (already in operation in a medium size plastic factory)
Nitrate elimination from potable water by anaerobic bacteria
MODELLING AND SIMULATION OF GAS EXPLOSIONS AND FIRES
Precise Semantic Analysis of Free-texts
Enrichment of the cognitive potential of workers
Creation of a regional energy agency in the Ria de Aveiro region
A Novel Green Air Conditioner
Power Operated Carpet Laying System
LOW INPUT TREATMENTS TO CONTROL IRON CHLOROSIS
Process For Retaining Natural Aroma, Colour and Flavour in Food & Drink
Stuffs
KNOW-HOW IN EXTRUSION OF PLASTICS (CLAYS) OR NON PLASTICS (CERAMIC OXIDES) RAW MATERIALS
HIGH PURITY SUPERCONTUCTING POWDERS AND TARGETS
A NOVEL, LOW-COST, MULTIPLE EXTENSOMETER
TRIBOLOGICAL CHARACTERISATION AND STUDY OF WEAR
MECHANISMS
Market research information system for construction/building machinery:
Infotax Online
Pipe hanger
Top Hole Blow Out Preventer
Leak Off Test tool - A down hole tool
High Pressure Telescope
22
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
MED Technology to measure foot profiles to provide inputs suitable for
the manufacture of support inserts
Technology for the utilisation of blood and stomach contents.
Bioartificial Pancreas (BARP)- 4th framework CRAFT BIOMED
Know-how in Industrial/scientific softwares and prototypes in robotics
and optoelectronics
New heating system for houses
Bionic Saw - Circular Saw
Tough nylon sheeting material with a multitude of applications
NEW HIGH-SPEED ARRAY-RECORDER
Solid PRK (photo-reactive laser system)
A new technology using power laser welding with tungsten carbides
Long-cycling lithium-ion batteries.
Creation of a regional energy agency in a coal traditional area
Development of Automated, Broad Spectrum, Antibiotic Residue Screening Tests in Food (FoodRadar)
Hand-held information tools integrating wireless technologies, GIS & databases
Transgenic animals to study chemical, physical or biological toxic agents
MMM Anti-bacterial Surface Coating MMM
LICENSE FOR STONEL FACING ELEMENT
GENERAL PURPOSE MONITORING AND CONTROL SOFTWARE
Hydraulic pumps operated by compressed air
Diffractive Optics Solutions to Replace Electronic Systems with Photonic
Systems or to Miniaturize Optical Systems
Long Range Intelligent Tagging System
Combustion device and method for operating a combustion device for low
NOx and low CO combustion.
Polyurethane membranes for selective permeation of organics using pervaporation
The use of underwater acoustic signals to reduce fish bycatch
Optimisation of power consumption in battery-powered lories
Simulation of Plasma Operations & Applications (SSCPO) & Analysis
Software
Production of precast agarose gel electrophoresis
Application of a novel Bioabsorbent Material
Small scale series production of components for prototypes of precision
medical/health related devices
Manual machine to cut mounting boards for picture framing
Screening for Iron Chlorosis Tolerance
Prediction of Tug Performance by means of simulation technology
Wind Power
Recycling of Automotive Vehicles
RTM - Resin Transfer Molding Know-How
Small scale series production of components for prototypes of (micro)
electronical devices
Manufacture of microstructured or precision parts by micro injection/powder molding
Ecological and high quality coolant-lubrificants
Web enabled customer care and billing software for the telecom sector
Computerized Voting System
Novel sensors for the quantitative evaluation of fluid volumetric composition
Platelet Analayzer
New technologies for automotive applications: Safety Wheel System
New technologies for automotive applications: Phase Controlled Combustion Process
New technologies for automotive applications: Maxi Torque Drive
Careful renovation of existing half-timbered houses in order to achieve
maximum energy efficiency (minimum CO2 output)
New technologies for automotive applications: Cartridge Valve
INNOVATIVE CRANE SYSTEM WITH CABIN, EQUIPPED WITH
MECHANISMS FOR CLEANING, PAINTING AND HOLE DRILLING
ELECTROMECHANICAL DEVICE FOR REAL TIME POWER MEASURING IN MOBILE BICYCLE
Multimedia CD-ROM Training courses in Physics and Mathematics for
people from 12 to 18 years old
HLT applications: two project proposals
Use of expanded perlite for the construction of noise absorbing structures
MEDIA II Training Programme: Promoting the initial and continuous training among professional people within the audio-visual European industry
Process and product development for the optimal use of the material potential of used plastics
VENTILATED CRIB MATTRESS TO REDUCE SUDDEN INFANT
DEATH SYNDROME
Medical Smart card
Glass designed to shatter under pre-determined and controlled load conditions
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
152.
153.
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
SMARTMEC (on-line quality assessment system)
On the spot purification of domestic sewage in rural areas
Fisheries Electronic Catch and Effort Logging System
Interactive Distance Learning System
Digitaloom Weaving
UVA susceptibility of skin cells cultured from Smith-Lemli-Opitz Syndrome
Careful renovation of existing half-timbered houses in order to achieve
maximum energy efficiency (minimum CO2 output)
New thermoelectrical sensors family for infrared radiation measurement
and electrical measurements
Organic Molecular Computer Components
Sealing of tunnels and cavities against rock water under high pressure
Testing Apparatus for Injection Valves
Swimming pool heated with the energy from low-temperature geothermal
waters
New treatment process for dust from electrical steel making plants
Field Demonstration of Low Temperature Carbonization of Lignite for
Clean Coal Production
Valorization of therapeutic targets
New materials for commercial refrigerators and displays (refrigerated,
neutral & warm)
Equipment and Technology for the Production of Poplar Manmade BoardAmmonia Synthesis at Atmospheric Pressure
Field Demonstration of Low Temperature Carbonization of Organics for
Recycling of Secondary Carbon Black and Liquid Fuel from Tire Crumbs
Ultra Efficient Water Chilling
Low Pressure Receivers - optimising the performance of industrial refrigeration plant.
Bioremediation process using bacterial cultures and soil shredder
New improved agglutinate medium for artistic oil painting and violin making
Oxygen absorbers for foodstuffs
ON-LINE VISION SYSTEMS FOR INSPECTION AND QUALITY
CONTROL OF CONSTRUCTION MATERIALS, INCLUDING ORNAMENTAL STONE
PLUX: Energy-saving Device Applicable to Common Incandescence
Lamps
SMELTING ALUMINUM ALLOYS IN GAS FURNACES
Plastics: lost core injection moulding
Light conduction using plastics
Flow rate measuring unit for injection nozzles
Resources for Teaching and Learning the Concepts of Basic Electronics
(VCH) - Separation of waste gases
Security system for children or domestic animals around swimming pools
Flywheel energy storage system for electric vehicles
Centration of ophthalmic lenses
Equipment to measure simultaneous multiple judgements by multiple subjects
Seeking Manufacturing/Licensing Opportunities in Medium-Heavy Engineering
Treatment of waste water by penetrant inspection
Detection and registration of visible occurrences (pollution, hazards, intrusion, ...)
A new method for 3D LOCALIZATION OF FIBERS WITHOUT FOCUSING
REMOTE RADIO CONTROL OF MOBILE ELECTRICAL MACHINES
Treatment of low-contaminated process water from the food industry to
obtain closed water cycles (under an accepted LIFE project)
Supression of Tumor Growth of Leukemia by Histone H1
MMM Safety Barrier for Car and Motorcycle Racetracks MMM
Online Control of the Reusability of Glass Bottles
New Method for the Control of Powder Coating Layer Thicknesses
Flexible Ribbon Cables and Micro-Flex Interconnection Technology
A small size refrigerated container to store biosanitary residues
Revealer tool with earthing test
Electric cables and extensions with plugs and sockets equipped with a
permanent electronic control circuit of the earthing
Food Supplement
Marine Software Package (loadicator) - C.A.M.E.L. (Computerised Advanced Marine Engineering Loading)
Improved methodology for the assessment of wave loads on ship structures
Medical Waste Disposal System for the disposal of Clinical waste at Source
ELECTRIC AND PNEUMATIC CYLINDER ACTUATORS for operation of Valves, Dampers, Gates, Inlet Guidance Vance, Dampers and Throttles
LASERLOCK - COPY PROTECTION SYSTEM
UNIVERSAL WATER LEAK DETECTOR ON PLUMBING INSTALLATIONS
Rapid Highly Efficient Healing Technology
Technology to assist handicapped or elderly people: emil
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
202.
203.
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
214.
215.
216.
217.
218.
219.
220.
221.
222.
223.
23
224.
225.
226.
227.
228.
229.
230.
231.
232.
233.
234.
235.
236.
237.
238.
239.
240.
241.
Recycling mixtures of solvents and plasticized (soft) PVC
Biomedical Microdevices/Interfaces between Biological and Technical
Microsystems
Cell culture and in-vitro test systems for the screening of drug absorption...
Industrial Manufacture of an ELISA Test Kit based on an Immuno-Assay
New method for the synthesis of 5 - bromo - 4 - chloro - 3 - indolyl - b - D
- galactopyranoside (X-Gal)
A VERY EFFICIENT MIXED WATER / FOAM SPRINKLER
Production of Environmentally Friendly Surfactants
New method for the synthesis of Isopropyl -1-thio-b-D-galactopyranoside (IPTG)
Cascade water cooler
SERVAL, a very efficient system for the market of security
Open Source software development on Linux, Apache, php3, SQL
Data Security System for Virtual Private Networks (VPN) and Intranet
Virtual Sensor for sensor manufacturer
Ultrasound Computer Device for Migraine Diagnosis
Screening Test for Body Fluids
CD44 and soluble isoforms as potential personalized tumor markers
Electrotechnical material/products for hazardous areas
Procedure for production of composite materials based on solid adsorbent
layers coated on aluminium support
Biocathalytic method of producing 3-O-acylated flavonoids
„No-Dial Telephone Case” - Security device to disable use of telephone
instrument
Supression of Tumor Growth of Leukemia by Histone H1
MMM Safety Barrier for Car and Motorcycle Racetracks MMM
Online Control of the Reusability of Glass Bottles
New Method for the Control of Powder Coating Layer Thicknesses
Flexible Ribbon Cables and Micro-Flex Interconnection Technology
Revealer tool with earthing test
NOISE AND VIBRATION CONTROL KNOW-HOW
Workflow management system for CAD drawings
Picker for carrots, fennels, garlics, leeks
Medical Waste Disposal System for the disposal of Clinical waste at Source
ACE Polymorphism - Alzheimer’s
Heteroduplex analysis
Diamond-based materials and related synthesis techniques
Resources for Teaching and Learning the Concepts of Basic Electronics
Electrocardiographic (ECG) analysis by pattern comparison
Flower analysis for early diagnosis of nutritional status of fruit trees
Largest Sand Oven
Distributed Image Processing Environment
Rescue Lifting System – RLS
Multipurpose Digital Radio Receiver
Method and Device for the Automatic Analysis of the Mixing Efficiency
in Solids Mixers
Heating panels made of conductive ceramics
TCAD - Software for the Design of Electrical Transformers
Reclosable plastic material stopper, particularly for wine bottles
WATER DECONTAMINATOR and pollutant removal by cold plasma treatment
KNOW HOW IN SOLIDS ANALYSIS AND CHARACTERISATION
Advanced Solid Hazardous Waste Management with Thermal Desorption
Technology
Stabilization and Volume Reduction of LLW Radioactive Contaminated
Sludge with Thermal Desorption Technology
Somatic hybridization of wild species of potato with Solanum tuberosum
improved fungus resistance
Interest in Participation in Fighting Fraud or Security Projects
High Performance Aluminium Castings
Novel component coating process for the water industry
Special innovative organic chemicals
Hydro-pneumatic pumps
Electro-chemotherapy
Development of a New Radiotherapy Device Specially Designed for the
Photon Beam Stereotactic Radiosurgery
Novel Hybrid Materials Based on Cellulose Derivatives and Polyoxyethylene. Their properties and Application in Medicine and Pharmacy.
TEXTIFORM - Net shape and property tailoring of intermingled yarns
textile pre-forms reinforced with thermoplastic matrices
Fisheries Computer Aided Management (FishCAM)
A NEW BIOCIDE FOR WATER AND WASTEWATER TREATMENT
Digital imaging systems for medical purposes: AngioCID & CID
Analytical Method for the Characterization and Quantization of Soybean
Proteins by Perfusion Reversed Phase High Performance Liquid Chromatography and it’s Application to the Analysis of Soybean Proteins in Commercial Soybean Products
Cellular and molecular biology of demyelinating diseases
Cancer in the elderly
Analytical Method for the Ultra-rapid Detection of Bovine Whey proteins
242.
243.
244.
245.
246.
247.
248.
249.
250.
251.
252.
253.
254.
255.
256.
257.
258.
259.
260.
261.
262.
263.
264.
265.
266.
267.
268.
269.
270.
271.
272.
273.
274.
275.
276.
277.
278.
279.
280.
281.
282.
283.
284.
285.
286.
287.
288.
289.
290.
291.
292.
293.
294.
295.
296.
297.
298.
299.
300.
in Diary-Like Products from Soybean Protein Isolate by Perfusion Reversed-Phase High-Performance Liquid Chromatography
Timewise personnel: graphical software for the management of resources
(human and equipment)
Software: EDI-Based Web Shops
Heat exchangers, Expansion joints and pressure & temperature measuring
instrument
Watertight case (purse)
NEW GELATINE TO PRINT DECORATION ON GLASS AND CERAMICS
Clinical Sonar Productivity Booster
Identification of cracks with a new finite element based on the dynamic
stiffness and mass method
The European University of the Future Project
Processing-Performance Interactions for Technical Textiles.
Influence of Weave Parameters on Preform Architecture and Composite
Performance
In-Tool Cure Monitoring and Control during Composite Component Manufacture
Innovative Planning and Supervision of Waste Disposal Sites -Landfill
Sites
NEW MARINE TRANPORTATION SYSTEM WITH MOBILE INTERCHANGE STOKAGE STRUCTURES IN THE MEDITERRANEAN SEA
Design Service Centre (DSC) Advanced Service for Remote Execution
and Collaborative Work
Removal and destruction of dixoins from flue gases in fixed bed filte
Loop Flow Analysis (LFA) Patented Automatic Chemical Analysers.
Switchable line-marking system via laser technology
Compression Molding Technology and Equipment
Utilisation of mare milk in human special diets
Analysis of various benefits of IT3S (Intelligent Traffic Signals and Sensors System) for ITS (Intelligent Transportation System)
SEED VIGOUR AND PRODUCTIVITY OF PLANTS
QOS Evaluation Platform for IP based multimedia services
ENZYMATIC FLAVOURS AND AROMA PRODUCTION BY USING
SUPERCRITICAL FLUIDS
Device to suppress ear troubles caused by pressure variations.
New device for oral hygiene
Signalling device for vehicles
Use of iRNA for specific immunity control in transplantation, autoimmunity
IMPROVEMENT OF SAFETY IN SEWAGE PLANTS
Protective / Ballistic textile fibers
Automotive Test systems/Crash test systems/Automotive Crash symulation systems
Supercritical fluid technology
Contact-free recording of diameters and distances
Electrocardiometer (ECM)
MOBIKON - Mobile alarm system
Adhesives and Sealants with High Mechanical Properties, Temperature
Resistance and Reduced Toxicity
Integrated Baggage-Handling Security System
Recycling Polymeric Products
Analysis and development of efficient Energ y
NATURAL COMPOUNDS RETARDING OXIDIZING PROCESSES IN
FOOD
THE STUDY OF CHEESE DEFECTS
Utilisation of Wastes from Environmental Control Processes for Building
Materials and Products
DURABILITY OF AUTOCLAVED AERATED CONCRETE (AAC) IN
EXTREME CONDITIONS
MONITORING AND CONTROL OF MINE METHANE DRAINAGE
New technologies in Air Disinfection
Innovative Self-propelled Skateboard with Kinetic Action Drive
New method for intracellular pH determination in filamentous fungi grown
in fermentor
Overload safety device for use in cranes and theatre construction
A New Denitrifying Bacteria for Water Depollution
Multifunctional air conditioning/cooling equipment
Displacement sensor for a vehicle suspension.
Production of Abalone (Haliotis)
Investigation, modeling and control of the methane fermentation of organic waste
RESEARCH AND DEVELOPMENT OF A NEW BIOCIDE FOR WATER AND WASTEWATER TREATMENT
Water Recovery System - technology transfer proposal
INORGANIC PIGMENTS (POWDERS)
Self-Propagating High Temperature Synthesis (SHS) Producing Catalysts
for methane conversion.
PRODUCTION OF CAR CATALYSTS WITH SELF-PROPAGATING
HIGH-TEMPERATURE SYNTHESIS
LIVER TRANSCRIPTOME ANALYSIS
Ultrasound air flow metering in ducts
24
301.
302.
303.
304.
305.
306.
307.
308.
309.
310.
311.
312.
313.
314.
315.
316.
317.
318.
319.
320.
321.
322.
323.
324.
325.
326.
327.
328.
329.
330.
331.
332.
333.
334.
335.
336.
337.
338.
339.
340.
341.
342.
343.
344.
345.
346.
347.
348.
349.
350.
351.
352.
353.
354.
355.
356.
357.
358.
359.
Integrated in vitro test for quality control of food
Watertight purse (or case)
Virtual municipality
Circular warp & weft high output loom
Waste processing from sugar-refinery (molasses etc.)
SHEAR – M
THE ABILITY OF ORMOSIL COATINGS TO INCREASE THE
STRENGTH OF GLASS
REACTIVE PROCESSING OF TOUGHENED HIGH DENSITY ALUMINA
Thermal Spraying of Industrial and Biomedical Coatings
Sol-Gel Preparation of MgO Fibers. Composite Reaction Texturing / CRAETE
CW and Pulsed EPR Spectroscopy of Silver Nanoparticles in SiO2 and
TiO2 matrices
Ligand-binding receptor domains in isolated, functional, water-soluble
conformation and method of production
Substance for causal therapy and prophylaxis of diseases induced by Clostridium difficile toxin
Lifting Frame
Container Loader
Method for removal and treatment of oil spills using leather fibres
Composite Material for Textiles, Shoes and Balls
Stabilization and Volume Reduction of LLW Radioactive Contaminated
Sludge with Thermal Desorption Technology
Decontamination of Soils with Thermal Desorption Technology Integrated with Biological Recultivation Program
Development of Laser Measurement Systems for Industrial applications
Laser measurement systems for orthopedic applications
UTILIZATION OF WASTE PRODUCTS FOR THE SYNTHESIS OF
COMPOSITE MATERIALS
Multi-Functional Dendrimers and Hyperbranched Materials
Special Ceramic Nozzles
Rotating Piston
Briquetting and granulation technologies for powder
Electronic Solder Powder Production
A CAM driven pipe coupling for pressurised pipelines
DayCor Camera - Bispectral Visible Solar Blind Ultra Violet Camera
New concept of water heater (integrated mixer tap)
Retaining wall
MMM Protection, visual enhancement and elimination of repainting of
wood products
Development of new software for training hospital staff to use intensive
care instruments
DESIGN AND STRESS ANALYSIS WORKS
Medical device for treatment of rheumatic diseases
Preventing the Build-up of Rubber in Rubber Moulding Equipment
AN INNOVATIVE AUTOMATIC WATERING SYSTEM FOR PLANTS
Reusable Fastening System
Distributed Simulation and virtual training for Robotics
Automatic doses weighing installation for pigment powders.
Environmentally Friendly Paint Removal Methods
Protective wall covering against earthquakes and storms
A NEW BIOCIDE FOR WATER AND WASTEWATER TREATMENT
On-line dimensional control system for forged and machined pieces.
Overload safety device for use in cranes and theatre construction
A New Denitrifying Bacteria for Water Depollution
Multifunctional air conditioning/cooling equipment
Displacement sensor for a vehicle suspension.
Production of Abalone (Haliotis)
CAN based modules for rough environments.
Development of a new method for the detection of damage caused by
osmosis in laminated fibre-glass yachts and boats by means of a suitable
heat source and infrared light technology (DETOS)
Development of a new process for the treatment of TBT contaminated
dockyards waste water (TBT-WATER)
Development of a new and innovative combined absorption process for
waste gas cleaning of small waste gas streams (ERC)
CRAFT-Project: Long term prediction of the corrosion behaviour and durability for composites on the basis of the short-term experimental data
„MULTICONTROL” LASER MEASURING SYSTEM FOR MONOFILAMENTS
Global Human Resource Management Systems
Telemedical Implant System
External Project manager/Subcontractor for FW5 actions, projects, programs
Spatial user interface for interactive multimedia installations (MIMIC)
WIRTUALNY UNIWERSYTET
W dniach 19-22 kwietnia 1999 roku w Politechnice Warszawskiej na Wydziale In¿ynierii Produkcji odby³y siê zajêcia w ramach projektu MINT (Multimedia Integrated Network Teaching) zorganizowane przez Uniwersytet w Kaiserslautern (Niemcy). Polscy studenci:
Maciej Gawinecki, Marcin Godzik, Wojciech Rogowski
i Pawe³ Wiœniewski tworzyli zespó³ powo³any do rozwi¹zania rzeczywistego problemu z dziedziny organizacji
produkcji i logistyki. Zadanie by³o z ¿ycia wziête i dotyczy³o du¿ego niemieckiego producenta samochodów ciê¿arowych pragn¹cego usprawniæ procesy gospodarcze w
swym przedsiêbiorstwie. By³o wiêc to typowe studium
przypadku (ang. Case Study). MINT nie by³by niczym
nadzwyczajnym gdyby nie fakt, ¿e w rozwi¹zywaniu problemu bra³y udzia³ trzy zespo³y miêdzynarodowe, których cz³onkowie byli oddaleni od siebie o tysi¹ce kilometrów. W naszym zespole byli dwaj studenci z Niemiec,
a w pozosta³ych dwóch Niemcy i Amerykanie. Ca³a komunikacja w ramach zespo³u odbywa³a siê przez ³¹cza
komputerowe. Oprócz zwyk³ej poczty elektronicznej i listy dyskusyjnej mieliœmy do dyspozycji telekonferencjê i
mo¿liwoœæ dzielenia programów komputerowych (w tym
samym czasie na tej samej aplikacji mog³y pracowaæ
wszystkie osoby bior¹ce udzia³ w telekonferencji). Ka¿dy z zespo³ów otrzyma³ zadanie opracowania rozwi¹za-
nia w ramach ró¿nych wytycznych podanych przez Zarz¹d, dotyczy³y one sposobów przep³ywu produkcji i jego
sterowania, gospodarki magazynowej i transportowej etc.
Kryteria, które mia³y zostaæ spe³nione zosta³y wczeœniej
precyzyjnie okreœlone. Przez cztery dni intensywnej pracy przebijaliœmy siê przez bardzo szczegó³ow¹ dokumentacjê opisanego problemu, uzgadniaj¹c z niemieckimi
kolegami najlepsze rozwi¹zanie i dziel¹c siê prac¹. Projekt zakoñczy³ siê prezentacj¹, w której uczestniczyli
cz³onkowie Zarz¹du firmy i profesorowie uniwersytetu.
Owoce naszej pracy przedstawiliœmy za pomoc¹ telekonferencji Szkoda tylko, ¿e nie mogliœmy po wspólnym rozwi¹zaniu problemu uœcisn¹æ sobie d³oni.. Zastosowanie
kamer pozwoli³o na wzrokowy kontakt z kolegami zza
Odry a mikrofony zapewni³y mo¿liwoœæ rozmowy. Choæ
jakoœæ obrazu i dŸwiêku nie by³a osza³amiaj¹ca takie nawi¹zywanie wspó³pracy okaza³o siê bardzo ekscytuj¹ce.
Podsumowuj¹c, projekt nale¿y uznaæ za bardzo udany,
niew¹tpliwie by³o to ciekawym i niecodziennym doœwiadczeniem zarówno dla nas jak i kolegów z Niemiec. Pozostaje mieæ nadziejê, ¿e tego typu przedsiêwziêcia bêd¹
kontynuowane w przysz³oœci z aktywnym uczestnictwem
polskich uczelni.
Wojciech Rogowski i Maciej Gawinecki
Wydzia³ In¿ynierii Produkcji P.W.
FEMIRC W POLSCE
Polska, realizuj¹c strategiê przygotowania do
cz³onkostwa w Unii Europejskiej zostanie wkrótce cz³onkiem stowarzyszonym 5 Programu Ramowego Badañ,
Postêpu Technologicznego i Prezentacji Unii Europejskiej. Jest to najwiêkszy na œwiecie program naukowy, o
wartoœci 14,96 miliarda EUR (oko³o 60 miliardów z³otych). Program ten ukierunkowany jest na rozwi¹zywanie przez badania naukowe problemów, które stoj¹ przed
Uni¹ Europejsk¹.
5 Program Ramowy jest programem „nowej generacji”. Celem jego jest rozwi¹zywanie problemów, w
sposób multidyscyplinarny, z wykorzystaniem potencja³u naukowo-badawczego przedsiêbiorstw. Celem tego
programu jest podniesienie konkurencyjnoœci Unii, w
szczególnoœci jej przedsiêbiorstw, poprawa warunków
¿ycia, wsparcie innych polityk wspólnotowych (nawet
takich jak rynku pracy i zatrudnienia) i wreszcie wzmocnienie zwi¹zków nauki z przemys³em. Specjaln¹ uwagê
przywi¹zuje siê do podniesienia poziomu europejskiego
„know-how” i innowacji technologicznych oraz wzmocnieniu ca³ego procesu innowacyjnego.
5 Program Ramowy jest realizowany w ramach
czterech programów tematycznych oraz trzech programów
horyzontalnych podzielonych na akcje kluczowe i wspieraj¹ce. Programy posiadaj¹ szeroki zakres dzia³añ, pocz¹wszy od badañ podstawowych, przez badania stosowane a¿ do procesu ich wdro¿enia i upowszechniania
wyników badañ naukowych. Maj¹ za zadanie realizacjê
sprecyzowanych celów spo³ecznych i ekonomicznych,
przy wykorzystaniu wiedzy, doœwiadczeñ i technologii w
tzw. wymiarze europejskim.
Nastêpuj¹ce programy tematyczne i horyzontalne
mog¹ mieæ wp³yw na rozwi¹zywanie problemów podnoszenia innowacyjnoœci ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw
i w³¹czenie ich w dzia³alnoœæ badawczo- rozwojow¹:
Program tematyczny III: akcja kluczowa: Innowacyjne produkty, Procesy i Organizacja – cele:
rozwijanie nowych i usprawnionych metod projektowania, doskonalenia procesów technologicznych, podnoszenie innowacji i modernizacja tradycyjnych ga³êzi przemys³u.
25
Program horyzontalny II: Promocja innowacji i popieranie udzia³u ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw (w tym program CRAFT) - oferuje szeroki
wachlarz dzia³añ wspomagaj¹cych innowacje oraz realizuje wsparcie udzia³u ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw
w pracach naukowo-badawczych. Program ten obejmuje
równie¿ wspomaganie procesu tworzenia konsorcjum z
udzia³em MŒP do sk³adania wniosków do 5 Programu
Ramowego w ramach tzw. Grantów “poszukiwawczych”.
Program horyzontalny III: Poprawa potencja³u ludzkich zasobów badawczych i podstawy wiedzy
spo³eczno-ekonomicznej – pozwala na podjêcie badañ
naukowych przez placówki naukowo-badawcze w dziedzinie badañ trendów spo³ecznych i zmian strukturalnych,
zwi¹zków technologii z problematyk¹ spo³eczn¹ i zatrudnieniem oraz tworzenia nowych modeli rozwoju zwiêkszaj¹cych wzrost ekonomiczny i zatrudnienie.
W ramach tzw. Akcji bezpoœrednich: mo¿liwe
jest realizowanie wspólnych projektów badawczych w
zakresie technologii, zatrudnienia i konkurencyjnoœci we
wspó³pracy ze Wspólnym Centrum Badawczym (JRC) w
Sewilli.
W chwili obecnej za rozpowszechnianie informacji o 5 Programie Ramowym w zakresie innowacyjnoœci i
wspierania udzia³u ma³ych œrednich przedsiêbiorstw,
zgodnie z decyzj¹ Komitetu Badañ Naukowych odpowiada Krajowy Punkt Kontaktowy CRAFT, którego koordynacjê powierzono Biuru Wspó³pracy Europejskiej Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Biuro to jest koordynatorem sieci FEMIRC, w sk³ad tego konsorcjum wchodz¹
nastêpuj¹ce instytucje: OPI, PSTP, CUT, WCTT, ECTI,
INKUBATOR, CTT-Gdañsk, IMIK, Hi-TECH, IPPT i
UTA.
W sprawach dotycz¹cych II Programu Horyzontalnego (w tym programu CRAFT) nale¿y kontaktowaæ
siê z Renat¹ Burak - tel. (+48-22) 628 59 66; e-mail:
[email protected].
Koordynator projektu FEMIRC w Polsce,
Biuro Wspó³pracy Europejskiej
Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej,
[email protected]
PLATIKOWA DOLINA – KLASTER W TARNOWIE
Kilka miesiêcy temu pojawi³ siê pomys³ utworzenia w Tarnowie klastera przemys³owego pod nazw¹ Tarnowski Klaster Przemys³owy Plastikowa Dolina (pierwowzorem jest s³ynna Dolina Krzemowa w Kaliforni)
Celem projektu jest utworzenia w regionie tarnowskim, w pierwszym etapie na terenach miasta Tarnowa, a
nastêpnie w pobliskiej gminie Wojnicz i innych okolicznych gminach klastera przemys³owego Plastikowa Dolina jako skupiska przedsiêbiorstw zgromadzonych wokó³
jednej grupy produktów przetwórstwa tworzyw sztucznych, wspó³pracuj¹cych z jednostkami naukowo-badawczymi.
Specyfika “narzêdzia promocji lokalnego rozwoju gospodarczego” jakim jest klaster przemys³owy pozwala firmom dzia³aj¹cym w jego ramach osi¹gn¹æ dodatkowe korzyœci (przewagê konkurencyjn¹) w stosunku do
firm dzia³aj¹cych w rozproszeniu. To, obok kompleksowej obs³ugi dla inwestor ów, któr¹ przewiduje siê w projekcie, zwiêkszy atrakcyjnoœæ inwestycyjn¹ regionu tarnowskiego.
Rynek tworzyw sztucznych w œwiecie i w Polsce
rozwija siê bardzo dynamicznie. Przewiduje siê , ¿e w
najbli¿szych latach produkcja poszczególnych tworzyw
sztucznych wzrastaæ bêdzie œrednio o 5-10%. Wielkoœæ
produkcji, jak i wielkoœæ zu¿ycia tworzyw sztucznych w
Polsce w przeliczeniu na jednego mieszkañca w porównaniu z krajami europejskimi jest stosunkowo niska ( w
Polsce 26kg, Belgia 144kg, Niemcy- ponad 100kg). Niedobory polskiej produkcji uzupe³nia import (,9 mld z³ w
1997 roku), który kilkakrotnie przewy¿sza eksport.
Przetwórstwo tworzyw sztucznych oparte bêdzie
g³ównie na czterech pó³wyrobach, produkowanych przez
Zak³ady Azotowe w Tarnowie. Niektóre z nich produkowane s ¹ jako jedyne w Polsce, aa nawet w Europie Œrodkowo-Wschodniej. Nie wyklucza siê przetwórstwa tworzyw innych producentów, g³ownie krajowych. Preferowane bêdzie przetwórstwo odpadów z tworzyw sztucznych (recykling).
Do przetwórstwa tworzyw sztucznych wykorzystywane bêd¹ m.in. maszyny, urz¹dzenia i wyposa¿enie,
produkowane przez Zak³ady Mechaniczne “Tarnów” S.A.
Poza w/w partnerami projektu s¹: Izba Przemys³owo-Handlowa, Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. i EXBUD-Tarnów. Deklaracje poparcia i wniesienia aportu nieruchomoœci zg³osi³y tak¿e inne gminy
województwa tarnowskiego (szacunkowe udzia³y gmin w
spó³ce maj¹ wynieœæ 51%).
Pojawianiu siê inwestorów ma s³u¿yæ odpowiednia reklama i promocja sprzeda¿y, ale przede wszystkim
oferta przygotowanych terenów dla inwestycji i kompleksowa obs³uga inwestorów. W wyniku dotychczasowej
akcji poszukiwania dostêpnych terenów i obiektów dla
inwestycji, “do klastera” zg³oszono wstêpnie ponad 300ha
wolnych terenów. Wœród nich znajduj a siê wiêksze (po
20-30ha), dostêpne komunikacyjnie, ca³kowicie lub czêœciowo zaopatrzone w infrastrukturê o uregulowanym stanie prawnym obszary Gminy Tarnów, Gminy Wojnicz i
Zak³adów Mechanicznych “Tarnów” S.A.
Tereny te, szczególnie znajduj¹ce siê w wiêkszych
kompleksach przemys³owych promowane bêd¹ jako par-
ki przemys³owe lub technologiczne. Na terenach tych
uzupe³niana bêdzie infrastruktura techniczna i usprawniany dostêp komunikacyjny, opracowywany bêdzie szczegó³owy plan zagospodarowania. Dzia³ki dla inwestorów
na tych terenach bêd¹ g³ównie sprzedawane, sporadycznie dzier¿awione. Podobnie znajduj¹ce siê na nich obiekty.
Obrotu nieruchomoœci¹ dokonywaæ bêdzie firma zarz¹dzaj¹ca projektem. Firma ta obok ofert sprzeda¿y lub
dzier¿awy oferowaæ bêdzie inwestorom dodatkowe us³ugi zwi¹zane z obs³ug¹ inwestorów.
W obiektach Zak³adów Mechanicznych zorganizowany bêdzie Inkubator Przedsiêbiorczoœci. Dla osób
pragn¹cych podj¹æ samodzieln¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹
udostêpnione zostanie 6100m2 powierzchni na produkcjê i us³ugi oraz 1700m2 powierzchni biurowej. Firmy w
Inkubatorze otrzymaj¹ pomoc techniczn¹ i merytoryczn¹
typow¹ dla tych form promocji przedsiêbiorczoœci. Firmom oferowana bêdzie us³uga prowadzenia rachunkowoœci firmy, oraz bêdzie oferowana pomoc w pozyskiwaniu
œrodków na dzia³alnoœæ gospodarcz¹, opracowywanie biznes planów i u³atwianie kontaktów z instytucjami finansowymi. W póŸniejszym etapie planuje siê stworzenie
Funduszu Po¿yczkowego. Maszyny do produkcji bêd¹
mog³y byæ leasingowane lub sprzedawane na raty. Przewiduje siê stworzenie Funduszu Inwestycyjnego (venture-capital).
Firmy w klasterze bêd¹ mog³y korzystaæ z doradztwa specjalistycznego, bran¿owego w zakresie przetwórstwa tworzyw sztucznych, szczególnie w zakresie marketingu i technologii . W ramach klastera bêd¹ funkcjonowa³y jednostki naukowe: dzia³aj¹cy w strukturze ZAT
Zak³ad Badawczy, w tym Centralne Laboratorium Tworzyw Sztucznych i Oœrodek Badawczo-Rozwojowy przy
Zak³adach Mechanicznych “Tarnów” oraz inne jednostki
jak uczelnie, instytuty i oœrodki badawczo-rozwojowe
zarówno pañstwowe jak i prywatne (np. .Politechnika
Krakowska rozwa¿a mo¿liwoœæ przywrócenia swojej filii przy Zak³adach Mechanicznych).
Firma zarz¹dzaj¹ca klasterem planuje nawi¹zanie
œcis³ej wspó³pracy z Zespo³em Szkó³ Technicznych w Tarnowie, Wy¿sz¹ Szko³¹ Zawodow¹ ( z kierunkiem chemia
stosowana) oraz Wy¿sz¹ Szko³¹ Biznesu oraz instytucjami poœrednictwa zawodowego np. ”Biuro Karier” Politechniki Krakowskiej.
Z inicjatywy Izby Przemys³owo-Handlowej i Fundacji “Partnerstwo dla Œrodowiska” powsta³ klub “Czysty biznes”, którego celem jest pomoc ma³ym i œrednim
przedsiêbiorstwom w dzia³aniach na rzecz ochrony œrodowiska i zwiêkszenia efektywnoœci tych firm.
Realizacja projektu “Plastikowa Dolina” pozwoli
zaktywizowaæ region zgodnie z zasadami ekorozwoju,
utworzenie docelowo 10000 miejsc pracy dla bezrobotnych mieszkañców regionu, rozwoju ma³ych i œrednich
przedsiêbiorstw, g³ównie [poprzez rozwój innowacji i
transfer nowych technologii. Realizacja projektu pozwoli zrestrukturyzowaæ Zak³ady Mechaniczne “Tarnów”
S.A., rozszerzyæ rynki zbytu dla Zak³adów Azotowych w
Tarnowie.
Urszula Gacek- tel. 014-217641 w 651,
Wies³aw Gadzia³a 014-212060
Starostwo Powiatowe Tarnów
Instrumenty pomiarowe. Wy³¹czny przedstawiciel firmy Grundig Instruments w Polsce
LAMIUM s.c.
ul. ¯wirki i Wigury 4, 44-120 Pyskowice
tel./fax: +48 32 2333330, +48 601 439929
26
Oœrodek Transferu Innowacji
http://imik.wip.pw.edu.pl/OTI
Partnerami konsorcjum OTI s¹ nastêpuj¹ce firmy regionalne:
Instytut Mechaniki i Konstrukcji PW
Helena Korolewska-Mróz [email protected]
tel./fax +48 22 6608609, +48 22 483379
ul. Narbutta 85
02-524 Warszawa.
Fundacja INKUBATOR
Jerzy Wojtas [email protected]
tel + 48 42 6372375
fax +48 42 6372315
ul. Piotrkowska 143
90-434 £ódŸ
Europejskie Centrum Transferu Innowacji
Iwona Malmur, Barbara Fandrejewska
[email protected]
tel. +48 58 5316950, fax +48 58 314004
ul. 30 Stycznia 1
83-110 Tczew
Centrum Transferu Technologii
Anna Podhajska, Beata Jodel
[email protected]
tel. +48 602 324060, fax +48 58 3012807
ul. Grunwaldzka 529
80-320 Gdañsk
Poznañski Park Naukowo-Technologiczny
Jacek Guliñski [email protected]
El¿bieta Ksi¹¿ek [email protected]
tel./fax +48 61 8530613
ul. Fredry 8, 61-701 Poznañ
Oœrodek Przetwarzania Informacji
Pawe³ Gierycz [email protected]
tel. +48 22 8255819, fax +48 22 8253319
Al. Niepodleg³oœci 188b
00-950 Warszawa
Wroc³awskie Centrum Transferu Technologii
Politechnika Wroc³awska
Grzegorz Gromada [email protected]
Joanna Basztura [email protected]
tel. +48 71 3203912, fax +48 71 3203948
ul. £ukasiewicza 3/5
50-371 Wroc³aw
Hi-Tech Spó³ka z o. o.
Aleksander B¹kowski [email protected]
tel. +48 22 8234252, fax +48 22 8229463
ul. Akademicka 3
02-038 Warszawa
Politechnika Krakowska
Tomasz Maczuga, Miros³awa R¹czka
[email protected]
Tel +48 12 6330300 w. 2845
tel./fax +48 12 6324795
ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków
Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN
Centrum Transferu Innowacji
Jerzy Supel [email protected]
Andrzej Siemaszko [email protected]
tel. +48 22 8269812, fax +48 22 8269815
ul. Œwiêtokrzyska 21
00-049 Warszawa
Akademia Rolniczo-Techniczna
Ma³gorzata Anforowicz [email protected]
tel. +48 52 3459855, fax +48 52 3459860
Ul. Kordeckiego 20
85-225 Bydgoszcz
Drogi Czytelniku
Przepraszamy bardzo za przerwê w wydawaniu Innowacji. Postaramy siê kontynuowaæ wydawnictwo.
Bardzo cenny jest dla nas oddŸwiêk od Was.
Prosimy piszcie na adres Redakcji o problemach transferu technologii
Kwartalnik Innowacje (ISSN 1505-697X) wydaje Oœrodek Transferu Innowacji,
Redakcja: Helena Korolewska-Mróz, Marek Baier, Miros³aw Rafalski, Micha³ Dzier¿ak
WWW: http://imik.wip.pw.edu.pl/innowacje
Adres: Oœrodek Transferu Innowacji,
Politechnika Warszawska,
02-524 Warszawa, ul. Narbutta 86,
tel/fax (22) 660-86-09, (22) 48-33-79, e-mail: [email protected].
Nak³ad: 3000 egzemplarzy
Druk: Zak³ad Poligraficzny Oœrodka Przetwarzania Informacji
Al.Niepodleg³oœci 188b, 00-950 Warszawa
27