Nowy sprzęt dla Ochotniczych Straży Pożarnych Wiosna tuż tuż
Transkrypt
Nowy sprzęt dla Ochotniczych Straży Pożarnych Wiosna tuż tuż
GŁOS EKO ŚRODA 28.02.2007 Wiosna tuż tuż Adam Krzyśków, prezes WFOŚiGW w Olsztynie Przylatują pierwsze gęsi, niedługo usłyszymy klangor żurawi, jednak najbardziej aktualną z przyrodniczego punktu widzenia jest kwestia Doliny Rospudy. Jako członkowie Unii Europejskiej zobowiązani byliśmy wyznaczyć najbardziej przyrodniczo cenne obszary, które włączono do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Polska to kraj o szczególnych wartościach przyrodniczych, np. jak mało kto możemy pochwalić się największą w Europie populacją bociana białego. To u nas występują zagrożone wyginięciem siedliska i gatunki, które poprzez rabunkową eksploatację zasobów naturalnych giną w sposób nieodwracalny. Poprzez kampanie na rzecz ochrony przyrody, podnoszenie świadomości ekologicznej zwiększa się zasięg oddziaływania pozytywnego myślenia i przywracania proekologicznych wzorców zachowania. W ostatnich tygodniach polską i światową opinię publiczną poruszyła kwestia budowy obwodnicy na terenie Doliny Rospudy. Już nie tylko ekolodzy i mieszkańcy Augustowa włączają się w debatę publiczną, ale całe społeczeństwo podzieliło się na tych, którym na sercu leży dobro ojczystej przyrody oraz tych, którzy pragną bezpieczeństwa mieszkających w tej okolicy ludzi. Puszcza Augustowska, Puszcza Borecka, czy Romincka to tereny o unikalnych walorach, gdzie mimo wszystko wysiłki należy skierować na ochronę jej zasobów naturalnych. Nie uda się wypełniać postanowień i zobowiązań zaciągniętych wobec Unii Europejskiej patrząc tylko jednotorowo. Dlatego ustawa o ochronie przyrody wyraźnie daje nam narzędzie w postaci kompensacji utraconych wartości przyrodniczych. To do nas należy wypracowanie takiego mechanizmu, który pozwoli umiejętnie połączyć rozwój lokalny z zachowaniem zrównoważonego rozwoju. Ta pierwsza, tak głośna publiczna debata, pokazuje, że nie łatwo pogodzić wciąż trwający postęp cywilizacji z restrykcyjną ochroną terenów jeszcze niezdewastowanych. Mogę mieć tylko nadzieję, że nadchodząca wiosna tchnie ducha we wszystkich zaangażowanych i stworzy strategię ochrony torfowisk oraz ograniczy do minimum ich podział na odrębne, izolowane fragmenty. dodatek bezpłatny Nowy sprzęt dla Ochotniczych Straży Pożarnych Zachować krajobraz I dla strażaków, i środowiska Działania wzmacniające infrastrukturę techniczną jednostek służb ratowniczych w celu zapobiegania poważnym awariom, to jeden z priorytetów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Samochody ratownictwa techniczno-ekologicznego otrzymało osiem jednostek OSP Fot. Beata Kowalska WFOŚiGW w Olsztynie Przy tej okazji należy na łamach Głosu Eko przypomnieć o uroczystości, która odbyła się 4 lutego na placu przy Pomniku Wdzięczności w Olsztynie, gdzie przekazano samochody pożarnicze dla ochotniczych straży pożarnych z terenu woj. warmińsko-mazurskiego. Osiem jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych otrzymało średnie i lekkie samochody ratownictwa techniczno-ekologicznego. Przekazano również samochody skarosowane i używane zakupione z importu. Uroczystość poprowadził Wiceprezes Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku OSP RP województwa warmińsko-mazurskiego druh Stanisław Mikulak, który w pierwszych słowach podziękował przybyłym strażakom za zaangażowanie i poświęcenie dla ochotniczej strażackiej służby, następnie pogratulował im zakupu samochodów i chęci dążenia do poprawy wyposażenia sprzętowego swoich jednostek. Następnie poświęcenia przekazywanych samochodów dokonał kapelan strażaków Ksiądz Infułat Julian Żołnierkiewicz, a pamiątkowe dyplomy załogom samochodów wręczali Warmiń- sko-Mazurski Komendant Wojewódzki PSP mł. bryg. mgr inż. Dariusz Przeradzki i Wiceprezes ZOW ZOSP RP województwa warmińsko-mazurskiego płk w st. spocz. Stanisław Mikulak. Po części oficjalnej uroczystości zaproszeni goście mogli bliżej obejrzeć przekazywane samochody oraz zapoznać się ze stanem ich wyposażenia. Przyrodniczo cenny charakter województwa, zmusza wszystkie podmioty i każdego z mieszkańców, do szczególnego traktowania środowiska naturalnego, a przez to do większej czujności, zmierzającej do skutecznego i szybkiego re- Nr 1(11) agowania w sytuacjach zagrożenia zdrowia ludzkiego, mienia i środowiska naturalnego. Jednak aby działać skutecznie, należy usprawnić działania służb ratunkowych z innymi jednostkami oraz doposażyć je w specjalistyczny sprzęt ratownictwa techniczno-ekologicznego oraz przygotować takie procedury i schematy postępowania, które pozwolą osiągnąć trwały i długoterminowe rezultaty proekologiczne. Wydaje się, że małymi krokami osiągamy zamierzony cel a mieszkańcy i turyści przebywający w naszym Regionie czują się coraz bardziej bezpiecznie. Jarosław Słoma, Członek Zarządu Województwa WarmińskoMazurskiego Działania mające na celu zachowanie krajobrazu kulturowego, rozwoju turystyki a także działania dotyczące ekologii wpisują się w zakres aktywizacji społeczności lokalnych na obszarach wiejskich. Do 2 marca w sekretariacie Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Marszałkowskiego organizacje pozarządowe mogą składać oferty związane z realizacją zadań Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego w zakres aktywizacji społeczności lokalnych na obszarach wiejskich. Przedsięwzięcie ma na celu aktywizację obszarów wiejskich poprzez budowanie trójsektorowych partnerstw oraz podejmowanie przez nie działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Celem przedsięwzięcia jest także poszerzanie partnerskiej współpracy w rozwiązywaniu problemów społeczno-gospodarczych obszarów wiejskich województwa warmińskomazurskiego oraz rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich na rzecz lokalnego ożywienia gospodarczego. Co ważne działania te uwzględniają ekologiczne aspekty projektów, mają one bowiem na celu poszanowanie środowiska. Środki finansowe na realizację zadania w kwocie 9 tys. zł (brutto), ujęte są w budżecie Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa. Przedsięwzięcie ma między innymi obejmować organizację szkoleń, konferencji, warsztatów i wyjazdów studyjnych dla osób zaangażowanych w działania społeczne na rzecz rozwoju lokalnych środowisk w województwie warmińskomazurskim. Zadanie powinno dotyczyć budowania trójsektorowych partnerstw, wsparcia Lokalnych Grup Działania przy wykorzystaniu środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-13. 2e GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI ŚRODA 28.02.2007 AKTUALNOŚCI Doświadczenia we wdrażaniu funduszy europejskich przez WFOŚiGW Tab. 1 Wojewódzka Lista aktywnych wniosków do Funduszu Spójności Tab. 2 Zestawienie zadań wspófinansowanych ze środków WFOŚiGW w Olsztynie i EFRR w latach 2004-2006 W grudniu ubiegłego roku dobiegł końca pierwszy okres programowania, w którym Polska mogła już prawnie uczestniczyć i korzystać ze wszelkich dobrodziejstw, z tym związanych. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie od samego początku efektywnie uczestniczył w zarządzaniu i absorbowaniu środków unijnych, przewidzianych na lata 2004-2006. Wojewódzki Fundusz jest instytucją, która wspiera przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska, które mają największe znaczenie dla regionu Warmii i Mazur. W momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej stał się on wsparciem finansowym dla wielu podmiotów, które chciały realizować zadania ze środków Funduszu Spójności i funduszy strukturalnych. I. Wojewódzki Fundusz jako Instytucja Pośrednicząca w zarządzaniu Funduszem Spójności. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie na podstawie zawartego w dniu 15 kwietnia 2003 r. Porozumienia z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stał się Instytucją Pośredniczącą III szczebla w zarządzaniu Funduszem Spójności. Fundusz ten wpierał duże przedsięwzięcia powyżej 10 mln euro z sektora środowisko. Na wsparcie mogły liczyć projekty z zakresu poprawy zaopatrzenia w wodę pitną, oczyszczania ścieków komunalnych i uzdatniania wody, racjonalizacji gospodarki odpadami, ochrony powietrza i bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. W 2004 roku w WF został powołany do życia Zespół Planowania, Analiz i Funduszy Europejskich, którego zadaniem była koordynacja wszelkich działań zmierzających do skutecznego aplikowania o środki z Funduszu Spójności. To tutaj trafiały wnio- ski z województwa warmińsko-mazurskiego, które były analizowane, oceniane i weryfikowane pod kątem formalnym, a następnie przekazywane do Narodowego Funduszu. W latach 2004-2006 zgłoszono 14 wniosków do dofinansowania z Funduszu Spójności. W 2004 roku z terenu województwa warmińsko-mazurskiego dwa projekty zostały wskazane przez Ministra Środowiska do dofinansowania z tego Funduszu. 1. Racjonalizacja gospodarki odpadami i rekultywacja składowisk w Elblągu. Projekt po przejściu całej procedury aplikacyjnej, został przekazany do Komisji Europejskiej. 2. System zagospodarowania odpadów komunalnych w Olsztynie. Budowa Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów. Dla tego projektu została przeprowadzona przez NF procedura przetargowa na opracowanie całej dokumentacji aplikacyjnej. Obecnie, na Wojewódzkiej Liście do dofinansowania z Funduszu Spójności znajduje się sześć projektów. II. Wojewódzki Fundusz jako partner we współfinan sowaniu przedsięwzięć z funduszy unijnych. Celem działania Wojewódzkiego Funduszu jest finansowanie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska, a w szczególności tych wynikających z wypełnienia zobowiązań akcesyjnych wobec Unii Europejskiej w obszarze „Środowisko”. Dlatego w latach 2004-2006 wsparciem zostały objęte zadania współfinansowanie ze środków funduszy strukturalnych. Środki Wojewódzkiego Funduszu i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pozwoliły zrealizować 16 zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej i jeden z zakresu opracowania dokumentacji aplikacyjnej na łączną kwotę ok. 49,6 mln zł, z czego ok. 9,3 mln zł pochodziło z WF. Przedsięwzięcia były realizowane w ramach następujących programów: — Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006: Priorytet 1 Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska — 5 wniosków, na kwotę 23 714 894,36 zł Priorytet 3 Rozwój lokalny Działanie 3.1 Obszary wiejskie — 8 wniosków, 16 998 346,37 zł Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji — 1 wniosek, na kwotę 3 166 858,77 — Inicjatywa Wspólnotowa INNTEREG III — 1 wniosek, na kwotę 5 735 255,70 zł Opracowała Justyna Grudnowska WFOŚiGW w Olsztynie GAZETA OLSZTYŃSKA ŚRODA 28.02.2007 DZIENNIK ELBLĄSKI AKTUALNOŚCI 3e Energia geotermalna — temat mało znany Czy możemy pomarzyć o wodach geotermalnych? Wykorzystanie wód geotermalnych na cele balneologiczne, czyli wodolecznictwo, stało się ostatnio gorącym tematem na łamach lokalnej prasy. Wydaje się, że sprawa wykorzystania wód geotermalnych na cele energetyczne i balneologiczne na terenie naszego województwa jest warta szerszego rozpowszechnienia. Czy są zasoby wód geotermalnych na terenie Warmii i Mazur i czy są one do wykorzystania? Na tak postawione pytanie należy szukać odpowiedzi w różnego rodzaju opracowaniach geologicznych. Jest taki dokument opracowany w 1996 roku przez prof. Juliana Sokołowskiego ( już niestety nieżyjącego) pt. „Ocena możliwości wykorzystania energii geotermalnej dla ochrony środowiska przyrodniczego w województwie olsztyńskim”. Opracowanie to zostało wykonane na zlecenie Wojewody Olsztyńskiego — i chwała mu za to. Wspomniane opracowanie, nie zostało do tej pory szeroko rozpowszechnione. Są w nim zawarte ciekawe informacje i wnioski. W tym miejscu, chciałbym przedstawić czytelnikom wnioski z opracowania Juliana Sokołowskiego i pozostawić je bez komentarza od piszącego te słowa. Wnioski: 1. Mimo że województwo olsztyńskie leży w obszarze Polski o nienajlepszych warunkach geotermicznych, przeprowadzona analiza wykazała, że i tutaj rozwój geoenergetyki jest celowy i uzasadniony ze względów ekologicznych jak też ekonomicznych. 2. Aby osiągnąć właściwe cele należałoby już przystąpić do opracowywania szczegółowych programów rozwoju geoenergetyki w każdej gminie i w całym województwie. 3. W oparciu o uzyskane rezultaty w województwie olsztyńskim powinno się wykonać analogiczne opracowania dla pozostałych województw tworzących Porozumienie o Zielonych Płucach Polski. 4. Stworzenie programu rozwoju geoenergetyki dla Zielonych Płuc Polski umożliwiłoby przeznaczenie środków płatniczych wydawanych obecnie na modernizację starych zakładów ciepłowniczych na ich dostosowanie do korzystania z czystej i tańszej energii geotermalnej. 5. Po stworzeniu i akceptacji programów przez władze lokalne, wojewódzkie i państwowe można by się starać o odpowiednie dotacje z różnych funduszy europejskich i krajowych. 6. Programy tego typu dałyby również podstawę dla rozwoju przedsiębiorstw geoenergetycznych na terenie województwa, co zmniejszyłoby stan bezrobocia. 7. W oparciu o program rozwoju geoenergetyki można by również stworzyć program rozwoju balneologii, rekreacji i turystyki oraz program rozwoju przemysłu rolno-spożywczego na tym terenie. W oparciu o te programy powinny powstać programy zrównoważonego rozwoju województwa i każdej gminy. 8. Wszystkie nowo powstające przemysły powinny być dostosowane do wymogów geoenergetyki, a więc zapewniałyby też maksymalną ochronę środowiska przyrodniczego. 9. Polska Geotermalna Asocjacja oraz Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią deklarują gotowość zorganizowania wspólnie z władzami wojewódzkimi i gminnymi oraz społeczeństwem, odpowiednich spotkań w terenie, mających na celu wyjaśnienie zasad korzystania z energii geotermalnej, jak też uświadomienie jej walorów w porównaniu z innymi nośnikami energii. 10. Polska Geotermalna Asocjacja oraz Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN proponują, aby w pierwszym lub drugim kwartale 1997 r. na terenie województwa olsztyńskiego odbył się III Kurs Polskiej Szkoły Geotermalnej. Na kursie tym powinno się omówić zasady projektowania, budowy i eksploatacji zakładów geotermalnych oraz warunki dla ich rozwoju na terenie województwa olsztyńskiego. Uczestnikami kursu Polskiej Szkoły Geotermalnej powinni być przedstawiciele władz wszystkich miast i gmin województwa olsztyńskiego, przedstawiciele przedsiębiorstw ciepłowniczych, Urzędu Wojewódzkiego oraz zaproszeni goście sąsiednich województw i z administracji centralnej. Uczestnikom spotkania należałoby zapewnić dostarczenie niniejszego opracowania oraz materiałów Polskiej Szkoły Geotermalnej. 11. Po przedstawieniu argumentów naukowców, ciepłowników i władz miejscowych należałoby podjąć decyzje dotyczące wyboru miejsc pod pierwsze zakłady geotermalne. 12. Na podstawie tych decyzji można by przystąpić do projektowania pierwszego zakładu geotermalnego, ocen ekonomicznych i sposobów realizacji programu rozwoju geoenergetyki w województwie olsztyńskim. Należy jednak zauważyć, że ten dokument odnosi się do byłego województwa olsztyńskiego, a nie całego województwa warmińsko-mazurskiego. Andrzej Koniecko Drogi a ekologia Ekologiczne grzanie Można pogodzić z naturą Jedna piąta zostaje w kieszeni Czy drogi szybkiego ruchu mogą być przyjazne dla środowiska? To pytanie, które jest bardzo aktualne szczególnie na Warmii i Mazurach, terenach uchodzących nie tylko w opinii ich mieszańców za bogate w walory środowiskowe. Zrozumiała staje się przez to obawa, iż gwałtowny rozwój infrastruktury, szczególnie drogowej, zagraża bogactwom środowiska naturalnego regionu. W tym miejscu twierdzenie, iż autostrady i drogi ekspresowe są przyjazne dla środowiska, zakrawać może, łagodnie rzecz ujmując, o nieporozumienie. A jednak. Jest inaczej. Rozporządzenie Rady Ministrów z 2004 roku przy budowie nowych dróg stawia wysokie wymagania nie tylko pod kątem jakości elementów drogowych, ale również urządzeń ochrony środowiska, dążąc do zapewnienia jej maksymalnej ochrony. Realizacja inwestycji drogowej wiąże się z działaniami polegającymi na ochronie wód i gleb, powietrza, środo- wiska przyrodniczego i minimalizacji hałasu. W procesie projektowym analizuje się wpływ inwestycji na wody powierzchniowe, podziemne i gleby. Ochrona wód polega przedewszystkim na unikaniu, eliminacji i ograniczeniu zanieczyszczenia wód zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo naturalnych poziomów zwierciadła wody (substancje ropopochodne, metale ciężkie). Dla zabezpieczenia środowiska przed zanieczyszczeniami spływającymi z dróg stosuje się: zbiorniki retencyjno-infiltracyjne, rowy infiltracyjne i trawiaste oraz piaskowniki, separatory. Według danych Instytutu Ochrony Środowiska skuteczność działań urządzeń waha się w zależności od pory roku od 60 do 90 proc. Budując drogi przykłada się obecnie dużo uwagi do ochrony przed hałasem. W pierwszym rzędzie planuje się trasy, aby omijały one w jak największym stopniu obszary zabudowane i wrażliwe oraz poprzez naturalne ukształtowanie tereny. Tam gdzie jest to niemożliwe, stosuje się środki budowlane tzw. urządzenia ochrony przeciwhałasowej: tunele drogowe, przekrycia przeciwhałasowe i ekrany akustyczne. Ich działanie polega na odbijaniu fal akustycznych od powierzchni konstrukcji urządzenia albo pochłanianiu fal akustycznych przez konstrukcję urządzenia. Uciążliwości dróg szybkiego ruchu to emisja zanieczyszczeń powietrza. W celu ich minimalizowania stosuje się nasadzenia pasów zieleni stanowiących barierę w rozprzestrzenianiu zanieczyszczeń. Zanieczyszczenia są skutecznie pochłaniane przez zwarte pasy zieleni, szerokości 10-20 m (ponad 60 proc. pyłów). Projektuje się także przebieg dróg na estakadach, wiaduktach, wysokich nasypach, co wpływa korzystnie na przewietrzenie terenów sąsiadujących z drogą. W celu ochrony środowiska przyrodniczego stosuje się zasadę łagodzenia negatywnego wpływu na środowisko oraz rekompensowania strat w przyrodzie (tzw. kompensacja przyrodnicza). Działania te polegają na budowie różnego rodzaju przejść dla zwierząt oraz działaniach wyrównujących szkody dokonane w środowisku przez realizację przedsięwzięcia (rekultywacja gleby, zalesianie, zadrzewianie). Dzięki budowie przejść, zwierzęta mają możliwość korzystania ze środowiska po obu stronach drogi. W Polsce funkcjonuje już ponad 70 takich przejść. Z uwagi na fakt, iż wiele z inwestycji drogowych finansowana jest ze środków unijnych, zaostrzono bardzo mocno kontrolę inwestycji pod warunkiem jej zgodności z przedstawionymi powyżej normami. Dlatego ujęte na wstępie pytanie zastąpić możemy stwierdzeniem: drogi szybkiego ruchu (autostrady, obwodnice) są przyjazne dla środowiska. Dzięki kotłowni na biomasę można zaoszczędzić 20-30 proc. kosztów ogrzewania Fot. SM Symsar Od 15 grudnia w Spółdzielnie Mieszkaniowej „Symsar” w Klutajnach (gmina Kiwity) funkcjonuje kotłownia na biomasę. — Wcześniej kotłownię opalaliśmy olejem opałowym — mówi prezes Zbigniew Cegiełka. — Jednak szukałem nowych technologii ze względów ekonomicznych. Już dzisiaj, po miesiącu funkcjonowania zauważam oszczędności w granicach 20-30 proc. — dodaje prezes spółdzielni. Kotłownia opalana jest pelletem z czystej trociny iglastej. Wykonawcą inwestycji było lidzbarskie Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Marek Anielko. EM 4e GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI ŚRODA 28.02.2007 AKTUALNOŚCI Są w województwie najlepsi i przyjaźni środowisku Szczęśliwa szóstka Tegoroczni laureaci „Przyjaźni Środowisku Warmii i Mazur“ Fot. Tadeusz Ratyński Wyróżniono osoby, instytucje i firmy — tych, którzy stali się przykładem w roku 2006 i są „Przyjaźni Środowisku Warmii i Mazur”. Joanna Czyżewska WFOŚiGW w Olsztynie Już po raz drugi Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Jacek Protas oraz prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie Adam Krzyśków wręczyli wyróżnienia „Przyjazny Środowisku Warmii i Mazur”. W Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie 16 lutego odbyła się uroczysta gala, podczas której marszałek wyróżnił tych z Warmii i Mazur, którzy w minionym roku tworzyli pozytywny wizerunek naszego regionu. Na widowni wypełnionej do ostatniego miejsca zasiedli znamienici goście, w tym prezydent Olsztyna Czesław Jerzy Małkowski oraz Arcybiskup Senior Edmund Piszcz. Kapituła konkursu przyznała 21 tytułów „Najlepszy z Najlepszych” oraz sześć tytułów „Przyjazny Środowisku Warmii i Mazur”. „Przyjazny Środowisku Warmii i Mazur” to tytuł dla osób i reprezentowanych przez nie instytucji, które mają szczególny wkład w ochronę przyrody. W tym roku wyróżniono: 1. Bożena Marcinkowska — dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie — za kompleksowy program termomodernizacji obiektów szpitala i konsekwentne wdrażanie systemów zarządzania ISO 14001. Kapi- tuła Konkursu „Przyjaźny Środowisku Warmii i Mazur” doceniła konsekwentne wdrażanie przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny kompleksowego programu poszanowania energii. Placówka może poszczycić się przeprowadzeniem całościowej termomodernizacji obiektu. Nie tylko docieplono budynki szpitala, ale również zainstalowano nowoczesną technologię umożliwiającą odzysk ciepła oraz znaczne ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny posiada również Certyfikat z zakresu zarządzania środowiskiem ISO 14001, jest także laureatem nagrody „Panteon Polskiej Ekologii” za opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego, zgodnego z wymogami tego Certyfikatu. Dzięki tym zabiegom olsztyński szpital wyraźnie przoduje wśród instytucji, zaangażowanych w działania na rzecz ochrony środowiska w naszym województwie. 2. Alicja Szarzyńska — kierownik Olsztyńskiego Centrum Edukacji Ekologicznej, konsultant edukacji ekologicznej i geograficznej Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie — za wieloletnią pracę na rzecz edukacji dzieci i młodzieży w ramach Olsztyńskiego Centrum Edukacji Ekologicznej. Alicja Szarzyńska swoją pracą i zaangażowaniem udowodniła, że kształto- wanie świadomości ekologicznej przynosi najwięcej efektów, gdy rozpoczynane jest już od najmłodszych lat, a edukacja ekologiczna wyrabia w dzieciach poczucie odpowiedzialności za otaczającą je przyrodę. Od 2000 roku realizuje ona w przedszkolach i szkołach projekt Program ekozespołów, czyli kampania ekologicznego stylu życia „Razem chronimy Ziemię”. W 2006 roku w programie tym wzięła udział rekordowa ilość osób z regionu Warmii i Mazur — 8,9 tys., w tym 176 placówek oświatowych oraz 1100 nauczycieli. To dzięki jej staraniom województwo warmińsko-mazurskie zostało krajowym liderem w konkursie „Program ekozespołów w mojej szkole i przedszkolu”. W 2006 roku we współpracy z Fundacją EKOGAZ opracowała projekt dotyczący wykorzystania gazu ziemnego, jest także współautorką publikacji „Opowieść o gazie ziemnym”. Warto również wspomnieć, że w ramach ogólnopolskiego programu edukacji ekologicznej opracowała dla Polskiego Systemu Recyklingu Organizacji Odzysku S. A. pakiet scenariuszy pod nazwą „... z natury segreguję! '. Program ten cieszy się ogromnym powodzeniem wśród placówek oświatowych i jest realizowany w wielu regionach południowej Polski. Regularnie publikuje na łamach czasopisma 'Kajet', a także w 'Gazecie Olsztyńskiej'. 3. Stanisław Czajka — Nadleśniczy Nadleśnictwa Młynary w latach 1973- 2006 — za wieloletnią działalność na rzecz ochrony środowiska — lasów Nadleśnictwa Młynary, a także wdrażanie nowatorskich rozwiązań hodowli lasu, w tym rozwój bazy nasiennej. Stanisław Czajka przez ponad 30 lat pełnił funkcję Nadleśniczego Nadleśnictwa Młynary. W trakcie swojej pracy podejmował szereg działań, mających na celu ochronę środowiska naturalnego. Inicjatywy te przyniosły mu wiele odznaczeń resortowych i państwowych. Jego proekologiczna postawa oraz aktywny udział we wdrażaniu technologii przyjaznych środowisku, nie mogły pozostać niedocenione przez Kapitułę Konkursu 'Przyjazny Środowisku'. Pan Czajka zorganizował Ośrodek Hodowli Zwierzyny, połączony z udaną reintrodukcją daniela. Czynnie uczestniczył również w tworzeniu bazy nasiennej nadleśnictwa, dzięki czemu powstały Wyłączone Drzewostany Nasienne wielu gatunków drzew leśnych o powierzchni ponad 140 ha, ze szczególnie cennymi drzewostanami lipy drobnolistnej. W latach 80. doprowadził natomiast do powstania w Nadleśnictwie Plantacyjnej Uprawy Nasiennej modrzewia europejskiego o powierzchni 7 ha. Kierował Krajowym Programem Zwiększania Lesistości w Nadleśnictwie Młynary, w efekcie którego wykonano ponad 500 ha zalesień na gruntach porolnych, oraz ponad 200 ha zalesień na gruntach prywatnych (w ramach PROW). W 1997 roku z jego inicjatywy i przy dużym osobistym zaangażowaniu, powstała w Nadleśnictwie Młynary ścieżka dydaktyczna, licznie odwiedzana przez turystów i okolicznych mieszkańców. 4. Andrzej Koniecko — czło- nek Zarządu Powiatu Lidzbarskiego — za wieloletnie propagowanie idei odnawialnej energii, wdrożenie powiatowego programu rozwoju energii odnawialnej, a także za konsekwentne dążenie do realizacji projektu 'Term Warmińskich'. Andrzej Koniecko to nie tylko zasłużony samorządowiec, ale także wielki miłośnik przyrody i ochrony środowiska. Propagator wykorzystania wód geotermalnych na cele energetyczne i wodolecznictwo. Pomysłodawca budowy 'Term Warmińskich', czyli kompleksu basenów, w których wykorzystywana będzie lecznicza woda z głębi ziemi. Zaangażowanie i konsekwencja Andrzeja Koniecko w dążeniu do realizacji inwestycji, zaowocowała nie tylko uzyskaniem ponad 14 mln euro dofinansowania, ale także wpisaniem projektu budowy term do działań priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-13. Warto również wspomnieć, że Andrzej Koniecko to aktywny propagator wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Jest on odpowiedzialny za realizację jednej z pierwszych inwestycji związanej z wykorzystaniem biomasy jako źródła energii. Współtwórca Strategii Ekoenergetyki Powiatu Lidzbarskiego oraz współinicjator procesu tworzenia Strategii Ekoenergetyki dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego. 5. Arcybiskup Senior Edmund Piszcz — za wieloletnie duchowe przewodnictwo, krzewienie myśli humanistycznej, dającej wiarę w człowieka i pozwalającej dostrzegać piękno otaczającego nas środowiska Arcybiskup Senior Edmund Piszcz to postać niezwykle za- służona dla naszego województwa. Szeroko znane są jego działania na rzecz ekumenizmu, ale niewiele osób wie, jak wiele pracy i serca Arcybiskup włożył w propagowanie wśród wiernych ochrony środowiska. Aktywnie popierał inicjatywy związane z ochroną przyrody naszego regionu. Nauczał, że miłość do drugiego człowieka przejawia się także w dbałości o środowisko naturalne, które jest przecież naszym dobrem wspólnym. Poszanowanie przyrody, to poszanowanie wartości życia, dlatego tak istotne jest, by korzystać z jej darów w sposób godny i odpowiedzialny. 6. Dr Marek Michniewicz — dyrektor Szpitala Powiatowego w Szczytnie — za wdrożenie kompleksowego programu poszanowania energii w Szpitalu Powiatowym w Szczytnie, a także za działalność na rzecz wzmocnienia systemu ratownictwa w rejonie Wielkich Jezior Mazurskich. Marek Michniewicz to pomysłodawca przeprowadzenia termomodernizacji Szpitala Powiatowego w Szczytnie. Ta proekologiczna inwestycja uwzględnia wszelkie potrzeby związane z kompleksowym programem poszanowania energii. Zastosowanie kolektorów słonecznych, jako alternatywnych źródeł energii, redukcja emisji zanieczyszczeń do atmosfery, obniżenie zapotrzebowanie na ciepło, czy też zmniejszenie zużycia paliwa, to tylko przykładowe projekty wdrażane przez szczycieński Szpital. Marek Michniewicz to także aktywny działacz na rzecz wprowadzenia nawodnego systemu ratownictwa w rejonie Wielkich Jezior Mazurskich.