internet - Woyke, Jerzy

=3$6,(.Ċ:Œ:,$7
0RMDSU]\JRGD])$2
)$2 )RRG DQG $JULFXOWXUH 2UJDQLVDWLRQ ±
2UJDQL]DFMD GR 6SUDZ :\Ī\ZLHQLD L 5ROQLFWZD
21= MHVW RGSRZLHG]LDOQD PLĊG]\ LQQ\PL ]D VWDQ
Z\Ī\ZLHQLD OXGQRĞFL ZH ZV]\VWNLFK NUDMDFK
ĞZLDWD2ND]XMHVLĊĪHZZLHOXSDĔVWZDFKEDUG]R
ZDĪQ\P QLHUD] SRGVWDZRZ\P VNáDGQLNLHP
Ī\ZLHQLDMHVWPLyGSV]F]HOL
6WąG WURVND )$2 R Z\VRNL SRziom pszczelarstwa w tych krajach.
'RW\F]\ WR JáyZQLH SDĔVWZ W]Z
7U]HFLHJR ĝZLDWD WM $IU\NL $]ML
RUD]$PHU\NL3RáXGQLRZHMLĝURGNRZHM 'ODWHJR WHĪ )$2 SRVLDGD
specjalnych ekspertów do spraw
pszczelarstwa. Od 1975 do 1990
URNX WM Z FLąJX ODW SHáQLáHP
IXQNFMĊWDNLHJRHNVSHUWD)$2
3LHUZV]\ UD] QD ]OHFHQLH )$2
Z\MHFKDáHP Z URNX QD PLHVLąFD GR *ZLQHL Z $IU\FH -HFKDáHPWDPUD]HP]SDQHP%RUQHFNLHP ] )UDQFML 1DV] Z\MD]G PLDá
]D]DGDQLH]DSR]QDQLHVLĊ]SV]F]Hlarstwem tego kraju oraz przygotoZDQLH SODQX SUDF\ GOD QDVWĊSQHJR
eksperta.
1DVWąSLá\ GDOV]H Z\MD]G\
ZFKDUDNWHU]HHNVSHUWD)$2:ODWDFK±Z\MHĪGĪDáHPGR
UR]PDLW\FKQDVWĊSXMąF\FKSDĔVWZ
‡ (O6DOZDGRU±Z\MD]G\áąF]QLHPLHVLąFD
‡ &RVWD5LFD±NLONDGQL
‡ $IJDQLVWDQ±Z\MD]G\áąF]QLHPLHVLĊF\
‡ :LHWQDP ± Z\MD]G\
áąF]QLHPLHVLĊF\
‡ *KDQD ± Z\MD]G\
áąF]QLHPLHVLĊF\
‡ (JLSW±PLHVLąF
‡ 6XGDQ±Z\MD]G\
áąF]QLHPLHVLĊF\
‡ $OJLHULD±PLHVLąF
‡ $OEDQLD±W\JRGQLH
‡ 0HNV\N±W\JRGQLH
àąF]QLHZ\MHĪGĪDáHPMDNRHNVSHUW)$2GRNUDMyZZ$IU\FH
5]\P±VLHG]LED)$2
42
Pa s i eka 2 /2 0 0 8
Z $PHU\FH 3RáXGQLRZHM L ĝURGNRZHMZ$]MLRUD]Z(XURSLH
LVSĊG]LáHPWDPSRQDGODWD
&HQWUDODLZáDG]H)$2]QDMGXMą
VLĊZ5]\PLH'ODWHJRXGDMąFVLĊGR
NDĪGHJRNUDMXOHFLDáHPQDMSLHUZGR
5]\PX 7DP GRVWDZDáHP PLĊG]\QDURGRZ\SDV]SRUW21=LRPDZLDáHP F]HNDMąFH PQLH Z GDQ\P NUDMX ]DGDQLD :UDFDáHP QDMF]ĊĞFLHM
UyZQLHĪ SU]H] 5]\P JG]LH RGGDZDáHP SDV]SRUW 21= L VNáDGDáHP
REV]HUQH SLVHPQH VSUDZR]GDQLH
z wykonanych prac.
&HO W\FK Z\MD]GyZ E\á UR]PDLW\ 1DMF]ĊĞFLHM E\áD WR VSUDZD
podniesienia poziomu gospodarki
SDVLHF]QHM *ZLQHD (O 6DOZDGRU
&RVWD5LFD*KDQD6XGDQ:6XGDQLH PLDáHP SRQDGWR VWZLHUG]Lü
F]\ Z OLF]Q\FK SRPDUDĔF]RZ\FK
VDGDFKURVQąF\FKQDG1LOHPPRĪQD
FKRZDü SV]F]Rá\ :\FKyZ PDWHN
L V]WXF]QH XQDVLHQLDQLH E\áR JáyZQ\P FHOHP Z\MD]GyZ GR *KDQ\
(JLSWX$OEDQLLL0HNV\NXDVSUDZD ]ZDOF]DQLD SDVRĪ\WD Varroa
GHVWUXFWRU ± Z $OJLHULL : $IJDQLVWDQLH L Z :LHWQDPLH SRZDĪQH
]DJURĪHQLH SV]F]yá $SLV PHOOLIHUD
SU]H] SDVRĪ\WD 7URSLODHODSV FODUHae VSRZRGRZDáRSRáRĪHQLHQDFLVNX
QDEDGDQLDQDGELRORJLąUR]URGHP
i metodami zwalczania tego roztocza.
3RGHMĞFLH HNVSHUWyZ GR ]DGDĔ
VWDZLDQ\FKLPSU]H])$2E\áRUyĪQH :LĊNV]RĞü RJUDQLF]DáD VLĊ GR
fot.© Halina i Jerzy Woyke
+DOLQDL-HU]\:R\NH
=3$6,(.Ċ:Œ:,$7
ĞFLVáHJR Z\NRQDQLD SROHFRQ\FK LP
]DGDĔ -D MHGQDN SR ]RULHQWRZDQLX
VLĊ Z RJyOQHM V\WXDFML L WUXGQRĞFLDFK RUD] NáRSRWDFK PLHMVFRZHJR SV]F]HODUVWZD UR]SRF]\QDáHP
badania. Dopiero na podstawie
Z\QLNyZ W\FK EDGDĔ ZSURZDG]DáHP UR]PDLWH ]PLDQ\ L XOHSV]HQLD
w gospodarce pszczelarskiej daQHJR NUDMX 7HPDW\ND W\FK EDGDĔ
]RVWDQLHSRGDQDZQDVWĊSQ\FKDUW\NXáDFK SU]\ RSLVLH SRV]F]HJyOQ\FK
odwiedzonych krajów.
Do czasu wyjazdów na zlecenie
)$2SUDFRZDáHPW\ONRQDGSV]F]RáąPLRGQą$SLVPHOOLIHUD. Dopiero
Z $IU\FH ]HWNQąáHP VLĊ ] SV]F]Ráą DIU\NDĔVNą $SLV P DGDQVRQLL
L]SV]F]RáąQXELMVNą$PQXELFD
W krajach azjatyckich pracowaáHP UyZQLHĪ ] LQQ\PL JDWXQNDPL
SV]F]yá MDN SV]F]RáD ZVFKRGQLD
Apis cerana; SV]F]RáD ROEU]\PLD,
$SLV GRUDVWD F]\ SV]F]RáD VNDOQD
$SLVODERULRVD
5yĪQHWHĪE\áR]DJURĪHQLHSU]\
Z\MD]GDFKGRSDĔVWZZNWyU\FKWRF]\áDVLĊZRMQD(O6DOZDGRU$IJDQLVWDQ 6XGDQ – zobacz: „Pasieka”
, WDN QS Z URNX
JG\ SR UD] SLHUZV]\ Z\MHĪGĪDáHP
GR (O 6DOZDGRUX PRMD ĪRQD SRV]áDGRVLHG]LE\)$2Z:DUV]DZLH
] ]DS\WDQLHP F]\ PRĪQD MHFKDü
'RZyGRVRELVW\21=
LF]\PRĪQDFRĞSRĪ\WHF]QHJR]URELüZNUDMXRSDQRZDQ\PZRMQąGRPRZą"2GSRZLHG]LDQRMHMĪHMHĞOL
NUDM WHQ SRSURVLá )$2 R HNVSHUWD
SV]F]HODUVWZD±WR]QDF]\ĪHPRĪna.
3DVLHNL
: UyĪQ\FK NUDMDFK PLDáHP
UR]PDLW\ GRVWĊS GR SDVLHN , WDN
QSZ(O6DOZDGRU]HLZ$IJDQLVWDQLHGRĞüOLF]QHSDVLHNL]QDMGRZDá\
VLĊ RERN EXG\QNyZ RGSRZLHGQLFK
0LQLVWHUVWZ 5ROQLFWZD Z NWyU\FK
SUDFRZDáHP:(O6DOZDGRU]HMHĨG]LáHPWDNĪHGRSDVLHNGRĞZLDGF]DOQ\FK SRáRĪRQ\FK Z UyĪQ\FK
F]ĊĞFLDFK NUDMX ]REDF] Ä3DVLHND´
-HGQD]QLFKE\áDSRáRĪRQD
X VWyS ZXONDQX ,]DOFR : $IJDQLVWDQLHPLDáHPGRVWĊSGRSDUXSDVLHN
na peryferiach Kabulu. W Ghanie
PLHV]NDáHP Z NDPSXVLH XQLZHU5]\P±SURI:R\NHVWRLRERNPDV]WX
syteckim w Kumasi. W campusie
]IODJą21=
W\PSRáRĪRQ\PZZLHONLPOHĞQ\P
SDUNX ]QDMGRZDáR VLĊ NLOND SDVLHN L XVWDODáHP FR WU]HED NXSRZDü
8GDáRPLVLĊZ\VáDü]DJUDQLFĊZLH=DNáDGX3V]F]HOQLFWZD
lu pszczelarzy z tych krajów.
:VSyãSUDFRZQLF\
ŒURGNLNRPXQLNDFML
: NUDMDFK Z NWyU\FK E\áHP
GáXĪHM PLDáHP SRPRFQLNyZ ] SRĞUyGPLHMVFRZ\FKSUDFRZQLNyZQDukowych lub instruktorów czy inspektorów pszczelarstwa. Dobrym
ZVSyáSUDFRZQLNLHP E\á 6 +DQGDO
Z (O 6DOZDGRU]H 6SRW\NDáHP VLĊ
] QLP SyĨQLHM QD UyĪQ\FK NRQJUHVDFK L NRUHVSRQGRZDáHP 'R G]LĞ
]QDMGXMĊ Z ,QWHUQHFLH Z]PLDQNL
RMHJRNVLąĪFH:*KDQLHZ.XPDVL PRLP ZVSyáSUDFRZQLNLHP E\á
6 $GMDUH NLHURZQLN =DNáDGX
Pszczelnictwa przy tamtejszym uniZHUV\WHFLH2GZLHG]LáPQLHSRWHP
Z :DUV]DZLH ]ZLHG]DMąF =DNáDG
3V]F]HOQLFWZDZ8UV\QRZLH
:(O6DOZDGRU]HZ$IJDQLVWDQLHLZ*KDQLHG\VSRQRZDáHPSU]\G]LHORQ\P VDPRFKRGHP ± ÄáD]LNLHP´%\áRWREDUG]RZ\JRGQHER
E\áHPZWHG\QLH]DOHĪQ\:*KDQLH
MHFKDáHP NLHG\Ğ UD]HP ] ĪRQą ]H
VWROLF\ $NU\ GR .XPDVL PLHMVFD
PRMHM SUDF\ RNRáR GZXVWX NLONXG]LHVLĊFLXNP1DVDPRFKyG]DáDGRZDáHP GZD ĞZLHĪR ]DNXSLRQH
PRWRF\NOH RUD] EDĔNL EHQ]\Q\ GR
QLFKLGRáD]LND2ND]DáRVLĊĪHE\á
WRRNUHVZ\SDODQLDWUDZL]HVFKá\FK
krzewów i wielokrotnie szosa naV]DZLRGáDSU]H]RJLHĔ%DOLĞP\VLĊ
wtedy bardzo.
:\SRVDůHQLH
6]NROHQLH
)$2¿QDQVRZDáRQLHW\ONRSRE\WHNVSHUWDZGDQ\PNUDMXDOHWDNĪHLSRWU]HEQHZ\SRVDĪHQLHĞURGNL
komunikacji i szkolenie miejscoZ\FK LQVWUXNWRUyZ L LQVSHNWRUyZ
LWR]DUyZQRZNUDMXMDNL]DJUDQLFą '\VSRQRZDáHP W\PL ĞURGNDPL
Pa s i eka 2 /2 0 0 8
: (O 6DOZDGRU]H Z $IJDQLVWDQLH L Z :LHWQDPLH QDSLVDáHP
LZ\GDáHPV]HUHJSXEOLNDFML]DUyZQR QDXNRZ\FK MDN L SRSXODUQ\FK
:6DOZDGRU]HQDSLVDáHPSUDFQD
podstawie prowadzonych tam baGDĔ 0LĊG]\ LQQ\PL RSUDFRZDáHP
43
=3$6,(.Ċ:Œ:,$7
ÀRUĊPLRGRGDMQąWHJRNUDMXLWHUPLnarz jej kwitnienia.
Ponadto tamtejsze MinisterVWZR 5ROQLFWZD Z\GUXNRZDáR popularnych ulotek dla pszczelarzy
SUDNW\NyZDZPLHMVFRZHMJD]HFLH
XND]DáRVLĊSRQDGPRLFKNUyWNLFK
notatek. Podobnie w Afganistanie
i w Wietnamie miejscowe MinisterVWZD 5ROQLFWZD RSXEOLNRZDá\ RGSRZLHGQLRLSRSXODUQ\FKXORWHN
NWyUHRSUDFRZDáHP
:H ZV]\VWNLFK SRZ\ĪV]\FK
NUDMDFK SURZDG]LáHP OLF]QH NXUV\
L Z\NáDG\ ]DUyZQR GOD LQVWUXNWRUyZ L LQVSHNWRUyZ SV]F]HODUVWZD
jak i dla pszczelarzy praktyków.
'R(O6DOZDGRUX$IJDQLVWDQX
*KDQ\L$OJLHULLGRMHFKDáDQDSDUĊ
W\JRGQL PRMD ĪRQD 7HQ ZVSyOQ\
SRE\WXSDPLĊWQLáQDPVLĊUR]PDLW\PL LQWHUHVXMąF\PL Z\GDU]HQLDPL
NWyUH]RVWDQąRSLVDQHZQDVWĊSQ\FK
DUW\NXáDFK
*G\ E\áHP Z $IJDQLVWDQLH
SU]HGVWDZLFLHO )$2 ] 5]\PXSDQ/H[DQGHULQIRUPXMąFPQLH
ĪH]DSDUĊPLHVLĊF\PDPMHFKDüGR
:LHWQDPXSURSRQRZDáPLLQDPDZLDá DE\P U]XFLá SUDFĊ QD XF]HOQL
LSUDFRZDáZ\áąF]QLHQDHWDFLH)$2
MDNR NRQVXOWDQW±HNVSHUW SV]F]HODUVWZD 1LH ]JRG]LáHP VLĊ QD WR =DZV]HSUDFĊZ6**:XZDĪDáHP]D
VZRMHQDMZDĪQLHMV]H]DMĊFLH
*ZLQHD±VáRPLDQ\XOGR]DZLHV]HQLDQDGU]HZLH
$IJDQLVWDQ±MHGQ\P]HĞURGNyZORNRPRFMLVąWXZLHOEáąG\
SURIGUKDE+DOLQD:R\NH
SURIGUKDE-HU]\:R\NH
2DXWRUFH
3URI GU KDE +DOLQD 8UED
8UEDQRZLF]:R\NH VNRĔF]\áD
6**::\G]LDá2JURGQLF]\
VSHFMDOQRĞü ZDU]\ZQLFWZR
3UDFD .DWHGUD
:DU]\ZQLFWZD 6**: SUD
SUDFRZQLNQDXNRZ\
,QVW\WXW :DU]\ZQLFWZD NLH
NLHURZQLN=DNáDGX%LRORJLLSRWHP1DVLHQQLFWZD
ZLFHG\UHNWRUGVQDXNRZ\FK
2DXWRU]H
6XGDQ±VDG\SRPDUDĔF]RZHVąGREUąORNDOL]DFMąGODSDVLHN
44
Pa s i eka 2 /2 0 0 8
.LHURZQLN =DNáDGX 3V]F]HO
3V]F]HOQLFWZD6**:Z:DUV]DZLH
ZODWDFK
1DGDO SUDFXMH LQWHQV\ZQLH
QDXNRZR