-poliizocyianurolrych

Bocl c|
ĄW
(/U'l1 \ck ]oĄ\\
Ą
l .Ż/|\o -kA']oĄ\\Ą PAclonEK_cADot\C
Ą
Wpł}'w boranu tri[(3'chloto'2'hydroksy'1-proPoksy)_l_butylenul
na właściwości
użytkowe sztywnych Pianek poliuletanowo-
-poliizocyianurolrych
EFFECTOFTRIIG.CHLORO.2-HYDROXYI.PROPOX'Y)
I.I]U-T'YLENE] BO.
OPERTIES OT RICID POLYURETHANE.
summary Ttil(3
dllorÓ 2 hvdrÓly 1 proPoxy).1_buiylenel borare
{TchmB) was obtainĆd as a l.sllt of @dion or fiGydroYbutylene) borar.
It was aPPl]cd in a synthesis ÓI rigid Polyurcthanc.
(PLIR'PIR)
foams, as ł f|ame retardant and an alcni imprcv.
P.lyńo.yanuńic
in8 othcr functionalPop!ńis Inaease b TclrHPB.oltcnt result€d in rdu.
iion of flammabiliły whiĆt in tln was dononstaied by imt_pme in .onb!\
iion r6idne {P"1, oxygen indei (Ol) and onprssive sength (oM). Ther.
wm no obśdvĆd .ffed ofTchI.lPB on thc dińcnsioB and shaP6 of thc Pors
Keywords:
isid PUR PrRroins,rrlG.chtoro.2llydroyy I plopoxy)-t.bury.
letird (Ł funct]onil popsłies'
Ien.l bÓlatc, inc
rworzBa szrune dlvarah po
Podcas Pożaru' Llqają. lozuad.
i loh1y d'
sU
bśa n.]i toksycznych
.zny.h
nl
ilŃ.i dynu
Ni.bczpic.zcńseo Pnisji ioksy.znydl 8azów jest
Fviyczyną poszuknvania nowgycl' i skuluniljsŻy.h
śmdków oPóźniaiĄ.y.h PalEnje, ktłe ŻaPobjcg.ją mz.
du]ą szybkf linriq.
.ieplońiĆńia Falącgo 9q tworzywa 12]
zq'ięlŚzcni.odpolnoś.l m cfu lu Polimoow.8onł
P enie nÓże 5ję ]cdlak vjązić z cwcnfualnym pogo!
szcnicm ]c€o wlaściwoś.inżytkowyclr. zńnieFzenie
PaLno.ścl doĘczv zwłasz.za twotzyw Ó dużerPosiclz
.hni, np' szly$NĆh Piańck Poljuletinowo.poliizmyF.
nurowyclr (PUR rlR)' w ftl! ograniczcnla Palności ry.h
fuorzyw dodaie się lvjelÓwodorodmovc ztvńzki a_
wierahe m.in. chlu i h,! I|5] zalĘa sjq do ni.h po.
ri.tcry orzvnyvane s yniku rcak.ji atkohoti wielG
\tjdorollcnowy.h z tlcnkami alkilenolvyńi zwielarą
rvfu chkx (nP z cPi.hlorchydlyną lóD otŻ bdany
]tj(2'hyLlrcks),bulylenu) l7l, bi(hydfukś]'eiylcnu) t3l
i imcl' otzymańÓ takż! Ó!ganicŻnc Ż{'iązki bolu,
kiórych dodai.k do s7tywńv.h pjarck powodui. nie tyl
ko zmńicjszcn]. pilnoni, iLc takżc Pol.Pszcni. i.h nie'
kfuych wlaśc]woń fizycznych i, glównie, me.haniĆz
ny.h, nF PoPnwicnic wytzyńaloś.i trł kiŚkani. 19,
r0l onzzmnieFzeni€ knńośĆi lrrl
Njn4za praĆai*rkontr]nu'.rą nrszych badań nad
otżymylvani.m związkó! Polvoduią.ych zmni.ilze
ni. palnÓś.i szi]'wny.h pianek PUR PlR lr2 ]4]
Naszym.elĆn byla synleza bÓiłnl EiIG.hlolo z-hyd'
óksy r ProPoksy}1but'lenu)l GchHl'B)-plodukt'
reakcji borłnn ti(hydrÓklyhutylcnu) (THB) z ePi
ch]orohydryĘ oóz zbadłnic wPlrĄvu jeso zawł
lościna wlaśĆiwoś.jużytkowe szq'wny.h pianlk
czEśa DoŚwt^DĆż^LN^
synleza bdtnu
bitc-cl oó_2_hyd!oksy-1?ńPo
Do ko]by hóFzyin.j Poicnnoćci 25o
lci w .l'łodnicq
mr
zaoPabzo_
brmom
wProwadzono w ^'rchą,
tcmPelalurz€ pokojowej 5r,ó 3 (0,2
ńÓla) horanu ti(hyd brsybutyhn! ) lr 0 ]' 55,5 s (0,6 n o'
Ia) .Pi.hlolohydryny oraŻ 2,6s c k
BF3 . oEl: jako ka raliza bra zrwłtośćkolby m iśzino
w tcmP' 50 Óc w ciągu 30 nnl naśqpnic tcmpcmfurc
oc l wygŁsano w lcj remperaiu_
Podwyźszano do ]05
rze w.ią8l 2,5 h' po.zym tempł urę PotlBższłno
do r20 oc i użynywano !v ty.h waruŃadl przez or
30 min P.odukt rea*.ji (obzynan]r z lvydajńoś.ią
36'9,|J stanowila ci€mnożółta ĆieŹ, a ilgo Alówny
skla.lnik _ związck o wzorzc
B(OCHTCHTCH:CH,OCH:CHOHCts,CDj
s{ów.e
do
kiwano w wyniku dokładn€go wymieszania Grvbkoić
Do synkzy szrywnydr pianek PU
poliete! o nazwje handlowei,'RÓkopol RF
dukt olsĘrcPylcnowańia solbitol! o Lo'
55"
pro
ł9',0 m3
KoH/g (Prcdukai zakhdów cheńicznych Rofita sA
w BIz.8u DolNm) onz ,ongroń cR 30 20" _ tc.h
niczny poliizocyFnian pmduk.ji wcsicEkicj (krbrc8o
8lównyn skladniki€m jest a,a|dibq'janianodifenylG
nebn) o gęsiośĆi ]
g/m] w leNP. 25'c' ]ePkoś.i 200
'23
mPa 3 i zawałości8ruP Nco 3
Poliizo.yFnian .haĘkbyzowano \!3 ooń ASTM D
k
=
w
Powied nim śosL nł! na!o\'yn
i loś.i ,, RokoPolu RF55",TchHPB,
otóq łodLa uni.Pahnają.$o onzśrodka pG
s*ladnik poliizo.yjanianowl,
B śanowil ,ongron cR 30.20". skłidy micszanil r+
ak.yjńy.h Poddawanych sPie an
W]rkońyvano Po Pie spienień każd$o z Ukladó$ oba
skladnlkl miszano (1300 obi/min,.Złs ńieszania r0s)
byl PolńiloksanoPoliokyalk]lcno
.hnjowo .zyn|y ,,sili.onc L_6900" Cnńy Wjto, szvc
ie
szi}Tny.ń
hwańo do
o!
okĘślano naśęPują.cPod .wowe wlaścnvoś.ibo
ranu: 8ęsbśćWg.omy l5o 3451933' jcPkośćwg noŁ
ńy lso 2555193' liczbe hydroks}'lową wg notny PN
35/c{90a2/03
r ia ne k pol iu
_
dwusklidnikowego o o
lównoważnikowym
'nłu
8rup Nco]oH tówn]rn 3l. Poliolol!-v słładnik A LŻyś
obryryłilt{lywny.hPńrckPURPtR
ciężłrcząśdłowy
gęsbśćw reńP
l.PkÓść W tcmP
20lic_r'091g/.nrr'
20'c_]4z3nPa
(LoH) 157,99
.i9żłcŻąśe.zkow-v2"1ł'
baNa _ .iemnozjłta,
li.7hr hydmksylolva
_
s'
mF
wliś.i
KoH/8,
in skupionia Ćiccz'
okrcślono b]de rozplsŻcŻalndić ońawianego bo
tciłnowo_
z TchHIlB obzyńywano w skaL labo.atoryjnci mc.
lodą j.dn6toPniową sztywnc Pianli PUR-PIR z ułladu
i
TchHPB Ćha!akleryŻu]c 5iq naslępu]ą.ynl
izNjłniano}yni'
Do pianek wPbwadano hkŹe handlo!ry śÓdek
Uniep'iająĆy losloratr ti(2{hloro_1-me'y1owoetylo_
wy) o nazwie,'Antiblaze TlVlcP'' (fuń]r AlbrĘht aM
n
i
lorny FlosoPadloś.jennej' gdzie ulegaly sPic.
nieniu w Ćzasic żlcżnyn od skhd
sposób Pianki Fo wyjsiu z aormy wygŹcw ro w .ią8n
4 h w bńP rr0 oc s.zonowano jc Mdępnic l' Ćiąg|
43 h v tcmP 2014 oc, Ći?ro i ozna.zan. poJ*awÓw.
p.I'il dNutlenck w?8la pow*ają.)'
w wyniku reakcji wody z 8luPani
okzynywa
od
w i.i
alizowino bczx'odnyfr
odanem pobsu (Pochcliwice) w pcta.i 33.pro.. mz.
twÓru w BllkÓll dietyl.nowyn (k aliz or 12) otaz
(tri.lyleno dian ina lirmy Hiil ls' N iem'
,, DA Bco 33 L\ł'
.y) stosowanyń róWnicż jako 3Pro.' tozBvćr $ glikÓ
lU dlPtoPylcńowyń stabilizat r.n *fukfury pianek
Rolę por.ioru
odpoM€dniĆh
kabl'
otzyn}aanir Piłnck
obzynywinic Pńnck
10'
Dr badań sPcktoskoPo}'d]
l' Pod.z.rwi.ni (edt
ńiką blomku potasu) zasosowłno
odPorność l.miĆzną TchHPB orna.Żnno ńcfud{
tcmograwincEy.zną v varunkach dyn.miczny.h
(dclyw %nInrńvMoMBud.Ps*pncuńcywgsyy
lemu Pallik Paulik_Erdcy)'
wykonywano
w łtnosfeże Powicha z szybkością
^nłlizq
8rz rił 5 deg/nil
it'
w
złklesic tcmP' 20
500
Podsbwowc wlaściwościpianek.hanktcryzolvano
wrdluE odPowied .]r norn ggsośćpozo lą wE Iso
3!5 ]935, al'tzvnalÓść na ścńkan
kruchość w3 ASTM c 12l6r, ws
D ]ó92 59T, tcńp.rafo.ę ńlęknicnla w! DlN
^5TIl
zńianę wymElów i objqtości onz ub],ick masv Po_
]20r
iągu43hwtcmP
bada|o w€dh3 nolm}' Iso
4590Jq94 . $lyTłżoną w /" mas' Poz6la1ość Po sPal.niu
ozna.Żano zgodnie z norĄ ASTM D ]014-73
odPÓńość lerńiŹĘ piańek oz'u
ńoEra inebyĆzną
w
tfrP'
od 20
t
do ]000
"c przy
firńy MoM BudaPst (Pallil
Płuli*'Ełley).Anilizq Prowadzono w Powlehzu
w w UŃa.h dynami.znyó sfuując szybkośi3Izanii
uzyciu dcrywrb€rafu
Analizę Piańek PUR PIR nerodą sPekhoslopii
mchu
\cdo'ńr
y
Brucjc'kchnLh
rB
h ziJrsLcod
sBmsdzono' żc TchHI'B rozPuv
lu, ctJmlu, odanie ctylu onz w ńżnych polietench
(,,RokoIEn' RF.55", ,,Ro*opolu T', ,,Rokopolu Tc-500",
i iłkżca'Polieien.h z zakłłdów cheni.aydt RÓkitł
id] skladu
a'ń6jh a33ł],1 kglń]
ek nrczależnic od
borańu w Piankach zwiękala się j.h wyt2ymalÓść fu
ś.tkanie od 237J *Ia (pianka ]) do 137,43 kPa (Pj'nlql
sfui{dżono' żc TchHPB achonj€ sie w konpozy_
PŹedlużad lłń.u
cha Polimeru, sPizyjająĆ Żńnieis
I(ru.hość pian.* zńalaló ń ia no*i.ie z 362 ol (Pia. ka l )
.]i Pian*owcj Podobni. jak iypo}']'
wzrÓst żawatoś.irchHPB Powoduje zmniqszenie
pal''oś.i pianek (rys. 2), .o objaw
Żórówno udzialu pozo aloś.ipo spaleniu z ó3'7 1'
(Pianla 1 ) do 39B yo (Piank $, jak i wskaźńika tlenowe
Eo z 23l'% (pianla ] ) do 25B % (Piżnka 2)
neEo Poh'jerdziła
L'volc
(]5(ju ]]3o.-r), |nŻam lJ.o 0]]7_1]jl
Na Pod*awie i.rmqrmów rchHPB wyżna.żono
hmp€ralure pi.n'Śzego lbyrku ńasy (32 oo, tcnPc'a.
tul'] ok*nPolo$anego Pocątku Elówncgo ubyłku mfu
sy (]75 ''c) oraŻ kńPg'fur9 w któr.]zaobseMowano
nalwięksżą szybko.ść ubytku masy cr2'c)
Nzrostu i cz.s
żclowłniaul€galy
przedlużeniu
ltHPB od 1,2ó g do
R!s' 2 WvdaudkęirchHPBu
lŁ05 g wPoównaniu z .hara k lery*y.znym i ĆŻasa mi uk ź1* llan ! lol) mz Pobł"]aśćpa s4ld1 łP,)
spieniania pianki lvzolĆÓwĆjbcz dod ku bolanu (b' FłŻ 2' hń!.W af'IchHPB dńln il PLIR'P]R,6ił otr
bcl. 1, piłnka 1) Tak wis .Żas statu otzymanrh a,.w.l óld.x lol)
r1blsli|1 .4icn. łPś|)
'tr
piańrr PrŻedlużyl się z l5 s (Pianka r) do29s (pianka
j), natońjan czasy wzrcnu i żelowłnia
PrzedłJżyły
5ię odpowlcdnio z 20 s i 40 s (pianla 1)dÓ77s ir255
I
"l
:.j:
R's
3.
zrtżnDn alplnn\
fĘ.3 D.pldon
Rl]j 1 w,l!!T4w ałiTChHPB fu phlkallj PUR PIR nl
alhży)r|Óśt Dą nnLlni łóLł tn kn1&aść(KR)
F* 1l11fllo1Iolrd1HPu ń.ł ii ]jrn .]R ńWi d
!'łf[s'n !rł'śł'lo^! i'l bi illtł*s ((n)
'r
n]l\lilią
aJPLIR P]R
frń
lT\) phnlk ]'UR
srfł.nń:!
],ri
(T-) o
Malłla tałżebńPcrabla niqknicnia obzyminy.h
óc (Pianka l) do ok' ]30oc (pianka 5)
Pńnck z2l0
Pońadb ś$iedanÓ, ż. zmialy wyniarów ljniÓ
Uzyskóne (]'ni*i pohvjenŁają zaEń PrŻydabość
onŻ !Ęt.* msy Pianek pÓ 43 h Tch}IPll jako dodatku Pol.Pszająego whśowości
tmmGbtowanla w teńP r 20 oc, Plaktycznie biotą., nie !źyrkowc szlywnyĆh piaiek PuR'Pnr
zależą od zawatoś.i bolanu w Pbnlach PULflR
z anłlizy iemogEwimcty.znc] Pianck łyniki, żg
ek*raPolowiny po.zątc* llóvncEo ubytku masy Pil.
nek w powietzu w przyludku Pi.nki wzoftow€jwy
1 czupryfukiB' LiszkoĘkaJ"sadowskn]' .łdl{''
ł'.h i objęloś.i(PÓry)
piankis-270't.
NaiwĘksza szybkość Ubyiłu nay pian€k wzotÓlvei
i 5 wy$ePJje, odPÓwiettniq w bńP' 230 oc i 290 oc
lłzyklad t!ńograńu pianki $Żotowcj Przcdsbwia
2. BorFi€. s., PŹvgÓcki w] .olńcry r99'
3' WĘ'a z: "Poliurebny'.heńia
41' ó57
'I c'J
Hilado: ,, Er mmibil ry Hłnd
T(hnomn Plblnhńg comPany, ln.. ]99& sŁ ]5'
5'UhligK.:,,DisÓvdńgPolvudh
ó
7'
czupry]isLi B, Mdlowski H., xozlowsli K']
.Jlńr
czuPryński D', $dowskd ]', Lszkowsk' ].: Pnc
Nłtkowc rnstytutu Te.hnolosi olsanieoq i Tso.
(onlołcF Naukovi...]!lodyfikm]a Polinłów",
3'
c?Upr-vński B''
H€'eÓ8cniem"'
Rls 4. TenlaśiQ||' 1Etalni pbnki 1 P uR' P IR
.iŚ l T]pD8i?łs ł rr 9ł'dftl !2un.!D'n Id,
9'
No r
naliza IRpianek PUR-PIRwyk z
.harałl€iystyĆznydl dla wiążania izo.vjanurowc*o
(17]o 1ó90 Ćń] lłl0 .ń l) Uaz danow*o
'
ła.ioEL sadowski
xLV z]aŻd Nalkovy łJchcm,2,
czupr-vński B'' PaciorcL'sadowska
l0 czupryńsli
!2.,'!ł /
/f/'
B]
.llijł /'
Ą]p/
clcłJ. (lv druk!)
:
PÓlldysPłsja
z]chowłni? TchHPB w łonpozy.ii Piankdejjak,
lyPowęo przedh'ź.ca l iĆu.ha polim.rl ŚPŹyF Pc
rze
sodkr povicrzchniowo czynneso i poroloru
Liszkoyska J'
]2 caPryfuLi B rł'i'l ,{p},j cl'r' 1996, tr r 2' 65
r3 czuprvńśLi B nll'mry
' ]9%' 3' ó77
r4 czupryńsLi B., MadowsliH: ?l4J Mmsy]99],7,
Nl i
{ie niekióryĆh wlaś.iwdśĆipia
Icje i.h krudlość,wzn*ł wyt?yńalość na ściskanie
oraz zmniejszł się Palnoćć i wskaŻnik tlcnowy
ohe.ńośćTchLlPB nie Żńicnia w
tjw PoóW w pi.nkrch, .o świłdŹyo wlaś.nvyń dobÓ
J '
c
r5 Bl|dzkia, spy.hijs., spv.hair.
II
Lśzkoyski
J '
J
M qńł MĘdzymfursę' bnfqcrcji
-kh'ŹJ
libd dyjn. z dFm Ii
wyd nk.w Am. Bydscz.z re7e,
sierc.h M': ..ĆNi.rcnia
' zyapf,
Daar
(*o
polimcló|". "M*ac4
PWN, wilgawi