www. .pl Matura- skuteczne kursy w SGGW www.kursar.pl

Transkrypt

GEOGRAFIA
Zadania- pedosfera, biosfera
www.
.pl
Pedosfera, biosfera- zadania
1. Na podstawie poniższego tekstu zbuduj schemat przedstawiający proces glebotwórczy.
Początek tworzenia się gleby wyznacza wietrzenie. Intensywność tego wstępnego procesu zależy z jednej
strony od klimatu, a z drugiej od rodzaju wietrzejącej skały. Różne skały podlegają wietrzeniu z różną
intensywnością. Z kolei rozpoczyna się działalność bakterii, grzybów, mchów i porostów. Aktywność
organizmów roślinnych i zwierzęcych jest inna na różnym podłożu, w różnym zatem tempie dokonują się
przemiany chemiczne. W pierwszym etapie procesu glebotwórczego istotną rolę odgrywa więc mineralne
podłoże. Drugi etap procesu glebotwórczego dokonuje się pod wpływem wybiórczego wkraczania
roślinności trawiastej i wysokiej. Rośliny te czerpią dla swego rozwoju pokarm ze składników mineralnych z
podłoża. Równocześnie rozwijające się tam drobnoustroje przyspieszają rozkład obumierających roślin,
co sprzyja wytwarzaniu się próchnicy. Próchnica zawiera w sobie wyzwalane podczas rozkładu elementy
odżywcze, z których ponownie czerpać mogą rośliny. Ostatecznie makroflora, towarzysząca jej mikroflora i
fauna glebowa decydują o powstaniu odpowiedniej gleby.
2. Posługując się poniższym diagramem, przedstawiającym procentowy udział
najważniejszych gleb Ziemi, określ, które zdanie jest prawdziwe (P), które błędne (B).
1. Około 12 % powierzchni Ziemi zajmują gleby bardzo
żyzne .......
2. Tajga, zajmuje ok.10 % powierzchni ziemi,
porastając obszary ,gdzie gleby są słabe o małej
przydatności rolniczej. …..
3. !5 % powierzchni Ziemi stanowią gleby
wykształcone w klimacie polarnym. …….
4. 37% gleb kuli ziemskiej znajduje się pomiędzy
23º 27´ N a 23º 27´ S ……
Matura- skuteczne kursy w SGGW www.kursar.pl
GEOGRAFIA
www.
.pl
3. Uzupełnij tabelę do przedstawionych profili glebowych.
Oznaczenia poziomów glebowych:
A0 - poziom ściółki leśnej, A1 - poziom akumulacyjny próchnicy, A2 - poziom wymywania,
B - poziom wmywania, (B) - poziom brunatnienia, C - skała macierzysta.
Oznaczenia barw podane w nawiasach: bi – białawy, p – popielaty, bsz – brunatnoszary,
b - brunatny, br - brunatnordzawy, cz - czarny, csz – ciemnoszary, sz – szary.
GLEBA
Skała
przydatność
macierzysta
rolnicza
obszar występowania w Polsce
Niecka Nidziańska, Wyżyna Lubelska
less
brunatna
Żuławy Wiślane
piaski
4. Na czym polega i w jakich warunkach zachodzi proces lateryzacji gleby?
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
5.
Na czym polega i w jakich warunkach zachodzi proces bielicowania gleby?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
GEOGRAFIA
www.
.pl
6. Zadania A i B wykonaj na podstawie rysunków : Strefowość i piętrowość roślinności ( rys A). i układ
pięter klimatycznych i roślinności w Karpatach Zachodnich (rys.B).
A.Wyjaśnij dlaczego:
-Strefowości świata roślinnego odpowiada jedynie przybliżony układ piętrowy.
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
-Nie wszystkie strefy mają swoje odpowiedniki w układzie pionowym
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………..
- co wpływa na zróżnicowanie wysokości granic pięter roślinnych?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
- Granice poszczególnych pięter zaznaczają się w Karpatach Zachodnich średnio około 100 m wyżej
od strony południowej niż od strony północnej.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
- Na półkuli południowej jest mniej pięter roślinności niż na półkuli północnej?
GEOGRAFIA
www.
.pl
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
B. Jaka formacja roślinna nie występuje na półkuli południowej i dlaczego?
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………..
7. Erozja gleby - polega na mechanicznym niszczeniu przez różne czynniki zewnętrzne, w tym również
działalność człowieka. Wyjaśnij jakie są przyczyny i na czym polega:
Erozja wodna gleby:
…………………………………………………………………………………………………………..
Erozja wietrzna gleby:
………………………………………………………………………………………………………….
Dewastacja gleby :
…………………………………………………………………………………………………………
Degradacja gleby
………………………………………………………………………………………………………..
8. Gleby Polski na większości obszarów zagrożone są erozją. Wymień krainy geograficzne Polski najsilniej
dotknięte erozją.
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
9. Które obszary Polski sa objęte dewastacją gleb?
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..
10. Na przykładach Wyżyny Lubelskiej i chińskiej Wyżyny Lessowej wyjaśnij różnicę w genezie pokryw
lessowych.
................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
11. Uszereguj chronologicznie podane niżej procesy i wpisz w tabelkę odpowiadające im numery we
właściwej kolejności.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Tworzenie się pokryw lessowych.
Uprawianie pszenicy.
Powstawanie gleb.
Działalność akumulacyjna wiatru.
Proces glebotwórczy.
Wietrzenie skał.
Wywiewanie pyłu lessowego.
GEOGRAFIA
www.
.pl
12. Do podanych niżej sześciu opisów występowania gleb strefowych (oznaczonych od 1 do 6) dobierz
drugą właściwą część (od A do F) przedstawiającą cechy opisywanej gleby. Odpowiedź zapisz w środkowej
kolumnie.
Występowanie gleb
Cechy gleb
Odp.
1. Tworzą się w klimacie
subpolarnym na wieloletniej
zmarzlinie.
2. Powstają w klimacie gorącym,
wilgotnym
pod
roślinnością
sawann lub lasów równikowych.
3.Są glebami strefy umiarkowanej
o klimacie okresowo suchym, powstają pod roślinnością stepowana
lessach.
A. Posiadają odczyn słabo kwaśny lub obojętny. Poziom
próchniczny tych gleb, dochodzący do 40 cm, o zawartości
próchnicy 2-4%, przechodzi stopniowo w poziom brunatnienia,
a następnie w zwietrzelinę i skałę macierzystą.
B. Charakteryzują się kwaśnym odczynem próchnicy i
występowaniem poziomu wymywania o dużej miąższości i
jasnym zabarwieniu.
C. Są to gleby płytkie i słabo wykształcone. Może
występować słabo zaznaczony poziom wymywania i poziom
glejowy.
4.
Powstają
w
klimacie
umiarkowanym chłodnym przy
współudziale lasów rosnących na
piaskach.
D. Są one ubogie w próchnicę ze względu na niszczenie warstwy
próchnicznej przez bardzo duże opady. Są silnie zakwaszone.
Poziomy wymywania i wmywania, sięgające 5-6 m głębokości,
mają różne odcienie czerwieni, zawdzięczające swą barwę
obfitości związków żelaza.
5. Powstają w strefie klimatu
zwrotnikowego, na terenach o
małej sumie opadów i dużym
parowaniu.
E. Mają dobrze rozwinięty poziom próchniczny (niewielkie
wymywanie), wynoszący nawet kilkanaście metrów, o dużej
zawartości próchnicy (do 20%). Posiadają odczyn obojętny,
słabo zasadowy lub słabo kwaśny i wyraźny wapnisty poziom
wmywania.
6. Występują w strefie klimatu
umiarkowanego ciepłego pod
lasami mieszanymi i liściastymi.
F. Odznaczają się małą zawartością próchnicy (ok. 1%), są
często zasolone. Posiadają odczyn zasadowy i charakteryzuje je
wyraźny gipsowy lub wapnisty poziom wmywania.
13. Na mapach oznaczono występowanie wybranych typów gleb. Rozpoznaj je i odpowiednio podpisz
mapy.
gleby: czarnoziemy stepowe, czarnoziemy leśno-łąkowe, bielicowe, poligonalne, tundrowe, szaroziemy,
kasztanowe, cynamonowe, brunatne, żółtoziemy, buroziemy, laterytowe, inicjalne, górskie, mady, rędziny,
terra rossa
a)
b)
GEOGRAFIA
www.
.pl
d)
c)
14.
a) rozpoznaj typy gleb przedstawione na rysunkach,
b) spośród prezentowanych profilów glebowych wybierz ten, który reprezentuje
najbardziej żyzną glebę; swój wybór uzasadnij:
c) która z rozpoznanych gleb jest najbardziej rozpowszechniona w Polsce:
15. Wskaż nazwę gleby, która posiada najgrubszy poziom próchniczy:
a) czarnoziem,
b) gleba brunatna,
c) gleba bielicowa,
d) gleba inicjalna,
e) gleba glejowa.
16. Jakie typy gleb rozwijają się na obszarach:
1) wysokich, skalistych gór,
2) zalewanych okresowo przez wody rzeczne,
3) występowania skat wapiennych lub gipsów,
4) podtapianych przez nieruchome wody gruntowe,
5) występowania lessów pod roślinnością wilgotnych stepów,
6) gdzie wody podziemne zalegają płytko pod powierzchnią terenu,
7) na których gleba bagienna zawierająca dużo składników mineralnych uległa osuszeniu?
Masz do wyboru: czarne ziemie, b)czarnoziemy, c)gleby bagienne, d)gleby glejowe, e)gleby inicjalne, f)mady,
g)rędziny.
GEOGRAFIA
www.
.pl
17. Na podstawie opisów rozpoznaj i wpisz nazwy formacji roślinnych:
A) Wszystkie rośliny tej formacji to słonorośla. Plątanina pni i korzeni podporowych jest najważniejszą cechą
charakterystyczną tych roślin……………………………………….
B)Jest to największe, wielogatunkowe zbiorowisko roślin. Każda grupa musiała przystosować się do bardzo
zróżnicowanych warunków życia. Do najbardziej charakterystycznych przedstawicieli tej strefy należą epifity
i storczyki. ……………...
C) Krzewinki, zioła i lasy zimozielone są typowe dla tej strefy. Występuje w niej oleander, mirt, cyprys i
jałowiec. Formacja znana jest pod wieloma nazwami na różnych kontynentach……………………………..
D) Obszary bezdrzewne porasta roślinność trawiasta o charakterze zwartej darni lub rosnąca kępami. Często
występują rośliny zielne, kłączowe i cebulkowe. Okres bardzo suchego lata wstrzymuje wegetację
roślinności……………………………
E) Krzewinki, mchy i porosty są charakterystycznymi roślinami strefy. Latem zakwita
mak i owocuje malina moroszka. Na granicy tej formacji roślinnej występują drzewa sztandarowe zazwyczaj sosny………………………………………..
18. Często używa się określenia: formacja roślinno-glebowa. Dobierz charakterystyczne zespoły roślin do
typów genetycznych gleb:
a -makia
A - gleby bielicowe
b -tundra
B - czerwone gleby laterytowe
c –step
C - gleby glejowe
d - las monsunowy
D - gleby cynamonowe
e- tajga
E - czarnoziemy
f- las równikowy
F - żółtoziemy
G - gleby płowe
19.
A. Podaj nazwy zbiorowisk leśnych w Polsce składających się głównie z następujących gatunków drzew:
a) wierzba, topola,
b) olcha,
c) dąb, grab, lipa,
d) sosna.
B. Podaj nazwy zbiorowisk leśnych w Polsce rozwijających się w następujących warunkach siedliskowych:
1) gleba bielicowa na piaskach,
2) gleba brunatna na glinach i iłach,
3) gleba bagienna torfowa i mułowa,
4) mada na piaskach zalewanych okresowo wodą rzeczną.
Masz do wyboru następujące zbiorowiska leśne:
a) bór, b) grąd c) łęg d) ols.
20. Podaj nazwy krajobrazów strefowych, których dotyczą niżej wymienione opisy:
1) niezbyt wysokie opady, lata ciepłe, ale krótkie, zimy długie i mroźne,
2) opady skąpe, średnie temperatury wszystkich miesięcy poniżej 0°C,
3) pora deszczowa i sucha; wysokie temperatury przez cały rok,
4) obfite opady i wysokie temperatury przez cały rok,
5) opady najwyższe zimą; lata gorące i suche,
6) opady skąpe lub brak; wysokie temperatury, szczególnie latem,
7) niskie opady, głównie latem; lata gorące, zimy mroźne,
GEOGRAFIA
www.
8) niskie opady; brak klimatycznego lata.
Masz do wyboru następujące krajobrazy naturalne:
a) wilgotny las równikowy,
e) step,
b) pustynia arktyczna,
f) lasów twardolistnych (śródziemnomorski),
c) pustynia gorąca,
g) tajga,
d) sawanna,
h) tundra.
21. Wskaż podobieństwa i różnice między następującymi krajobrazami naturalnymi:
a) pustynią gorącą i pustynią arktyczna,
b) tajgą syberyjską i wilgotnym lasem równikowym,
c) lasami twardolistnymi basenu Morza Śródziemnego i sawanną afrykańską,
d) tundrą syberyjską i stepem w Azji Środkowej
22. Podaj nazwy klimatów typowych dla następujących strefowych krajobrazów naturalnych:
1) wilgotny las równikowy,
6) las liściasty zrzucający liście na zimę,
2) sawanna,
7) tajga,
3) pustynia gorąca,
8) tundra,
4) wiecznie zielony las twardolistny, 9) pustynia arktyczna.
5) step,
Masz do wyboru następujące klimaty:
a) umiarkowany ciepły morski,
b) umiarkowany ciepły kontynentalny suchy,
c) zwrotnikowy kontynentalny skrajnie suchy,
d) podzwrotnikowy,
e) subpolarny,
f) podrównikowy,
g) umiarkowany chłodny kontynentalny,
h) równikowy wybitnie wilgotny,
i) polarny.
23. Podaj nazwy gleb typowych dla następujących strefowych krajobrazów naturalnych:
1) wilgotny las równikowy,
2) sawanna,
3) pustynia gorąca,
4) wiecznie zielony las twardolistny,
5) step,
6) las liściasty zrzucający liście na zimę,
7) tajga,
8) tundra,
9) pustynia arktyczna.
Masz do wyboru następujące gleby:
a) brązowe (cynamonowe),
b) czarnoziemy,
c) czerwonożółte gleby laterytowe,
d) bielicowe,
e) torfowo glejowe gleby tundry,
f) brunatne,
g) brązowoczerwone,
h) inicjalne gleby pustyń,
i) inicjalne gleby arktyczne.
.pl
GEOGRAFIA
www.
.pl
24. Podaj nazwy krain geograficznych Polski, w których spotyka się następujące zespoły krajobrazów
naturalnych:
1) eoliczny + deltowy,
2) glacjalny,
3) peryglacjalny,
4) fluwioglacjalny + równin zalewowych,
5) równin bagiennych + teras nadzalewowych + równin zalewowych,
6) wyżyn lessowych,
7) wyżyn wapiennych,
8) eoliczny + teras nadzalewowych + równin zalewowych,
9) pogórzy i gór niskich + obniżeń denudacyjnych i kotlin w obrębie wyżyn i gór,
10) regla górnego + regla dolnego,
11) alpejskie + subalpejskie + regla górnego + regla dolnego.
Masz do wyboru następujące krainy geograficzne Polski:
a) Beskid Śląski,
b) Bory Tucholskie,
c) Doły Jasielsko-Sanockie,
d) Karkonosze,
e) Kotlina Warszawska (z Puszczą Kampinoską),
f) Pojezierze Suwalskie,
g) Polesie Zachodnie (Lubelskie),
h) Wysoczyzna Siedlecka,
i) Wyżyna Krakowsko-Częstochowska,
j) Wyżyna Sandomierska,
k) Żuławy Wiślane.
25. Rysunki przedstawiają obszary występowania wybranych gatunków drzew (buk, jodła, jarząb szwedzki,
sosna) na terenie Polski. Do cyfry, którą oznaczono rysunki, dobierz nazwę drzewa.
.
26.Podaj nazwę metody kartograficznego przedstawiania cech ilościowych, którą zastosowano do
przedstawienia występowania zasięgów wybranych gatunków drzew na terenie Polski w poprzednim zadaniu
27. Podaj nazwy własne dużych zbiorowisk leśnych, które ukryte są pod dużymi literami alfabetu
na poniższej mapie konturowej.
GEOGRAFIA
www.
.pl
28.Uzupełnij tabelę, dobierając do nazwy typu zbiorowiska leśnego symbole literowe odpowiadające
typowi genetycznemu gleb, dominującemu drzewostanowi oraz regionom geograficznym Polski, w
których dane zbiorowisko leśne można spotkać.
Typ genetyczny gleby: A — bielica, B - brunatnoziem, C - mada.
Dominujące gatunki drzew: A - dąb, grab, buk, lipa, klon, jodła; B - wierzba, olcha, wiąz, jesion;
C - sosna, brzoza, dąb, świerk.
Region geograficzny: A - Dolina Dolnej Wisty, B - Pogórze Karpackie, C - Równina Tucholska
Lp. zbiorowisko leśne
Symbol literowy
typu genetycznego
gleby
Dominującego
drzewostanu
regionu geograficznego
Polski
1. bór
2. grąd
3. łęg
29.Wymień formy ochrony przyrody w Polsce poza parkami narodowymi.
30. Nazwij parki narodowe oznaczone cyframi na poniższym rysunku
.
GEOGRAFIA
www.
.pl
31. Do symbolu parku narodowego dobierz symbol opisu
Parki
A. Utworzony został w 1993 roku. Obejmuje obszar 592
a)
Białowieski PN,
kilometrów kwadratowych. Jest największym parkiem
b)
Biebrzański PN,
narodowym Polski. Ochroną objęte flora i fauna bagienna,
Ojcowski PN,
torfowiskowa, lasów lęgowych i olsów. Przedstawicielami c)
d)
Pieniński PN,
chronionej fauny między innymi są: łosie, bobry,
e)
Wigierski PN.
wilki, cietrzewie....................
B. Utworzony został w 1956 roku. Najmniejszy pod względem powierzchni park narodowy Polski —
obejmuje obszar 21,5 kilometra kwadratowego. Ochroną objęte formy krasu powierzchniowego i
podziemnego (mogoty, iglice, jaskinie...) wydrążone w skałach jurajskich. Wśród rzadkich
gatunków flory wiśnie karłowate, jeden z gatunków brzozy, jawory. Wśród zwierząt
chronionych liczne gatunki nietoperzy.........................
C. Utworzony został w 1989 roku. Powierzchnia jego to 151 kilometrów kwadratowych. Aż 18,5%
powierzchni stanowią jeziora (42). Są wśród nich jeziora rynnowe i oczka wytopiskowe. Wśród
jezior kilkanaście jezior dystroficznych, tzw. sucharów. Krajobraz parku urozmaicony
młodoglacjalnymi wałami moren czołowych, ozami i kemami. Około 2 / 3 powierzchni parku
zajmują lasy. Wśród drzew dominują sosny i świerki. Nie rosną tutaj buki i dęby
bezszypułkowe. W najgłębszym jeziorze parku można spotkać rybę - sieję. Na terenie parku
występują liczne siedliska bobrów............................
D. Założony został w 1960 roku. Obszar jego obejmuje 109 kilometrów kwadratowych. W parku
obiektami chronionymi są: wybrzeże klifowe,jeziora oraz lasy bukowe i dębowe, roślinność
wydmowa oraz liczne gatunki ptaków. Do najistotniejszych należą: orły bieliki, orły, krzykliwe,
rybołowy.................................
E.
Najstarszy w Polsce park narodowy, przyroda chroniona jest tutaj od 1921roku. Powierzchnia
jego przekracza 105 kilometrów kwadratowych. W powierzchni parku przewagę stanowią lasy.
grądy, łęgi, olsy i bory. Z rzadkich zwierząt spotkać tu można żubry, koniki polskie, wilki,
losie, bociany czarne, orły bieliki. Park jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i
Przyrody UNESCO.........................................
F.
Na terenie zajmowanym obecnie przez park przyroda chroniona od1932 roku. Park w
obecnym kształcie utworzony w 1954 roku. Obszar jego wynosi 23,5 kilometra kwadratowego.
Obejmuje on część pasma górskiego, które jest rozcięte malowniczym, antecedentnym
przełomem rzeki. Choć pasmo górskie zbudowane jest z wapieni, słabo zaznaczają się tutaj
zjawiska krasowe. W składzie gatunkowym lasów dominują buki i jodły. W drzewostanie można
spotkać również sosny. Z roślin endemicznych na uwagę zasługuje złocień Zawadzkiego. Ze
zwierząt drapieżnych można spotkać rysie i żbiki. W sąsiedztwie parku wybudowano zbiornik
retencyjny.................................................
32.Przeczytaj poniższy tekst i odpowiedz na pytania znajdujące się pod nim.
1 dniem 1 lipca 2001 roku został utworzony Park Narodowy Ujścia Warty. Obszar ten częściowo był
chroniony od 1977 roku, kiedy to powstał rezerwat przyrody „Słońsk". W 1984 roku zostat on objęty
międzynarodową Konwencją RAMSAR chroniącą tereny bagienne, które są siedliskiem ptactwa. W 1996
roku wokół Rezerwatu Słońsk utworzono Park Krajobrazowy Ujścia Warty. Powierzchnia Parku
Narodowego Ujścia Warty wynosi 7955 ha, a powierzchnia jego otuliny wynosi 10454 ha. Park obejmuje
rozlewiska rzeki na jej lewym brzegu. Krajobraz parku stanowią: podmokłe taki oraz zarośla wierzbowe
skupione wokół starorzeczy Warty.Na terenie parku lęgowiska posiada około 140 gatunków ptaków, w
tym 26 gatunków to ptaki zagrożone wyginięciem. Park wykorzystują także ptaki wędrowne w okresie
migracji jesiennej. Liczba zatrzymujących się tutaj gęsi wynosi okoto 200 000 sztuk. Zimę spędzają tutaj
łabędzie krzykliwe i orły bieliki. Ze ssaków na terenie parku spotkać można bobry i wydry.
A. Zaznacz położenie PN Ujścia Warty na poniższej mapie konturowej.
B. Wymień formy ochrony przyrody istniejące na tym obszarze przed
utworzeniem parku narodowego,
GEOGRAFIA
www.
.pl
C. Podaj obszar parku w kilometrach kwadratowych,...............................................
D. Wymień funkcje, które obszar ten spełnia w życiu ptaków, ............................................
33. Rozpoznaj opisane poniżej polskie parki narodowe, wpisz w odpowiednich miejscach ich nazwy oraz
numery, którymi oznaczono je na mapie.
A. ……………………….. Park Narodowy, Numer na mapie-……………Jeden z najmłodszych parków
narodowych w Polsce. Wyróżnia się wyjątkowo małym udziałem zbiorowisk leśnych w ogólnej powierzchni
(mniej niż 1%). Obejmuje unikatowy ekosystem bagiennej doliny rzecznej nazywany "Polską Amazonią".
B. …………………………. Park Narodowy, Numer na mapie -……………Największy park narodowy w
Polsce. Większość obszaru zajęta jest przez bagna torfowiska i łąki, mniejszy udział mają zbiorowiska
leśne. Objęty jest Konwencją Ramsarską o ochronie terenów wodno-błotnych o międzynarodowym
znaczeniu, zwłaszcza jako środowisko życia ptactwa wodnego.
C………………………. Park Narodowy, Numer na mapie -……………Obejmuje rozległe tereny w
szerokiej pradolinie, wyścielone piaskami eolicznymi, tworzącymi zespoły wydm, rozdzielone
zagłębieniami z bagnami i torfowiskami. Ostoja łosia. Do znanych obiektów na terenie Parku należy m.in.
cmentarz ofiar hitlerowskich.
D. ………………………… Park Narodowy,Numer na mapie - …………………
W krajobrazie Parku dominują jeziora polodowcowe (kilkadziesiąt, w tym jedno należące do najgłębszych
jezior w Polsce). Park położony w regionie o najmniejszym zanieczyszczeniu powietrza w kraju.
E. …………………………. Park Narodowy, Numer na mapie -…………………Na terenie Parku znajdują się
największe w środkowej Europie wędrujące wydmy o wysokości przekraczają-\ cej 50 m. Bogata fauna
ptaków wodnych (obszar objęty Konwencją Ramsarską), ostoja ptaków przelotnych.,
F……………………………Park Narodowy. Numer na mapie ………………….
Bardzo mały park, położony na obszarze zbudowanym głównie ze skał wapiennych. Występują tu liczne
formy krasowe, skały o oryginalnych kształtach, wąwozy, jaskinie. Atrakcją turystyczną są też zabytkowe
obiekty (m.in. znany zamek).
GEOGRAFIA
www.
.pl
Klucz odpowiedzi – Zajęcia 8
rozwój drobnoustrojów
1. wietrzenie
działalność bakterii, grzybów
Mchów i porostów
wytwarzanie
próchnicy
roślinność trawiasta
i wysoka
rozwój makro
i mikroflory
2. P, P, B, B
3. rędziny; skały węglanowe; dobra i średnia
czarnoziemy; bardzo dobra; Wyż.Lubelska, Wyż. Sandomierska, ok.Proszowic, Głubczyc
gliny i iły; dobra i średnia; Niz.Wielkopolska, Niz.Śląska, Wyż Lubelska
mady; osady rzeczne; dobra i bardzo dobra
bielicowe; słaba; Bory Tucholskie, Równina Kurpiowska
4. Proces lateryzacji zachodzi w warunkach klimatu równikowego – gorącego i wilgotnego. Lateryt
jest produkt wietrzenia skał magmowych , w warunkach klimatów gorących i wilgotnych (bądź
okresowo wilgotnych). Na skutek intensywnego wietrzenia chemicznego następuje uwodnienie
tlenków glinu i żelaza od czego pochodzi zabarwienie tych gleb (od żółtego do czerwonego). Lateryty
są zaliczane do gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych. Niewielki poziom próchnicy zalega bezpośrednio
na znacznej miąższości warstwie osadzania (iluwialnej), zasobnej konkrecje żelaziste różnej
wielkości. Żyzność tych gleb jest bardzo niska, w związku z intensywnym wymywaniem i
zakwaszeniem oraz szybkim rozkładem substancji organicznych (biomasy lasów równikowych)
5. W glebie bielicowej kwasy humusowe ( pochodzące z drzew iglastych wraz wodami roztopowymi)
wymywają próchnicę , sole, węglany wapnia i tlenki żelaza, pozostawiając nie rozpuszczoną
krzemionkę . Wytwarza się poziom wymywania, czyli eluwialny (A2).Jest on bardzo charakterystyczny w
glebach bielicowych. Zwykle odznacza się jasnoszarym bądź jasnobrunatnym, a nawet białym
zabarwieniem .To właśnie nierozpuszczalna krzemionka daje owo typowe jasne zabarwienie
6A. Odpowiedź do dwóch pierwszych pytań – klimat inaczej zmienia się wraz ze wzrostem wysokości
nad poziom morza, a inaczej wraz ze wzrostem szerokości geograficznej
Odpowiedź do trzeciego pytania – ekspozycja stoków
Odpowiedź do czwartego pytania – południowa ekspozycja (jest cieplej na tych stokach)
Odpowiedź do piątego pytania – na półkuli południowej góry są niższe, klimat jest łagodniejszy
(mniej obszarów lądowych)
6B. tajga – brak obszarów lądowych na tej szerokości geograficznej
7. Erozja wodna gleby: erozja deszczowa – wymywanie, spłukiwanie cząstek gleby przez wody
deszczowe, gdy gleba pozbawiona jest pokrywy roślinnej.
Erozja wietrzna gleby: wywiewanie i przenoszenie cząstek gleby przez wiatr.
Przyczyny: pozbawienie gleby naturalnej pokrywy roślinnej, niewłaściwa orka
Erozję hamuje: pokrywa roślinna. - zadrzewienia śródpolne na o szatach użytkowanych rolniczo,
wysiewanie poplonu w płodozmianie, jesienią po zbiorach, zalesianie gleb słabych, orka wstęgowa w
poprzek stoku .
Dewastacja gleby : - proces całkowitego niszczenia gleb, któremu towarzyszy silne przekształcenie i
spustoszenie terenu np. poprzez budowę domów, kładzenie asfaltu, chodników.
Degradacja gleby- pogorszenie się właściwości gleb i jakości oraz spadek jej wartości rolniczej na
skutek obniżenia żyzności gleb. Degradacja wiąże się z gospodarczą działalnością człowieka, Do
najbardziej powszechnych przejawów degradacji gleb należą: zakwaszenie gleb, gromadzenie
substancji toksycznych, pogarszanie struktury gleb, przesuszenie, stepowienie, zamulenie. Cechy te
posiada większość gleb wokół obszarów zurbanizowanych i uprzemysłowionych
Dewastacja i degradacja gleb jest powodowana przez: górnictwo, przemysł (energetyka,
hutnictwo), przemysł chemiczny, transport (szczególnie samochodowy), intensyfikację rolnictwa
GEOGRAFIA
www.
.pl
(chemizację) gospodarkę komunalną, wycieki produktów ropopochodnych podczas ich produkcji,
transportu i magazynowania.
8. Najsilniej erozja gleb dotyka obszary górskie, wyżynne i pagórkowate pojezierzy. Jedynie wąski
pas nizin środkowych i nadmorskich poddaje się temu procesowi w niewielkim stopniu.
Szczególnym zagrożeniem dla gleb jest erozja spowodowana działalnością człowieka, np.
niewłaściwą orką, eksploatacją odkrywkową surowców, wylesianiem
9. Wyżyna Śląska – GOP, rejon Bełchatowa, wschodnia Wielkopolska rejon Konina, Koła, Turka.
10. * Wyżyna Lessowa (Wyż. Ordos – pokrywy powstały i nadal powstają w wyniku wywiewania pyłu
lessowego z Pustyni Gobi.
* Wyżyna Lubelska – lessy powstały na przedpolu lądolodu w warunkach peryglacjalnych w plejstocenie, w
wyniku wywiewania pyłów z przedpola lodowca.
11. 6,7,4,1,5,3,2
12. 1C; 2D, 3E, 4B, 5F, 6A
13. a)mady b) gleby glejowe, c) czarnoziemy, d) inicjalne gleby pustyń
14. a) bielicowa, brunatna, czarnoziem
b) czarnoziem – najgrubsza warstwa próchnicy
c) brunatna
15. a
16. 1) gleby inicjalne (górskie); 2) mady; 3) rędziny; 4) gleby bagienne; 5) czarnoziemy; 6) gleby glejowe; 7)
czarne ziemie
17. A- las namorzynowy, B- wilgotny las równikowy, C- roślinność twardolistna, D- step, E- tundra
18. aD, bC, cE, dF, eA, fB
19. A) a- łęg, b- ols, 3- grąd, 4- bór
B) 1- las iglasty (bór), 2- las liściasty (grąd), 3- ols, 4- łęg
20. 1g, 2b, 3d, 4a, 5f, 6c, 7e, 8h
21. a) podobieństwa – ubogi świat roślinny i zwierzęcy, różnice- pustynia gorąca (piaski, żwiry, głazy),
pustynia arktyczna (lód)
b) podobieństwo- formacje leśne (drzewiaste), różnice- gatunki drzew, bogactwo świata roślin i zwierząt
c) podobieństwa- roślinność krzewiasta, pojedyncze drzewa, różnice- gatunki drzew (dąb karłowaty-baobab)
d) podobieństwa- formacje bezdrzewne, różnice- tundra (mchy i krzewinki), step (trawy)
22. 1h, 2f, 3c, 4d, 5b, 6a, 7g, 8e, 9i
23. 1c, 2g, 3h, 4a, 5b, 6f, 7d, 8e, 9i
24. 1k, 2f, 3h, 4b, 5g, 6j, 7i, 8e, 9c, 10a, 11d
25. sosna, jarząb szwedzki, buk, jodła
26. metoda zasięgów
27. A- Puszcza Rzepińska, B- Notecka, C- Kampinoska, D- Biała, E- Białowieska, F-Bory Dolnośląskie, GSandomierska, H- Solska
28. bór- A,C,C, grąd- B,A,B, łęg- C,B,A
29. parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody
30. 1- Woliński, 2-Słowiński, 3-Drawieński, 4-Borów Tucholskich, 5-Kampinoski, 6-Białowieski, 7Karkonoski, 8-Świętokrzyski, 9-Roztoczański, 10-Babiogórski, 11-Gorczański, 12-Tatrzański, 13-Pieniński,
15-Bieszczadzki
31. aE, bA, cB, dF, eC
32. B- rezerwat przyrody, międzynarodowa konwencja RAMSAR, park krajobrazowy
C- 79,55 km2, D- lęgowiska, postój w czasie migracji jesiennej
33. A- Narwiański, 16; B- Biebrzański, 17; C- Kampinoski, 14; D- Wigierski. 18; E- Słowiński, 22; FOjcowski, 7

www. .pl Matura- skuteczne kursy w SGGW www.kursar.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Apol-Humus – nawóz humusowy usprawniający glebę - poli