Sprawozdanie z działalności Bibliotek Publicznych Województwa

Kwiecień 2009 r.
Biblioteka Śląska w Katowicach
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W 2008 R.
9. Finanse
Budżet samorządowych bibliotek publicznych wynosił w 2008 roku ogółem 123.329.648 zł, w tym:
w powiatach ziemskich – 45.191.589 zł dla 490 placówek (bibliotek i filii)
w powiatach grodzkich – 77.999.294 zł dla 315 placówek (bibliotek i filii)
w Powiatowej Bibliotece Publicznej w Gliwicach – 138.765 zł (1 placówka)
Średni nakład na 1 placówkę w województwie śląskim wyniósł 153.014 zł, natomiast:
w powiatach ziemskich – 92.228 zł
w powiatach grodzkich – 247.617 zł
Średni nakład na 1 placówkę w 2008 roku uległ zwiększeniu o 13.372 zł w porównaniu z rokiem poprzednim. Nadal
utrzymuje się znacząca różnica pomiędzy nakładami powiatów grodzkich a powiatów ziemskich, świadcząca
o niekorzystnej kondycji finansowej bibliotek powiatów ziemskich.
Zamieszczona poniżej tabela obrazuje strukturę budżetów samorządowych bibliotek publicznych w 2008 roku
w porównaniu z rokiem 2007.
STRUKTURA BUDŻETÓW SAMORZĄDOWYCH BIBLIOTEK PUBLICZNYCH
Biblioteki
Powiaty ziemskie
Powiaty grodzkie
Powiatowa Biblioteka
Publiczna w Gliwicach
Ogółem woj. śląskie
Biblioteki
Powiaty ziemskie
Powiaty grodzkie
Powiatowa Biblioteka
Publiczna w Gliwicach
Ogółem woj. śląskie
Budżet ogółem
(zł)
Koszty utrzymania
(zł)
Zakup książek
(zł)
Prenumerata
(zł)
Dochody
(zł)
2007
42 651 928
4 773 629
3 918 306
468 454
984 733
2008
45 191 589
5 363 096
4 073 861
477 168
1 135 517
2007
71 317 722
10 192 901
4 442 404
717 466
2 351 123
2008
77 999 294
11 349 471
4 574 610
765 792
2 464 905
2007
118 000
13 390
4 054
1 262
0
2008
138 765
11 238
5 027
1 319
0
2007
114 087 650
14 979 920
8 364 764
1 187 182
3 335 856
2008
123 329 648
16 723 805
8 653 498
1 244 279
3 600 422
Rok
Rok
Koszty
%
budżetu
Zakup
%
budżetu
Prenumerata
%
budzetu
Dochody
%
budzetu
2007
11,2
9,2
1,1
2,3
2008
11,9
9
1,1
2,5
2007
14,3
6,2
1,0
3,3
2008
14,6
5,9
1,0
3,2
2007
11,3
3,4
1,1
0
2008
8,1
3,6
1,0
0
2007
13,1
7,3
1,0
2,9
2008
13,6
7,0
1,0
2,9
W 2008 roku dochody własne bibliotek publicznych były o 264.566 zł większe w porównaniu z rokiem ubiegłym
i stanowiły 2,9% budżetów ogółem. Pozyskiwano je pobierając opłaty za usługi kserograficzne, za korzystanie z Internetu,
za usługi informacyjno-bibliograficzne, za karty czytelnicze, za wynajem pomieszczeń, a także pobierając kary
od czytelników. Niewielką ich część stanowiły odsetki bankowe, darowizny pieniężne itp.
Strona: 1 z 5
Kwiecień 2009 r.
Biblioteka Śląska w Katowicach
Na zakup książek w 2008 roku przeznaczono o 288.734 zł więcej niż w 2007 roku i stanowił on 7,0% budżetów ogółem.
W przypadku prenumeraty czasopism zanotowano wzrost środków przeznaczonych na nią o 57.097 zł w porównaniu
z rokiem poprzednim; stanowiły one 1,0% budżetów ogółem. Wiele bibliotek przeznaczyło minimalne kwoty na zakup
czasopism, natomiast nie zaprenumerowano choćby jednego czasopisma w następujących bibliotekach: w miejsko –
gminnych bibliotekach publicznych w Kuźni Raciborskiej, w Pilicy i w Żarkach oraz w gminnych bibliotekach publicznych
w Istebnej, Koszarawie, Łękawicy, Rajczy, Rędzinach, Rudzińcu i Ujsołach.
Koszty utrzymania placówek bibliotecznych, na które składały się wydatki na opał, gaz, paliwo, energię elektryczną
i cieplną, wodę, czynsze, wywóz nieczystości, usługi telekomunikacyjne, internetowe, pocztowe, remonty bieżące, drobne
naprawy, konserwacje, środki czystości i materiały biurowe stanowiły 13,6% budżetów ogółem.
W tabeli poniżej zamieszczono porównanie budżetów bibliotek w 2007 i 2008 roku oraz ich procent wzrostu po
uwzględnieniu inflacji za 2008 rok.
Biblioteki
Budżet bibliotek w zł
% wzrostu po uwzględnieniu inflacji
za 2008 r. w wysokości 4,2%
(wg danych US)
2007
2008
Powiaty ziemskie
42 651 928
45 191 589
1,8
Powiaty grodzkie
71 317 722
77 999 294
5,2
118 000
138 765
13,4
114 087 650
123 329 648
3,9
Powiatowa Biblioteka
Publiczna w Gliwicach
Ogółem woj. śląskie
Budżet bibliotek w 2008 roku w województwie śląskim zwiększył się o 9.241.998 zł w porównaniu do 2007 roku; w tym:
w bibliotekach powiatów grodzkich budżety były większe o 6.681.572 zł
w bibliotekach powiatów ziemskich budżety były większe o 2.539.661 zł
Oceniając sytuację finansową bibliotek województwa śląskiego w 2008 roku, podobnie jak w latach poprzednich, należy
stwierdzić, iż w wielu placówkach bibliotecznych przyznawane środki finansowe nie odpowiadały ich realnym potrzebom.
Zbyt skromne budżety nie pozwalały na właściwy zakup nowości wydawniczych; w 10 bibliotekach nie zaprenumerowano
nawet jednego tytułu czasopisma. W większości bibliotek zaobserwowano spadek wskaźnika zakupu książek z funduszy
samorządowych i wskaźnika liczby czytelników oraz udostępnień.
Warto jednak zauważyć, że większość bibliotek wbrew trudnościom funkcjonowała sprawnie, rozwijając procesy
komputeryzacji, działalność kulturalno – oświatową, modernizując lokale biblioteczne czy przeprowadzając większe lub
mniejsze remonty.
W 2008 roku biblioteki samorządowe województwa śląskiego pozyskiwały dodatkowe środki pozabudżetowe z różnych
źródeł. Oto przykłady:
Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej zrealizowała projekty na łączną kwotę 242.756,87 zł.
Były to:
Prowadzenie Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct – Urząd Komitetu Integracji Europejskiej – 65.081,87 zł
„Pan Cogito”, w Programie Operacyjnym „Herbert” – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 6.000 zł
„Barwy Beskidów” – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 25.000 zł
„Mistrz Promocji Czytania” – Polska Izba Książki – 5.000 zł
„4 Pory Książki” – Instytut Książki – 35.400 zł
„Bibliografia Bielska-Białej i powiatu bielskiego” – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego – 4.570 zł
„Wspomnienia z Kornwalii”, dot. postaci Kossak-Szczuckiej – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego –
2.045 zł
Mecenat 2008 – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 99.660 zł
Strona: 2 z 5
Kwiecień 2009 r.
Biblioteka Śląska w Katowicach
Biblioteka Miejska w Cieszynie pozyskała dodatkowe środki finansowe na łączną kwotę 18.500 zł na następujące
projekty:
I Międzynarodowy Festiwal czytania nad Olzą: „Czytamy z wyobraźnią” z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego – 10.000 zł
wydanie i promocja publikacji pt. „ Strofy sercem pisane. Cieszyn w poezji polskiej w XIX, XX i XXI stuleciu.
Szkice. Bibliografia” z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego – 1.500 zł
zakup wydawnictw, czasopism, wydawnictw audiowizualnych o tematyce przyrodniczej i ekologicznej oraz
związanej z ochroną środowiska z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Cieszynie –
3.000 zł
zakup literatury specjalistycznej, materiałów plastycznych oraz sprzętu w celu wyposażenia pomieszczenia,
w którym odbywają się zajęcia dla dzieci z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach realizacji Gminnego
Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta Cieszyna – 4.000 zł
Biblioteka Publiczna w Częstochowie otrzymała środki finansowe na łączną wartość 23.325 zł na:
realizację Zadania Publicznego w Dziedzinie Kultury – dofinansowanie „Digitalizacji archiwalnych materiałów
bibliotecznych Biblioteki Publicznej im. dr. Wł. Biegańskiego w Częstochowie” ze środków Urzędu
Marszałkowskiego – 18.125 zł
realizację Zadania Publicznego w Dziedzinie Edukacji – dofinansowanie „Finału XV Turnieju wiedzy historycznoliterackiej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych pod hasłem „Rok 1918. Polska niepodległa i jej twórcy”
ze środków Urzędu Marszałkowskiego – 2.000 zł
projekt pt. „Częstochowa czyta dzieciom” opracowany wspólnie ze Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich,
Oddziałem w Częstochowie ze środków Urzędu Miasta w Częstochowie – 3.200 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na
lata 2007–2013 opracowała we współpracy z Urzędem Miasta Projekt „Adaptacja budynku kina na potrzeby Miejskiej
Biblioteki Publicznej wraz z kinem studyjnym i sceną kameralną w Mikołowie”, który został przekazany do Urzędu
Marszałkowskiego w Katowicach. Wniosek został pozytywnie oceniony pod względem formalnym. Koszt całkowity –
4.056.595 zł. Wnioskowane dofinansowanie – 3.448.106,38 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Piekarach Śląskich otrzymała łącznie 22.530 zł na:
projekt przyłączenia do sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji – 20.200 zł
projekt Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie i Fundacji Chrześcijańskiej „Znak” – „Biblioteka moje
ulubione miejsce” (wyróżnienie dla Biblioteki Centralnej) – 2.330 zł
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Raciborzu pozyskała dodatkowe środki finansowe na V Festiwal Kryminału
pod nazwą „Morderstwo odbędzie się…” organizowany wspólnie z Instytutem Książki w Krakowie. Koszt całkowity –
7.000 zł, dofinansowanie – 5.200 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Sosnowcu pozyskała środki pomocowe na kwotę 25.000 zł na:
organizację IV Sosnowieckich Dni Literatury w ramach Programu Operacyjnego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego „Promocja Czytelnictwa” – 10.000 zł
organizację VII Sesji Zagłębiowskiej w ramach otwartego konkursu ofert Województwa Śląskiego na zadanie
publiczne w dziedzinie kultury – 5.000 zł
organizację cyklu imprez pt. „Czytając Herberta” w ramach Programu Operacyjnego Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego „Herbert” – 10.000 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Tarnowskich Górach pozyskała środki finansowe o łącznej kwocie 11.940 zł
na następujące zadania:
„Rok 2008 – rokiem Zbigniewa Herberta” – dofinansowanie z Urzędu Miejskiego – 3.440 zł
wydanie bibliografii powiatu tarnogórskiego – dofinansowanie z Urzędu Miejskiego – 5.000 zł
zakup nagród w konkursie „Książka jest sztuką” – dofinansowanie z Urzędu Miejskiego i Starostwa Powiatowego
– 3.000 zł
organizacja imprezy czytelniczej pod nazwą „Marcinki” – dofinansowanie ze Starostwa Powiatowego – 500 zł
Strona: 3 z 5
Kwiecień 2009 r.
Biblioteka Śląska w Katowicach
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Wodzisławiu Śląskim otrzymała środki pozabudżetowe na łączną kwotę
35.300 zł z następujących źródeł:
z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na projekt „Maniak Literacki” – 4.500 zł
z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na projekt „Jedzie pociąg z daleka” – 15.800 zł
ze Starostwa Powiatowego na salę multimedialną – 15.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Buczkowicach otrzymała środki pomocowe na łączną kwotę 15.200 zł ze środków:
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Programu Operacyjnego „Promocja Czytelnictwa” na projekt
„Jesienne Dni Książki” – 13.700 zł
Starostwa Powiatowego w Bielsku-Białej – 1.500 zł
Środki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (dla bibliotek nie wymienionych wcześniej):
Miejska Biblioteka Publiczna w Bytomiu w ramach Programu Operacyjnego „Promocja czytelnictwa” pozyskała
środki pomocowe na projekt socjoterapeutyczny „Komiksowo czeka na śląskie legendy” – 6.000 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej otrzymała dotację na łączną wartość 15.000 zł w ramach
Programu Operacyjnego „Promocja Czytelnictwa” na:
przygotowanie i druk książki „Wróżka i mag” – 10.000 zł
projekt „Biblioteka na 102” – 5.000 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Jastrzębiu-Zdroju otrzymała dotację z Programu Operacyjnego „Herbert”
na realizację projektu „Herbertowski Maraton Biblioteczny” – 10.000 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Zabrzu otrzymała dotację w ramach Programu Operacyjnego „Herbert” na projekt
„Zabrzańskie spotkania z Herbertem” – 6.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Bestwinie otrzymała dotację w ramach Programu Operacyjnego „Promocja
Czytelnictwa” na projekt „Od pisarza do bibliotekarza” – 9.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Koszarawie otrzymała dotację w ramach Programu Operacyjnego „Promocja
Czytelnictwa” na zadanie „II Koszarawskie Spotkania Literackie Pod Lachowym Groniem” – 6.650 zł
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego:
Gminna Biblioteka Publiczna w Wilkowicach pozyskała środki na organizację ogólnopolskiego konkursu „Książę
Niebios i święci polscy” – 5.000 zł
Fundusz Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (oraz innych uzależnień) – z tej formy skorzystały, między innymi,
następujące biblioteki publiczne przeznaczając środki finansowe na imprezy kulturalno-oświatowe dla dzieci, zakup
książek czy nagrody w organizowanych konkursach:
Miejska Biblioteka Publiczna w Jastrzębiu Zdroju – 5.000 zł
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Myszkowie – 1.000 zł
Żywiecka Biblioteka Samorządowa – 1.200 zł
Biblioteka Publiczna w Koniecpolu – 500 zł
Miejsko–Gminna Biblioteka Publiczna w Pilicy – 798 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Godowie – 2.200 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Krupskim Młynie – 800 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Lelowie – 600 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Lubomi – 1.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Marklowicach – 1.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Niegowie – 800 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Pilchowicach – 900 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Przystajni – 787 zł
Strona: 4 z 5
Kwiecień 2009 r.
Biblioteka Śląska w Katowicach
Inne:
Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach brała udział w konkursie zorganizowanym przez Stowarzyszenie
Bibliotekarzy Polskich na najlepszy program działań promocyjnych w ramach ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek
i otrzymała I nagrodę w wysokości 2.500 zł
Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gliwicach w ramach realizacji zadania publicznego Kultura i Ochrona
Dziedzictwa Narodowego otrzymała od Starostwa Powiatowego w Gliwicach dodatkowe środki finansowe
o łącznej wartości 3.500 zł na:
konkurs plastyczny i literacki „Wielka literatura młodego czytelnika: Ania Shirley 100 lat podbija świat – 1.500
zł
konkurs manualny „Dożynkowych wieńców czar” – 2.000 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie na projekt „Biblioteka na miarę XXI wieku, czyli edukacja ekonomiczna,
ekologiczna i energetyczna w bibliotece” uzyskała łącznie 8.200 zł od:
Fundacji „Energetyka na Rzecz Polski Południowej” – 5.000 zł
Fundacji Bankowej im. dr M. Kantona – 3.000 zł
Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej – 200 zł
Żywiecka Biblioteka Samorządowa wzięła udział w konkursach ofert ogłoszonych przez Urząd Miejski. Biblioteka
z budżetu Wydziału Kultury, Promocji i Współpracy Zagranicznej Urzędu Miasta otrzymała dofinansowanie
do organizowanych imprez, takich jak: „Noc z Andersenem”, „Wystawy na Słowacji” i inne – 2.750 zł
Miejska Biblioteka Publiczna w Czechowicach–Dziedzicach otrzymała od Starostwa Powiatu Bielskiego
dofinansowanie na cykl spotkań autorskich dla dzieci z terenu gminy Wilamowice i gminy Czechowice – Dziedzice
pt. „Książka w sam raz dla nas” – 1.400 zł
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach uczestniczyła w projekcie „Sami Sobie – biblioteki” realizowanym
przez redakcję magazynu Obywatel pozyskując bezpłatną prenumeratę tego czasopisma
Gminna Biblioteka Publiczna w Ożarowicach wygrała konkurs ogłoszony przez Starostwo Powiatowe
w Tarnowskich Górach na realizację zadania publicznego pt. „Upowszechnianie muzyki i treści ekologiczno –
przyrodniczych” – 2.075 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Pankach złożyła projekt pt. „Ciepło i sucho wszędzie – w bibliotece remont będzie”
do opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju dla obszaru Zielonego Wierzchołka Śląska obejmującego m. in. gminę
Panki na kwotę 32.500 zł z przeznaczeniem na remont Biblioteki w 2009 r.
Gminna Biblioteka Publiczna w Porąbce wzięła udział w programie grantowym dla gmin wiejskich „Rzeczpospolita
internetowa” z projektem „Mapa atrakcji turystycznych gminy Porąbka” (2007 r.). W obszarze tematycznym „Nasz
Region” złożyła wniosek o mały grant w wysokości 15.000 zł. Na rok 2008 przypadła druga transza wymienionej
kwoty – 6.000 zł
Gminna Biblioteka Publiczna w Rudzińcu brała udział w konkursie BIBLIOLATO 2008 zorganizowanym przez
Bibliotekę Powiatową w Gliwicach, za który otrzymała 300 zł na nagrody książkowe
Gminna Biblioteka Publiczna w Żarnowcu uczestniczyła w 2 akcjach organizowanych przez Fundację Ekologiczną
Silesia pt. „Posadź swoje drzewko” – 2.000 zł
Niektóre biblioteki publiczne województwa śląskiego wzięły udział w ogólnopolskiej akcji społecznej „Czas na czytanie.
Książka wzbogaca”, zainicjowanej przez Świat Książki oraz partnerów: Fundację Agory i Agencję Ciszewski Public
Relations. W ramach tej akcji nieodpłatnie książki pozyskały, m. in. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach,
Gminna Biblioteka Publiczna w Bobrownikach, Gminna Biblioteka Publiczna w Opatowie, Gminna Biblioteka Publiczna
w Przystajni.
Z projektu „Centra kształcenia na odległość na wsiach” dofinansowanego z funduszy Unii Europejskiej skorzystały
gminne biblioteki publiczne w Istebnej, Janowie i Ujsołach.
Wszystkie uprawnione biblioteki publiczne w województwie śląskim otrzymały w 2008 r. środki na zakup nowości
wydawniczych w ramach Programu Operacyjnego „Promocja czytelnictwa: Priorytet 1. Rozwój księgozbiorów bibliotek”.
Biblioteki pozyskiwały również darowizny rzeczowe. Były to, podobnie jak w poprzednim roku, przede wszystkim: książki,
czasopisma, zbiory audiowizualne, sprzęt komputerowy, sprzęt techniczny, gadżety reklamowe, artykuły spożywcze
dla uczestników imprez czytelniczych.
Strona: 5 z 5