UWAGA

UWAGA !! SEZON NA KLESZCZE ROZPOCZĘTY!
Letnie promienie słońca sprzyjają wędrówkom, biwakowaniu, wypadom na pikniki . Jest to
czas kiedy najczęściej i najchętniej obcuje się z przyrodą - wyjeżdża na urlopy, kolonie,
obozy, na długie weekendy na działkę poza miastem.
Na tę porę roku przypada również czas największej aktywności kleszczy. Dlatego żaden
wypoczynek na łonie natury zwłaszcza w sąsiedztwie lasu czy podmokłych terenów z wysoką
trawą nie powinien być całkiem beztroski. Należy zawsze pamiętać o konieczności
zabezpieczenia się przed kontaktem z kleszczami. Wybierając się w plener nie można
zapomnieć o odpowiednim osłonięciu ciała oraz o środkach odstraszających owady - tzw.
repelentach .
Na ukłucia kleszczy narażone są nie tylko osoby przebywające w lesie, na wsi czy obcujące
z przyrodą. Ryzyko ukąszenia istnieje także w miejskich parkach i skwerach ,wszędzie tam
gdzie występuje roślinność i jest wilgotno.
Do najczęściej spotykanych chorób wywoływanych przez kleszcze, a jednocześnie
najbardziej niebezpiecznych, zaliczamy boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
Najbardziej rozpowszechnioną przewlekłą chorobą roznoszoną przez kleszcze jest borelioza.
Wywołują ją bakterie zwane krętkami Borrelia, szacuje się że ich nosicielem może być co
piąty kleszcz. Do zakażenia boreliozą może dojść, gdy bytowanie kleszcza na skórze trwa
ponad 12 godzin. Charakterystycznym objawem pierwszego etapu rozwoju boreliozy jest
tzw. rumień wędrujący. Na początku ma on powierzchnię ok. 2 cm. W miarę upływu czasu
rozszerza się pierścieniowo ,w końcu blednie pośrodku i zanika. Zanik rumienia nie oznacza
jednak zawsze końca choroby. Dlatego w razie jego wystąpienia należy natychmiast
skontaktować się z lekarzem rodzinnym.
Drugą fazę choroby charakteryzuje rozwój objawów skórnych oraz ostre zmiany zapalne
narządów w tym stawów serca ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Trzeci etap
boreliozy może trwać od roku do kilkunastu lat od zakażenia. Występują wówczas przewlekłe
zmiany skórne ciężkie zmiany zapalne stawów a także zapalenia mózgu i opon mózgowordzeniowych. Nierozpoznana i nieleczona borelioza zagraża licznymi niebezpiecznymi
powikłaniami. Kobietom w ciąży grozi nawet poronieniem i uszkodzeniem płodu. Do tej pory
nie wynaleziono szczepionki , która chroniłaby przed zachorowaniem na boreliozę.
Kleszczowe zapalenie mózgu to wirusowa choroba. Do zakażenia wirusami kleszczowego
zapalenia mózgu dochodzi w czasie żerowania kleszcza na ciele człowieka lub podczas
spożycia mleka lub przetworów mlecznych (np. serów) od zakażonych krów lub kóz.
Choroba przebiega dwufazowo. Po 2-28 dniach po zakażeniu w pierwszej fazie choroby
występują objawy grypopodobne: gorączka do 380C, bóle mięśni i stawów oraz nieżyty
górnych dróg oddechowych. Ustępują one po około 1-9 dniach i ponownie pojawiają się w
drugiej fazie: gorączka do 40?C, zaburzenia świadomości, śpiączka, zaburzenia psychiczne,
oczopląs, światłowstręt, bóle i zawroty głowy oraz wymioty. Choroba może kończyć się
trwałymi uszkodzeniami nerwów czaszkowych, rozwojem zespołu Parkinsona , padaczki,
stanów depresyjnych, bólami głowy, itp. U części osób wirusowe kleszczowe zapalenie
mózgu może przebiegać łagodnie. Do zakażenia wirusem może dojść już od pierwszych chwil
bytowania kleszcza na skórze. Dostępna jest szczepionka przeciwko Kleszczowemu
Zapaleniu Mózgu .
Aby upragnionego wypoczynku na łonie natury nie zakłócił stres związany z ukłuciem
kleszcza należy pamiętać o właściwej profilaktyce.
Najważniejsza jest profilaktyka:
1. Odpowiednie ubranie
Kleszcze przyciąga zapach potu człowieka. Zatem wybierając się w miejsca, gdzie mogą
występować kleszcze, warto pomyśleć o właściwym stroju: ściągniętych gumką nogawkach
spodni, bluzce z długim rękawem, skarpetkach, a także nakryciu głowy.
2. Staranne oglądanie ubrania i skóry
Po wyjściu z lasu, parku i innych miejsc bytowania kleszczy, należy dokładnie obejrzeć skórę.
Kleszcze najczęściej pasożytują na głowie, za uszami, pod pachami, w zgięciach kończyn
oraz pachwinach. Szczególnie dokładnie należy oglądać dzieci. Ich skóra posiada cieńszą
warstwę rogową, a ich ruchliwość, powodująca zwiększenie ciepłoty ciała i wzmożoną
potliwość, dodatkowo przyciąga kleszcze. W około 70% przypadków u dzieci najczęściej
lokalizują się na głowie, zazwyczaj na granicy włosów i za uszami.
3. Znaczenie repelentów w profilaktyce chorób odkleszczowych wyraźnie rośnie w
miesiącach letnich, gdy z powodu wysokich temperatur szczelne („od stóp do głów") ubranie
się jest niezwykle trudną do zrealizowania. Wówczas to repelenty pozostają jedyną skuteczną
bronią w walce z kleszczami.
Jeżeli już znajdziemy przyczepionego do skóry kleszcza, najlepszym sposobem, aby się go
pozbyć, jest usunięcie go za pomocą pęsety. W tym celu należy uchwycić delikatnie pęsetą
przyczepionego kleszcza przy samej skórze i wyciągnąć zdecydowanym ruchem obrotowym.
Przy takim ruchu zęby hypostomu (aparatu gębowego kleszcza) stawiają mniejszy opór, przez
co nie zostaje uszkodzony kleszcz i nie ma niebezpieczeństwa wylania na skórę zawartości
jego ciała, w której mogą się znajdować drobnoustroje. Po wyjęciu kleszcza miejsce ukłucia
należy starannie zdezynfekować.